IBNU SINA TOKOH PERUBATAN ISLAM.

Latar Belakang Ibnu Sina

IBNU SINA yang lebih dikenali di Barat dengan nama Avicenna mempunyai
nama lengkap Abu Ali al- Huseyn bin Abdullah bin Hassan Ali bin Sina.
Beliau merupakan seorang yang berbangsa Parsi. Menurut Ibnu Abi
Ushaybiah ia lahir pada tahun 375 H, di desa Afshanah dekat kota
Kharmaitan Propinzi Bukhara Afghanistan.
Pelajaran pertama yang diterimanya pada zaman kanak-kanak adalah Al-
Quran dan sastera yang didapati olehnya secara tidak formal. Ia mula
belajar pada usia 5 tahun. Sementara itu sewaktu berumur 10 tahun ,
beliau telah berjaya menghafal Al-Quran. Pada masa umurnya meningkat
18 tahun Ibnu Sina telah menjadi "Doktor Di Raja". Disamping itu, Ibnu
Sina jiga telah menguasai seluruh cabang ilmu pengetahuan yang ada pada
waktu itu. Ilmu-ilmu agama seperti tafsir, fqh, perbandingan agama
(ushuluddin), tasawuf dan sebagainya sudah dikuasainya ketika baru
berusia 10 tahun. Pada masa kecilnya, ia dibimbing dan dididik oleh Abu
Abdullah Natili, seorang sahabat karib ayahnya, dan ayahnya sendiri.
Antara bidang ilmu yang berjaya dikuasainya termasuklah dalam bidang
falsafah, kedoktoran, geometri, astronomi, muzik, syair, teologi, politik,
matematik, fzik, kimia, sastera dan kosmologi.
Ensiklopedia Kedoktoran Pertama
Pada usia 21 tahun, ketika berada di Kawarazm, ia mulai menulis karyanya
yang pertama yang berjudul "Al-Majmu" yang mengandungi berbagai ilmu
pengetahuan yang lengkap.Kemudian ia melanjutkan menulis buku-buku
lain.Nama-nama buku yang pernah dikarang Ibnu Sina, termasuk yang
berbentuk risalah ukuran kecil, dimuat dan di himpun dalam satu buku
besar yang berjudul "Essai de Bibliographie Avicenna" yang dihasilkan oleh
Pater Dominican di Kairo.Antara yang terkandung dalam buku tersebut
termasuklah buku karangan yang amat terkenal iaitu Al-Qanun Fit Tibb.
Teori-Teori Anatomi Dan Fisiologi
Teori-teori anatomi dan fsiologi dalam buku-buku beliau adalah
menggambarkan analogi manusia terhadap negara dan mikrokosmos (dunia
kecil) terhadap alam semester sebagai makrokosmos (dunia besar).Misalnya
digambarkan bahawa syurga kayangan adalah bulat dan bumi adalah
persegi dan dengan demikian kepala itu bulat dan kaki itu empat persegi.
Terdapat empat musim dan 12 bulan dalam setahun, dengan itu manusia
memiliki empat tangkai dan lengan (anggota badan) mempunyai 12 tulang
sendi. Hati (heart) adalah pangeran-nya tubuh manusia, sementera paru-
paru adalah menteri-nya. Leher merupakan jendela-nya sang badan,
manakala kandung empedu sebagai markas pusat-nya. Limpa dan perut
sebagai bumbung sedangkan usus merupakan sistem komunikasi dan
sistem pembuangan.
Sementara itu "Canon of Medicine" memuatkan pernyataan yang tegas
bahawa "darah mengalir secara terus-menerus dalam suatu lingkaran dan
tak pernah berhenti" . Namun ini belum dapat dianggap sebagai suatu
penemuan tentang srikulasi darah, kerana bangsa cina tidak membezakan
antara urat-urat darah halus (Veins) dengan pembuluh nadi (arferies).
Analogi tersebut hanyalah analogi yang digambarkan antara gerakan darah
dan siklus alam semesta, pergantian musim dan gerakan-gerakan tubuh
tanpa peragaan secara empirik pada keadaan yang sebenarnya.
Pengaruh Ibnu Sina (Avicenna)
Pengaruh Ibnu Sina sebagai seorang failasuf dan doktor perubatan dalam
kebudayaan Eropah adalah luas. Buku karangannya al-Qanun Fit- Tibb
(Peraturan Perubatan) terdiri daripada 14 jilid, telah dianggap sebagai
himpunan perbendaharaan ilmu perubatan. Ilmu perubatan moden banyak
mendapat pelajaran daripada Ibnu Sina, dari segi pengunaan ubat,
diagnosis dan pembedahan.
Terjemahan Dan Bahan Rujukan al-Qanun Fit- Tibb
Pada abad ke 12 M Gerard Cremona yang berpindah ke Toledo, Sepanyol
telah menterjemahkan buku Ibnu Sina ke bahasa Latin. Buku ini menjadi
buku rujukan utama di universiti-universiti Eropah hingga 1500 M.
Bukunya telah disalin (cetak ) sebanyak 16 kali dan 15 edisi dalam bahasa
Latin dan sebuah edisi dalam bahasa Yahudi (Hebrew).Disamping itu buku
tersebut turut diterjemahkan ke dalam bahasa Inggeris, Perancis , Sepanyol
dan Itali . Pada abad ke 16 M , buku ini dicetak 21 kali.
Al-Qanun Fit-Tibb juga digunakan sebagai buku teks kedoktoran di
berbagai universiti di Perancis. Misalnya di Sekolah Tinggi Kedoktoran
Montpellier dan Louvin telah menggunakannya sebagai bahan rujukan pada
abad ke 17 M. Sementara itu Prof. Phillip K. Hitpi telah menganggap buku
tersebut sebagai "Ensiklopedia Kedoktoran".
Penulis- penulis Barat telah menganggap Ibnu Sina sebagai Bapa Doktor
kerana Ibnu Sina telah menyatupadukan teori perubatan Yunani
Hippocrates dan Galen dan pengalaman dari ahli-ahli perubatan dari India
dan Parsi dan pengalaman beliau sendiri.
Perintis Pengenalan Penyakit Saraf
Al- Qanun Fit-Tibb telah membincangkan serta mengenegahkan mengenai
penyakit saraf. Buku tersebut juga telah mengajar mengenai cara-cara
pembedahan dimana telah menekankan keperluan pembersihan luka.
Malahan di dalam buku-buku tersebut juga dinyatakan keterangan
keterangan dengan lebih jelas di samping hiasan gambar-gambar dan
sketsa-sketsa yang sekaligus menunjukkan pengetahuan anatomi Ibnu Sina
yang luas.
Ibnu Sina- Sebagai Seorang Doktor.
Ibnu Sina pernah di beri gelaran sebagai "Medicorum Principal" atau "Raja
Diraja Doktor" oleh kaum Latin Skolastik. Antara gelaran lain yang pernah
diberikan kepadanya adalah sebagai "Raja Ubat". Malahan dalam dunia
Islam, ia dianggap sebagai "Zenith", puncak tertinggi dalam ilmu kedoktoran
. Ibnu Sina menjadi "Doktor Di Raja" iaitu doktor kepada Sultan Nuh 11 bin
Mansur di Bukhara pada tahun 378 H/ 997 M iaitu ketika beliau berusia
18 tahun. Pada waktu itu penyakit sultan dalam keadaan parah dan tidak
ada doktor lain yang berjaya mengubati baginda. Akan tetapi berkat
pertolongan Ibnu Sina baginda kembali pulih.
Penemuan-Penemuan Baru
Ibnu Sina dikenali sebagai seorang saintis yang banyak memberikan saham
terhadap dunia ilmu pengetahuan melalui penemuan-penemuan barunya.
Antara sumbangan beliau adalah di dalam bidang geograf, geologi, kimia
dan kosmologi.
Bidang Geograf
Ibnu Sina merupakan seorang ahli geograf yang mampu menerangkan
bagaimana sungai-sungai berhubungan dan berasal dari gunung-ganang
dan lembah-lembah. Malahan ia mampu mengemukakan suatu hipotesis
