Untuk guru-guru Bahasa Melayu Tarikh : 3 Mei 2020

atau sesiapa sahaja yang berminat Hari : Ahad

untuk mendalami ilmu tatabahasa Masa : 3:30 – 6:30 petang

Imbas kod QR atau

layari pautan ini untuk Oleh ALEX LEONG JUN WEI (Munsyi Dewan) 012-3149978
saluran YouTube saya.
Penulis Buku Cara Terbaik Menulis Karangan SPM, DBP (2019)
youtube.com/c/AlexJunWeiLeong
• Munsyi Dewan
• Penulis buku “Cara Terbaik Menulis Karangan SPM” terbitan Dewan Bahasa dan
Pustaka tahun 2019
• Pegawai Pembimbing Pakar Peningkatan Sekolah (SISC+), Kementerian Pendidikan
Malaysia
• Bertugas sebagai penilai bahasa untuk pelbagai organisasi pada pelbagai peringkat
• Berpengalaman mengajarkan Bahasa Melayu semenjak tahun 1999.
• Penulis Modul Teknik KBAT dalam Penulisan Karangan
• Menjadi Jurulatih Utama Program Peningkatan Profesionalisme Guru Bahasa Melayu
negeri Selangor

Hak Cipta Alex Leong Jun Wei, Munsyi Dewan

1._________________________________
2._________________________________
3._________________________________
 “Untuk” dalam
ketiga-tiga ayat ini
ialah kata…
• Ventilator ini untuk pesakit baharu itu.

• Kerajaan melaksanakan Perintah Kawalan

Pergerakan(PKP) untuk menangani penularan
Covid-19.

• Untuk kerajaan melonggarkan PKP pada masa ini

amat sukar sekali.
 Tahukah anda apakah
perbezaan antara ketiga-
tiga “untuk” tersebut?
 1. Kerajaan melaksanakan Perintah Kawalan
Menganalisis Ayat 1
Pergerakan(PKP) untuk menangani penularan
Covid-19.
Ikuti kelas dengan telitinya dan buat nota anda dalam ruang kosong di bawah ini:

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Menganalisis Ayat 2
2. Ventilator ini untuk pesakit baharu itu..

Ikuti kelas dengan telitinya dan buat nota anda dalam ruang kosong di bawah ini:

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Menganalisis Ayat 3 3. Untuk kerajaan melonggarkan PKP pada
masa ini amat sukar sekali.

Ikuti kelas dengan telitinya dan buat nota anda dalam ruang kosong di bawah ini:

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
 Bagaimanakah dapat saya kenal pasti subjek dan predikat dalam
ayat majmuk pancangan komplemen “untuk” ?

• Sebenarnya, untuk mengenal pasti subjek dan predikat ayat

komplemen “untuk”, kita hanya perlu meneliti binaan ayat
__________.
• Binaan ayat induk dengan ayat majmuk komplemen kekal _______.
• Jangan terpengaruh oleh ayat kecil yang dipancangkan ke dalam ayat
induk. Ayat kecil tersebut akan dikepalai oleh kata hubung
komplemen “untuk” untuk menempati konstituen subjek atau predikat.
• Oleh sebab itu, satu daripada kemahiran penting yang perlu kita
kuasai ialah cara untuk mengenal pasti dan membezakan ayat induk
daripada ayat kecil.

Hak Cipta Alex Leong Jun Wei, Munsyi Dewan

Cuba kita perhatikan:
Subjek Predikat
Ayat Induk Tindakan ini amat sukar sekali.
Ayat Majmuk Untuk kerajaan amat sukar sekali.
Pancangan melonggarkan PKP pada
Komplemen masa ini
Pola Ayat Frasa Nama Frasa Adjektif

• Maka, jelaslah bahawa klausa komplemen yang dimulai “untuk”

berfungsi sebagai frasa nama dan boleh menjadi subjek ayat.
• Kata hubung komplemen “untuk” wajib digunakan untuk memastikan
maksud ayat dan subjek ayat majmuk yang terbentuk jelas.
• Tanpa “untuk”, ayat “Kerajaan melonggarkan PKP pada masa ini amat
sukar sekali” sememangnya TIDAK GRAMATIS.
4. Tidak memerlukan masa yang lama untuk Amir menjawab soalan itu.
• Ayat induk: _____________________________________________
• Ayat kecil: _____________________________________________

5. Untuk kita mendapat kepercayaan orang lain bukan daripada jalan pintas.
• Ayat induk: ___________________________________________________
• Ayat kecil:____________________________________________________

