DAFTAR ISI

Atur Prawacana……………………………………………………………………………….. …

Daftar Isi………………………………………………………………………………….………. … 1

1. KEMERDEKAAN INDONESIA 17 AGUSTUS…………………………………………3

2. KANCAKU…………………………………………………………………………………………5

3. GUSTI NIKU SAE………………………………………………………………………………..7

4. KERJA BAKTI NGRESEKI LINGKUNGAN………………………………………………8

5. PITIK WALEK……………………………………………………………………………………..11

6. KERJA BAKTI MINGGU……………………………………………………………………….

7. SOPAN SANTUN…………………………………………………………………………………

8. SEPATU ANYAR…………………………………………………………………………………..

9. MELBU SEKOLAH SMP………………………………………………………………………..

10. MELBU SEKOLAH TATAP MUKA………………………………………………………..

11. SAMPAH MASYARAKAT……………………………………………………………………..

12. DESAKU………………………………………………………………………………………………

13. FREZA WAHYU PRAMUNDIKA……………………………………………..………………

14. CAHYA SETITIK……………………………………………………………………..………………

15. PREIAN SEKOLAH ING GRIYANE KAKUNG………………………………..……………

16. SI KABAYAN……………………………………………………………………………..…………….

17. NGINGAH PITEK………………………………………………………………………..…………….

18. PANDEMI COVID-……………………………………………………………………………………..

19…………………………………………………………………..………………………………………………

19. SAHABATKU KANG BECIK…………………………………………………………..………………

20. GUSTI MAHA WELAS…………………………………………………………………..……………..

21. TUMBAS SEPEDA ANYAR…………………………………………………………….………………

22. BUDI PEKERTI……………………………………………………………………………………………..

1
23. SEKOLAH ANYAR…………………………………………………………………………………………

24. KATRESNANKU MARANG IBU……………………………………………………………………….

25. DALANG,NGIMPI…………………………………………………………………….…………………….

26. LIBURAN SEKOLAH WONTEN GRIYA EMBAH KAKUNG EMBAH PUTRI……………

27. NJALUK TULUNG……………………………………………………………………………………………

28. BUDI ANAK PETANI…..…………………………………………………………………………………

29. KATRESNANKU MARANG IBU……………………………………………………………………..

30. JAGO…………………………………………………………………………………………………………..

31. ACARA ULANG TAHUN KANCAKU…………………………………………………………………

32. PANDEMI COVID

33. BALAPAN MOTOR………………………………………………………………………………………..

34. WAUNI………………………………………………………………………………………………………..

35. PERSAHABATAN…………………………………………………………………………………………..

36. NGANTRI CUKUR…………………………………………………………………………………………..

KEMERDEKAAN INDONESIA 17 AGUSTUS

2
 Dening: Aditiya Dwi F

Dinten saya benter, salit sanget panjenengan ngakingaken tenggorokanku.

Dumadakan adalem mriksa sosok sapriyantun pemuda mboten benten ugi mboten
yaiku sahabat sejatos adalem yaiku pun raka. Panjenenganipun ketingal kelelahan
ugi kebenteran. Ageman rapi werni pethak teng anggenipun kaliyan ketingal
berwibawa. Kala adalem mriksa panjenenganipun nembe lenggah teng setunggal
kursi pinggiran margi nampak nengga samukawis. Lajeng tanpa ragu kawula miwiti
nyedak kawula pun miwiti ngendikan kaliyanan deweke.

“Ra, punapa panjenengan kemriksa kelelahan mekaten trus panjenengan

pakipun ageman beginian badhe ngapain ?” Ndangu adalem wontenipun. “koe gerah
ewah punapa, nih lukar pinten ?” Wangsul raka ugi nglintu walik nanya. “lukar 17
agustus 2013, waah panjenengan dados panugas upacara nuwun inggih.. Widih
kentunan coy anggonanmu kentunan” wangsul adalem . “nuwun inggih biyasa
kaping kemawon,” sahut raka. “panjenengan panjenengan nyengker mekaten,
panjenengan sayah nuwun inggih?” Ndangu kawula kaliyan kutepuk
pamidhanganipun.

Raka pun mangsul, “sanes sayah, namung sayah kemawon sami pun andini
mangsak mboten nate punapa menawi menika dinten kemerdekaan. Eh
panjenenganipun nglintu ngajak kepanggihan, ngajak margi, ngajak dhahar, ngajak
shooping.... Padahal udah nate menawi kawula menika panugas upacara sayangipun
panjenenganipun nglintu mekaten. Ugi panjenenganipun...”

“Panjenenganipun kenyih.......”(ujug-ujug swanten punika muncul ugi jebulna

punika yaiku swanten andini pacare raka).

“Ehmm...a...a...andini panjenengan panjenengan wonten dipunmriki,”

ndangu raka.

“Kawula udah midhanget punapa tembung loe sedaya, sakmenika kawula

ngasih pilehan panjenengan badhe ngajak kawula tindak-tindak utawi panjenengan
langkung mileh kagem upacara. Emut, tebih-tebih dinten panjenengan udah nate
punagi menawi mukawis kala kersa ngajak ngeten,” saur pun andini.“nuwun inggih..
Sayangipun menikakaken dinten kemerdekaan ugi kawula kedah upacara, mangsak
panjenengan mboten ngertiin kawula sanget sih..kowe mboten pirsa opo menawi
kawula dados panitia ugi tigang dasa menit malih kawula kedah tindak datheng
lapangan upacara,” wangsul raka kaliyan sayah.

“Oke, nyakarsa panjenengan kawula badhe tindak piyambak,” bales andini

kaliyan murka sanget lajeng panjenenganipun lajeng tindak.Kawula namung dados

3
panonton piyambakipun sedaya sampyuh. Amargi kawula piyambak mboten badhe
tumut urusan piyambakipun sedaya. Sayangipun lebet pikiranku ngendika gerah
ewah sanget pun putri menika panjenengan mboten wonten pangertosanipun sami
pisan nuwun inggih. Raka kemriksa pasrah ugi mendel tanpa nyusuti pacarnya
punika. Lajeng panjenenganipun ngendika wonten adalem panjenenganipun badhe
tindak datheng lapangan upacara amargi kala punika udah jam 9.30 juk upacara
dipunmiwiti jam 10 enjing.

Raka lajeng jengkar kaliyan minggahi sepeda montor kentunan ingkang

dipunkagungananipun. Kawula mriksani pasuryananipun aneh sekedhik bebahi.
Sayangipun kawula mboten kemradulekne panjenenganipunan ugi kawula lajeng
mengker palenggahan wau lajeng lajeng kondur kedalem. Amargi kawula kaleresan
mboten neloni upacara bendera.Sangantos dipundalem dumadakan hape dalem
ungel. Ugi jebulna wonten telpon mlebet. Yakni saking nomor hapenya raka.
Sayangipun ingkang menelepon sakmenika yaiku priyantun yuswananipun. Priyantun
yuswananipun martakaken menawi raka kecelakaan kala menuju datheng lapangan
upacara ugi sakmenika dirawat teng griya sakit.

Kawula lajeng shok midhangetanipun lajeng lajeng menuju griya sakit punika.
Kemriksa dipunmriku keluarga raka miwiti saking rama, ibu, pak-alit, ugi eyang
putrenanipun wonten dipunmriku sedayanipun. Ugi kemriksa wonten andin
dipunmriku nembe nuwun menyesal. Sayangipun tuhan sampun mboten saged
nguwawi raka kersanipun sugeng langkung dangu teng donya. Dokter ngendika
menawi raka sampun mboten saged dipunrahajengaken malih. Kawula lajeng nuwun
rumaosaken kesekelan menika, raosanipun enggal beberapa jam wau kepanggih
raka. Eh sakmenika panjenenganipun kedah kecelakaan ugi nyawanya mboten
rahajengaken malih. Ugi kawula ugi mriksani tuwunan priyantun yuswa mawi
kerabat keluarga raka dipunngrika.Lajeng andini ngaturi kawula, ugi
panjenenganipun ngendika dhateng adalem :

“Dinten menika yaiku dinten paling awon lebet sugeng adalem,kawula nyesal
sanget kaliyan dinten menika. Dinten dipunpundi kawula kecalan priyantun ingkang
paling kawula gandrungi. Bokmenawi tuhan kegandrungen dhateng raka dadosipun
tuhan mundhutipun.Ugi pancen dinten kemerdekaan menika sampun dados mboten
merdeka malih ngasta adalem amargi kawula mboten nganggep dinten menika yaiku
dinten kemerdekaan.

KANCAKU

Dening: Amanda Eva V

4
 Ing zaman sakniki akeh bocah cilik kang wis seneng isak numpak motor. Salah
sijine Ridwan. Ridwan ingkang umure sakwelas tahun lan lingguh ing kelas 6 SD.
Amergi wis tau ngerasakke kepenake numpak motor, saiki dadi kebiasaan Ridwan
lan dolan-dolan mesti nganggeh motor.

Ananging miturut Negara, sing angsal numpak motor niku tiyang ingkang wis
nduweni SIM utowo surat ijin mengemudi. Ing wayang sore, kancane Ridwan sing
jenenge Fatih moro ning dalem e.

Wan, Ridwan…Ridwan… Fatah nyeluk karo bengak bengok ing ngajeng ngriyo.

Woi…sedilut… kandhane Ridwan saka njero omah.

Let sadelo, ana swara pating gadebuk kaya ana lindu teko dirasake Fatah.

Wah… lagi teko, ngopo ae Wan kok suwe banget.. ? pitakone Fatah marang
Ridwan kang lagi wau mlayu marahi Fatah.

He…he…he… lagi wae madang wenak, Alhamdulillah werek !! jawabane

Ridwan.

Awak wae kang digedhekne, sekolah yo kudu di disekne !! tugas pr sekolah wis
mbok rampungke durung Wan ? pitakone Fatah.

Uwis rampung…aman… ana apa kowe dolan rene sore-sore Tah ? pituture
Ridwan

Amergi tugase wis rampung, ayo mubeng-mubeng Wan ngangge motor. Engkok
balapan wis, gelem ora ? jawabane Fatah karo cengar-cengir.

Ayo… sopo sing wedi !! paling koe seng kalah.

Wehh, ojo sombong Wan. Ayo dibuktekake bareng-bareng. Ngajake Fatih.

Sak banjure Ridwan melbu ing garasi, nyiapke lan ngetoake motore.
Trenggg…teng… tengg…

Siap rung tah..? pitakone Ridwan sing wis siap arep balapan.

Siap Wan. Jawabane Fatah..

Siji…loro…telu…

Treng…treng…trengg… tengg… Ridwan lan Fatah podo banter-banteran

numpak motor mubengi dalan Desa. Wong loro iku pada salip-salipan kaya balapan
motor tenanan.Ing dalan pertelon, Ridwan lali ora ngurupne klakson. Ora nyongko
ana bakul pentol ing lawan arah. Ridwan langsung kaget, dheweke bingung lan

5
gugup. Lik…lik…lik…awa minggir.Grubyukkk… klontang..tlepok…tlepok…pentol seng
ana ing rombong pada kuthak kabeh ing lemah. Praumpamane Ridwan lan Fatah
mbalek sak untara, dados gugup lan pucet.

Kepriye ta le…le.. ? nek numpak motor iki aja banter-banter. Daganganku

kutah kabeh, terus ngene iki piye lek ngeneki..? pituture bakul pentol karo nesu. Kula
nyuwun pangapunten Pak, saestu kula mboten sengaja, jawabane Ridwan ingkang
kaweden.Saiki daganganku wis ora isa di dol maleh, amergi wis kuthak kabeh. Kowe
kudu ngijoli duit.

Enggih Pak. Kula bakale tanggung jawab. Kula pamit mantuk rumiyen mendet
arto nggih Pak panyuwune Ridwan.Akhire Ridwan lan Fatah urunan duwit kanggo
ngijoli dagangane tukang pentol kang wis ditabrak mau. Sakwise kejadian kasebut,
Ridwan lan Fatah wis ora wani numpak sepeda motor banter-banter male.

GUSTI NIKU SAE

Dening: Arya Widodo

Ing setunggaling dinten Pak Bejo tukang ojek online, uripe pas-pasan lan
gadah anak taseh sekolah TK. Kaya biasane Pak Bejo ngeterake anake sekolah, banjur
6
mangkal teng pinggir dalan, ngentosi pelanggan lewat hpne seng wus rusak.
“Alhamdulillah, enek sing arep pesen?”. Atine Pak Bejo seneng banget, banjur pak
Bejo nukokne nopo sing di peseni pelanggan wau.Sakwise Pak Bejo nukokne
panganan shing dipesen pelanggane, seng wektu iku enteke okeh banget sekitar 700
ewu lan ijik gawe duwite dewe. Pak Bejo goleki lan delengi alamat seng podo karo
alamate shing pesen, bareng wus ketemu omahe Pak Bejo kanti sae lan santun
maringne pesenan niku wau.

“Leres inggeh niki dateng Bu Suprih, niki pesenane jenengan Buk?”. Ibuke
niku bingung kok pesenane akeh, padahal meng pesen siji. “Loh, Pak niki kok katah
pesenan kula, kula niku naming pesen setunggal, nek sementen berarti telase katah
Pak?” Pak Bejo inggi melu kebingungan “La teng mriki ibuk pesene 7 porsi buk, terus
niki sisane pripun?”. Banjur ibuk wau mboten purun, amergi mboten gadah yatra
700 ewu. “Buk, kulaniki nggih mboten gadah yatra, soale anak kula nggih butuh
berobat?”.

Akhire sega 6 porsi niku dibeta Pak Bejo, banjur Ibuk wau nyuwun ngapuro
dateng Pak Bejo. Pak Bejo numpak sepeda motor karo bingung lan ngroso sedih
amergi duwite telas damel tumbas panganan niku wau.Pak Bejo mandek ing pinggir
dalan lan mampir ing masjid, Pak Bejo ngakoni sholat lan dedongo marang Gusti
Pangeran. Sak wuse Pak Bejo ndongo, Pak Bejo mbagikne panganan wau teng bapak
tukang becak, wong dodol keliling, lan sak liane. Sak wuse niku segane diturahne
setunggal damel mangan anake.

KERJO BAKTI NGRESEKI LINGKUNGAN

Dening: Ayuke Neviana P

Ing sawijining dina ing desaku dianakake layanan masyarakat. Perasaan

kompak lan prihatin dibutuhake kanggo nggawe kahanan lingkungan sing resik ing

7
masarakat. Malah nuwuhake rasa kebersamaan uga bisa diwujudake kanthi layanan
masarakat sing ditindakake kanthi rutin. Tujuane yaiku nggawe lingkungan sing resik,
apik lan nyaman.Komunitas kasebut uga kerja sama ngresiki selokan utawa saluran
banyu yen ora diresiki bakal menehi pengaruh negatif marang masarakat desa,
ngresiki sampah lan tanduran wit utawa tanduran sing bakal ditandur.

Ora mung kanthi nandur wit, warga uga nindakake penghijauan lingkungan,
yaiku reboisasi saka siji desa menyang desa liyane. Reforestasi kasebut minangka
produsen oksigen lan nyuda polusi udara saengga masarakat ing desa kasebut ora
kena penyakit. Kanggo wong sing dalem e ana ing pinggir kali, dheweke njupuk
sampah ing pinggir kali. Dene alat sing digunakake kanggo layanan masyarakat,
kayata, cangkul, arit, sapu, kranjang sampah kanggo ngeterake sampah sing nyebar.
Layanan iki ditindakake jam 7 esuk.Implementasine ditindakake kanthi rutin
seminggu, yaiku dina Minggu.

Komunitas kasebut uga ngetrenake kerja sama siji lan sijine kanggo ngresiki
sampah sing kasebar. Kajaba masarakat, pamrentah uga seneng banget karo
kegiyatan kasebut. Malah walikota uga mudhun kanggo ngresiki lingkungan lan melu
layanan komunitas ing desa kasebut. Saka kegiyatan kasebut, desa bakal dadi resik
lan sehat. Komunitas uga nggawe utawa nggawe selokan kanggo nglumpukake
banyu yen udan wis suwe banget saengga desa kasebut tetep aman tanpa banjir.
Saliyane nggawe papan perlindungan banyu udan, masarakat uga njaga lan ngrawat
karesikan lingkungan supaya kelestarian bisa dijaga kanthi becik.

Komunitas uga nggawe peraturan sing ketat banget lan kudu netepi
peraturan kasebut kanthi bentuk kebersihan lingkungan.Aturan kebersihan
lingkungan yaiku yen warga ora mbayar biaya sampah saben wulan, mula warga
kasebut bakal dikenai denda nganti 2X dhuwit pambayaran sampah. Kajaba iku, yen
warga ora melu nindakake layanan komunitas ing desa kasebut, dheweke bakal
nampa sanksi kanthi wujud pernyataan yen bakal diajukake menyang Asosiasi
Lingkungan (RT). Banjur, yen ana warga sing mbuwang uwuh kanthi sembrana mula
warga kudu mbayar denda Rp. 20.000, - lan dhuwit kasebut bakal digunakake kanggo
ngurus tanduran utawa tuku peralatan reresik, kayata tuku pupuk, tong sampah
anyar, tuku pot, tuku wiji tanduran lan liya-liyane. Piranti kasebut dituku kanggo
digunakake yen ana gaweyanlayanan ing desa.

Sanajan mangkana, warga isih kudu njaga lan peduli karo lingkungan sekitare.
Lan kanggo warga sing ndeleng warga liya sampah, dheweke dijaluk lapor menyang
kepala Asosiasi Lingkungan (RT). Layanan komunitas iki ora mung ditindakake ing
komunitas, nanging uga ing lingkungan sekolah. Pelayanan komunitas ing lingkungan
sekolah biasane ditindakake ing dina Jumuah utawa sing umume diarani "Jumuah
Bersih" lan biasane nganggo sandhangan olahraga.

