Anda di halaman 1dari 81

ELECTRIC MOTOR

Oleh: MOTOR ELEKTRIK ABD. RASHID BIN MOHD YAACOB

1/6/2010

JCTS

APA ITU MOTOR

Satu mesin yang boleh menukarkan tenaga elektrik kepada tenaga mekanikal

1/6/2010

JCTS

JENIS-JENIS MOTOR
Motor DC Motor AC satu fasa Motor AC tiga fasa Motor AC/DC

1/6/2010

JCTS

MOTOR DC

1/6/2010

Motor DC magnet kekal Motor DC lilitan siri Motor DC lilitan selari Motor DC lilitan wound (siri selari) Motor universal (AC/DC) Stepping motor (stepper)
JCTS 4

1/6/2010

JCTS

1/6/2010

JCTS

1/6/2010

JCTS

1/6/2010

JCTS

1/6/2010

JCTS

MOTOR AC SATU FASA


Motor aruhan satu fasa (split phase motor) Motor kutub telau (shaded pole motor) Motor hidupan kapasitor putaran aruhan (capacitor start induction run) satu capacitor Motor hidupan kapasitor putaran kapasitor (capacitor start capacitor run) dua capacitor
1/6/2010 JCTS 10

CAPACITOR START MOTOR (SINGLE PHASE MOTOR)

1/6/2010

JCTS

11

MOTOR AC TIGA FASA


Motor aruhan tiga fasa / motor sangkar tupai (squirrel cage motor) Motor gelang arus (slip ring motor) Motor segerak (synchronous motor)

1/6/2010

JCTS

12

CUT OUT OF A SQUIRREL CAGE MOTOR

1/6/2010

JCTS

13

MOTOR ARUHAN SANGKAR TUPAI


Paling popular dan banyak digunakan Rekabentuknya mudah Boleh dipercayai dan lasak Kelajuannya lebih kurang tetap Senggaraannya mudah dan murah Harganya berpatutan Kecekapannya baik
JCTS 14

1/6/2010

SQUIRREL CAGE MOTOR

1/6/2010

JCTS

15

CUT OUT OF A SQUIRREL CAGE MOTOR

1/6/2010

JCTS

16

MOTOR CROSS SECTION

1/6/2010

JCTS

17

SQUIRREL CAGE MOTOR COUPLED TO A WATER PUMP

PUMP

MOTOR
18

1/6/2010

JCTS

MOTOR SLIP RING



1/6/2010

Kurang digunakan, harganya mahal Terdapat tiga slip ring dan carbon brush Perlukan resistance bank Senggaraannya lebih rumit dan mahal Sesuai untuk motor bersaiz besar sahaja Kawalan hanya pada rotornya sahaja
JCTS 19

SLIP RING MOTOR

1/6/2010

JCTS

20

SLIP RING & CARBON BRUSH

FAN

1/6/2010

JCTS

21

SLIP RING & CARBON BRUSH

1/6/2010

JCTS

22

ROTOR & SLIP RING FAN ROTOR WINDING

SLIP RING

1/6/2010

JCTS

SHAFT

23

1/6/2010

JCTS

24

MOTOR SEGERAK
Perlukan bekalan AC (stator) dan DC (rotor) Mahal dan bersaiz besar Senggaraannya mahal dan rumit Kelajuannya tetap dan segerak Boleh digunakan untuk memperbaiki faktur kuasa
1/6/2010 JCTS 25

KECEKAPAN MOTOR

1/6/2010

JCTS

26

BRAKE MOTOR
Mechanical brake Electrical brake For crane, hoist, lift and other lifting purpose

1/6/2010

JCTS

27

JENIS SAMBUNGAN GELUNG


Series motor rotor mempunyai gelong dan diberikan bekalan seperti stator Wound motor - rotor mempunyai gelong dan diberikan bekalan seperti stator, disambung selari Compound wound motor campuran kedua-dua yang diatas
1/6/2010 JCTS 28

MOTOR ARUHAN
Rotor tiada gelong tapi copper bar shorted on both ends Rotor tidak perlukan bekalan elektrik Bekalan AC pada stator akan mengaruhkan rotor dan medan magnet yang terhasil bertindakbalas menghasilkan dayakilas putaran pada rotor
1/6/2010 JCTS 29

MOTOR ENDS
D end (drive end) N end (non-drive end)

