201

MANUAL
PROGRAM
JAMINAN
KESELAMATAN
MAKANAN
PENSIJILAN
MeSTI

Lian Soon Ei 0
<208254-X
 PROFIL SYARIKAT DAN POLISI PENGURUSAN KESELAMATAN
MAKANAN

SUB TOPIK 1.1: PROFIL SYARIKAT

MAKLUMAT DAN BUTIRAN SYSRIKAT

Nama Syarikat Lian Soon Ei Sdn. Bhd.

Alamat No. 49, Lot no. 45, Export Oriented

Industrial Zone Phase II, K.K.I.P,
Sepangar, 88450, K.K., Sabah.

No. Tel 088-490057

No. Fax 088-491057

Email liansoonei@yahoo.com

Nama Pegawai Yang Bertangungjawab Koh Chee Soon

PROFIL SYARIKAT

No. Pendaftaran Syarikat 208254-X

No. Pendaftaran Permis (dengan KKM) S28P1120503-001833

Anggaran Pendapatan Tahunan 25 Juta

Anggaran Pengeluaran Produk Akhir 80 per tan

Bilangan Pekerja 26 orang

Waktu Operasi 8.00 a.m. 5.00 p.m.

Lain-Lain Pensajilan Sijil latihan pengendali makanan, sijil

latihan kebersihan & keselamatan
makanan

1
SUB TOPIK 1.2: CARTA ORGANISASI SYARIKAT

PENGARAH
URUSAN
Koh Chee Soon

PENGURUS PENGURUS PEGAWAI QA/QC

PENTADBIRAN PENGELUARAN
Chong Nyuk Oi Sylvia Kimbun
STOR/PENERIMA
AN BAHAN
PENYELIA Chong Chee Kiong
Chong Chee Kiong & Fransiskus
Martin Matias

OPERATOR
Ratnadiwi Abdul
Hassam

2
SUB TOPIK 1.3: POLISI PENGURUSAN KESELAMATAN MAKANAN

Pihak pengurusan syarikat adalah komited untuk menghasilkan produk makanan

yang bersih dan selamat dan memenuhi perundangan makanan di Malaysia.

I. Akta Makanan 1983

II. Peraturan-Peraturan Makanan 1985
III. Peraturan-Peraturan Kebersihan Makanan 2009

Pihak penguruasan juga akan memastikan amalan sanitasi dipraktikkan oleh semua
pekerja bermula dari bahan mentah sehingga kepada pemunggahan produk akhir ke
dalam kenderaan pengangkut.

3
SUB TOPIK 1.4: CARTA ALIR PROSES

Penerimaan
Minyak Masak

Menyimpan apa?
(nyatakan
penyimpanan
minyak
masak di
mana)

Pengisian ke Dalam
Botol (berapa kg/ml?) /
Plastik (nyatakan berat
bersih)

Penutup dan
setem tarikh buatan

Hantar ke kawasan produk

siap stanby untuk diedar

4
SUB TOPIK 1.5: DESKRIPSI PRODUK AKHIR

(Sila letakkan gambar produk)

BIL PERKARA SPESIFIKASI

1. Jenis Produk Minyak masak kelapa sawit (RBDPL)
2. Jenama Cap Ikan Todak & 2 Pelayar
3. Kuantiti 1/2kg x 12, 1kg x 17, 2kg x 6, 3kg x 4,
5kg x 4, 17kg x 1.
4. Komposisi/Ramuan produk NA (Bahagian pembungkusan sahaja)
5. Ciri fizikal Cecair
6. Keadaan penyimpanan Suhu bilik
7. Kaedah pengedaran Lori bertutup
8. Bahan pembungkus Botol Polyethelene & HDPE coex film
9. Jangka Hayat 3 tahun

5
 BANGUNAN DAN KEMUDAHAN

SUB TOPIK 2.1: PELAN LOKASI KILANG

(sila letak peta lokasi ke kilang anda)

6
SUB TOPIK 2.2: PELAN SUSUR ATUR KILANG

Tempat
Buang
an Sisa

X2 Kawasan
Produk
Siap

Kawasan
s
Tanda

Produk Kawasan Pejabat

Siap

PENUNJUK:-

Tangki Minyak Mesin Pek 1KG Paip Saluran

Minyak
Pam penerima Mesin Pek 0.5, 1, 2, Laluan sisa
minyak 3KG buangan
Tangki Air/Air Mesin Pek 5KG Laluan pekerja
Bomba
Pam Mesin Pek 17KG Laluan produk
siap
Kemudahan cuci
SUB TOPIK 2.3: PERALATAN & PERKAKASAN

7
1.0 OBJEKTIF
Memastikansemua peralatan yang digunakan tidak menyumbang kepada
pencemaran

2.0 SKOP
Semua peralatan yang digunakan

3.0 TANGGUNG JAWAB

Pengurus pentadbiran
Semua pekerja

4.0 PROSEDUR
Peralatan yang digunakan berkeadaan baik dan sesuai dari segi
rekabentuk dan pemasangan peralatan dan mudah deselenggara,
dibersihkan dan dikalibrasi.
Peralatan yang rosak perlu dikeluarkan dari kawasan pemprosesan.
Permukaan peralatan yang bersentuhan dengan makanan diperbuat
dari bahan yang tidak toksik, kalis air dan mudah dibersihkan.
Papan pemotong berasingan bagi bahan mentah dan bahan makanan
bermasak (jika berkenaan).
Kesemua alat pengukur termasuk pengukur masak, suhu dan berat
perlu disukat (dikalibrasi) mengikut keperluan.
Peralatan perlu sentiasa diselenggara dan dibersihkan secara berkala.

5.0 REKOD
Rekod Pemeriksaan Peralatan
Rekod Penyelenggaraan Dan Sanitasi Peralatan
Rekod Pembersihan Peralatan
Rekod Kalibrasi

8
REKOD PEMERIKSAAN PERALATAN

Tarikh: ...................................................

BIL PERALATAN PENEMUAN TINDAKAN CATATAN

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14

Diperiksa Oleh: Disahkan Oleh:

......................... ...........................

9
REKOD PENYELENGGARAN DAN SANITASI PERALATAN

Penyelenggaran Sanitasi
Kekerapan
1X 2X
Bil Peralatan Lokasi Rekod
Kekerapan (selepas (sebelum 1X/ 1X/
Kaedah
proses) & selepas minggu bulan
operasi)
1
2
3
4
5 Rekod
6 R1

7
8
9
10

10
REKOD PEMBERSIHAN PERALATAN

BULAN: ...............................................

Mesin Timbangan Catatan/

Diperiksa Disahkan
Tarikh tindakan
Sebelum Selepas Sebelum Selepas oleh oleh
pembetulan
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31

11
REKOD KALIBRASI

Tarikh
Tarikh TT Individu
Bil Peralatan Kekerapan Cadangan Catatas
Kalibrasi Bertanggungjawab
Kalibrasi
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

Disahkan oleh: .............................

12
SUB TOPIK 2.4: KEPERLUAN AM PREMIS

1.0 OBJEKTIF
Memastikan premis dan kemudahan yang disediakan memenuhi keperluan
MeSTI.

2.0 SKOP
Infrastruktur dan kemudahan di dalam premis.

3.0 TANGUNGJAWAB
3.1 Pengurus pentadbiran
3.2 Semua pekerja

4.0 PROSEDUR
Keperluan premis adalah seperti berikut;
4.1 Keperluan ruang pemprosesan
4.1.1 Kawasan pemprosesan perlu dibina meggunakan bahan yang
tidak mempunyai kesan toksik dalam penggunaannya,
permukaan yang boleh dibersihkan sentiasa dijaga supaya
sentiasa bersih dan diselenggaran dengan baik.

4.2 Sinki Mencuci Tangan

4.2.1 Sinki beroperasi seara bebas tangan (hands operated)
4.2.2 Sinki mencuci tangan disediakan dengan kemudahan sabun
atau bahan cuci cecair dan air mengalir secukup termasuk
tisu/pengering tangan dan tong sampah berpenutup
4.2.3 Mempunyai prosedur 7 langkah cuci tangan dalam bentuk
poster dan sebagainya.

4.3 Tandas

4.3.1 Berkeadaan bersih, tidak berbau dan tidak rosak.

4.3.2 Mempunyai sumber air yang bersih.

4.3.3 Mempunyai kemudahan mencuci tangan selepas keluar dari

tandas beserta tisu/pengering tangan, sabun atau cecair pencuci
yang sesuai dalam dispenser dengan air yang bersih.

4.3.4 Tidak terbuka secara terus kepada bilik atau bahagian

penyediaan/ pemprosesan makanan/ penyimpanan makanan.

