USULAN PENELITIAN TUGAS AKHIR

KARYA TULIS ILMIAH

GAMBARAN MORFOLOGI EOSINOFIL PADA PENGECATAN GIEMSA

DENGAN pH BUFFER PHOSPHATE 6,4 , 6,8 DAN 7,2

Disusun untuk memenuhi syarat ketentuan melakukan kegiatan penyusunan

tugas akhir berupa KTI sebagai persyaratan mencapai derajat DIII jurusan

Analis Kesehatan

i
 Diajukan Oleh :

AMALIA NUR ISLAMI

NIM. P1337434114069

KEMENTERIAN KESEHATAN RI

POLITEKNIK KESEHATAN SEMARANG

JURUSAN ANALIS KESEHATAN

TAHUN 2017

HALAMAN PERSETUJUAN

ii
Karya tulis ilmiah dengan judul “GAMBARAN MORFOLOGI EOSINOFIL

PADA PENGECATAN GIEMSA DENGAN pH BUFFER SORENSEN 6,4 ,

6,8 DAN 7,2” telah mendapat persetujuan.

Menyetujui,

iii
 Pembimbing

dr. Ardhea Jaludamascena, Sp. PK

KATA PENGANTAR

Puji syukur yang tiada terhingga Penulis panjatkan kehadirat Allah SWT

yang telah memberikan kekuatan, sehingga proposal penelitian yang berjudul

“GAMBARAN MORFOLOGI EOSINOFIL PADA PENGECATAN

GIEMSA DENGAN pH BUFFER PHOSPHATE 6,4 , 6,8 DAN 7,2” dapat

diselesaikan tepat pada waktunya.

Penulisan Karya Tulis Ilmiah ini diajukan sebagai salah satu syarat untuk

memenuhi persyaratan memperoleh gelar Ahli Madya Diploma III Kesehatan

Jurusan Analis Kesehatan. Penulisan ini secara langsung maupun tidak langsung

melibatkan berbagai pihak yang telah memberikan bantuan baik material maupun

moral.

Dalam kesempatan ini kiranya penulis berkenan untuk mengucapkan

terima kasih kepada :

1. Bapak Sugiyanto, S,Pd, M.App, Sc. Selaku Direktur Politeknik Kesehatan

Semarang.

2. Bapak SY. Didik Widiyanto, SKM, M.Kes, selaku Ketua Jurusan Analis

Kesehatan Politeknik Kesehatan Semarang.

iv
 3. dr. Ardhea Jaludamascena, Sp. PK yang juga telah memberi bimbingan

sehingga Karya Tulis Ilmiah ini dapat terselesaikan.

4. Seluruh dosen dan staff Analis Kesehatan Politeknik Kesehatan Semarang

beserta staf yang telah memberikan ilmu dan pengetahuan yang

bermanfaat bagi penulis.

5. Bapak, Ibu serta Kakak tercinta, yang telah memberikan dukungan baik

secara moril maupun material kepada penulis selama nenempuh

pendidikan di Politeknik Kesehatan Kementerian Kesehatan Semarang.

6. Sahabat dan rekan - rekan mahasiswa DIII Analis Kesehatan Politeknik

Kesehatan Semarang angkatan ke enam yang telah mendukung

terselesaikannya Karya Tulis Ilmiah ini.

7. Semua pihak yang tidak dapat penulis sebutkan satu persatu yang turut

membantu dalam penyusunan Karya Tulis Ilmiah ini.

Penulis menyadari bahwa Karya Tulis Ilmiah ini masih jauh dari

kesempurnaan dan penulis akan menerima kritik dan saran yang membangun

demi perbaikan Karya Tulis Ilmiah.

Semarang, Januari 2017

Penulis

v
 DAFTAR ISI

HALAMAN JUDUL........................................................................................................

..........................................................................................................................................i

HALAMAN PENGESAHAN .........................................................................................

..........................................................................................................................................ii

KATA PENGANTAR .....................................................................................................

..........................................................................................................................................iii

DAFTAR ISI ...................................................................................................................

