Bab 6 Nutrisi

6.2

Gizi Seimbang

Biologi Tingkatan 4

Bab 6 Nutrisi

GIZI SEIMBANG
Gizi seimbang
Mengandungi
Mengandungi kesemua
kesemua keperluan
keperluan makanan
makanan mengikut
mengikut keperluan
keperluan
badan
badanpada
padakadar
kadaryang
yangbetul.
betul.

Untuk pelbagai tindak balas metabolik.

Keperluan Gizi
Seimbang

Sumber tenaga.

Untuk membaiki tisu badan yang rosak

dan juga untuk pertumbuhan.

Biologi Tingkatan

Bab 6 Nutrisi

GIZI SEIMBANG

NilaiTenaga
Tenaga
Nilai

Kuantiti tenaga haba yang dibebaskan

daripada pembakaran 1 gram makanan.

Unit = joule per gram (Jg-1).

Nilai tenaga =
Jisim air (g) Kenaikan suhu (C)
4.2 (J g-1 C-1)
_______________________________
Jisim makanan (g)

Biologi Tingkatan

Bab 6 Nutrisi

GIZI SEIMBANG
Jenis pekerjaan
Buruh kasar memerlukan banyak
tenaga berbanding pekerja pejabat.
Jantina
Lelaki memerlukan lebih banyak tenaga
berbanding perempuan.

Faktor Yang
Mempengaruhi
Keperluan Tenaga
Harian

Umur
Kanak-kanak dan remaja memerlukan
lebih banyak tenaga untuk pertumbuhan
berbanding orang dewasa.

Saiz dan berat badan

Orang yang mempunyai saiz dan berat
badan yang besar memerlukan lebih
banyak tenaga

Biologi Tingkatan

Bab 6 Nutrisi

GIZI SEIMBANG
Eksperimen6.2

Tujuan

Teknik

Menentukan kandungan tenaga dalam sampel makanan.

Mengukur bacaan suhu awal dan akhir air dengan

menggunakan termometer.

Pernyataan masalah

Prosedur

Apakah kandungan tenaga dalam pelbagai jenis sampel

makanan?

1.

Hipotesis

2.

Nilai tenaga adalah berbeza bagi makanan yang berbeza.

3.

Pemboleh ubah

4.
5.

a)
b)
c)

6.
7.

Dimanipulasikan: Jenis sampel makanan

Bergerak balas: Jumlah kandungan tenaga
Dimalarkan: Jisim air

Jisimair(g)Kenaikansuhu(C)

Radas dan bahan

Kacang tanah, roti, epal, mentega, plastisin, jarum,
termometer, tabung didih, kaki retort dan pengapit, air
suling, penimbang elektronik, penunu Bunsen, pengadang

Sebiji kacang tanah ditimbang dan jisimnya

dicatatkan.
20 cm3 air dituangkan ke dalam sebiji tabung didih
yangbersihdankering.
Tabung uji bersama termometer diapit pada kaki
retort.
Suhuawalairdalamtabungujiitudicatatkan.
Kacangtanahdibakardenganselengkapnyadibawah
tabungdidih.
Suhuakhirairitudicatatkan.
Nilai tenaga bagi kacang tanah dikira dengan
menggunakanformulaberikut:

4.2(Jg1C1)
_______________________________
Jisimmakanan(g)
8.

Langkah 1 hingga 7 diulang dengan pelbagai sampel

makanansepertiroti,epaldanmentega.

Biologi Tingkatan

Bab 6 Nutrisi

GIZI SEIMBANG
SambunganEksperimen6.2

Keputusan
Kacang
tanah

Roti

Epal

Mentega

Suhu akhir (C)

20

20

20

20

Suhu akhir (C)

0.5

W1

W2

W3

Suhu akhir (C)

29

t1

t3

t5

Suhu akhir (C)

49

t2

t4

t6

Kenaikan
(C)

20

ta

tb

tc

2020
4.2
0.5
=3360
J/g

20
ta
4.2
W1

20
tb
4.2
W2

20 tc
4.2
W3

Suhu akhir (C)

suhu

Nilai tenaga (J/g)

Kesimpulan
Hipotesis diterima. Setiap jenis makanan mempunyai nilai
tenaga yang berbeza. Makanan yang terdiri daripada lipid
seperti mentega mengandungi paling banyak nilai tenaga.