4.3.5 Aktiviti pembersihan dijalankan secara berkala dan direkodkan

4.4 Bilik/Ruang Persalinan

4.4.1 Mempunyai bilik/ruang persalinan

13
 4.4.2 Bilik/ruang persalinan perlu dipastikan sentiasa bersih dan tidak
dijadikan sebagai ruang makan bagi pekerja.

4.5 Setor Penyimpanan

4.5.1 Sentiasa berkeadaan baik dan bersih

4.5.2 Mempunyai sistem pengudaraan yang baik

4.5.3 Mempunyai suhu yang sesuai dengan produk yang disimpan

4.5.4 Barang disusun bagi memudahkan aktiviti pembersihan

4.5.5 Bahan kimia bukan makanan disimpan secara berasingkan dengan

bahan makanan/bahan pembungkusan makanan

4.6 Lantai

4.6.1 Permukaan lantai bersih dan berkeadaan baik dan air tidak
bertakung

4.6.2 Aktiviti pembersihan dijalankan secara berkala dan direkodkan

4.7 Dinding, Siling, Kipas, Tingkap Dan Pintu

4.7.1 Dinding, siling, kipas, tingkap dan pintu mesti bersih dan tidak

menyumbang kepada pencemaran

4.7.2 Aktiviti pembersihan dijalankan secara berkala dan direkodkan

4.8 Lampu

4.8.1 Lampu bersih berkeadaan baik* (berpenutup di kawasan

pemprosesan)

4.8.2 Aktiviti pembersihan dijalankan secara berkal dan direkodkan

4.9 Saliran/Longkang

4.9.1 Saliran bersih meliputi longkang dan parit

14
 4.9.2 Aktiviti pembersihan dijalankan secara berkala dan direkodkan

5.0 REKOD

5.1 Jadual Pencucian Dan Sanitasi

5.2 Rekod Pembersihan Premis

JADUAL PENCUCIAN DAN SANITASI

Peralatan/permukaan Bahan cuci Prosedur Kaedah verfikasi

15
Ruang proses - Air

- Detergen

Lantai

Tandas

Kipas
- Penyapu

Longkang

Lampu

Komen: Mohon isi dan lengkapkan mengikut kesesuaian keperluan premis.

16
REKOD PEMBERSIHAN PREMIS

Bulan: .................... Tahun: ...................

BIL TARIKH
1 Ruang
Pemprosesan
2 Sinki Mencuci
Tangan
3 Tandas
4 Bilik/ruang
persalinan
5 Setor
Penyimpanan
6 Lantai
7 Dinding
8 Siling
9 Kipas
10 Tingkap
11 Pintu

TANDAKAN - Memuaskan X Tidak memuaskan

Diperiksa oleh: Disemak oleh:

17
 Pengendali makanan

SUB TOPIK 3.1: PEMERIKSAAN KESIHATAN

1.0 Objektif
Untuk memastikan individu yang terlibat dalam aktiviti pemprosesan
makanan bebas dari sebarang bawaan penyakit yang boleh
menyumbang kepada pencemaran makanan

2.0 SKOP
Semua pekeja yang terlibat secara langsung dengan aktiviti
pemprosesan

3.0 TANGGUNGJAWAB
3.1 Pegawai QA/QC
3.2 Semua pekerja

4.0 PROSEDUR

4.1 Pemeriksaan status kesihatan pengendali makanan

dilakukan oleh Pegawai Perubatan di hospital, Pejabat
Kesihatan Daerah serta klinik-klinik yang diiktiraf

4.2 Rekod Pemeriksaan Kesihatan disimpan dengan baik si

premis dan memastikan ianya sentiasa sah.

4.3 Pastikan pengendali makanan memaklumkan kepada

pegawai atasan berkaitan sebarang tanda berikut:
a. Sakit perut, muntah dan cirit birit.
b. Jangkitan pada kulit.
c. Sebarang lelehan dari hidung, mata atau telinga.

4.4 Pengendali makanan yang dikenalpasti dijangkiti penyakit

berjangkit perlu melaporkan kepada pihak pengurusan
mengikut produser yang ditetapkan

5.0 REKOD

5.1 Rekod Pemeriksaan Kesihatan Pekerja

5.2 Prosedur Kawalan Penyakit Berjangkit
5.3 Rekod Laporan Kesihatan

REKOD PEMERIKSAAN KESIHATAN PEKERJA

NAMA SYARIKAT: LIAN SOON EI SDN BHD TAHUN: 2014

18
NAMA PENYELARAS : KOH CHEE SOON
JAWATAN : PENGURUS
BIL NAMA KAKITANGAN NO. KAD STATUS KESIHATAN
PENGENALAN/ NO. (SILA TANDAKAN
PASSPORT YANG BERKAITAN)
1 Chong Chee Kiong 750128-12-5105 Pemeriksaan Kesihatan
2 Fransiskus Martin AR413343 Pemeriksaan Kesihatan
Matias
3 Nurimah Binti Sulai 771101-12-5108 Pemeriksaan Kesihatan
4 Masanizah Bt Ahmad 931226-12-5312 Pemeriksaan Kesihatan
5 Suraini Bt Darasin 910709-12-5576 Pemeriksaan Kesihatan
6 Noraini Bt Ahmad 951022-12-5132 Pemeriksaan Kesihatan
7
8
9
10

Disediakan oleh: Disahkan oleh:

............................. ............................

19
PROSEDUR KAWALAN PENYAKIT BERJANGKIT

Disediakan oleh : CHONG NYUK OI

Diluluskan oleh : KOH CHEE SOON
Tarikh digunakan :
1. Tajuk: Produser Kawalan Penyakit Berjangkit
2. Objektif: Untuk mengawal penyakit berjangkit
3. Skop: Digunapakai kepada semua anggota di tempat pemprosesan
4. Tanggungjawab: KOH CHEE SOON

5. Produser
i. Pekerja perlu melaporkan kepada pengurus operasi pekerja jika
mereka mengalami perkara seperti berikut;
Luka
Kudis
Melecur
Penyakit bawaan makanan (cirit-birit, muntah-muntah dsb.)
ii. Tindakan yang diambil oleh pengerus operasi kilang
- Tidak dibenarkan kerja, diberi cuti
- Lain-lain tindakan pencegahan
iii. Pelawat- deklarasi kesihatan pelawat
- Semua pelawat perlu ember deklarasi mengikut format yang
diberikan.
6. Kekerapan
Pekerja perlu melaporkan pada bila-bila masa kejadian berlaku

20
REKOD LAPORAN KESIHATAN

REKOD ADUAN KESIHATAN PEKERJA

SYARIKAT : LIAN SOON EI ENT SDN BHD

BULAN : ........................... TAHUN: ............................

STATUS
BIL TARIKH NAMA ULASAN DISAHKAN
KESIHATAN
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

Disediakan oleh: Disahkan oleh:

............................. ............................

21
SUB TOPIK 3.2: SUNTIKAN VAKSIN ANTI TIFOID

1.0 OBJEKTIF
Untuk mengelakkan pencemaran silang.

2.0 SKOP
Semua pekerja yang terlibat secara langsung dengan aktiviti
pemprosesan.

3.0 TANGGUNGJAWAB
3.1.1 Pegawai QA/QC
3.1.2 Semua pekerja

4.0 PROSEDUR
Semua pengendali makanan hendaklah mendapatkan Suntikan Anti
Tifoid yang masih sah dan direkodkan.

5.0 REKOD
5.1 Senarai Pekerja bagi Suntikan Anti Tifoid

SENARAI PEKERJA BAGI SUNTIKAN ANTI TIFOID

22
NAMA SYARIKAT: LIAN SOON TAHUN: 2014
EI
NAMA PENYELARAS :
JAWATAN :
STATUS TARIKH SAH
NO. KAD
NAMA KESIHATAN (SILA LUPUT
BIL PENGENALAN/
KAKITANGAN TANDAKAN YANG SUNTIKAN
NO. PASSPORT
BERKAITAN) ANTI-TIFOID
1 Chong Chee Kiong 750128-12-5105 Suntikan Ty2
2 Fransiskus Martin AR413343 Suntikan Ty2
Matias
3 Nurimah Binti Sulai 771101-12-5108 Suntikan Ty2
4 Masanizah Bt 931226-12-5312 Suntikan Ty2
Ahmad
5 Suraini Bt Darasin 910709-12-5576 Suntikan Ty2
6 Noraini Bt Ahmad 951022-12-5132 Suntikan Ty2
7
8
9
10

Disediakan oleh: Disahkan oleh:

............................. ............................

Komen: Mohon update + kemaskini tarikh sah luput suntikan TY2 setiap
pekerja.

