5.1 PENDAHULUAN
Untuk mahasiswa dari sistem Fakultas Teknik, praktikum akan menjadi salah
satu pilar penting dari keseluruhan dalam perkuliahan. Karena dari sistem informasi
nanti banyak menggunakan praktik daripada teori dalam kehidupan pasca kuliah.
Salah satu dari praktikum penting di Sistem Fakultas Teknik adalah sebuah Pratikum
Fisika Hukum Khircoff.
1. Hukum arus kirchoff (HAK) jumlah aljabar semua arus yang mengatur masuk
kesuatu cabang =0.
2. Hukum kirchioff (HTK) jumlah aljabar GGL dalam suatu untaian tertutup=
jumlah aljab aljabar hasil kali arus dengan tahanan.
Gambar 5. 1 trainer
(Laboratorium Fisika)
2. Regulated Power Suplay
Gambar 5. 3 multimeter
(Laboratorium Fisika)
5.3.3 Pelaksana Percobaan
1. Buatlah untaian listrik seperti gambar 1,dan saklar dalam posisi terbuka .
2. Setelah diperiksa asisten saklat ditutup.atutran “E” pada tegangan
10,12,14,16,18
3. Jangan lupa mengukur tegangan pada ujung-ujung millimeter
4. Kesemua dilakukan pada tegangan yang berbeda misalnya
“E”=10,12,14,16,18
5. Ulangi percobaan tersebut sesuai dengan petunjuk
6. Bandingkan hasil-hasil yang diamati dengan teori
Vsumber 1 = 10 V
Vsumber 2 = 12 V
Vsumber 3 = 14 V
Vsumber 4 = 16 V
Vsumber 5 = 18 V
Rp = 1/0,0085 = 117,64 Ω
VRX [ IA1 X RX ]
Vind = 10V
Vind = 12V
Vind = 14V
Vind = 16V
Vind = 18V
84,0 X (100+ 117,64) = 18.281,76 mv = 18,28 V
V 1+VR
2
1. Vin = 10 V
4,46+ 4,6
X = ¿ 4,53 V
2
2. Vin = 12 V
5,23+5,51
X = ¿ 21,48 V
2
3. Vin = 14 V
6,14+6,43
X = ¿ 6,285 V
2
4. Vin = 16 V
7,15+7,4
X = ¿ 7,275 V
2
5. Vin = 18 V
8,06+8,3
X = ¿ 8,18 V
2
¿ X – A V 1∨+¿ X – B VR∨ ¿ ¿
2
1. Vin = 10 V
¿
∆x = ¿ 4,53 – 4,46∨+¿ 4,53 – 4,6∨ 2 ¿ ¿ 0,07 V
2. Vin = 12 V
¿
∆x = ¿ 21,48 – 5,23∨+ ¿ 21,48 – 5,51∨ 2 ¿ ¿ 16,11V
3. Vin = 14 V
¿
∆x = ¿ 6,285 – 6,14∨+¿ 6,285 – 6,43∨ 2 ¿ ¿ 0,145 V
4. Vin = 16 V
¿
∆x = ¿ 7,275 – 7,15∨+ ¿7,275 – 7,4∨ 2 ¿ ¿ 0,45 V
5. Vin = 18 V
¿
∆x = ¿ 8,18 – 8,06∨+¿ 8,18 – 8,3∨ 2 ¿ ¿ 0,12 V
STANDART DEVIASI V1
1. Vin = 10 V
2. Vin = 12 V
x± ∆x = (21,48 ± 16,11) volt
3. Vin = 14 V
4. Vin = 16 V
5. Vin = 18 V
A+B V R1 +V Rp
=
X= 2 2
Keterangan:
1. Vin = 10V
5,44+5,41
x = 2
¿ 5,425 V
2. Vin = 12V
6,57+6,5
x = ¿ 6,535 V
2
3. Vin = 14V
7,50+7,6
x = ¿ 7,55 V
2
4. Vin = 16V
8,57+8,64
x = 2
¿ 8,605 V
5. Vin = 18V
9,73+9,72
x = 2
¿ 9,725 V
X −AV2+ X−Vrp
Δx =
2
1. Vin = 10 V
¿
∆x = ¿ 5,425 – 5,44∨+¿ 5,425 – 5,41∨ 2 =0,015 V ¿
2. Vin = 12 V
¿
∆x = ¿ 6,535 – 6,57∨+¿ 6,535 – 6,5∨ 2 ¿ ¿ 0,035 V
3. Vin = 14 V
¿
∆x = ¿ 7,55 – 7,50∨+ ¿ 7,55 – 7,6∨ 2 ¿ ¿ 0,05 V
4. Vin = 16 V
¿
∆x = ¿ 8,605 – 8,57∨+¿ 8,605 – 8,64∨ 2 ¿ ¿ 0,035 V
5. Vin = 18 V
¿
∆x = ¿ 9,725 – 8,06∨+¿ 9,725 – 9,72∨ 2 ¿ ¿ 0,835 V
SD = X ± ∆x
1. Vin = 10 V
2. Vin = 12 V
x± ∆x = (6,535 ± 0,035) volt
3. Vin = 14 V
4. Vin = 16 V
5. Vin = 18 V
A+ B VRtotal +V Rx
=
X= 2 2
Keterangan:
1. Vin = 10V
9,9+10,12
x = ¿ 10,01V
2
2. Vin = 12V
11,8+11,97
x = =11,595 V
2
3. Vin = 14V
13,64+14,08
x = ¿ 13,86 V
2
4. Vin = 16V
15,72+16,06
x = 2
¿ 15,89 V
5. Vin = 18V
17,79+ 18,28
x = ¿ 18,035 V
2
X −AVtotal+ X−Vrx
Δx =
2
1. Vin = 10 V
¿
∆x = ¿ 10,01 – 9,9∨+ ¿ 10,01 – 10,12∨ 2 ¿ ¿ 0,11 V
2. Vin = 12 V
¿
∆x = ¿ 11,595 – 11,8∨+ ¿11,595 – 11,97∨ 2 ¿ ¿ 0,29 V
3. Vin = 14 V
¿
∆x = ¿ 13,68 – 13,64∨+¿ 13,68 – 14,08∨ 2 ¿ ¿ 0,22 V
4. Vin = 16 V
¿
∆x = ¿ 15,89 – 15,72∨+¿ 15,89 – 16,06∨ 2 ¿ ¿ 0,17 V
5. Vin = 18 V
¿
∆x = ¿ 18,035 – 17,79∨+ ¿18,035 – 18,28∨ 2 ¿ ¿ 0,395 V
SD = X ± ∆x
1. Vin = 10 V
2. Vin = 12 V
x± ∆x = (11,595 ± 0,29) volt
3. Vin = 14 V
4. Vin = 16 V
5. Vin = 18 V
5.5 PENUTUP
5.5.1 KESIMPULAN