Dosen Pengampu :
Dr. Euis Kania K. M.T
Disusun oleh :
MUHAMMAD ARIEL ABDILLAH (2230111004)
Segala puji syukur penyusun panjatkan kepada Allah SWT, yang telah melimpahkan rahmat,
taufik serta hidayah-Nya. sehingga penyusun dapat menyelesaikan Tugas Besar ini dengan judul
“Perencanaan Gedung Perkuliahan” dengan baik. Dalam penyusunan Tugas Besar pada mata kuliah
Struktur Beton ini, penyusun banyak menerima bimbingan, bantuan dan dorongan yang sangat berarti
dari berbagai pihak. Oleh karena itu, dalam kesempatan ini penyusun ingin menyampaikan rasa
terima kasih yang tak terhingga kepada:
1. Dr. Euis Kania K, M.T. dosen pembimbing mata kuliah Struktur Beton yang telah memberi
bimbingan dan materi selama penyusunan tugas besar ini.
2. Seluruh dosen Teknik Sipil Universitas Muhammadiyah, yang telah memberikan ilmunya.
3. Bapak, Ibu dan Keluarga yang telah memberikan dukungan baik material dan dorongan baik
material maupun moril dan selalu mendoakan penyusun.
4. Rekan-rekan dari Teknik sipil yang telah mememberi dukungan dalam penyusunan laporan Tugas
Akhir ini, dan semua pihak yang telah membantu terselesaikannya laporan Tugas Akhir ini.
Penyusun menyadari bahwa dalam penyusunan Tugas Besar ini masih jauh dari kesempurnaan.
Oleh karena itu, kritik dan saran maupun masukan yang membawa ke arah perbaikan dan bersifat
membangun sangat penyusun harapkan. Semoga Tugas Besar ini dapat memberikan manfaat bagi
penyusun khususnya dan pembaca pada umumnya.
Penyusun
DAFTAR ISI
KATA PENGANTAR.............................................................................................................................. 2
BAB 1 ..................................................................................................................................................... 4
PENDAHULUAN .................................................................................................................................. 4
1.1 Latar Belakang .............................................................................................................................. 4
1.2 Maksud dan Tujuan ....................................................................................................................... 4
BAB 2 ..................................................................................................................................................... 5
LANDASAN TEORI .............................................................................................................................. 5
2.1 Jenis Pembebanan ......................................................................................................................... 5
2.2 Sistem Kerja Beban...................................................................................................................... 6
BAB 3 ..................................................................................................................................................... 7
PERENCANAAN ATAP ........................................................................................................................ 7
A. Perencanaan atap ......................................................................................................................... 7
B. Dasar Perencanaan ...................................................................................................................... 7
C. Perencanaan Gording .................................................................................................................. 7
D. Hitung Beban .............................................................................................................................. 8
E. Perhitungan Kombinasi gording ............................................................................................... 11
F. Kontrol Terhadap Tegangan ...................................................................................................... 11
G. Kontrol terhadap lendutan ......................................................................................................... 12
H. Perencanaan Kuda-Kuda Utama ............................................................................................... 13
I. Beban kombinasi ....................................................................................................................... 18
SKETSA KUDA-KUDA ...................................................................................................................... 20
A. Cek stuktur rangka stabil/tidak stabil ........................................................................................ 20
B. Mencari reaksi vertical tumpuan ............................................................................................... 21
C. Metode Titik Buhul ................................................................................................................... 22
D. Metode Cremona ....................................................................................................................... 29
E. METODE CULLMAN ............................................................................................................. 33