Perbincangan
1.

Didapati lipid iaitu mentega mempunyai nilai tenaga

yang paling tinggi, diikuti dengan roti (karbohidrat)
kacangtanah(protein)danepal.

Biologi Tingkatan

Bab 6 Nutrisi

GIZI SEIMBANG
Kandungan Nutrien Dalam Makanan
Vitamin

Mengekalkan kesihatan yang baik dan untuk metabolisme yang cekap

Kekurangan vitamin Beri-beri, pelagra dan pertumbuhan terbantut

Vitamin Larut Lemak

Vitamin Larut Air

Boleh disimpan dalam

lemak badan

Diperoleh daripada gizi

harian

Vitamin A,D,E,K

Vitamin B dan C

Biologi Tingkatan

Bab 6 Nutrisi

GIZI SEIMBANG
Kandungan Nutrien Dalam Makanan
Mineral

Perlu diperoleh melalui gizi

Penting untuk mengekalkan kesihatan yang baik

Makromineral

Mikromineral

Diperlukan dalam jumlah

yang banyak

Diperlukan
kurang
daripada 20 mg sehari

100 mg / hari

Cth: Besi, zink,iodin

Cth: Kalsium, fosforus

Kurang besi Anemia

Kurang kalsium Riket

Kurang iodin Goiter

Kurang fosforus Tulang

rapuh

Kurang florin Karies gigi

Biologi Tingkatan

Bab 6 Nutrisi

GIZI SEIMBANG
Pelawas atau Serat Diet

Terdiri daripada selulosa.

Merangsang
sembelit.

peristalsis

dan

menghalang

Menyingkirkan bahan bertoksik yang boleh

menyebabkan kanser usus.

Kekurangan pelawas menyebabkan sembelit.

Biologi Tingkatan

Bab 6 Nutrisi

GIZI SEIMBANG
Medium
Medium pengangkutan
pengangkutan
mengangkut
mengangkutnutrien.
nutrien.

Air
Air

untuk
untuk

Orang
Orang dewasa
dewasa yang
yang sihat
sihat
memerlukan
2
hingga
2.5
liter
memerlukan 2 hingga 2.5 literair
air
sehari.
sehari.
Air
Airyang
yanghilang
hilangperlu
perludiganti
digantiuntuk
untuk
mengelakkan
dihidrasi.
mengelakkan dihidrasi.

Biologi Tingkatan

Bab 6 Nutrisi

GIZI SEIMBANG

Pemilihan Gizi Seimbang

Pemilihan Gizi Seimbang

Aras 4

Aras 3

Aras 2

Aras 1

Lipid, garam dan gula

Daging dan alternatifnya

Buah-buahan dan sayuran

Nasi dan alternatifnya

Biologi Tingkatan

Bab 6 Nutrisi

ANALISIS SOALAN 6.2

DIET SEIMBANG
2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Kertas 1

Kertas 2

Kertas 3

Biologi Tingkatan

Bab 6 Nutrisi

6.2

Soalan 2012 Kertas 1

Kumpulan makanan manakah yang mencegah sembelit?

A Bayam, bijirin jagung, epal

B Ikan, sup makanan laut, kek coklat
C Roti berserat tinggi, susu rendah lemak, burger ayam
D Jus oren, sup krim cendawan, biskut keju

Biologi Tingkatan

Bab 6 Nutrisi

6.2

Seorang budak
pemakanannya
Apakah keadaan
berpanjangan?

