BAB 1

PENDAHULUAN
Bab ini membincangkan senario secara umum yang menjadi latar kepada kajian ini.
Masalah latar yang merupakan penyebab kajian ini dijalankan dinyatakan di dalam
pernyataan masalah. Bab ini juga akan mengutarakan beberapa persoalan yang merujuk
kepada tajuk kajian. Kesignifikanan kajian menghuraikan dengan jelas kepentingan atau
justifikasi menjalankan kajian ini. Batasan kajian pula menghuraikan skop dapatan kajian.
Andaian-andaian atau kekangan-kekangan yang berkemungkinan mengimpak kepada
dapatan kajian juga turut disentuh dalam bab ini.


1.1 Latar Belakang
Kajian ini dikhususkan sebagai soroton tentang mengaplikasi pengetahuan sedia ada
Kalkulus Permulaan dalam menjawab soalan mproper ntegral! yang melibatkan luas
dan isipadu di dalam Kalkulus "anjutan. #elepas melalui pembelajaran dalam Kalkulus
Permulaan$ pelajar seharusnya dapat memahami konsep asas fungsi serta beberapa teorem
yang berkaitan dengan unit mproper ntegral! ini. Bermula di peringkat akar umbi lagi$
pelajar perlu menguasai asas kemahiran dalam ilmu Matematik. ni kerana ilmu
Matematik merupakan ilmu yang berterusan hingga ke tahap tinggi. Penguasaan terhadap
kemahiran atau teknik-teknik tertentu dalam Matematik tidak akan sempurna tanpa proses
penyelesaian masalah terutamanya mengaplikasikan pengetahuan sedia ada.

Kursus Kalkulus Permulaan telah mendedahkan pelajar kepada konsep mproper
ntegral! yang melibatkan luas dan isipadu yang mempunyai kaitan dengan Kalkulus
"anjutan. Pengamiran mempunyai kaitan yang rapat dengan luas di bawah graf dan boleh
dimanipulasikan dalam mencari isipadu. %usteru itu$ pengetahuan tentang sifat dan fungsi
pengamiran$ satu pembolehubah haruslah difahami dan dikuasai sepenuhnya sebelum kita
mulakan dengan pentakrifan beberapa konsep pengamiran dalam dimensi yang lebih
tinggi.

Pelajar diasuh untuk berfikir dan menggunakan pengetahuan dan kemahiran serta
teknik-teknik yang betul dalam menyelesaikan sesuatu masalah dalam Matematik. Pelajar
perlu menguasai asas dalam Kalkulus Permulaan sebelum mempelajari mproper
ntegral! yang melibatkan luas dan isipadu di dalam Kalkulus "anjutan. #ering kali
berlaku kesilapan di kalangan pelajar dalam menyelesaikan masalah Matematik yang
berkaitan dengan tajuk mproper ntegral! kerana mereka kurang menguasai asas dalam
Kalkulus Permulaan. &aktor ini mungkin disebabkan oleh pelajar itu sendiri.
#elain itu$ faktor pensyarah juga perlu diambil kira$ terutamanya pendekatan yang
dijalankan dalam proses pengajaran dan pembelajaran. Pensyarah perlu mengambil
inisiatif untuk melaksanakan proses pengajaran dan pembelajaran secara efektif bagi
meningkatkan kefahaman konsep dan asas dalam Kalkulus Permulaan.


'
1.2 Pernyataan Masalah
(abang kalkulus dipenuhi teori dan aplikasi pengamiran. )ifferential (alculus!
menfokuskan pada kadar perubahan$ seperti kecerunan garis tangen dan halaju. ntegral
(alculus! pula menekankan jumlah sesuatu nilai seperti panjang$ luas kawasan dan
isipadu. Penguasaan pelajar dalam Kalkulus Permulaan di peringkat tinggi amat penting
bagi melangkah ke peringkat kalkulus yang lebih tinggi. Kesukaran pelajar dalam
penyelesaian masalah berkaitan kalkulus sering dikaitkan dengan pengetahuan asas yang
mereka miliki.
*koran daripada itu$ kesukaran yang dihadapi akan menjejaskan penguasaan
pelajar terutamanya dalam menyelesaikan masalah mproper ntegral! yang melibatkan
luas dan isipadu yang memerlukan lebih banyak penggunaan pengetahuan sedia ada
dalam Kalkulus Permulaan. +leh yang demikian$ pelajar yang tidak menguasai
pengetahuan asas dalam Kalkulus Permulaan yang secukupnya akan menghadapi masalah
yang boleh memberikan kesan yang berterusan. Pembelajaran Matematik khususnya
kalkulus tidak sepatutnya menjadi suatu pengalaman yang hanya belajar untuk lulus ujian
atau peperiksaan. Pendidikan Matematik pada peringkat uni,ersiti hendaklah
menekankan kepada konsep dan asas Matematik. )ari itu$ pembelajaran Matematik ini
dapat dihubung kait dengan pembelajaran yang seterusnya.

Menurut -g #ee -gean .dalam Baharudin Moktar$ '//'$ m.s.01$ Matematik
adalah satu mata pelajaran yang bersifat hierarki$ iaitu pembelajaran secara berperingkat-
peringkat. #ehubungan itu$ pelajar yang menghadapi masalah penguasaan bagi sesuatu
tajuk pada awal proses pembelajaran dan pengajaran akan menghadapi masalah pada
masa akan datang atau penguasaan pada bab yang mendatang. 2al ini perlu diberi
penekanan atau dijadikan fokus utama kepada pelajar yang bermasalah supaya proses
pengajaran dan pembelajaran dapat berjalan dengan lancar.

Bruechener .dalam dris 3ainal Abidin$ '//'$ m.s.41 menegaskan bahawa semua
kesalahan yang terdapat di dalam kerja-kerja adalah sangat penting dianalisis. Melalui
penganalisisan kesalahan serta kesilapan yang dilakukan oleh murid-murid kesahan ujian
diagnostik tersebut dapat ditentukan. )engan erti kata lain$ pelajar yang membuat
kesalahan yang terdapat dalam kerjanya adalah sangat penting dianalisis untuk
menentukan kesahan ujian pencapaian. #ehubungan itu$ kesalahan yang berulang kali
dilakukan pelajar dapat dielak pada masa mendatang.

Pendapat ini juga disokong oleh 5est .dalam dris 3ainal Abidin$ '//'$ m.s.'01
yang menyebut kesalahan-kesalahan sebagai kesalahan konsep dan beliau percaya
bahawa diagnostik yang berkesan dan berhasil akan memperlihatkan pola-pola kesalahan
dan bukan kesalahan rawak. Beberapa aspek penting juga dapat dikenal pasti melalui
ujian ini.

2ujah yang jelas terhadap pernyataan masalah menggambarkan kajian ini
bertujuan untuk mengkaji pengetahuan sedia ada pelajar dalam menyelesaikan masalah
mproper ntegral! di dalam Kalkulus "anjutan.

0

1.3 Soalan Kajian
Berdasarkan pernyataan masalah yang dinyatakan di atas$ kajian ini akan cuba menjawab
beberapa persoalan berikut6
i. Adakah pelajar menggunakan pengetahuan sedia ada dalam Kalkulus Permulaan
untuk menyelesaikan permasalahan mproper ntegral! yang melibatkan luas dan isipadu
dalam Kalkulus "anjutan7
ii. Adakah pelajar menggunakan pengetahuan sedia ada dalam Kalkulus Permulaan
dengan betul7


1. Kesigni!ikanan Kajian
#ecara umumnya$ kajian ini diharap dapat membantu golongan pendidik untuk
mengetahui kepentingan asas dalam Kalkulus Permulaan sebelum pelajar mengambil
kursus kalkulus yang selanjutnya. Kajian ini hanya menekankan subtopik yang lebih kecil
dalam Kalkulus "anjutan iaitu mproper ntegral! yang melibatkan luas dan isipadu.
)apatan kajian ini nanti akan menjadi suatu garis panduan dalam melihat apakah asas-
asas yang perlu ditekankan oleh golongan pendidik agar pelajar mempunyai asas yang
kukuh dalam kalkulus.

#ecara khususnya$ kajian ini juga diharap dapat menambah baikkan teknik-teknik
pengajaran dan pembelajaran bagi subtopik yang dikaji. )i samping itu$ golongan
pendidik juga dapat mengetahui kelemahan-kelemahan pelajar dalam penyelesaian
masalah Matematik agar mudah diatasi.

Bagi institusi pengajian tinggi$ kajian ini diharap dapat membantu pihak
pengurusan akedemik untuk menyediakan satu bentuk kursus yang bermutu dan juga
berharap pihak yang terlibat dapat meningkatkan proses pengajaran dan pembelajaran
dalam mengukuhkan lagi pelajar dengan asas-asas dalam Kalkulus Permulaan sebelum
melangkah kepada Kalkulus "anjuatan.

Penyelidik berharap kajian ini dapat juga membantu menyedarkan pelajar untuk
berusaha bersungguh-sungguh supaya meningkatkan penguasaan asas Kalkulus
Permulaan kerana Kalkulus "anjutan merupakan kesinambungan daripada Kalkulus
Permulaan.