atau teori pada waktu itu di mana gagal dilakukan oleh ahli Yunani dan
Romani sejak dari Heredotus, Aristoteles sehinggalah Protolemaious.
Menurut Ibnu Sina " gunung-ganang yang memang letaknya tinggi iaitu
lingkungan mahupun lapisannya dari kulit bumi, maka apabila ia diterajang
lalu berganti rupa dikarenkan oleh sungai-sungai yang meruntuhkan
pinggiran-pinggirannya. Akibat proses seperti ini, maka terjadilah apa yang
disebut sebagai lembah-lembah."
Bidang Geologi, Kimia Dan Kosmologi
Sumbangan Ibnu Sina dalam bidang geologi , kimia serta kosmologi
memang tidak dapat di sangsikan lagi. Menurut A.M.A shushtery, karangan
Ibnu Sina mengenai ilmu pertambangan (mineral) menjadi sumber geologi di
Eropah. Dalam bidang kimia , ia juga meninggalkan penemuan-penemuan
yang bermanafaat . Menurut Reuben Levy, Ibnu Sina telah menerangkan
bahawa benda-benda logam sebenarnya berbeza antara satu dengan yang
lain. Setiap logam terdiri dari berbagai jenis. Penerangan tersebut telah
memperkembangkan ilmu kimia yang telah dirintis sebelumnya oleh Jabbir
Ibnu Hayyan , Bapa Kimia Muslim. Sebahagian daripada karyanya yang
dapat dicatat disini adalah daripada :
1.Bidang logika "Isaguji", "The Isagoge", ilmu logika Isagoge.
2.Fi Aqsam al-Ulum al-Aqliyah (On the Divisions of the Rational Sciences)
tentang pembahagian ilmu-ilmu rasional.
3.Bidang metafzika , "Ilahiyyat" (Ilmu ketuhanan)
4.Bidang psikologi , "Kitab an-Nayat" (Book of Deliverence) buku tentang
kebahagiaan jiwa.
5. Fiad-Din yang telah diterjemahkan ke dalam bahasa Latin menjadi "Liber
de Mineralibus" yakni tentang pemilikan (mimeral).
6.Bidang sastera arab "Risalah f Asab Huduts al-Huruf" ,risalah tentang
sebab-sebab terjadinya huruf.
7.Bidang syair dan prosa "Al-Qasidah al- Aniyyah" syair-syair tentang jiwa
manusia.
8.Cerita-cerita roman fktif , "Risalah ath-Thayr" cerita seekor burung.
9.Bidang politik "Risalah as-Siyasah" (Book on Politics) Buku tentang
politik.
Sumbangan Ibnu Sina
Ibnu Sina telah memperkembangkan ilmu psikologi dalam perubatan dan
membuat beberapa perjumpaan dalam ilmu yang dikenali hari ini sebagai
ilmu perubatan psikosomatics "psychosomatic medicine". Beliau
memperkembangkan ilmu diagnosis melalui denyutan jantung (pulse
diagnosis) untuk mengenal pasti dalam masa beberapa detik sahaja ketidak
- seimbangan humor yang berkenaan . Diagnosis melalui denyutan jantung
ini masih dipratikkan oleh para hakim (doktor-doktor muslim) di Pakistan,
Afghanistan dan Parsi yang menggunakan ilmu perubatan Yunani. Seorang
doktor tabii dari Amerika (1981) melapurkan bahawa para hakim di
Afghanistan, China, India dan Parsi sanggat berkebolehan dalam denyutan
jantung di tempat yang dirasai tetapi mutunya yang pelbagai .Ini
merangkumi :
1.Kuat atau denyutan yang lemah.
2.Masa antara denyutan.
3.Kandungannya lembap di paras kulit dekat denyutan itu dan lain-lain
lagi.
Dari ukuran-ukuran denyutan jantung seseorang hakim mungkin
mengetahui dengan tepat penyakit yang dihinggapi di dalam tubuh si
pesakit.
Ibnu Sina menyedari kepentingan emosi dalam pemulihan. Apabila pesakit
mempunyai sakit jiwa disebabkan oleh pemisahan daripada kekasihnya ,
beliau boleh mendapati nama dan alamat kekasihnya itu melalui cara
berikut:
Caranya adalah untuk menyebut banyak nama dan mengulanginya dan
semasa itu jarinya diletakkan atas denyutan (pulse) apabila denyutan itu
terjadi tidak teratur atau hampir-hampir berhenti , seseorang itu hendaklah
mengulang proses tersebut. Dengan cara yang sedemikan , nama jalan ,
rumah dan keluarga disebutkan. Selepas itu , kata Ibnu Sina "Jika anda
tidak dapat mengubat penyakitnya maka temukanlah si pesakit dengan
kekasihnya , menurut peraturan syariah maka buatlah".(Terjemahan). Ibnu
Sina adalah doktor perubatan yang pertama mencatatkan bahawa penyakit
paru-paru (plumonary tuberculosis) adalah suatu penyakit yang boleh
menjangkit (contagious) dan dia menceritakan dengan tepat tanda-tanda
penyakit kencing manis dan masalah yang timbul darinya. Beliau sangat
berminat dalam bidang mengenai kesan akal (mind) atas jasad dan telah
banyak menulis berkenaan gangguan psikologi.
Beliau telah menghasilkan 250 buah karya dan masih kekal hingga ke hari
ini dan termasuklah 116 buah karyanya dalam bidang "Ilmu Perubatan.
Banyak karyanya ditulis dalam bahasa Arab dan juga beberapa dalam
bahasa Parsi. "Qanun Fitt Tibb" adalah karyanya yang termasyur , paling
selalu dicetak di Eropah pada zaman "Renaissance". Karya Qanun itu telah
mempunyai pengaruh yang asas dalam ilmu perubatan di Eropah pada
zaman Renaissance dan telah menjadi buku rujukan yang utama di
universiti-universiti Eropah hingga ke abad 17 M.
Penutup
Ibnu Sina meniggal dunia di Hamdan ,dalam usia 58 tahun pada bulan
Ramadhan 428 H/1037 M .Ia dimakamkan di sana. Dalam rangka
memperingati 1000 tanun hari kelahirannya (Fair Millenium) di Tehran pada
tahun 1955 M ia telah dinobatkan sebagai "Father of Doctor" untuk
selamanya-selamanya , dan di sana (Tehran) telah dibangunkan sebuah
monemun sejarah untuk itu. Makam beliau di Hamdan telah di kelilingi
oleh makam-makam doktor islam yang lain. Hal ini menyebabkan ahli-ahli
ilmu yang terkemudian merasa megah kalau dimakamkan di tanah
perkuburan di mana "zeninth" itu dimakamkan.
RUJUKAN
1. Baharudin Yatim & Sulaiman Nordin. 1997. Sains Menurut Perspektif
Islam: Pusat pengajian umum UKM, Bangi.
2. Baharudin Yatim & Sulaiman Nordin. 1997. Islam Al-Quran dan
Ideologi Masa Kini: Pusat Pengajian Umum UKM, Bangi
3. H. Zainal Abidin Ahmad. 1974. Ibnu Sina . Bulan Bintang Jakarta.
http://pkukmweb.ukm.my/~ahmad/tugasan/s3_99/zuraidah.html
Ibn Sina
Ibnu Sina merupakan doktor Islam yang terulung. Sumbangannya
dalam bidang perubatan bukan sahaja diperakui oleh dunia Islam
tetapi juga oleh para sarjana Barat. Nama sebenar Ibnu Sina ialah
Abu Ali al-Hussian Ibnu Abdullah. Tetapi di Barat, beliau lebih
dikenali sebagai Avienna.
Ibnu Sina dilahirkan pada tahun 370 Hijrah bersamaan dengan 980 Masihi. Pengajian
peringkat awalnya bermula di ukhara dalam bidang bahasa dan sastera. Selain itu!
beliau turut mempelajari ilmu"ilmu lain seperti ge#metri! l#gik! matematik! sains! $i%h!
dan perubatan.
&alaupun Ibnu Sina menguasai pelbagai ilmu pengetahuan termasuk $alsa$ah tetapi
beliau lebih men#nj#l dalam bidang perubatan sama ada sebagai se#rang d#kt#r
ataupun mahaguru ilmu tersebut.