Soalan 2011 Kertas 1

lelaki

yang

kekurangan

akan

dialami

zat

besi

sekiranya

dalam

diet

ini

A Riket
B Skurvi
C Anemia
D Beri-beri

Biologi Tingkatan

Bab 6 Nutrisi

6.2

Soalan 2010 Kertas 1

Maklumat berikut menunjukkan keputusan suatu eksperimen untuk menentukan nilai

tenaga sebiji kacang tanah.
Jisim kacang tanah

=5g

Isi padu air suling

= 20 m

Ketumpatan air

= 1 g m -1

Suhu awal air

= 29C

Suhu akhir air

= 34C

Hitung nilai tenaga kacang tanah itu dengan menggunakan formula berikut:
Nilai

tenaga

1 C 1 jisim air g peningkata n suhu C

4.2Jg
jisim kacang tanah g

84.0 Jg 1

67.2 Jg 1

50.4 Jg 1

33.6 Jg 1

Biologi Tingkatan

Bab 6 Nutrisi

6.2
1.

Soalan 2009 Kertas 1

Rajah di bawah ialah carta bar yang menggambarkan keperluan tenaga individu P,Q dan R.

Individu manakah yang diwakili oleh P, Q dan R?

2.

Kerani

Buruh binaan

Ibu menyusui anak

Ibu menyusui anak

Buruh binaan

Kerani

Ibu menyusui anak

Kerani

Buruh binaan

Kerani

Ibu menyusui anak

Buruh binaan

Rajah di bawah menunjukkan aras pada suatu piramid panduan makanan untuk gizi seimbang.

Manakah makanan yang berada pada Aras 1?

A Telur
B Nasi
C Lobak
D Mentega
Biologi Tingkatan

Bab 6 Nutrisi

6.2

Soalan 2008 Kertas 1

Jadual di bawah menunjukkan kandungan nutrien dalam 100 g bagi beberapa jenis makanan.

Makanan

Kandungan nutrien

Roti putih

Protein/g
8.0

Lipid/g
1.7

Karbohidrat/g
54.3

Kalsium/mg
100

Epal

0.3

12.0

0.3

Mentega

0.5

82.5

15

0.2

Nasi

6.2

1.0

86.8

0.4

Telur

12.3

10.9

56

2.1

Ferum/mg
1.7

Seorang murid mengalami luka dan patah tulang semasa menjalani latihan sukan.
Berdasarkan jadual di atas, jenis makanan yang manakah sesuai diambil oleh murid itu supaya
cepat sembuh?
A Epal, nasi, mentega
B Roti putih, telur, nasi
C Telur, epal, mentega
D Roti putih, mentega, epal
Biologi Tingkatan

Bab 6 Nutrisi

6.2

Soalan 2008 Kertas 1

Data berikut merupakan keputusan suatu eksperimen untuk menentukan nilai tenaga bagi
kacang tanah.
Jisim kacang tanah

0.5 g

Jisim air

20 g

Suhu awal air

25C

Suhu akhir air

45C

Muatan haba tentu air ialah 4 .2 J g 1C

. 1 Hitung nilai tenaga bagi kacang tanah.
A

1680 J g -1

3360 J g -1

7560 J g -1

11 760 J g -1
Biologi Tingkatan

Bab 6 Nutrisi

6.2

Soalan 2010 Kertas 2

Rajah di bawah menunjukkan tiga jenis makanan.

Terangkan kesan jangka masa panjang pengambilan makanan-makanan tersebut

yang berlebihan ke atas kesihatan individu.
[10 markah]

Biologi Tingkatan

Bab 6 Nutrisi

6.2

Soalan 2012 Kertas 3 (I)

Satu eksperimen telah dijalankan untuk mengenal pasti nilai tenaga dalam tiga jenis makanan. Makanan yang
berbeza mengandungi jumlah tenaga yang berbeza. Apabila makanan terbakar, tenaga haba dibebaskan. Rajah di
bawah menunjukkan susunan radas untuk mengenal pasti nilai tenaga dalam tiga jenis makanan.

