(RPP)
I. STANDAR KOMPETENSI
Mampu menyimak, memahami dan menanggapi pembacaan berbagai wacana lirik (rumpaka) lagu,
biografi dan pembacaan bahasan.
II. KOMPETENSI DASAR
Menyimak bahasan tentang jenis-jenis kesenian daerah
IV. III. INDIKATOR.
● Dapat memahami isi wacana
● Dapat menyimpulkan jejer wacana
● Dapat mendeskripsikan kembali jenis-jenis kesenian daerah
● Dapat menanggapi berbagai aspek bahasan.
V. IV. MATERI POKOK
Bahasan tentang jenis kesenian
V. KEGIATAN PEMBELAJARAN
A. PERSIAPAN
⮚ Memeriksa kesiapan siswa
⮚ Apersepsi
⮚ Motivasi
B. KEGIATAN INTI
⮚ Siswa menyimak bahasan tentang jenis kesenian
⮚ Bertanya jawab tentang isi bahasan
B. PENUTUP
⮚ Bersama guru, siswa menyimpulkan isi bahasan
VI. MEDIA DAN SUMBER BELAJAR
⮚ Wacana bahasan tentang jenis-jenis kesenian
⮚ Majalah
⮚ Koran
⮚ Tabloid
⮚ Buku pegangan
VI. VII. PENILAIAN
A. Jenis tes : Lisan, tertulis
B. Bentuk Tes : Esai
C. Soal Tes :
Kasenian Sunda nyampak tur mekar di unggal wewengkon, upamana ba é wayang golék, calung,
kendang penca, jeung degung. Ari anu hirup sarta mekar di hiji atawa sawatara wewengkon nya éta
sampyong di Kabupaten Majalengka jeung sabudeureunana, Sisingaan di Kabupaten Subang, Kuda
Rénggong di Kabupaten Sumedang, Tarling di Kabupaten Indramayu, B énjang di Kabupaten Bandung,
Surak Ibra jeung Dodombaan di Kabupaten Garut.
Seni nu husus hirup di Kabupaten Majalengka jeung Kuningan nya éta Gembyung jeung
Sampyong. Hanjakal kamekaranana geus loba kadéséh ku ku seni modéren, anu antukna jadi kurang
dipikawanoh ku masarakat.
Kasenian Sunda lianna anu masih kénéh pada mikaresep sarta sering dipintonkeun boh dina
acara Agustusan, di nu kariaan, malah dina siaran televisi nya éta calung, réog, degung, jaipongan jeung
wayang golék.
Alesan pangna kasenian calung, réog, degung, jaipongan jeung wayang golék masih bisa hirup
lantaran dianggap mampuh nuturkeun parobahan jaman. Calung ayeuna geus loba pisan robahna lamun
dibandingkeun jeung calung baheula, pangpangna dina lebah nabeuh jeung lalaguanana. Baheula mah nu
disebut calung teh rénténg, lantaran waditrana ngajajar ditalian sina ngar énténg. Tungtung tali nu hiji
ditalikeun kana tihang, ari nu hiji deui ditalikeun kana awak anu nabeuhna. Atuh nabeuhna g é bari diuk.
Kiwari nabeuh calung téh dijingjing sabab waditrana henteu dirénténgkeun maké tali, tapi
dirénténgkeun maké awi pikeun ngajingjingna. Ku kituna dina magelarkeunana leuwih gampang. Nu
nabeuh bisa gerak kalawan bébas. Malah sangkan leuwih dipikaresep, pintonanana dieuyeuban ku humor.
UJI KOMPETENSI 1
Pék ku hidep jawab atawa terangkeun !
