Anda di halaman 1dari 6

Rangkuman Anatomi Blok

dilewati oleh a. et n. infraorbitalis


Lateral: proc. frontalis ossis zygomatici, ala
magna ossis sphenoidalis
Memisahkan dgn fossa temporalis
(anterior) dan fossa cranii media
(posterior)
Fissura orbitalis superior, dilewati oleh
N. III, IV, VI, V1, v. ophthalmica superior
Fissura orbitalis inferior, dilewati oleh
a. et n. infraorbitalis, n. zygomaticus, v.
ophthalmica inferior; menghubungkan
dgn fossa infratemporalis dan fossa
pterygopalatina
For. zygomaticofaciale
For. zygomaticotemporale
Medial: lamina papyracea ossis
ethmoidales, os lacrimalis, os frontalis
Memisahkan dgn cellulae ethmoidalis,
sinus sphenoidalis
For. ethmoidale anterius, dilewati oleh
a. et n. ethmoidalis anterior
For. ethmoidale posterius, dilewati
oleh a. et n. ethmoidalis posterior

I.5
Edisi tambahan yang terlupakan... The Eye & The Ear...

MATA
Orbita

Tepi orbita:
Margo supraorbitalis: os frontalis
Incisura (foramen) supraorbitalis,
dilewati oleh a. et n. supraorbitalis
Incisura frontalis, dilewati oleh a. et n.
supratrochlearis
Margo infraorbitalis: os zygomaticus et
maxilla
Margo lateralis: proc. zygomaticus
ossis frontalis, proc. frontalis ossis
zygomatici
Margo medialis: crista lacrimalis antor et
postor, os frontalis
Crista lacrimalis anterior proc. frontalis
maxillae, mrpk tempat melekatnya:
Lig. palpebrale mediale
M. orbicularis oculi
Crista lacrimalis posterior ossis
lacrimalis, mrpk tempat melekatnya:
Pars lacrimalis m. orbicularis oculi
Septum orbitale
Retinaculum mediale
Fossa sacci lacrimalis
Canalis nasolacrimalis, dilewati oleh
ductus nasolacrimalis

Dinding orbita:
Atap: lamina orbitalis ossis frontalis, ala
parva ossis sphenoidalis
Memisahkan dgn fossa cranii anterior
Fossa glandulae lacrimalis, tempatnya
glandula lacrimalis
Fovea trochlearis, tempatnya katrol
m. obliquus superior
Canalis opticus, dilewati oleh N. II, a.
ophthalmica
Lantai: os maxilla, os zygomaticus, os
palatinus
Atap dari sinus maxillaris
Sulcus et canalis infraorbitalis,

Periorbita
Lanjutan dari duramater endostealis
Bagian posterior menebal membentuk
annulus tendineus communis

Septum orbitale, melekat dari tepi orbita tarsus

Tarsus superior et inferior

Vagina bulbi/fascia bulbi/kapsula Tenon,


mrpk selubung fascial bulbus oculi

Retinaculum mediale, utk membatasi


abduksi berlebih

Retinaculum laterale, utk membatasi


adduksi berlebih

Bulbus oculi

Polus anterior et posterior

Sumbu optik, mrpk garis yg


menghubungkan ke2 kutub (polus)

Tunica bulbi
Tunica fibrosa: cornea, sclera
Tunica vasculosa (uvea): iris, corpus ciliare,
choroidea
1

Tunica nervosa (interna): retina


Cornea

Fungsi: miosis
Inervasi: ganglion ciliare nn. ciliares

breves (parasimpatis)

Terdiri dari 5 lapis: (luar dalam)


1. Epitel anterior conjunctiva bulbi

M. dilatator pupillae

2. Lamina limitans anterior (Bowman)


3. Substansia propria (stroma) sclera

Fungsi: midriasis
Inervasi: C8-T4 ganglion cervicale

4. Lamina limitans posterior (Descemet)


5. Endotel

superius (simpatis)

Limbus cornea: junctio


conjunctivocornealis, junctio sclerocornealis

Angulus iridocornealis
Dapat diukur besar sudutnya dengan gonioskop

Spatium anguli iridocornealis

Vaskularisasi: avaskular

Inervasi: nn. ciliares n. ophthalmicus (N. V1)

NB:
Inervasi otonom mata:

Inervasi parasimpatis (ganglion ciliare): m. sphincter


pupillae, m. ciliaris

Inervasi simpatis (ganglion cervicale superius): m.


dilatator pupillae, m. orbitalis, m. tarsalis superior,
vasa darah choroid & retina

Retina
Sclera

Stratum pigmentosum retinae

Schlemm)

Stratum cerebri dibagi 10 lapis lagi

Pars optica, pars ciliaris, pars iridica

Ora serrata: batas pars optica pars ciliaris

Lapisan: (luar dalam)

Discus nervi optici blind spot

1. Lamina suprachoroidea sel2 pigmen

Macula lutea

Fovea centralis avaskular, hanya ada

2. Lamina vasculosa arteriae cabang a.


ciliaris posterior brevis, venae vv.
verticosae
3. Lamina choriocapillaris
4. Lamina basalis

sel conus

Proc. ciliaris, memproduksi humor aqueos

Zonula ciliaris (lig. suspensorium lentis)