8
 sing nindakake layanan komunitas ing lingkungan sekolah, yaiku kabeh siswa
lan siswa sekolah. Pelayanan komunitas ing lingkungan sekolah dianakake supaya
kabeh siswa lan siswa ngerti yen penting banget njaga kabersihan lan
pentingekerjasama lan toleransi kanggo saben liyane. Pelayanan komunitas sing
dianakake ing lingkungan sekolah, diwiwiti saka ngresiki saben kelas dadi resik lan
rapi, uga ana ngresiki selokan banyu supaya kanal banyu bisa mlaku utawa mili
kanthi lancar tanpa alangan, mop lantai, lan mbuwang uwuh sing ditinggalake. wis
numpuk supaya ora dadi sarang nyamuk, uga ana sing mbuwang tanduran sing wis
ora berfungsi maneh, iki ditindakake supaya tanduran bisa urip kanthi apik lan akeh
kegiyatan liyane ditindakake .

Siswa lan siswa didhawuhi nggawa alat sing digunakake kanggo layanan
masarakat ing lingkungan sekolah, yaiku awujud kemucing, sapu, tongkat sapu,
pelat, ember cilik, arit. Sekolah uga nggawe aturan sing kudu dituruti.Aturan kasebut
awujud siswa sing ora melu kegiyatan layanan masarakat, mula bakal kena sanksi
utawa dendha saka sekolah kasebut. Sanksi kaping pisanan yaiku, yen siswa ora
nggawa peralatan kanggo layanan masarakat, siswa bakal kena dhendha kanthi cara
mbayar denda Rp. 5.000, - dhuwit kasebut bakal digunakake yen kabutuhan tuku
barang kanggo layanan masarakat lan sing nomer loro, yaiku yen siswa ora nganggo
klambi olahraga mula kudu lapor menyang Bimbingan Konseling (BK) lan entuk nilai
10.

Pelayanan komunitas ing lingkungan sekolah ora mung ditindakake kanggo

ngurus utawa njaga kelestariane, nanging uga dianakake pambiji kanggo saben kelas.
Yen kelas menang lan njaga kebersihan kanthi tertib, kelas bakal diwenehi hadiah
kanthi bentuk sertifikat utawa piala.Lan kanggo siswa sing kelas reged, kelas kasebut
bakal dihukum sekolah. Pelayanan komunitas ing lingkungan sekolah ora mung
ditindakake ing dina Jumuah, nanging dina liyane kajaba dina Jumuah, isih
ditindakake kanggo njaga karesikan lingkungan. Yen ana uwuh, kudu dijupuk, sithik
wae, kudu dilebokake ing sampah sing wis disedhiyakake. Lan yen ana siswa utawa
siswa sing uwuh, dheweke kudu dieling-eling supaya ora ditindakake maneh. Sampah
uga ora mung dibuwang nanging sampah bisa diolah utawa digawe dadi barang sing
migunani kanthi ngurutake luwih dhisik lan gampang digunakake kanthi bener
saengga bisa nyuda sampah ing TPA lan ora nyebabake polusi.Sampah uga ngasilake
dhuwit yen diproses kanthi bener lan uga ora diidini motong wit kanthi ora sengaja
supaya longsor ora kedadeyan. Yen kita pengin motong wit, pilih wit sing lawas, aja
reboisasi kanthi rutin supaya bisa nyedhot banyu udan. Urip ing lingkungan sing
aman, tentrem, sehat lan ora kena penyakit bisa nggawe urip kita kepenak. Dadi ayo
ayo nindakake acara layanan masyarakat ing lingkungan supaya kelestarian bisa
dijaga kanthi rapi lan aja sampah lan manut paugeran babagan karesikan lingkungan.

9
 Pelayanan komunitas ora mung kanggo nglestarekake lingkungan nanging
uga kudu kerja sama, tetulung, sabar, lan ngajeni liyane. Mula, gawe lingkungan
ADIWIYATA lan lingkungan sing sehat.

PITIK WALEK

DENING: Aziz Nur A

10
 Pak Mukidi kui, juragan sapi tapi nduwe phitik walek seng senenge ngomong
lucu karo batire. Yen ketemu phitik liyane, mesti phitik walek gawe cerito lucu lan
ndagel nganti batire nguyu kemekel.kadang-kadang pitik walik kui yo sok ngarang
cerito pengalamane deknen seng aneh seng gurung tau dialami konco-koncone.
contone yo turu neng meja terus lelungan karo manukwulung barang.

Tingkah lakune kadang yo sok kaya badut nalikane kente’an bahan lelucon.
ptike-pitek liyane seneng nanggepi nk nalikane kumpul karo pitek walik. mestine yo
ditanggapi supoyo ngomong seng ra jelas utowo ngawur.Sawijining dino kae pitik
walik lungo neng adoh, terus umpetan neng jero guwo bare nangis. Nganti nangise
pitik walek kerungu kancil seng gek jek milah-pilih wit-witan seng neng jero guwo.

“kowe ki ngopo lik pitik walik” pitakon kancil

” Aku ki jan sedih tetan chel. wuluku bedo mbek liyane, yaiku wuluku kwalek
kongene iki, tur yo ora rapi”

“wis rasah susah rasah sedih.Meng masalah wulu kok semang di gawe
mumet.Awak ku malah jan ra ndue wulu blas!.Aku ki saben dino kudu ngarang cerito
seng aneh-aneh supoyo podo gelem cedhak mbek aku. Konco-konco yo ra bakal
gelem cerak mbek aku seng wulune kaya ngene iki.Nalikane gak isa gawe nguyu
utowo lucu.Ealah awakmu salah penerten kui!Ra usah kudu lucu konco-konco tetep
seneng mbek koe kok. Malah bakal akeh seng seneng yen saumpomo kowe gelem
ngrunggokke cerita laiyane.Salah banget yen awakmu malah kudu lucu utawa seng
unik lan menarik perhatian supoyo di tresnani liyan”e.

“Ndak ho’o chil? aku ora kudu saben dino gawe ndagel benisa di senengi karo
konco-koncoku?.”

“Mugakno rasah wae! Pak mukidi juragan sapi kae to malah nyok makani aku,
arep hudu dadi ingon-ingone tur yo ra lucu. Nyatane aku ra tau ndagel yo tetep
nduwe konco akeh!.Seng penting kwe gelem tetulungan marang lan yo gelem
ngrungokke pendapate koncomu. Kang paling utama yaiku ngandani konco ora
pekewuh bab kebenaran lan tumindak kang keliru. Nasihat seko kancil.

” Tak runggoke tenan cil kondomu iki. Koncomu luweh akeh tinimbang
koncoku, masio kowe ra isa gawe lucu. Wah tiwas aku rumongso mesti sok ngadek
nalikane kumpul karo koncoku.Rumangsaku nk ra isa gawe lucu arep di tinggal karo
koncoku.

“Ora bakal walik!. Ra mungkin arep di tinggal karo konco seng apik-apik.
Muali saiki kowe uripo seng normal wae kaya aku. Ngomomong lucu oleh tapi ra
usah digawe-gawe. mesti bakal okeh seng cocok srawung karo kowe” jare kancil.

11
 Yo wis nk kon ngon cil, aku tak rasah mekso awakku dewe ngadek meneh.
Aku raep bakal ora aneh-aneh meneh. Sakjane aku yo wis kesel nk ndagel saben
dino. Suwun cil, Kowe pancen konco paling top.Awit dino kui pitik walek wis ora
mekso meneh awake kudu ndagel sabne dino. awale yo tik-pitik liyone gumun
marang perilakune pitik walik saiki. Nanging saiki malah tambah akeh koncone pitik
walek mergo gelem ngrunggokke ceritane konco-koncone.

KERJA BAKTI MINGGU

Dening: Dana Tri L

12
 Sabtu sore aku lan bapak lagi lungguh santai karo crito ning ngarep omah,
banjur ana tamu ngucap salam.

“Assalamualaikum, kulanuwun”, Suarane Pak RT.

“Wooooo…… Pak. RT, wonten nopo pak”, jawabe bapakku.

Dadi sore iki mau pak RT lagi mubeng marang dalem e warga sekitar
mbagekne surat undangan kerja bakti sing arep dilaksanakne minggu esuk jam 7.Aku
langsung muni nak bapak, “Aku sesok nderek kerja bakti ya pak”

“Iyo…. Gak opo opo, karo belajar srawung karo tonggo”. Jare bapakku.

Sesuk e isuk aku wis semangat tangi isuk, gak lalu aku sarapan disek mergo
wedi ora kuat melu kerjo bakti bareng warga sekitar.Aku lan bapakku budal kerja
bakti gowo aret lan pacul sing ana ing mburi kandang.

“Iki le arite gowonen, bapak tak gowo pacul”. Munine bapak.

“Oke pak”, jawabku marang bapak.

Banjur aku lan bapak langsung budal menyang lapangan kumpul karo warga
sing wis teko luweh awal.Nek kana wis enek Pak RT, Pak Rohman lan Pak Hasan.Ogak
suwe, warga liane uga teko lengkap gowo peralatan sing dibutuhne.Aku lan bapak
ditugasi ngresik i suket kang ana ing tugu selamat datang, sementara warga liane ana
sing ngresik I selokan, mindahi material pasir lan bakar-bakar sampah.

Acara kerja bakti sosial iki memang dadi acara sing dianakne rutin setiap bulan.
Aku mesti melu bapak kerja bakti karo belajar srawung karo tonggo-tonggo
sekitar.Aku ngroso acara kerja bakti iki kegiatan kang becik di enekne rutin saben
wulan supoyo deso kang di panggoni katon resik lan sehat.

SOPAN SANTUN

Dening: Dhiyan Ayu ASP

13
 Yen sawong kelangan sopan santun jero kuripan, mula dheweke nembe
ngracuni kuripan kanthi sikap lan panggawe ala. Sopan santun ndelokake kwalitas
kepribadian sawong menungsa. Tambah cendhek ati lan tumindak dadi sawong
menungsa, mula dheweke badhe tumindak sopan lan santun kanthi tulus lan kebak
ngandel awak.Sopan santun yaiku kanggonan saka panggawe awak sing terekspresi
saka kwalitas sak njero moral. Moral kuwi dhewe ngrupakne sawijining sing
dipakolehake saka ati nurani, sing diekspresikan jero panggawe lan cara mikir.
Sawong menungsa sing nyopan santun cendhek, biyasane sangka dene kwalitas
moral awake sing cendhek. Lan hal iki diamargakne, ati nuraninya terisi kanthi aji-aji
negatif.

Kanthi tambah ora praduline wong-wong kanggo sopan santun jero kuripan,
nunjukake ilange ati becik jero kuripan. Lan masalah iki, mesti badhe dadi sawijining
sing ala jero pamotan kuripan sosial sing luwih tertib ugo harmonis. Tanpa sopan
santun, wong-wong badhe kelangan laku becike jero ngladeni kuripan.

Sopan santun yaiku energi positif, sing bisa nyiptake kuripan pribadi sing
luwih nduwe kwalitas. Amarga, wektu sawong menungsa nduweni sopan santun jero
sikap lan panggawe, mula dheweke nembe ngulakne energi becik marang wong liya,
lan wong liya sing rumangsakne energi becik kesebut, atine dadi luwih praduli
kanggo ngladeni energi sopan santun. Artine, wong-wong sing sopan santun sanuli
mbisakne pangandel luwih saka wong liya. Sopan santun dudua panggawe sing
ngethok-ethok becik kanggo siji kepentingan,ning ngrupakne tumindak saka sikap
cendhek ati, sing dikuwatake saka etika lan integritas pribadi jero konsistensi
panggawe.

Sopan santun bisa dadi duwe sapa wae. Ning, kanggo nduweni sopan santun
dadi kanggonan saka panggawe kepribadian sing becik, sawong menungsa kudu
ngrawat kwalitas morale kanthi aji-aji kuripan positif sing etis, nuli diungkapkan jero
integritas pribadi sing konsisten kanthi sikap cendhek ati kanggo ngladeni kuripan.
Sopan santun dipakolehake saka kwalitas wong becik, sing bener-bener urip kanggo
mujudtake rasa bekti awake nang wong liya; liwat tata basa, sabar, ekspresi lan
panggawe liyo sing santun.

Sopan santun badhe dadi tambah ngaruh kanggo kebecikan awak dhewe lan
wong liya. Wektu sawong menungsa bisa ngembangke ati nuranine kanggo tata
krama kuripan, sing ngajeni wong liya, lan bersyukur dhuwur apa sing diduweni,
tanpa ana pangrasa ora dhemen marang sing liya.

Rudi : Sugeng enjang Ratih.

Ratih : Sugeng enjang Rudi.

Rudi : Ratih, kowe yen nang omah nganggo basa apa, karo wong tuwa?
14
Rani : Sugeng enjang Ratih lan Rudi.

Rudi : Sugeng enjang Rani.

Ratih : Sugeng enjang Rani.

Rani : kowe lagi mbahas apa?

Rudi : Oooh, aku lan Ratih lagi mbahas tata krama yen nang omah.

Rani : Oooh.

Dina : Sugeng enjang.

Rani : Sugeng enjang Dina.

Rudi : Wah Dina teka, din kowe yen nang omah nganggo basa apa?

Dina : Aku nggawe basa krama alus yen marang wong tuwa.

Ratih : Aku ya pisan nggawe basa krama alus marang wong sing luweh tuwa.

Rudi : Yen kowe Ran?

Rani : Yen aku ya pada kaya Ratih lan Dina.

Rudi : Yen karo adhikmu nggawe basa apa?

Ratih : Yen marang adhikku ya nggawe ngoko alus.

Rudi : Yen kowe Din?

Dina : Aku ya pada karo Ratih, yen rani kowe nggawe basa apa?

Rani : Aku ya nggawe ngoko alus, yen Rudi kowe dewe yaopo?

Rudi : Aku ya pada kaya kowe kabeh.

Dina: Apa'a ya kita kudu krama alus marang wong tuwa?

Ratih : Supaya nghormati marang wong sing luwih tuwa.

Rani : Iya betul.

Rudi : Yen nggawe ngoko lugu marang wong tuwa oleh gak?

Rani : Ya gak oleh

Rudi : Opo'o gk oleh?

Ratih : Soale ora sopan.

15
 Rudi : Oooh.

Rani : Opo'o ya marang wong sing luwih enom oleh nggawe basa ngoko lugu
utawa alus?

Rudi : soale wong iku luwih enom teko kowe.

Ratih : Iya.

Dina : Iya rudi betul.

Rani : Iya wis aku muleh disik ya soale wis ape bengi.

Rudi : Iya, aku ya muleh.

Ratih : Aku pisan.

Dina : Ya aku pisan soale weteng ku wis luwe, Hehehe.

SEPATU ANYAR

Dening: Diah Ayu Dwi A

Ing sawijining desa ana kulawarga sing sederhana nanging kuripane seneng.
Yaiku kulawarga Pak Rati, garwane yaiku Bu Siti. Dheweke duwe 2 anak wadon sing
jenenge Dinda lan syila. Dinda kelas 10 SMA lan adhine syila kelas 3 SD. Dinda sayang
banget karo adhine, amargi iku adhine sijisijine. Kulawarga saking pak Rati kalebu
kulawarga sing ora mampu. Pak Rati mung kerja dados buruh bangunan lan Bu Siti
16
kerja dados tukang resik-resik ing desane Dino Minggu Dinda lan adhine menyang
pasar amargi diutus ibune tumbas sayur.

Ing pasar adhine Dinda ngrengek njaluk tukokake sepatu anyar amargi ngerti sepatu
apik ing kunu. Sepatue syila ancene wis bodol lan ora ana rupane.
“Mbak tumbasaken sepatu niku , ketoke apik temen”
“Mbak ora ndue duwit syil .Iki duwit e arep nggo tuku sayur tok”Jawab e
Dinda sing melas marang adhine.
Senajan mboten ditumbasno , Syila tetep meneng nrima. Bocah cilik kuwi wis
ngerti angger kuripan rekasa , nggo mangan ae kurang apa maneh gae tuku sepatu.
Sawise saking pasar lan tuku sayur , Dinda Bali menyang omah. Dalem e Dinda kaya
gubug nanging tetep rapi angger disawang amarga Dinda bocah sing sregep lan
manutan. Dalem e saking pring sing dianyam lan atape wis pada rapuh dipangan
rayap.

Ing dalem e Dinda akeh wit kembang sing mekar senajan Dinda saking keluarga sing
ora mampu, nanging ramane dinda pingin dinda dadi wong sukses lan pingin
nyekolahake dinda nganti perguruan tinggi. Ramane bersyukur amarga Dinda kalebu
siswi sing pinter ing sekolahane lan bisa oleh beasiswa sing Isa ngringano bebane.
Wengine pas Dinda arep Sinau lan ramane sing nembe bali saking kerja mereki
Dinda.
Din kowe kudu dadi wong sing isak berguna lan isakmbanggano rama. Kowe
kudu isak ngluwihi Rama lan ibumu sing mung dadi buruh bangunan lan tukang resik-
resik. Kowe kudu isak dadi wong sukses.” Ngendikane ramane Dinda “Nggih rama
niki Kula badhe usaha , Kula nedhi do’ane njenengan ben Kula bisa dadi wong sukses
sing bisa bahagiaken njenengan kale ibu. ”
Dina Senin esuk -esuk sing artis banget Dinda wis tangi lan wis siap arepe
budhal menyang sekolah. Dinda nyiapake sepeda sing arep dinggo menyang sekolah.
Dinda mangkat esuk amarga arep melu lomba cerdas cermat sing diadakake ing
SMA. Sawise siap, Dinda pamitan marang Rama lan ibune “ Ibu lan Rama , Kula
badhe mangkat rumiyin. Mugi-mugi kulasaged dados juara lan saget mundut sepatu
kangge Syila.” Pamitane Dinda Karo Salim marang Rama lan ibune.
“Ya , Aamiin . Rama lan ibumu mesti do’a no sing apik nggo Kowe. Menang
kalah iku wis biasa sing penting kowe wis berusaha. Aja lali bismillah mengko
sakdurunge garap , Ati-ati
ya Din.” Ngendikane raman.

