Anda di halaman 1dari 9

Priangan teh asal kecapna tina parahyangan anu hartina nyaeta tempat para rahyang atawa

hyang anu hartina roh-roh leluhur atawa para dewa. Tempat-tempat anu luhur atawa gunung-
gunung nu aya di wilayah parahyangan teh dianggap tempat tempat para leluhur atawa dewa,
kukituna sok disebut parahyangan atawa priangan.
Nu dimaksud Priangan nyaeta daerah anu mangrupa gunung-gunung nu aya di Jawa Barat,
anu didominasi ku kabudayaan Sunda. Anu kaasup wilayah Priangan nyaeta Kabupaten
Bandung, Tasikmalaya, Ciamis, Garut, Sumedang, Cimahi, Bandung, Cianjur, Sukabumi,
Bogor jeung Pangandaran. Ayeuna Pangandaran geus jadi kabupaten anu misah ti Ciamis.

Priangan teh asal kecapna tina parahyangan anu hartina nyaeta tempat para rahyang atawa
hyang anu hartina roh-roh leluhur atawa para dewa. Tempat-tempat anu luhur atawa gunung-
gunung nu aya di wilayah parahyangan teh dianggap tempat tempat para leluhur atawa dewa,
kukituna sok disebut parahyangan atawa priangan.

Mojang adalah sebutan untuk seorang gadis atau perempuan yang belum menikah. Priangan
tepatnya adalah nama gabungan beberapa daerah di Jawa Barat atau Sunda, yaitu yang terdiri
dari Kabupaten Ciamis, Tasikmalaya, Garut, Sumedang, Cimahi, Bandung, Cianjur,
Sukabumi dan Bogor. Secara umum Mojang Priangan artinya adalah gadis dari daerah
Priangan atau Sunda. Tetapi secara khusus sering diartikan bahwa Mojang Priangan adalah
Gadis Bandung.

Melihat pertanyaan di atas, yang ditanyakan adalah "Pengertian mojang priangan dan makna
nya ?". Boleh jadi yang dimaksud oleh pertanyaan tersebut adalah "Pengertian lagu mojang
priangan dan makna nya ?", karena kata mojang priangan erat sekali hubungannya dengan
lagu Sunda yang sangat terkenal, yang berjudul Mojang Priangan, dan "makna" adalah
amanat merupakan salah satu unsur intrinsik yang ada dalam lagu, atau dalam bahasa Sunda
disebut kawih.

Kawih adalah lagu Sunda yang juga dianggap sebagai bentuk puisi yang tidak terikat oleh
aturan, seperti aturan yang ada pada pupuh. Pupuh adalah jenis puisi Sunda yang aturan atau
patokannya digunakan dalam puisi Sunda yang lainnya, seperti guguritan dan wawacan.
Aturan yang ada pada pupuh disebut "guru lagu" dan "guru wilangan". Jadi, kawih adalah
bentuk puisi Sunda yang tidak terikat oleh aturan "guru lagu" dan "guru wilangan".

Unsur intrinsik yang ada pada kawih adalah tema, nada, rasa dan amanat. Pengertian dari kata
mojang priangan sudah dijelaskan di atas. Isi dari kawih atau lagu Mojang Priangan adalah
menggambarkan tentang cantiknya gadis Priangan yang jalannya melenggang, memakai kain
dan kebaya yang sederhana. Mojang Priangan tersebut seperti tidak ada rasa khawatir, dan
sambil tersenyum, membuat gadis Priangan tersebut menjadi lebih bercahaya serta membuat
yang melihat menjadi kangen. Jadi, makna atau amanat yang ingin disampaikan oleh
pengarang kawih Mojang Priangan adalah tentang seorang gadis yang cantik, sederhana, dan
membuat si pengarang lagu teringat-ingat atau kangen kepadanya.
 1 Sejarah Kawih Sunda
 2 Kawih Sunda Modern (Wanda Anyar)
o
 2.0.1 Kawih Peuyeum Bandung
 2.0.2 Kawih Mojang Priangan
 2.0.3 Kawih Manuk Dadali
 2.0.4 Kawih Bubuy Bulan
 2.0.5 Kawih Dina Jandéla
 3 Kawih Sunda Klasik
o
 3.0.1 Kawih Sanga Gancang (Noneng R)
 3.0.2 Kawih Samoja (Euis Komariah dan Mang Koko)
 3.0.3 Kawih Enjing deui
 3.0.4 Kawih Ramalan asih
 3.0.5 Kawih Salam sono
 3.0.6 Kawih Kania
 3.0.7 Kawih Puspa reuma
 3.0.8 Kawih Bimbang
 4 Contoh Kawih Sunda Nu Laina
o
 4.0.1 Kawih Es Lilin
 4.0.2 Kawih Sabilulungan
 4.0.3 Kawih Bajing Luncat
 4.0.4 Kawih Manuk Dadali
 4.0.5 Kawih Mawar Bodas
 4.0.6 Kawih SOMSE
 4.0.7 Kawih Pangandaran
 4.0.8 Kawih Anjeun
 4.0.9 Kawih Kalangkang
 4.0.10 Kawih Asmarandana
 4.0.11 Kawih Kembang Ros
 4.0.12 Kawih Kinanti
 4.0.13 Kawih Laut Kidul
 4.0.14 Kawih Hibur Layung
 4.0.15 Kawih Padahal Mogokna
 4.0.16 Kawih Maskumambang
 4.0.17 Kawih Bubuy Bulan
 4.0.18 Kawih Anjeun
 4.0.19 Kawih Burangrang
 4.0.20 Kawih Kataragan Pahlawan
 4.0.21 Kawih Lemah Cai
 4.0.22 Kawih Panon Hideung
 4.0.23 Kawih Sapu Nyere Pegat Simpai
 4.0.24 Kawih Sabilulungan
 4.0.25 Kawih Pahlawa Toha
 4.0.26 Kawih Isola
 4.0.27 Kawih Duh indung
 4.0.28 Kawih Tanah sunda
 5 Kumpulan Nama-Nama Kawih Sunda dan Penciptanya
Sajarah Kawih

