Contoh Soal 1.

13
Kecepatan air di sungai yang lebarnya 400 m adalah 2 km/jam.
Seseorang hendak menyebrangi sungai tersebut dengan perahu
dengan tujuan 300 m sebelah hilir. Bila kecepatan perahu
terhadap air adalah 5 km/jam, kemana perahu harus di arahkan
dan berapa menit ia sampai ke tempat tujuan ?

Jawab : 300 m


Va  2 km / jam
Vpa
Vp Vpa  5 km / jam
L 400 m

 Va
 300 m

v a  2 km / jam
vpa  vp v pa  5 km / jam
400 m
L

 va
0,4
tg      53,1o  sin   0,8 cos   0,6 L  0,4 2  0,32  0,5 km
0,3
Rumus  : v 2pa  v 2p  v a2  2 v a v p cos   52  v 2p  2 2  2(2)(0,6) v p
2,4  (2,4) 2  4(1)( 21)
v  2,4 v p  21  0  v p 
2
p  v p  5,94 km / jam
2(1)
L 0,5
t pergi   (60)  5,1 menit
v pa 5,94
 300 m


v a  2 km / jam
Vpa  Vp v pa  5 km / jam
400 m
L

 Va

va v pa
Rumus  : 
sin  sin 
v a sin  0,8(2)
sin     0,32    18,7 o

v pa 5
      53,1  18,7  71,8o
 300 m

v a  2 km / jam
Vpa
Vp v pa  5 km / jam
400 m L

 Va

Menggunakan penjumlahan vektor :

Va  2 î Vpa  5 cos  î  5 sin  ĵ Vp  Vp cos  î  Vp sin  ĵ

Vp  Va  Vpa  0,6Vp î  0,8Vp ˆj  2 î  5 cos  î  5 sin  ˆj
5 sin   0,8Vp 2  5 cos   0,6Vp  5 cos   0,6Vp  2
Suku kiri dan kanan dikuadratkan :

5 sin   0,8Vp  25 sin   0,64V

2 2
p

5 cos   0,6Vp  2  25 cos 2   0,36Vp2  2(2)(0,6)Vp  2 2

25(sin 2   cos 2  )  (0,64  0,36)Vp2  2,4Vp  4
Vp2  0,24Vp  21  0  Vp  5,94 km / jam
L 0,5(60)
t   5,1 menit
Vp 5,94
0,8Vp 0,8(5,94)
sin     0,95    sin 1 0,95  71,8o
5 5
Contoh Soal 1.14
Sebuah perahu yang mempunyai kecepatan (relatip terhadap air)
sebesar 1,8 m/s harus menyebrangi sebuah sungai selebar 260 m
dan tiba pada jarak 110 m ke arah hulu. Agar sampai di tempat
tujuan, maka perahu tersebut harus diarahkan pada sudut 45o ke
arah hulu. Tentukan kecepatan air dan berapa lama perahu
tersebut sampai di tempat tujuan ?

Jawab : 110 m

Vp
260 m
Vpa

45o
Va
  260 
1
  tg    67,1   180    112 ,9
o o o

 110 
    45o  67,1o  45o  22,1o
va v pa vp sin 22,1o
   va  (1,8)  0,74 m / s
sin  sin  sin  sin 112 ,9 o

Vpa sin  110 m

Vp 
sin 
 
(1,8)(sin 45o )
 o
 1,39 m / s
sin 112 .9
L  260 2  110 2  282,3 m Vp
260 m Vpa
282,3  
t  3,39 menit
1,39(60) 
45o
Va
Menggunakan penjumlahan vektor :
1  260 
  tg    67,1  sin   0,92 cos   0,39
o

 110 
sin 45o  cos 45o  0,71
v a   v a î v pa  1,8 cos 45o î  1,8 sin 45o ĵ  1,28 î  1,28 î
v p  v p cos  î  v p sin  ĵ  0,39 v p î  0,92 v p ˆj
110 m
v p  v a  v pa

0,39 v p   v a  1,28
0,92 v p  1,28
1,28 260 m Vp
vp   1,39 m / s
0,92 Vpa
v a  1,28  0,39(1.39)  0,74 m / s
45o

Va