Mbak mengko tumbas sepatu anyar gae aku ya? ” adhine sing sumringah nganti arep
ditukokake sepatu anyar
“ Iya do’ano mbk ya ” jawab e Dinda marang adhine
“Iya mbak semangat ya ” jawabe Syila sing sumringah
Perjalanan Soko omah e Dinda menyang sekolahane mbutuhake wektu ± 10

17
menit. Tiba ning ing sekolahan Dinda deg-degan amargi sekolahane wis rame lan
peserta lomba saka sekolahan liyane ya wis pada teka. Ing sekolahan uga dipasang
umbul-umbul werna-werni, tembok sekolah uga dicat anyar.Acara e ketok
meriah.Ing lomba Dinda bisa njawab soal sing diwacakake dewan juri nganti bener.
Iki wektune pengumuman juara. Dinda oleh juara 1 , Dinda nampa piala lan amplop
ing isine piagam lan ditambah duwit pembinaan. Sawise iku Dinda Bali menyang
omah Karo sumringah
“Assalamualaikum Rama , ibu ”
“Waalaikumusalam, ana apa Din kok berok-berok? Pitakone ibune Dinda
Bu kula saged juara 1 kaliyan syila badhe saged kagungan kasud enggal ”
Alhamdulillah Din. Anake ibune pinter temen. Ibune tambah sayang Karo
Kowe.” Ngendikane ibune Dinda sing sumringah lan bangga.
Sore-sore sawise ganti klambi. Dinda ngajak syila adhine menyang pasar
tumbas sepatu anyar.
Tuku sepatu sing Iko syil? ” pitakone dinda marang adhine. Iya sing iku mbak .
Dinda langsung tuku sepatu sing dipilih syila. Ing Jero atine Dinda lega banget amarga
wis bisa nuruti
keinginan adhine nggago jerih payahe dewe.

“Matur nuwun ya mbak ” Atine Dinda tambah bungah.

MELBU SEKOLAH SMP

Dening: Dwi Adelya P

Sak uwise perian sekolah suwe, sesok wayae melbu sekolah uga golek ilmu
kanggo sangu mbesuk gede.Ora kroso ati iki mulai gugup amergo sesok bajur uwis
sekolah ing bangku SMP.Aku ketrimo ing SMP sing tak pengeni kang panggonane ana
kuto gede. Aku wis ora sabar bakal ketemu konco anyar, guru anyar lan pengalaman
anyar.Bapak lan Ibu juga akeh ngewehi wejangan supoyo bisa sekolah tenanan,
18
pinter, lan isa mbanggakne wong tuwo. Ora lali aku uga dikandani lek sekolah ing
kuto kudu isa njogo diri saking pergaulan kang ora becik, kudu taat agama!

Ora kroso dino kang ditunggu tibo. Tepate dino senin aku di terke bapak
menyang

sekolah gawe seragam anyar lengkap. Aku diterke sampe gerbang ngarep sekolahan
terus pamitan lan bapakku muleh.

Bapakku matur. “Lek wis jam muleh sekolah ngabari ya le, ngko tak papak”

“Enggeh Pak !!”, jawabku.Aku mulai melbu sekolah nuju lapangan kang uwis
ana akeh bocah anyar baris. Dino iki enek kegiatan sing diarani “MOS”. Jadi poro
siswa anyar bakal dikenalke karo lingkungan sekolah sing suwene 3 dino.Acara MOS
iku dimulai pembukaan upacara bendera, wejangan soko bapak kepala sekolah,
perkenalan lingkungan lan lio-liane.Aku seneng banget duweni kesempatan isa
sekolah SMP ing kuto. Aku berjanji karo awakku dewe lek nek sekolah iki bakale aku
isa luweh berprestasi, sregep lan isa manggakne wong tuaku loro karone.

MELBU SEKOLAH TATAP MUKA

Dening: Edi Setiawan

Sak wis e preian suwe , seng disebabke covid19 ,lan onk aturan pemerintah
yaiku penerapan PPKM.Melbu sekolah nggor kawitan Iki aku seneng banget, bakal
ketemu konco ,lan isa ngenal i lingkungan sekolah seng selama Iki urong pernah
diweruh i .Jalaran bakal isa ketemu bapak ibu guru lan isa Maham i materi seng
dijelaske secoro langsung ,uga aku bakal isa Maham i lueh jelas materi seng dijelaske.

19
 Gara-gara sekolah seng ditunda Kawit kelas 10 Iki nganti aku Munggah kelas
11 .Aku melbu sekolah pas Dino Senin,Dino seng ws tak tunggu-tunggu Ket suwe
,jalaran ati seneng banget isa petok konco-konco.Aku sekolah budal Dewe jalaran
sekolah Nang deso , sek oleh dianjurno gowo pedah Dewe.Pas kawitan melbu
sekolah bapak/ibu guru wali kelas ngewehi wajengan lan perkenalan.Bapak/ ibu guru
nggeh ngewehi wajengan kudu tetep matuhi protokol kesehatan , jalaran diadakno
sekolah tatap muka.Awak Dewe Yo kudu pinter-pinter jogo kesehatan.Matuhi
"protokol kesehatan" yaiku kudu nggae masker , lan jaga jarak.

Aku Melbu sekolah Iki kudu lueh ngerti lan paham materi seng dijelasno ,aku
kudu lueh isa berprestasi supoyo bisa banggakno wong tuo lan isa ngeraih cita-cita
seng selama Iki tak pingin i.

SAMPAH MASYARAKAT

Dening: Eny Setyaningsih

Botol sing ngebaki talang. Sampah plastik sing sumebar ing kana-kene. Gelas
pecah sing beredar ing dalan dadi masalah tumrap pangguna dalan. Sanajan prajurit
pembersih saben dina ketiban kabeh sampah, isih ora bakal nyuda utawa entek aku
ora ngerti pikiranku nalika ndeleng uwuh. Apa ora ana pangertene masarakat
mbuwang sampah ing panggonane. Napa wilayah kutha asring dibanjiri? Yaiku asil
saka komunitas sampeyan dhewe, amarga sampeyan mbuwang sampah ing kali,
20
selokan, selokan. Supaya banyu mili Sing bakal kliwat dalan ora bisa liwat kanthi
cepet, amarga ana tumpukan sampah sing nggumpal ing kana. Para pemuda uga ora
duwe rasa peduli sosial, apa dheweke ora bisa ngerti ing njaba sing pengin mangan
kudu golek sampah, nglumpukake sampah kanggo didol, supaya bisa mangan. Malah
wong sing urip sederhana bisa mangan amarga uwuh, nanging kenapa saiki iki kabeh
padha liwat panggonan? Pancen gampang digandhengake karo jamane. Dheweke
ora ngrasakake kahanane wong sing urip kanthi gampang. Malah botol bekas sing
kudu dikelola kanthi bener utawa didaur ulang dadi barang mewah sing dibuwang.
Endi otak sampeyan saiki? Endi sampeyan kuwatir karo kutha, desa, lingkungan
Sampeyan pancen ora duwe rasa peduli karo lingkungan sampeyan. Malah warga ora
ngerti manawa rereged nyebabake bencana sing ngrusak wong akeh.

Sampah sing isih tumpukan ing kali lan mblokir dalan banyu wis nyoba
dibersihake dening staf pembersih desa harmoni Guyub. Lan entuk tanggepan saka
pamrentah babagan bencana banjir iki, pengelolaan sampah bakal ditindakake
kanthi bener sadurunge iki. kegiyatan dianakake. Pamrentah kutha uga mrentah
prajurit pembersih kanggo ngempalake sampah supaya banyu bisa lancar kaya
sadurunge banjir dawa iki. Asile banjir, bocah-bocah sing kudune sekolah ora mlebu
sekolah amarga sekolah kapenuhan banyu amba. Sayang banget, sing saiki kudu
entuk ilmu, dheweke kudu sinau nganggo buku sing diwenehake lan uga ana. Malah
ing kamp-kamp pengungsi dheweke diwenehi sandhangan, panganan, omben-
omben, utawa buku kanggo nambah ilmune, sing mburu emas mbesuk kudu
mandheg amarga banjir.

Kanggo tambahan panganan, para ibu lan bocah-bocah wadon padha masak
bahan-bahan kasebut, bocah-bocah katon bosen amarga ora bisa dolanan kanthi
bebas. Papan perlindungan sing disedhiyakake sempit banget lan mung bisa
digunakake kanggo turu kanggo masak, lan para donatur nggawe ruangan sing beda
kanggo masak. panganan kanggo para pengungsi. Penyediaan banyu lan jamban uga
ora nyukupi saengga akeh bocah lan bocah-bocah ngalami diare amarga kamp-kamp
pengungsi ora resik. Perwakilan saka wong-wong mau wis nglaporake rasa ora
nyaman iki marang pamrentah, nanging pamrentah durung nanggapi. ngresiki
nganggo alat sing gratis.

Sawise seminggu ngalami bencana banjir lan urip ing tenda pengungsi,
kahanan kasebut pungkasane pulih. Banyune kayane kurang saka sadurunge.
Pendhudhuk seneng banget amarga kahanane kaya sadurunge, dheweke uga seneng
amarga bisa bali menyang omah. omah-omahé sanajan ana sing ambruk. lan omahé
reget karo uwuh lan lendhut sing nghias omahé. Pungkasané padha cepet-cepet
golek selang kanggo ngresiki omah sing reged amarga banjir. Bencana banjir sing
nyerang désa wingi nggawe memori sing nglarani banget kanggo dheweke.
Pungkasane, dheweke nyerah sampah lan nyebabake bencana sing elek banget.

21
Dheweke uga ngarep-arep kedadeyan iki ora bakal kedadeyan maneh lan pamrentah
bakal nguwatake tanggul lan fasilitas pencegahan banjir.

Faktor manungsa luwih bisa nyebabake banjir, kurang kasadharan masarakat

kanthi sampah lan motong wit kanthi ilegal minangka faktor klasik sing ora bakal
ilang. Nyegah ditindakake dening pamrentah kanthi nggawe kontrol DAM ing sisih
hulu kali lan infiltrasi saengga banyune ora cepet banget tiba ing dharatan. Banyu ing
bendungan kontrol kudu dilebokake kanthi intensif ing lemah. Nanging, pangapikan
lan pangembangan uga kudu diimbangi karo keprigelan masarakat tumrap alam
kasebut. Lingkungan minangka bagean saka urip kita. Dadi, pancen cocog yen kita
njaga lingkungan supaya tetep resik. Penanganan limbah lan daur ulang kudu
disengkuyung. Kajaba iku, tandur wit uga kudu ditindakake lan dirawat. Ing
sawijining wektu, udan deres nyerang desa sing harmoni, ora bisa dibayangake
manawa udan ora bakal mandheg mbasahi desa kasebut. Pungkasane, kedadeyan
banjir esuke, meksa para warga bungkus barang-barang lan langsung menyang
kerajaan masarakat, yaiku evakuasi. Dene sadurunge kedadeyan kasebut, kepala
desa Guyub kanthi harmoni menehi panjaluk supaya ora mbuwang sampah menyang
kali, saluran pembuangan, selokan utawa selokan utawa uga mbuwang ing papan
sing ora ana sampah sing ngambang. Nanging masarakat ora krungu panjaluk saka
desa kasebut lurah, kepala desa pancen jengkel ndeleng polah masarakat sing ora
ati-ati. Yen masarakat pengin nindakake daya tarik sing diwenehake kepala desa,
masalahe ora bakal gedhe. Asile udan mau bengi ora mandheg desa Guyub rukun
kanthi rukun lan ana banjir. Akeh wong lara malaria, demam berdarah. 75 omah
warga sing omahe ambruk amarga banjir, 50 ngalami penyakit parah, lan sis mung
ciloko ringan.Malah ing kamp pengungsi, obat-obatan lan perawatan wis disiapake
saka puskesmas lan rumah sakit.

DESAKU

Dening: Firyal Dewi N

Sabtu sore aku lan kanca-kancaku lagi lungguh santai karo crito ning
pelataran omah, banjur ana pak RT teko takon.

" Le, bapakmu opo ana ning omah?" , suarane pak RT.

" Inggih pak wonten ing ndalem, wonten nopo nggeh?", takonku marang pak
RT.
22
 Pak RT banjur njelaske dadi sore iki mau lagi mubeng marang omah e warga
sekitar ngaturaken kerja bakti sing arep dilaksanakne minggu esuk jam 7.

Aku langsung muni "kepriye yen awak e dewe sesok melu kerja bakti"

"iyo ayo ae seru iki yen rame-rame", Jawab.e konco-koncoku.

Sesuk e isuk aku lan konco- koncoku wis semangat tangi isuk, gak lali aku
sarapan disek mergo wedi ora kuat melu kerjo bakti bareng warga sekitar.Aku lan
konco-koncoku budal kerja bakti lan ora lali nggowo piranti gawe kerja bakti, aku
bageyan nggowoni aret lan pacul.Banjur aku lan kanca-kanca langsung budal
menyang lapangan kumpul karo warga sing wis teko luweh awal.Nek kana wis ana
pak RT, pak Burhan,lan pak Hasan.Ora suwe,warga liyane uga teko lengkap gowo
peralatan sing dibutuhne.Aku lan kanca-kancaku ditugasi ngresik i suket kang ana ing
tugu selamat datang, sementara warga liyane ana sing ngresik i selokan lan bakar-
bakar sampah.Acara kerja bakti iki memang dadi acara sing dianakake rutin setiap
bulan. Aku lan kanca-kancaku mesti melu kerja bakti karo belajar srawung karo
tonggo-tonggo sekitar.

Aku kroso acara kerja bakti iki kegiatan kang becik di enekake rutin saben wulan
supoyo deso kang dipanggoni katon resik lan sehat.kerja bakti wis mari lan saiki
wayah e leren, ibuk-ibuk lan anak wadon sing bageyan nyepakaken panganan lan
ombenan, aku, kancaku lan warga sekitar banjur lunggoh bareng karo crito.Sak
rampung.e iku warga sekitar podo bali menyang omah.e dewe-dewe.

" Rek, piye yen ayo dolan disek menyang kali," ujar.e kancaku.

" Ayo ae wis suwe ora ados ning kali", Jawabku.

Kali ning desoku iki termasuk kali sing iseh resik banyune bening lan watune
gedhe-gedhe Wis suwi aku lan kanca-kancaku ora dolan ning kali, amergo wis akeh
tugas sekolah pumpung ana waktu luang aku lan kanca-kancaku banjur dolan mrene
hawane sing adem angin sing semriwing lan banyune sng gemblidik ndadekake aku
lan kanca-kancaku betah ning kene.Biasa e kali iki dibek i karo wong sing seneng
mancing utowo ibuk-ibuk sing lagi ngumbahi sandangane. Sakwis e tekan kali aku lan
kanca-kancaku banjur menyang lapangan wis dadi kebiasaan mben sore aku lan
kanca-kancaku obak bal-bal.andolanan nganti lali wayah, ora kroso yen wis dalu aku
lan kanca-kancaku banjur bali menyang omah e dewe-dewe.

23
Freza Wahyu Pramundika

24
 CAHYA SETITIK

Dening: Gisti Intan P

Nalika langit malih dadi biru alon-alon, mengko sang prabu wiwit kundur ing
papan palereman sawise nguwasani dina kanthi berkah. Salah siji rumangsa kesel,
bosen utawa malah entuk tugas ing belahan langit liyane. Hawane adhem alam wiwit
ndemek ing antarane iga lan adhem coklat sing sadurunge kobong. Kelangan,
seneng, lan ayem tentrem ora ngindhari anget sing nyengat lan pait. Ngluwihi pait
rasa sengsara.
25
 Sanajan wis biyen utawa wektu wis kliwat, isih krasa pait ing ati. Nyeri isih
didhelikake ing pikiran iki lan wis cetha ana ing pikiranku sing goresan. Aku kesapu
ing ombak sing rame sing nemplek ing jaman biyen.

"Ki, neng ngendi to? Kok nembe muncul? ” pitakone wanita ing ngarepku.

"Aku sibuk saiki, hehe." Jawabku.

“Cielah… Sibuk? Wayah kangelan, terus renung, ya? ” dheweke nggoda.

"Sampeyan mung sembrono, Cha."

"Nuwun sewu, Kim. Guyon wae. " dheweke ngomel.

“Haha, gampang, Cha." Ujarku menenangkan Icha.

"Ayo mulih. Nderek? " nawakake Icha kanggo aku

"Hmm, mengko aku mengko." nolak kula alon-alon

"Ok, dhisik yaa ..." pamite sinambi ngalih saka pandelengku

Sawise ora katon, aku banjur budhal. Nanging ora mulih, nanging menyang
papan mbakyuku - supaya luwih tepat - ing kana adhine lan kanca-kancane padha
kumpul. Aku bakal njupuk dheweke sadurunge nindakake perkara sing ora kudune.
Sejatine aku ora yakin apa dheweke wis nate nindakake utawa ora, nanging paling
ora aku bakal nyoba ngalang-alangi.

Pancen, akhir-akhir iki dheweke mlaku-mlaku kaya kewan tanpa kandhang

lan ora ana sing duwe. Nanging isih ana bedane, dheweke duwe kandhang lan isih
duwe, malah aku wis ngiket. Sanajan ikatan kasebut kenceng, sayangé dheweke isih
duwe pisa kanggo ngethok tali sing ngiket dheweke, mula dheweke bisa mlaku kaya
kewan galak.

Wektu iki aku ora wedi maneh, nanging wis nyerah. Sampeyan kudu ngerti
sebabe. Bener, dheweke. Kevin, wis nindakake perkara sing dilarang! Dilarang aku
minangka sedulur, bapak lan ibune sanajan dheweke wis ora ana, negara lan uga
agama. Aku rasane kaya pahlawan sing overlept. Apamaneh pahlawan pungkasan,
ora mung pahlawan.

"Ki, kene!" dhawuhe aku.

"Kev, sampeyan sembrono. Sampeyan alam bébas! Luwih apik tinimbang

kewan! ” Aku nesu

26
 "Liar? Mesthi wae Kita wis diwasa, Ki. Kewajiban nyoba. Kajaba iku, iki
minangka sing anyar kanggo sampeyan. Ora salah yen nyoba, ya? ” jarene karo
nambahi dadane.

"Ora, Kevin. Sing salah! Salah banget! Ayo mulih! " Dakkandhani.

"Ana kene ngapa ta, sis? Ayo, nongkrong sithik, apa sampeyan wedi ana sing
sepele iki? Malah ukurane dudu seprapat awak, awakmu pengecut ”dheweke
ngenyek.

