2 Integral Berulang
A( x) dx f ( x, y) dy dx
b b d
1
a a
c
f ( x, y) dy dx f ( x, y ) dy dx
b d b d
2
a c a
c
Secara serupa, integral berulang
3
d b d
b f ( x, y ) dx dy
c a
f ( x, y) dx dy
c a
PENYELESAIAN
(a) Dengan menganggap x konstana, kita peroleh
3 2 3 2
x y dydx x y dx
2 1 2 2
0 1 0 2
1
3
3
x 2 dx
0 2
3
x 3
27
2 0 2
(b) Dengan menganggap y konstana, kita peroleh
2 3 2 3
x y dxdy x y dy
2 1 3
1 0 1 3
0
2
9y dy
1
27
2
y
9
2
2
1 2
Teorema Fubini
f x, y dA f x, y dydx f x, y dxdy
b d d b
a c c a
R
CONTOH 2
PENYELESAIAN 1
Dengan Teorema Fubini
2 2
( x 3 y ) dA ( x 3 y 2 ) dydx
2
0 1
R
2
xy y3 dx
2
0 1
2
( x 7) dx x 7 x 122 2
1
0 2 0
PENYELESAIAN 2
Juga dengan Teorema Fubini
2 2
( x 3 y ) dA ( x 3 y 2 ) dxdy
2
1 0
R
2
2
12 x2 3xy 2 dy
1 0
2
(2 6 y ) dy 2 y 2 y 12
2 3 2
1 1
CONTOH 3
Carilah volume benda padat S yang dibatasi oleh paraboloida
eliptik x2 2 y 2 z 16, bidang-bidang x = 2 dan y = 2 serta
ketiga bidang koordinat.
PENYELESAIAN
S adalah benda padat yang terletak di bawah permukaan
z 16 x 2 2 y 2 dan di atas bujursangkar R [0, 2] [0, 2].
Sehingga
2 2
V (16 x 2 y ) dA
2 2
(16 x 2 2 y 2 ) dxdy
0 0
R
2
2
16 x 13 x3 2 xy 2 dy
0 0
2
88
3
88
3
4
3
3 2
4 y dy y y 48
2
0 0
Jika f(x,y) dapat difaktorkan sebagai fungsi x saja dan
fungsi y saja, misal f(x,y) = g(x)h(y) pada R a, b c, d ,
maka
b d
f ( x, y) dA
R
a
g ( x) dx h( x, y) dy
c
CONTOH 4