1." Batasan Kajian
Kajian yang dijalankan mempunyai batasan yang tertentu. Antara batasan kajian tersebut
ialah6
a1 Kajian ini hanya memfokuskan kepada skop yang agak kecil dalam pembelajaran
Kalkulus "anjutan semester satu sesi 89:8; yang berkisar kepada konsep mproper
ntegral! yang melibatkan luas dan isipadu yang mempunyai kaitan dengan Kalkulus
<
Permulaan seperti teknik-teknik pengamiran dan had. Maka ujian pencapaian matematik
yang dijalankan adalah terbatas kepada tajuk ini.
b1 =jian diagnostik yang diduduki sampel terdiri daripada semua soalan subjektif
dan pelajar dikehendaki menjawab dalam masa <8 minit. #ehubungan itu$ dapat
ditafsirkan bahawa semua aspek yang diuji adalah berpandukan soalan subjektif sahaja.
c1 Ketepatan kajian banyak bergantung kepada kejujuran dan kesungguhan para
responden dalam menjawab soalan yang diberikan. ni penting kerana hasilnya akan juga
melibatkan pelajar lain.
d1 2asil kajian ini hanya mengambarkan sampel yang dikaji pada semester
berkenaan sahaja. 2asil kajian mungkin berbe>a sekiranya kajian dijalankan ke atas
pelajar Kalkulus "anjutan pada semester yang berlainan.
e1 Kajian ini merupakan kajian khusus tentang hubungan konsep asas kalkulus
dengan pencapaian kalkulus lanjutan. Pembolehubah lain seperti pengaruh ibu bapa$
pensyarah$ rakan sebaya dan lain-lain tidak dikawal. Pencapaian Kalkulus "anjutan
adalah berdasarkan keputusan ujian pencapaian.
1.# De!inisi $stilah
Pengetahuan adalah maklumat yang diketahui atau disedari oleh seseorang. Pengetahuan
tidak dibatasi pada deskripsi$ hipotesis$ konsep$ teori$ prinsip dan prosedur yang benar
atau berguna. Pengetahuan terdiri atas kepercayaan tentang kenyataan juga mungkin
diperoleh berdasarkan pengalaman. (ara lain untuk mendapat pengetahuan ialah dengan
pengamatan dan eksperimen.
Kalkulus adalah cabang matematik yang dikembangkan dari aljabar dan geometri.
Kalkulus umumya mempelajari laju perubahan .dalam fungsi1$ seperti halaju$ lengkung$
dan isipadu. Perkembangan kalkulus awalnya didukung oleh Archimedes$ "eibni> dan
-ewton? juga Barrow$ )escartes$ de &ermat$ 2uygens$ dan 5allis. )asar dari kalkulus
adalah pengamiran$ pembe>aan dan had.

"uas adalah kuantiti fi>ik yang menyatakan ukuran suatu permukaan. =nit luas utama
menurut #cale nternational! .#1 adalah meter persegi sedangkan menurut sistem
mperial adalah kaki persegi. Pengukuran luas untuk bentuk-bentuk sederhana boleh
dilakukan dengan menggunakan persamaan Matematik. (ontohnya$ untuk suatu
segiempat$ luas adalah lebar darab tinggi.

mproper ntegral! adalah salah satu dari cabang pengamiran. Kamiran tak wajar ada dua
jenis. %enis yang pertama ialah Kamiran @ak 5ajar %enis dan jenis yang kedua ialah
Kamiran @ak 5ajar %enis .


4
BAB 2







KA%$AN KEPE&PUS'AKAAN







Bab ini menghuraikan empat literatur utama bagi tajuk yang dikaji. Pertamanya ialah
pengenalan yang mendefinisikan tajuk berdasarkan rujukan tertentu. Keduanya ialah
mengenai pengetahuan sedia ada. Ketiganya$ penyelidik menjalankan kajian literatur
tentang kepentingan pengetahuan sedia ada. Keempatnya$ penyelidik membuat kajian
literatur berdasarkan kajian-kajian lepas.


2.1 Pengenalan
Penyelidik ingin mendefinisikan tajuk kajian iaitu aplikasi pengetahuan sedia ada pelajar
Matematik Kalkulus Permulaan semester ' sesi 89:8; =P# dalam menjawab soalan
mproper ntegral! yang melibatkan luas dan isipadu di dalam Kalkulus "anjutan secara
umum. Berdasarkan tajuk di atas$ penyelidik akan menerangkan kandungan yang terdapat
dalam sub topik mproper ntegral! yang diajar dalam Kalkulus Permulaan.
mproper ntegral! ialah kamiran tak wajar. a mengandungi dua jenis. %enis yang
pertama ialah Kamiran @ak 5ajar %enis .
'. %ika f(x) selanjar dalam selang Aa$1 maka

0. %ika f(x) selanjar dalam selang .-$bB maka

<. %ika f(x) selanjar dalam selang .-$1 maka
C

dengan c sebarang nombor nyata.
)alam dua kes yang pertama$ kamiran tak wajar dikatakan menumpu jika had wujud.
#ebaliknya$ jika had tak wujud kamiran tak wajar dikatakan mencapah. )alam kes ketiga
kamiran di sebelah kiri dikatakan mencapah jika salah satu atau kedua-dua kamiran tak
wajar di sebelah kanan mencapah.
%enis yang kedua ialah Kamiran @ak 5ajar %enis .
'. %ika f(x) selanjar dalam selang Aa$b1 dan mempunyai ketakselanjaran tak terhingga
di b$ maka
0. %ika f(x) selanjar dalam selang .a$bB dan mempunyai ketakselanjaran tak terhingga
di a$ maka
<. %ika f(x) selanjar dalam selang Aa$bB$ kecuali di suatu titik c dalam .a$b1 dan f(x)
mempunyai ketakselanjaran tak terhingga di c$ maka
dengan c sebarang nombor nyata.
)alam dua kes yang pertama$ kamiran tak wajar dikatakan menumpu jika had wujud.
#ebaliknya$ jika had tak wujud kamiran tak wajar dikatakan mencapah. )alam kes ketiga
kamiran di sebelah kiri dikatakan mencapah jika salah satu atau kedua-dua kamiran tak
wajar di sebelah kanan mencapah.

Menurut Kantowski .dalam Anbarasi Daju$ '///$ m.s.91 berpendapat bahawa
masalah akan wujud apabila pelajar menghadapi soalan Matematik yang tidak dapat
dijawab dalam masa yang singkat atau tidak dapat diselesaikan dengan menggunakan
maklumat-maklumat yang ada padanya ketika itu. Masalah Matematik berbe>a daripada
latihan Matematik kerana dalam menyelesaikan masalah tiada prosedur atau algoritma
tertentu yang menjamin penyelesaian masalah tersebut.

Pada pendapat "aster .dalam Anbarasi Daju$ '///$ m.s.;1$ masalah akan wujud
apabila pelajar ingin melaksanakan sesuatu tugas tersebut. Menurut beliau$ ciri penting
bagi definisi masalah Matematik ialah keinginan pelajar untuk mencari penyelesaian. %ika
9
ciri ini tidak wujud$ maka situasi berkenaan tidak dianggap sebagai masalah. Masalah
Matematik pula terdiri daripada berbagai-bagai jenis seperti masalah perkataan$ teka-teki$
pembuktian dan masalah kehidupan seharian.
Masalah akan wujud apabila terdapat perbe>aan antara semesta .situasi
permulaan1 dengan keadaan yang cuba dicapai .situasi matlamat1$ tetapi pelajar tidak
mengetahui cara perbe>aan itu boleh dihapuskan .2ayes dalam Anbarasi Daju$ '///$
m.s.;1$ pula. #ituasi matlamat yang perlu dicapai itu mungkin berbentuk konkrit atau
abstrak.
#ecara keseluruhannya dapat disimpulkan bahawa masalah Matematik ialah
keadaan atau teknik yang tidak dapat dikenal pasti dengan serta merta. a juga merupakan
satu situasi yang mempunyai tujuan yang jelas tetapi wujud halangan terhadap jalan untuk
mencapai tujuan tersebut.
2.2 Pengetah(an Se)ia A)a
#ecara umumnya$ sebelum memasuki aras yang lebih tinggi$ seseorang pelajar itu patut
memahami kesemua asas terlebih dahulu. Pengajaran dan pembelajaran Matematik telah
mengalami perubahan ketara bukan sahaja melibatkan perubahan sukatan bahkan dari
segi pendekatannya. ni adalah dalam usaha untuk mewujudkan pembelajaran berkesan
dan penguasaan pemahaman konsep Matematik di kalangan pelajar. Pelajar perlu dibawa
keluar dari kepompong pemikiran yang sempit terhadap Matematik kepada bentuk yang
lebih praktikal dan analitik yang memerlukan pemahaman konsep. )alam usaha ke arah
itu$ pelajar perlu dikaji bukan sekadar tentang cara mereka belajar dan menjawab soalan
bahkan perlu mendalami cara mereka berfikir serta berinteraksi dalam memahami sesuatu
konsep Matematik.
Menurut Biggs .'//81$ perbe>aan ini berlaku kerana proses pembelajaran
melibatkan teknik yang kompleks$ strategi dan pendekatan yang mana diarah oleh nilai
dan sikap yang rele,an. *lemen-elemen yang terdapat dalam proses belajar merangkumi
motif$ matlamat$ sumber$ kekangan$ maklumat kemaskini$ kebolehan$ strategi
pemantauan dan finalising!. Kesemua elemen ini memaparkan satu jaringan kerja yang
kompleks yang mana ia akan membawa kepada pendekatan pembelajaran yang berbe>a
bagi indi,idu. #uasana pengajaran yang sistematik dan harmoni juga merupakan salah
satu faktor penting yang menyumbang kepada kejayaan pengajaran dan pembelajaran. ni
dapat membantu pelajar meningkatkan pencapaian dalam Matematik.
Pelajar Major Matematik di =P# dikehendaki mengambil Kalkulus Permulaan
dahulu sebelum mengambil kursus Kalkulus "anjutan. +bjektifnya adalah untuk
menyediakan asas kalkulus untuk membolehkan pelajar mengikuti kursus yang lebih
tinggi dalam bidang ini dan bidang yang berkaitan. Kursus ini menekankan pembinaan
konsep dalam kalkulus satu pembolehubah dan memperkenalkan pelajar kepada konsep-
konsep set dan fungsi sebagai asas yang diperlukan untuk memahami idea-idea mengenai
keselanjaran dan terbitan fungsi.