Ibnu Sina mula menjadi terkenal selepas berjaya menyembuhkan penyakit Putera 'ub
Ibn 'as al"Samani yang gagal diubati #leh d#kt#r yang lain. (ehebatan dan kepakaran
dalam bidang perubatan tiada t#l#k bandingnya sehingga beliau diberikan gelaran al"
Syeikh al")ais *Mahaguru Pertama+.

(emasyhurannya melangkaui wilayah dan negara Islam. ukunya ,l -anun $il .abib telah
diterbitkan di)#m pada tahun /093 sebelum dialihbahasakan ke dalam bahasa Inggeris
dengan judul Pre1epts #$ Medi1ine. 2alam jangka masa tidak sampai /00 tahun! buku itu
telah di1etak ke dalam /0 buah bahasa. Pada abad ke"/7! buku tersebut telah dijadikan
sebagai bahan rujukan asas diuni3ersiti"uni3ersiti Itali dan Peran1is. Malahan sehingga
abad ke"/9! bukunya masih diulang 1etak dan digunakan #leh para pelajar perubatan.

Ibnu Sina juga telah menghasilkan sebuah buku yang diberi judul )emedies $#r .he
Heart yang mengandungi sajak"sajak perubatan. 2alam buku itu! beliau telah
men1eritakan dan menghuraikan 740 jenis penyakit bersama dengan 1ara untuk
mengubatinya. Hasil tulisan Ibnu Sina sebenarnya tidak terbatas kepada ilmu perubatan
sahaja. .etapi turut merangkumi bidang dan ilmu lain seperti meta$i5ik! mu5ik!
astr#n#mi! phil#l#gi *ilmu bahasa+! syair! pr#sa! dan agama.

Penguasaannya dalam pelbagai bidang ilmu itu telah menjadikannya se#rang t#k#h
sarjana yang serba b#leh. eliau tidak sekadar menguasainya tetapi berjaya men1apai
tahap 5enith iaitu pun1ak ke1emerlangan tertinggi dalam bidang yang di1eburinya.

2i samping menjadi 5enith dalam bidang perubatan! Ibnu Sina juga menduduki ranking
yang tinggi dalam bidang ilmu l#gik sehingga digelar guru ketiga. 2alam bidang
penulisan! Ibnu Sina telah menghasilkan ratusan karya termasuk kumpulan risalah yang
mengandungi hasil sastera kreati$.

Perkara yang lebih menakjubkan pada Ibnu Sina ialah beliau juga merupakan se#rang
ahli $alsa$ah yang terkenal. eliau pernah menulis sebuah buku berjudul al"'ajah yang
membi1arakan pers#alan $alsa$ah. Pemikiran $alsa$ah Ibnu Sina banyak dipengaruhi #leh
aliran $alsa$ah al"6arabi yang telah menghidupkan pemikiran ,rist#tle. 7leh sebab itu!
pandangan perubatan Ibnu Sina turut dipengaruhi #leh asas dan te#ri perubatan 8unani
khususnya Hipp#1rates.

Perubatan 8unani berasaskan te#ri empat unsur yang dinamakan hum#urs iaitu darah!
lendir *phlegm+! hempedu kuning *yell#w bile+! dan hempedu hitam *bla1k bile+. Menurut
te#ri ini! kesihatan sese#rang mempunyai hubungan dengan 1ampuran keempat"empat
unsur tersebut. (eempat"empat unsur itu harus berada pada kadar yang seimbang dan
apabila keseimbangan ini diganggu maka sese#rang akan mendapat penyakit.

Setiap indi3idu dikatakan mempunyai $#rmula keseimbangan yang berlainan. Meskipun
te#ri itu didapati tidak tepat tetapi telah meletakkan satu landasan kukuh kepada dunia
perubatan untuk mengenal pasti pun1a penyakit yang menjangkiti manusia. Ibnu Sina
telah menapis te#ri"te#ri k#sm#g#ni 8unani ini dan mengislamkannya.

Ibnu Sina per1aya bahawa setiap tubuh manusia terdiri daripada empat unsur iaitu
tanah! air! api! dan angin. (eempat"empat unsur ini memberikan si$at lembap! sejuk!
panas! dan kering serta sentiasa bergantung kepada unsur lain yang terdapat dalam
alam ini. Ibnu Sina per1aya bahawa wujud ketahanan semula jadi dalam tubuh manusia
untuk melawan penyakit. 9adi! selain keseimbangan unsur"unsur yang dinyatakan itu!
manusia juga memerlukan ketahanan yang kuat dalam tubuh bagi mengekalkan
kesihatan dan pr#ses penyembuhan.