Kawih sunda sendiri mengandung arti yaitu sebuah rakitan basa yang ditulis oleh para
pujangga atau seniman yang memimiliki birama yang tetap. Kawih termasuk kedalam puisi
sunda yang isinya tidak terbentuk cerita, jadi berbeda dengan karya sastra seperti pada carita
pantun maupun contoh wawacan.

Sajarah Kawih

Dalu kawih tradisional atau kawih pada jaman dahulu awalnya hanya merupakan lagu
yang menggunakan lima nada yaitu (da, mi, na, ti, la) atau biasa disebut dengan pentatonis.
Tetapi saat ini kawih sudah berkembang menjadi sebuah jenis lagu yang menggunakan tujuh
nada yaitu (do, re, mi, fa, so, la, si) yang kita sebut sebagai diatonis. Dan berikut adalah
unsur-unsur dari kawih tersebut.

Unsur Kawih

 Rasa : Ngagambarkeun Sikep


 Nada : Sikep anu nulis (sedih, nalangsa, adigung jsb)
 Amanat : Pasualan nu hayang di tepikeun
 Tema : Ide/Judul kawih.

Jenis Kawih

 1. Kawih buhun (klasik) : Adalah kawih tradisional atau kawih pada jaman dahulu
(baheula).
 Contohnya seperti; Kawih banjar sinom
 2. Kawih jaman jepang : Nyaitu kawih yang diciptakan saat jaman penjajahan
jepang.
 Contohnya; Kawih Es lilin, kawih balon ngapung.
 3. Kawih wanda anyar : Nyaitu syair kawih yang diciptakan sekarang atau modern.
 Contohnya; Kawih anggrek japati, Kawih angina priangan.
 Baca juga:

Kawih Sunda Modern (Wanda Anyar)

Kawih sunda modern atau dalam bahasa sundanya kawih wanda anyar, merupakan
lagu atau syair yang diciptakan pada jaman sekarang dengan menggunakan nada diatonis (do,
re, mi, fa, so, la, si) tersebut. Sehingga lagu ini bisa digunakan oleh berbagai macam jenis
musik dan dapat di nyanyikan oleh siapa saja. Berikut ini adalah contoh syair yang termasuk
ke dalam kawih modern.
Kawih Peuyeum Bandung

Dimana-mana, di kampung di kota


Tos kakoncara, ku nimat rasana
Sampeu asalna, tur direka-reka
Naon namina, ku matak kabita

Peuyeum Bandung ka mashur


Pangaosna teu luhur
Ku sadaya kagaleuh
Sepuh jeung murang kalih

Mangga cobian, bilih panasaran


Peuyeum ti Bandung, henteu sambarangan.

Kawih Mojang Priangan

Angkat ngagandeuang, bangun taya karingrang


Nganggo sinjang dilamban, Mojang Priangan

Umat imut lucu, sura seuri nyari


Larak lirik keupat, Mojang Priangan

Diraksukan kabaya, nambihan cahayana


Dangdosan sederhana, Mojang Priangan

Diraksukan kabaya, nambihan cahayana


Dangdosan sederhana, Mojang Priangan

Mojang anu donto, matak sono nu nempo


Mun tepang sono ka Mojang Priangan.