6. Amat sukar untuk merahsiakan hal ini daripada pengetahuan ayah.

• Ayat induk: ____________________________________________________
• Ayat kecil: _____________________________________________________

Hak Cipta Alex Leong Jun Wei, Munsyi Dewan

Cikgu ada beberapa maklumat tambahan tentang ayat majmuk
komplemen yang hendak ditegaskan :
1. ayat majmuk komplemen “untuk” selalunya digunakan dalam
susunan songsang. Contohnya, “Amat sukar sekali untuk
kerajaan melonggarkan PKP pada masa ini.”
2. Kadangkala, subjek asal ayat kecil yang dipancangkan boleh
digugurkan secara pilihan, maka terbentuklah ayat seperti:
Untuk melonggarkan PKP pada masa ini amat sukar sekali. (kata
“kerajaan” digugurkan)
3. Menurut Tatabahasa Dewan Edisi Ketiga, kata komplemen “untuk”
hanya hadir dalam subjek.
4. Namun begitu, sebenarnya, kata komplemen “untuk” juga boleh
hadir dalam predikat. BAGAIMANA
Ikutilah penjelasan cikgu dalam slaid selanjutnya selepas ini.
5. Dari segi pola ayat majmuk komplemen “untuk”, selain FN+FA
yang merupakan binaan paling lazim, sebenarnya ada juga pola
lain. Ikutilah perbincangan selanjutnya.
• “untuk” dalam ayat ini sebenarnya berfungsi sebagai kata hubung komplemen.
• Hal ini dikatakan demikian kerana :
• 1. “untuk” tidak diikuti kata nama, maka “untuk” bukan kata sendi nama dan hal ini juga
bermakna ayat ini satu ayat majmuk.
• 2. “untuk” bukan kata hubung keterangan kerana klausa “untuk meningkatkan kesedaran
masyarakat” :
• (i) tidak menempati bahagian keterangan tetapi menempati kedudukan pelengkap kepada
kata kerja tak transitif berpelengkap “bertujuan” dan
• (ii) kewujudan klausa ini dalam ayat adalah wajib, bukan pilihan. Kita mesti faham
bahawa perbezaan utama antara klausa komplemen dengan klausa keterangan ialah
klausa keterangan boleh hadir secara pilihan tetapi kehadiran klausa komplemen adalah
wajib sama ada dalam subjek atau predikat supaya maknanya tidak lengkap dan
ayatnya tidak tergantung.

Hak Cipta Alex Leong Jun Wei, Munsyi Dewan

• Subjek : Usaha ini
• Predikat : bertujuan untuk meningkatkan kesedaran masyarakat.
• Pola Ayat : FN + FK
• Setelah dicerakinkan:
• Ayat induk : Usaha ini bertujuan (sesuatu)
• Ayat kecil : Usaha ini meningkatkan kesedaran masyarakat.
• Apabila dipancangkan, subjek ayat kecil digugurkan dan digantikan dengan kata hubung
komplemen “untuk”.
• Klausa ini wajib, bukan pilihan, maka bukan klausa keterangan kerana jika tanpa pelengkap,
ayatnya menjadi “Usaha ini bertujuan” yang tidak lengkap maknanya.
• Dalam bahasa Melayu, pelengkap KKTT mestilah sama ada Frasa Nama, Frasa Sendi Nama,
atau Frasa Adjektif. Pelengkap klausa komplemen ialah frasa apa
• Contoh ini juga membuktikan bahawa kata komplemen “untuk” boleh juga hadir dalam
predikat.

Hak Cipta Alex Leong Jun Wei, Munsyi Dewan

• 8.Anda dikehendaki untuk menjawab soalan itu.
• 9.Pihak sekolah harus berganding bahu dengan ibu bapa
untuk menyelesaikan isu pembelajaran murid.
• 10.Dalam pejabat ini, saya bertanggungjawab untuk
membuat pelbagai perancangan jangka pendek dan jangka
panjang.
• 11. Ayah menasihati adik untuk mendalami ilmu agama.
Hak Cipta Alex Leong Jun Wei, Munsyi Dewan
• 12. Rakyat Malaysia harus menggalas kewajipan untuk membangunkan nusa
dan bangsa.
• 13. Langkah untuk mencegah jangkitan Covid-19 dijelaskan secara terperinci.
• 14. Semua murid digalakkan untuk mengambil bahagian dalam pertandingan
bercerita tersebut.
• 15. Ashlynn berlatih pada setiap petang untuk menjuarai pertandingan
bercerita itu.
• 16. Cayden bercita-cita untuk menjadi seorang doktor.
• 17. Sungguh amat mengagumkan untuk budak lelaki yang cacat pendengaran
itu mendeklamasikan sajak ini.
Hak Cipta Alex Leong Jun Wei, Munsyi Dewan
• Jika ayat 7 tadi, iaitu “Usaha ini bertujuan untuk meningkatkan kesedaran
masyarakat” diubah kepada ayat 18,
18. “Usaha ini dilaksanakan untuk meningkatkan kesedaran masyarakat”.
• Adakah status kata “untuk” dalam ayat 18 kekal sama? Apakah penjelasannya?
• ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