Pengecut Apa sampeyan ora krungu? Tembung sing ndadekake getih wong
mundhak. Getih sing wiwitane nindakake kegiyatan kaya dina biyasa dadi ora umum.
Getih nggawa beban sing luwih abot amarga kudu ngontrol awake dhewe supaya
suhu mundhak ora akeh banget. Untunge, aku dudu jinis wong sing duwe getih kaya
ngono. Apa sampeyan peduli karo tembung pengecut? Ora ana urusanku! Lakune
pancen bener, aku ngerti.

"Aku teka mrene kanggo njupuk sampeyan lan ngelingake sampeyan. Tujuane
isih padha, ora bakal owah amarga aku yakin apa sing dak buntut iku bener. Aku
mrene kanggo njupuk kowe! ” Aku nerangake kahanane.

Sanalika swasanane dadi tegang, meneng kabeh. Aku ora ngerti apa dheweke
wedi karo aku utawa apa, nanging kayane ora. Napa wedi karo aku? Nyiksa Gusti
Allah dudu bab sing medeni.

Krungu jejak Kevin sing mlaku nyedaki aku. Dumadakan, dheweke nyekel
krahku kanthi kasar. Mripat kita padha adhep-adhepan. Aku bisa ndeleng mripate
landhep kaya ngancam nyawaku.

"Apa sampeyan pengin barang iki ilang utawa dicoba, ya ?!" dheweke
ngancam nalika nudingi guluku.

"Astaghfirullah, lagi ngapa?" Aku takon karo mripatku ditutup

"Aja religius banget. Pengecut! " dheweke nyentak banter karo peso sing ana
ing gulu.

KULIT! Aku kaget. Aku ora ngerti saka pisa kasebut lan kepiye carane entuk
aku ora ngerti. Aku ngenteni sepuluh detik ndeleng peteng mripatku dhewe.
Gegaman pisa kasebut nggawe aku tambah ora kuwat, aku pasrah karo apa sing
bakal dak lakoni mengko.

"Nuwun sewu, Kevin. Kaluhuran kula. Oke, aku bakal nyoba. " Jawabku
ringkih.

"Lha iyo iku. Iku mung mbakyuku. Lenggah eh. " ujare
27
 PREIAN SEKOLAH ING DALEME KAKUNG

Dening: Inassa Anargya M

Ora kroso minggu ngarep wis preian sekolah sing suwene ana 2 minggu, aku
lan keluargaku duweni rencana bakal dolan menyanng dalem e kakungku kang ana
ing deso tandan sari.Desone kakungku terkenal ijek asri, kaline bening, lan sawah-
sawahe katon ijo royo-royo.Perjalanan teko omahku menyang dalem e kakungku
butuh wektu 4 jam.

28
 Mari sholat subuh aku wis semangat adus lan nyiapne klambi ganti selama
liburan ing kana. Gak lali ibukku juga nyiapne bekal dige selama perjalanan.Akeh
pemandangan kang apik amergo perjalanan menyang omae kakungku ngelewati
gunung lan hutan.Aku lan keluarga budal teko omah jam 7 esuk numpak mobile
bapak. Selama perjalanan aku lan bapak akeh crito tentang pengalamane bapak pas
jeg cilik nek dalem e kakungku. Aku maleh duwe rencana pengen dolan nek kali,
sawah lan kebon e kakung.

Ora kroso crito ngalor-ngidol, wayah jam 12 awan tibak e ameh tekan dalem
e kakungku.Kakungku ketok wis siap ngenteni nek ngarep omah karo wajah e seneng
banget karo katekananku.Aku salah siji putune sing di sayang.Selama nek dalem e
kakungku, aku di ajak dolan menyang kali, sawah lan kebon.Aku seneng isa liburan
sekolah nek desone kakungku.

SI KABAYAN

Dening: Jutarianingtyas

Ing desa sing dununge Si Kabayan, ana wong sugih sing diarani Abah
Ontohod. Napa wong sugih iki diarani Ontohod amarga saben-saben ngolok-olok
karyawane, dheweke seneng ngucapake tembung Ontohod. Mula masarakat ing
desa kasebut ngarani Abah Ontohod.Abah duwe anak wadon, sing ayu banget lan
dadi kembang desa ing kana, sanajan kulite rada coklat, nanging nggawe dheweke

29
luwih apik. Amarga kulite rada coklat tuwa, jenenge bocah wadon kasebut yaiku Nyi
Iteung.

Nyi Iteung wis diwasa lan wis diwasa, bisa uga wis wayahe bebrayan.Nanging
Abah ora pengin duwe mantune sing ceroboh, mantune kudu apik, sugih, lan
trampil.Nanging ana kahanan liyane sing dikarepake umume Abah. Dheweke pengin
mantu wadon duwe ambu sing apik.Mungkin iki supaya yen dheweke ing lapangan,
dheweke bisa mambu memedi, macan, srigala lan kewan galak liyane, ngerti yen
Abah duwe sawah sing amba.

Si Kabayan minangka salah sawijining pemuda ing desa kasebut, dheweke

kesed, dheweke ora nindakake apa-apa ing wayah esuk srengenge berjemur ing
sarung, kala-kala ngresiki kuping kanthi dhendha, dheweke mripate.Kanca-kanca
padha muter olahraga kanggo ngasah irung, dheweke ora kesusu.Dheweke mikir yen
ora ana gunane lan ora bisa kerja. Mula, ing sawijining dina Abah nggawe sayembara,
sapa wae sing duwe pangambu bakal krama karo Nyi Iteung.

Para mudha seneng banget ngrungokake kontes iki, amarga dheweke seneng
karo Nyi Iteung.Para pemudha wis siyap ngasah irung kanthi landhep.Nanging, ora
ana pemudha sing melu sayembara sing melu ujian Abah.Ing sawijining dina,
kancane ketemu karo Si Kabayan, dheweke takon, "Kabayan, kenapa ora mlebu
kontes?"

"Aku kesed nindakake iku, yen nasib, mula Nyi Item bakal dadi duwekku."
Wangsulane Si Kabayan sinambi nganggo sarung ing sirahe.

“Ora kaya ngono kuwi Kabayan, takdir kudu ana gandhengane karo usaha,
yen ora ana apa-apa mula dheweke ora bakal marani sampeyan. Apa sampeyan
seneng karo Nyi Iteung? ” Kancane menehi saran.

Si Kabayan mangsuli, “Ya, aku seneng karo Nyi Iteung, sanajan kulite coklat,
dheweke ayu, lan apikan. Lan kayane dheweke uga seneng karo aku, hehehe…,
”wangsulane Si Kabayan kanthi bangga.

"Banjur, yen sampeyan seneng karo dheweke, goleki dheweke!" Kancane

kandha.

"Ya, aku bakal melu kontes, nanging tulung aku nyilih dhuwit, kanggo ngasah
bau aku!" Wangsulane Si Kabayan karo munggah saka kursine.

Alhamdulillah, yen sampeyan pengin melu kontes, aku pengin menehi

dhuwit. Sampeyan bisa mbalekake yen dadi mantune Abah, "ujare kancane karo
mesem.
30
 "Mesthi wae .. sampeyan bakal weruh," wangsulane Si Kabayan karo lunga
menyang endi wae. Nanging dheweke budhal menyang pasar.

Si Kabayan menyang toko buah. Nalika ing omah, dheweke nggawa akeh
semangka, rambutan, pelem, pisang, lan durian.

Dina esuke Si Kabayan mara ing omahe Abah lan ndhaptar kontes.Nalika
giliran Si Kabayan, Abah nggawa dheweke menyang kebon, kanggo nyoba rasane
ambune wangi nalika ndeleng ing sawah.

"Ayo budhal menyang lapangan Kabayan, golek paculmu!" Kandhane abah.

Kanthi percaya diri, Si Kabayan lunga karo Abah menyang lapangan nggawa
pacul lan nganggo topi pring. Sanajan dheweke durung nate nyekel pacul lan kerja
ing kebon amarga dheweke kesed.Nalika tekan lapangan, Si Kabayan wiwit kerja.
Wong sing durung nate kerja ing sawah kaya dheweke, cepet kesel amarga nyuda
punggung.

"Napa Kabayan!" Ujare Abah amarga dheweke ndeleng ujug-ujug meneng.

"Pa, aku mambu apa-apa." Wangsulane Si Kabayan nalika nyedhot jero nalika
mambu mergo.

Abah kaget, "Apa ambune Kabayan?" "Yen ora kleru, ambune Rambutan
Bah." Ujare Si Kabayan sinambi ndelok kiwa lan tengen.

"Abah, iki Durian, ana rong lembar lan ukurane gedhe." Si Kabayan jarene
ngangkat Durian.

"Kabayan apik banget, ayo dibukak." Ujare Abah seneng banget.

Abah lan Si Kabayan lungguh mangan Durian nganti rampung.

Sawise wareg, dheweke terus nyambut gawe. Yaiku kedadeyan saben-saben

Si Kabayan kesel. dheweke mesthi mambu aroma buah nganti kabeh woh-wohan
sing dituku Si Kabayan saka pasar lan sengaja entek saka papan ndhelik.Nalika
dheweke kesel banget, Si Kabayan mikir, “Apa sabanjure? Kabeh buah wis ora ana,
isih akeh gaweyan sing kudu ditindakake, apa maneh sing kudu daklakoni? "
Kandhane dhewe.Nalika Abah nyambut gawe, Si Kabayan dumadakan ngadeg lan
kaget merga kaget.

"Kabaan apa?" Ditakoni karo Abah, dheweke kaget weruh Si Kabayan

dumadakan ngadeg.
31
 "Ana mambu apa-apa Abah." Kandhane si Kabayan

Sing mambu si Kabayan, ayo digoleki, sapa ngerti ana woh, irungmu apik,
cocog dadi mantuku, "ujare Abah seneng.

"Matur suwun, Abah, nanging iki mambu aneh, dudu buah." Kandhane si
Kabayan.

"Apa ambune Kabayan?" Wangsulane Abah.

"Kayane mambu Macan!" Kandhane Si Kabayan nalika ngadeg keweden.

"Ayo lunga saka kene, sadurunge macan teka ing kene," ujare Abah karo
mlayu lan ninggali Si Kabayan.

Si Kabayan mlayu ing mburine Abah sambil ndalang keweden yen ora bisa
ngampet ngguyu.Amarga Si Kabayan duwe ambu sing apik, dheweke menang kontes,
lan dadi hadiah, dheweke omah-omah karo Nyi Iteung.

NGINGAH PITEK

Dening: Khifta Laisa F

Bapakku yaiku peternak ayam terkenal ing desoku.Bapak gadah kandang

ayam katah ing mburi omah. Kandang ayam nek mburi omah kabehe ana 5, saben
tiap-tiap kandang nduwe ukuran 5 x 6 meter ingkag kuat nampung ayam sing
jumlahe 50 ekor.Saben esuk aku mbantu bapak menehi pakan lan ngombe gawe
ayam supoyo gelis gede lan payu larang. Pakan ayam sing biasa digunakne ana
berbagai macem, kadang dipakani beras, jagung, utowo dedak.

Pakan kasebut biasa ditumbas bapak ten tengkulak khusus sing wis kerjasama
suwe dadine isa oleh rego ingkang murah.Ayam ing kandang mburi omah biasane di

32
jupuki tigan e saben dino, selain kuwi ana juga ayam ingkang khusus di jupuk daging
e gae dipangan.

Alhamdulilah keluargaku saget wirausaha dewe soko kandang ingkang di

budidayakne bapakku.Aku seneng belajar ngingah ayam langsung karo bapak.Aku
duweni cita-cita sok bien gedhe bakal isa nerusne usahane bapakku supoyo luweh
gede lan berkembang

PANDEMI COVID-19

Dening: Khoirotun Nisa

Setahun kepungkur negara Iki kena wabah pandemi covid-19 berita kasebut
akeh disiarna ing tv lan surat kabar/kalawarti korban pandemi covid-19 uwakeh
banget, awak dhewe kudu pinter jaga Kesehatan amarga sebagian penduduk wis
padha kena gejalane virus kasebut, gejalane yaiku watuk, pilek, panas lan
sapanunggale aku lan warga sekitar eruh kabar kasebut lan mulai ngenekno rapat
sore iku.Ing awal awal wabah kasebut, pak RT nduwe rencana becik supaya wabah
kasebut isa cepet .Ilang saka negarane awakdhewe. para warga didawuhi dipenging
metu tekan omah kabeh melbu desa sawerata bakale ditutupi. sekolah dipreine lan
kabeh kerjoan diliburna.

33
 Warga sekitar kang melu rapat desa kasebut padha setuju karo usulane pak
RT pak RT ngendikan. "wabah iki duduk wabah biasa awak dhewe kudu pada
waspada lan aja lali gunakaken masker/ jangkepi protokol kesehatan aja metu omah
tanpa alasan sing penting, ing omah wae aja kluyuran ".Rencana iku bakal diterapne
minggu ngarep warga pada sepakat.Virus iki ora ana wujude nanging mbebayani
banget usahaken dede/ caring pas jam 7 utawa pas terik srengenge amarga iku sing
penting kanggo kesehatan konsumsi panganan sing bergizi lan sing akeh proteinne,
awak dhewe podo rugi karo dampake pandemi covid-19 salah
Sijine yaiku sing merantau ora isa balik kampung, angele golek kerjoan, sing
buka usaha penghasilane mundhak saitik.

SAHABATKU KANG BECIK

Dening: Lingga Sasa D

Pas muleh sekolah aku karo kanca-kancaku duwe rencana arep nyambangi
Andi sing wis gak melbu sekolah ana seminggu.Jare konco-koncoku si Andi iku loro
tipes, terus aku due ide urunan gae gawakne roti lan buah-buahan sing di senengi
Andi.Aku lan koncoku liane numpak sepedah bareng mergakne omae Andi uga gak
adoh tekan sekolahan. Ndilalahe pas nek tengah dalan ora sengaja ban sepedahku
kenek paku.

“Do, pedahku kok kroso aneh ya lek di tumpak i”, aku muni nek Edo !!

34
 “Lha emange nyapo?” jawabe Edo.

“Sek jajal mandek tak delok e disek”, balesku.Terus aku karo Edo jajal mandek
gawe ndelok pedahku sak temene kenek opo, Sementara konco-koncoku liane budal
disek gak enek sing eruh.Mbasan di delok, tibak e pedahku kenek paku lan ban e
gembos ora isa ditumpak i. Akire aku dikancani Edo nuntun pedah golek I tukang
tambal ban.

Amergo posisi pas kui tibak e ora ana tukang tambal ban, aku due rencana nitipke
sepedahku ing omae salah siji warga cedak kunu.Terus aku di gonceng Edo nyusul
koncoku sing wis podo budhal disek menyang omae Andi.

GUSTI MAHA WELAS

Dening: Luluk Novita S

Kira-kira jam tengah wolu esuk, para anggota perangkat desa ing Desa
SumberMulyo wis padha teka, amerga dina iku ana rapat ruwat bumi sing bakal
dianakake suk sasi ngarep. Tradisi ruwat bumi ing Desa Sumbermulyo iku dianakake
pendak telung taun sepisan.Kabeh warga kirap mubengi desa ngarak wulu wetuning
desa kanthi dientha-entha gunungan. Sakwise kui diterusake tontonan, sing
paragane iyo para warga kana wae , kanthi mentaske budaya seni sing uwis disiapke.
Mengko minangka panutup tradisi yaiku wayangan sawengi natas ing bale
desa.Tukang reresik bale seng jenenge Pak Wiro , nata meja kursi sing arep kanggo
rapat malah ora melbu gawe Pak Lurah bingung.

Gek ana apa? Mangka adat saben, Pak Wiro kuwi mesthi sregep, gaweyan
sing dadi kawijabane ditandangi dhisik, sadhela wae wis rampung njur ganti
35
nandangi gaweyan liyane. Mula perangkat desa uwis siap, lan rapat arep diwiwiti,
Pak Lurah menyang pawong nggoleki Bu Luruh njur ngendika.

" Bu,,,,, nek pawon wis akeh sing rewang nandangi kanggo nyunggata sing
rapat,,, sameyan menyang dalem e Pak Wiro disambangi, ganeya kok ora melbu
nyambut gawe?" Bu lurahh sumaguh, lan terus tindak ning dalem e Pak Wiro.

Tekan omah Pak Wiro tinemu tutupan suwung, gek dha nyang ngendi ?
Anake Pak Wiro lanang wadon, Diran lan Marti. Diran linggguh sekolah STM, dene
Marti lagi SMP. Bocah loro kuwi padha sregep sekolahe, ora tau nunggak. Mulih saka
sekolah, ya padha ngerti ngrewangi gaweyan wong tuwa. Yen libur Diran mbantu
Bapake, gaweyan reresik kebon lan nata bale sakwise bubar kantor. Bu Lurah pirsa
dalem e Pak Wiro tutupan, banjur tindak ing dalem e wetane, sing kebeneran ana
wong sing lagi reresik latar. Nuli ngendika :

"Assalamualaikum,,, mbok ? Griyane Pak Wiro niku kok tutupan , tiyange

sami teng pundi?" pitakone Bu Lurah.

"oo… Bu Lurah… Pak Wiro niku lagi ngeterke Mok WIro menyang Puskesmas,
sampun tigang dinten niki sambat mumet, malah wingi sampun kula keroki. Tirose
Pak Wiro, wau dalu mboten saget tilem amerga badane benter sanget. Mila wau
mruput dibekta ndamel sepeda teng Puskesmas." Pituture Mbok tanggane.

"Oo…. Ngoten a Mbok , matursuwun nggih disukani sumerep ! kula tindak

rumiyen nggih Mbok, mangke kula turne Pak Lurah."

Bubar ngendika ngendika, Bu Lurah banjur tindak. Esuke Pak Wiro wis
nyambut gawe kaya adate. Pak Lurah sakwise diaturi garwane, ya ora omong apa-
apa marang Pak Wiro. Ning sorene Pak Lurah kaleh Bu Lurah budhal menyang dalem
e Pak Wiro, nyambangi bojone sing jare lara. Tekan ngdalem e Pak Wiro, kabel padha
ngumpul nunggone Mbok Wiro sing lara. “Assalamualaikum…. Pak Wiro..!" Pak
Lurah uwis tekan lawang.