23
SUB TOPIK 3.3: AMALAN PENGENDALI

1.0 OBJEKTIF
Untuk mengelakkan pencemaran silang.

2.0 SKOP
Semua pekerja

3.0 TANGGUNGJAWAB
3.1 Pegawai QA/QC
3.2 Semua pekerja

4.0 PROSEDUR
4.1 Pastikan pengendali mengamalkan kebersihan diri.
4.2 Tidak merokok/ meludah/ batuk/ bersin dan melakukan
perbuatan yang boleh menyebabkan pencemaran kepada
makanan
4.3 Apron/ Pakaian perlindungan perlu dibuka sekiranya
pengendalipergi ke tandas, rehat atau keluar daripada premis.
4.4 Makanan tidak boleh diletakkan bersentuhan secara langsung
dengan bahan yang boleh mencemarkan makanan
4.5 Semua pengendali makanan yang manglami luka dan jangkitan
kulit perlu memaklumkan kepada pegawai atasan dan
membalutnya menggunakan plaster kalis air serta mamakai
sarung tangan
4.6 Kaedah yang betul hendaklah digunakan apabila merasa
makanan seperti:
- Ambil makanan yang hendak dirasa dan letak di dalam
bekas khusus untuk merasa.
- Gunakan sudu kecil untuk merasa makanan.
- Basuh sudu bekas tersebut selepas penggunaan.
- Pemantauan dijalankan setiap berkala dan tindakan
pembetulan akan diambil serta merta.

5.0 REKOD

Rekod Audit Amalan Pengendali

24
REKOD AUDIT AMALAN PENGENDALI

Tarikh: .......................... Masa: .........................

BIL KRITERIA YA TIDAK CATATAN

1 Amalan Kebersihan
1.1 Tidak merokok/ meludah/ batuk/
bersin semasa melakukan tugas
1.1 Mencuci tangan sebelum/ selepas
melakukan tugas
1.2 Mencuci tangan selepas ke tandas
1.3Tidak makan/ minum di kawasan
penyediaan makanan
1.4 Menanggalkan apron apabila ke
tandas, berehat atau keluar dari
premis
1.5 Tidak menggunakan telefon bimbit
semasa memasak/ menghidang

TANDAKAN - Patuh X Tidak Patuh

25
SUB TOPIK 3.4: KEBERSIHAN DIRI PENGENDALI & PELAWAT

1.0 OBJEKTIF
Untuk Mengelakkan pencemaran silang

2.0 SKOP
Semua pekerja dan pelawat

3.0 TANGGUNGJAWAB
3.1 Pegawai QA/QC
3.2 Semua pekerja

4.0 PROSEDUR
4.1 Pakaian bersih yang sesuai dan memakai pakaian pelindung
luar/ apron yang sesuai warna cerah
4.2 Memakai penutup kepala/ penutup rambut
4.3 Memakai penutup mulut (jika perlu)
4.4 Memakai sarung tangan (jika perlu)
4.5 Tidak memakai barang kemas dan aksesori
4.6 Memakai kasut bertutup (jika perlu)
4.7 Pastikan kuku bersih, pendek dan tiada penggunaan pengilat
kuku.
4.8 Tiada luka/ kudis terbuka dan dirawat dengan baik
4.9 Pastikan tidak menggunakan pewangi dan penggunaan losyen
di dalam kawasan penyediaan makanan
4.10 Pastikan janggut dan misai pendek dijaga rapi.
4.11 Dilarang memakai name tag (menggunakan tanda nama yang
bersulam/ berjahit pada pakaian)
4.12 Dilarang memakai tudung bermanik
4.13 Pakaian Seragam
i. Pengendali perlu memakai pakaian perlindungan
(apron) yang bersih untuk menutup pakaian seragam
apabila mengendalikan makanan.
ii. Kaedah pembasuhan apron perlulah berkesan untuk
mencegah pencemaran
iii. Pakaian seragam, tutup kepala sarung tangan, penutup
mulut dan kasut yang sesuai perlu digunakan semasa
mengagih dan menghidang

4.14 Pelawat
i. Setiap pelawat yang masuk ke kawasan operasi perlu
memaklumkan kedatangan mereka kepada pihak
pengurusan syarikat dan mengisi borang yang
disediakan
ii. Pelawat perlu memakai pakaian perlindungan iaitu
apron/ overall / kasut dan penutup kepala di dalam
kawasan operasi kecuali pejabat

26
 iii. Pelawat yang memasuki premis perlu mematuhi polis
kebersihan yang ditetapkan
iv. Semua pelawat akan diiringi oleh anggota syarikat

5.0 REKOD

5.1 Rekod Audit Kebersihan Diri Pengendali

5.2 Borang Pengisytiharan Kesihatan Pelawat

REKOD AUDIT KEBERSIHAN DIRI PENGENDALI

Tarikh: .................... Hari: .................... Masa: ....................

BIL KRITERIA YA TIDAK CATATAN

1 Etika Pakaian Pengendali Makanan
1.1 Apron
27
 1.2 Penutup kepala
1.3 Penutup mulut
1.4 Sarung tangan
1.5 Tidak memakai barang kemas dan
aksesori
1.6 Kasut yang bertutup
1.7 Tidak memakai pin tudung,
kerongsang, jarum peniti, tanda
nama, manik dll
2 Kebersihan diri
2.1 Kuku pendek & bersih
2.2 Tiada luka/ kudis terbuka
2.3 Rambut terurus (bertutup)
2.4 Misai/ janggut terurus
2.5 Tidak menggunakan pengilat kuku
2.6 Tiada jangkitan kulit yang terdedah
2.7 Penggunaan minyak wangi di
kawasan penyediaan

TANDAKAN - Patuh X Tidak Patuh

28
BORANG PENGISYTIHARAN KESIHATAN PELAWAT

Nama : ............................................................... Tarikh : ...............................

No I/C: ........................................... Keturunan : .........................
Kem/Jab/Agensi/Institut/Unit : ..................................................................................
Alamat Jab/Unit : ......................................................................................................
..................................................................................................................................
Jawatan : ..................................................................................................................
Tujuan Lawatan : ......................................................................................................

Adalah saya dengan ini mengisytiharkan bahawa saya bebas dari penyakit-penyakit
seperti di bawah:-

(Tandakan di ruangan berkenaan jika mengalami)

Demam campak / Chicken pox
Cacar / Measles
Luka / nanah / bisul / kudis
Batuk /selsema
Lelehan dari mata, telinga dan hidung
Cirit birit

Yang memohon: Diterima oleh:

Tandangan : Tandangan :
Nama : Nama :

29
 LATIHAN

SUB TOPIK 4.1: PROGRAM LATIHAN PENGENDALI MAKANAN

1.0 OBJEKTIF
Memastikan setiap kakitangan mendapat latihan yang sepatutnya.

2.0 SKOP
Semua pekerja

3.0 TANGGUNGJAWAB
3.1 Pengurus pentadbiran
3.2 Semua pekerja

4.0 PROSEDUR
4.1 Pengurusan pentadbiran haruslah menyediakan dan memastikan
setiap pekerja yang terlibat dengan aktiviti pengendalian makanan
menghadiri kursus Latihan Pengendali Makanan (LPM) yang
diiktiraf oleh KKM.
4.2 Pengurusan pentadbiran juga hendaklah merancang dan
menjalankan latihan-latihan dalaman seperti kaedah menimbang
makanan mentah, kaedah pencucian tangki dan sebagainya.
4.3 Setiap latihan yang dijalankan hendaklah direkodkan.
4.4 Pengurusan juga hendaklah menyediakan jadual latihan untuk
rujukan dan tindakan.
4.5 Keberkesanan latihan perlu dinilai dan direkodkan.
4.6 Segala kursus-kursus latihan yang dihadiri hendaklah direkodkan.