Pengaruh pemikiran 8unani bukan sahaja dapat dilihat dalam pandangan Ibnu Sina
mengenai kesihatan dan perubatan! tetapi juga bidang $alsa$ah. Ibnu Sina berpendapat
bahawa matematik b#leh digunakan untuk mengenal .uhan. Pandangan seumpama itu
pernah dikemukakan #leh ahli $alsa$ah 8unani seperti Pythag#ras untuk menghuraikan
mengenai sesuatu kejadian. agi Pythag#ras! sesuatu barangan mempunyai angka"
angka dan angka itu berkuasa di alam ini. erdasarkan pandangan itu! maka Imam al"
:ha5ali telah menyi$atkan $ahaman Ibnu Sina sebagai sesat dan lebih mer#sakkan
daripada keper1ayaan 8ahudi dan 'asrani.

Sebenarnya! Ibnu Sina tidak pernah men#lak kekuasaan .uhan. 2alam buku ,n"'ajah!
Ibnu Sina telah menyatakan bahawa pen1ipta yang dinamakan sebagai ;&ajib al"&ujud;
ialah satu. 2ia tidak berbentuk dan tidak b#leh dibahagikan dengan apa"apa 1ara
sekalipun. Menurut Ibnu Sina! segala yang wujud *mumkin al"wujud+ terbit daripada
;&ajib al"&ujud; yang tidak ada permulaan.

.etapi tidaklah wajib segala yang wujud itu datang daripada &ajib al"&ujud sebab 2ia
berkehendak bukan mengikut kehendak. &alau bagaimanapun! tidak menjadi halangan
bagi &ajib al"&ujud untuk melimpahkan atau menerbitkan segala yang wujud sebab
kesempurnaan dan ketinggian"'ya.

Pemikiran $alsa$ah dan k#nsep ketuhanannya telah ditulis #leh Ibnu Sina dalam bab
;Himah Ilahiyyah; dalam $asal ;.entang adanya susunan akal dan nu$us langit dan jirim
atasan.
Pemikiran Ibnu Sina ini telah rnen1etuskan k#ntr#3ersi dan telah disi$atkan sebagai satu
per1ubaan untuk membahaskan 5at ,llah. ,l":ha5ali telah menulis sebuah buku yang
berjudul .aha$at al<6alasi$ah *.idak ,da (esinambungan 2alam Pemikiran ,hli 6alsa$ah+
untuk membahaskan pemikiran Ibnu Sina dan al"6arabi.

,ntara per1anggahan yang diutarakan #leh al":ha5ali ialah penyangkalan terhadap
keper1ayaan dalam keabadian planet bumi! penyangkalan terhadap pena$ian Ibnu Sina
dan al"6arabi mengenai pembangkitan jasad manusia dengan perasaan kebahagiaan dan
kesengsaraan di syurga atau neraka.

&alau apa pun pandangan yang dikemukakan! sumbangan Ibnu Sina dalam
perkembangan $alsa$ah Islam tidak mungkin dapat dina$ikan. ahkan beliau b#leh
dianggap sebagai #rang yang bertanggungjawab menyusun ilmu $alsa$ah dan sains
dalam Islam. Sesungguhnya! Ibnu Sina tidak sahaja unggul dalam bidang perubatan
tetapi kehebatan dalam bidang $alsa$ah mengatasi gurunya sendiri iaitu al"6arabi.
http://alhakelantan.tripod.com/tokoh/id3.html
Ibn Rusyd
Ibnu !usyd atau nama lengkapnya Abu "alid #uhammad Ibnu
Ahmad lahir di $ardova pada tahun %%&'. Beliau ahli (alsa(ah yang
paling agung pernah dilahirkan dalam sejarah Islam. )engaruhnya
bukan sahaja berkembang luas didunia Islam, tetapi juga di kalangan
masyarakat di *ropah. +i Barat, beliau dikenal sebagai Averroes.
(eturunannya terdiri daripada g#l#ngan yang berilmu dan ternama. apanya dan
datuknya merupakan kadi di (ard#3a. 7leh itu! beliau telah dihantar untuk berguru
dengan Ibnu =uhr yang kemudiannya menjadi rakan karibnya.

Ibnu )usyd mempelajari ilmu $i%h dan perubatan daripada rakannya yang juga
merupakan t#k#h perubatan yang terkenal di Sepany#l! Ibnu =uhr yang pernah bertugas
di sebagai d#kt#r istana di ,ndalusia.

Sebelum meninggal dunia! beliau telah menghasilkan bukunya yang terkenal ,l .aysir.
uku itu telah diterjemahkan ke dalam bahasa >atin dan bahasa Inggeris dengan judul
6a1lititati#n #$ .reatment.

Selain menjalin perhubungan yang akrab dengan Ibnu =uhr! Ibnu )usyd juga
mempunyai hubungan yang baik dengan kerajaan Islam Muwahidin. Hubungan ini telah
memb#lehkan Ibnu )usy dilantik sebagai hakim di Se3illa pada tahun //49. 2ua tahun
kemudian! beliau dilantik menjadi hakim di (ard#3a.

Selepas beberapa waktu menjadi hakim! beliau dilantik sebagai d#kt#r istana pada tahun
//8? berikutan persaraan Ibn .u$ail. )amai yang berasa 1emburu dan dengki dengan
kedudukan Ibnu )usyd. (erana desakan dan tekanan pihak tertentu yang
menganggapnya sebagai mulhid! beliau dibuang ke daerah ,laisan#.

Setelah selesai menjalani temp#h pembuangannya! beliau pulang semula (ard#3a.
(ehadirannya di (ard#3a bukan sahaja tidak diterima! tetapi beliau telah disisihkan #leh
#rang ramai serta menerima pelbagai penghinaan daripada masyarakatnya.

Pada lewat penghujung usianya! kedudukan Ibnu )usyd dipulihkan semula apabila
(hali$ah ,l"Mans#r ,l"Muwahhidi menyedari kesilapan yang dilakukannya. 'amun!
segala kurniaan dan pengh#rmatan yang diberikan kepadanya tidak sempat dike1api
kerana beliau menghembuskan na$as terakhirnya pada tahun //98.

(ematiannya merupakan kehilangan yang 1ukup besar kepada kerajaan dan umat Islam
di Sepany#l. eliau tidak meninggalkan sebarang harta benda melainkan ilmu dan
tulisan dalam pelbagai bidang seperti $alsa$ah! perubatan! ilmu kalam! $alak! $i%h! mu5ik!
kaji bintang! tatabahasa! dan nahu.

,ntara karya besar yang pernah dihasilkan #leh Ibnu )usyd termasuklah ;(ulliyah $it"
.hibb; yang mengandungi /4 jilid! mengenai perubatan se1ara umum! Mabadil
6alsa$ah *Pengantar Ilmu 6alsa$ah+! .a$sir @rju5a yang membi1arakan perubatan dan
tauhid! .aslul! buku mengenai ilmu kalam! (asy$ul ,dillah! yang mengungkap pers#alan
$alsa$ah dan agama! .aha$atul .aha$ut! ulasannya terhadap buku Imam ,l":ha5ali yang
berjudul .aha$atul 6alaisa$ah! dan Muwa$a%atil Hikmah &al Syari<a yang menyentuh
persamaan antara $alsa$ah dengan agama.