1. Naon sababna kahirupan seni Sunda remen jadi bahan padungdengan ?
__________________________________________________________________________________
________________________________________________________________
2. Seni naon baé anu kiwari geus kadéséh ku parobahan jaman ?
__________________________________________________________________________________
________________________________________________________________
3. Tuliskeun rupa-rupa seni Sunda nu hirup di wewengkon hidep !
__________________________________________________________________________________
________________________________________________________________
4. Naon nu jadi alesan pangna seni calung masih dianggap hirup jeung mekar ?
__________________________________________________________________________________
________________________________________________________________
5. Kumaha bédana dina prakprakan nabeuh calung baheula jeung ayeuna ?
__________________________________________________________________________________
________________________________________________________________
6. Seni Sunda naon baé nu ayeuna tetep mekar di tatar Sunda ?
__________________________________________________________________________________
________________________________________________________________
7. Naon fungsi gerak jeung humor dina pintonan calung kiwari ?
__________________________________________________________________________________
________________________________________________________________
8. Seni naon baé nu mekarna di hiji wewengkon ?
__________________________________________________________________________________
________________________________________________________________
9. Media naon baé nu bisa digunakeun pikeun mekarkeun seni Sunda ?
__________________________________________________________________________________
________________________________________________________________
10. Kumaha tarékahna sangkan seni Sunda tetep hirup tur mekar ?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______
LEMBAR PERBAIKAN / PENGAYAAN
Istilah Kasenian
Teangan harti istilah kasenian ieu di handap dina kamus !
1. waditra
________________________________________________________________________________
______________________________________________________________
2. wiraswara
________________________________________________________________________________
______________________________________________________________
3. juru sekar
________________________________________________________________________________
______________________________________________________________
4. wirahma
________________________________________________________________________________
______________________________________________________________
5. nganggit
________________________________________________________________________________
______________________________________________________________
6. anggana sekar
________________________________________________________________________________
______________________________________________________________
7. rampak sekar
________________________________________________________________________________
______________________________________________________________
8. aransemen
________________________________________________________________________________
______________________________________________________________
9. bendé
________________________________________________________________________________
______________________________________________________________
10. gending karesmén
________________________________________________________________________________
______________________________________________________________
UJI KOMPETENSI 3
Tuliskeun rupa-rupa waditra atawa alat kasenian Sunda nu ku hidep dipikanyaho !
1. _______________________________________
2. _______________________________________
3. _______________________________________
4. _______________________________________
5. _______________________________________
6. _______________________________________
7. _______________________________________
8. _______________________________________
9. _______________________________________
10. _______________________________________
Materi Panambah :
Kalimah sipat
RENCANA PERANGKAT PEMBELAJARAN
(RPP)
I. STANDAR KOMPETENSI
Mampu membaca, memahami dan menanggapi berbagai wacana puisi sawer, cerita wawacan, sajak, dan
karangan argumentasi
. INDIKATOR
Dapat membaca sajak dengan lafal, tekanan, intonasi, dan penjiwaan isi yang tepat.
Dapat membaca sajak dengan penampilan dan improvisasi yang baik.
Dapat menerangkan tentang teknik pembacaannya.
Dapat memperbaiki atau menyempurnakan pembacaan sajak.
V. KEGIATAN PEMBELAJARAN
B. PERSIAPAN
Memeriksa kesiapan siswa
Apersepsi
motivasi
C. KEGIATAN INTI
Secara bergantian siswa membacakan sebuah sajak
Bersama-sama menyimak sajak yang dibacakan
Bertanya jawab tentang Fnsur yang dibaca
Bersama guru menemukan Fnsure-unsur sajak
Bertanya jawab tentang isi sajak
D. PENUTUP
Bersama guru, siswa menyimpulkan isi sajak
Siswa ditugaskan untuk membuat sajak bebas
KAMAMPUH MACA
Maca mangrupa salah sahiji kagiatan diajar anu tujuan umumna pikeun meunangkeun informasi
anyar. Sedengkeun tujuan husus tina maca nyaéta pikeun kalangenan (rékréatif), upamana baé maca
Fompu, novel, majalah, komik, jeung sajabana. Tujuan husus Fompu nyaeta pikeun nambahan pangaweruh,
saperti maca buku pangajaran jeung majalah ilmiah.
Kamampuh maca bisa dilatih, tapi nu pangpentingna mah kumaha numuwuhkeun minat maca.
Lamun dipasing-pasing minat maca ngawengku dua bagian. Kahiji minat maca spontan (dadakan) jeung
minat maca terpola (dijadwal).
Minat maca dadakan tumuwuh tina motivasi personal (diri pribadi) siswa. Sedengkeun minat maca
dijadwal (terpola) tumuwuh dina kagiatan diajar ngajar di sakola.