F. METODE RITTER .................................................. Kesalahan! Bookmark tidak ditentukan.
BAB 1
PENDAHULUAN
A. Perencanaan atap
ket :
Tipe Kuda – Kuda : Frik
Penutup Atap : Genting
Luas Bangunan : 145 m2
B. Dasar Perencanaan
a. Bentuk KK :
b. Jarak antar KK :1 m
c. Kemiringan atap : 30 ̊
d. Bahan gording : chanal c
e. Bahan penutup atap : Genteng
f. Jarak antar gording : 3,13 m
g. Bentuk atap : Plana
h. Berat baja ringan C 75 : 6,92 kg/m²
i. Berat Genteng : 10 kg/m²
j. Berat reng : 1,96 kg
C. Perencanaan Gording
type gording C-75x30
a. Berat gording (Wg) : 0.89 kg/m
b. Ix : 9.51 cm4
c. Iy : 1.38 cm4
d. h : 75 mm
e. b : 30 mm
f. t1 : 0.75 mm
h. Zx : 2.54 cm3
i. Zy : 0.67 cm3
j. C : 0.1 cm
k. w : 0.89 kg/m
l. Kemiringan atap (α) : 30 ̊
m. Jarak antar gording (s) : 3,13 m
n. Jarak anatar kuda-kuda (L) :1 m
n. Jarak anatar reng : 40 cm
SNI 03-1727-2020
o. Berat penutup atap (metal) : 10 kg/m²
p. Beban angin : 25 kg/m²
q. Berat hidup : 100 kg/m
l. Berat penggantung dan plafon : 18 kg/m²
D. Hitung Beban
1. Beban Mati (DL) : 0.89 kg/m
berat gording : s x berat penggantung dan plafond
berat plafond : 3,13 m x 18 kg/m2
56,34 kg/m2
berat pentup atap : s x berat penutup atap
: 3,13 m x 10 kg/m
31,3 kg/m2
q : berat gording + berat plafond + berat penutup atap
: 0.89 kg/m + 3,13 kg/m2 + 10 kg/m2
67,23 kg/m2
qx : q x sin 25
: 67,23 x sin 25
28,41262574 kg/m
qy : q x cos 25
: 67,23 x cos 25
60,93107252 kg /m
Mxl : 1/8 x qy x L2
: 1/8 x 60,93107252 x 1
7,616384065 kg/m
Myl : 1/8 x qx x L
: 1/8 x 28,41262574 x 1
3,551578217 kg/m
Py : P x cos 25
: 100 kg x cos 25
90,6307787 kg
Mx2 : 1/8 x py x L
11,32884734 kgm
My2 : 1/8 x px x L
5,282728272 kgm
3. Beban Angin
beban angin kondisi normal : 25 kg/m2
koefisisen kemiringan atap : 30
koefisien angin tekan : (0.02 - 0.4)
koefisien angi hisap : - 0.4
Beban Angin :
Angin tekan (W1) : k. angin tekan x b. angin x s
: 0.2 x 25 kg/m x 3,13 m
438,2 kg/m
Angin hisap (W2) : k. angin hisap x b. angin x s
: -0,4 x 25 kg/m2 x 3.13 m
-31,3 kg/m
Beban yang bekerja pada sumbu x itu hanya di harga Mx
Mx (tekan) : 1/8 x W1 X L
: 1/8 X 15,65 kg/m x (1)
54,775 kg/m
Mx (hisap) : 1/8 x W2 X L
: 1/8 x (-31,3) kg/m x 1
-3,9125 kg/m
Beban
kombinas Mx My
1 1.4 D 10,66293769 4,972209504
2 1.2 D + 1.6 L+ 0.5 (Ls atau S atau R) 12,08613156 6,964858074
3 1.2 D + 1.6 (Ls atau R) +(L atau 0,5 W) 14,44836707 8,791379344
4 1.2 D +1 W + L +0.5 (Lr atau S atau R) 65,26113156
17,9024789
5 1.2 D + 1E +L 0.25 L
6 0.9 D +1 W 61,62974566
57,9714204
7 0.9 D +1 E
Kombinai gayapada
gording
Beban
Beban Beban Beban Kombinasi
mome angin
Mati hidup Tekan Hisap hujan Min Max
X 7,616384065 11,32884734 1,95625 -3,9125 2,692941369 57,9714204 14,44836707
Y 3,551578217 5,282728271 2,205928427 61,62974566 8,791379344
Z ijin : 1/180 L
0,555555556
Zx : (5 × qx × L^4) / (384 × E × ly) + (Px × L^3) / (48 × E × ly)
0,373446835
Zy : (5 × qy × L^4) / (384 × E × lx) + (Py × L^3) / (48 × E × lx)
0,10983812
Z : (Zx^2 + Zy^2)
0,10,983812
Z < Z ijin
0,134167745 < 0,5555555556 OKE
H. Perencanaan Kuda-Kuda Utama
a. Panjang batang
Panjang Batang
No.