5.0 REKOD
5.1 Rekod Kehadiran Latihan
5.2 Rekod Penilaian Latihan
5.3 Rekod Jadual Latihan
5.4 Rekod Latihan Individu

REKOD KEHADIRAN LATIHAN

Syarikat : Institut Maju Sihat

30
Tarikh Latihan :
Nama pengajar : Yeap Wai
Jawatan : FASILIATOR
Tajuk Latihan : Kursus Pengendalian Makanan (LPM)

Bil Nama Jawatan Tempat Tandatangan

Bertugas
1. CHONG CHEE KIONG Supervisor Unit
Membungkus
& edaran
2. FRANSISKUS MARTIN Pembantu Unit
MATIAS Supervisor Membungkus
& edaran
3. SURANI BINTI DARASIN Buruh Unit
Membungkus
4. AGNES HURINT Buruh Unit
Membungkus
5. MASANIZAH BINTI Buruh Unit
AHMAD Membungkus
6. NURIMAH BINTI SULAI Buruh Unit
Membungkus
7. NORAINIBINTI AHMAD Buruh Unit
Membungkus

31
REKOD PENILAIAN LATIHAN

Syarikat : Institut Maju Sihat

Tarikh Latihan :
Tajuk Latihan : Kursus Pengendalian Makanan (LPM)

Bil Nama Penilaian Candangan

1. CHONG CHEE KIONG Baik
2. FRANSISKUS MARTIN MATIAS Baik
3. SURANI BINTI DARASIN Baik
4. AGNES HURINT Baik
5. MASANIZAH BINTI AHMAD Baik
6. NURIMAH BINTI SULAI Baik
7. NORAINIBINTI AHMAD Baik

Disediakan : .....................................................
(PEGAWAI BERTUGAS)

Disahkan : .....................................................
(PENYELAI)

32
REKOD JADUAL LATIHAN

Kategori Tarikh Tarikh

Bil Tajuk Latihan
Pekerja Terlibat (Candangan) (Pelaksanaan)
1. Latihan operasi Line leader & operator
mesin
2. Pencucian & Semua pekerja
sanitasi
3. Taklimat Semua pekerja
keselamatan

Disediakan : .....................................................
(PEGAWAI BERTUGAS)

Disahkan : .....................................................
(PENYELAI)

33
REKOD LATIHAN INDIVIDU

NAMA : CHONG CHEE KIONG

JAWATAN : PENYELIA
Bil Tajuk latihan Tarikh Disahkan oleh
1 7 langkah mencuci tangan 16-8-2014
2 Kesedaran mengenai GMP, HACCP
3 Mengendalikan paching line

34
 PENYELENGGARAAN DAN SANITASI

SUB TOPIK 5.1: KEBERSIHAN PREMIS

1.0 OBJEKTIF
Bagi memastikan peralatan dan keseluruhan premis sentiasa berada
dalam keadaan baik dan bersih.

2.0 SKOP
Keseluruhan premis dan peralatan pemprosesan, lekapan dan
permukaan yang menyentuh makanan.

3.0 TANGGUNGJAWAB
3.1 Semua pekerja.
3.2 Penyelia dan pihak pengurusan.

4.0 PROSEDUR
4.1 Tiada longgokan sampah di kawasan luar dan dalam premis.
4.2 Aktiviti pembuangan sampah dijalankan dan direkod mengikut
jadual yang telah detetapkan.
4.3 Persekitaran premis dipastikan sentiasa berkeadaan bersih dan
aktiviti pembersihan dijalankan secara berkala dan direkodkan.
4.4 Pembersihan dijalankan sekurang-kurangnya sekali sehari.
4.5 Pembersihan tidak dilakukan ketika penyediaan/ pemprosesan
makanan.
4.6 Agen pencuci dan penyahjangkitan yang sesuai dan disimpan di
tempat yang berasingan daripada kawasan pemprosesan
makanan.
4.7 Peralatan dan perkakasan dicuci dengan bersihsebelum dan
sesudah digunakan.
4.8 Prosedur pembersihan peralatan yang betul dan mencukupi
beserta jadual dan rekod.
4.9 Aktiviti penyelengaran dan kalibrasi dijalankan secara berkala
terhadap peralatan berkaitan dan direkodkan aktivitinya.

5.0 REKOD
5.1 Jadual pembuangan sampah
5.2 Rekod pembuangan sampah
5.3 Jadual pembersihan dan sanitasi mengikut kawasan
5.4 Rekod pembersihan dan sanitasi mengikut kawasan
5.5 Rekod penyelengaraan
5.6 Rekod kalibrasi

35
JADUAL PEMBUANGAN SAMPAH

KAEDAH
BIL KAWASAN PROSEDUR KEKERAPAN TANGGUNGJAWAB
VERIFIKASI
1 Asingkan
sampah
basah dan
yang kering
Sampah Rekod
Bilik pengisian dipastikan Harian Pekerja am pembuangan
dimasukkan sampah
ke dalam
plastic
sampah dan
diikat
2 Jenis sampah
dikenalpasti
Sampah
dipastikan Rekod
Kawasan
dimasukkan Harian Pekerja am pembuangan
pembungkusan
ke dalam sampah
plastic
sampah dan
diikat
3 Jenis sampah
dikenalpasti
Sampah
dipastikan Rekod
Stor
dimasukkan Harian Pekerja am pembuangan
penyimpanan
ke dalam sampah
plastic
sampah dan
diikat

36
REKOD PEMBUANGAN SAMPAH

Bulan : ....................Tahun : ....................

KAWASAN
BIL
TARIKH
Ruang
1
pemprosesan
Sinki mencuci
2
tangan
3 Tandas
Bilik/ruang
4
persalinan
Setor
5
penympanan
Kawasan
6
pembungkusan
Kawasan
7
pemunggahan

TANDAKAN - Memuaskan X Tidak memuaskan

Diperiksa oleh: Disemak oleh:

37
JADUAL PEMBERSIHAN DAN SANITASI MENGIKUT KAWASAN

BIL KAWASAN PERKARA KEKERAPAN

1 Lantai Buangkan kotoran 2X/ hari (sebelum
Basuh dengan air memulakan operasi/
Cuci dengan dotergen bilas dan selepas operasi)
keringkan
2 Mesin Buangkan kotoran 2X/ hari (sebelum
Pembungkusan Basuh dengan air memulakan operasi/
Cuci dengan dotergen bilas dan selepas operasi)
keringkan
3 Ruang Buangkan kotoran 2X/ hari (sebelum
kerja Basuh dengan air memulakan operasi/
Cuci dengan nyahjangkit lap dan selepas operasi)
keringkan
4 Kipas Buangkan kotoran 2X/ hari (sebelum
memulakan operasi/
selepas operasi)
5 Lampu Buangkan kotoran 2X/ hari (sebelum
memulakan operasi/
selepas operasi)
6 Saliran Aliran air panas 2X/ hari (sebelum
Guna penyapu bagi menolak sampah memulakan operasi/
Alirkan air biasa bagi memastikan selepas operasi)
tiada kotoran terumbat
7 Tandas Kebersihan keseluruhan 2X/ hari (sebelum
Pembuangan sampah memulakan operasi/
Berfungsi dengan baik selepas rehat)
Keperluan mencukupi (ada cecair
pencuci tangan, tuala kertas/alat
pengering tangan automatic)

CATATAN:

KEBERSIHAN KESELURUHAN: Meliputi kebersihan dan penyelenggaraan lampu,

kipas, lantai, dinding dl.

KAEDAH PENCUCIAN: Menggunakan air dan bahan pencuci.

38
REKOD PEMBERSIHAN DAN SANITASI MENGIKUT KAWASAN

Tahap
kebersihan
Tarikh Diperiksa Tindakan Disahkan
Bil Peralatan Kekerapan ()
periksa oleh pembetulan oleh
Baik Tidak
baik
Sebelum
operasi
1 Tandas
Selepas
rehat
Sebelum
operasi
Selepas
2 Loading bay rehat
Selepas
operasi
selesai
Sebelum
Kawasan
operasi
3 penyediaan
Selepas
bahan
operasi
Selepas
Kawasan
4 operasi
pemprosesan
selesai
Sebelum
operasi
5 Stor
Selepas
proses

PERKARA YANG DIPERIKSA:

Kebersihan keseluruhan, pembuangan sampah, tiada tanda-tanda kehadiran
makhluk perosak, berfungsi dengan baik dan kemudahan mencukupi.

39
REKOD PENYELENGGARAAN

Tarikh Diselenggara Disahkan

Bil Peralatan Catatan
penyelenggaraan oleh oleh
1 Penimbang
(loading bay)
2 Mesin
Pembungkusan
(pek)
3 Mesin
pembungkusan
(botol)

40
REKOD KALIBRASI

Bil Tarikh Peralatan Keputusan

Kalibrasi kalibrasi
1 14/08/14 Timbangan Tanita 2kg Memuaskan
2 08/05/14 Timbangan Star 30kg Memuaskan
3 14/08/14 Timbangan NHON HOA 30kg Memuaskan
4 17/09/13 Timbangan Metrology 60000kg Memuaskan

Disahkan oleh

...........................