Siri karya tulisan tersebut menunjukkan betapa penguasaan Ibnu )usyd dalam pelbagai
bidang dan 1abang ilmu begitu ketara sekali sehingga usaha untuk menterjemahkan
tulisan beliau telah dilakukan ke dalam bahasa lain. uku ;(ulliyah $it".hibb; telah
diterjemahkan ke dalam bahasa >atin pada tahun /?00 #leh #na1#sa! #rang 8ahudi dari
Padua.

(emudian buku itu diterjemahkan ke dalam bahasa Inggeris dengan judul :eneral )ules
#$ Medi1ine. Hasil pemikiran yang dimuatkan dalam tulisannya! terutamanya dalam
bidang $alsa$ah! telah mempengaruhi ahli $alsa$ah arat. 2ua #rang ahli $alsa$ah Ar#pah!
iaitu B#ltaire dan )#usseau dikatakan bukan sekadar terpengaruh #leh $alsa$ah Ibnu
)usyd! tetapi memper#lehi ilham daripada pemba1aan karyanya.

Pemikiran B#ltaire dan )#usseau telah men1etuskan era )enaissan1e di Peran1is
sehingga mer#bah wajah Ar#pah keseluruhannya sebagaimana yang ada pada hari ini.
Masyarakat arat sebenarnya terhutang budi kepada Ibnu )usyd keranapemikirannya!
sama ada se1ara langsung ataupun tidak langsung! telah men1etuskan re3#lusi di benua
Ar#pah.

Pemikirannya memungkinkan masyarakat di sana keluar daripada 5aman kegelapan
menuju era kemajuan industri yang pesat. H#spital >es -uin5e"Bingt yang juga
merupakan h#pital pertama di Paris didirikan #leh )aja >#uis IC berdasarkan m#del
h#spital Sultan 'uruddin di 2amsyik yang kaedah perubatannya merupakan hasil
daripada idea dan pemikiran Ibnu )usyd.

Ibnu )usyd juga telah menulis sebuah buku mengenai mu5ik yang diberi judul ;2e
,nima ,rist#teles; *D#mmentary #n the ,rist#tle<s 2e ,nim#+. Hasil karyanya ini
membuktikan betapa Ibnu )usyd begitu terpengaru dan tertarik #leh ilmu l#gik yang
dikemukakan #leh ahli $alsa$ah 8unani! ,rist#tle.

Pembi1araan $alsa$ah Ibnu )usyd banyak tertumpu pada pers#alan yang berkaitan
dengan meta$i5ik! terutamanya ketuhanan. eliau telah mengemukakan idea yang
bernas lagi jelas! dan melakukan pembaharuan semasa membuat huraianya mengenai
perkara tersebut.

Pembaharuan ini dapat dilihat juga dalam bidang perubatan apabila Ibnu )usyd memberi
penekanan tentang kepentingan menjaga kesihatan. eberapa pandangan yang
dikemukakan dalam bidang perubatan juga didapati mendahului 5amannya. eliau
pernah menyatakan bahawa demam 1ampak hanya akan dialami #leh setiap #rang sekali
sahaja.

(ehebatannya dalam bidang perubatan tidak berlegar di sekitar perubatan umum! tetapi
juga merangkum pembedahan dan $ungsi #rgan di dalam tubuh manusia.

Ilmu pengetahuan yang dimiliki #leh Ibnu )usyd turut menjangkau bidang yang
berkaitan dengan kemasyarakatan apabila beliau 1uba membuat pembahagian
masyarakat itu kepada dua g#l#ngan iaitu g#l#ngan elit yang terdiri daripada ahli
$alsa$ah dan masyarakat awam.

Pembahagian strata s#sial ini merupakan asas pengenalan pembahagian masyarakat
berdasarkan kelas seperti yang dilakukan #leh ahli $alsa$ah terkemudian! seperti (arl
MaE dan mereka yang sealiran dengannya.

,pabila melihat keterampilan Ibnu )usyd dalam pelbagai bidang ini! maka tidak syak lagi
beliau merupakan t#k#h ilmuwan Islam yang tiada t#l#k bandingannya. Malahan dalam
banyak perkara! pemikiran Ibnu )usyd jauh lebih besar dan berpengaruh jika
dibandingkan dengan ahli $alsa$ah yang pernah hidup sebelum 5amannya ataupun
selepas kematiannya.
http://alhakelantan.tripod.com/tokoh/id11.html
Al-Biruni
Ahli (alsa(ah yang serba boleh.
)ada ,aman a-al kedatangan Islam, masyarakat Islam
tidak begitu terdedah kepada ilmu (alsa(ah. "alau
bagaimanapun menjelang abad ke-., para sarjana Islam
mulai memberikan perhatian kepada persoalan dan
pemikiran yang berkaitan dengan (alsa(ah.
,sas kepada $alsa$ah yang dipel#p#ri #leh para ilmuwan Islam! berpaksikan ajaran Islam
dan kalimah syahadah bertujuan untuk meningkatkan keyakinan dan ketakwaan umat
Islam. erbe5a dengan $alsa$ah 8unani yang lebih tertumpu kepada pen1arian kebenaran
berlandaskan pemikiran dan l#gik semata"mata sehingga menimbulkan kekeliruan serta
ke1elaruan yang tidak berpanjangan.

,liran $alsa$ah pada 5aman Islam tidak sekadar membataskan perbi1araan kepada
pers#alan yang berkaitan dengan meta$i5ika ketuhanan dan kejadian alam. .etapi juga
meliputi perbin1angan yang berkaitan dengan nilai"nilai akhlak! masyarakat! dan
kemanusiaan. &alaupun ahli $alsa$ah pernah di1ap #leh Imam ,l":ha5ali sebagai
g#l#ngan yang sesat lagi menyesatkan! tetapi perkembangan ilmu $alsa$ah itu telah
berjaya membantu menyelesaikan pelbagai pers#alan keagamaan! ek#n#mi! p#litik!
s#sial! budaya! dan bidang"bidang lain.

&ahyu sebenarnya tidak ber1anggah dengan akal. Menerusi paduan wahyu dan akal
seperti yang di1ernakan #leh para ilmuwan Islam telah berjaya membantu meletakkan
batu asas yang kukuh kepada pembinaan peradaban
Islam.

(erana itu! umat Islam digalakkan men1ari dan menimba ilmu hatta sampai ke negara
Dhina. 2#r#ngan yang diberikan #leh Islam itu telah memberikan sema1am m#ti3asi
kepada para sarjana Islam untuk terus menggali dan mempelajari pelbagai ilmu
pengetahuan sama ada di timur ataupun barat.