M. ciliaris, bila kontraksi akomodasi


Inervasi: ganglion ciliares (parasimpatis)

Iris

Pupil

Camera oculi anterior (COA) et posterior

Aliran humor aqueos: proc. ciliaris

r. temporalis et nasalis
V. centralis retinae sinus cavernosus
Fundus oculi: bagian belakang interior bola
mata yg terlihat pada oftalmoskop
Lensa

Bentuk bikonveks

Lapisan: (luar dalam)


Kapsul
Epitel kuboid

oculi anterior spatium anguli


(canalis Schlemm)
M. sphincter pupillae

Vaskularisasi:
A. centralis retinae r. superior et inferior

camera oculi posterior pupil camera


iridocornealis sinus venosus sclerae

Sumbu visual, mrpk garis penghubung


benda dilihat foveola

Corpus ciliare

Terdiri dari 2 lapis:

Sinus venosus sclerae (canalis

Choroidea

Serabut-serabut lensa: cortex, nucleus

Semakin cembung akomodasi

Corpus vitreum
2

Mrpk massa gelatinosa

NB:
Media dioptrik/refraktif:
1. Cornea paling berperan

3. Lensa

2. Humor aqueos

4. Corpus vitreum

Canthus medialis, lateralis

Fissura palpebrae

Glandula ciliaris/Zeis (minyak), Moll


(keringat)
Glandula tarsalis (Meibom)

Otot-otot extraokuler

Lacus lacrimalis

M. rectus superior, inferior, medialis,

Caruncula lacrimalis

lateralis
Origo: annulus tendinous communis
Insertio: sclera

Plica semilunaris

Papilla lacrimalis, punctum lacrimale

Lapisan otot:

M. obliquus superior, inferior

M. levator palpebrae superior

Otot-otot polos: m. orbitalis, m. tarsalis

1. Pars palpebralis m. orbicularis oculi


Fungsi: menutup mata
Inervasi: N. VII
2. M. levator palpebrae superioris
Fungsi: membuka mata
Inervasi: N. III
3. M. tarsalis superior et inferior
Fungsi: memperlebar celah palpebra
Inervasi: ganglion cervicale superius
(simpatis)

superior et inferior

Inervasi: LR6(SO4)3
Lateral rectus N. VI
Superior oblique N. IV
Sisanya N. III

Fungsi:
Elevasi: m. rectus superior + m. obliquus
inferior
Depresi: m. rectus inferior + m. obliquus
superior
Intorsi: m. rectus superior + m. obliquus
superior
Ekstorsi: m. rectus inferior + m. obliquus
inferior
Adduksi: m. rectus medialis
Abduksi: m. rectus lateralis

Gerak konjugata >< gerak disjugata


(konvergensi, divergensi)

Saat melihat dekat:


1. Adduksi/konvergensi (kontraksi m.
rectus medialis)
2. Akomodasi (kontraksi m. ciliaris)
3. Miosis (kontraksi m. sphincter pupil)

Septum orbitale
Lamina tarsalis (tarsus)

Palpebra inferior n. infraorbitalis


Conjunctiva

Conjunctiva palpebrae et bulbi

Fornix conjunctiva superior et inferior

Saccus conjunctivalis

Inervasi: n. infratrochlearis, n. lacrimalis, nn.


ciliares

Subcutis
Otot
Tarsus + septum orbitale
Conjunctiva palpebrae

Vaskularisasi:
Aa. conjunctivales posteriores, cabang
arkade perifer palpebra
Aa. conjunctivales anteriores, cabang aa.
ciliares anteriores

Lapisan: (luar dalam)


Cutis

Inervasi:
Palpebra superior n. supraorbitalis

Palpebra

Lapisan fibrosa:

Apparatus lacrimalis

Pars secretoria:
Glandula lacrimalis
Ductus excretorius gland. lacrimalis
fornix superior
3

externus (MAE)

Pars excretoria:
Canaliculus lacrimalis

Auris media: cavum tympani

Saccus lacrimalis

Auris interna: labyrinthus osseus et


membranaceus

Ductus nasolacrimalis

Lacrima (air mata), terdiri dari: (luar dalam)


Lipid glandula Zeis, Moll, Meibom

Helix, antihelix

Tragus, antitragus, incisura intertragica

Scapha, fossa triangularis

Inervasi:

Cymba choncae

Parasimpatis: n. petrosus major (N. VII)

Conchae

n. canalis pterygoidei ganglion

Lobulus

sphenopalatinum
Simpatis: ganglion cervicale superius

Tuberculum auriculare

Inervasi: n. auriculotemporalis, n. occipitalis

Air glandula lacrimalis


Mucus sel goblet

Auricula

minor, n. auricularis magnus


Vasa dan Nervus

Luar kerucut otot:

Vaskularisasi: a. temporalis superficialis, a.