Langkah-langkah berikut telah dijalankan:

Langkah 1
20 m air suling dimasukkan ke dalam satu tabung didih.
Langkah 2
Suhu awal air itu direkodkan.
Langkah 3
Sebiji kacang gajus ditimbang dan jisimnya direkodkan.
Langkah 4
Kacang gajus itu dibakar dengan lengkap di bawah tabung didih.
Langkah 5
Suhu akhir air itu direkodkan
Langkah 6
Langkah 1 hingga 5 diulangi dengan menggunakan roti kering dan ikan kering.

Biologi Tingkatan

Bab 6 Nutrisi

6.2

Soalan 2012 Kertas 3 (II)

Jadual di bawah menunjukkan keputusan eksperimen ini.

Sampel makanan

Kacang gajus

Roti kering

Ikan kering

Jisim makanan (g)

Isi padu air suling (m)

20

20

20

Suhu awal air suling (C)

30

30

30

__________ C

__________ C

__________ C

Suhu akhir air suling (C)

Biologi Tingkatan

Bab 6 Nutrisi

6.2

Soalan 2012 Kertas 3 (III)

(a)

Rekodkan suhu akhir air suling dalam jadual di atas.

(b)

(i)

Berdasarkan jadual di atas, nyatakan dua pemerhatian yang berbeza.

Pemerhatian 1:
______________________________________________________
Pemerhatian 2:
______________________________________________________
[3 markah]

(ii)

Nyatakan inferens daripada pemerhatian di (b)(i).

Inferens daripada pemerhatian 1:
______________________________________________________
Inferens daripada pemerhatian 2: ______________________________________________________
[3 markah]

(c)

Lengkapkan Jadual di bawah berdasarkan eksperimen ini.

Pembolehubah

Cara mengendali pembolehubah

Pembolehubah dimanipulasikan

Pembolehubah bergerak balas

Pembolehubah dimalarkan
[3 markah]
Biologi Tingkatan

Bab 6 Nutrisi

6.2
(d)

(e)

Soalan 2012 Kertas 3 (IV)

Nyatakan hipoetsis bagi eksperimen ini.

_________________________________________________________
(i)

[3 markah]
Bina satu jadual dan rekodkan semua data yang dikumpul dalam eksperimen ini. Jadual anda
hendaklah mengandungi tajuk-tajuk berikut:

Sampel makanan
Kenaikan suhu air
Nilai tenaga

Nilai tenaga

(ii)

Jisim air 4.2 Jg 1 C 1 kenaikan suhu

Jisim makanan

[3 markah]
Guna kertas graf yang disediakan untuk menjawab soalan di bawah. Dengan menggunakan data di
(e)(i), lukis satu carta bar untuk menunjukkan nilai tenaga bagi setiap sampel makanan.
[3 markah]
Carta bar nilai tenaga bagi setiap sampel makanan.

Biologi Tingkatan

Bab 6 Nutrisi

6.2

Soalan 2012 Kertas 3 (V)

(f)

Berdasarkan carta bar yang dilukis di (e)(ii), nyatakan hubungan antara sampel makanan dengan nilai
tenaga.
_________________________________________________________
[3 markah]

(g)

Berdasarkan eksperimen ini, beri definisi secara operasi nilai tenaga makanan.
_________________________________________________________
[3 markah]

(h)

Eksperimen ini diulang dengan menggunakan 2 g isirong kelapa kering. Ramalkan nilai tenaga dalam
sampel makanan ini. Terangkan ramalan anda.
_________________________________________________________
[3 markah]
(i)

Kelaskan sampel makanan berikut berdasarkan kelas makanan dalam jadual di bawah.
Nasi
Udang
Karbohidrat

Putih telur

Mentega

Ubi keledek
Protein

Ikan

Minyak jagung
Lipid

[3 markah]
Biologi Tingkatan

TAMAT