a b d
1 2,99 3,09 1,58
2 3,11 2,58 3,76
3 3,13 4,64 3,08
4 3,13 2,58 5,17
5 3,11 3,09 -
6 2,99 - -
18,46 15,98 13,59
Jumlah
16,01
b. Analisis pembebanan
BEBAN MATI
BEBAN HIDUP
Beban hidup meliputi beban air hujan dan beban hidup terpusat
a. Beban air hujan
d. Beban angin
1. beban angin kanan
pada sisi tekan
P1 : (0,02 x kemiringan atap - 0,4) x B.tekan angin x L x 1/2 x A1
: (0,02 x 30 - 0,4) x 25 x 1 x 1/2 x 3,01
7,475 kg
W = Beban Angin
R = Beban Air Hujan
D = Beban Mati
L = Beban Hidup
Beban Beban Kombinasi Beban Perlu beban Perlu
Gaya
Mati Hidup Hujan Angin Tekan Angin Hisap I II III IV (a) IV (b) V (a) V (b) kg kg
P1 222,04295 100 75,3704 7,475 -14,95 310,86013 464,13674 487,04418 411,61174 412,61174 207,3137 184,888655 487,04418 4,87
P2 76,1965 100 150,7408 15,25 -30,5 106,6751 326,8062 432,62108 282,0562 283,0562 83,82685 38,07685 432,62108 4,33
P3 108,0756 100 150,7408 15,6 -31,2 151,30584 365,06112 470,876 320,66112 321,66112 112,868 66,06804 470,876 4,71
P4 212,8406 100 150,7408 15,65 -31,3 297,97684 490,77912 596,594 446,42912 447,42912 207,2065 160,25654 596,594 5,97
P5 108,0756 100 150,7408 15,6 -31,2 151,30584 365,06112 470,876 320,66112 321,66112 112,868 66,06804 470,876 4,71
P6 76,1965 100 150,7408 15,25 -30,5 106,6751 326,8062 432,62108 282,0562 283,0562 83,82685 38,07685 432,62108 4,33
P7 222,04295 100 75,3704 7,475 -14,95 310,86013 464,13674 487,04418 411,61174 412,61174 207,3137 184,888655 487,04418 4,87
P8 159,7239 223,61346 191,66868 191,66868 191,66868 192,66868 143,7515 143,75151 191,66868 1,92
P9 159,7239 223,61346 191,66868 191,66868 191,66868 192,66868 143,7515 143,75151 191,66868 1,92
P10 159,7239 223,61346 191,66868 191,66868 191,66868 192,66868 143,7515 143,75151 191,66868 1,92
P11 159,7239 223,61346 191,66868 191,66868 191,66868 192,66868 143,7515 143,75151 191,66868 1,92
TUGAS BESAR ANALISA STUKTUR
MENCARI GAYA BATANG DENGAN 4 METODE
SKETSA KUDA-KUDA
∑MA = 0
-RVB . 1600 + (P2+P8) . 309 + (P3+P9) . 567 + P4 . 799 + (P5+P10) . 1031 + (P6+P11) .
1289 + P7 . 1600
-1600 RVB = -(4,33+1,92) . 309 + (4,71+1,92) . 567 + 5,97 . 799 + (4,71+1,92) .
1031 + (4,33+1,92) . 1289 + 4,87 . 1600
-1600 RVB = -1931,25 – 3759,21 – 4770,03 – 6835,53 – 8056,25 – 7792
RVB = -33144,27
RVB = -33144,27 ; 1600 = 20,71516875 = 20,72
∑MB = 0
RA . 1600 = -P1.1600 – (P2+P8) . 1289 – (P3+P9) . 1031 – P4 . 799 – (P5+P10) .