Kawih Manuk Dadali

Mesat ngapung luhur jauh di awang-awang


Mébekeun jangjangna bangun taya karingrang
Sukuna ranggoas reujeung pamatukna ngeluk
Ngapak méga bari hiberna tarik nyuruwuk

Saha anu bisa nyusul kana tandangna


Gandang jeung perténtang taya bandinganana
Dipikagimir dipikasérab ku sasama
Taya karémpan kasieun lébér wawanénna

Manuk dadali manuk panggagahna


Perlambang sakti indonesia jaya
Manu dadali pangkakoncarana
Resep ngahiji rukun sakabehna
Hirup sauyunan tara pahiri-hiri
Silih pikanyaah teu inggis béla pati
Manuk dadali ngandung siloka sinatria
Keur sakumna bangsa jeung rahayat Indonésia.

Kawih Bubuy Bulan

Bubuy bulan, bubuy bulan sangray bentang


Panon poe , panon poe di sasate

Unggal bulan, unggal bulan abdi teang


Unggal poe,, unggal poe oge hade

Situ ciburuy laukna hese di pancing


Nyeredet hate ningali ngeplak caina

Duh eta saha nu ngalangkung unggal enjing


Nyeredet hate ningali sorot socana

Kawih Dina Jandéla

Tina jandéla urang silih gupayan


lemu paneuteup deudeuh jeung geugeut neuteup eunteub
tara nu nyora simpé henteu nyarita
ngukir ciptaan tresna jeung asih marengan

Lir nu keur ngimpi, lir nu keur ngimpi


gambar lamunan naon geuning nu katepi.
lir nu disirep, lir nu disirep
geter katineung reureuh geuning, rep rerep.

Tina jandéla urang silih kiceupan


imut kareueut raga katresnaan padeukeut
langit keur lenglang jauh tina kamelang
urang jadikeun galeuh pasini lawungkeun.

Kawih Sunda Klasik

Yang dimaksud dengan kawih sunda klasik yaitu kawih yang mnggunakan 5 nada
atau pentatonik yaitu (da, mi, na, ti, la). Contoh judul kawih sunda yang menggunakan lima
nada tersebut seperti kawih Sabilulungan. Di bawah ini adalah beberapa contoh lirik lagu
kawih sunda klasik yang biasanya sering dinyanyikan oleh orang sunda terdahulu, berikut
contohnya.

Kawih Sanga Gancang (Noneng R)

Kinanti pamekar arum. Gentra dipirig ku gending.


Lir hirup mah sareng hurip na. Rebab panggeuing na ati.
Kendang panggugat na atma. Nawiskeun wujud rohani.
Rohani nyata na ayun. Nu ngancik dijirim jalmi.
Di basisir loba layung. Di ala kunu di buat.
Pikir abdi keur tagiwur. Sok asa kasuat – suat.
Bungkus baju make tilam. Pangrapeut na sa aya – aya.
Duh gusti ratuning alam. Salamet sa Indonesia.

Samping hideung dina upih. Di bantun dikakalerkeun.


Abdi nineung da kanu mulih. Teu kenging dipapalerkeun.

Kawih Samoja (Euis Komariah dan Mang Koko)

Kedal na asih na bulan pinuh mamanis.


Hiji jangji pasini na rasmining wanci
Mangsa samoja jongjon kembangan.
Duh eulis langit lenglang. Angin rintih dina ati … aduh.

Lalakon lawas na bulan pinuh katineung.


Aya jangji pasini nu heunteu ngajadi.
Mangsa samoja geus ngarangrangan…. Duh ieung.
Langit anggeub samagaha dina ati … duuh.

Ayeuna kantun wa’as na jungjunan.


Lalakon katukang diteang ngan ku ciptaan.
Kamari nu pamit … kamari nu pamit.
Datang deui na kalangkang.

Ayeuna kantun ngangres na jungjunan


Lalakon nu lawas (peugat) di sambung ngan ku ciptaan.
Kamari nu leungit …. Kamari nu leungit.
Rek leubeung mo datang deui.