..........................................................................................................................................v

DAFTAR TABEL ...........................................................................................................

..........................................................................................................................................vii

DAFTAR GAMBAR ......................................................................................................

..........................................................................................................................................viii

DAFTAR LAMPIRAN ..................................................................................................

..........................................................................................................................................ix

BAB I PENDAHULUAN

A. Latar Belakang Masalah ...............................................................................

vi
 B. Rumusan Masalah .........................................................................................

C. Tujuan Penelitian ..........................................................................................

D. Ruang Lingkup..............................................................................................

E. Manfaat Penelitian.........................................................................................

F. Keaslian Penelitian ........................................................................................

BAB II TINJAUAN PUSTAKA

A. Tinjauan Teoritis

1. Eosinofil

a. Definisi Eosinofil ...............................................................................

............................................................................................................5

b. Morfologi Eosinofil............................................................................

............................................................................................................6

c. Granulopoesis.....................................................................................

............................................................................................................6

d. Fungsi Eosinofil..................................................................................

............................................................................................................7

e. Kelainan Eosinofil..............................................................................

............................................................................................................8

2. Sediaan Apus Darah Tepi

vii
 a. Definisi Sediaan Apus Darah Tepi......................................................

............................................................................................................8

b. Prinsip Pembuatan Sediaan Apus Darah Tepi.....................................

............................................................................................................8

c. Ciri-ciri Sediaan yang Baik.................................................................

............................................................................................................9

3. Pengecatan Giemsa

a. Definisi Giemsa..................................................................................

............................................................................................................11

b. Prinsip Pengecatan..............................................................................

............................................................................................................11

c. Faktor yang Menentukan Mutu Pengecatan Giemsa..........................

............................................................................................................11

d. Pedoman Penggunaan Giemsa............................................................

............................................................................................................12

e. Kriteria kualitas pewarnaan yang baik secara mikroskopis................

............................................................................................................13

4.Pengaruh pH Buffer Terhadap Pengecatan Giemsa

a. Definisi dan Fungsi Larutan Buffer....................................................

............................................................................................................14

b. Buffer Phosphate.................................................................................

............................................................................................................14

B. Kerangka Teori ..............................................................................................

15

viii
 C. Pertanyaan Penelitian ....................................................................................

15

BAB III METODOLOGI PENELITIAN

A. Jenis Penelitian .............................................................................................

16

B. Desain Penelitian ..........................................................................................

16

C. Alur Penelitian ..............................................................................................

18

D. Variabel Penelitian .......................................................................................

19

E. Definisi Operasional ......................................................................................

19

F. Sampel dan Unit Penelitian............................................................................

19

G.Tempat dan Waktu Penelitian ........................................................................

20

H.Teknik Pengumpulan Data .............................................................................

20

I. Instrumen Penelitian ......................................................................................

21

J. Prosedur Pemeriksaan ....................................................................................

21

ix
 K. Pengolahan dan Analisis Data.......................................................................

25

L. Etika Penelitian .............................................................................................

25

DAFTAR PUSTAKA......................................................................................................

27

x
 DAFTAR TABEL

Tabel 1 Keaslian Penelitian................................................................................................

.......................................................................................................................................... 3

Tabel 2 Rancangan Percobaan.......................................................................................... 17

Tabel 3 Definisi Operasional............................................................................................ 19

xi
 DAFTAR GAMBAR

Gambar 1 Eosinofil ..........................................................................................................

Gambar 2 Granulopoesis..................................................................................................

Gambar 3 Langkah Pembuatan Sediaan Apus Darah Tepi...............................................

Gambar 4 Preparat Sediaan Apus Darah Tepi...................................................................

10

Gambar 5 Kerangka Teori.................................................................................................

15

Gambar 6 Desain Penelitian.............................................................................................

16

Gambar 7 Alur Penelitian.................................................................................................

18

xii
 DAFTAR LAMPIRAN

Lampiran 1 Informed Consent..........................................................................................

28

xiii
xiv