41
SUB TOPIK 5.2: PENGURUSAN SISA BUANGAN PEPEJAL DAN CECAIR

1.0 OBJEKTIF
Memastikan tiada longgokan sampah dan kawasan premis sentiasa
bersih.

2.0 SKOP
Keseluruhan Premis.

3.0 TANGGUNGJAWAB
3.1 Pegawai QC/QA
3.2 Operator
4.0 Prosedur
4.1 Bahan buangan mestilah tidak dikumpulkan terlalu lama di
kawasan pengendalian makanan, penyimpanan makanan dan
ruang-ruang bekerja yang lain dan dikawasan persekitaran.
4.2 Pastikan kawasan penggumpulan bahan buangan mesti
dibersihkan dengan betul dan dinyahjangkitkan secara teratur.
4.3 Pastikan semua bahan buangan dibuang ke dalam tong sampah
berpenutup
4.4 Tong sampah sentiasa dibasuh dan berkeadaan baik. Selepas
pembuangan sampah, pastikan tong sampah tong sampah di
basuh dan dalam keadaan yang baik.
4.5 Bilangan tong sampah mencukupi dan berpenutup.
4.6 Setiap pekerja diwajibkan mencuci tangan sebelum dan selepas
mengedalikan pembuangan bahan dan pelupusan sisa.
4.7 Contoh kekerapan pembuangan dan sisa adalah seperti
berikut:-

Kawasan Kekerapan
Dalam kilang Setiap _ jam/ Sehari
Luar kilang Setiap hari (pagi& petang)

5.0 Rekod
5.1 Rekod pembuangan bahan buangan dan pelupusan sisa.

42
REKOD PEMBUANGAN BAHAN BUANGAN DAN PELUPUSAN SISA

Prosedur Diperiksa Disahkan

Tarikh Kekerapan Tindakan
oleh oleh oleh

43
SUB TOPIK 5.3: KAWAN MAKHLUK PEROSAK

1.0 OBJEKTIF
Melindungi kawasan premis daripada ancaman makhluk
perosak.

2.0 SKOP
Keseluruhan premis.

3.0 TANGGUNGJAWAB
1.1 Pengurus pengeluaran
1.2 Pegawai QA/1C

4.0 PROSEDUR
1.1 Setiap pekerja perlu memastikan bangunan kawasan permis
hendaklah sentiasa dalam keadaan yang baik untuk
mencegah kemasukkan serangga perosak dan
menghapuskan kawasan yang berpotensi untuk pembiakan
serangga perosak.
1.2 Pastikan lubang, longkang dan kawasan dimana
berkemungkinan merupakan jalan masuk serangga perosak
hendaklah ditutup rapat.
1.3 Pastikan semua kawasan luar dan dalam kilang sentiasa
diperiksa bagi tujuan mengesan sekiranya ada tanda
kehadiran makhluk perosak.
1.4 Tiada penggunaan racun di dalam kawasan pempresesan
bagi mengawal makhluk perosak.
1.5 Setiap kaedah kawalan makhluk perosak dengan bahan
kimia atau fizikal perlu dijalankan tanpa mendatangkan
ancaman terhadap keselamatan dan kesesuaian makanan.
1.6 Pastikan penggunaan racun bagi mengawal makhluk
perosak digunakan di luar kawasan pemprosesan
1.7 Sumber-sumber makanan yang berpotensi untuk menarik
perhatian makhluk perosak hendaklah sentiasa di simpan di
dalam bekas kalis makhluk perosak, tidak diletakkan di atas
lantai dan disusun jauh daripada dinding.

5.0 REKOD
5.1 Prosedur Kawalan Makhluk Perosak
5.2 Rekod Kawalan /makhluk perosak

44
PROSEDUR KAWALAN MAKHLUK PEROSAK

Disediakan
oleh : CHONG NYUK OI
Diluluskan
oleh: KOH CHEE SOON
Tarikh
digunakan : 6/1/2014

I. Tajuk : Prosedur Kawalan Makhluk

Perosak

2. Objektif : Melindungi kawasan premis daripada ancaman makhluk

perosak.

3. Skop: Semua kawasan premis kawasan luar

dan dalam

4. Tanggungjawab : Semua pekerja kilang

5. Prosedur

Periksa semua kawasan dari luar ke dalam kilang supaya bebas daripada
makhluk perosak
atau tanda-tanda kesan makhluk perosak

6. Kekerapan

Setiap hari

45
REKOD KAWALAN MAKHLUK PEROSAK

Keputusan Tindakan
Diperiksa Disahkan
Tarikh pemeriksaan Masa Kaedah pembetula
oleh oleh
(lokasi) n

46
 KAWALAN OPERASI

SUB TOPIK 6.1: KAWALAN BAHAN MENTAH

KAWALAN PENERIMAAN BAHAN MENTAH

1.0 OBJEKTIF
Bagi memastikan semua bahan mentah yang diterima selamat dan
berkualiti.

2.0 SKOP
Semua bahan mentah dikawal bermula proses penerimaan,
penympanan dan akhirnya diproses.

3.0 TANGGUNGJAWAB
Pegawai pembelian (purchasing officer) atau pegawai QA/QC.

4.0 PROSEDUR
4.1 Bahan mentah akan diperiksa bagi mengesan sebarang
kerosakan semasa penerimaan menggunakan rekod kawalan
bahan mentah.
4.2 Bahan mentah akan diperiksa mengikut spesifikasi yang
ditetapkan. Rujuk spesifikasi bahan mentah dilampiran/
4.3 Pastikan SIJIL Anilisis (COA) bagi bahan mentah yang
memerlukan COA diterima.
4.4 Pencucian bahan mentah dijalankan secara berkala seperti yang
dijadualkan.

5.0 REKOD
5.1 Spesifikasi bahan mentah
5.2 Rekod penerimaan bahan mentah
5.3 Jadual pencucian bahan mentah

47
SPESIFIKASI BAHAN MENTAH

BAHAN SPESIFIKASI KAEDAH KAEDAH

BIL
MENTAH PENERIMAAN KAWALAN VERIFIKASI

48
 Nama Masa Nama bahan Batch number/ Kuantiti Kuantiti yang Para-meter Catatan Disediakan Disahkan
pem-bekal terima mentah expiry date diterima ditolak kawalan oleh oleh
REKOD PENERIMAAN BAHAN MENTAH

49
terima
Tarikh

KAWALAN PENYIMPANAN BAHAN MENTAH

1.0 OBJEKTIF
Untuk memastikan keselamatan dan jangka hayat bahan mentah.

2.0 SKOP
Semua bahan mentah.

3.0 TANGGUNGJAWAB
3.1 Penjaga stor
3.2 Operator

4.0 PROSEDUR
4.1 Bahan mentah hendaklah disimpan secara berasingan dengan
produk siap dan bahan bukan makanan (bahan pembungkus
dan bahan kimia bukan makanan) serta direkodkan.
4.2 Bahan mentah basah dan kering hendaklah disimpan secara
berasingan.
4.3 Bahan mentah hendaklah disimpan di dalam bekas bertutup
secara berasingan dan berlabel selepas dibuka.
4.4 Bahan mentah tidak boleh disimpan di dalam bekas yang sama
dengan makanan terproses.
4.5 Keadaan penyimpanan bahan mentah hendaklah mengikut
arahan penyimpanan yang telah ditetapkan oleh pembekal atau
sifat semulajadi bahan mentah tersebut (suhu, kelembapan,
pencahayaan dan lain-lain) bagi mengurangkan kerosakkan dan
pencemaran.
4.6 Suhu dan keadaan tempat penyimpanan perlu dikawal dan
direkodkan menggunakan rekod kawalan kawasan penyimpanan
suhu bilik sejuk beku dan bilik sejuk hendaklah betul, iaitu
penyimpanan sejuk beku pada <-18c dan penyimpanan dingin
pada 0-4c.
4.7 Tidak boleh menyimpan bahan mentah sejuk beku/dingin
melebihi muatan di dalam bilik sejuk beku/bilik sejuk.
4.8 Rantaian sejuk (cold chain) bahan mentah sejuk beku/dingin
hendaklah dipastikan tidak terganggu dengan cara tidak
membuka bilik sejuk beku/bilik sejuk terlalu lama atau
menyimpan semula baki bahan mentah sejuk beku yang telah
dinyahbekukan.
50
 4.9 Bahan mentah disimpan pada jarak yang sesuai (jarak 20cm
dari lantai dan 15cm dari dinding).
4.10 Keluar masuk stok bahan mentah perlu menggunakan system
FIFO (First in first out) dan FEFO (First expiry first out).
4.11 Tarikh penerimaan bahan mentah perlu dicatatkan pada
pembungkusan menggunakan pen dakwat kekal.
4.12 Stor/kawasan penyimpanan mestilah mempunyai sistem
pengudaraan yang baik
4.13 Stor/kawasan penyimpanan bahan mentah disusun bagi
memudahkan aktiviti pembersihan dan sentiasa berkeadaad
bersih.
4.14 Stor/kawasan penyimpanandilabaelkan sebagai STOR BAHAN
MENTAH KERING atau STOR BAHAN MENTAH BASAH.

5.0 REKOD
5.1 Jadual Penyimoanan Bahan Mentah
5.2 Rekod Kawalan Penyimpanan Bahan Mentah
5.3 Rekod Kawalan Kawasan Penyimpanan Bahan Mentah.

51
 mentahBahan penyimpananProsedur penyimpananTempat kawalanKaedah verifikasiKaedah Kekerapan bertanggungjawabPegawai
JADUAL PENYIMPANAN BAHAN MENTAH

52
 Bil

REKOD KAWALAN PENYIMPANAN BAHAN MENTAH

Tempat penyimpan: ........................................................