Ciri anu mibanda minat macana luhur diantarana teu wel éh ngamangpaatkeun waktu luangna
pikeun maca, resep néangan kasempetan pikeun maca, resep maca rupa-rupa bacaan, maca t éh
mangrupa kabutuh, sarta maca téh didadasaran ku karesep.
Kamampuh maca bisa diukur ngaliwatan tés. Upamana baé ngukur kamampuh maca gancang.
Siswa anu bisa maca 120 kecap dina samenit kaasup siswa anu kamampuh macana alus. Sabalikna nu bisa
maca kurang ti 80 kecap kaasup siswa nu kurang.
Di handap aya Fompu hasil tés kamampuh maca siswa. Tengetan ku hidep!
Tabel 1
Kamampuh Maca Gancang
Siswa Kelas 2a
No. Lobana kecap/menit Jumlah siswa
1. 98 2
2. 103 15
3. 111 8
4. 115 5
5. 121 3
Jumlah siswa 33
Tina Fompu di luhur katitén yén tina jumlah 33 siswa anu di t és maca gancang, nu kamampuh
macana alus aya 3 urang, anu kamampuh macana kurang aya 2 urang, sedengkeun 28 siswa aya dina
tingkatan cukup.
Tabél di luhur bisa digambarkeun dina wangun grafiks. Titénan ku hidep!
Jumlah siswa
15 –
Jumlah siswa
8 -
5 -
3 -
10 -
. . . . .
98 103 111 115 121
Lobana kecap/menit
Tina grafiks katitén leuwih jéntré, yén siswa anu bisa maca 103 kecap/ menit leuwih loba (aya 15 urang).
Lobana
Kecap/mnt
16
14
12
98
10
103
8
6 111
4 115
2 121
0
Jumlah siswa
LEMBAR PERBAIKAN /
PENGAYAAN
Kalimah Bilangan
Dina wacana ngeunaan Maca Tabel kapanggih aya sababarah kalimah anu nuduhkeun kalimah bilangan.
Contona baé:
1. Siswa anu dités maca gancang aya 33 urang.
2. Siswa anu ajén macana cukup aya 28 urang.
Dina conto di luhur, 33 jeung 28 téh kaasup kana kecap bilangan nu nuduhkeun jumlah.
Conto kalimah séjénna nu Fomp kecap bilangan nyaéta:
3. Kamari Mang Surja ngala kalapa samanggar.
4. Kuring mah lain anak cikal, tapi katilu.
5. Neng Yéyén mah unggal semester téh réngking kahiji baé.
Kecap samanggar nuduhkeun bilangan jumlah, sedengkeun kecap katilu jeung kahiji, nuduhkeun tahapan.
Dumasar kana conto di luhur bisa dicindekkeun, yén kalimah bilangan nyaéta kalimah anu caritaanana
diwangun ku kecap bilangan, boh nu nuduhkeun jumlah atawa tahapan.
Tengetan conto séjénna kalimah bilangan ieu di handap!
1. Buku dina lomari aya tilu puluh judul.
2. Soal ulangan téh aya sapuluh nomer.
3. Siswa anu pinunjul pasanggiri maca sajak téh aya opatan.
4. Aki kuring umurna geus dalapan puluh taunan.
5. Sawah Haji Durahman kabéhna aya dua belas héktar.
6. Minyak tanah sadreumna aya dua ratus liter.
7. Kuring téh anak kadua tina opat sadulur.
8. Béas pitrah téh meunang dalapan kintal.
Uji Kompetensi
Kalimah ieu di handap, ku hidep leungkepan nepi ka jadi kalimah bilangan!