;
Penekanan kursus ini adalah mengenai pembe>aan dan teorem-teorem yang
berkaitan dan kamiran sebagai proses anti-pembe>aan juga dipelajari. @eorem-teorem dan
teknik-teknik kamiran dan pembe>aan dibincangkan di akhir kursus. Antara topik-topik
yang diajar dalam Kalkulus Permulaan ialah pengenalan dan perbincangan mendalam
tentang set dan fungsi$ had dan keselanjaran bagi fungsi pembe>aan. Pembe>aan bagi
hasil tambah$ hasil bahagi dan pendaraban serta penggunaannya. #elain itu$ fungsi-fungsi
menokok dan menyusut$ bentuk tak tentu$ petua "E2ospital$ pengenalan dan perbincangan
tentang anti-pembe>aan dan kamiran. @eorem Asasi Kalkulus dan permasalahan-
permasalahan yang berkaitan$ teknik-teknik pengamiran bersama fungsi-fungsi logaritma
dan eksponen juga diajar semasa pelajar Mengambil Kalkulus Permulaan.

#ementara di peringkat Kalkulus "anjutan pelajar dilengkapkan dengan
pengetahuan peringkat lanjutan dalam bidang kalkulus. )i antara topik-topik dalam
kursus ini adalah teknik pengamiran peringkat tinggi$ kamiran tak wajar$ jujukan dan siri$
ujian penumpuan$ termasuk ujian kamiran$ siri selang-seli$ fungsi jujukan menumpu dan
sebagainya. )alam kajian ini$ pengetahuan sedia ada yang patut ada pada pelajar dalam
menjawab ujian pencapaian ialah lakaran graf bagi fungsi yang diberi$ lorekan mengikut
batasan$ rumus luas kawasan batasan atas dan bawah$ operasi fungsi$ teknik pengamiran$
pengamiran fungsi salingan$ finite! atau infinite! bagi luas$ rumus isipadu$ batasan atas
dan bawah bagi isipadu dan finite! atau infinite! bagi isipadu.


2.3 Ke*entingan *engetah(an se)ia a)a
Matematik ialah satu bidang ilmu yang melatih minda supaya berfikir secara mantik dan
bersistem dalam menyelesaikan masalah dan membuat keputusan. #ifat Matematik secara
tabiinya menggalakkan pembelajaran yang bermakna dan mencabar pemikiran.
Pengetahuan sedia ada sering dikaitkan dengan konstrukti,isme. Konstrukti,isme adalah
satu fahaman yang mencadangkan pelajar belajar sesuatu dengan membina pemahaman
sendiri.

)alam menilai keupayaan pelajar terhadap pengetahuan sedia ada bukan sahaja
aspek kognitif diambil kira tetapi aspek afektif juga perlu dipertimbangkan. Penilaian
terhadap pengetahuan sedia ada tidak seperti penilaian kertas dan pensel kerana ia
merupakan satu proses yang kompleks dan tingkah laku penyelesaian masalah itu
dipengaruhi oleh pelbagai faktor. a berfokus kepada proses penyelesaian masalah dan
bukan kepada hasil atau jawapan semata-mata. Pemarkahan untuk menilai pengetahuan
sedia ada boleh dijalankan secara analitik. Markah atau skor diperuntukkan bagi setiap
langkah penyelesaian masalah$ iaitu memahami masalah$ merancang strategi$ melaksana
strategi penyelesaian$ dan menyemak semula. #kim pemarkahan adaptasi (harles F
"ester dan 5oods$ D*(#AM '//9 berikut boleh dijadikan panduan.
Memahami masalah
86 @idak ada jawapan langsung
'6 #alah tafsir masalah
06 #alah tafsir sebahagian besar masalah
<6 #alah tafsir sebahagian kecil masalah
46 Memahami masalah dengan baik
G
Merancang strategi
86 @idak ada jawapan langsung
'6 Dancangan yang langsung tidak betul
06 Prosedur yang ada kesilapan besar
<6 Prosedur yang ada kesilapan kecil
46 Dancangan yang boleh mendapat jawapan betul
Melaksana strategi
86 @idak ada jawapan atau jawapan yang salah
'6 Kesilapan mengira? sebahagian jawapan sahaja yang betul
06 Penyelesaian yang betul
Berdasarkan skema ini markah penuh ialah '8 markah. =ntuk proses memahami masalah
4$ proses merancang strategi 4 dan proses melaksana strategi 0. @eknik ini sangat sesuai
bagi pengkaji mengenal pasti kekuatan dan kelemahan pelajar tentang pengetahuan sedia
ada yang ada padanya. a boleh digunakan sebagai alat diagnostik untuk mengesan
kekuatan dan kelemahan pelajar dalam langkah-langkah penyelesaian masalah dan
kemudian membuat tindakan susulan untuk meningkatkan keupayaan pelajar dalam asas
pengetahuan sedia ada.


2. Kajian Le*as
)aripada kajian-kajian lepas$ penyelidik mencadangkan bahawa pengetahuan sedia ada
adalah penting bagi menyelesaikan masalah dalam Matematik kerana pengetahuan yang
baru dibina daripada pengetahuan yang lalu. Kalkulus memainkan peranan penting dalam
pelbagai bidang seperti Matematik$ #ains dan Kejuruteraan. +leh yang demikian terdapat
banyak kajian yang dijalankan bagi mengkaji kefahaman pelajar dalam pengajian
kalkulus. Kajian-kajian ini mendapati bahawa pengetahuan konsep penting dalam
memahami sesuatu pelajaran.
The most commonly used methods for teaching mathematics are
presentation of information to the class by chalkboard or
overhead projector and assignment of individual work
. Doulet$ '//G$ m.s. < 1
Dealiti yang berlaku dalam pelaksanaan pengajaran di Malaysia turut dialami oleh
beberapa negara lain. Pernyataan di atas dipetik daripada laporan Kementerian
Pendidikan +ntario di dalam kajiannya terhadap pelaksanaan proses pengajaran
pembelajaran di beberapa buah sekolah di sana. Kajian tersebut melibatkan pengetua-
pengetua sekolah$ guru-guru$ dan para pelajar. )alam penyeliaan di bilik darjah di dapati
bahawa akti,iti pengajaran pembelajaran lebih berpusatkan kepada guru di mana para
pelajar lebih banyak menyelesaikan latihan secara indi,idu. Konsep-konsep baru
disampaikan kepada pelajar dalam bentuk penerangan secara kelas. ni akan
mengurangkan asas pelajar terhadap sesuatu cabang ilmu yang akan melemahkan mereka
untuk pergi ke aras yang lebih tinggi.
without a sound understanding of concepts! skills may be
used mechanically and easily forgotten student must
understand the underlying concepts and if they cannot do the
skills! they cannot be expected to understand concepts and
cannot progress too higher"level course work#$
/
.Kulm$ '/GG$ m.s.'G1
Petikan di atas menjelaskan bahawa pengetahuan konsep dan pemahaman konsep
penting dalam menyelesaikan masalah Matematik. @anpa pengetahuan sedia ada$ pelajar
tidak akan memahami konsep dan tidak akan dapat menyelesaikan masalah Matematik
pada peringkat yang lebih tinggi.

Hinsburg F Baron .'//01 dalam kajian lepas dalam bidang ini menunjukkan
bahawa konsep-konsep di atas dapat menolong kanak-kanak mempelajari Matematik
dengan lebih berkesan. @ambahan pula$ mereka juga dapat mengaplikasikan kemahiran
yang mereka perolehi kepada keadaan yang baru. Beliau membuat kesimpulan bahawa
pelajar-pelajar perlu mempunyai kefahaman yang kukuh terhadap konsep-konsep
Matematik asas yang akan membolehkan mereka melanjutkan pelajaran ke peringkat
yang lebih tinggi.

-g #ee -gean .'//'$ms '<1 menyatakan bahawa pelajar kerapkali membuat
kesilapan dalam aritmetik. Mereka tidak mempelajari dengan lengkap teknik-teknik
pengiraan dan memberi jawapan yang salah. %ika kesilapan ini tidak dibetulkan dari awal
maka ia akan menjadi halangan kepada pembelajaran Matematik di masa hadapan. Pada
masa itu$ masalah ini akan menjadi lebih sukar lagi. Kadangkala seseorang pelajar tidak
dapat menyelesaikan masalah bukan kerana dia tidak mempunyai pengetahuan dan
kemahiran yang diperlukan untuk masalah itu$ tetapi dia tidak memahami masalah
berkenaan. Pelajar harus menyedari bahawa kesilapan dan kesalahan mungkin berlaku
dan guru harus membantu pelajar melihat mengapa kesilapan atau kesalahan wujud
supaya pelajar dapat mengelakkan daripada melakukan kesalahan yang sama.
Menurut #tarkey$ .'//01 perkembangan kanak-kanak dalam bidang awal
Matematik atau dalam mengenali angka dan membilang bukan berdasarkan konsep
IsemuaI atau Itiada langsungI tetapi lebih berdasarkan kepada konsep perkembangan
beransur-ansur yang melibatkan sesuatu penemuan dan pembinaan makna yang lebih
mendalam$ tentang angka dan konsep-konsep pengiraan. Kanak-kanak belajar tentang
nombor berdasarkan kepada pengalaman mereka. Damai pengkaji mencadangkan
kemahiran menyatakan bilangan kuantiti sesuatu objek dan membilang angka adalah
kemahiran asas kanak-kanak yang dipelajari dan dibina oleh kanak-kanak semasa
berumur C ke 9 tahun mendapati dalam kajiannya bahawa kanak-kanak pada peringkat
pra-sekolah lagi telah mempunyai pengetahuan yang baik tentang kuantiti dalam bentuk
angka dan membilang objek dengan tepat. Beliau juga menyimpulkan bahawa belajar
membilang adalah asas kepada kemahiran menggunakan angka bagi kanak-kanak
ni menyentuh tentang kepentingan tentang pengetahuan sedia ada$ tahap
penggunaan sedia ada yang digunakan oleh pelajar dan sejauh manakah pelajar
menumpukan perhatian terhadap pengetahuan yang sedia ada ini. Keseluruhannya$
perkara yang perlu diutamakan dalam pembelajaran pelajar ialah pengetahuan konsep-
konsep yang penting terutamanya dalam subjek kalkulus. Asas-asas dalam subjek
Kalkulus Permulaan perlu dikuasai. #ekiranya pelajar tidak menguasai asas-asas tersebut$
'8
pelajar akan menghadapi masalah dalam menyelesaikan masalah Matematik berkait
dengan subtopik mproper ntegral!.
Wiersma (1995) menyatakan perbezaan Matematik dengan mata
pelajaran lain ialah dari segi penekanan terhadap kaedah pengajaran
yang disampaikan dan sistem pembelajaran yang berlaku. Tiga aspek
penting yang dinyatakan ialah pengetahuan dan kefahaman ,
penggunaan knsep dan penyelesaian masalah. !engan adanya
ketiga"tiga aspek tersebut maka pembelajaran Matematik akan
menjadi lebih mudah. #leh itu perlunya ada gaya belajar yang
tersendiri bagi meningkatkan pen$apaian Matematik.