“Waalaikumsalam… Mangga pinarak! Pak.. Bu.. Lurah matur nuwun sampun

dirawuhi." Jawab Pak Wiro.

"Pripun keadaane Mbok Wiro Pak?" pitakone Pak Lurah marang Pak Wiro
sing lagi nunggoni Mbok Wiro tilem.

Ngendikane Pak Dokter, "mbok Wiro punika namung kekathahen mikir."

Jawab Pak Wiro

"Oo….. Mikir apa ke Pak?" pandhangune Bu Lurah alon alon.

36
 Anu Bu,,, dhenok Marti punika wingi kandha, yen piyambakipun mboten
pareng ndherek ujian kelas. Pak Wiro ora bisa nerusak crita, pannyawange
diuncalake marang Mbok Wiro lan Marti anake sing lingguh ana ing sisihe.

"Pak , wis ta mboten napa-napa diceritake, supaya atimu entheng, masalahe

selesainya lan larane Mbok Wiro gelis mari?" salam Pak Lurah.

“Mboten napa-napa kok Pak Bu! Masalah namung sepele “jawabe Pak Wiro
karo ndingkluk.Banjur Pak Lurah lan Bu Lurah njejeri Marti ning kiwa tengene
kandangu :

“Sejatine Mbokmu mikir apa ta ndok cah ayu , mengka yen aku lan Bu Lurah
mesthi bakal ngewani ngentheng-enthengke ? “ marti isih meneng wae ketok yen
wedi. Ning karo Bu Lurah didhedhes terus, mula karo nangis Mar “Simbok sisah
amargi kula mboten angsal ndherek ujian awit ndereng mbayar arta SPP gangsal
wulan !”

“Wis…ndok Marti, yen kuwi sing nyebabke Mbokmu lara, SPPmu tak cukupi,
awakmu sesuk melbu sekolah kayak biasane ngaturke dhuwir marang
gurumu !” Piitu Pak Lurah.

“Pak Wiro, sameyan mboten usah susah, sesuk isuk Marti ben melbu sekolah
karo nyaoske dhuwit SPP sing limang sasi karo duwit ujian, supaya bisa melu ujian.
Kuwi ora dhuwit utangan sing kudu mbok saur. Aku lan Bu Lurah ikhlas lahir batin”.
Ngendhikane Pak Lurah marang Pak Wiro Bubar ngendika ngana, Pak Lurah lan Bu
Lurah banjur pamit wangsul sekalilhan nyalami Pak Wiro. Pak Wiro karo Marti
nguntapke tekan latar. Pak Wiro tansah bungah atine lan maturpanuwun marang
Gusti, syukur ing kabeh peparinge, lan uga dene Gusti tansah ngabulake panyuwun
Pak Wiro.

37
 TUMBAS SEPEDA ANYAR

Dening: Maita Yoga DKA

Ing sore kang cerah, kejaba wisnu katon lunggung ana kursi ngarep dalem e.
Ulate mbesungut, atine katon nggondok.“Buk, bapak dereng rawoh ta? Kok suwe
eram.” Pitakone wisnu marang ibune. Uga tibak e wisnu wis dijanjeni bapak e arep
dijak mlaku-mlaku sore menyang toko sepedah.Wisnu terus kelingan janjine bapak
yen dhewek e bisa rangking 1 arepe di tumbasne sepedah anyar kayak sing wis
dipingini wisnu katon suwe.

“Bapak jek kerjo nu, kayak e bakal muleh rodho telat!”, jawab e ibuk.

Wisnu nimpali dawuhane ibuk, “Lha bapak wingi pun janji ajenge numbasne
aku sepedah anyar lo buk, mosok bapak kesupen ya!”.Ora suwe banjur ana suworo
motor melbu nek ngarep omah, Wisnu langsung mlayu mastekne yen suworo iku
teko motor e bapak e muleh kerjo.

38
 “Hore, Bapak rawuh……. Bapak rawuh……..”. Wisnu Sorak-sorak bungah
atine.Wisnu sing awale katon lesu, gelisah lan bingung uga langsung semangat. Polae
dino iki mau Wisnu tompo rapot lan dilalahe oleh ranking 1.

“Pak, sore niki sios tumbas sepedah anyar kagem Wisnua kan?”, Wisnu
mastekne menyak bapak e.

“Wah, anakku ranking 1 tenan to? Selamat yo le….. ayo gek dang adus terus
budal tumbas sepedah”, jawabe bapake wisnu.

Banjur tanpo basa-basi Wisnu langsung njupuk klambi lan mlaku nak jeding
ados.“Sak gebyuran uga wis cukup-lah kanggo adus sore iki, ben cepet”. Batine
Wisnu.

Rampung adus, adit di dandani karo ibuke, gawe minyak wangi lan pupuran
merok-merok. Bar kui langsung nemoni bapak e sing wis siap budal ngenteni nek
ngarep omah.Ing toko sepeda, Wisnu sampek bingung milih sepedah sing di pingini.
Akeh pilihan sepedah sing di tawarke mulai rego 1jt – 3jt apik-apik tur warnane
katon nyenengke.Sak wise milih-milih sepeda kang ana ing toko, wisnu mulai sreg
karo salah sijine sepeda kang warnane orange.

“Pak, aku seneng karo sepedah ingkang niki”, muni wisnu karo bapak e.

“Sek, jajal tak takokne regane piro”. Jawabe bapake.

Banjur bapak e adhit nakokne pedah orange kang di pingini wisnu menyak
penjogo toko. Tibak e rego sing di pingini Wisnu regone 2jt.Tapi bapake setuju karo
sepedah kui mergo bentuk lan warnane kang apik.Wisnu yakin yen sepedah kui
durung enek sing duwe.“Pancen jos tenan pilihanmu wis”, dawuhe bapak menyang
wisnu.Sak wise dibayar karo bakap e wisnu, sepedah kui banjur digowo muleh
menyang omah. Adhit wis ora sabar gawe sepedah kui menyang sekolah, bengi iki
jelas kroso suwe banget bagine wisnu.

39
 BUDI PEKERTI

Dening: M Falas Jati IR

Budi Anak Petani.Budi bocah kang tasek sekolah ing bangku SD kira-kira
sampun kelas 6, panggaweane sabendinten, sak sampune wangsul sekolah mangan,
sinau banjur niku ngerencangi bapak lan ibune menyang sawah ndamel ngeramut
godhongan, kang biasane di sade ing pasar rong dinten pisan.Ananging budi ten
mriku mboten ngeramut godhongan, ananging pados kayu ndamel masak boke ten
griyo. Saben sore Budi ngaos ten TPA ten masjid ing desone nganti dalu.Budi dados
bocah kang santun lan apik marang wong sing luwih tuwo, amergi sangune ngaji lan
didikane wong tuwo ingkang sae.Mbok, kula bidal sekolah riyen nggih ? pitakon budi
kale nyalami bapak lan ibune nyuwon doa restu. Oh, iyo sing ati-ati lan seneng
tenanan olehe ngolek ilmu.

Pas budi mangkat sekolah enten mbah-mbah wis tuwo ngowo depok kang isi
telo ndugi kali, budi ngeroso mesakne dateng mbah niku wau langsung ditulungi lan
diteraken nganti ndugi griyo.Budi niku tiang ingkang sae, nek ten sekolahan di
40
senengi kalian guru-guru lan rencang-rencang. Senajan anake wong ora nduwe,
ananging Budi ngadah akhlak ingkang sae, welas asih marang liyane lan seneng
tinulung.

SEKOLAH ANYAR

Dening: M Agung Mas'ud

Sak uwise lulusan sekolah lan preian saiki wis wayahe kagiyatan bali kaya
biyen maneh, yaiku sekolah golek ilmu kanggo sangu mbesuk. Atiku gugup lan deg-
degan, amerga tahun ingkang anyar iki aku wis lingguh ing bangku
SMP.Alhamdulillah aku ditrimo ning sekolahan favorit seng wis aku karepne kawit SD
biyen, senajan bijine hasil ujian nasionalku pas-pasan. Yaiku sekolah SMP negeri ing
kuthoku.

Tahun ajaran baru iki aku ngroso luwih deg-degan amerga aku uwis resmi
dadi siswa SMP. Seng mestine sekolahe anyar, panggone adoh saka umah, kanca
anyar, bapak lan ibu guru anyar.Ket dino minggu Bapak lan Ibukku wis pada ngandani
supoyo aku nyiapake kebutuhan kanggo sekolah, kaya sepatu, tas, seragam, uga
kabeh alat tulis supoyo dino pertamaku melbu sekolah SMP lancer ora keteteran.

41
 Pertama melbu yaiku dino senin, aku seneng lan semangat. Aku gumun
amerga sekolah SMP gedhe lan amba tinimbang SD, uga murid-muride akeh banget.
Kagiyatan pertama diwiwiti upacara bendera seng dipandu marang Bapak Ibu guru
uga kakang kelas 8 lan 9. Barisan upacara seng rapi gawe bungahe atiku.Sakwise
upacara banjur diadhepake karo kagiyatan sing jenenge MOS utawa (Masa Orientasi
Siswa). Kagiyatan iki apik lan gawe aku karo murid-murid liyane ngenal lingkungan
sekolah lan kabeh kagiyatan sekolah seng bakal tak lakoni sak suwene 3 tahun.Aku
seneng lan tenanan meloni kagiyatan MOS. Aku lan murid-murid nindakake kabeh
sing diprintah saka kakang-kakang kelas. Kakang kelas seng tak kira galak, tibane
luwih becik. Ing dina akhir, kabeh dikongkon milih ekstrakurikuler sing uwis disediake
saka sekolahan.Muga-muga aku isa sekolah seng tenanan, seng sregep ben isa
nyenengne Bapak Ibukku mbesuke.

KATRESNANKU MARANG IBU

Dening: Ningga Dai S

Aku kawet cilik di asuh kaleh ibu ing gubung kang ora gede. Bapaku kerja
adoh sing mulihe pendak 3 ulang sepisan.Ing sore kang cerah, moro-moro enek
swara HP muni saking nomor anyar.

“Halo, niki bener mas Niko?” swara ing telepon.

“Enggeh Leres pak”, jawabku

“Selamat yo mas, sampean di terimo kerja dadi pegawai ing kantor

kecamatan”. Balese!!

Krungu kabar iku mau aku langsung kaget campur seneng, atiku kroso
bungah, lan kayane sore cerah iki mau dadi saksi sing isa gambarne perasaanku
wayah iki.Aku banjur sanjang mareng ibu, “Buk, aku diterimo kerjo dadi pegawai ing

42
kantor kecamatan”.Ibukku langsng nangis, terharu. “Selamat yo le, aku gak nyonggo
Gusti Allah maringi adewe rejeki sing gak di songko-songko”.Aku lan ibuku memang
tergolong warga kurang mampu, masio aku wong gak due ibukku berusaha
nyekolahne aku sampek aku isa lulus kuliah. Ibukku direwangi ngasak nek sawah,
dadi buruh umbah-umbah kabeh demi aku lan masa depanku.

Aku sayang ibukku, teko kabar becik iki mau aku berjanji bakale nyenengke
ibukku.Aku bakal mbales katresnane ibu marang aku anak e siji-sijine.Aku mulai kerjo
ing kantor kecamatan awal bulan iki, sok mben pas gajian pertama aku bakalan
numbasne ibuk sesuatu gawe wujun katresnanku marang ibu.

DALANG NGIMPI

Dening: Nirmala Dwi P

Wengi iki dadi wengi sing apik banget, langite kebak lintang. Ing sangisare
rembulan sing padhang, ing alun-alun desa, para warga padha kumpul nonton
pagelaran wayang wayangan.Para pamirsa rumangsa seneng lan nyenengake,
nanging ora kanggo bocah sing lungguh ing pinggir dalan ing sacedhake lapangan.
Bocah kasebut mudhun, sirahe wiwit netes ing pipi tengen lan kiwa sing saiki katon
abang padhang.Kayane bocah kasebut katon sedhih amarga rong dina kepungkur
dheweke kelangan bapak sing ditresnani banget. Telpon anake Jono.

Dheweke lair dadi kulawarga sing sederhana banget. Jono duwe loro adik
lanang sing jenenge Eva lan Nia. Eva saiki sekolah kelas 2 SD lan Nia nembe mlebu
taman kanak-kanak. Nalika semana, Jono bingung kepiye carane bisa ngrampungake
masalah iki, nanging Jono isih kuwat lan semangat.Jono pancen bocah sing sabar,
nalika Jono arep ngadeg nonton wayang, Jono ditelpon karo sapa wae. Pranyata Pak
Tono, dheweke katon kesusu banget."Pak wonten napa?" takone John."Ya, ibumu!"
wangsulane Pak Tono gugup."Napa, ibu napa?" takone John maneh.

43
 "Ibumu pingsan, Jono!" ujare Pak Tono maneh."Ibuku semaput pak?","Yo,
ayo cepet-cepet mulih!".Banjur Yohanes mlayu menyang omahe. Jono kaget banget
karo omongane Pak Tono sadurunge, dheweke wedi yen ana kedadeyan ing ibune,
ing dalan Jono mung mikir babagan ibune. Sawise mlaku rada adoh, Jono tekan
omahe banjur ditututi Pak Tono."Eva, Nia, ibu napa?" takone jono"Ibu pengsan
sadurunge, Mas!" Eva mangsuli

Jono mlayu marani kamare ibune kanggo ndeleng kepiye ibune. Jono ngelus
rambute ibune. Ing kamare ibu, jebul ibune Tias wis ana ing kana. Nalika ndeleng
kahanan ibune, dheweke ora bisa nahan tangis maneh."Iki Jono, ojo nangis maneh!"
nyenengake Bu Tias."Ya, Jono, aja nangis, ibu wis mari!" ngendikane ibune John."Ya
mbak, Jono ora bakal nangis maneh!"

"Ya, luwih becik kowe istirahat dhisik!" Ujare ibu."Oke, Mbak!"Jono mlayu
marani kamar, banjur turu ing kasur sing kurang krasa. Nalika arep nutup mripat
dheweke mikir maneh ibune. John tangi lan lungguh ing pinggir kasur.Jono pancen
pengin mriksa kahanan ibune menyang dokter nanging kepiye? Nalika Jono ndeloki
jam, dheweke weruh yen wis jam 10:00. Jono cepet-cepet turu turu supaya kesel.

Aku ora ngerti yen esuk lan wancine wis nuduhake 05.00. Jono cepet-cepet
adus banjur langsung sekolah. Nanging sadurunge budhal, Jono pamitan karo ibune.
"Bu, Jono sekolah dhisik!" ujare Jono karo ngulungake ibune secangkir teh panas"Ya,
sampeyan ngati-ati ing dalan huh!" ibu mangsuli."Oke bu!".Jono kesusu budhal
sekolah karo kancane loro yaiku Tino lan Paijo. Dheweke lunga kaya kanca sing ora
bakal bisa pisah. Sawise tekan sekolah, dheweke banjur mlebu ing kelas dhewe-
dhewe. Dheweke rampung pelajaran dina iki. Pungkasane, bel sekolah muni lan para
siswa bali menyang omahe dhewe-dhewe uga Jono, Tino, lan Paijo.Nalika tekan
tengah perjalanan, Pak Tono, tanggane Jono marani wong telu mau.

"Jono, Pujo, Tino!" bengok Pak Tono."Yo, wonten nopo pak""Ayo mrene,
kowe padha lungguh sawetara, aku daklakoni menyang cendol es iki," ujare Pak Tono
mesen cendol es kanggo dheweke."Iki lho. Aku pengin mulang kepiye carane dadi
dalang. Ayo budaya wayang iki aja nganti punah. Sampeyan ngerti, yen sampeyan
pancen trampil, sawetara dalang malah bisa lelungan ing jagad iki lan bisa urip subur.
Piye carane Telu sampeyan bocah sing cerdas lan asring gumunggung, mula yen
sampeyan gelem, bocah liya uga bakal kepengin sinau? ”Tino nampilake kedhep ing
mripate. "Wah, kepenak bisa melu dalang, nganggo kosong lan sandhangan Jawa lan
nyritakake macem-macem crita wayang kanthi jeneng unik lan crita sing menarik!"
Dheweke jumeneng lan tangane keplok.

“Oh, sampeyan seneng sinau Tino? Kepiye liyane? ""Pengin!" Jon yakin."Yen
ngono. Kepiye yen diwiwiti dina Jumuah awan? Ing omah bapak! "Nggih pak! Ok Pak
Tono! ” Wektu iki Pujo mangsuli.Sawise ngombe es cendol Pak Tono, dheweke
44
pamitan mulih kanthi krasa seneng banget. Dheweke ora sabar ngenteni dina
Jumuah ngarep kanggo sinau kepiye carane dadi dalang. Dheweke bisa ndemek pak
boneka pak Tono lan bisa uga muter alat musik Jawa ing omah joglo gedhe.Pak Tono
seneng banget karo kabeh wong, nanging rasane kaya nutul kabeh sing ana ing omah
joglo Pak Tono minangka kesempatan emas. Ora mung sapa wae sing diidini.Nalika
kebahagiaan nyalami kanca loro, katon yen Jono isih murung."Napa sampeyan Jono,
apa sampeyan isih sedhih?" takone Pak Tono

"Aku lagi mikir babagan ibuku!" jawabe jono."Jono, kowe kudu sabar!""Inggih
Pak, kula badhe nyoba!"Sawise tekan omah, Jono ora sabar banget nemoni ibune.
"Bu, nuwun sewu Jono mulih telat!""Nggih. mlebu Cepet mangan Nanging nuwun
sewu, ibu mung masak kaya ngono! ”"Nggih, Bu!"Sawise mangan, Jono nulungi
adhine nyapu halaman. Jono nindakake pegaweane kanthi seneng, lan tetep sabar,
banjur Jono njaluk mbakyune mung istirahat, amarga Jono ora pengin adhine kesel.
Nanging mbakyune Jono nolak amarga mbakyune Jono; Eva lan Nia uga sedulur sing
apik.