Hak Cipta Alex Leong Jun Wei, Munsyi Dewan

19. Untuk meyakinkan ayah tentang perkara ini tidak mudah.
20. Usaha untuk membasmi wabakCovid-19 sepenuhnya memerlukan komitmen semua
pihak.
21. Hanya daripada mahaguru yang bertapa di gunung itu untuk pendekar itu
memperoleh ilmu persilatan.
22. Untuk Kok Seng mencapai kejayaan dalam ujian tersebut sesuatu yang mudah.
Apakah pola ayat-ayat di atas ini?
19. ______________________________
20. ______________________________
21. ______________________________
22. ______________________________

Hak Cipta Alex Leong Jun Wei, Munsyi Dewan

KBAT6
Betulkah ayat ini?
23. Ketua Pengarah Kesihatan menjelaskan tentang situasi semasa Covid-
19 di Malaysia.

Bagaimanakah pula dengan ayat ini?

24. Perdana Menteri menjelaskan bahawa Perintah Kawalan Pergerakan
akan dilanjutkan.

Tahniah dan syabas! Anda telah memahami kata hubung

pancangan komplemen.
Cuba kita perhatikan ayat
25 ini.
 25.

Bolehkah anda membetulkan ayat 22 ini?

Mari kita menganalisis ayat 26
26. Sesungguhnya amat mudah untuk Rizal duduk di dalam rumah sepanjang PKP kerana dia
memang pendiam.
Subjek

Predikat

Pola Ayat
Susunan Ayat
Jenis Kata Tugas “untuk”
Jenis ayat majmuk
Pisahkan Ayat :
Mari kita menganalisis ayat 27
27. Kebanyakan bilik ICU di hospital sekarang untuk pesakit Covid-19 yang kritikal sahaja.
Subjek

Predikat

Pola Ayat
Susunan Ayat
Jenis Kata Tugas “untuk”
Jenis ayat majmuk
Pisahkan Ayat :
Mari kita menganalisis ayat 28
28. Kita mesti bekerjasama untuk memutuskan rantaian jangkitan.

Subjek

Predikat

Pola Ayat
Susunan Ayat
Jenis Kata Tugas “untuk”
Jenis ayat majmuk
Pisahkan Ayat :
Mari kita menganalisis ayat 29
29. Untuk adik pensanitasi tangan yang baru saya beli ini.

Subjek

Predikat

Pola Ayat
Susunan Ayat
Jenis Kata Tugas “untuk”
Jenis ayat majmuk
Pisahkan Ayat :
Mari kita menganalisis ayat 30
30. Usaha untuk memastikan semua murid dapat belajar dalam talian memerlukan komitmen ibu
bapa
Subjek

Predikat

Pola Ayat
Susunan Ayat
Jenis Kata Tugas “untuk”
Jenis ayat majmuk
Pisahkan Ayat :
Mari kita menganalisis ayat 31
31. Untuk mengelakkan diri daripada dijangkiti Covid-19, kita harus duduk di rumah.

Subjek

Predikat

Pola Ayat
Susunan Ayat
Jenis Kata Tugas “untuk”
Jenis ayat majmuk
Pisahkan Ayat :
Mari kita menganalisis ayat 32
32. Untuk memerangi wabak Covid-19 ini sesungguhnya amat mencabar.