''
BAB 3





ME'+D+L+,$



Bab ini menjelaskan tentang lima tajuk utama secara terperinci. Pertamanya ialah tentang
reka bentuk kajian. Keduanya adalah mengenai populasi dan sampel. Ketiganya tentang
instrumen kajian. Keempatnya menyentuh prosedur kajian. Kelimanya berkaitan dengan
analisis data yang digunakan dalam kajian.


3.1 &eka Bent(k Kajian
Kajian yang dilakukan adalah berbentuk kuantitatif. Deka bentuk kajian secara kuantitatif
yang dijalankan adalah berdasarkan kepada ujian pencapaian yang diberi. #oalan
pencapaian mproper ntegral! ini melibatkan luas dan isipadu yang diberikan kepada
pelajar Matematik semester < .#emester ' 89:8;1 =P# bagi mengenal pasti pengetahuan
sedia ada mereka. #oalan yang diberikan mengandungi '' pengetahuan sedia ada dalam
Kalkulus Pemulaan. '' pengetahuan sedia ada ini akan dikenal pasti oleh penyelidik
sesudah pelajar habis menjawab soalan. )ata akan dikumpul pada minggu terakhir kursus
Kalkulus "anjutan bagi memastikan masa tidak mempengaruhi data kajian ini.


3.2 Po*(lasi )an Sa-*el
Populasi kajian terdiri daripada pelajar Matematik semester < .#emester ' 89:8;1 yang
telah mengambil kursus Kalkulus Permulaan. Populasi yang dipilih terdiri daripada
pelajar lelaki dan perempuan pelbagai latar belakang dan tahap pencapaian Matematik
yang dipilih secara rawak.

)alam menentukan sai> sampel$ isu yang paling penting ialah isu mengenai
perwakilan dan kecukupan .Ary$ '//81. +leh itu$ kajian ini melakukan pemilihan pelajar
berdasarkan pengalaman dan pengetahuan.


3.3 $nstr(-en Kajian
=jian pencapaian untuk mengenal pasti penggunaan pengetahuan sedia ada pelajar dalam
kalkulus. Penyelidik menilai jawapan sampel berdasarkan jawapan yang diberikan secara
bertulis. =jian pencapaian ini terdiri daripada bahagian dalam teknik-teknik pengamiran
dan had. #ampel perlu menguasai teknik-teknik asas pengamiran dalam Kalkulus
Permulaan kerana tajuk tersebut akan diaplikasikan dalam kursus Kalkulus "anjutan.
#elain itu$ penggunaan pelajar terhadap pengetahuan sedia ada oleh pelajar akan
dipastikan betul atau tidak akan dikenal pasti di mana kesilapannya.

'0

3. Prose)(r Kajian
#ebelum penyelidik memulakan kajian$ penyelidik perlu membuat jalinan perhubungan
dengan pihak yang berkaitan terutamanya pihak institusi tersebut. Kemudian$ penyelidik
pergi ke institusi tersebut dan berbincang dengan pihak &akulti #ains dan @eknologi bagi
mendapat maklumat dan memohon kebenaran menjalankan kajian di institusi berkenaan.
#elepas itu$ penyelidik berjumpa dan berbincang serta meminta bantuan pensyarah yang
terlibat untuk memulakan kajian.

Pensyarah tersebut memberi salinan soalan Kalkulus "anjutan yang mempunyai
kesinambungan daripada Kalkulus Permulaan kepada pengkaji. Berdasarkan kepada
soalan tersebut$ penelitian terhadap sub topik mproper ntegral! dibuat untuk
mendapatkan satu set soalan kajian yang mempunyai kaitan dengan tajuk kajian.

=ntuk memastikan kesesuaian ujian pencapaian kepada sampel$ ujian rintis
dilakukan terlebih dahulu terhadap G orang pelajar yang berbe>a ciri dan pencapaian
Matematik. )aripada ujian yang dilakukan seorang pelajar mempunyai '8 pengetahuan
sedia ada iaitu pencapaian tertinggi dan yang paling rendah iaitu seorang yang hanya
mempunyai ' pengetahuan sedia ada. G pelajar lain mempunyai pengetahuan sedia ada di
antara ' hingga '8 pengetahuan sedia ada. %ronbach&s 'lpha yang diperolehi adalah
8./00 yang membuktikan bahawa ujian yang dibuat mempunyai kesahan yang tinggi.
+bjektif setiap unit soalan adalah seperti berikut6
-o. tem +bjektif
' a Mengenal pasti pengetahuan sedia ada
pelajar dalam melakar graf bagi fungsi yang
diberi.
b Mengenal pasti pengetahuan sedia ada
pelajar dalam lorekan mengikut batasan
c Mengenal pasti pengetahuan sedia ada
pelajar dalam menyelesaikan soalan luas
kawasan$ batasan atas dan bawah bagi luas$
operasi fungsi$ teknik pengamiran dan
&inite! and nfinite! bagi luas
'<
d Mengenal pasti pengetahuan sedia ada
pelajar dalam penggunaan rumus isipadu$
batasan atas dan bawah bagi isipadu dan
&inite! dan nfinite! bagi isipadu
3." Analisis Data
#etelah jawapan daripada pelajar diperolehi$ jawapan akan diperiksa dan pengetahuan
sedia ada setiap pelajar dimasukkan ke dalam satu borang ."ampiran (1. =ntuk melihat
pengetahuan sedia ada bagi keseluruhan pelajar$ maklumat daripada data dalam "ampiran
( dimasukkan ke dalam satu kotak ."ampiran )1. )ata bagi pengetahuan sedia ada akan
dianalisis dengan menggunakan perisian Statistical Package for the Sosial
Science 12.0 for Windows (%&%%). %&%% digunakan bagi mandapatkan maklumat
secara diskriptif tentang penggunaan pengetahuan sedia ada dalam subtopik mproper
ntegral! yang melibatkan luas dan isipadu. Penyelidik amat berhati-hati ketika
memproses maklumat dari data yang didapati kerana keberkesanan kajian ini bergantung
kepada kebolehan penyelidik memilih dan menganalisis dokumen yang sahih dan sesuai.
Penyelidik menetapkan alat ukur yang yang digunakan bagi menkategorikan tahap
lemah$ sederhana dan baik dengan berpandukan kepada peratus yang diperolehi bagi
setiap pengetahuan sedia ada. Bagi pengaplikasian pengetahuan yang mendapat C8J ke
bawah$ penyelidik menkategorikan sebagai pengetahuan pelajar berada pada tahap lemah$
C8-;8J sederhana dan ;8-'88J pada tahap baik.

Bagi kajian ini$ iaitu kajian kuantitatif$ rekabentuk penyelidikan adalah berbentuk
tetap dan ia memerlukan ujian statistik. #emasa kerja lapangan$ proses analisis data dibuat
serentak dengan pungutan data.