1. Kacamatan Cingambul ……………………………………………………………………..
2. Rumah sakit di Majalengka ..………………………………………………………………
3. Mobil Jurusan Cikijing Bandung ………………………………………………………….
4. Buku nu aya di perpustakaan ………………………………………………………………
5. Harga béas ayeuna …………………………………………………………………………
6. Siswa nu bisa Fomputer di kelas VIIIB ……………………………………………………
7. Murid SMP 3 ………………………………………………………………………………..
Materi Panambah :
Istilah Teknologi
RENCANA PERANGKAT PEMBELAJARAN
(RPP)
I. STANDAR KOMPETENSI
Mampu mengungkapkan pikiran, ssperasaan daan keinginan secara lisan dalam berwawancara,
berdiskusi, menyampaikan informasi, menyampaikan laporan perjalanan, memandu acara, dan memandu
diskusi
II. KOMPETENSI DASAR
Berwawancara dengan narasumber
V. INDIKATOR.
Dapat merumuskan tema wawancara
Dapat menyusun pokok-pokok pertanyaan wawancara
Dapat menyampaikan pertanyaan-pertanyaan dengan jelas, terbatas
Dapat menyampaikan pertanyaan dengan kata-kata terpilih, lagu kalimat yang baik, dan santun.
Dapat meminta penjelasan tambahan dengan kalimat yang baik
Dapat memperbaiki atau menyempurnakan pertanyaan-pertanyaan wawancara.
VI. MATERI POKOK
Berwawancara
VII. KEGIATAN PEMBELAJARAN
A. PERSIAPAN
Memeriksa kesiapan siswa
Apersepsi
motivasi
B. KEGIATAN INTI
Dengan cermat siswa menyimak penjelasan guru tentang tatacara berwawancara
dan hal yang perlu dipersiapkan sebelum wawancara
Secara bergantian siswa melakukan latihan berwawancara
Bersama-sama menyimak penampilan temannya yang sedang berlatih
Dengan bimbingan guru, siswa memperbaiki / menyempurnakan dalam
berwawancara
C. PENUTUP
Bersama guru, siswa menyimpulkan materi yang telah dipelajari
Siswa ditugaskan untuk berwawancara dengan tokoh masyarakat di desanya
VIII. MEDIA DAN SUMBER BELAJAR
Buku pegangan
Majalah
Surat kabar
IX. PENILAIAN
A. Jenis tes : Lisan, tertulis
B. Bentuk Tes : Esai
C. Soal Tes :
Prak hidep ngawawancara tokoh masyarakat/tokoh seni di daerah hidep ! Tulis heula padoman
wawancarana kalawan lengkep!
Mengetahui Bogor, Januari 2022
Kepala Sekolah, Guru Mata Pelajaran,
Siswa : “Assalamu’alaikum !”
Guru : “Wa’alaikum salam warohmatulloh !”
Siswa : “Hapunten Pa, manawi teu ngaganggu, abdi hoyong wawancara sareng Bapa !”
Guru : “Oh, mangga. Badé wawancara perkawis naon hidep téh ?”
Siswa : “Abdi hoyong terang perkawis Wajar Dikdas 9 taun. Kumaha éta téh maksadna ?”
Guru : “Maksadna, unggal murangkalih kudu sakola minimal dugi ka tingkat SLTP.”
Siswa : “Dupi nu dimaksad 9 taun, kumaha ?”
Guru : “Upami diétang, 9 taun téh sakola di SD lamina 6 taun sareng di SMP 3 taun !”
Siswa : “Kumaha upami sepuh éta murangkalih téh teu mampuh nyakolakeun, Pa ?”
Guru : “Kanggo anu sepuhna teu gaduh atanapi miskin ku pamaréntah dibantos. Pan ayeuna mah
aya program BOS sareng KBBS atanapi BAGUS ! ”
Siswa : “Kanggo nu angger alim neraskeun aya sangsina atanapi henteu, Pa ?”
Guru : “Ayeuna mah teu acan aya sangsi husus sapertos di luar negri. Tapi kapayunna mah nu teu
neraskeun téh bakal kénging sangsi ti pamaréntah. ”
Siswa : “Rupina cekap sakieu waé heula nu tiasa ditaroskeun ka Bapa. Hatur nuhun parantos
nyayogikeun waktos kanggo wawancara.”
Guru : “Sami-sami. Bilih panasaran tiasa naroskeun deui !”
Siswa : “Insya Alloh. Mangga Pa !”
Guru : “Mangga !”
Siswa : “Assalamu’alaikum !”
Guru : “Wa’alaikum salam warohmatulloh !”
PEDARAN
Sabada maca conto wawancara antara siswa jeung guru, hidep bisa nyindekkeun y én wawancara
téh hiji kagiatan tanya jawab antara nu ngawawancara jeung nara sumber. Tujuanana nya éta pikeun
meunangkeun informasi anu diperlukeun ku nu ngawawancara.
