Panitia Sains SDARYJB

BAB 4

PPD Johor Bahru

16

JIRIM DAN BAHAN

4.1: Perubahan Keadaan Jirim

Sebarang benda yang
mempunyai jisim dan
menempati ruang

takrif

wujud dlm keadaan Pepejal

Cecair
Gas

JIRIM

TEORI KINETIK JIRIM

1 Jirim terdiri drp zarah kecil & diskrit
2 Zarah dlm jirim sentiasa bergerak
@ bergetar secara rawak
3. Tenaga kinetik dlm zarah bergantung
kpd suhu jirim

Bukti yg menyokong
Teori Kinetik Jirim

*Resapan
*Gerakan
Brown

Perbezaan antara sifat pepejal, cecair dan gas

Sifat

Pepejal

Cecair

Gas

Bentuk
Isipadu
Susunan zarah
Pergerakan zarah

Tetap
Tetap
Rapat dan teratur
Bergetar

Ikut bekas
Tetap
Kurang padat
Bergerak bebas

Daya tarikan antara

zarah
Kandungan tenaga
kinetik
Ketumpatan
Kebolehmampatan

Sangat kuat

Sederhana

Ikut bekas
Isipadu ikut bekas
Berjauhan
Bergerak secara
rawak
Lemah

Rendah

Sederhana

Tinggi

Tinggi
Sukar dimampatkan

Sederhana
Sukat dimampatkan

Rendah
Mudah
dimampatkan

Perubahan keadaan jirim

Contoh: Iodin, ais kering , naftalena

pemejalwapan
peleburan
pembekuan

pendidihan
kondensasi
pemejalwapan

Panitia Sains SDARYJB

Nota:
4.2.

PPD Johor Bahru

17

serap haba
Stuktur Atom

Bebas haba

Perkembangan model atom

Model Atom
1. Model Atom
John Dalton

3. Model Atom
Rutherford

5. Model Atom
Chadwick

Penerangan
Atom
berbentuk
sfera
Atom tidak
boleh dicipta
dan
dimusnahkan
Atom bagi
unsur yang
sama adalah
serupa
Dalam atom,
elektron
mengorbit
nukleus
Nukleus
mempunyai
zarah bercas
positif
Jisim atom
tertumpu pada
nukleus
Elektron
beredar
mengelilingi
nukleus dalam
orbit tertentu
Nukleus terdiri
daripada
proton dan
neutron
Jisim neutron
sama dengan
jisim proton

Model Atom
2. Model Atom
J.J Thompson
sfera bercas
positif

elektron

4. Model Atom
Neils Bohr

Nombor Nukleon
(Jumlah bilangan
proton dan neutron)

Elektron
mengelilingi
nukleus pada
orbit-orbit
tertentu
yang
dinamakan
petala

Model Atom Moden

Sifat
Proton Elektron Neutron
Cas
Positif
Negatif
Neutron
Jisim
1
__1__
1
relatif
1840
Atom adalah neutral kerana mempunyai
bilangan proton dan elektron yang sama

4.3.
Nombor proton dan Nombor nukleon
P
Nombor Proton
(Bilangan proton
N
dalam atom)

Penerangan
Atom
berbentuk
sfera
Atom bercas
positif
Dalam atom
ada elektronelektron
bertaburan

Isotop
Atom-atom unsur yang mempunyai
bilangan proton yang sama tetapi
bilangan neutron yang berbeza
Sifat kimia sama
Sifat fizik berbeza
Contoh C-12,C-13,C-14
O-16,0-17,0-18

Panitia Sains SDARYJB

4.4.

PPD Johor Bahru

18

PENGELASAN UNSUR DALAM JADUAL BERKALA

Bilangan
neutron
= no. nukleon
no.
proton
Unsur
disusun
mengikut
pertambahan
nombor proton

Baris menegak disebut kumpulan

Baris mendatar disebut kala
Ada 7 kala dan 8 kumpulan
Nama Kumpulan :
Kumpulan 1 : Logam alkali
Kumpulan II : Logam alkali bumi
Kumpulan VII : Halogen
Kumpulan VIII: Gas adi
Unsur dalam kumpulan yang sama : sifat kimia sama
Sifat unsur dari kiri ke kanan jadual:

Berubahan dari logam

separuh logam
logam

bukan

I
8 KUMP

VIII

1 1

II

III

IV

VI

VII

10

3
7 KALA

18

Logam /unsur
peralihan

5
6
7

Logam
Alkali

logam
alkali bumi

halogen

gas
adi

Panitia Sains SDARYJB

4.5.