'4
BAB 4
DAPATAN KAJIAN
'ab ini akan membin$angkan se$ara khusus hasil kajian yang telah
diperlehi. Tumpuan diberi kepada analisis data"data yang diperlehi
daripada ujian pen$apaian. (nalisis dibuat 1))* ke atas ujian
pen$apaian yang diberikan. !ata"data yang diperlehi diprses dengan
menggunakan perisian Statistical Package for the Sosial Science 12.0
for Windows (%&%%) untuk mendapatkan nilai"nilai dalam bentuk
frekuensi, peratusan, +arian dan min.
4.1 Pengenalan
!i bahagian ini akan dibin$angkan mengenai dapatan"dapatan yang
diperlehi dari seklah yang dijadikan subjek kajian melalui
penganalisisan data. ,a merupakan penghuraian keputusan statistik
hasil daripada penganalisisan data kajian yang telah dilakukan. (nalisis
yang dijalankan adalah untuk mengetahui adakah pelajar
menggunakan pengetahuan sedia ada dalam -alkulus &ermulaan
untuk menyelesaikan permasalahan .,mprper ,ntegral/ yang
melibatkan luas dan isipadu dalam -alkulus 0anjutan. ,a juga bertujuan
untuk mengetahui adakah pelajar menggunakan pengetahuan sedia
ada dalam -alkulus &ermulaan dengan betul. ,ni akan menja1ab
persalan kajian yang dikemukakan. &enganalisisan dapatan ini adalah
berdasarkan kepada data"data yang terdapat di 0ampiran !.
4.2 Andaian Kajian
%ebagai prsedur kajian andaian berikut disenaraikan sebagai rujukan
terhadap hasil dapatan kajian2
1. %emua respnden dipilih se$ara ra1ak
3. 4espnden menja1ab sal selidik dengan suka rela.
4.3 Analisis aplikasi pengetahuan sedia ada Kalkulus
Permulaan pelajar atematik !emester 3 dalam menja"a#
s$alan % Impr$per Integral& 'ang meli#atkan luas dan isipadu
dalam Kalkulus (anjutan.
5adual di ba1ah menggambarkan frekuensi, min, dan peratus dari
setiap item yang diperlehi dari ujian pen$apaian. 5adual di ba1ah juga
'C
menyatakan aplikasi pengetahuan sedia ada pelajar bagi setiap 11
pengetahuan sedia ada -alkulus &ermulaan.
5adual 6.1
0akaran 7raf 'agi 8ungsi 9ang !i'eri
&engetahuan 1 8rekuensi &eratus Min
(da 36 6)
Tiada :; ;)
5umlah ;) 1)) 1.;)
<ta= &engetahuan 1 > 0akaran 7raf 'agi 8ungsi 9ang !i'eri
5adual 6.1 di atas menunjukkan 6)* atau 36 rang pelajar yang
mengaplikasikan pengetahuan sedia ada mereka bagi pengetahuan
sedia ada .0akaran 7raf 'agi 8ungsi 9ang !i'eri/. %eramai :; pelajar
tidak dapat menja1ab salan ini dengan betul yang merupakan salan
kedua peratusan tertinggi salah. Min bagi salan ini ialah 1.;) iaitu
menghampiri kepada 3.)) yang menunjukkan lebih ramai yang
menja1ab salah daripada betul. ,ni menunjukkan pengaplikasian
pelajar tentang pengetahuan 1 ini berada pada tahap lemah.
5adual 6.3
0rekan Mengikut 'atasan
&engetahuan 3 8rekuensi &eratus
Min
(da 63 ?)
Tiada 1@ :)
5umlah ;) 1)) 1.:)
<ta= &engetahuan 3 > 0rekan Mengikut 'atasan
5adual 6.3 di atas menunjukkan ?)* atau 63 rang pelajar yang
mengaplikasikan pengetahuan sedia ada mereka bagi pengetahuan
sedia ada .0rekan Mengikut 'atasan/. Min bagi salan ini iaitu 1.:)
menunjukkan lebih ramai pelajar mengaplikasikan pengetahuan sedia
ada mereka daripada yang tidak dapat menja1ab salan ini. %eramai
36 pelajar masih mempunyai pengetahuan 3 1alaupun salan
pengetahuan 1 mereka silap. ,ni kerana mereka melrek ka1asan yang
diberi mengikut batasan yang diberikan 1alaupun lakaran graf mereka
tidak berapa tepat. 'agi salan ini, pelajar menggunakan
pengaplikasian pengetahuan sedia ada namun tidak tepat.
5adual 6.:
'9
4umus 0uas -a1asan
&engetahuan : 8rekuensi &eratus
Min
(da 66 ?:.:
Tiada 1; 3;.?
5umlah ;) 1)) 1.3?
<ta= &engetahuan : > 4umus 0uas -a1asan
5adual 6.: di atas menunjukkan ?:.:* atau 66 rang pelajar yang
mengaplikasikan pengetahuan sedia ada mereka bagi pengetahuan
sedia ada .4umus 0uas -a1asan/. 'agi salan ini, se$ara
keseluruhannya salan kedua yang paling ramai pelajar menja1ab
dengan betul. Min bagi salan ini, 1.3? yang hampir kepada 1
menunjukkan se$ara keseluruhan ramai pelajar mengaplikasian
pengetahuan .4umus 0uas -a1asan/ dalam -alkulus &ermulaan bagi
salan ini. ,ni juga kerana pengetahuan : ini tidak berkait dengan
pengetahuan 1 dan 3. !apatan bagi salan ini menunjukkan
kebanyakan pelajar menggunakan pengetahuan sedia ada : ini dengan
betul.
5adual 6.6
'atasan (tas !an 'a1ah 'agi 0uas
&engetahuan 6 8rekuensi &eratus
Min
(da :5 5@.:
Tiada 35 61.?
5umlah ;) 1)) 1.63
<ta= &engetahuan 6> 'atasan (tas !an 'a1ah 'agi 0uas
5adual 6.6 di atas menunjukkan 5@.:* atau :5 rang pelajar yang
mengaplikasikan pengetahuan sedia ada mereka bagi pengetahuan
sedia ada .'atasan (tas !an 'a1ah 'agi 0uas/. Min 1.63 menunjukkan
lebih daripada separuh pelajar menja1ab salan yang mempunyai
pengetahuan 6 dengan betul. -ebanyakan pelajar silap meletakkan
batasan atas bagi luas bagi salan ini yang sepatutnya .,nfinite/( ). ,ni
menja1ab kepada persalan kajian 1 dan 3 iaitu pelajar
meneggunakan pengetahuan 6 ini bagi menyelesaikan persalan yang
melibatkan luas dan isipadu namun hanya 5@.:* menggunakannya
dengan betul.
5adual 6.5
#perasi 8ungsi
';
&engetahuan 5 8rekuensi &eratus
Min
(da 63 ?)
Tiada 1@ :)
5umlah ;) 1)) 1.:)
<ta= &engetahuan 5 > #perasi 8ungsi
5adual 6.5 di atas menunjukkan ?)* atau 63 rang pelajar yang
mengaplikasikan pengetahuan sedia ada mereka bagi pengetahuan
sedia ada .#perasi 8ungsi/. #perasi fungsi ini adalah berdasarkan
kepada penlakan atau penambahan dua fungsi. %alan meminta
pelajar menjalankan perasi fungsi samaada prses penambahan atau
penlakan. (pabila pelajar tidak mempunyai pengetahuan sedia ada 5
ini, mereka tidak dapat menguasai atau memahami pengetahuan sedia
ada ;. Min yang diperlehi bagi salan pengetahuan sedia ada 5 ini
ialah 1.:).
5adual 6.;
Teknik &engamiran
&engetahuan ; 8rekuensi &eratus
Min
(da :5 5@.:
Tiada 35 61.?
5umlah ;) 1)) 1.63
<ta= &engetahuan ; > Teknik &engamiran
5adual 6.; di atas menunjukkan 5@.:* atau :5 rang pelajar yang
mengaplikasikan pengetahuan sedia ada mereka bagi pengetahuan
sedia ada Teknik &engamiran. Teknik pengamiran ini ialah $ara"$ara
mengamir persamaan Matematik yang asas. Min 1.63 meghampiri 1.))
menyatakan lebih separuh pelajar mempunyai pengetahuan sedia ada
; ini. %eramai :5 daripada ;) pelajar telah menggunakan pengetahuan
sedia ada ; dalam ujian yang diberikan dengan betul.
5adual 6.?
&engamiran 8ungsi %alingan
&engetahuan ? 8rekuensi &eratus
Min
(da :; ;)
Tiada 36 6)
5umlah ;) 1)) 1.6)
<ta= &engetahuan ? > &engamiran 8ungsi %alingan
5adual 6.? di atas menunjukkan ;)* atau :; rang pelajar yang
mengaplikasikan pengetahuan sedia ada mereka bagi pengetahuan
sedia ada .&engamiran 8ungsi %alingan/. %alan ini melihat pelajar
'G
mengamir fungsi salingan. ,ni adalah asas yang telah dipelajari semasa
berada dalam kursus -alkulus &ermulaan. Min yang diperlehi iaitu
1.6) menunjukkan lebih ramai pelajar yang mempunyai pengetahuan
sedia ada ? ini. Tidak ada serang pun pelajar yang tidak mempunyai
pengetahuan sedia ada ? ini yang berjaya menja1ab salan yang
mengandungi pengetahuan sedia ada @ (0ampiran !). ,ni menunjukkan
kedua"dua salan ini mempunyai kaitan antara satu sama lain.
5adual 6.@
.8inite/ A .,nfinite/ 'agi 0uas
&engetahuan @ 8rekuensi &eratus
Min
(da 39 6@.:
Tiada :1 51.?
5umlah ;) 1)) 1.53
<ta= &engetahuan @ > .8inite A ,nfinite 'agi 0uas/
5adual 6.@ di atas menunjukkan 6@.:* atau 39 rang pelajar yang
mengaplikasikan pengetahuan sedia ada mereka bagi pengetahuan
sedia ada .8inite A ,nfinite 'agi 0uas/. 0ebih daripada separuh pelajar
dengan min 1.53 yang tidak mempunyai pengetahuan @ daripada
salan yang diberikan. &engetahuan @ ini amat berkait rapat dengan
pengetahuan :, 6, 5. ; dan?. .8inite A ,nfinite 'agi 0uas/ ini diperlehi
apabila ja1apan yang diperlehi .,nfinite/ dan .8inite/ selain
daripada .
5adual 6.9
4umus ,sipadu
&engetahuan 9 8rekuensi &eratus
Min
(da 5) @:.:
Tiada 1) 1;.?
5umlah ;) 1)) 1.1?
<ta= &engetahuan 9 > 4umus ,sipadu
5adual 6.9 di atas menunjukkan @:.:* atau 5) rang pelajar yang
mengaplikasikan pengetahuan sedia ada mereka bagi pengetahuan
sedia ada .4umus ,sipadu/. &engetahuan sedia ada iaitu .4umus
,sipadu/ ini paling banyak diaplikasikan pelajar. Min yang diperlehi
iaitu 1.1? paling menghampiri 1.)) berbanding 1) salan pengetahuan
sedia ada yang lain. Banya serang pelajar yang tidak mempunyai
pengetahuan sedia ada bagi salan ini yang dapat menja1ab dengan
betul salan pengetahuan sedia ada 9 dan 1) (0ampiran !). ,ni
menunjukkan pengetahuan sedia ada .4umus ,sipadu/ amat diperlukan
bagi menja1ab salan pengetahuan sedia ada 9 dan 1).
'/
5adual 6.1)
'atasan (tas !an 'a1ah 'agi ,sipadu
&engetahuan 1) 8rekuensi &eratus
Min
(da :) 5)
Tiada :) 5)
5umlah ;) 1)) 1.5)
<ta= &engetahuan 1) > 'atasan (tas !an 'a1ah 'agi ,sipadu
5adual 6.1) di atas menunjukkan 5)* atau :) rang pelajar yang
mengaplikasikan pengetahuan sedia ada mereka bagi pengetahuan
sedia ada .'atasan (tas !an 'a1ah 'agi ,sipadu/. %eparuh daripada
pelajar menja1ab salan dengan betul manakala separuh sebaliknya.
Min yang diperlehi juga 1.5) iaitu nilai yang berada di tengah di
antara 1.)) dan 3.)). &engetahuan daripada salan ini berkait dengan
pengetahuan 9. Banya serang yang tidak mempunyai pengetahuan
sedia ada 9 mempunyai pengetahuan sedia ada 1) ini berdasarkan
ja1apan yang diberikan.
5adual 6.11
8inite A ,nfine 'agi ,sipadu
&engetahuan 11 8rekuensi &eratus
Min
(da 19 :1.?
Tiada 61 ;@.:
5umlah ;) 1)) 1.;@
<ta= &engetahuan 11 > .8inite A ,nfinite ,sipadu.
5adual 6.11 di atas menunjukkan :1.?* atau 19 rang pelajar yang
mengaplikasikan pengetahuan sedia ada mereka bagi pengetahuan
sedia ada .0rekan Mengikut 'atasan/. %alan ini yang mengandungi
pengetahuan sedia -alkulus &ermulaan .0rekan Mengikut 'atasan/
adalah yang paling sedikit pengaplikasiannya di kalangan pelajar.
!isebabkan tidak mempunyai asas pada pengetahuan 9 dan 1)
kebanyakan pelajar tidak dapat menja1ab salan ini dengan betul. Min
yang diperlehi pada salan yang mengandungi pengetahuan .8inite A
,nfine 'agi ,sipadu/ ini ialah 1.;@ iaitu yang paling tinggi di antara 11
salan pengetahuan sedia ada -alkulus &ermulaan. 'leh dikatakan
kebanyakan pelajar tidak menggunakan pengetahuan 11 ini dalam
-alkulus &ermulaan untuk menyelesaikan permasalahan .,mprper
,ntegral/ yang melibatkan luas dan isipadu dalam -alkulus 0anjutan
dan terdapat pelajar yang tidak menggunakannya dengan betul.
4.3 Dapatan Kajian (epas
Kember .'//91 mencadangkan agar pelajar menggabungkan kaedah kefahaman
08
dan hafalan untuk mendapatkan gred yang baik dalam peperiksaan. Kefahaman terhadap
tugasan sahaja tidak mencukupi untuk mendapatkan gred yang baik.
&orsten .'//01 menyatakan bahawa adalah lebih berkesan bagi murid-murid
mempelajari konsep Matematik melalui pengalaman konkrit. @ugas guru menyediakan
alat-alat bantu mengajar untuk membekalkan pelbagai pengalaman konkrit kepada murid-
murid. Kesimpulannya$ penyampaian konsep amatlah penting kepada murid-murid agar
murid-murid betul-betul faham satu-satu tajuk yang hendak disampaikan oleh guru.
)alam memahami soalan matematik pula$ melalui kajian tindakannya mendapati bahawa
masalah pengajaran dan pembelajaran .PFP1 boleh ditangani sekiranya guru dapat