Aya sababaraha hal anu kudu diperhatikeun lamun urang rék ngayakeun wawancara. Diantarana baé :
1. Tangtukeun heula hal naon nu rék ditanyakeun;
2. Saha nu rék diwawancarana;
3. Iraha waktu nu alus pikeun ngayakeun wawancara.
Lamun hal di luhur geus ditangtukeun, Léngkah-léngkah nu kudu dipigawé nyaéta nyusun
patalékan. Lobana luyu jeung informasi nu hayang katarima ku urang. Kecap pananya anu dipak é kudu
luyu jeung hal nu rék ditanyakeun. Upamana baé kecap saha pikeun nanyakeun ngaran, iraha pikeun
nanyakeun waktu, naon pikeun nanyakeun barang, kumaha pikeun nanyakeun kaayaan, jeung sabaraha
pikeun nanyakeun jumlah.
Patalekan anu disusun kudu luyu jeung palangeranana, nyaéta :
1. Pilih kecap pananya nu luyu jeung hal nu rék ditanyakeun;
2. Basa nu digunakeun kudu luyu jeung undak ususk basa;
3. Patalékan ulah ngayayay, tapi kudu ringkes tur jéntré;
Dina prakna wawancara, urang kudu sopan, soméah sarta gunakeun lentong anu hadé.
Di handap aya conto wawancara anu can sampurna. Sampurnakeun atawa lengkepan ku hidep nepi ka
bener tur merenah !
Siswa : “Wilujeng énjing, Pa !”
Guru Silat : “_____________________________________ !”
Siswa : “___________________________________________________________ !”
Guru Silat : “Oh, henteu ! Mangga baé upami aya taroskeuneun mah !”
Siswa : “Dupi pagurun silat nu dipingpin ku Bapa téh naon namina ?”
Guru Silat : “________________________________________________________ !”
Siswa : “___________________________________________________________ !”
Guru Silat : “Aya panginten 25 taun mah !”
Siswa : “Saha nu kagungan pokal ngadegkeun ieu paguron téh, Pa ?”
Guru Silat : “Pun Bapa nu jenenganana Abah Mardi !”
Siswa : “___________________________________________________________ !”
Guru Silat : “Kanggo ngajaga diri wé bilih aya bancang pakéwuh !”
Siswa : “___________________________________________________________ !”
Guru Silat : “Sami-sami Cép. Walaikum salam !”
UJI KOMPETENSI 2
Ayeuna, prak hidep nyusun patal ékan pikeun ngayakeun wawancara. Sam éméhna, tangtukeun heula téma
wawancara ! Lobana cukup sapuluh patalékan.
Téma : ______________________________
Nara Sumber : ______________________________
1. _______________________________________________________________________
2. _______________________________________________________________________
3. _______________________________________________________________________
4. _______________________________________________________________________
5. _______________________________________________________________________
6. _______________________________________________________________________
7. _______________________________________________________________________
8. _______________________________________________________________________
9. _______________________________________________________________________
10. _______________________________________________________________________
Kalimah Pananya
Sakumaha nu kungsi dipedar di kelas VII, kalimah pananya nya éta kalimah nu tujuanana pikeun
nanyakeun hiji perkara anu can dipikanyaho atawa pikeun nguji kamampuh batur.
Contona:
1. “Iraha tuang rama badé angkat ka Sumberjaya téh?”
2. “Sabaraha urang anu teu milu upacara bendera Senen kamari téh?”
3. “Di mana neundeun duit téh?”
4. “Cik Tis, naon nu dimaksud kalimah pananya?”
5. “Jajang, sabaraha ari tujuh puluh salapan dibagi tilu?”
Tina conto di luhur kanyahoan yén dina kalimah pananya umumna dimimitian atawa mak é kecap
pananya, saperti iraha, dimana, kumaha, sabaraha, naon, jeung sajabana.
Contona:
1. Rék iraha indit ka Bandung téh?
Uji Kompeténsi
Materi Panambah :
1. Rarangken tukang –ing/-ning
2. Kecap pangantet