auricularis posterior

N. ophthalmicus (N. V1): sensoris


N. frontalis, bercabang:
N. supratrochlearis
N. supraorbitalis // a. supraorbitalis
N. lacrimalis // a. lacrimalis (+ serabut
parasimpatis dari ganglion
sphenopalatina)
N. trochlearis (N. IV)

Meatus acusticus externus

(lateral) bentuk S, utk meluruskan dgn


menarik auricula ke postero-superior

Glandula ceruminosa, penghasil cerumen

Menyempit di 2 tempat:
1. Batas pars cartilaginea ossea
2. Isthmus

Dalam kerucut otot:


N. nasociliaris (cab. n. ophthalmicus),
cabangnya:
R. communicans ganglii ciliaris
Nn. ciliares longi (+ serabut2
simpatis)
N. infratrochlearis
N. ethmoidalis anterior et posterior
N. occulomotorius (N. III)
N. abducens (N. VI)

Visual Pathway lihat halaman 11


Refleks Cahaya Pupil lihat halaman 12

Inervasi: n. auriculotemporalis, n. auricularis


magnus

Vaskularisasi: a. auricularis posterior, a.


temporalis superficialis

Membrana tympani

Batas auris externa media

Terdiri dari 3 lapis:


Epidermis
Jaringan fibrosa
Mukosa

Gerak Konjugata lihat halaman 13

Terdiri dari:
Auris externa: auricula, meatus acusticus

Fungsi:
1. Proteksi
2. Memperkeras suara

Refleks Kornea lihat halaman 12

TELINGA

Pars cartilaginea (medial), pars ossea

Melekat di annulus tympanicus

Incisura tympanica

Pars tensa, pars flaccida

Plica malleolaris anterior et posterior


4

Umbo

Bagian os maleus yg melekat ke membran

labyrinth
Fenestra vestibuli (for. ovale),
menghubungkan cavum tympani dgn
scala vestibuli, ditutup oleh basis
stapedis & lig. annulare stapedis
Fenestra cochlea (for. rotundum),
menghubungkan cavum tympani dgn
scala tympani, ditutup oleh membrana
tympani secundaria
Promontorium, mrpk penonjolan basis
cochlea dimana permukaannya terdapat
plexus tympanicus yg dibentuk oleh:
N. tympanicus (N. IX)

tympani: manubrium, proc. lateralis mallei

Terbagi 4 kuadran: antero-superior, anteroinferior, postero-superior, postero-inferior

Cone of light kuadran antero-inferior

Inervasi:
Dataran lateral: n. auriculotemporalis (N.
V3), N. X
Dataran medial: plexus tympanicus (N. IX)

Vaskularisasi:

Dataran lateral: r. auricularis profundus


Dataran medial: a. tympanica antor et postor
Cavum tympani

Isi: udara, ossicula auditiva, chorda tympani,


otot2 (m. tensor tympani, m. stapedius)

parasimpatis
Rr. caroticotympanici cabang plexus

Terhubung dengan nasopharynx melalui


tuba auditiva, yg pada balita wider, shorter,
more horisontal lebih mudah terjadi otitis

caroticus internus simpatis


Ossicula auditiva

Maleus, incus, stapes

Bagian tulang yg terletak pada recessus


epitympanicus:
Caput mallei

media

Terbagi menjadi 3 ruangan:

Corpus, crus breve incudis

Recessus epitympanicus

Mesotympanum

Otot-otot

Recessus hypotympanicus

Batas-batas:

Origo: pars cartilaginea tuba auditiva


Insertio: manubrium mallei
Inervasi: n. tensoris tympani (N. V3)

Paries membranaceae (dinding lateral):


membran tympani
Paries tegmentalis (atap): tegmen
tympani
Eminentia arcuata, penonjolan canalis
semicircularis anterior
Paries jugularis (lantai): fossa jugularis
yg ditempati oleh v. jugularis interna
Paries caroticus (dinding anterior):

M. stapedius
Insertio: collum stapedis
Inervasi: n. stapedius (N. VII)

Labyrinthus osseus

Terdiri dari:
Cochlea:

canalis caroticus yg ditempati oleh a.


carotis interna
Semicanalis m. tensoris tympani
Ostium tympanicum tuba auditiva
Paries mastoidea (dinding posterior):
antrum mastoidea melalui aditus ad
antrum
Eminentia pyramidalis, berisi m.
stapedius
Canalis nervi facialis
Paries labyrinthi (dinding medial):

M. tensor tympani

Scala tympani
Scala vestibuli
Keduanya berhubungan di helicotrema
Vestibulum
Canalis semicircularis anterior,
posterior, lateral

Berisi perilimfe

Labyrinthus membranaceus

Terdiri dari:
5

Ductus cochlearis (scala media)


mengisi cochlearis
Utriculus, sacculus mengisi
vestibulum
Ductus semicircularis mengisi
canalis semicircularis

Berisi endolimfe

Reseptor pendengaran:
Organon spirale Corti

Reseptor keseimbangan:
Crista ampularis keseimbangan dinamis
Macula utriculi et saculi keseimbangan
statis

Auditory Pathway lihat halaman 11

-- THE END --

Anda mungkin juga menyukai