1
APA ITU MOTOR
2
JENIS-JENIS MOTOR
Motor DC
Motor AC satu fasa
Motor AC tiga fasa
Motor AC/DC
3
MOTOR DC
4
5
6
7
8
9
MOTOR AC SATU FASA
Motor aruhan satu fasa (split phase motor)
Motor kutub telau (shaded pole motor)
Motor hidupan kapasitor putaran aruhan
(capacitor start induction run) – satu capacitor
Motor hidupan kapasitor putaran kapasitor
(capacitor start capacitor run) – dua capacitor
10
CAPACITOR START MOTOR
(SINGLE PHASE MOTOR)
ITIDI 11
MOTOR AC TIGA FASA
Motor aruhan tiga fasa / motor
sangkar tupai (squirrel cage motor)
Motor gelang arus (slip ring motor)
Motor segerak (synchronous motor)
12
CUT OUT OF A SQUIRREL CAGE MOTOR
ITIDI 13
MOTOR ARUHAN SANGKAR TUPAI
Paling popular dan banyak digunakan
Rekabentuknya mudah
Boleh dipercayai dan lasak
Kelajuannya lebih kurang tetap
Senggaraannya mudah dan murah
Harganya berpatutan
Kecekapannya baik
14
SQUIRREL CAGE MOTOR
ITIDI 15
CUT OUT OF A SQUIRREL CAGE MOTOR
ITIDI 16
MOTOR CROSS SECTION
ITIDI 17
SQUIRREL CAGE MOTOR COUPLED
TO A WATER PUMP
PUMP MOTOR
ITIDI 18
MOTOR SLIP RING
Kurang digunakan, harganya mahal
Terdapat tiga slip ring dan carbon brush
Perlukan resistance bank
Senggaraannya lebih rumit dan mahal
Sesuai untuk motor bersaiz besar sahaja
Kawalan hanya pada rotornya sahaja
19
SLIP RING MOTOR
ITIDI 20
SLIP RING & CARBON BRUSH
FAN
ITIDI 21
SLIP RING & CARBON BRUSH
ITIDI 22
ROTOR & SLIP RING
FAN
ROTOR WINDING
SLIP RING
SHAFT ITIDI 23
24
MOTOR SEGERAK
25
KECEKAPAN MOTOR
ITIDI 26
BRAKE MOTOR
Mechanical brake
Electrical brake
For crane, hoist, lift and other lifting purpose
27
JENIS SAMBUNGAN GELUNG
Series motor – rotor mempunyai gelong
dan diberikan bekalan seperti stator
Wound motor - rotor mempunyai gelong
dan diberikan bekalan seperti stator,
disambung selari
Compound wound motor – campuran
kedua-dua yang diatas
28
MOTOR AROHAN
29
MOTOR ENDS
30
INSULATION CLASS
31
IP INDEX
32
33
CIRI-CIRI MOTOR
Kelajuan (Speed)
Daya kilas (Torque)
Faktur Kuasa (Power Factor)
Kuasa (kW, H.P)
Kecekapan (efficiency)
Slip (dalam peratus)
34
ITIDI 35
36
ITIDI 37
KELAJUAN MOTOR
120 x f
N = ---------
P
N – speed
f – frequency
P – no of poles
38
SPEED CONTROL
Change no of poles
Vary frequency
Vary voltage
Mechanical gear
39
MOTOR SLIP
40
BAHAGIAN-BAHAGIAN MOTOR
Stator
Rotor
Bearing and shaft
Terminal connection
Air gap
Capacitor
Slip ring , commutator, carbon brush
41
PERLINDUNGAN MOTOR
Arus lebih
Beban lebih
Bocor ke bumi
Lampau panas
Single phasing (tiga fasa sahaja)
Reverse phase rotation (tiga fasa sahaja)
42
ALAT-ALAT PERLINDUNGAN
Fius