Kebersihan Suhu
Tarikh Kuantiti/Baki Tempat tempat (Jika Catatan Disahkan
Stok Penyimpanan penyimpanan berkaitan) oleh
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31

53
REKOD KAWALAN KAWASAN PENYIMPANAN BAHAN MENTAH

Tempat penyimpanan: ........................................................................

Suhu Kebersihan Disediakan Disahkan
Tarikh masa
direkodkan (/X) oleh oleh

54
KAWALAN PEMPROSESAN MAKANAN

1.0 OBJEKTIF
Mengenalpasti dan mengawal langkah pemprosesan daripada
sebarang pencemaran dari segi mikrobiologi, kimia dan fizikal di
sepanjang rantaian pemprosesan.

2.0 SKOP
Setiap langkah pemprosesan makanan.

3.0 TANGGUNGJAWAB
3.1 Pengawai QA/QC
3.2 Penyelia

4.0 PROSEDUR
4.1 Pemeriksaan harus dilakukan di kawasan luar dan dalam premis
yang terlibat dalam rantaian pemprosesan makanan.
4.2 Setiap langkah pemprosesan harus dipastikan bersih dan
selamat dari sebarang pencemaran fizikal dan benda asing
seperti penapisan, ayakan, atau penggunaan alat pengesan
logam.
4.3 Pemantauan harus dilakukan di setiap langkah pemprosesan
yang berkaitan dengan suhu, masa, water activityaw,
kelembapan, kepekatan, keasidan dan kebarangkalian
pencemaran silang.
4.4 Tindakan kawalan dan verifikasi bagi segala kebarangkalian
sepanjang rantaian pemprosesan.
4.5 Pemprosesan haruslah mengikuti carta aliran proses dan
formulasi seperti yang telah detetapkan di dalam lampiran
spesifikasi kawalan pemprosesan makanan dan direkodkan
didalam rekod kawalan pemprosesan makanan.
4.6 Pengurus kilang perlu memsatikan semua pemprosesan
makanan dijalankan mengikut prosedur yang ditetapkan.

5.0 REKOD
5.1 Jadual kawalan proses
5.2 Jadual kawalan pemprosesan makanan
5.3 Rekod kawalan pemprosesan makanan

55
JADUAL KAWALAN PROSES

Langkah
Prosedur Kaedah kawalan Kaedah verifikasi
pemprosesan

Bahan mentah Kawalan Periksa rekod

Penerimaan Diterima mengikut Penerimaan Penerimaan bahan
bahan mentah prosedur bahan mentah mentah
penerimaan bahan
Bahan mentah Kawalan Periksa redod
Penyimpanan disimpan di mengikut penyimpanan penyimpanan bahan
bahan mentah arahan penyimpanan bahan mentah mentah
sesuai
Bahan mentah Kawalan Kalibrasi penimbang
Menimbang ditimbang semasa penyelenggaran
menerima
Produk diisi Pastikan
Pembungkusan menggunakan mesin pembungkus di
automatic penuh dan seal dengan Pemeriksaan visual
dibungkus sempurna dan
menggunakan mesin amalan
Seal pengendalian
yang betul
Tarikh pembuat Pesetemkan tarikh Periksa rekod tarikh
Pelabelan disetemkan untuk pengesanan pembuatan produk
akhir

56
JADUAL KAWALAN PEMPROSESAN MAKANAN

Perkara
Pemprosesan
Batch No.
Kuantiti
Masa mula

Parameter yang dikawal

Masa siap

57
REKOD KAWALAN PEMPROSESAN MAKANAN

Bulan :
Tarikh Kod Pemprosesan & Quantity (Kotak)
kg x 12 1kg x 17 2kg x 6 3kg x 4 5kg x 4 17kg x 1
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31

KAWALAN PEMBUNGKUSAN

PENERIMAAN BAHAN PEMBUNGKUS

58
1.0 OBJEKTIF
Bagi memastikan keselamatan bahan pembungkus.

2.0 SKOP
Digunakan semasa proses penerimaan bahan pembungkus.

3.0 TANGGUNGJAWAB
3.1 Pegawai pembelian (purchasing officer) atau Pegawai QA/QC.

4.0 PROSEDUR
4.1 Bahan pembungkus akan diperiksa bagi mengesan sebarang
kerosakan semasa penerimaan merujuk kepada jadual kawalan
penerimaan bahan pembungkus.
4.2 Bahan pembungkus yang diterima dikawal dan direkodkan.

5.0 REKOD
5.1 Jadual Kawalan Penerimaan Bahan Pembungkus.
5.2 Rekod Kawalan Penerimaan Bahan Pembungkus.

59
JADUAL KAWALAN PENERIMAAN BAHAN PEMBUNGKUS

BAHAN PROSEDUR KAEDAH KAEDAH

BIL KEKERAPAN
PEMBUNGKUS PENERIMAAN KAWALAN VERIFIKASI

60
 batchNo Kaedah penghan-taran Jenis / kuantiti diterima ditolakKuantiti yang kawalanPara-meter Catatan olehDisediakan Disahkan oleh REKOD KAWALAN PENERIMAAN BAHAN PEMBUNGKUS

61
Tarikh terima pembekalNama Masa terima

PENYIMPANAN BAHAN PEMBUNGKUS

1.0 OBJEKTIF
Untuk memastikan keselamatan bahan pembungkus yang disimpan.

2.0 SKOP
Semua bahan pembungkus.

3.0 TANGGUNGJAWAB
3.1 Penjaga stor

4.0 PROSEDUR
4.1 Bahan pembungkus perlu disimpan secara berasingan dengan
bahan mentah, produk siap atau bahan kimia bukan makanan
dengan cara yang tidak adkan menyebabkan kerosakan dan
pencemaran kepada bahan pembungkus tersebut.
4.2 Penyimpanan bahan pembungkus akan direkodkan di dalam
rekod kawalan penyimpanan bahan pembungkus
4.3 Bahan pembungkus hendaklah disimpan pada jarak yang sesuai
( jarak 20cm dari lantai dan 15cm dari dinding)
4.4 Keluar masuk stok bahan pembungkusperlu menggunakan
system FIFO ( Firsst In-First Out)
4.5 Tarikh penerimaan bahan pembungkus perlu direkodkan
4.6 Stor/ kawasan penyimpanan mestilah mempunyai system
pengudaraan yang baik
4.7 Stor/ kawasan penyimpanan bahan pembungkus disusun bagi
memudahkan aktiviti pembersihan dan sentiasa berkeadaan
bersih.

62
 4.8 Stor/ kawasan penyimpanan bahan pembungkus dilabelkan
sebagai STOR BAHAN PEMBUNGKUS.
4.9 Stor/ kawasan penyimpanan bahan pembungkus dikawal dan
direkodkan

5.0 REKOD
5.1 Jadual Penyimpanan Bahan Pembungkus
5.2 Rekod Kawalan Penyimpanan Bahan Pembungkus
5.3 Rekod Kawalan Kawasan Penyimpanan Bahan Pembungkus

63
JADUAL PENYIMPANAN BAHAN PEMBUNGKUS

Penyimpanan
Tahap lapisan Bahan
Bil Kaedah Kaedah
pembungkusan pembungkus Prosedur Kekerapan
kawalan Verifikasi

REKOD KAWALAN PENYIMPANAN BAHAN PEMBUNGKUS

Tempat penyimpanan: ................................................................

Bahan Keadaan
Tarikh Masa mentah/ semasa Tarikh Masa Disediakan Disahkan
Kuantiti
penerimaan penerimaan bahan diterima penyimpanan penyimpanan oleh oleh
pembungkus (/X)

REKOD KAWALAN KAWASAN PENYIMPANAN BAHAN PEMBUNGKUS

Tempat penyimpanan: ...................................................................................

Suhu Kebersihan Disediakan Disahkan
Tarikh Masa
direkodkan (/X) oleh oleh

64
 KAWALAN PEMBUNGKUSAN PRODUK SIAP

PEMBUNGKUSAN PRODUK SIAP

1.0 OBJEKTIF
Bagi memastikan keselamatan dan kualiti semua produk siap.

2.0 SKOP
Semua produk siap.

3.0 TANGGUNGJAWAB
3.1 Operator di bahagian pembungkusan
3.2 Penyelia

4.0 PROSEDUR
4.1 Bahan pembungkus yang digunakan hendaklah dari jenis yang
bukan toksik dan tidak mencemarkan produk makanan.
4.2 Proses pembungusan produk siap perlu dijalankan di kawasan
yang sesuai dan di tempat yang tinggi (dijarakkan dari lantai)
4.3 Produk siap dibungkus menggunakan bahan pembungkus yang
baharu. Penggunaan bahan pembungkus kitar semula adalah
tidak dibenarkan.
4.4 Produk siap hendaklah dibungkus dengan cara yang tidak
mencemarkan dan merosakkan produk siap menggunakan
bahan pembungkus yang baik dan bersih.
4.5 Proses pembungkusan perlu dikawal dan diselia sepenuhnya
oleh penyelia bahagian pemprosesan bagi memastikan
pengisian dan penutupan produk siap adalah berkesan.
Kawalan proses pembungkusan direkodkan di dalam rekod
kawalan pembungkusan produk siap.
4.6 Produk siap yang telah dibungkus perlu dikendalikan dan
dipindahkan ke dalam bungkusan luar dengan cara yang boleh
meniminakan kerosakan.