Sore mau, nalika Jono lagi sibuk nyapu, Jono ora nyangka yen tekane Tino.
"Ana apa Tino? Tumben awan iki kowe teka ing omahku? ""Lha, aku tekan omah
Joglo, Pak Tono menehi kabar yen bakal ana sayembara Dalang!""Ya, iku kesempatan
sing apik. Kapan kedadeyane? ”"Telung wulan maneh!""Oh, aku weruh? Banjur, apa
tegese kita bakal luwih kerep latihan? ”"Ya bener. Kaping pindho seminggu. Bengi iki
uga latihan! ”"Oke, aku wis siyap."Joko bisa ngrasakake semangat Tino sing hebat
banget saka gerakane nalika lunga saka kebon omah. Pandangane ngetutake
dheweke nalika dheweke lunga ing saddle sepeda.Semono uga ing jero ati, dheweke
ngarep-arep lan pengin bisa uga iki cara kanggo Jono nggayuh impene dadi dalang
sing trampil lan dibutuhake akeh wong kanggo tampil.

Sawise Jono rampung nyapu amarga wis sore, Jono mutusake mlebu njero
omah arep adus.Dheweke njelasake marang ibune lan loro adhine liyane babagan
kompetisi nari lan kabecikan Pak Tono sing bakal nglatih dheweke kaping pindho
saben minggu. Sabar banget Jono nerangake kabeh marang seduluré babagan
kemungkinan prestasi sing bisa ditindakake.Untunge, adhine Jono uga adhine sing
bisa nampa cita-citane nyinaoni seni budaya tradisional sing saiki saya ditinggal para
mudha pungkasan. Nanging saka panjelasane Pak Tono, sing saiki ditiru ing
katrangane marang loro adhine, kalorone nuduhake kekarepane kanggo impene
Jono. Malah ing ibune.Nalika Jono arep menyang kamare, Jono weruh ibune lungguh
ing ruang tamu. Ibune Jono katon sedhih banget. Jon nyedhaki ibune.

Ibune wiwit ngomong. "Sampeyan bisa uga duwe gegayuhan sanajan

setinggihe, nanging nuwun sewu yen ora bisa menehi dhukungan sing paling
apik.""Sampeyan ora usah mikir kaya ngono. Pak Tono ora njaluk layanan apa-apa
saka kita. Dheweke wong sugih sing apikan. Kajaba iku, dheweke mung duwe
45
pengarep-arep babagan kelestarian jagad wayang. Ya, yen ana salah siji sing menang,
dheweke bakal nggawe dheweke seneng. Aku bakal nyoba, Bu. "

Ibune ngusap pundhak Jono kanthi semangat. Esuk mau, nalika dina Sumpah
Pemuda, Subuh wis sumunar kanggo mbukak padhange. Kaya biasane, keluargane
Jono cepet-cepet lunga menyang kegiyatan kaya biasane, lan adhine sing isih cilik
padha sekolah. Nanging ana bab sing beda yen dina iki ibune ngajak dheweke melu
sayembara nari ing kabupaten kasebut."Jono, ojo lali, mengko sak durunge main,
kowe maca basmallah dhisik!""Oke bu!"

Dheweke budhal, praupane ibu isih katon pucet. Sanajan mangkono,

dheweke nyoba menehi kekuwatan marang anak-anake mbarep sing mesthi
nduweni sipat nyenengake.Meh awan, nomer lotere Jono nggawa dheweke mlaku
menyang panggung nalika lagi tampil. Pujo lan Tino wis kliwat giliran. Jono kandha
sawise kinerja kancane sadurunge."Ya, yen sampeyan pengin nyoba, mesthine bakal
luwih apik tinimbang dheweke!""Ya, Ibu, Jono mesthi nyoba nggawe sampeyan
bangga!"

Saiki wayahe Jono mbuktekake regane. Dheweke nyoba main bagean perang
Baratayudha ing antarane Pandhawa lan Kauravia. Nalika ngetung sepertiga
panggung nalika Jono mainake acara kasebut, ibune Jono semaput.Jono cepet-cepet
ninggalake acara kasebut. Dheweke ora peduli maneh karo umpan kemenangan.
Sawetara wong nggawa wong loro mau menyang rumah sakit nganggo mobil
panitia.Untunge, asil pamriksan saka dhokter kasebut ujar manawa Bu Jono bisa
rawat rawat nalika ngenteni rujukan sing bisa digunakake menyang rumah sakit ing
kutha kasebut. Malah ibune mbujuki dheweke supaya bali menyang ajang kompetisi
kanggo ngerti lan menehi semangat marang kanca-kancane.Nalika tekan kana, wis
telat banget. Jono perhatian banget karo swara juri sing ngumumake pemenang.
"Sing teka dhisik yaiku ...!"

Kaya biasane, hakim ngaso kanggo menehi efek penasaran lan kaget.
"Dheweke diarani Pujo Satriyo!" Sanalika Pujo mlumpat lan Jono ngrangkul kenceng
saka mburi nganti kalorone meh padha tiba. "Pujo, sugeng!"."Ya, Jon, aku wis
nindakke! Iki kabeh matur nuwun marang Pak Tono. "Sampeyan pantes, Pujo!" Tino
menepuk pipine Pujo."Kasedhiya kemenangan iki kanggo Pak Tono lan sampeyan!"
Raine Pulo dadi abang, arep nangis amarga seneng mau.Ora oleh enteke, Pak Tono
dumadakan cedhak karo wong telu mau. Praupane Pak Tono seneng banget. Ikhlas
kerja tenanan ngasilake asil kemenangan."Pak Tono, aku bakal menehi separo
dhuwit kanggo ibune Jono kanggo tuku beras," Pujo langsung negesake kekarepane.

Pancen, ing antarane kanca telu mau, Jono pancen uripe asring kurang.Pujo.
Sampeyan kabeh bocah sing gelem sinau. Aku bangga karo sampeyan. "Jono kaget
krungu omongane Pujo. "Matur nuwun Pujo!" Sawise maneh dheweke ngrangkul
46
kancane."Ya wis mesthi!" Ing kompetisi kasebut, ora mung kemenangan sing
migunani, nanging uga dadi nilai kekancan lan keprigelan kanggo kanca liyane.

LIBURAN SEKOLAH WONTEN DALEMIPUN EMBAH KAKUNG EMBAH PUTRI

Dening: Rayhan Daffa Erianto P

Mboten kraos mbenjeng minggu sampun liburan sekolah, remen sanget kula
amargi kula lan keluarganipun kula gadhah rencana kangge ngajak kula dhateng griya
embah kakung embah putri.Dhusun embah kakung kula menika terkenal taksih
seger,hawane asrep,lansampun kados menika rame sanadyan menika wonten
didesa.Satelas magrib kula empun sengkuyung damel nyiapkan ageman gantos
sadangu liburan wonten dalem embah kakung embah putri.Dinten nggih
gumantos,pagu dinten sasampunipun sholat shubuh kula langsung siram lan
nyiapkan menapa ingkang dereng kula siapaken wau dalu.Mboten kesupen ugi ibuk
kula nyiapkan bekal damel diperjalanan, soalipun dhusun embah kakung kula cekap
tebih wonten ing dhusun katang, kab.kediri lan mbetahaken wekdal 2,5 tabuh.

Kula lan keluwargi kula tindhak tabuh 07.30,kula remen sanget amargi
perjalanan dhateng griya embah kakung lan embah putri saa nglangkungi dataran
inggil,mboten kraos sasampunipun sumerep pemandangan ingkang endah lan
elok,wekdal nedahi tabuh 10.00 ingkang gadhah artos sekedhap malih sampun
dumugi griya embah kakung lan embah putri nipun .Embah putri kula estu paling
sae,piyambakipun sampun bibar nyiapaken rendang ayam kala kula enggal dhateng
griyanipun.Sumerep rendang ayam ingkang inggih menika masakan pamungkas
saking embah putri,tamtu kula langsung kegirangan. nggih,limrahipun embah putri

47
namung masak rendang ayam wanci wonten reuni keluwargi ageng lan momen
riyadin.

Mungkin embah putri masak rendang ayam amargi remen kaliuan rencana
kula nelasaken libur wonten ngriki,ngemut-emut kita estu sampun mboten
kepanggih meh 8 sasi laminipun.Kula nyikep embah kakung lan embah putri lan
nakekaken kabar piyambakipun sedaya.Alhamdulillah piyambakipun sedaya
saras.Kita nggih dhahar sareng wonten jogan,amargi estu kita mboten limrah dhahar
wonten meja dhahar. Sinambi dhahar kula criyos pengalaman kula wonten sekolah.
Piyambakipun sedaya nderek remen kala ngertos nilai rapot kula sae.Mboten kraos
piring kula sampun resik,kula nggih mboten ragu kagem tambah.Estu nalika dhahar
rendang ayam damelan embah putri mboten ajeng cekap bilih namung dhahar sa
porsi. Sasampunipun nambah kaping kalih malih pungkasanipun kula
kekenyangan.Embah kakung lan embah putri nggih namung nggujeng sumerep kula
ingkang mboten saged gerak .

Kula medhotaken kangge gerak tumuju papan favorit kula wonten griya
embah putri,inggih menika baleyang wonten ing emper griya.Wiwit rumiyin,mboten
kathah ebah wonten dhusun papan embah kakung lan embah putri kula kantun
menika.Wonten ngajenging griya embah putri taksih wonten lapangan bal lan wit
beringin ageng.Wonten saubenganipun taksih kathah sabin, mboten kegerus
jaman.Benten kaliyan tlatah wonten papan kula kantun ingkang sabinipun saya telas
kagem dibangung perumahan.Pemandangan ingkang asri dipuntambah angin sepoi-
sepoi ingkang berhembus ndamel kula mengantuk.Duka wiwit kala punapa kula
sampun tertidur wonten bale.Keleresan kaliyan adzan dhuhur kula dibangunkan
dening embah kakung. Piyambakipun ngajak kula kagem sholat berjamaah wonten
masjid celak griya. Sawangsul e saking masjid,embah kakung numbasaken kula es
degan.Raosipun kados menika seger.Siyang dintenipun kula namung ningali televisi
amargi embah kakung lan embah putri saweg sare siyang. Salajeng ashar kula tumuju
sabin gadhahipun keluwargi sareng embah kakung lan embah putri ingkang
panggenanipun sawentawis 400 meter saking griya.Kula kados menika takjub
sumerep petak sabin kita ingkang sampun jene,endah sanget.

Embah kakung sanjang kemungkinan mben sabin kita sampun saged

dipanen.Piyambakipun berjanji ajeng e ngajak kula sumerep pemanenan pantun
wonten sabin.Tamtu mawon kula ngersani ajakan embah kakung,raosipun dados
mboten kantos ngentosi benjing mben. Sampun terbayang kados pundi asyikipun
kegiatan menikaa,malah kula sampun mengira-ngira pinten karung pantun ingkang
ajeng kita angsal sasampunipun panen.Wekdal liburan estu kraos enggal
sanget,mboten kraos dinten sampun dalu.Kita meneng wonten griya amargi wonten
jawi jawah deres.Kawontenan dados anget nalika embah putri nyiapaken STMJ
ingkang inggih menika wedang favorit embah kakung saha kula.

48
 Sinambi ngunjuk STMJ,embah putri wiwit mbikak album foto ingkang ke
dekek rapi wonten lemantun.Ketingal foto-foto kula sareng embah kakung lan
embah putri.kula nggujeng piyambak sumerep dhiri kula wonten masa alit,taksih
polos lan lucu. Embah putri lan embah kakung gantosan nyriyosaken criyos ingkang
wonten ing foto, piyambakipun sedaya ketingal kados menika bersemangat.Mboten
awis piyambakipun sedaya nggujeng nalika criyos bab lampahan kula wonten masa
alit .Remen raosipun sumerep piyambakipun sedaya kados menika bergembira wanci
criyos.Nanging wonten raos sedhih ugi amargi sapunika kita awis kepanggih,ngemut-
emut griya kita ingkang benten lalad.

NJALUK TULUNG

Dening: Rizky Rahmad S

Warsih esuk iku dhewekan ing omah. Pak Dirdjo karo garwane wiwit wingi
tindak Semarang kondangan adine mantu putrane putri. Dene mas Didiet putrane
mbarep bu Dirjo mangkat kuliah esuk-esuk mau.Warsih nderek keluargane pak
Dirdjo wis rong taun iki. Dheweke kepeksa ninggalake kutha Wanasari asline,
nyambutgawe ing Yogya, abot-abote kepengin nyekolahake anake wadon siji ben
bisa nutugake sekolah sawise tamat SMP mengko. Ora kaya Warsih dhewe sekolahe
mung tekan kelas 1 SMP medhot. Tansah keprungu pesene bojone sadurunge tinggal
donya, nggadang-nggadang anake wadon sabisa-bisane sekolah saora-orane lulus
SMU.

Jam sewelas awan, kabeh gawean ngomah kuwajibane Warsih wis

rampungan. Mumpung lagi dadi “panguwasa tunggal” ing omah loji gedhe iki, dina
iku bisa tumindak apa wae. Nyoba nyetel TV ing ruwang tengah, lagi sedhela bosen.
Pindah ing teras ngarep nggejojor ing kursi males. Meja cilik ing sisihe ana segelas
wedang kopi panas lan sepiring pacitan. Karo ngrungokake radio cilik siaran Radio
Retjo Buntung, mripate melek merem lan lambene comuk-camuk. Ah, pancen laras
temenan. Rasane kaya “nyonya boss besar” wae. Mula pancen enak dadi wong
sugih!

“Kula nuwun. Sugeng siyang, bu!!”

Warsih kaget, njenggelek. Ngereti-ngerti ana pawongan wanita setengah umur

nyedhaki dheweke.

49
 “Kula kepareng matur, bu. Kula bade nyuwun tulung…..” ujare wanita mau
sawise dilungguhake Warsih ing kursi teras cedak kursi males. Nitik nyandhang
penganggone wanita sepantaran bu Dirjo mau ngatonake wong kecingkrangan.
Raine pucet kumel ngemu wewayangan urip kebak susah.

“Kersa penjenengan punapa?” pitakone Warsih karo namatake tas plastik sing
dicangking tamune.

“Kula badhe nyade kain batik punika, bu……..” ature wanita mau karo
ngetokake barang saka tas sing digawa.

“Wah, sapunika bapak ibu nembe tindak. Kula piyambakan wonten griya,”
wangsulane Warsih. Dheweke ngira wong wadon iku sawijining sales sing mlebu
metu saben omah nawakake dagangan.

“Kula betah kaliyan ibu kemawon,” sumaure tamune karo nginguk dalan
ngarep omah. Warsih mbedek tamune iki ngira yen dheweke sing nduwe omah
gedhe iku.

“Punika dipun sade pinten?” pitakone Warsih sawise kain bathik dibukak-bukak
kanggo pantes-pantes. Kain bathik cap-capan kasar dawane paling karotengah
meter.

“Seket ewu, bu. Kain punika taksih enggal!”

“Mosok kain kasar ngene regane seket ewu. Kala wingi kula tumbas langkung
alus mung selawe ewu.”

“Menawi mboten kepepet kain punika mboten kula sade. Lare kula sakit. Kula
warandha katilar pejah. Kula betah arta seket ewu rupiah kangge nebus resep obat
anak kula,” ujare wanita mau karo bola-bali nginguk dalan ngarep omah. Warsih
nggregel. Nasibe tamune iku kaya aku wae, batine. Kepeksa golek pangupa jiwa
dhewe merga ditinggal sing lanang mati.

“Nek seket ewu kok kawisen,” panganyange Warsih.

“Betah kula ngge tumbas regine obat seket ewu. Menawi ibu saged mbiyantu
kula…..” sumaure tamune karo tolah-toleh mengarep maneh. Lungguhe ketok ora
jenjem.

“Kenging punapa kok sajak bingung. Wonten ingkang ditengga, bu?”

“Mboten….Punika, lho ……. Tim……. Tim…”

“Tim punapa?”

“Ah, mboten, kok….…..” wangsulane tamune lirih sajak keweden.

50
 Krungu tembung “tim” Warsih banjur kelingan angger ana siaran acara
MINTA TOLONG ing TV RCTI dheweke karo bu Dirjo mesthi nonton. Warsih kaget ing
dhadhane tuwuh pangarep-arep.

“Dos pundi kersa mundhut kain kula, bu?” ujare tamune ndheseg.

“Sekedhap, bu……” ujare Warsih. Dheweke menyat ninggalake tamune.

Warsih metu tekan lawang pager noleh ngiwa nengen. Banjur nyedhaki tamune
maneh sing isih lungguh ing teras.

“Nggih mboten ketingal. Nembe ngetingal sak jam utawi kalih jam mangke……
Menawi penjenengan kersa mundhut kain nika, sapunika reginipun ……kalih atus
ewu!”

“Lho piye, ta? Durung-durung kok wis mundak tikel papat.”

“Nggih sampun nek penjenengan mboten kersa. Kalih yuta mawon

penjenengan taksih bathi kathah,” gemremenge tamune karo ringkes-ringkes
barange. Warsih niteni ing acara tv nyuwun tolong sawise nuku barang sing didol, let
sedhela banjur ana wong sing nyedhaki menehi dhuwit akeh minangka piwalese
wong sing wis gelem tetulung. “Rejeki”, mengkana ujare wong mau sing ora liya
salah sijine “tim”.

“Nggih kula purun. Dirantos, kula tak mendhet arta rumiyin,” kandhane
Warsih karo mlebu ngomah. Dhuwit blanjane sewulan sing telung dina kepungkur
diparingi bu Dirjo di jupuk separo banjur diwenehake tamune mau.

“Matur nuwun, bu. Penjenengan nengga kemawon wonten ngajengan.

Mangke nek tim dateng rak lajeng kepanggih. Nggih punika rejekine tiyang sing
remen tetulung kados ibu punika, “ memgkana ujare tamu wadon mau karo
pamitan.