1/6/2010

JCTS

30

INSULATION CLASS
Class F (up to 155 degrees C) Class H (up to 180 degrees C)

1/6/2010

JCTS

31

IP INDEX
Nombor index IP XX, contoh IP 45 Angka pertama menunjukkan perlindungan dari solid particle Angka kedua menunjukkan perlindungan dari percikan air tahap tahap

1/6/2010

JCTS

32

1/6/2010

JCTS

33

CIRI-CIRI MOTOR

1/6/2010

Kelajuan (Speed) Daya kilas (Torque) Faktur Kuasa (Power Factor) Kuasa (kW, H.P) Kecekapan (efficiency) Slip (dalam peratus)
JCTS 34

1/6/2010

JCTS

35

1/6/2010

JCTS

36

1/6/2010

JCTS

37

KELAJUAN MOTOR
120 x f N = --------P
N speed f frequency P no of poles
1/6/2010 JCTS 38

SPEED CONTROL
Change no of poles Vary frequency Vary voltage Mechanical gear

1/6/2010

JCTS

39

MOTOR SLIP
Slip ialah beza diantara kelajuan sebenar rotor dengan kelajuan segerak motor Slip adalah diantara 1.5% hingga 4% dari kelajuan segerak Hanya motor segerak tiada slip

1/6/2010

JCTS

40

BAHAGIAN-BAHAGIAN MOTOR

1/6/2010

Stator Rotor Bearing and shaft Terminal connection Air gap Capacitor Slip ring , commutator, carbon brush
JCTS 41

PERLINDUNGAN MOTOR

1/6/2010

Arus lebih Beban lebih Bocor ke bumi Lampau panas Single phasing (tiga fasa sahaja) Reverse phase rotation (tiga fasa sahaja)
JCTS 42

ALAT-ALAT PERLINDUNGAN
Fius MCB MCCB / ACB RCCB

1/6/2010

JCTS

43

RELAY UNTUK MOTOR


Thermal Overload Relay (TOR) Thermal fuse Earth Leakage Relay (ELR) Thermister relay Gold relay Single phasing relay Reverse phase rotation relay
JCTS 44

1/6/2010

RELAY CHARACTERISTIC
Slow action on overload (thermal effect) Slow action on overheating Able to distinguish starting current and short time temporary overload Fast action on short circuit Fast action on earth fault

1/6/2010

JCTS

45

SAMBUNGAN GELONG
Sambungan Delta (fixed) 3 terminal Sambungan Star (fixed) 3 terminal Sambungan Star / Delta 6 terminal Tidak termasuk terminal pembumian Motor tiga fasa tidak memerlukan neutral

1/6/2010

JCTS

46

PENGENALAN 6 TERMINAL
R1, S1, T1 atau U1,V1, W1

R2, S2, T2 atau U2, V2, W2

1/6/2010

JCTS

47

SUSUNAN 6 TERMINAL
Susunan adalah melintang contoh R1 T2 S1 R2 T1 S2

Hendaklah ditentukan dengan ujian keterusan


1/6/2010 JCTS 48

ARAH PUTARAN
Fleming Right Hand Rule Motor tiga fasa arah putaran mengikut phase rotation bekalan tiga fasa Jika mana-mana dua fasa diubah kedudukan motor akan berputar sebaliknya Motor satu fasa tidak boleh diterbalikkan arahnya jika L dan N diterbalikkan
1/6/2010 JCTS 49

JENIS-JENIS PEMULA
Direct On Line (DOL) Star Delta Oto- Transformer Rotor Resistance Soft Starter

1/6/2010

JCTS

50

TUJUAN PEMULA
Mengurangkan arus permulaan motor Mengelakkan bahaya motor hidup secara tiba-tiba Untuk kendalian kawalan jauh (remote) Motor dapat dihidupkan secara berperingkat-peringkat

1/6/2010

JCTS

51

PRINSIP PEMULA
Voltan kurang masa permulaan (kecuali DOL) Rintangan rotor tinggi masa permulaan (rotor resistance starter)

1/6/2010

JCTS

52

KOMPONEN PEMULA

1/6/2010

Contactor Timer Thermal Overload Relay (TOR) Push button Auto-transformer Indicating lights Resistance bank
JCTS 53