Salah se#rang ilmuwan tersebut ialah ,l iruni atau nama asalnya ,bu al")aihan
Muhammad ibn ,hmad al"iruni. eliau dilahirkan pada tahun 34? H *973 M+ diirun!
ibu negara (hawari5m atau lebih dikenali sebagai .urkistan. :urunya yang terawal ialah
,bu 'asr Mansur ibn ,lt ibn Ira%in yang juga merupakan se#rang pakar ilmu matematik
dan alam.

Minat dan ke1enderungannya untuk mempelajari serta meluaskan dimensi ilmu
pengetahuannya telah mend#r#ng ,l"iruni merantau sehingga ke negara India. .etapi
semasa berada di India! ,l"iruni telah ditawan #leh Sultan Mahm##d al":ha5nawi.
Setelah menyedari keilmuwannya beliau ditugaskan di istana sebagai salah se#rang
ulama. (esempatan itu digunakan sepenuhnya #leh ,l"iruni untuk mempelajari bahasa
Sanskrit dan bahasa lain di India.

2i sana beliau mengambil kesempatan untuk mengenali agama Hindu dan $alsa$ah India.
Hasilnya beliau telah menulis beberapa buah buku yang mempunyai hubungan dengan
masyarakat India dan kebudayaan Hindu.

2alam satu tulisannya! beliau menyatakan bahawa ajaran Hindu berasaskan k#nsep
penjelmaan yang mempunyai persamaan dengan syahadah .auhid dalam Islam dan
triniti dalam agama (ristian.

.emb#k penjara tidak menjadi penghalang kepada ,l"iruni untuk terus menuntut dan
menghasilkan karya"karya yang besar dalam pelbagai bidang. Sumbangannya kepada
ilmu dan peradaban India amat besar. Sumbangannya yang paling penting ialah dalam
pen1iptaan kaedah penggunaan angka"angka India dan kajiannya men1ari ukuran bumi
menggunakan kiraan matematik. eliau juga telah berjaya menghasilkan satu da$tar
yang mengandungi peta dan kedudukan ibu"ibu negara di dunia.

Semasa berada dalam tawanan itu! ,l"iruni juga menggunakan seluruh ruang dan
peluang yang ada untuk menjalinkan hubungan antara para ilmuwan sek#lah tinggi
aghdad dan para sarjana Islam India yang tinggal dalam istana Mahmud al :ha5nawi.

Selepas dibebaskan! beliau telah menulis sebuah buku yang berjudul (itab .ahdid al 'ih"
ayat al ,makin >ita<shih al Masa$at al Masakin. 2i samping itu! beliau turut mendirikan
sebuah pusat kajian astr#n#mi mengenai sistem s#lar yang telah membantu
perkembangan pengajian ilmu $alak pada tahun"tahun yang mendatang. (ajiannya
dalam bidang sains! matematik! dan ge#metrik telah menyelesaikan banyak masalah
yang tidak dapat diselesaikan sebelum ini.

Penguasaannya terhadap pelbagai ilmu pengetahuan dan bidang telah menyebabkan
beliau digelar sebagai ;@sta5 $il @lum; atau guru segala ilmu. Penulisannya tentang
sejarah Islam telah diterjemahkan ke dalam bahasa Inggeris dengan judul ;Dhr#n#l#gy
#$ ,n1ient 'ati#n;. anyak lagi buku tulisan ,l"iruni diterbitkan di Ar#pah dan
tersimpan dengan baiknya di Museum As1#rial! Sepany#l. 2alam sepanjang hidupnya

,l"iruni telah menghasilkan lebih /00 buah buku termasuk satu senarai kajian yang
mengandungi /38 tajuk.

,ntara buku itu ialah ,l"9amahir $i al"9awahir yakni mengenai batu"batu permataF ,l"
,thar al"a%iah berkaitan kesan"kesan lama tinggalan sejarah dan ,l"Saidalah $i al".ibb!
tentang ubat"ubatan. (arya ini dikatakan karyanya yang terakhir sebelum meninggal
dunia pada /0G8M.

,l"iruni bukan sahaja dapat menguasai bahasa Sanskrit dengan baik tetapi juga
bahasa"bahasa Ibrani dan Syria. eliau yang memiliki ilmu pengetahuan yang luas
tentang $alsa$ah 8unani menjadikannya se#rang sarjana agung yang pernah dilahirkan
#leh dunia Islam. ,l"iruni berjaya membuktikan bahawa gandingan $alsa$ah dan ilmu
pengetahuan telah memb#lehkan agama terus hidup subur dan berkembang serta
membantu menyelesaikan permasalahan yang dihadapi #leh umat.

Pemikiran $alsa$ahnya tidak semata"mata bersandarkan kepada imaginasi dan permainan
l#gik tetapi berdasarkan kepada kajian yang dilakukannya se1ara empirikal.
(epakarannya dalam ilmu Islam tidak b#leh dipertikaikan kerana dalam umur yang
masih muda lagi beliau telah menghasilkan sebuah karya besar yang berjudul (itabul
,sar al ba%iya <,nil -uran al (haliya.

Sebelum ke India! ,l"iruni sering menjalinkan hubungan dengan Ibnu Sina. (eadaan ini
menjadi bukti pengiktira$an ilmuwan Islam lain terhadap ket#k#han dan kesarjanaannya.
Sekali gus menjadikan beliau se#rang ahli $alsa$ah Islam yang serba b#leh dengan
sumbangan yang telah memberikan man$aat yang besar kepada manusia seluruhnya.

2alam masa yang sama! ,l"iruni juga membuktikan bahawa g#l#ngan ahli $alsa$ah
bukan merupakan g#l#ngan yang sesat dan hidup di awang"awangan. Sebaliknya
mereka merupakan g#l#ngan ilmuwan yang perlu diberi pengiktira$an. Peranan dan
kedudukan mereka amat besar dalam pembinaan tamadun Islam serta peradaban
manusia.

Sesungguhnya kemun1ulan ,l"iruni sebagai t#k#h ilmuwan ters#h#r telah mengangkat
martabat ahli $alsa$ah daripada terus diberikan pelbagai stigma dan label yang berbentuk
negati$ serta merubah peranan yang sepatutnya dimainkan #leh ahli $alsa$ah itu sendiri.
http://alhakelantan.tripod.com/tokoh/id.html
Al-Ghazali
Imam Al-/ha,ali lebih dikenali sebagai ulama tasa-u( dan
akidah. 0leh sebab itu sumbangannya terhadap bidang
(alsa(ah dan ilmu pengetahuan lain tidak boleh dina(ikan.
Al-/ha,ali merupakan seorang ahli su(i yang bergelar
1hujjatui Islam1.
,bu Hamid Ibnu Muhammad al".usi al":ha5ali itulah t#k#h yang dilahirkan di .us! ParsH
pada tahun G00 Hijrah. Sejak ke1il lagi! beliau telah menunjukkan keupayaan yang luar
biasa dengan menguasai berbagai"bagai 1abang ilmu pengetahuan. eliau bukan sahaja
pr#dukti$ dari segi menghasilkan buku dan karya tetapi merupakan se#rang ahli $ikir
Islam yang terulung.

