PETUNJUK UMUM
1. Tulislah terlebih dahulu nama, kelas, dan nomor peserta US Anda pada lembar jawab yang
tersedia.
2. Bacalah dengan teliti petunjuk dan cara mengerjakan soal.
3. Laporkan kepada pengawas apabila terdapat cetakan yang kurang jelas, rusak atau jumlah soalnya
kurang.
4. Kerjakan terlebih dahulu soal yang menurut Anda anggap paling mudah.
5. Jumlah soal sebanyak 40 butir Pilihan Ganda
6. Pilihlah jawaban yang benar dengan cara menyilang ( X ) huruf jawaban A, B, C atau D pada
lembar jawab yang tersedia.
7. Apabila ada jawaban yangn dianggap salah, maka coret jawaban yang salah, kemudian silang
jawaban lain yang anda anggap benar
8. Periksa kembali jawaban Anda apa bila telah selesai, sebelum diserahkan kepada pengawas.
9. Lembar soal tidak boleh dicoret-coret.
Wangsulana pitakon-pitakon ing ngisor iki kanthi menehi tandha ping (x) ana ing aksara A, B, lan
C!
1. Wacanen kang pratitis teks narasi prastawa ing ngisor iki!
Saben sasi mulud ing kutha solo ana tontonan grebeg sekaten nujudake tontonan tradhisi kanggo
ngregengake dina wiyosane Nabi Muhammad kang dipengeti saben tanggal 12 rabiul awal. Grebeg
sekaten mapan ing plataran Masjid agung lan ana ing alun-alun lor Kutha Solo.
Kang jumbuh karo isining teks yaiku….
A. Grebeg Sekaten ditindakake saben sasi Suro
B. Grebeg Sekaten mujudake tontonan kontemporer
C. Grebeg Sekaten mapan ing sitihinggil Kraton Solo
D. Grebeg Sekaten bisa ditonton ing Kutha Solo
2. Perangan kang ora ana ing wacan narasi yaiku….
A. Biografi pengarang
B. Paraga
C. latar
D. alur
Teks pangkur ing serat wulangreh kanggo soal no. 3-5
Sekar pangkur kang winarna
Lelabuhan kang kanggo wong ngaurip
Ala lan becik puniku
Prayoga kawruhana
Adat waton puniku dipunkandulu
Miwah ingkang tata krama
Den kaesthi siyang ratri
US/Bahasa Jawa/2022
3. Serat wulangreh pupuh pangkur dumadi saking….gatra.
A. 5
B. 6
C. 7
D. 8
4. Ala lan becik puniku, prayoga kawruhana. Tembung “kawruhana” ngemu teges…
A. dipunmangertosi
B. dipuntambahi
C. dipunucali
D. dipunsinaoni
US/Bahasa Jawa/2022
Rara Juminten lan ngandhakake apa sing dadi gembolaning atine. Kanthi kebak trapsila Rara Juminten
manggakake rawuhe tamu-tamune.
(Pandhu Basa VIII kaca 9-10, kabesut sacukupe)
15. Wis ayu rupane Rara Juminten uga kalebu wanodya sing grapyak semanak, karo sapa bae seneng
tetulung. Tembung wanodya tegese….
A. Wong Ayu
B. Wong Wadon
C. Wong Tua
D. Bocah
16. Watake paraga utama ing crita “Dumadine Desa Banyumudal”, yaiku….
A. Seneng tetulung kanthi ikhlas
B. Seneng mamerake kasugihane
C. Gelem tetulung nanging kudu ana opahe
D. Wengis amarga gawe korban supaya gegayuhane kelakon
17. Sing dadi pepenginane warga sahingga nekani Rara Juminten, yaiku….
A. Kepengin sugih kaya Rara Juminten
B. Kecukupan kebutuhan banyune senanjan ketiga pisan
C. Supaya ayu kaya Rara Juminten
D. Bisa tetulung kaya Rara Juminten
Teks Gambuh ing serat wulangreh kanggo soal no. 18-20
Aja nganti kabanjur,
Barang polah ingkang nora jujur,
Yen kebanjur sayekti kojur tan becik,
Becik ngupayaa iku,
Pitutur ingkang sayektos.
18. Tembang gambuh nduweni guru gatra….
A. u,u,i,u,o C. 5 larik
B. 7u D. 7,10, 12, 8, 8
19. Aja nganti kabanjur, karepe yaiku…
A. Aja nemen-nemen
B. Aja terus
C. Aja nerusake
D. Aja diterus-terusake
20. Pitutur sing bisa dijupuk saka tembang Gambuh ing dhuwur, yaiku….
A. Manungsa aja nglakoni tumindak sing ora jujur, amarga bisa ndadekake cilaka
B. Pitutur becik aja dilakoni
C. Yen tumindak ora juju raja dibaleni
D. Luwih becik tumindak jujur
US/Bahasa Jawa/2022
Wacan kanggo soal angka 22-23
A. Anoman
B. Subali
C. Sugriwa
D. Jatayu
US/Bahasa Jawa/2022
C. Wong anom kudune nggunakake basa krama alus nalika matur marang wong tuwa
D. Wong anom becike kudu ngrungokake pitudduh wong tuwa supaya ora keblinger
Wacan kanggo soal angka 29-31
Anoman Duta
Lah punika ingkang winastan Taman Argasoka. Ing kono dununge Sang Putri Mantili, ya Rekyan
Sinta disingidake dening Prabu Dasamuka. Wus meh sawarsa Sang Dewi ditrungku aneng Taman
Argasoka, tinengganan dening wanodya pulunane Dasamuka, putrane Gunawan Wibisana, kang sesilih
Niken Trijatha. Rekyan Sinta sadina-dina tansah karuna ngangen-angen marang rawuhe Sri
Ramawijaya, dene Trijatha tansah ngupaya nglelipur penggalihe Sang Dewi.