CONTACTOR 3 POLES, 2NC, 2NO

AC 240V/415V OR DC COIL

1/6/2010

JCTS

54

CONTACTORS AC1, AC2, AC3, AC4

1/6/2010

JCTS

55

TIMER
0 60 saat 240V Jenis biasa (pemasangan tetap) Jenis plug-in dan base 2NC, 2NO

1/6/2010

JCTS

56

TOR
(THERMAL OVERLOAD RELAY)
Kadaran arus Julat arus (ampere range) Pemilihan julat arus Tatahan arus Manual trip Reset button Contact (1NC, 1NO,1 COMMON)
JCTS 57

1/6/2010

PEMULA DOL (DIRECT ON LINE)


Untuk motor kecil, sehingga 3k.k sahaja Arus permulaan 6 hingga 8 kali ganda Arus permulaan 2 hingga 3 saat Motor disambung terus kepada gelong stator dengan voltan penuh Satu fasa dan tiga fasa
1/6/2010 JCTS 58

PEMULA DOL TOR

1/6/2010

JCTS

59

PEMULA DOL LITAR KAWALAN

1/6/2010

JCTS

60

PEMULA DOL LITAR KUASA

1/6/2010

JCTS

61

DOL KAWALAN BERTURUT

1/6/2010

JCTS

62

DOL FORWARD REVERSE

1/6/2010

JCTS

63

PEMULA STAR DELTA


Untuk motor 3 hingga 10 k.k Voltan permulaan kira-kira 58% (sambungan star) dari voltan penuh, reduce torque, reduce current principle Masa arus permulaan 3 hingga 7 saat Untuk motor 6 terminal sahaja Voltan permulaan tidak boleh diubah-ubah
1/6/2010 JCTS 64

STAR DELTA

1/6/2010

JCTS

65

PEMULA OTO TRANSFORMER


Untuk motor 10 k.k dan keatas Voltan permulaan dikurangkan kepada beberapa step (50%, 65%, 80%) Untuk motor tiga atau enam terminal Sesuai juga untuk motor voltan tinggi (3.3kV)

1/6/2010

JCTS

66

AUTOTRANSFORMER

1/6/2010

JCTS

67

AUTOTRANSFORMER POWER CIRCUIT

1/6/2010

JCTS

68

PEMULA RINTANGAN ROTOR


Untuk motor bersaiz besar dan H.T sebab mahal untuk mengawal bekalan masuknya Voltan penuh dikenakan kepada gelong startor masa permulaan voltan tinggi Hanya untuk motor slip ring sahaja Resistance bank disambung kepada lilitan rotor melalui slip ring dan berus karbon More resistance, less torque, less current
1/6/2010 JCTS 69

ROTOR RESISTANCE POWER CIRCUIT

1/6/2010

JCTS

70

RESISTANCE BANK

1/6/2010

JCTS

71

SOFT STARTER
Electronic starter menggunakan thyrister Menaikkan voltan perlahan-lahan dari kosong kepada voltan penuh dan juga sebaliknya no jerking Kuasa motor bergantung kepada beban motor Menjimatkan kuasa elektrik semasa motor tiada beban tapi harganya mahal
1/6/2010 JCTS 72

MOTOR NAME PLATE



1/6/2010

Serial number and Model number kW atau Horse power Ampere, Volt/phase, Hz Speed Insulation class Duty class (continuous, short time) Efficiency Noise level Winding connection
JCTS 73

SENGGARAAN MOTOR

1/6/2010

Bearing Shaft and coupling alignment Insulation Vibration Noise Cleanliness of surrounding Lubrication of bearing
JCTS 74

BEARING

1/6/2010

JCTS

75

GREASE LUBRICATION

BEARING SHAFT

1/6/2010

JCTS

76

NIPPLE

LUBRICATION

SHAFT

1/6/2010

JCTS

77

GREASING NIPPLE

1/6/2010

JCTS

78

COUPLING MOTOR PUMP

1/6/2010

JCTS

79

COUPLING ALIGNMENT CHECK

1/6/2010

JCTS

80

UJIAN MOTOR

1/6/2010

Penebatan (Insulation) Kepastian terminal sambungan Arah pusingan Kelajuan (Speed) Arus Gegaran (Vibration) Kebisingan (Noise) Suhu (Temperature)
JCTS 81

Anda mungkin juga menyukai