Kawih Enjing deui

Enjing…urang teupang deui


Enjing…urang angkat deui
Kapan tos jangji bade satia
Tong pura pura mun leureus cinta
Enjing deui enjing deui
atuh ulah bohong deui bohong deui

Enjing…urang teupang deui


Enjing…urang ngobrol deui
Awas tong hilap seueur aleusan
Bade kamana tong pura pura
Enjing deui enjing deui atuh ulah bohong deui bohong deui

Saweungi asa tos lami


Saminggu bade ditunggu
Sabulan taya wartos pisan
Teu maparin putusan Laaaah enjing deui
Kawih Ramalan asih

Pituduh ramalan asih…


heeeh dinten minggu ulah mulih
Lamun angkat dinten senen
Hujan ngeucreuk ti enjing dugi ka sonten

Salasa dintenna cangra


Hahhh namung nombok na cilaka
Lamun angkat dinten rebo
Udar cinta didodoho pondok jodo

Dinten kemis mulus…Hanjakal diancam putus


Dinten jumaah ulah sok kapegat caah rongkah
Dinten saptu kade halangan nombok di sue
Minggu payun teu langkung tapi abdi arek pundung

Da teupang teh apan langka


Haaah Matak naon rada lami
Sakeudap teh teu karasa
Na teu sono pateupang jeung buah ati

Kawih Salam sono

hatur salam, salam sono…haturan engkang…


hatur salam, salam sono…haturan engkang
tos lami teu pateupang da bongan urang paanggang
duh aduh aduh aduh…salam sono haturan engkang

ieu salam, salam sono


tawis ati sing jadi tilam katresna
ieu salam ,salam sono
duh…disanggakeun ka jungjunan

rakeut… geugeut…rangkul deudeuh


imut geugeut…teuteup deudeuh
nineung deui… nineung deui
salam sono.. salam sono

Kawih Kania

ngangkleung tineung ngawang ngawang


bongan deukeut bongan meulang
rumasa diri kabandang ieu
kalebuh geter kadeudeuh kapentang gandrung

hayang kuring nyaritakeun mamanis dina melodi


hayang kuring nguniangkeun anteubna dina kacapi
jadi lagu nu abadi wawakil titipan ati
nu teuteup imut kareueut najan asih samar teupi
kania….duh kania…
linduh asih linduh bulan
duh teuteupan katresna
nya ti njeun kuring meutik

Kawih Puspa reuma

Puspa reuma endah teh ngahudang rasa


Ku teu sangka horeng beut jadi didinya

Na ku naon neundeun asih kadirina


Kapikat panah asmara mustika kembang katresna

Nya di gunung kuring teupung


Gandrung liwung kapidangdung

Duh aduh malati ligar na ati


Nenggorkeun imut kareueut pinuh ku madu mamanis

Nu kapireung harewos mawa hariring


Ngagalindeung nyanding dina hate kuring

Geter asih minuhan rasa katineung


Na rangkulan jadi sungkeman kaheman

Kawih Bimbang

Rasa bingbang…rasa meulang…


Diangkleung angkleung honcewang
Nanya diri nangtang ati
Rek nyieun hiji putusan pabeurat beurat timbangan

Naha bimbang…naha meulang….


Kainggis reujeng mamanis
Silih eunteung patembongan
Naha bingbang naha melang

Ditalikung Liwung gandrung


Ngalanglayung pageuh tangtung

Bingbang…meulang….
Nineung….keueung
Nun gusti nu maha agung
pasihan pituduh jalan

Abdi panceug kayakinan


teu bimbang nampi cobaan

Contoh Kawih Sunda Nu Laina


Nah, diatas sudah dituliskan beberapa contoh lirik atau syair dari kawih sunda modern
(wanda anyar) maupun kawih klasik. Jika kalian membutuhkan lebih banyak lagi kawih-
kawih atau lagu-lagu sunda lainnya dibawah ini sudah saya siapkan beberapa kumpulan
contoh lirik lagu kawih sunda lainnya.

Kawih Es Lilin

Es lilin mah didorong-dorong


dibantun mah dibantun ka Sukajadi
abdi isin dunungan samar kaduga
sok inggis mah aduh henteu ngajadi

Es lilin mah ceuceu buatan Bandung


dicandak mah geuning ka Cipaganti
abdi isin jungjunan duh bararingung
sok inggis mah aduh henteu ngajadi

Itu saha dunungan nu nungtun munding


digantelan geuning ku saputangan
itu saha dunungan ku ginding teuing
sing horeng mah aduh geuning jungjunan

Es lilin mah ceuceu dikalapaan


raosna mah geuningan kabina-bina
abdi alim dunungan paduduaan
sok sieun mah dibantun kamana-mana

Kamana mah geuningan ngaitkeun kincir


ka kaler mah ka kaler katojo bulan
kamana mah dunungan ngaitkeun pikir
moal paler geuningan da ku sabulan

Kawih Sabilulungan

Sabilulungan, urang gotong-royong


Sabilulungan, urang silih rojong
Sabilulungan, genteng ulah potong
Sabilulungan, persatuan tembong

Tohaga, rohaka..
Rempug jukung ngabasmi pasalingsingan
Satia, sajiwa..
Rempug jukung ngabasmi pasalingsingan

Anda mungkin juga menyukai