Sloka yening ring Bahasa Indonesia pateh sekadi "Bidal". Sloka puniki masaih ring sesonggan,
kantun ilid artinipun. Kewanten binanipun, sloka puniki ngengge lengkara; Buka
slokane,......., Buka slokane gumine,......., Kadi slokan jagate,........, upami :
1. "Buka slokane, adeng buin sepita, suksmanipun : kaucapang ring anake sane kalintang
plapan (tangar) ngraos lan melaksana.
2. "Buka slokan gumine, nundunin macan turu, suksmanipun : sakadi anake sane nantangin
musuh sane sampun nengil.
3. Buka slokane, apa ane pamula, keto ane kapupu, sulsmanipun : napi sane kakaryanin,
sapunika taelr pikolehipun; yening melaksana kaon, sinah sengkala sane jagi kapanggih.
4. Buka sloka, bani mabak jepun, eda takut kena getahne, suksmanipun : yening purun
ngambil pakaryan sane ageng tur abot, sampunang ajerih pacang manggihin pakeweh
utawi kabean ageng.
Sesapan (Doa)
Sesapan tegesnyane nyapatin, sane matetujon nglungsur karahajengan, mangda nenten keni
bencana. Kawentenan sesapan manut tetujonnyane, minakadi :
Sesapan ngebah taru :"Ratu Betara Sangkara, titiang nglungsur taru druene, mangda titiang
nenten tulah."
Sesapan si jabang bayi : "Ratu Paduka Betara Brahma, icenin raren titiange pasikepan mangda
ipun setata rahayu."
Sesapan sabeh bales : "Kaki-kaki bentuyung sampunang kasiabange titiang, tiang cucun kakine."
Sesapan ngentasin genah tenget : "Jero sane nuenang genahe/margine, tiang nyelang genahe icen
tiang karahajengan."
Sesapan ri kala sungkan, wenten dongkan mamunyi : "Ih, apa not iba yening ada anak makeneh
rahayu, mai, sakewala yening tusing rahayu bakal cotot matane apang kanti buta."
Sesapan ri kala mireng suaran paksi tuhu-tuhu : "Buncul agung sepit semprong tuara
bakatanga."
Sesapan angin baret, angin nglinus : "Ratu Betara Bayu sampunang nglintangi riki, santukan
titiang akeh madue anak alit.”
Sesapan ri kala ngadol ingon-ingon utawi wewalungan : "Ratu Sang Hyang Rare Angon, ingon-
ingon I Ratu adol titiang nglungsur karahajengan."
Sesapan ri kala molihang pantun duene : Ratu Betara Sri, Titiang ngaturang yadnya, mangda
titiang rahayu."
Sesapan ri kala Tumpek Uduh :
Jumah.
Anak engken?
SIPTA (PERTANDA)
Sipta puniki wangsit wiadin ciri-ciri sekala miwah niskala, becik wiadin kaon, sane wenten arti
kalih suksmanipun. Sipta puniki kawedarang antuk barang sane wenten ring jagate, buron miwah
pripen kalih polah. Ring asapunapine taler wenten saking bawan jagat alih ring pakahyunan,
upami :
1. Yening wenten bintang kukus kanten ring langite kangin, punika kocap sipta (pertanda)
kaon.
2. Yening wenten buron alasan makadi kidang, manjangan ngranjing ka desa, punika kicap
sipta kaon.
3. Yening paksi culik-culik masuara kala wengi, nenten kasaurin olih i tuhu-tuhu, punika
kocap sipta (praciri) kaon.
4. Yening wenten anak nganten, raris rauh pajati, makta damar kalih pacanangan (pabuan),
punika taler sipta, makadi suksmanipun :
SASEMON
Sasemon punika taler sakadi Sasimbing, sakewanten lebih alus lengut tur nudut kayun. Sasemon
puniki wenten sane mawangun tembang, utawi gancaran, sakadi ring sor puniki :
Taruna : "Beh apa kaden melah bunga nagasarine ento, yan tiang maan ngubuhin bungane ento,
ap kaden liang atine".
Taruni : "Apa perlune ngubuhin kayu buka kene, ane tanpaguna, tulen bena lakar tuyuh
nyampatang luu sai-sai".
Wenten sasemon negngge Sekar macapat (Sekar alit) luir ipun :
Pupuh Ginada
1. Tiang mriki ngrereh "bunga"
kocap wenten "cempaka putih"
iriki genahnya reko
kocap luih warnanipun
nawang tranggana ngadika
inggih wiakti
"nanging dereng masamaya alap".
2. Sasendone kadi ring sipta
"dumadak ya ulung jani
delima wantane ento
akayih tengahin dalu
titiang masesangi nyangga
baan kacing
titiang suka metoh jiwa".
Pupuh Sinom
1. Masasemonteken roanga
"langite jani tingalin
ening tan pajalada kakelike ngasih-asih
bedak mabudi warih
dijaha paraning jauh
dumadak Widhine ica
ngujanin i tadahasih
apang suud sedih ya maselselan".
2. Kakantenane angucap
patut sapunika Gusti
yan kadi unduk mapikat
"pacengcengin glatik putih
mula ratuning paksi"
I Ratnasemara sumaur
"apan pacengcenge nista
glatik cambra tan mapelik mamikatin
glatik bunga saking Kendran".