g ( y ) y ' f ( x) 4.1)
dy
atau g ( y) f ( x)
dx
atau g ( y ) dy f ( x ) dx
PD diselesaikan dengan:pengintegralan:
g ( y )dy f ( x ) dx 4.2)
Perhatikan:
Pada persamaan terakhir, g(y) hanyalah fungsi y atau konstan, tidak berisi
variabel lain.
Pada persamaan terakhir, g(x) hanyalah fungsi x atau konstan, tidak berisi
variabel lain.
Contoh 4.1
dy
Carilah solusi umum PD berikut ini: 5y
dx
dy
Jawab: 5y , kedua ruas dibagi y, dikali dx
dx
dy
5dx
y
dy
y 5 dx
ln y 5 x C
y e 5 x C
y C1e 5 x
Contoh 4.2
Carilah solusi umum PD berikut ini: yy’ = 2x2
Jawab:
yy’ = 2x2
dy
y 2x 2
dx
ydy = 2x2dx
ydy 2 x
2
dx
1 2 2 3 4 3
y x C atau y2 x C
2 3 3
4.2. SOAL-SOAL
Carilah solusi umum persamaan diferensial berikut ini:
1. y’ = ky 6. y’ = exy
2. y’ = sec y. Note : sec y = 1/cos y 7. (y – b)y’ = a – x
3. xy’ = 5y 8. y’ = π(1 + y2)
2
4. y’ = 3x y 9. y’ +y2 = 1
5. y’ + ay + b = 0
Contoh 4.5
Carilah solusi umum PD berikut ini: 2xyy’- y2 + x2 = 0
Jawab: Bagilah tiap suku dengan x2 dan misalkan u = y/x
2uy’ – u2 + 1 = 0 u = y/x atau y = ux dan y’ = u + u’x
2u(u + u’x) - u2 + 1 = 0
2xuu’ + u2 + 1 =0
2xuu’ = - (u2 + 1)
2udu dx
1 u 2
x
ln 1 u 2 ln x C *
2
1 + u = C/x
2
y C
1 atau x2 + y2 = Cx
x x
4.4. SOAL-SOAL
Carilah solusi umum persamaan diferensial berikut ini:
1. xy’ = x + y 4. xyy’ = y2 + (x2 + 1)-1 x2
2. xy’ - 2y = 3x 5. xy’ = y + x5ex/4y3
2 2
3. xyy’ = y + x sec (y/x)
Carilah solusi khusus persamaan diferensial berikut ini:
6. xy’ = x + y, y(1)=-7,4 8. xyy' = 2y2 + 4x2, y(0)
7. xy' = 2x + 2y, y(0,5)=0 =4