(e1intaannya terhadap ilmu pengetahuan begitu mendalam sehingga mend#r#ngnya
menggembara dan merantau dari sebuah tempat ke tempat yang lain untuk berguru
dengan ulama"ulama yang hidup pada 5amannya. Sewaktu berada di aghdad! ,l"
:ha5ali telah dilantik sebagai Mahaguru @ni3ersiti aghdad.

&alaupun telah bergelar mahaguru tetapi beliau masih merasakan kekurangan pada ilmu
pengetahuan yang dimiliki. >antaran itu! beliau meninggalkan jawatannya dan beralih ke
bidang tasawu$ dengan merantau ke Makkah sambil berguru dengan ahli"ahli su$i yang
terkenal disana

Selain belajar dan mengkaji!. ,l":ha5ali juga banyak menulis. 2ianggarkan beliau telah
menulis 300 buah buku men1akupi pelbagai bidang ilmu pengetahuan seperti mantik!
akhlak! ta$sir! ulumul -uran! $alsa$ah! dan sebagainya. &alau bagaimanapun! sebahagian
besar hasil tulisannya telah hangus dibbakar #leh tentera M#ghul yan menyerang k#ta
aghdad.

,ntara kitab yang musnah termasukI G0 9ilid .a$sir! Sirrul ,lamain *)ahsia 2ua 2unia+!
dan al Madhnuuna bihi ala -hairiha *Ilmu 8ang Harus 2isembunyikan 2ari 7rang<#rang
8ang ukan ,hlinya!+. Duma 8G buah buku tulisan beliau yang berjaya diselamatkan
seperti ,l Mun%i5 Mm al 2halal *Penyelamat (esesatan+! .aha$ut al 6alsa$ah
*Penghan1uran 6alsa$ah+! Mi5anul ,mal *.imbangan ,mal+! Ihya @lumuddin
*Penghidupan Pengetahuan+! Mahkun 'a5ar $Mengenai Ilmu >#gik+! Miyarul Ilmu! dan
Ma%sadil 6alsa$ah *.ujuan 6alsa$ah+.

Meskipun ,l":ha5ali banyak menulis mengenai $alsa$ah tetapi beliau tidak dianggap
sebagai se#rang ahli $alsa$ah. Malah kebanyakan penulis mengg#l#ngkan ,l":ha5ali
sebagai se#rang yang memerangi dan bersikap anti$alsa$ah. Pandangan ini berdasarkan
tulisan ,l":ha5ali dalam buku .aha$ut 6alsa$ah yang banyak mengkritik dan menge1am
$alsa$ah. ahkan dalam buku tersebut! ,l":ha5ali menyatakan tujuan menyusun buku itu
adalah untuk menghan1urkan $alsa$ah dan menggugat keyakinan #rang terhadap
$alsa$ah. 'amun begitu! pandangan bahawa ,l":ha5ali se#rang yang anti$alsa$ah tidak
dipersetujui #leh beberapa #rang sarjana.

iarpun tidak ada se#rang pun yang b#leh mena$ikan ke1aman ,l":ha5ali terhadap
$alsa$ah seperti yang ditulis dalam buku .aha$ut 6alsa$ah itu tetapi perlu diingat" kan
bahawa sikap skeptis *ragu+ dan kritikannya terhadap $alsa$ah merupakan sebahagian
pr#ses ilmu $alsa$ah itu sendiri. Hal ini kerana tugas ahli $alsa$ah bukan semata"mata
untuk men1ari kebenaran dan penyelesaian terhadap sesuatu masalah tetapi juga
men1abar serta membantah penyelesaian yang dikemukakan terhadap permasalahan
tersebut.

(alau menyelusuri perjalanan hidup ,l":ha5ali maka akan didapati bahawa beliau
merupakan ilmuwan Islam pertama yang mendalami $alsa$ah dan kemudian mengambil
sikap mengkritiknya. &alaupun ,l":ha5ali kurang senang dengan $alsa$ah dan ahli
$ilsa$at tetapi dalam buku Ma%asid al 6alasi$ah.! beliau telah mengemukakan kaedah
$alsa$ah untuk menghuraikan pers#alan yang berkaitan dengan l#gik! ketuhanan! dan
$i5ikal.

Menurut ,l":ha5ali! $alsa$ah b#leh dibahagikan kepada enam ilmu pengetahuan ialah
matematik! l#gik! $i5ik! meta$i5ik! p#litik! dan etika. idang"bidang ini kadangkala selari
dengan ! agama dan kadangkala pula sangat berlawanan dengan agama.

'amun begitu! agama Islam tidak menghalang umatnya daripada mempelajari ilmu
pengetahuan tersebut sekiranya mendatangkan kebaikan serta tidak menimbulkan
kemudaratannya. @mpamanya agama tidak melarang ilmu matematik kerana ilmu itu
merupakan hasil pembuktian $ikiran yang tidak b#leh dina$ikan selepas ia di$ahami.

Duma bagi ,l":ha5ali! ilmu tersebut b#leh menimbulkan beberapa pers#alan yang berat.
,ntaranya ialah ilmu matematik terlalu mementingkan l#gik sehingga b#leh
menyebabkan timbul pers#alan yang berkaitan dengan ketuhanan khususnya mengenai
perkara yang tidak dapat dihuraikan #leh akal $ikiran. Menurut ,l":ha5ali tidak salah
berpegang kepada l#gik tetapi yang menjadi masalahnya ialah g#l#ngan $alsa$ah yang
terlalu berpegang kepada l#gik! hendaklah membuktikan $akta termasuk perkara yang
berhubung dengan ketuhanan atau meta$i5ik.

Sebab itulah beliau menentang g#l#ngan ahli $alsa$ah Islam yang 1uba mengungkap
kejadian alam dan pers#alan ketuhanan menggunakan pemikiran daripada ahli $alsa$ah
8unani. eberapa #rang ahli $alsa$ah Islam seperti Ibnu Sina dan al"6arabi jelas
terpengaruh akan idea pemikiran $alsa$ah ,rist#tle. Maka tidak hairanlah ada antara
pandangan ahli $alsa$ah itu bertentangan dengan ajaran Islam yang b#leh menyebabkan
kesesatan dan syirik.

.erdapat tiga pemikiran $alsa$ah meta$i5ik yang menurut ,l":ha5ali amat bertentangan
dengan Islam iaitu %adimnya alam ini! tidak mengetahui .uhan terhadap perkara dan
peristiwa yang ke1il! dan pengingkaran terhadap kebangkitan jasad atau jasmani.