Subjek

Predikat

Pola Ayat
Susunan Ayat
Jenis Kata Tugas “untuk”
Jenis ayat majmuk
Pisahkan Ayat :
Mari kita menganalisis ayat 33
33. Pelbagai usaha dijalankan oleh Kementerian Pendidikan Malaysia untuk merealisasikan
pembelajaran digital.
Subjek

Predikat

Pola Ayat
Susunan Ayat
Jenis Kata Tugas “untuk”
Jenis ayat majmuk
Pisahkan Ayat :
Mari kita menganalisis ayat 34
34. Sungguh amat penting untuk kita dilengkapi maklumat sahih tentang keadaan
pandemik Covid-19 yang berlaku di seantero dunia.
Subjek

Predikat

Pola Ayat
Susunan Ayat
Jenis Kata Tugas “untuk”
Jenis ayat majmuk
Pisahkan Ayat :
Mari kita menganalisis ayat 35
35. Untuk pihak sekolah memberikan aktiviti pembelajaran dalam talian kepada murid yang berasal dari kawasan
pedalaman itu memang mustahil kerana capaian Internet untuk kawasan terpencil masih tiada kendatipun kerajaan
telah berusaha untuk mengatasi masalah tersebut.
Subjek

Predikat

Pola Ayat
Susunan Ayat
Jenis Kata Tugas “untuk”
Jenis ayat majmuk
Pisahkan Ayat :
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Betulkan ayat yang berikut.

36. Memastikan maklumat sahih disampaikan kepada rakyat amat

penting.
37. Tidak sukar rakyat duduk di rumah sahaja.
38. Ibu bapa mendidik anak-anak tentang penyakit Covid-19
sungguh amat mustahak.
39. Pembelajaran abad ke-21 bermatlamat melahirkan generasi
muda yang kreatif.
Soalan Pengukuhan

40. Tidak mustahil untuk Muthu berkelakuan sebegini

apabila dia tertekan.

(i) Nyatakan jenis ayat majmuk ini.

(ii) Nyatakan jenis kata tugas “untuk”.
(iii) Nyatakan susunan ayat ini.
(iv) Kenal pasti pola ayat ini.
(v) Nyatakan subjek dan predikat ayat ini.
(vi) Pisahkan ayat ini kepada tiga ayat tunggal.
Soalan Pengukuhan

41. Untuk kita membiasakan diri kita dengan resam baharu

selepas tamatnya PKP amat penting untuk menjamin
kesihatan mental yang optimum.
(i) Nyatakan subjek dan predikat ayat ini.
(ii) Nyatakan susunan ayat ini.
(iii) Kenal pasti pola ayat ini.
(iv) Nyatakan jenis kata “untuk” dalam ayat ini.
(v) Senaraikan kata hubung dalam ayat ini.
(vi) Nyatakan jenis ayat majmuk ini.
(vii)Cerakinkan ayat ini kepada empat ayat tunggal.
 Bolehkah anda menggabungkan kesemua ayat tunggal di bawah ini
untuk membentuk satu ayat majmuk campuran bersusunan songsang?

Soalan KBAT (42)

- Seluruh rakyat Malaysia mematuhi Perintah Kawalan Pergerakan.
- Perkara ini sesungguhnya amat penting.
- Kesedaran sivik sebilangan rakyat masih agak rendah.
- Wabak Covid-19 masih belum berjaya dihapuskan sepenuhnya.
______________________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
• Gabungkan kesemua ayat tunggal di bawah untuk membentuk satu ayat majmuk
campuran.
• Kerajaan mendidik anggota masyarakat tentang penjarakan sosial.
• Tindakan ini amat penting.
• Tindakan ini tidak mudah.
• Anggota masyarakat masih belum membiasakan diri dengan norma baharu.
• Norma baharu pasti membawa perubahan dalam kehidupan sehari-hari mereka.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________

Hak Cipta Alex Leong Jun Wei, Munsyi Dewan

• Untuk Fairuz membaca petikan itu dengan tepat agak sukar kerana penyakit
disleksia.
• Tip: Cuba mencerakinkan ayat ini kepada ayat-ayat tunggalnya terlebih dahulu.
• ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Hak Cipta Alex Leong Jun Wei, Munsyi Dewan
• 45. Ayah bercadang untuk1 membawa kami ke Pulau Tioman pada hujung tahun
ini untuk2 memenuhi permintaan adik.
• Nyatakan klausa komplemen dan klausa keterangan dalam ayat ini.
• Klausa manakah yang boleh digugurkan secara pilihan?
• Klausa manakah yang boleh dikedepankan,iaitu dibawa ke bahagian awal ayat?
• Jika “untuk1” digugurkan, masih gramatiskah ayat ini?
• ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

Hak Cipta Alex Leong Jun Wei, Munsyi Dewan

Hak Cipta Alex Leong Jun Wei, Munsyi Dewan
• ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Hak Cipta Alex Leong Jun Wei, Munsyi Dewan