5.0 REKOD
5.1 Rekod Kawalan Pembungkus Produk Siap

65
 Tahap lapisan Nama
Tarikh Masa Tarikh Tarikh Kuantiti Kuantiti Parameter Disediakan Disahkan
pembung- produk Catatan
pembungkusan pembungkusan proses luput diterima ditolak kawalan oleh oleh
kusan siap
REKOD KAWALAN PEMBUNGKUSAN PRODUK SIAP

SUB TOPIK : KAWALAN PENYIMPANAN PRODUK SIAP

66
KAWALAN PENYIMPANAN PRODUK SIAP

1.0 OBJEKTIF
Bagi memastikan keselamatan dan menjamin jankg hayat produk siap

2.0 SKOP
Semua produk siap

3.0 TANGGUNGJAWAB
3.1 Operator
3.2 Penjaga stor

4.0 PROSEDUR
4.1 Produk siap hendaklah disimpan secara berasingan dengan
bahan mentah dan bahan bukan makanan (bahan pembungkus
dan bahan kimia bukan makanan) dengan cara yang tidak akan
menyebabkan kerosakan dan pencemaran kepada produk siap
tersebut.
4.2 Keadaan penyimpanan produk siap hendaklah dipastikan optima
berdasarkan kesesuaian produk.
4.3 Penyimpanan produk siap perlu diselia dan direkodkan di dalam
rekod kawalan penyimpanan bahan mentah/bahan
pembungkus/produk siap/ pastikan produk siap sentiasa
disimpan dalam keadaan bertutup (berbungkus atau di dalam
bekas berpenutup).
4.4 Tarikh pemprosesan dan tarikh input produk siap perlu
dicatatkan dengan jelas dan kekal pada bahan pembungkusan.
4.5 Kawasan penyimpnan produk siap perlu sentiasa dikawal
menggunakan rekod kawalan kawasan penyimpanan.
4.6 Suhu penyimpanan di dalam bilik sejuk beku dan bilik sejuk
hendaklah betul, iaitu penyimpanan sejuk beku pada < -18Cdan
penyimpanan dingin pada 0-4C.
4.7 Pastikan penyimpanan di dalam bilik sejuk beku/ bilik sejuk tidak
melebihi muatan.
4.8 Bilik sejuk beku/ bilik sejuk tidak dibuka terlalu lama bagi
mengelakkan gangguan pada rantaian sejuk (cold chain) produk
siap.
4.9 Penyimpanan produk siap hendaklah mengamalkan system
FIFO (First in first out). Ini bagi memastikan produk yang
diproseskan lebih awal diedarkan terlebih dahulu.
4.10 Produk siap hendaklah disimpan pada jarak yang sesuai (jarak
dari lantai 20cm dan dari dinding 15cm).
4.11 Stor/kawasan penyimpanan mestilah mempunyai system
pengudaraan yang baik.

67
 4.12 Stor/kawasan penyimpanan produk siap disusun bagi
memudahkan aktiviti pembersihan dan sentiasa berkeadaan
bersih.
4.13 Stor/kawasan penyimpanan dilabelkan sebagai STOR PRODUK
SIAP.

5.0 REKOD
5.1 Jadual penyimpanan produk siap
5.2 Rekod kawalan penyimpanan produk siap
5.3 Rekod kawalan kawasan penyimpanan produk siap

68
JADUAL PENYIMPANAN PRODUK SIAP

Produk Prosedur Tempat Kaedah Kaedah Masa

Bil Kekerapan
siap penyimpanan penyimpanan kawalan verifikasi penyimpanan

REKOD KAWALAN PENYIMPANAN PRODUK SIAP

Tempat penyimpanan: ................................................

Keadaan
Tarikh Masa Produk semasa Tarikh Masa Disediakan Disahkan
Kuantiti
penerimaan penerimaan siap diterima penyimpanan penyimpanan oleh oleh
(/X)

REKOD KAWALAN KAWASAN PENYIMPANAN PRODUK SIAP

Tempat penyimpanan: ....................................................................

Suhu Kebersihan Disediakan Disahkan
Tarikh Masa
direkodkan (/X) oleh oleh

69
SUB TOPIK : KAWALAN BAHAN KIMIA

KAWALAN BAHAN KIMIA

1.0 OBJEKTIF
Bagi memastikan pengendalian bahan kimia yang betul dan selamat
dari mencemarkan produk akhir seperti racun makhluk perosak, bahan
sanitizer, bahan pencuci (detergent), minyak pelincir (lubricant) atau
lain-lain bahan kimia.

2.0 SKOP
Semua bahan kimia termasuk detergent dan bahan pencuci

3.0 TANGGUNGJAWAB
3.1 Pegawai pembelian (purchasing officer) atau Pegawai QA/QC
3.2 Penjaga stor

4.0 PROSEDUR
4.1 Penerimaan bahan kimia
4.1.1 Semua bahan kimia yang perlu diterima seperti agen
pembersih dan penyahjangkit periu disimpan dalam
tempat yang kering, tertutup dan berasingan daripada
bahan mentah, produk siap atau bahan pembungkus.
Sekiranya perlu, simpan bahan kimia di dalam almari
bekunci bagi mengeakkan kontaminasi.
4.1.2 Pegawai QC bertanggungjawab perlu memastikan
bahawa setiap bahan kimia yang diterima perlu dilengkapi
dengan label dan direkod dalam Rekod Penerimaan
Bahan Kimia
4.1.3 Semua bahan kimia perlu digunakan mengikut arahan
penggunaan pada label.
4.1.4 Salinan Material Safety Data Sheet/ Chemical Safety Data
Sheet (MSDS. CSDS) harus di perolehi dari pembekal
bahan kimia untuk rujukan lanjut.

4.2 Pengunaan bahan kimia

4.2.1 Semua bahan kimia [erlu mendapat kelulusan pegawai
bertanggungjawab sebelum digunakan dan direkod di
dalam rekod penggunaan bahan kimia.
4.2.2 Penggunaan bahan kimia perlu mengikut kepekatkan,
suhu, paras minimal/ maksimal atau masa yang telah
ditetapkan seperti nyatakan dalam MSDS/CSDS.
4.2.3 Baki bahan kimia perlu disimpan semula sekiranya ada
dan direkod semula di dalam rekod pengeluaran bahan
kimia.
4.2.4 Kembalikan semula bahan kimia jika tidak digunakanke
tempat yang telah dikhaskan.

70
4.3 Penyimpanan bahan kimia
4.3.1 Setiap bahan kimia yang digunakan harus disimpan
semua di tempat yang telah dikhaskan.
4.3.2 Bahan kimia harus disimpan di tmpat khas yang terasing
daripada sebarang bahan mentah, produk yang telah siap
dan bahan pembungkusan makan.
4.3.3 Bahan kimia makanan (food grade) dan bahan kimia
bukan makanan (non-food grade) harus disimpan
mempunyai label yang lengkap (mempunyai nama umum
bahan tersebut).
4.3.4 Semua bahan kimia yang disimpan harus dipastikan telah
ditutup dengan rapat selepas penggunaan serta disusun
dengan kemas dan memudahkan untuk pengambilan
semula.