,l":ha5ali tidak men#lak penggunaan akal dalam pembi1araan $alsa$ah dan penghasilan
ilmu pengetahuan yang lain. Sebaliknya beliau berpendapatan bahawa ilmu kalam dan
penyelidikan menggunakan $ikiran b#leh menambahkan keyakinan dan menyalakan apt
keimanan pada hati #rang bukan Islam terhadap kebenaran ajaran Islam. 9adi!
perkembangan sesuatu ilmu pengetahuan bukan sahaja bersandarkan kepuasan akal
$ikiran tetapi juga perlu mengambil kira aspek perasaan dan hati nurani. ,l":ha5ali
menganjurkan supaya umat Islam men1ari kebenaran dengan menjadikan al"-uran
sebagai sumber yang utama bukannya melalui pr#ses pemikiran dan akal semata"mata.
9adi! apa yang 1uba dilakukan #leh ,l":ha5ali ialah memaparkan kesalahan dan
kepalsuan bidang pengetahuan yang ber1anggah dengan agama serta bertentangan
dengan pendirian umat Islam. Sekali gus menunjukkan bahawa ,l":ha5ali sebenarnya
merupakan se#rang ahli $alssa$ah Islam yang men1ari kebenaran dengan berpandukan
al"-uran dan hadis tidak sebagaimana pemikiran serta permainan l#gik yang la5im
digunakan ahli $alsa$ah 8unani. Perkara yang ditentang #leh ,l":ha5ali bukan ahli
$alsa$ah dan pemikiran yang dibawakan #leh mereka tetapi kesalahan! kesilapan! dan
kesesatan yang dilakukan #leh g#l#ngan tersebut. Pada ,l":ha5ali! tunjang kepada
pemikiran $alsa$ah ialah al"-uran itu sendiri.
http://alhakelantan.tripod.com/tokoh/id1!.html
Al-Khawarizmi sarjana matematik dan astronomi

AL-KHAWARIZMI dilahirkan di Bukhara. Nama sebenarnya ialah Muhammad Ibn Musa al-
Khawarizmi. Selain iu! beliau dikenali "u#a seba#ai Abu Abdullah Muhammad bin Ahmad bin
$us%&& 'elaran Al-Khawarizmi yan# dikenali di Bara ialah al-Khawarizmi! al-(%warizmi! al-
karismi! al-'%rimi aau al-'%rism. Nama al-'%rism erkenal )ada abad )eren#ahan. *i
ne#ara +eran,is )ula al-'%rism mun,ul seba#ai Au#ryam aau An#rism. *i ne#ara In##eris
)ula dia dikenali seba#ai Aurym aau Au#rim.

-ahun ./0-/10M adalah zaman ke#emilan#an al-Khawarizmi. *i,aakan! beliau menin##al
dunia anara 220M dan 230M. Ada yan# men#aakan al-Khawarizmi hidu) sekiar awal
)eren#ahan abad kesembilan.

*alam bidan# )endidikan erbuki bahawa beliau ialah se%ran# %k%h Islam yan#
ber)en#eahuan luas meli)ui bidan# &alsa&ah! l%#ik! arimeik! #e%meri! muzik!
ke"urueraan! se"arah Islam dan kimia.

Beliau ama erkenal seba#ai #uru al#ebra di 4r%)ah dan men,i)akan )emakaian Se,ans
dan -an#ens dalam )enyelidikan ri#%n%meri dan asr%n%mi. *alam usia muda beliau
beker"a di bawah )emerinahan Khali&ah al-Ma5mun di Bay al-Hikmah! Ba#hdad.
Beliau #emar beker"a dalam balai ,era) unuk mendalami ilmu maemaik dan asr%n%mi
sera )ernah mem)erkenalkan an#ka-an#ka India dan ,ara-,ara )erhiun#an India )ada
dunia Islam.

Al-Khawarizmi ialah se%ran# %k%h yan# mula-mula mem)erkenalkan al#ebra dan hisab.
Banyak la#i ilmu )en#eahuan yan# beliau )ela"ari dalam bidan# maemaik dan
men#hasilkan k%nse)-k%nse) maemaik yan# be#iu )%)ular sehin##a di#unakan )ada
zaman sekaran#.

Anara hasil karya yan# elah beliau hasilkan ialah6
7. Sisem N%mb%r6 Ia elah dier"emahkan ke dalam bahasa Lain iaiu *e Numer% Ind%rum.
8Mu&aih al-9lum5 yan# bermaksud beliau adalah )en,ina ilmu dalam )elba#ai bidan#.

2. Al-:ami wa al--a&sir bi Hisab al-Hind6 Karya ini elah dier"emahkan ke dalam bahasa Lain
%leh +rin,e B%ni%)a#ri.

3. Al-Mukhasar ;i Hisab al-:abr wa al-Mu<abalah6 *ierbikan )ada /20M dan ia men#enai
al#ebra.

=. Al-:abr wa5l Mu<abalah6 +en##unaan se,ans dan an#ens dalam )enyelidikan
ri#%n%meri dan asr%n%mi.

1. Hisab al-:abr wa al-Mu<abalah6 (%n%h-,%n%h )ers%alan maemaik dan men#emukakan
/00 s%alan yan# sebaha#ian dari)adanya meru)akan )ers%alan yan# dikemukakan %leh
Ne%. Babylian dalam benuk du#aan yan# elah dibukikan kebenarannya %leh al-
Khawarizmi.

*alam bidan# maemaik! al-Khawarizmi elah mem)erkenalkan al#ebra dan hisab. Beliau
banyak men#hasilkan karya-karya yan# masyhur keika zaman amadun Islam. Anara
karya-karya yan# beliau hasilkan ialah Ma&aih al-9lum. Sisem n%mb%r adalah salah sau
sumban#annya dan elah di#unakan )ada zaman awal amadun Islam.
Banyak kaedah yan# di)erkenalkan dalam seia) karya yan# dihasilkan. Anaranya ialah
k%s! sin dan an dalam ri#%n%meri )enyelesaian )ersamaan! e%rem se#i i#a sama!
men#ira luas se#i i#a! se#i em)a selari dan bulaan dalam #e%meri. Masalah )e,ahan dan
si&a n%mb%r )erdana dan e%ri n%mb%r "u#a di)erkenalkan.

Bidan# asr%n%mi "u#a membuakan al-Khawarizmi dikenali )ada zaman amadun Islam.
Asr%n%mi da)a diakri&kan seba#ai ilmu &alak iaiu )en#eahuan enan# binan#-binan#
yan# melibakan ka"ian enan# kedudukan! )er#erakan! dan )emikiran sera a&siran yan#
berkaian den#an binan#.

+en##unaan maemaik dalam asr%n%mi sebelum amadun Islam ama sediki dan erhad.
Ini disebabkan %leh kemunduran )en#eahuan maemaik yan# erhad ke)ada )en##una
arimeik dan #e%meri saha"a.

Al-Khawarizmi dian##a) seba#ai sar"ana maemaik yan# masyhur %leh %ran# Islam dan ia
di)erakui %leh sar"ana Bara. '. Sar%n )ernah menyaakan bahawa )en,a)aian-
)en,a)aian erin##i elah di)er%leh %leh %ran#-%ran# -imur eruama al-Khawarizmi.
Wiedmann )ula menyi&akan al-Khawarizmi mem)unyai )ers%nalii yan# e#uh dan se%ran#
yan# bi"aksana. Ini membukikan al-Khawarizmi elah memberi sumban#an yan# besar
dalam bidan# maemaik dan asr%n%mi.