567 – (P6+P11) . 309
1630 RA = - 4,87 . 1600 – (4,33+1,92) . 1289 – (4,71+1,92) . 1031 – 5,97 . 799 –
(4,71+1,92) . 567 – (4,33+1,92) . 309
160 RA = -7792 – 8056,25 – 6835,53 – 4770,03 – 3759,21 – 1931,25
RA = -33144,27
RA = -33144,27 ; 1600 = 20,71516875 = 20,72
Aksi
P1 + P2 + P3 + P4 + P5 + P6 + P7 + P8 + P9 + 10 + P11
4,87 + 4,33 + 4,71 + 5,97 + 4,71 + 4,33 + 4,87 + 1,92 + 1,92 + 1,92 + 1,92 = 41,44
Reaksi
RA + RB
20,72 + 20,72 = 41,44 kn OK
∑Fy = 0
RA – P1 + A1 . sin 30 = 0
20,72 – 4,87 + A1 . 0,5 = 0
A1 = -15,85 ; 0,5 = -31,70 KN ( asumsi salah BATANG TEKAN )
∑Fx = 0
B1 + A1 . cos 30 = 0
B1 + ( -31,70 . 0,866 ) = 0
B1 = + 27,45 KN ( asumsi benar BATANG TARIK )
2. Titik C
∑Fy = 0
A1y - P2 + A2y – D1y = 0
31,70 x sin 30 – 4,33 + A2 x sin 30 – D1 x sin 71,54 = 0
31,70 x 0,5 – 4,33 + A2 x 0,5 – D1 x 0,948 = 0
15,85 – 4,33 + A2 x 0,5 – D1 x 0,948 = 0
11,52 + A2 x 0,5 – D1 x 0,948 = 0 ( PERSAMAAN 1 )
∑Fx = 0
A1x + A2x + D1x = 0
31,70 x cos 30 + A2x x cos 30 + D1x x cos 71,54 = 0
31,70 x 0,866 + A2 x 0,866 + D1 x 0,316 = 0
27,452 + A2 x 0,866 + D1 x 0,316 = 0 ( PERSAMAAN 2 )
3. Titik H
∑Fy = 0
-P8 – D1y + D2 = 0
-1,92 – 3,83 x sin 71,54 + D2 x sin 54,29 = 0
-1,92 – 3,83 x 0,948 + D2 x 0,811 = 0
-1,92 – 3,632 + D2 x 0,811 = 0
-5,552+ D2 x 0,811 = 0
D2 = - 5,562 ; 0,811
D2 = - 6,80 ( asumsi benar BATANG TEKAN )
∑Fx = 0
-B1 + D2x + D1x + B1 = 0
-27,45 + 6,80 x cos 54,29 + 3,83 x cos 71,54 + B2 = 0
-27,45 + 6,80 x 0,583 + 3,83 x 0,948 + B2 = 0
-27,45 + 3,969 + 1,212 + B2 = 0
22,27 + B2 = 0
B2 = + 22,27 ( asumsi benar BATANG TEKAN )
4. Titik D
∑Fy = 0
-P3 + A3y – D3y - D2y + A2y = 0
-4,71 + A3 x sin 30 – D3 x sin 83 - D2 x sin 54,29 + 30,30 x sin 30 = 0
-4,71 + A3 x 0,5 – D3 x 0,992 - 6,80 x 0,811 + 30,30 x 0,5 = 0
-4,71 + A3 x 0,5 – D3 x 0,992 - 5,521 + 15,15 = 0
-4,71 + A3 x 0,5 – D3 x 0,992 - 20,671 = 0
4,918 + A3 x 0,5 – D3 x 0,992 = 0 PERSAMAAN 1
∑Fx = 0
A3x + D3x - D2x + A2x = 0
A3 x cos 30 + D3 x cos 83 - 6,80 x cos 54,29 + 30,30 x cos 30 = 0
A3 x 0,866 + D3 x 0,121 - 6,80 x 0,583 + 30,30 x 0,866 = 0
A3 x 0,866 + D3 x 0,121 - 3,969 + 30,296 = 0
A3 x 0,866 + D3 x 0,121 – 22,290 = 0 PERSAMAAN 2
Subsitusikan ke persamaan 1
4,918 + A3 x 0,5 - D3 x 0,992 =0
4,918 + A3 x 0,5 + 7,45 x 0,992 =0
12,312 + A3 0,5 =0
A3 = -12,312 ; 0,5
A3 = - 24,62 (asumsi salah BATANG TEKAN)
5. Titik I
∑ Fy = 0
-D3y + D4y – P9 =0
-7,45 x sin 82,73 + D4 x sin 63,32 – 1,92 =0
-7,45 x 0,991 + D4 x 0,893 – 1,92 =0
-9,310 + D4 x 0,893 =0
D4 = 9,310 ; 0,893
D4 = + 10,42 (asumsi tarik BATANG TARIK)
∑ Fx = 0
-B2 + D3x + D4x + B3 =0
-22,27 + 7,45 x cos 82,73 + 10,42 x cos 63,32 + B3 = 0
-22,27 + 7,45 x 0,126 + 10,42 x 0,449 + B3 =0
B3 = + 16,65 (asumsi tarik BATANG TARIK)
2. Titik C = G
3. Titik D
4. Titik H
5. Titik I