MCB
MCCB / ACB
RCCB
43
RELAY UNTUK MOTOR
44
RELAY CHARACTERISTIC
45
SAMBUNGAN GELONG
46
PENGENALAN 6 TERMINAL
47
SUSUNAN 6 TERMINAL
Susunan adalah melintang – contoh
R 1 S 1 T 1
T 2 R 2 S 2
48
ARAH PUTARAN
Fleming Right Hand Rule
Motor tiga fasa arah putaran mengikut phase rotation
bekalan tiga fasa
Jika mana-mana dua fasa diubah kedudukan motor
akan berputar sebaliknya
Motor satu fasa tidak boleh diterbalikkan arahnya jika L
dan N diterbalikkan
49
JENIS-JENIS PEMULA
50
TUJUAN PEMULA
51
PRINSIP PEMULA
52
KOMPONEN PEMULA
Contactor
Timer
Thermal Overload Relay (TOR)
Push button
Auto-transformer
Indicating lights
Resistance bank
53
CONTACTOR 3 POLES, 2NC, 2NO
AC 240V/415V
OR DC
COIL
ITIDI 54
CONTACTORS
AC1, AC2, AC3, AC4
55
TIMER
0 – 60 saat
240V
Jenis biasa (pemasangan tetap)
Jenis plug-in dan base
2NC, 2NO
56
TOR
(THERMAL OVERLOAD RELAY)
Kadaran arus
Julat arus (ampere range)
Pemilihan julat arus
Tatahan arus
Manual trip
Reset button
Contact (1NC, 1NO,1 COMMON)
57
PEMULA DOL
(DIRECT ON LINE)
Untuk motor kecil, sehingga 3k.k sahaja
Arus permulaan 6 hingga 8 kali ganda
Arus permulaan 2 hingga 3 saat
Motor disambung terus kepada gelong stator
dengan voltan penuh
Satu fasa dan tiga fasa
58
PEMULA
DOL
TOR
59
PEMULA DOL – LITAR KAWALAN
ITIDI 60
PEMULA DOL – LITAR KUASA
61
DOL – KAWALAN BERTURUT
62
DOL – FORWARD
REVERSE
63
PEMULA STAR DELTA
64
STAR DELTA
65
PEMULA OTO TRANSFORMER
Untuk motor 10 k.k dan keatas
Voltan permulaan dikurangkan kepada
beberapa step (50%, 65%, 80%)
Untuk motor tiga atau enam terminal
Sesuai juga untuk motor voltan tinggi
(3.3kV)
66
AUTO-
TRANSFORMER
67
AUTO-
TRANSFORMER
POWER
CIRCUIT
68
PEMULA RINTANGAN ROTOR
Untuk motor bersaiz besar dan H.T sebab mahal untuk
mengawal bekalan masuknya
Voltan penuh dikenakan kepada gelong startor masa
permulaan – voltan tinggi
Hanya untuk motor slip ring sahaja
Resistance bank disambung kepada lilitan rotor melalui
slip ring dan berus karbon
More resistance, less torque, less current
69
ROTOR
RESISTANCE
POWER
CIRCUIT
70
RESISTANCE BANK
ITIDI 71
SOFT STARTER
72
MOTOR NAME PLATE
73
SENGGARAAN MOTOR
Bearing
Shaft and coupling alignment
Insulation
Vibration
Noise
Cleanliness of surrounding
Lubrication of bearing
74
BEARING
75
GREASE
LUBRICATION
BEARING
SHAFT
76
NIPPLE
LUBRICATION
SHAFT
ITIDI 77
GREASING NIPPLE
ITIDI 78
COUPLING
PUMP
MOTOR
ITIDI 79
COUPLING ALIGNMENT CHECK
80
UJIAN MOTOR
Penebatan (Insulation)
Kepastian terminal sambungan
Arah pusingan
Kelajuan (Speed)
Arus
Gegaran (Vibration)
Kebisingan (Noise)
Suhu (Temperature)
81