Anda di halaman 1dari 6

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP)

Satuan Pendidikan : SMA Negeri 1 Purwakarta


Mata Pelajaran : Bahasa dan Sastra Sunda
Kelas/Semester : XI / 1
Materi Pokok : Rumpaka Kawih
Alokasi waktu : 4 x 45 menit (2 x Pertemuan)

A. Tujuan Pembelajaran
Setelah proses pembelajaran selesai diharapkan siswa dapat:
1. Mengidentifikasi bentuk rumpaka kawih
2. Memahami isi rumpaka kawih yang disimak atau dibacanya
3. Menganalisis aspek kebahasaan (diksi, purwakanti, gaya basa) rumpaka kawih
4. Mengidentifikasi struktur isi (tema, nada, rasa, amanat) dalam rumpaka kawih
5. Mengkomunikasikan isi dan diksi dari rumpaka kawih yang disimak
6. Menginterpretasikan rumpaka kawih
7. Menyusun paraprase rumpaka kawih
8. Melantukan rumpaka kawih dengan teknik pelantunan yang baik dan sesuai

B. Kompetensi Dasar dan Indikator Pencapaian Kompetensi

Kompetensi Dasar Indikator


11.3.1 Mengidentifikasi danmenganalisis 11.3.1.1 Siswa mengidentifikasi bentuk
RUMPAKA KAWIH sesuai dengan rumpaka kawih
kaidah-kaidahnya. 11.3.1.2 Siswa memahami isi rumpaka kawih
11.4.1 Menanggapi dan mengekspresikan yang disimak atau dibacanya
RUMPAKA KAWIH sesuai dengan 11.3.1.3 Siswa menganalisis aspek
kaidah-kaidahnya secara lisan dan kebahasaan (diksi, purwakanti, gaya
tulisan. basa) rumpaka kawih
11.3.1.4 Siswa mengidentifikasi struktur isi
(tema, nada, rasa, amanat) dalam
rumpaka kawih
11.4.1.1 Siswa mengkomunikasikan kembali
isi dan diksi dari rumpaka kawih
yang disimak
11.4.1.2 Siswa menginterpretasi rumpaka
kawih melalui kegiatan diskusi
kelompok
11.4.1.3 Siswa menyusun paraprase rumpaka
kawih melalui kegiatan diskusi
kelompok
11.4.1.4 Siswa melantukan rumpaka kawih
dengan teknik pelantunan yang
tepat

C. Materi Pembelajaran (fakta, konsep, prinsip, dan prosedur)


 Rumpaka Kawih
 Contoh teks rumpaka kawih
 Aspek kebahasaan (diksi, purwakanti, gaya basa)
 Struktur eusi (tema, nada, rasa, amanat)
D. Metode
 Pendekatan Scientific
 Model CIRC
 Teknik Diskusi, Tanya Jawab, Unjuk Kerja

E. Sumber Belajar
Pamekar Diajar Basa Sunda Kaca 1 – 18 Edisi Revisi Tahun 2015

F. Media pembelajaran
 Buku Pegangan Siswa
 Rumpaka kawih
 Radio/Kaset/TV/LCD
 Orang (narasumber)

G. Langkah-langkah Pembelajaran
Pertemuan ke- 1

Kegiatan Deskripsi Kegiatan Alokasi


Waktu
Pendahuluan  Guru mempersiapkan peserta didik ke dalam suasana 10 menit
pembelajaran dengan berdoa, melihat kerapihan dan
kebersihan kelas serta menanyakan presensi hari itu.
 Guru memotivasi peserta didik, dengan
memperkenalkan judul-judul kawih yang diketahuinya.
 Guru menjelaskan tujuan pembelajaran yang
dikembangkan dalam pembelajaran rumpaka kawih
 Siswa diberi penjelasan tentang manfaat mempelajari
rumpaka kawih yang akan dipelajari
 Siswa dibagi ke dalam beberapa kelompok

Kegiatan Inti  Siswa mengamati demonstrasi pelantunan kawih 60 menit


secara langsung atau melalui media audio/audio visual
 Siswa menyimak dan atau membaca dengan seksama
rumpaka kawih
 Siswa mengidentifikasi bentuk rumpaka kawih (kawih
buhun dan kawih pop)
 Siswa mendiskusikan isi yang terkandung pada tiap
bait/ pada rumpaka kawih

Penutup  Peserta didik dengan panduan guru menyimpulkan 20 menit


pembahasan paraprase rumpaka kawih
 Guru memberikan umpan balik dengan mengajukan
pertanyaan tentang paraprase rumpaka kawih sesuai
dengan tatakrama Sunda.
 Guru menyampaikan informasi pembelajaran yang
akan datang.
 Pembelajaran diakhiri dengan do’a dan salam.
Pertemuan ke- 2

Kegiatan Deskripsi Kegiatan Alokasi


Waktu
Pendahuluan  Guru mempersiapkan peserta didik ke dalam suasana 10 menit
pembelajaran dengan berdoa, melihat kerapihan dan
kebersihan kelas serta menanyakan presensi hari itu.
 Guru memotivasi peserta didik, dengan
memperkenalkan judul-judul kawih yang diketahuinya.
 Guru menjelaskan tujuan pembelajaran yang
dikembangkan dalam pembelajaran rumpaka kawih
 Siswa diberi penjelasan tentang manfaat mempelajari
rumpaka kawih yang akan dipelajari
 Siswa dibagi ke dalam beberapa kelompok

Kegiatan Inti  Siswa mendiskusikan hubungan isi dari keseluruhan 60 menit


bait rumpaka kawih
 Siswa memparaprasekeun rumpaka kawih dengan
anggota kelompknya.
 Tiap kelompok menyampaikan hasil diskusi mengenai
paraphrase rumpaka kawih secara tertulis
 Siswa melantunkan rumpaka kawih dengan teknik
pelantunan yang tepat (secara perorangan atau
kelompok)

Penutup  Peserta didik dengan panduan guru menyimpulkan 20 menit


pembahasan paraprase dan teknim pelantunan
rumpaka awih.
 Peserta didik memberikan umpan balik dengan
mengajukan pertanyaan tentang rumpaka kawih
sesuai dengan tatakrama Sunda.
 Guru memberikan evaluasi (lisan / tulisan)
 Guru memberikan informasi pembelajaran selanjutnya
 Pembelajaran diakhiri dengan do’a dan salam.