PPD Johor Bahru

19

SIFAT BAHAN

Ada Tiga jenis bahan : Bahan Atom, Bahan Ion dan Bahan Molekul
Atom
: zarah tidak bercas
Ion
: Atom bercas
Molekul : terdiri lebih daripada satu atom
Sifat

BAHAN
Ion

Atom
1. Jenis zarah
2. Keadaan bahan pada suhu
bilik
3. Pergerakan zarah

atom
pepejal

ion
pepejal

bergetar

bergetar

4. Daya tarikan antara zarah

Daya tarikan
logam sangat
kuat
Tinggi

Daya
elektrostatik
Sangat kuat
Tinggi

5. Takat lebur dan takat didih

6. Kekonduksian elektrik
Pepejal
Leburan
Akues/larutan berair
Contoh

4.6.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

Boleh
Boleh
-------Semua jenis
logam

Tidak boleh
Boleh
Boleh
Natrium klorida
Plumbum
bromida
Ada dua perkataan

Molekul
Molekul
Pepejal,cecair dan
gas
Pepejal-bergetar
Cecair- bergerak
bebas
Gas - bergerak
rawak
Daya Van der
Waals lemah
Rendah
Tidak boleh
Tidak boleh
Tidak boleh
Naftalena,
glukosa, alkohol
Satu perkataan

LOGAM DAN BUKAN LOGAM

SIFAT
Permukaan
Kemuluran (tarik jadi panjang)
Kebolehtempaan( boleh bentuk)
Kekuatan regangan
Kekonduksian haba
Kekonduksian elektrik
Ketumpatan
Takat lebur dan takat didih
Keadaan pada suhu bilik

LOGAM
Berkilau
Boleh
Boleh
Tinggi
Baik
Baik
Tinggi
Tinggi
Pepejal kecuali
merkuri

BUKAN LOGAM
Pudar
Tidak boleh
Tidak boleh
Rendah
Lemah
Lemah
Rendah
Rendah
Pepejal, cecair, gas

Panitia Sains SDARYJB

4.7.

PPD Johor Bahru

20

PENULENAN BAHAN

KAEDAH

Penyulingan
Memisahkan satu cecair daripada:
(a) Larutan yang mengandungi
bahan pelarut . Cth; air laut
(b) campuran dua atau lebih jenis
cecair yang mempunyai takat
didih berbeza Cth: Petroleum

Penghabluran
Memisahkan pepejal daripada
larutan tepunya.(Larutan yang
ada kuantiti maksimum bahan
terlarut)

Ciri-ciri bahan tulen

Terdiri daripada sejenis zarah sahaja

Takat lebur dan takat didih yang tetap
Tidak mengandungi bendasing
Kehadiran Bendasing :
Meningkatkan takat didih
Merendahkan takat beku/ takat lebur

Penyulingan
Menyejukkan dan
mengkondensasikan wap..........
kepada cecair .........

Melibatkan proses:
Pendidihan
kondensasi
Aplikasi:
1. Menyuling air laut
untuk mendapatkan
air tulen
2. Penyulingan petroleum
untuk mendapat pecahan
petroleum
3. Menyuling cecair udara
untuk mendapatkan gas
oksigen dan gas nitrogen

Mengelakkan loncatan
berlaku
Aliran air masuk dan keluar drp
kondenser liebig:
Sebab: Memastikan kondenser
liebig sentiasa sejuk

Panitia Sains SDARYJB

21

PPD Johor Bahru

Kaedah Penghabluran

Faktor yang mempengaruhi saiz hablur: Kadar penyejukan larutan tepu

Semakin perlahan kadar penyejukan larutan tepu, semakin besar saiz
hablur yang terbentuk

Ciri-ciri hablur:
Bentuk geometri yang sekata
Permukaan rata
Sisi lurus
Bucu yang tajam
Aplikasi :

Memperoleh garam daripada air laut

Menghasilkan gula putih daripada air tebu