5.0 REKOD
5.1 Prosedur Kawalan Bahan Kimia
5.2 Rekod Penerimaan Bahan Kimia
5.3 Rekod Penggunaan Bahan Kimia

71
PROSEDUR KAWALAN BAHAN KIMIA

Disediakan
oleh : Chong Nyuk Oi
Diluluskan
oleh: Koh Chee Soon
Tarikh
digunakan : 6/1/2014

I. Tajuk : Prosedur Kawalan Bahan

Kimia

2. Objektif : Memastikan pengendalian bahan kimia yang betul dan

selamat

3. Skop: Semua bahan kimia termasuk detergen dan

bahan pencucian
4.Tanggungjaw
ab :
Semua pekerja yang mengendalikan/menggunakan bahan
kimia
5. Prosedur

Bahan kimia seperti agen pembersih dan penyahjangkit tidak

boleh disimpan
dengan bahan makanan atau bahan
mentah.
Rekod penggunaan bahan kimia dan
pemantauan.
Penerimaan dan penggunaan menggunakan prosedur yang
ditetapkan.
i- Penerimaan bahan kimia
- Semak label bahan mentah.
- Periksa bekas dan arahan penyimpanan.
- Rekodkan dalam rekod kawalan bahan
kimia.
- Simpan di tempat yang telah dikhaskan.

ii- Penggunaan/penyimpanan bahan kimia

- Pegawai yang bertanggungjawab lulus penggunaan
bahan kimia.
- Rekod Pengeluaran Bahan.
- Simpan jika ada baki.
- Kembalikan jika bahan kimia tidak
digunakan.
6. Kekerapan
Penggunaan bahan kimia akan diperiksa
setiap hari

72
 diterimaJenis/ kuantitiditolakKuantiti yang kawalanParameter Catatan olehDisediakan olehDisahkan

REKOD PENERIMAAN BAHAN KIMIA

73
 terimaTarikh pembekalNama terimaMasa batchNo penghantaranKaedah

REKOD PENGGUNAAN BAHAN KIMIA

Bila
Bahan Dikeluarkan Diluludkan
Tarikh Kuantiti Tujuan disimpan Catatan
kimia oleh oleh
semula

74
 KAWALAN PENGANGKUTAN DAN PENGEDARAN

SUB TOPIK 7.1: KAWALAN PENGANGKUTAN DAN PENGEDARAN

1.0 OBJEKTIF
Untuk memastikan makanan yang diedarkan adalah selamat, bersih,
dan bebas daripada bahaya kontaminasi.

2.0 SKOP
Pengangkutan produk siap.

3.0 TANGGUNGJAWAB
3.1 Penjaga stor
3.2 Pemandu kenderaan

4.0 PROSEDUR
4.1 Penjaga stor hendaklah menyediakan rekod kawalan dan
pemantauan bagi aktiviti pengedaran dan pengangkutan
makanan.
4.2 Penjaga stor hendaklah memastikan rekod kawalan dan
pemantauan sentiasa dikemaskini.
4.3 Penjaga stor hendaklah memantau kebersihan kenderaan yang
digunakan untuk mengangkut makanan.
75
 4.4 Pemandu kenderaan hendaklah sentiasa merekodkan
pemeriksaan kenderaan yang digunakan untuk mengangkut
makanan bagi memastikan ianya sentiasa dalam keadaan
bersih dan bebas dari bahaya pencemaran.
4.5 Pemandu kenderaan perlu memastikan pelanggan
mengesahkan penerimaan barang dan direkodkan.

5.0 REKOD
5.1 Rekod kawalan dan pemantauan bagi aktiviti pengedaran dan
pengangkutan makanan
5.2 Rekod pemeriksaan kenderaan

76
REKOD KAWALAN DAN PEMANTAUAN BAGI AKTIVITI PENGEDARAN DAN
PENGANGKUTAN MAKANAN

Masa Disahkan Diterima

No. Alamat Keadaan
Produk Jumlah barang Tarikh oleh oleh
batch pelangan produk
keluar (pemandu) (pelanggan)

77
REKOD PEMERIKSAAN KENDERAAN

Jenis No. Plat Keputusan Diperiksa Tindakan Disahkan

Tarikh
kenderaan kenderaan pemeriksaan oleh pembetulan oleh

78
 KAWALAN KEBOLEHKESANAN (TRACEABILITY)

SUB TOPIK 8.1: KEBOLEHKESANAN

1.0 OBJEKTIF
Memastikan produk boleh dikesan di semua peringkat pengeluaran
makanan, pengedaran dan pembekal bahan mentah.

2.0 SKOP
Digunapakai bagi produk akhir/ separa siap (dalam pemprosesan)/
yang telah diedarkan.

3.0 TANGGUNGJAWAB
3.1 Pegawai QA/QC
3.2 Pengurus pengeluaran

4.0 PROSEDUR
4.1 Penentuan tanda produk
Semua produk akhir / separa akhir perlu mempunyai no. batch/
no. lot/ sebarang penandaan seperti tarikh iuput/ tarikh
pengerluaran/ tarikh akhit produk dan lain-lain yang ditentukan
sendiri oleh pengusaha.
4.2 Kaedah penentuan tanda produk
Semua produk akan dilabelkan mengikut keperluan Akta
Makanan 1983 dan Peraturan-Peraturan Makanan 1985:
I. Nama dan alamat syarikat
II. Nama produk
III. Kuantiti/ berat/ saiz pek
IV. No. batch/ lot
V. Tarikh pengeluaran
VI. Tarikh output
4.3 Maklumat pengedar/ penjual
Maklumat dan rekod pengedar/ penjual direkodkan. Rekod ini
mengandungi maklumat-maklumat termasuklah yang berikut:
I. Nama dan alamat
II. Kuantiti produk yang diambil
III. No. batch/ lot
IV. Tarikh diambil
V. Kaedah pengangkutan yang digunakan

4.4 Maklumat pembekal bahan mentah

Rekod ini mengandungi maklumat-maklumat seperti yang
berikut:

I. Nama dan alamat

II. Kuantiti produk yang diambil
III. No. batch/ lot
IV. Tarikh diambil

79
 V. Kaedah pengangkutan yang digunakan
4.5 Maklumat pemprosesan
(Seperti di dalam program jaminan keselamatan makanan)

4.5.1 Maklumat kawalan proses

a. Parameter proses yang dikawal
b. Carta alir proses
4.5.2 Maklumat pengedaran/ penyimpanan
a. Keadaan penyimpanan
b. Tahap kebersihan pengangkutan

I. Pegawai bertanggungjawab mengenalpasti produk

terlibat.
Tindakan pertama
II. Sahkan produk adalah keluaran kilang atau tidak.
III. Asingkan baki produk yang masih di kilang
I. Kenalpasti produk yang terlibat di pasaran
a. Pembekal
Tindakan kedua b. Penjual
II. Ambil tindakan yang perlu (tarik balik/ reprocess)
III. Maklum pihak berkuasa
I. Kenalpasti punca di kilang (semasa proses)
Tindakan ketiga
II. Ambil tindakan yang sepatutnya.
I. Jika masalah berpunca dari bahan mentah, kenalpasti
Tindakan keempat bahan mentah dan pembekal.
II. Ambil tindakan yang sepatutnya.

5.0 REKOD VERIFIKASI

5.1 Rekod maklumat pengedar
5.2 Rekod maklumat penjual
5.3 Senarai semak punca masalah di kilang
5.4 Rekod maklumat pembekal bahan mentah
5.5 Rekod kawalan ke atas produk yang melanggar

REKOD MAKLUMAT PENGEDAR

Bil Nama-nama/ Berapa Bila/ kaedah Bukti Pegawai

alamat pengedar kuantiti pengangkutan rekod bertanggung-
yang mengedar produk disimpan jawab
produk lot/ batch pada invois

80
 (rekod
perihal
batch/ lot produk
terlibat
terlibat dalam fail
pejabat/
no. fail)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Jumlah batch/ lot

81
REKOD MAKLUMAT PENJUAL

Bukti
rekod
Berapa disimpan
Nama-nama/
kuantiti invois
alamat pengedar Pegawai
produk Bila/ kaedah (rekod
Bil yang mengedar bertanggung-
pada pengangkutan perihal
produk lot/ batch jawab
batch/ lot produk
terlibat
terlibat dalam fail
pejabat/
no. fail)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Jumlah batch/ lot

82
SENARAI SEMAK PUNCA MASALAH DI KILANG

Bil Soalan Jawapan Bukti Rekod Pegawai

disimpan bertangungjawab
1 Produk disimpan
mwngikut arahan
penyimpanan?
2 Pembungkusan
dijalankan mengikut
prosedur?
3 Bahan-bahan
pembungkus
mengikut
spesifikasi?
4 Pegawai semasa
proses boleh
dikenalpasti?
5 Produk diproses
mengikut presedur?
6 Jika tidak, dimana
silapnya
7 Bahan mentah yang
digunakan
dikenalpasti?
8 Pengendalian
bahan mentah
mengikut prosedur?

83
REKOD MAKLUMAT PEMBEKAL BAHAN MENTAH

Nama-nama/
Nama
alamat Bila dan
bahan Bukti Pegawai
PEMBEKAL kaedah
Bil mentah, rekod bertanggung-
bahan mentah pengangkutan
kuantiti, disimpan jawab
bagi produk lot/ digunakan
dan asal
batch terlibat
1
2
3
4
5
6

REKOD KAWALAN KE ATAS PRODUK YANG MELANGGAR

Kuantiti
Tarikh Tindakan
Bil Produk Masalah produk yang
ditarik balik kawalan
ditarik balik
1
2
3
4
5
6

84