Warsih mung manthuk-manthuk mesem seneng. Kain bathik sing bar dituku
rongatus ewu rupiah mau wis ora digantekake maneh, barang ora mbejaji. Dhuwur-
dhuwure pengaji rongpuluh ewu wis apik!Warsih lungguh ing kursi teras. Ing atine
thukul pengangen-angen. Mengko nek entuk dhuwit “rejeki” akeh kaya ing tv kae
dhuwit eketan ewon sabengket, apese limang yuta rupiah! Wah, bisa enggal-enggal
nukokake speda Palupi anake wadon, uga jam tangan sing didama-dama wiwit palupi
isih kelas-6 SD. Utange karo lik Sadiyem limang atus ewu bisa dilunasi. Bisa tuku ali-
ali emas limang gram nggo ijole ali-aline sing wis diedol ndek bojone mlebu panti-
usada marga kacilakan. Bisa tuku busana Muslim sing nganggo renda-renda
endah……… Wah, isih akeh maneh rancangan nanjakake dhuwit limang yuta mau.
Kanthi gegambaran kabeh mau ndadekake raine Warsih bingar, lambene tansah
mesem seneng.

51
 Durung nganti sejam sawise kuwi, Didiet bali saka kuliah. Warsih uga mlebu
njero ngomah. Ngladekake dhahar awan cepet-cepet metu lungguh ing kursi teras.
Terus menyat nyedhak lawang pager noleh ngiwa nengen nyawang dalan gedhe, ora
ana wong mlaku. Bali maneh lungguh kursi ing teras. Bubar mangan Didiet metu ing
teras ngaruh-aruhi Warsih.

“Ana apa kok sajak kesusu-susu, mbak? Ana sing dienteni?”

”Mboten kok, mas Didiet…….”

“Ketoke pikirane mbak Warsih kok ora jenjem. Omonga mbok menawa butuh
pitulunganku.”

Karo mas Didiet Warsih rumangsa wis cedhak, kaya patrape mbakyu-adi.
Mula dheweke waleh nyritakake kabeh kedadeyan mau.

“Ketoke kowe kapusan, mbak.” ujare Didiet karo nyawang Warsih sing isih
ngetokake rai sumringah bungah.

“Jam pira kedadeyane, mbak?” pitakone Didiet kiaro isih ngremet-ngremet

kain bathik kasar mau.

“Kalih jaman, mas” wangsulane Warsih wiwit bingung.

“Aku tak metu ndisik. Mau baline tamu ngalor apa ngidul?”

Didiet ngetokake speda motore mlaku mengalor kaya sing dikandhake

Warsih. Setengah jam Didiet wis bali, melas nyawang Warsih sing isih lungguh
dheleg-dheleg ing kursi teras.

“Bu Harto RT sebelah ya kapusan mbak. Wingenane tanggane kancaku ya

diapusi model kaya iku,” critane Didiet. Warsih sanalika lemes dedes. Dhuwit rong
atus ewu, separo bayare sewulan ilang muspra.Sorene pak lan bu Dirjo kondur,
Didiet wadul karo bapake.

“Jaman saiki akeh wong apus-apus. Awake dhewe kudu ngati-ati,”

ngendikane pak Dirjo sabubare dhahar bengi. Warsih sing dikandhani mung
tumungkul, mripate mbrebes mili. “Wong niyate tetulung rak tanpa pamrih. Lha
kowe tetulung kagawa kepengin entuk rejeki limang yuta. Tontonan ing tv kae bisa
pancen gambaran lelakon wong tetulung tanpa pamrih, nanging ya bisa wae diatur
kaya sinetron, mung kanggo hiburan pamirsa. Saiki pancen akeh wong julig.
Mumpung akeh wong seneng nonton acara tv, melu-melu ethok-ethok dadi paraga
“minta tolong”

“Ya suk mben maneh sing luwih ngati-ati. Dhuwitmu sing kapusan mau
mengko ben diijoli ibu……..”
52
 “Kain kaya ngene iki sepuluh ewu wae ora payu,” ujare bu Dirjo njereng-
njereng kain batik pengaji rong atus ewu mau karo ngguyu cekikan.

“Matur sembah nuwun bapak-ibu…….” ature Warsih karo nangis

sesenggukan.

BUDI ANAK PETANI

Dening: Rosita Dwi Y

Budi lare ingkang tasik sekolah wonten bangku SD kinten - kinten sampun
kelas 6, panggaweane sabendinten , sak sampune wangsul sekolah dhahar,sinau
banjur niku ngrencangi bapak lan ibune menyang saben kangge ngeramut
godhongan, ingkang biasane di sade wonten peken kaleh dinten pisan.

Ananging Budi ten mriku mboten ngeramut godhongan, ananging pados kayu
kangge masak mboke wonten griya. Saben sonten Budi ngaos wonten TPA wonten
masjid wonten desane nganti dalu.Budi dados bocah ingkang santun lan sae marang
tiyang ingkang langkung sepuh, amergi didikane tiyang sepuhipun ingkang sae.

Budi niku lare ingkang sregep ibadah, Budi mboten nate bolong ibadahe lan
sregep sinau lan ngaos,senajan Budi wedal wonten kaluwarga ingkang kirang mampu
Budi tetep gadhah semangat sinau ingkang inggil kangge gegayuhanipun dados
dokter.Budi mboten nate mendel ndonga supados piyambakipun saget dados
setunggaling tiyang dokter lan saged nginggahaken derajat tiyang sepuhipun.

Budi mboten namung gadhah gegayuhan dados dokter, Budi ugi badhe
mbikak klinik lan nyukani pengobatan gratis kangge tiyang ingkang gerah ingkang
kirang kuwawi. Saben sekolah lan ngaos Budi mboten nate dipunsukani sangu
dening tiyang sepuhipun, amergi piyambakipun sedaya mboten gadhah arta, arta
tiyang sepuhipun saking hasil sadean godhongan namung cekap kangge nedha
piyambakipun sedaya sedinten dinten, nanging Budi mboten nate ngeluh, Budi tetep
semangat sinau lan ngrencangi tiyang sepuhipun.

“Mbok, kula bidal sekolah riyen nggih ? “ pitakon budi kalih nyalami bapak lan
ibune nyuwun doa restu. “ oh, iya sing ati – ati lan sing tenanan olehe nggolek ilmu.”

53
 Budi budal sekolah mlampah nglewati dalanan becek , pas Budi mangkat
sekolah enten mbah-mbah wis sepuh nggawa depok ingkang isi tela ndugi kali,Budi
ngrasa mesakne dateng mbah niku wau langsung ditulungi lan diteraken nganti ndugi
griya.

Budi niku tiyang ingkang sae, menawi wonten sekolahan disenengi kalian
guru – guru lan kanca kanca senajan larenipun tiyang mboten gadhah nanging Budi
gadhah akhlak ingkang sae, welas asih marang liane lan seneng tinulung tanpa
nyuwun imbalan.

Wonten desane Budi ugi kathah ingkang ngremeni amergi grapyak,sopan lan
saget ngaosi tiyang ingkang langkung sepuh.

54
 KATRESNANKU MARANG IBU

Dening: Shelvy Octavia S

Ibuku sing nglairke aku ,uwng sing ngramut aku tekan cilik nganti semene
gedene ibuku wong sing kuat ngasuh aku dewean amergo ibu lan bapakku wis
pisahan kaet umurku 5 tahun, ibuku ora tau ngeluh, ibuku berjuang gawe nyekolahke
aku

gawe nuruti opo kekarepanku ibuku mung pingen aku dadi wng sing sukses wong
sing berguna, ibuku anggone mung dadi wong tani biasa saben dino menyang sawah
budal isuk mole sore, wong sing ora tau ngetokne kesusahane wong sing ketok
bungah

sumringah saben dinan.

Aku dididik keras amergo ibuku kepengen aku dadi wong sing kuat sing ora
gampang nyusahke wong liyo. Senajan bapakku ninggalke aku kaet cilik nanging
ibukutetep ngilingake aku supoyo tetep ileng lan berbakti marang bapak.Senajan aku
ditinggal kaet cilik nanging bapkku ora tau lali marang aku Ing sawijining dino aku
tumut ibuk menyang sawah, aku mbantu ibuk ngrumat tanduran, senajan ora saben
dino aku isa mbantu nanging aku iseh nyempatno wektuku gawe mbantu ibuku.

Howo ning sawah rasane panas banget, aku nyawang ibuku sing saben dino
ing ngisaresrengenge sing panas banget nanging ibuku oratau sambat marang
penggawean sing abot iku.Aku nduweni pikiran ing sawijing dino aku bakal dadi
wong sing sukses wong sing isa nyenengke atine wong tuo wong sing isa dadi
kebanggaane wong tuo.Aku bakalan berjuang marang opo wae sing dadi
kekarepanku demi ibuku."kringg kringg kringgg" suarane hpku mulo aku langsung
gage ngangkat, ing sebrang kana.

55
 "Mbak, jenengan nopo saged dados guru les anak kula?". ucap.e bu rt

" inggih, bu saged". jawabku

" Diawiti sesok yo mbak, masalah bayarane wis gampang".

" Inggih bu". jawabku tak sambi nutup telpon tekan bu rt

Aku seneng banget opo sing dadi cita citaku kesampean aku kepingin banget
dadi guru opo maneh guru privat.Aku langsung nyedak ning ibuku banjur ngomongke
opo sing mari tak tompo ibuku melu seneng. Aku langsung ngrangkul ibuku.

" Alhamdulillah opo sing mbok karepno saiki wis kesampek.an nanging ojo lali
ndungo marang sing kuoso". ucap.e ibuku

" Inggih bu" jawabku karo eluh netes ning pipiku.Aku bangga banget marang
ibuku, aku kepingin isa dadi sosok sing kuat kaya ibuku, aku bakalan nggawe ibuku
bangga marang aku lan aku bakalan sukses demi ibuku, aku bakal dadi anak sing isa
mbahagiakno ibuku nggawe caraku dewe, senajan aku sok yen wis adoh teko ibuku
aku ora bakal lali marang perjuangane ibuku, aku suwayang banget marang ibuku,
ora ana wong kuat sak liyane ibukuora ana wong sabar sak liyane ibuku, ibuku
pahlawanku.

56
 JAGO

Dening: Sherly Muslifah

Ing alas kidul para kewan pada sambat anggone golek panganan ora bisa
entuk akeh.Sebabe yaiku para kewan yen tangi wayah srengenge wis jemedhul ing
langit.Mula panganan ing alas padha kalong dijupuk para kewan saka alas wetan sing
tangine luwih gasik.Yen arep golek bengi ora bisa weruh amarga peteng.Para kewan
mung bisa pasrah karo kahanan.”Yen ngene terus suwe-suwe awake dhewe ora oleh
panganan,”kandhane Wulung.”iya lung,becike piye iki??sahurane Kelinci.’Apa iya
awake dhewe kudu jaluk tulung maneh marang Lawa lan Manuk Gethupuk”.Lawa lan
Manuk Gethupuk uga butuh golek panganan dhewe,ora bisa yen terus-terusan
nulungi awake dhewe,’.Para kewan rebut maneh ,banjur di tengahi karo
wulong.Kancil usol yen masalah kuwi di kandakake marang raja.Para kewan
sarujuk ,truwelulan kancil di utus kanggo nemoni raja .Wulong mabor ngubengi alas
ing dalan weroh ulo kang lagi mlungker ing nisar wit karo nangis.

Wulung banjor takon marang ulo kuwi .Ulo kondo yen deweke wis seminggu
ora mangan ,amergo tikus-tikus ing alas wis di pangan karo ulo soko alas wetan .Ulo
njalok tulong supaya para kewan saka alas etan erateka maneh ing alsa kidol,”kepiye
carane supaya para kewan ing alas iki bisa antuk pakanan sing cukup,”pikire
wulung.Amerga terus mikir kahanan alas ,wulung mlakune ora bener banjur nabrak
keboh sing lagi leyeh-leyeh .

Wulung njalok ngapuro lan takonmarang kebo sopo nduwe simpenan

panganan .Kebo crita yen suket-suket ing alas kidol wis podo ora seger maneh
,amegka di idak teros karo kewan soko alas wetan .Ora suwetru welu lan kancil
bali ,nagging mung bisa meneng .Kaya-kaya ora ana asile .Bener raja ora bisa opo-
opo,amerga raja oga kangelan golek panganan tulong mikir maneh banjur nemoni
manuk gethupuk .

Wulung njaluk marang manuk getupok supaya bengi kuwi mabur tumuju alas
wetan ,supaya bisa ngerti geneya para kewan alas wetan bisa tangi gasik .Bengi kuwi

57
manuk Gethupuk uga enggal mabur tumuju alas wetan.Banjur menclok ing wit sak
durunge dalan mlebu alas wetan.Manuk gethupuk ngenteni ngenteni tekan isuk
teka.Jebule sing marai para kewan ing alas wetan tangi gasik yaiku suara kluruk saka
sawijining kewan sing ana ing kampong.Sakdurunge padha ngerti,Manuk Gethupuk
enggal-enggal mabur tumuju ing kampung nggoleki kewan kuwi,ananging ora
ana.Dina candhake wulung mabur maneh nggoleki ora ana maneh.wis seminggu
Wulung bolak-balik,ananging kewan sing digoleki tetep ora ana.”Apa kewan sing bisa
kluruk iku ana ing alas wetan,”pikire wulung.Banjur mabur temuju alas wetan.

Sakdurunge mlebu alas wetan Wulung nyemplung ing lendhut supaya ora
dikonangi yen dheweke dudu kewan alas wetan.Wulung mabur kanti ati-ati mubengi
alas.Srengenge wis kari separo,ananging Wulung isih ora ketemu karo kewan sing
bisa kluruk.Amarga sayah,Elang banjur ngaso ing ngisar wit cedhak
kali,”Tulung….tulung,,,”.Wulung kaget banjur goleki asal suara mau.Ana kewan sing
nggletak ing pinggir kali.Kewan mau diseret dening Wulung banjur diwenehi
banyu.”sapa kowe”pitakone wulung.”Aku pitik jago”kandhane kewan mau.Pitik jago
crita yen dhewek e diculik para kewan ing alas wetan,amarga para kewan mau ngerti
yen ana manuk Gethupuk saka alas kidul sing ngindemi.Wulung banjur takon apa
dheweke bisa kluruk kaya sing dicritakake Manuk Gethupuk.

Pitik jago manthuk-manthuk,banjur dheweke sing marai para kewan ing alas
kidul ws padha kalong amarga dijupuk karo para kewan saka alas wetan.Wulung
ngajak pitik jago melu ing alas kidul,supaya aman,uga supaya bisa marai para kewan
ing alas kidul tangi gasik.Pitik jago sarujuk,etung-etung kuwi kanggo bales budi
marang Wulung.Para kewan ing alas kidul wis ora perlu kuatir maneh,saben isuk pitik
jago kluruk nggugah para kewan tangi gasik.Panganan sing digoleki bisa nyukupi,para
kewan ing alas wetan ora ana sing teka maneh ing alas kidul.Para kewan padha
bungah atine,padha makmur uripe.

58
 ACARA ULANG TAHUN KANCAKU

Dening: Silvana Dwi IM

` Tanpa pesta. Tanpa kado. Win menghela napas dawa. Dheweke ora wani
nakonke kapindho hal kuwi nang embok. Padahal kabeh kanca sekelase ngerti yen
dina iki dheweke ulang taun.Win ulang taun Ana kebiyasan saka kanca-kancane,
yaiku ntraktir jajan kanca sekelase pangan bakso lan ombe es teler neng warung pak
Comel.Yuli uga ngana. Sak-uga dheweke ulang taun, dheweke ngajak kabeh kanca
sekelas pangan pitik goreng neng siji restoran.Sawadine Win uga pengen nggawe
ngana. Win dheweke ora wani nglorke dheweke nang embok.

Amarga dheweke ngerti kaanan kedhuwitan embok. Dadi pegawai

cendhekan, nang udhar tuwa mangkene tentu opah Papa wis nipis banget Jangkahe
gontai wektu dheweke mleboni ruang kelase. Titi cepet nyerbu ngana ndeleng
ketekane. “Nah, iki dheweke sing ulang taun. Slamet, ya!” Turene karo nyalami Win.
“Nih kado saka aku.”

“Wah, aku nggak gawe acara apa-apa, “ tembung Win lesu.

“Lho? Nyate kado diwenehna mung nang acara pesta?” Sahut Titi.

Ana cerpen bahasa jawa acara ulang tahun Win mung ngesem ndeleng
ketulusan kanca-kancane kuwi. Dheweke sing rumangsa bersyukur amarga ora ana
sijia kanca-kancane sing nagih kanggo ditraktir. Bokmenawa dekne kabeh kabeh
ngerti arep kaanan wongtua Win.Nganti nang jam piwulang paling akhir. Ngana bel
muni, Bu guru dumadakan ngumumake. “anak-anak, aja mulih dhisik.”

Anak-anak sing semula wis adeg cepet linggih bali. “dina iki ana kanca sing
ulang taun,” tembung Bu guru.Win dadi pucet. Astaga! Bu guru ngarani-nyebut ulang
taune. Kepriye iki?

“Amarga kuwi bu guru ngajak kowe kabeh kanggo ndungo bareng kanggo
Win.” Rai Win tambah pucet.Dheweke rumangsa cemas. Wedi yen kanca-kancane
takon.!! Mung doa bareng? Win ora ana sijia sing ngeluh. Karo tenang dekne kabeh
nundukkan sirah lan merem. Bu guru sing mangarepi donga.

59
 “Nah, saiki ayo awake dhewe rayake ulang taun, Win..” Tembung Bu guru
sakwise ngucapkan amin.Jantung Win sarasa mandheg berdegup. Rayake? Aduuuuh,
apa sih Bu guru iki. Dheweke ta ora tau ngomongke arep ngrayake ulang taune. Win
dadi tegang.

Lan.. Lan.. Dheweke kaget wektu lawang kelas dibukak. Simbok mlebu karo nggawa
sega tumpeng siji nampan gedhe.

Oh, simbok… pikir Win. Atine diliputi rasa seneng. Sanajan lauk sega
tumpenge mung urap sayuran lan sambal goreng tempe, Win kabeh kanca sekelase
nyerbu kanthi seneng. Sewentara Win ndeleng dekne kabeh karo mata neles amarga
terharu. Matur nuwun mbok, batine.