mengenal pasti sesuatu masalah PFP dengan terperinci dan tepat serta merancang dan
melaksanakan tindakan dengan teratur.
Ainon Mohd F Abdullah 2assan .'//C1 pula berpendapat$ proses hafalan juga
penting untuk memahami proses Matematik yang kompleks. Mereka membahagikan dua
kategori teknik hafalan. Kategori pertama pelajar hanya menghafal konsep Matematik
tanpa memahami jalan penyelesaian masalah Matematik. Kategori kedua mereka
menghafal jalan penyelesaian Matematik setelah mereka memahami konsep tersebut.
@eknik kategori pertama merupakan pendekatan permukaan manakala kategori kedua
adalah pendekatan dalaman. Mereka mendapati untuk mempelajari Matematik dengan
lebih berkesan$ pelajar mesti menggabungkan kedua-dua pendekatan. Mereka perlu
memahami pengetahuan dan menghafal maklumat tersebut bagi memudahkan proses
menjawab soalan Matematik secara berkesan.
0'
BAB )
K*!IP+(AN DAN ,ADAN-AN
'ab ini membin$angkan hasil dapatan kajian dalam knteks tujuan
kajian ini dijalankan serta selari dengan salan"salan penyelidikan di
dalam kajian tentang aplikasi pengetahuan sedia ada -alkulus
&ermulaan dalam menja1ab salan .,mprper ,ntegral/ yang
melibatkan luas dan isipadu bagi subjek -alkulus 0anjutan yang telah
dijalankan sebelum ini. !i dalam bab ini juga, penyelidik akan
membuat rumusan keseluruhan dapatan kajian ini serta
mengemukakan beberapa $adangan yang diharapkan akan
menyumbang kepada peningkatan tahap penerimaan dan persediaan
pelajar dan pensyarah ke arah memantapkan asas -alkulus pada
peringkat rendah lagi. Cadangan penyelidikan lanjutan juga akan
dikemukakan pada akhir bab ini.
).1 Kesimpulan
!apatan kajian tentang aplikasi pengetahuan sedia ada -alkulus
&ermulaan dalam menja1ab salan .,mprper ,ntegral/ yang
melibatkan luas dan isipadu dalam -alkulus 0anjutan menunjukkan
pada kadar sederhana bagi setiap pengetahuan sedia ada. <amun jika
dianalisis se$ara indi+idu seramai ; rang tidak dapat semua salan
dengan betul. ,ni menunjukkan tahap pengaplikasian mereka di tahap
sifar jika faktr"faktr luar tidak diambil kira. Mungkin beberapa faktr
bleh dikaitkan dengan situasi ini, misalnya menghafal sebelum
menghadapi ujian dan menghafal untuk seketika sahaja. &elajar
mungkin berasa terpaksa untuk menghafal dan bukan kerana prses
pemahaman dan pembinaan pengetahuan.
%ikap psitif yang lebih tinggi terhadap pemahaman dan
penggunaan kmputer membayangkan asas dan kmitmen yang tinggi
di kalangan pelajar yang bukan sekadar belajar untuk ujian namun
belajar dengan $ara yang betul dan sistematik. (kan tetapi pada masa
yang sama, keseluruhan respnden masih merasa kurang yakin akan
pengetahuan dan ke$ekapan mereka mengaplikasikan pengetahuan
sedia ada mereka khususnya di dalam menja1ab ujian pen$apaian
yang diberikan. ,ni berdasarkan kepada kebanyakan daripada mereka
sudah mengetahui frmula dengan betul namun $ara dan
pengaplikasian mereka yang silap. -eadaan ini mungkin disebabkan
leh sebahagian daripada respnden yang kurang atau tidak $ekap
00
dalam menggunakan pengetahuan sedia ada, kurang latihan dan
hanya menghafal rumus.
(dalah menjadi harapan penyelidik agar segala dapatan dan
$adangan di dalam kajian ini akan dapat menyumbang kepada
peningkatan tahap persediaan di kalangan glngan pelajar di
Dni+ersiti &endidikan %ultan ,dris (D&%,) khususnya pelajar majr
Matematik ke arah mengaplikasikan sepenuhnya pengetahuan sedia
ada -alkulus &ermulaan ke dalam prses pembelajaran yang
seterusnya dalam -alkulus 0anjutan.
).2 ,adangan
'eberapa $adangan dikemukakan bagi mengatasi masalah yang
dikenal pasti melalui kajian ini. &ertama, dapatan kajian ini
menunjukkan baha1a aspek aplikasi pengetahuan dan ke$ekapan
pelajar dalam menja1ab salan -alkulus &ermulaan masih lagi pada
peringkat sederhana keseluruhannya dalam beberapa asas
pengetahuan sedia ada -alkulus &ermulaan. #leh yang demikian,
adalah di$adangkan agar usaha untuk memberi pengetahuan dan
meningkatkan pengetahuan sedia ada di kalangan pelajar perlu
diperbanyakkan dan diperluaskan ke semua peringkat melalui siri
kursus dan tutrial se$ara knsisten dan memberi penekanan kepada
aspek penilaian pengetahuan dan kemahiran.
-edua, untuk menarik minat dan meningkatkan kmitmen
pensyarah terhadap prgram latihan yang diadakan, peran$angan dan
pembangunan mdul latihan yang lebih menekankan asas dan knsep
haruslah diutamakan dengan mengaitkan aspek aplikasi dan
praktikaliti pengetahuan sedia ada dengan matlamat dan bahan
pengajaran yang digunakan di dalam prses pengajaran dan
pembelajaran semasa. %aranan ini sekaligus memerlukan pihak"pihak
yang berkenaan khususnya untuk merangka dasar, membangun dan
memantau perkembangan prgram dan mdel rujukan yang mampu
mengintergrasikan pengetahuan sedia ada -alkulus &ermulaan dengan
-alkulus 0anjutan di D&%,.
-etiga, di samping usaha peningkatan pengetahuan dan
ke$ekapan melalui siri latihan tutrial, aspek pembudayaan pembinaan
frmula se$ara efektif harus diberikan penekanan dalam peran$angan
dan pelaksanaan matlamat kursus di D&%, ini. &embudayaan ini dapat
dilakukan melalui pengagihan kerja yang melibatkan keseluruhan
pelajar se$ara lebih sistemetik dengan bantuan para pengajar bagi
meningkatkan kadar kebleh$apaian dan pemahaman asas -alkulus
yang lebih mantap dan mapan di kalangan pelajar.
0<
-eempat, pada 1aktu yang sama, prasarana dan kemudahan
bagi memblehkan pelajar mendapatkan sumber dan rujukan tentang
-alkulus harus dipertingkatkan khususnya di perpustakaan D&%,.
%elain itu, usaha memperbanyakkan bengkel tentang asas
Matematik khususnya -alkulus di samping ringkasan tentang asas"asas
dan knsep"knsep serta frmula -alkulus yang disediakan leh
pensyarah perlu bagi memudahkan pelajar mengetahui yang mana
penting dan sebaliknya. &enggunaan pengetahuan sedia ada -alkulus
di kalangan pelajar bleh dilaksanakan juga melalui pendekatan
individualization dalam latihan perkembangan indi+idu di samping
memberikan lebih perhatian kepada perkembangan pen$apaian
mereka dari semasa ke semasa.
Bagi memastikan perkembangan dan pelaksanaan memantapkan pengetahuan asas
sedia ada Kalkulus dapat dilaksanakan$ pengkaji ingin membuat beberapa cadangan6
a1 Mempelbagaikan kaedah dalam pengajaran dan pembelajaran
)alam memastikan pelajar sentiasa memahami apa yang hendak disampaikan kepada
mereka$ guru haruslah merancang pelbagai kaedah yang dirasakan berkesan dan bermutu
yang membuatkan pelajar ingat apa yang diajar. )i samping dapat membantu pelajar
memahami apa yang diajar$ kaedah pengajaran yang pelbagai juga akan membantu
merangsang pemikiran pelajar$ menjadikan sesuatu proses pengajaran dan pembelajaran
lebih bermakna dan juga mewujudkan suasana yang seronok dan ceria.
b1 Mengadakan Bengkel di Peringkat %abatan
#ebagai orang yang bertanggungjawab terhadap penerangan$ pengelolaan dan
pelaksanaan program kursus Matematik$ mereka hendaklah mengambil inisiatif mengatur
satu program bengkel di peringkat jabatan khususnya. Melalui program ini$ semua tenaga
pengajar akan didedahkan dengan pendekatan baru dalam pengajaran dan berbincang
mengenai masalah-masalah yang berhubung dengan kaedah pengajaran serta mencari
penyelesaian kepada masalah tersebut.
c1 Penyeliaan Kang Berterusan
Penyeliaan adalah aspek yang terpenting dalam pentadbiran$ pengurusan dan kepimpinan
pendidikan. @ujuan utama penyeliaan adalah untuk mempertingkatkan daya
profesionalisme tenaga pengajar dalam melaksanakan kurikulum melalui proses
pengajaran dan pembelajaran sejajar dengan falsafah$ matlamat dan objektif sistem
pendidikan di =P#. Pemerhatian proses pengajaran dan pembelajaran juga adalah salah
satu cara menilai keberkesanan kepenggunaan kedua-dua kaedah tersebut.
d1 Peranan Mentor
04
Mentor juga perlulah mengetahui tahap perkembangan pembelajaran pelajar-pelajar di
bawah seliannya. @ugas mentor adalah menasihat dan memantau pelajar dari segi sahsiah
dan akedemik$ dan memastikan segala masalah pelajar diselesaikan dengan sebaiknya.
).3 ,adangan Pen'elidikan (anjutan
-ajian yang telah dijalankan ini merupakan kajian yang bersifat
deskriptif bagi mengenal pasti aspek penggunaan pengetahuan sedia
ada -alkulus &ermulaan untuk menyelesaikan permasalahan .,mprper
,ntegral/ yang melibatkan luas dan isipadu dalam -alkulus 0anjutan
dan sejauh mana ketepatan pelajar menggunakan pengetahuan sedia
ada itu. -ajian tentang aplikasi pengetahuan ini dikaitkan dengan
beberapa faktr seperti prses penghafalan dan sikap pelajar yang
tidak bersungguh"sungguh menja1ab ujian pen$apaian. -ajian ini juga
tidak melihat se$ara lebih menyeluruh terhadap amalan penggunaan
pengetahuan sedia ada kursus -alkulus &ermulaan. #leh yang
demikian, adalah di$adangkan agar aspek"aspek berikut dapat
diberikan pertimbangan untuk dijadikan sebagai bahan kajian lanjutan
berkaitan dengan kajian yang telah dijalankan ini pada masa akan
datang=
Mengkaji lebih lanjut gaya dan amalan penggunaan kmputer di
kalangan. &elajar"pelajar di uni+ersiti yang berlainan untuk
mengenalpasti persamaan dari perbezaan dari dapatan di dalam kajian
ini.
).4 Penutup
Kajian ini menunjukkan bahawa pada umumnya asas amat penting dalam membina
sesuatu yang baru. Akan tetapi untuk memudahkan pelajar mencapai tahap kemahiran dan
pengaplikasian yang setinggi mungkin beberapa kekangan perlu diatasi. #elagi kekangan-
kekangan ini wujud$ usaha untuk memperbaiki cara pembelajaran pelajar masa kini
mungkin akan terjejas. Kebanyakan pelajar kini hanya menghafal setiap subtopik
pelajaran dan ramai yang tidak memahami konsepnya. Penyelidik juga menyarankan
kepada para pengajar supaya menerapkan pelbagai pendekatan pembelajaran dalaman
semasa berada di bilik kuliah. Haya pengajaran seseorang pengajar amat mempengaruhi
pendekatan pembelajaran seseorang pelajar. #ebagai contoh$ apabila pengajar mengajar
sesuatu konsep Matematik yang sukar$ kebanyakan mereka menyuruh pelajar menghafal
dan meluahkan apa yang dihafal semasa peperiksaan.
#eseorang pengajar yang kreatif harus memilih cara penyampaian dan kaedah
yang sesuai agar pelajaran dapat disampaikan dengan berkesan berdasarkan objektif dan
pelajar dapat memahami konsep pada akhir pengajaran.
)i samping itu$ pengajar tidak hanya memberikan soalan-soalan berbentuk latih
tubi semata-mata tetapi memberikan soalan yang dapat menguji kefahaman pelajar. 2asil-
hasil kajian pendidikan telah menunjukkan bahawa satu cara pengajaran yang lebih
konsisten dan sesuai diperlukan untuk tiap-tiap pelajar agar perbe>aan pencapaian
0C
akademik di kalangan pelajar dapat diminimumkan. ni adalah selaras dengan kajian
Bonham .'/GG1 bahawa prestasi pelajar akan menjadi lebih baik sekiranya kaedah
pengajaran disesuaikan dengan mod pembelajaran yang disukai pelajar.
&U%UKAN
Ainon Mohd dan Abdullah 2assan .'//C1. (epintaran daya cipta dan kemahiran
berfikir. Kuala "umpur6 =tusan Publication F )istribution #dn$ Bhd.
Anbarasi Daju .'///1. )earning progress# Kuala "umpur6 P@# Publications F )istributor
#dn. Bhd