29. Lah punika ingkang winastan Taman Argasoka.
Tembung winastan padha tegese karo….
A. Panggonane
B. Dununge
C. Diarani
D. Diopeni
30. Sapa sing tansah nglipur penggalihe Dewi Sinta?
A. Prabu Dasamuka
B. Gunawan Wibisana
C. Niken Trijatha
D. Ramawijaya
31. Sapa sejatine Niken Trijatha?
A. Putrane Prabu Dasamuka
B. garwane Prabu Dasamuka
C. keponakane Prabu Dasamuka
D. abdine Prabu Dasamuka
32. Ukara “cumantaka aniru pujangga”, guru lagu lan guru wilangane yaiku….
A. 10i C. 8e
B. 10a D. 7u
33. Guru wilangan lan guru lagune cacahe 8a, tinemu ing ukara….
A. mrih padhanging sasmita.
B. turur kang katula-tula
C. cumanthaka aniru Pujangga
D. ameksa angrumpaka
Wacan kanggo soal no. 34-36
Rampung kuwi diterusake acara mecah tigan sing ditindakake calon bapak, karo ngendika
“Lanang gelem, wadon gelem, waton slamet!” endhog ditempelake urut saka panglarapan, medhun
tekan kandhutan, terus dipecah. Ukara ing nduwur ngemu teges yen kita kudu nrima ing pandum apa
sing diparingake Gusti Allah, putra lanang apa wadon. Sing luwih wigati ibu lan putra sing dilairake
kabeh slamet lan lair kanthi gangsar. Nalika nggarisake endhog mau badane calon ibu ditutup nganggo
kain putih sing nglambangake suci.
34. Pethikan wacan ing ndhuwur ngandharake upacara…
A. Tingkeban
B. Tedhak siti
C. Supitan
D. Brokohan
35. “Endhog” ing uapcara tingkeban maknane….
A. Calon jabang bayi sing arep dilairake wutuh ora ana cacate
B. Calon bapak lan ibu tansah rukun
C. Narima ing pandum apa sing diparingake Gusti Allah
US/Bahasa Jawa/2022
D. Bayi sing lair rejekine gangsar
36. Pokok critane wacan saparagraf ing nduwur yaiku…
A. Urut-urutane upacara tingkeban
B. Ancas tujuane upacara tingkeban
C. Piranti ing upacara tingkeban
D. Tata carane upacara mecah tigan ing sajerone upacara tingkeban
37. Upacara adat sing ditindakake ing saben panggonan iku beda-beda jumbuh karo unen-unen “Desa
mawa cara negara mawa tata” sing tegese….
A. Sapa bae sing ngalang-alangi bakal disirnakake
B. Saben panggonan gawe pranatan dhewe-dhewe
C. Sapa bae sing tumindak ala utawa becik bakal katon
D. Gawe rusuh ing papan sing tentrem
38. Gatekna geguritan ing ngisor iki!
Gemricik swaramu ing wayah esuk
Agawe tentrem ning ati
Kricik-kricik kaya tatanan
Tembang kang endah
Kutipan geguritan ing nduwur nggunakake panyintra….
A. pandeleng
B. pangganda
C. pangrungu
D. pangrasa
Teks Durma ing serat wulangreh kanggo soal no. 39-40
Nora nana panggawe kang luwih gampang
Kaya wong mamaoni
Sira eling-elinga
Aja sugih waonan
Den sami salajeng budi
Ingkang prayoga
Sapa-sapa kang lali
39. Tegese mamaoni yaiku kejaba….
A. Nacad
B. Ngelek-elek
C. Mada
D. Ngalem
40. Miturut tembang ing nduwur, pagaweyan kang paling gampang yaiku….
A. Maido
B. Ngeling-eling
C. Dadi wong apik
D. Nglali
B.
C.
D.
46. Tulisan jawa ing ngisor iki yen ditulis latin sing bener yaiku….
US/Bahasa Jawa/2022
Pak Rahmat: wa’alaikumsalam. (lawing dibukak)
Pak Parmin: ……. (Pak Parmin mlebu lan wong loro wis lungguh adhep-adhepan)
Tembunge Pak Parmin kang trep kanggo wangsulan yaiku….
A. Geh Pak
B. Iya Pak
C. Maturnuwun Pak
D. Mboten sah Pak
50. Pak Rahmat: nyuwun sewu panjenengan sinten? Saking pundi?
Pak Parmin: nyuwun pangapunten, kula Pak Parmin saking Desa Gondang Winangun.
Tembung kang trep kanggo jangkepi ukaranipun Pak Rahmat yaiku….
A. Nyuwun tulung
B. Nyuwun sewu
C. Nuwun sewu
D. Mangga
===Selamat Mengerjakan===
US/Bahasa Jawa/2022