60
 PANDEMI COVID 19

Dening: Siti Fatimah

Gara gara covid wong tuwo Podo repot amargi sekolah Ning omahAnjalari
rekasa nggone sinau mung nyimak toklan maca. lumantar sinau daring.ora paham
ing pungkasan ora bisa.Muga muga enggal wae cepet mlebu ,temu kanca-kanca
enggal mari kangen iki muga-muga coronane cepet lunga. Ayo para konco kan
sekabehe bareng padha donga kang satuhu dhateng Gusti Allah dikantheni karo
dzikir Aamiin aamiin Gusti Allah angijabah.

Virus Corona kui virus sek asal e Seko Negoro Chino..virus iku lueh cilik Seko
nyamuk tros nyamuk kui lueh gede Seko dek e..virus iki wis nyebar neng negoro²
neng dunia salah sijine Indonesia..virus iki sangat mematikan...virus Iki nyerang neng
daerah pernapasan....uong sek kenek virus Iki bakalan loro...nek di gowo nng RS ora
mari kui isa mati.

Ing Indonesia saiki ana penyebaran virus yaiku virus corana kang isa mateni
uwong sajroning iku akeh uwong sing ketularan virus Corona iga bisa dicegah
nganngo isuh tangan kanti resik kan ngadohi panggonan sing akeh uwong . Setahun
kepungkur Negoro Iki Karo wabah pandemi covid 19 utawi Corona .Berita kasebut
akeh di siarke ing tv LAN surat kabar . Aku kan warga sekitar eruh kabar kasebut lan
mulai ngenekne rapat sore iku .

Ing awal awal wabah kasebut , pak RT duwe rencana becik supaya wabah
kasebut , ISA cepet ISA ilang Soko Negoro ne awak e Dewe . Podo warga di dawuh i
di pengeng metu tekan omah,.Kabeh dalan mlebu deso sementara bakal e di tutup,
sekolah di preikne LAN Kabeh kerjoan di liburno .

Warga sekitar kang Melu rapat deso kasebut Podo setuju Karo usulanne pak
RT .

Pak RT sanjang, " WABAH IKI DUDUK WABAH BIASA, AWAKKE DEWE KUDU
PODO WASPODO, OJO METU SOKO OMAH DISEK TANPO ALASAN SING PENTING".

Rencana iku bakal di terapne minggy ngarep.Warga pada sepakat,muga Mugi

pandemi covid cepet minggat.Saiki kene para warga mboten pareng metu amargi
akeh virus Corona.Pemerintah menehi prei iku ana virus Corona , di dawuhi Nang
omah , mboten pareng lungo lungo .

61
 Covid niku ingkang nempuh sistem pernapasan .Gejala virus Corona yaiku
ngalami flu , kados demam , watuk pilek , sakit tenggorokan, iga sakit Sirah , utawi
gejala sakit infeksi pernapasan .Enten dugaan menawi virus Corona awal e demam,
Watik , kan sesak napas . Cara pencegahane yaiku sosial distancing , nginakaten
masker, rutin wisuh. Muga wae Corona cepet ilang Ben Kabeh ISA normal maneh .

Ben gak perlu ngawe masker ISA silahturahmi Nang omah e sodara adoh kan
supaya bisa sekolah maneh.Ora lali ndungo mentang Gusti Allah Ben dungo kita di
kabulno aamiin ..

62
 BALAPAN MOTOR

Dening: Taufiq Ilham H

Ing jaman saiki akeh bocak ciliki seng wes pada iso numpak motor. Salah
sijine Aji. Aji ingkang umure sawelas tahun lan lingguh ning kelas lima SD. Amergo
wes tau ngrasakke kepenake numpak motor, saiki dadi kebiasaane aji len dolan-
dolan mesti nganggo motor.Nanging miturut Negara, sing oleh numpak motor iku
tiyang ingkang wis duweni SIM utowo “Surat Ijin Mengemudi”. Ing wayah sore,
kancane Aji seng jenenge Fatih moro ning omahe .

“ Ji, aji…. Aji ….” Fatih nyeluk karo bengak bengok ning ngarep omah.

“ Woi,,, sedilut “ kandhane Aji saka njero omah.

Let sadelo, ana suara pating gadebuk kaya ana lindu teko dirasake Fatih.

“Wah,,,, lagi teko, ngopo ae Ji kok suwe banget ?” pitakone Fatih marang Aji
kang lagi wae mlayu marani Fatih.

“He.. he.. he… lagi wae madang wenak, Alhamdulillah wareg !!” jawabe Aji.

“ Awak wae sing digedheke, sekolah yo kudu didhisike!! tugas pr sekolah wes
mbok rampungke durung Ji ? “ pitakone Fatih.

“Uwes rampung ,, aman. Ana apa kowe dolan rene sore – sore Tih ?”
pituture Aji.

“Mergo tugase wes mari, ayo mubeng-mubeng Ji nganggo motor. Engko

balapan wes, gelem ora ?” jawabe Fatih karo cengar cengir.

“Ayo,, sopo seng wedi !! paling koe seng kalah”

‘Wehh, ojo sombong Ji. Ayo dibuktekake bareng-bareng.” Ngajake Fatih

Sak banjure Aji melbu ing garasi, nyiapke lan ngetoake motore. “Trengg….
Teng,,, tengg… tenggg” suarane motore Aji lan Fatih sing rame banget.

“Siap rung tih ?” pitakone Aji sing wes siap arep balapan.

“Siap ji.” Jawabe Fatih

“Siji…. Loro….. telu….”

63
 Treng,,,,,,, trengg…. Trengg….. tengg Aji lan Fatih pada banter-banteran
numpak montor mubengi dalan desa. Wong loro iku pada salip-salipan kaya balapan
motor tenanan.Ing dalan pertelon, Aji lali ora ngurupake klakson. Ora nyongko ana
bakul pentol ing lawan arah. Aji kaget sak nalika, dheweke bingung lan gugup. “Lik…
lik … lik awas minggir.”

Grubyukkkkk,,,,, klontang,…. Tlepok … tlepok…. Pentol seng ana ing rombong

pada kuthak kabeh ing lemah. Praupane Aji lan Fatih mbalek sak untara, dadi gugup
lan pucet.“Kepiye tha le le …. ? Nek numpak motor ki aja banter-banter. Daganganku
khutah kabeh, terus piye lek ngeneki ?” pituture bakul pentol karo nesu.

“Kulo nyuwun ngapunen Pak, sak estu kula mboten sengaja” jawabe Aji
ingkang kaweden.

“Saiki daganganku uwis ora iso di adol maneh, amerga wes kuthah kabeh.
Kowe kudu ngijoli duit”

“Enggeh Pak, kula bakale tanggung jawab. Kula pamit mantuk rumiyin
mendet arta nggeh Pak,” panyuwune Aji.

Akhire Aji lan Fatih urunan dhuwit kanggo ngijole dagangane tukang pentol
kang uwis ditabrak mau. Sakwise kejadian kasebut, Aji lan Fatih uwis ora wani
numpak motor banter-banter maneh.

64
WAUNI

65
 PERSAHABATAN

Dening: Winda Nur A

Ewon banyu udan mudhun sakjroning obrolan neng warung kopi Gamboel,
adhem kaya ora nduwe arti. Aroma kopi wangi neng antara panggonan cilik sing diisi
3 wong sahabatku, pak Haji, pak Ustadz Al hafidz lan sawong meneh sing sethithik
‘misterius’ yaiku Rifqi. Ketelu sahabatku iki yaiku sahabat sekelasku -dhisik, saka awal
kuliah nganti akhire dekne kabeh lulus dhisikan.Lagi nganti wektu iki aku isih
cumbana karo proses kanggo ‘mung’ nganggo toga. Ora apaa, awake dhewe nduwe
dalan dewe-dewe kanggo nikmati -ndalani urip. Meneh uga dekne kabeh ora tau
rumangsakne dadi ‘mahasiswa veteran’ neng kampus, yen aku insya Allah uga arep
rumangsakne lulus kaya dekne kabeh. Sapa sing luwih berpengalaman? Aku ngesem.

“Pak, iki file skripsiku.” Karo tak sodorke laptop biruku. Kanthi cekatan, pak
Ustadz ngecek skripsiku lan menehi wejangan ampuhe.

“Endi pak, coba ndelok.” Suwara Rifqi karo nada panasaran utawa rumangsa
butuh ngewangi aku ora ngerti, ning laptopku dijupuke lan dheweke teliti tembung
saben tembung. Bengi kuwi aku kaya bocah TK sing kejebak neng kerumunan
intelektual enom, aktivis, lan kaum agamis.

Remang lampu nyiji karo tembung sing wong-wong omongake. Maklumlah,

warung kopi yaiku panggon ngumpul sing nglegena, obrolan legi-pahit babagan
negara, kaanan sosial, wedok karo demen yaiku tema sing kerep didiskusikan saka
sakumpulan ‘bocah’ neng warung kopi.

Siji hal sing rekasa diuculake, apaa tujuan awal awake dhewe ngopi, arep tiba
wayahe awake dhewe ngomongke babagan demen. Ya.. Ya, kuwi kaya awake dhewe
nongkrong neng warung kopi ning pesene Vod*a utawa es teh. ‘Mlipir’. Contoh
cerita cerkak tentang persahabatan bahasa jawa.

Kaya bengi kuwi, pas si ustadz lan Rifqi ribut ‘sok’ dadi dosen pembimbingku,
aku nyela neng antara sok ribute pak Haji, “Ji, paling akhir curhat ta melo, saiki isih
karo sing kuwi?” Takonku karo lirih. Pak Haji banjur njawab, “wis, putus Dab”.

Suwarane krungu tegas ora setegar tatapane. “loh kok isa Ji?” Takonku
pamasaran.

“Iyo, yo isa Dab. Dheweke luwih mileh kenalan anyare, sing dheweke kenal
wayah dheweke haji, pangupadi rongsok!” Jawab pak Haji karo nyekeli cangkir
kopine.
66
 Aku ngerti, sinisme iki dudu kanggo makkah, utawaa pangupadi rongsok.
Mripat ku lan liyane kanthi kompak tertuju marang sosok kaji saka cirebon iki.

Pak Ustadz lan Rifqi ndelehke laptopku, kaya-kaya skripsiku ora penting
meneh utawa dekne kabeh nganggep skripsiku wis bener, embuh haha. Padahal
kebeneran skripsi mung dosen pembimbing lan Allah sing ngerti. Sadurung pak Haji
mbanjurke ceritone, aku bali ngeling wayah kuwi, nengendi awake dhewe isih
semester loro.

Pak Haji sing saben bengi Jemuwah karo setia nyekeli handphone lan sanuli
nunggu wedok kuwi kanggo komunikasi. Ya, amarga wayah kuwi, wedok kuwi isih
neng pondhok. Dadi mung malaem Jemuwah wae dekne kabeh bisa komunikasi,
kuwia saka handphone kancane.

Ora mung kuwi, ning pak Haji sanuli setia njero macem-macem hal, dheweke
mbuktekne yen dheweke bener-bener bisa njaga komitmene. Lan nganti wektu iki,
dheweke bisa. Aku iri. Contoh cerita cerkak tentang persahabatan bahasa jawa.

Udan mandheg, ning aku ora ngerti ngapa mendung isih katon neng langit
utawa ora. Ora suwe pak Haji nyambung ceritone,

“Wingi dheweke.. Bla-bla-bla, padahal aku ngerti lanangan kuwi.. Bla-Bla-Bla,

padahal bapakne wedok kuwi .. Bla-bla-bla.

Ning neng sisi liya, bokmenawa aku kudu eling awak, sinau elmu ikhlas, utawa
bokmenawa iki teguran amarga aku demenen makhluk-Nya ketimbang pencipta-Nya.
Bla-bla-bla.” Ucap pak Haji karo nguwaske aku. Saiki aku ngerti, mendung isih ana
sanajan peteng nutupi.

Saknalika kabeh dadi tiang-tiang kokoh kanggo sawong sahabat sing ‘dikhianati’
amarga mainset matrealisme. Muga-muga aku salah. Ning nyat kuwi sing kedadean,
sepisan wae aku ora nduwe pangarah mengantagoniske wedok kuwi.

“Uwis Ji, ora usah sedhih. Ngerti dhewe ta, aku ditinggal rabi pindho. Padahal
wingi neng persembahan skripsi, tak tulis spesial kanggo dheweke, ning kandas!
Singoo kok.” Tutur pak Ustadz kelairan palembang sing demen‘berzikir’ karo
tembung “singo.” Iki.

Rifki ngawali guyune, saarep dheweke menuntunku lan kabeh wong kanggo
bebarengan meloni ngguyu.

“Pak penyair, tukang galau, pye iki?” Dekne kabeh ngarep-arep jawaban saka
wong sing bokmenawa salah, dekne kabeh nguwaske aku. Aku mung bisa celathu,
“ngeculke yaiku puncak saka tresna.”

67
 “kepriye awake dhewe rumangsa pede nduweni, lagekne awake dhewe dudu
sing nduweni.” Bali dak banjurke ukaraku.

“Demen yaiku anugerah, dudu peksan. Dadi benke wae dheweke mabur
saadoh apaa sing dheweke gelem, sajrone awake dhewe wis ngupadi dadi sing paling
becik. Serahke akhire marang Allah.” Aku gumuyu, amarga rumangsa sok bijak. Ning
karo ngana aku ora meneh kedelok kaya cah TK.

Jawabanku ditegaskan meneh saka pak Ustadz lan pak Haji karo ayat-ayat
suci al-Quran. Aku ora saapal dekne kabeh. Ning saorane jawabanku berdasar. Aku
banjurke pitakonku,

“Ji, bokmenawa sing dheweke delok saiki kowe mung uler neng jaring laba-laba.
Dheweke wedi nulung kowe, utawa ‘jijik’ kanggo nyedhaki kowe. Lan dheweke luwih
mileh nulung kupu-kupu sing uga terperangkap, padahal kupu-kupu awale uga
seekor uler.

Lansing kerep wong-wong lalekne yaiku rebutan nulung uler utawa kupu-
kupu, ning ora tau mikir menawa laba-laba durung mangan.”

Ditinggalake lan mungkur yaiku masalah kanggo kabeh manusia. Embuh saiki
utawa mubarang dina mengko, awake dhewe mesti ditinggalake utawa mungkur
wong sing awake dhewe demeni utawaa sing ndemeni awake dhewe.

NGANTRI CUKUR

Dening: Zam-Zam Althap

68
 Udan sedina med, ora ana mandhege. Akeh wong mlaku padha payungan,
sing nunggang montor padha mantelan, ana sing ngoyos selak kepengin tekan. Tono,
karo Nyong mlebu maring nggon tukang cukur sing mandan laris langganane Nyong,
sing gone nang prapatan cepak umahe Nyong. Umah-umahan nggon cukuran ora
patiya gedhe mung ana kaca pengilon kiwa tengen ngarep mburi. Nang kono wis
akeh sing pada ngantri, ana wong lima: bocahe cilik loro, tanggung loro, wong tua
siji, sing agi dicukur siji. Ndilalah sing biasane tukang cukure ana sing ngrewangi, dina
kuwe ora mangkat jarene agi mriyang.

Nyong njagong ngenteni giliran karo ngringokna radio. Wah, sing agi pada
ngenteni giliran cukur wis pada ora sabar sebabe wis sore, wis arep wektu Ngasar.
Sing jenenge ngenteni rasane suwe banget, semenit kaya sejam, suwe benget. Sing
biasane paling nyebele ya ngenteni wong cukur model-model, sing digawe sasak,
sing kucir, sing model njegrik nang ndhuwur kaya arep nantang langit, karo sing
model artis-artis Korea. Apa maning sing cukure ndadak karo disemir.

Siji-siji sing dicukur model biasa ora nganti limang menit sepuluh menitan
rampung. Saiki, sing dicukur gilirane wong tua sing karo disemir. Rambute pancen
wis keton dawa, semirane wis ora genah, separo rambute wis putih. “Aja kelalen
semire sing maen, sing mandan larang ya kena, ora apa-apa”, ujare wong tua kuwe.
Tek rasa tambah suwe maning inyong gole ngenteni, semiran sing maen genah lewih
suwe gole ngolesna lan lewih ngati-ati. Nyong sing jenengane ngenteni apa baen sing
mandan suwe mandane ora sabar. Nyong terus bali deset meng umah.

Ora nganti rong puluh menit Nyong wis mbalik maning. Nang kono wong tua
kuwe esih dicukur. Rampung nyukur tukang cukure ora langsung mrentah Nyong kon
njagong nang kursi cukur, malah pamit kebelet maring mburi karo agep perlu
Ngasaran. Ora nganti kesuwen tukang cukure wis mbalik maning nang kono karo
Nyong. Sing kudune wektu kuwe esih padhang, mendhunge kandhel marahi peteng
ndhedhet kaya wis liwat wektu Maghrib. Bareng karo bledheg ngampar-ngampar
dibarengi udan deres Nyong dikon njagong nang kursi cukur. Slimut cukur digubedna
maring awake Nyong. Cukur nembe sedela ana bledheg seru banget kaya nyamber
umah cukuran kuwe. listrike mati. Tukang cukure langsung ngempakna lilin. Ngasi
lilin sing diempakna arep enteng sepertelon, listrike ora mempan-mempan.

Nyong ora wani ngomong apa-apa. Udan sing gede kaya agi nutupi kabeh
pikiran. Sirahe Nyong tak elus-elus karo tak deleng nang kaca hurung separo sing
decukur. Cukurane nyong mesti kudu rampung, mbuh kepribe carane. Tukang cukure
wis ngomong peralatane dina kuwe agi ora lengkap, aki batere lan batu batere nggo
nguripna mesin cukur ora digawa keri nang umah. Lampu senter cas-casan ya ora
digawa. Nyong ora bakalan ngomong “kepribe jane” maring tukang cukure. Tukang
69
cukure keton krasa salah. Tukang cukure njikot hp-ne nang meja, nelpon wong nang
umah dikon nggawakna alat-alat sing dikarepna.

Wektune wis maghrib. Listrik durung mempan-mempan. Udane wis mandan

cilik. Sing ditelpon maring tukang cukure hurung teka-teka. Nyong esih njagong nang
kursi cukur esih digubed slimut cukur. Sidane Nyong dicukur karo gunting alon-alon
diobori karo lampu senter sing nembe teka.

70