Ary$ ). .'//81. *ntroduction to research in education. =#A6 2olt$ Dinchart and
5inston$ nc.

Baharudin Moktar .'//'1. +endidikan matematik. Kuala "umpur6 )ewan Bahasa dan
Pustaka

Biggs$ %. B. .'///1. Teaching for ,uality learning. Buckingham6 #2D* and +pen
=ni,ersity Press.
Bonham$ ". Adrianne. .'/GG1. "earning style use6 n need of perspecti,e. )ifelong
)earning- 'n .mnibus of +ractice and /esearch! 00.C1$ '4-';$ '/.
(row ". ). and (row ". .'/G<1. +sikologi pendidikan untuk perguruan. Kuala "umpur6
)ewan bahasa dan Pustaka.
)ewey$ %. .'//81. The school and society. @he =ni,ersiti of (hicago Press6 America.
&orsten$ (. .'//01. Teaching thinking and problem solving in math. -ew Kork6
#cholastid Professional Books
Hinsburg$ 2. P. F Baron$ % .'//01 %ognition- young childrens construction# *n 1ensen
(ed#) Desearch ideas for the classroom. early childhood mathematics. -ew Kork
-K6 Macmillan.
2ille$ *. and #alas. #. .'/;G1 .%alculus- one and several variable with analytical
geometry# 2rd# ed# -ew Kork 6 5iley.
dris 3ainal Abidin .'//'1. (esilapan dalam matematik# Kuala "umpur6 )arul &ikir
(alkulus..'//C1 diperoleh %anuari C$ 088; daripada http6::id.wikipedia.org:wiki:Kalkulus
Kember, D. (1996). The intention to both memorise and understand: Another approach to
learning? Higher Education, 31, 341-354.
09
Kementerian Pendidikan Malaysia .'//81. pukal latihan kbsm! falsafah pendidikan
negara. Kuala "umpur6 )ewan Bahasa dan Pustaka.
(onstruktivisme..'//91 )iperoleh +ktober '$0889 daripada
http6::www.ppk.kpm.my:html:&AL:faMNsaimat.html
Kulm$ % .'/GG1. Teaching and strategies# -ew Kork6 Prenice 2all.