H. Penilaian Proses dan Hasil Belajar

Jenis Bentuk Instrumen


Penilaian Proses Belajar Observasi Lembar Observasi
Penilaian Hasil Belajar Uraian
Tengetan ieu runpaka di handap!

MITRA

Gunung Guntur Gunung Guntur


Jalanna ka peupeuntasan, jalanna ka
peupeuntasan
Amit mundur amit mungkur
Wiréh badé parantosa, wiréh badé parantosan

Saninten mah buah saninten


Saninten diparapata, saninten di parapatan
Hapunten mah abdi hapunten
Bilih aya kalepatan, bilih aya kalepatan

1. Ditilik tina wangunna, rumpaka kawih “Mitra”


téh winangun sisindiran. Kagolong kana
wangun sisindiran naon, sarta naon alesanana
pangna disebut sisindiran? Jentrékeun!
2. Naon eusi tina unggal pada (bait) rumpaka
kawih “Mitra” téh?
3. Eusi pada ka-1 jeung ka-2 rumpaka kawih
“Mitra” téh aya hubunganana atawa henteu?
Jentrékeun!

Jawaban:

1. Rumpaka kawih “Mitra” téh winangun


sisindiran (paparikan). Pangna disebut
sisindiran téh lantaran nyumponan pasaratan
sisindiran anu utama nya éta ayana bagian
cangkang jeung eusi.
2. Eusi pada ka-1 : Amitan/permisi lantaran rék
mulang/balik lantaran dianggap pancén
atawa pagawéan anu jadi tanggungjawab tos
réngsé/lekasan.
Eusi pada ka-2 : Sanduk-sanduk /ménta
hampura bisi salila mancén gawé atawa
babarengan aya kasalahan atawa dosa boh ny
ngahaja boh nu teu dihaja.

3. Eusi pada ka-1 jeung ka-2 rumpaka kawih


“Mitra” mibanda hubungan atawa kasaluyuan
eusi. Éta hal téh katitén tina maksud anu
dikandungna nyatana dina pada ka-1 amitan
rék mulang ditéma ku ménta hampura tina
kasalahan.

H. Penilaian Proses dan Hasil Belajar

Jenis Bentuk Instrumen


Penilaian Proses Belajar Observasi Lembar Observasi
Penilaian Hasil Belajar Uraian
Tengetan ieu rumpaka di handap!

MITRA

Gunung Guntur Gunung Guntur


Jalanna ka peupeuntasan, jalanna ka
peupeuntasan
Amit mundur amit mungkur
Wiréh badé parantosa, wiréh badé parantosan

Saninten mah buah saninten


Saninten diparapata, saninten di parapatan
Hapunten mah abdi hapunten
Bilih aya kalepatan, bilih aya kalepatan

4. Ditilik tina wangunna, rumpaka kawih “Mitra”


téh winangun sisindiran. Kagolong kana
wangun sisindiran naon, sarta naon alesanana
pangna disebut sisindiran? Jentrékeun!
5. Naon eusi tina unggal pada (bait) rumpaka
kawih “Mitra” téh?
6. Eusi pada ka-1 jeung ka-2 rumpaka kawih
“Mitra” téh aya hubunganana atawa henteu?
Jentrékeun!

Jawaban:

4. Rumpaka kawih “Mitra” téh winangun


sisindiran (paparikan). Pangna disebut
sisindiran téh lantaran nyumponan pasaratan
sisindiran anu utama nya éta ayana bagian
cangkang jeung eusi.
5. Eusi pada ka-1 : Amitan/permisi lantaran rék
mulang/balik lantaran dianggap pancén
atawa pagawéan anu jadi tanggungjawab tos
réngsé/lekasan.
Eusi pada ka-2 : Sanduk-sanduk /ménta
hampura bisi salila mancén gawé atawa
babarengan aya kasalahan atawa dosa boh ny
ngahaja boh nu teu dihaja.

6. Eusi pada ka-1 jeung ka-2 rumpaka kawih


“Mitra” mibanda hubungan atawa kasaluyuan
eusi. Éta hal téh katitén tina maksud anu
dikandungna nyatana dina pada ka-1 amitan
rék mulang ditéma ku ménta hampura tina
kasalahan.

 Penugasan:
Teangan rumpaka kawih séjén ku jalan ngaregepkeun kawih sacara langsung atawa tina
radio/kaset/TV atawa media séjénna!

FORMAT OBSERVASI

PENILAIAN PENAMPILAN PELANTUNAN RUMPAKA KAWIH

No. Aspek nu Diajen PEUNTEUN


1 Artikulasi 15 – 25

2 Ekspresi 15 – 25

3 Harmonisasi nada 20 – 25

4 Kekompakan kelompok 15 - 25

Jumlah 65 - 100
Purwakarta, Juli 2016

Mengetahui Guru Mata Pelajaran,


Kepala Sekolah,

Asep Mulyana, S. Pd., M. Pd. Ida Rosida, S. Pd., M. Pd.


NIP 19651009 198903 1 005 NIP 19680615 200501 1007

Anda mungkin juga menyukai