"uas..'//C1 diperoleh %anuari C$ 088; daripada http6::id.wikipedia.org:wiki:"uas
-g #ee -gean .'//'1. Pembelajaran penyelesaian masalah matematik. Berita
Matematik$<G.
+engetahuan..'//C1 diperoleh %anuari C$ 088; daripada
http6::id.wikipedia.org:wiki:Pengetahuan
Doulet$ D. H. .'//G1. 3xemplary 4athematics teachers6 5ubject %onceptions and
*nstructional +ractices. )octoral dissertation$ +ntario nstitute6 *ducation of the
=ni,ersity of @oronto.
#tarkey$ P..'//C1. @he de,elopment of subiti>ing in young children. 6ritish 1ournal of
7evelopmental +sychology$ 02$ <//
Wiersma, W. (1995). Research methods in education = (n intridu$tin
Ed. -e ;,
Massa$husetts= (llyn and 'a$n.
LAMP$&AN A

Pengetahuan '
Frequency Percent Valid Percent
Cumulative
Percent
Valid ada 24 40.0 40.0 40.0
tiada
36 60.0 60.0 100.0
Total
60 100.0 100.0
0;
pengetahuan edia ada
ti ada ada
P
e
r
c
e
n
t
!0
60
"0
40
30
20
10
0
Pengetahuan 0
pengetahuan edia ada
tiada ada
P
e
r
c
e
n
t
#0
60
40
20
0
Pengetahuan <
pengetahuan edia ada
tiada ada
P
e
r
c
e
n
t
#0
60
40
20
0
Frequency Percent Valid Percent
Cumulative
Percent
Valid ada 42 !0.0 !0.0 !0.0
tiada
1# 30.0 30.0 100.0
Total
60 100.0 100.0
Frequency Percent Valid Percent
Cumulative
Percent
Valid ada 44 !3.3 !3.3 !3.3
tiada
16 26.! 26.! 100.0
Total
60 100.0 100.0
0G
Pengetahuan 4
pengetahuan edi a ada
tiada ada
P
e
r
c
e
n
t
60
"0
40
30
20
10
0
Pengetahuan C
pengetahuan edi a ada
tiada ada
P
e
r
c
e
n
t
#0
60
40
20
0
Pengetahuan 9
Frequency Percent Valid Percent
Cumulative
Percent
Valid ada 3" "#.3 "#.3 "#.3
tiada
2" 41.! 41.! 100.0
Total
60 100.0 100.0
Frequency Percent Valid Percent
Cumulative
Percent
Valid ada 42 !0.0 !0.0 !0.0
tiada
1# 30.0 30.0 100.0
Total
60 100.0 100.0
0/
pengetahuan edi a ada
tiada ada
P
e
r
c
e
n
t
60
"0
40
30
20
10
0
Pengetahuan ;
pengetahuan edi a ada
tiada ada
P
e
r
c
e
n
t
!0
60
"0
40
30
20
10
0
Penegetahuan G
Frequency Percent Valid Percent
Cumulative
Percent
Valid ada 3" "#.3 "#.3 "#.3
tiada
2" 41.! 41.! 100.0
Total
60 100.0 100.0
Frequency Percent Valid Percent
Cumulative
Percent
Valid ada 36 60.0 60.0 60.0
tiada
24 40.0 40.0 100.0
Total
60 100.0 100.0
<8
pengetahuan edi a ada
tiada ada
P
e
r
c
e
n
t
60
"0
40
30
20
10
0
Pengetahuan /
pengetahuan edia ada
tiada ada
P
e
r
c
e
n
t
100
#0
60
40
20
0
Pengetahuan '8
Frequency Percent Valid Percent
Cumulative
Percent
Valid ada 2$ 4#.3 4#.3 4#.3
tiada
31 "1.! "1.! 100.0
Total
60 100.0 100.0
Frequency Percent Valid Percent
Cumulative
Percent
Valid ada "0 #3.3 #3.3 #3.3
tiada
10 16.! 16.! 100.0
Total
60 100.0 100.0
<'
pengetahuan edi a ada
tiada ada
P
e
r
c
e
n
t
60
"0
40
30
20
10
0
Pengetahuan ''
pengetahuan edia ada
ti ada ada
P
e
r
c
e
n
t
#0
!0
60
"0
40
30
20
10
0






Frequency Percent Valid Percent
Cumulative
Percent
Valid ada 30 "0.0 "0.0 "0.0
tiada
30 "0.0 "0.0 100.0
Total
60 100.0 100.0
Frequency Percent Valid Percent
Cumulative
Percent
Valid ada 1$ 31.! 31.! 31.!
tiada
41 6#.3 6#.3 100.0
Total
60 100.0 100.0
<0
LAMP$&AN B
Soalan Dan %a.a*an Ujian Pen/a*aian
30 -init
0 0
' '
'1 a. #ketch the graph of and for '. y x y x x
x x
+
-8.C 8.C ' '.C 0 0.C < <.C 4 4.C C C.C
-8.C
8.C
'
'.C
0
0.C
<
<.C
4
4.C
C
C.C
x
y
S
Hraph y Against x
8
0
'
y x
x
+
0
'
y x
x

<<
b1 #hade the area enclosed between them and name by . 5

0 0
'

0
'
c. s the area of finite or infinite7 f finite$ find the area.
' '
#haded area$
0


5
' x x dx
x x
dx
x

_ _
+

, ,

( )

0
'

0
'

'
'
0
'
By definition$ shaded area 0lim
'
0lim
'
0lim '
b
b
b
b
b
dx
x
dx
x
x
b

1

1
]

0 .&inite1
1
1
]

<4
0 0

0 0
'
d. -ow suppose we rotate around the -aOis. s the ,olume of
the resulting solid finite or infinite7 f finite$ find the ,olume.
' '


5 x
9 x x dx
x x

_ _
+

, ,

[ ]

0 0
4 4
'

'

'

'
0 ' 0 '

4

'
4 lim
4 lim ln
4 lim ln ln '
4 ln 8

b
b
b
b
b
x x dx
x x x x
dx
x
dx
x
x
b

_ _
+ + +

, ,

1
]
1
]

.infinite1
<C

LAMP$&AN 1
-ama 6
Hred Kalkulus Permulaan 6
N+ PEN,E'AHUAN SED$A ADA ADA2'$ADA
' "AKADA- HDA& BAH &=-H# KA-H )B*D
0 "+D*KA- M*-HK=@ BA@A#A-
< D=M=# "=A# KA5A#A-
4 BA@A#A- A@A# )A- BA5A2 BAH "=A#
C +P*DA# &=-H#
9 @*K-K P*-HAMDA-
; P*-HAMDA- &=-H# #A"-HA-
G &-@*!P -&-@*! BAH "=A#
/ D=M=# #PA)=
'8 BA@A#A- A@A# )A- BA5A2 BAH #PA)=
'' &-@*! P -&-@*! BAH #PA)=
<9
La-*iran D 6 Pencapaian Pelajar Bagi #etiap tem )alam =jian Pencapaian
Pelajar tem
%umlah
' 0 < 4 C 9 ; G / '8 ''
' O : O O O O O O O O O '
0 : : : : : : : O : : O /
< : : : O : : : O : : : /
4 O : O O O O O O : O O 0
C O : : : : : : O : : O G
9 : : : : : : : : : : O '8
; O : : : : : : : : : O /
G O : : : : : : : : : : '8
/ O : : : : : : : : : : '8
'8 : : : : : : : : : : : ''
'' O O O O O O O O O O O 8
'0 : : : : : : : : : : : ''
'< O O : O O O O O O O O '
'4 : O : : : : : : : O O G
'C : : : : : : : : : : : ''
'9 : : : : : : : : : : O '8
'; O O O O O O O O O O O 8
'G O : : : : : : : : : O /
'/ : O : : : : : : : O O G
08 O : : : : : : : : : : '8
0' O : : : : : : : : : O /
00 : : : O : : : O : O : G
0< O : O O O O O O O O O '
<;
04 O : : : : : : : : : O /
0C O O : O : O O O : O O 0
09 O O O O O O O O : O O '
0; O : : O : : O O : O O C
0G : : : : : : : : : : : ''
0/ O : : : : : : : : : : '8
<8 O : : : : : : : : : O /
<' O O O O O O O O O O O 8
<0 O O O O O O O O O O O 8
<< O : O O O O O O : : O G
<4 O : : : : : : O : : O G
<C O O : : : : : : O : : G
<9 : : : O O O O O : O O 4
<; : : : : : O O O : : O ;
<G O : : : : : : : : : O /
</ O : O O O O O O : O O 0
48 : : : : : : : O : : O /
4' O : : : : : : : : : O /
40 O : : : : : : : : O O G
4< : O : : : : : : : O O G
44 O : : : : : : : : : : '8
4C O O O O O O O O : O O '
49 O : O O O O O O : O O 0
4; : O O O O O O : : O O <
4G : : : : : : : : : : O '8
4/ O : : : : : : : : : O /
C8 O O : O O O O O : O O 0
C' : : : : : O : : O O O ;
C0 O O : : : O O O : : O C
C< O : O O O O O O : O O 0
<G
http6::www.scribd.com:doc:<;C90':all
4:0:088G
C4 O O : O : O O O : O O <
CC : : : O : O O O : O : 9
C9 : : : : : : : O : : : '8
C; : : : O : : : O O O : ;
CG O : : : : : : : : : : '8
C/ : : : : : O : O O O O 9
98 : O : : : : : : O O O ;
%umlah
betul
04 40 44 <C 40 <C <9 0/ C8 <8 '/
%umlah
salah
<9 'G '9 0C 'G 0C 04 <' '8 <8 4'
</
48