KATA PENGANTAR

Puji dan syukur kita panjatkan kehadirat Allah SWT atas rahmat, hidayah, dan inayah-Nya yang

selalu diberikan kepada hamba-Nya. Shalawat dan salam selalu dihaturkan kepada Nabi Muhammad SAW,

yang telah membawa ajaran islam dan menuntun manusia menuju jalan yang benar dan diridhoi Allah SWT,

serta salah satunya Nabi yang bias memberikan syafaat kepada umat manusi, semoga kita termasuk

umatnya yang mendapat syafaatnya nanti, amiin. Untuk itu penulis menyusun skripsi ini sebagai bahan untuk

penelitian tentang “ Efektifitas Trotoar Berdasarkan Tingkat Pelayanan Trotoar Di Jalan Merdeka dan Jalan

Sultan Khairun Kota Ternate“.

Penulis skripsi ini, merupakan salah satu syarat memperoleh sarjana Ilmu Teknik Sipil diUniversitas

Khairun, dan juga mengaplikasikan ilmu yang diperoleh selama kegiatan perkuliahan pada Fakultas Teknik.

Bahwa dalam menempuh studi dibangku perkuliahan sampai menyusun skripsi ini dapat melibatkan

banyak orang yang selalu memberikan dukungan dan motivasi kepada penulis. Penulis menyadari segala

bentuk ilmu dan pemikiran yang telah diberikan oleh orang tua, dosen-dosen, kakak, adik dan sahabat-

sahabat tersayang selama dalam menempuh studi, tak ternilai banyaknya, oleh karena itu ucapan terima

kasih sedalam-dalamnya kepada:

1. Ucapan terima kasih dari hati kecil yang sedalam-dalamnya kepada kedua orang tua penulis,

Ayahanda Adam ABD Karim ( Almarhum ) dan ibu Aminah S Alhadar tercinta dan segala-galanya bagi

penulis, dengan kasih sayangnya tak terhingga sampai sekarang. Dan meskipun tak mengharapkan

v
 penulis membalas kasih sayang orang tua namun insah Allah kebanggaan ini tak berhenti sampai

disini. Aamiin ya Rabbal Alaamiin.

2. Bapak Dr.M.Ridha Ajam, M.Hum. Selaku Rektor Universitas Khairun.

3. Ibu Ir. Lita Asyriati Latif, S.T., M.T.M.,IPM selaku Dekan Fakultas Teknik Universitas Khairun Ternate.

4. Bapak Muhammad Darwis, ST., MT selaku Ketua Program Studi Sipil Fakultas Teknik.

5. Bapak Dr. Sabarrudin,. ST,. MM. selaku Pembimbing Utama.

6. Ibu Ir. Nani Nagu, ST.,MT. selaku Dosen Pembimbing Pendamping.

7. Bapak Dr. Ir. Abdul Gaus,. ST,.MT.Selaku Ketua Penguji

8. Ibu Dr. Raudha Hakim,ST.,MT. Selaku anggota Pengguji I

9. Bapak Muhammad Darwis, ST.,MT Selaku Anggota Pengguji II

10. Dosen, Staf Pengajar dalam lingkup Program Studi Teknik Sipil Fakultas Teknik yang telah banyak

membantu penulis menuntut ilmu di kampus ini.

11. Saudara – saudari ku yang tercinta, terutama kakaku Sartika Adam, Spd. Yang selalu mendukung

penulis hingga saat ini.

12. Keluarga besar angkatan 2014 yang tak bisa kusebutkan satu persatu

Akhir kata, semoga skripsi ini bisa bermanfaat bagi pembaca pada umumnya dan bagi penulis pada

khususnya. Penulis menyadari bahwa dalam pembuatan skripsi ini masih jauh dari kata sempurna, untuk itu

penulis meneima saran dan kritik yang bersifat membangun demi perbaikan kearah kesempurnaan. Kerena

kebenaran datang dari Allah SWT dan kesalahan itu datang dari pribadi penulis. Akhir kata penulis

sampaikan banyak terima kasih.

Ternate, 23 september 2021

Penulis

Muhammad Lukman Adam

vi
 DAFTAR ISI

HALAMAN JUDUL
LEMBAR PENGESAHAN........................................................................................................................... i
LEMBAR PERYATAAN KEASLIAN .......................................................................................................... ii
MOTTO ........................................................................................................................................................ iii
PERSEMBAHAN ........................................................................................................................................ iv
KATA PENGANTAR ................................................................................................................................... v
ABSTRAK ................................................................................................................................................... vii
DAFTAR ISI ................................................................................................................................................. viii
DAFTAR TABEL ......................................................................................................................................... x
DAFTAR GAMBAR..................................................................................................................................... xii
BAB I PENDAHULUAN

1.1. Latar Belakang ...................................................................................................... 1

1.2. Rumusan Masalah ................................................................................................ 2
1.3. Batasan Masalah .................................................................................................. 2
1.4. Tujuan Penelitian .................................................................................................. 3
1.5. Sistimatika Penulisan ............................................................................................ 4

BAB II TINJAUAN PUSTAKA

2.1. Landasan Teori.......................................................................................................... 5
2.2. Fungsi Trotoar ........................................................................................................... 6
2.3. Teori Jalur Pejalan Kaki ............................................................................................ 6
2.4. Tingkat Pelayanan Trotoar ........................................................................................ 7
2.5. Ketentuan Umum Trotoar.......................................................................................... 9
2.6. Prinsip Perencanaan Fasilitas Pejalan Kaki ............................................................. 11
2.6. Prinsip Perencanaan Teknis ..................................................................................... 11
2.7. Kelengkapan Fasilitas Pejalan Kaki .......................................................................... 12
2.8. Fasilitas Pendukung .................................................................................................. 13
2.9. Ketentuan Teknis....................................................................................................... 19
2.10. Hak dan Kewajiban Pejalan Kaki ............................................................................ 24
2.11. Studi Literatur .......................................................................................................... 26
BAB III METODOLOGI PENELITIAN
3.1. Jenis Penelitian ......................................................................................................... 27
3.2. Lokasi dan Waktu Penelitian ..................................................................................... 27
3.2.1. Waktu Penelitian ....................................................................................... 28
3.2.3. Layout ....................................................................................................... 28
3.3. Teknik Pengumpulan Data ........................................................................................ 28

viii
 3.3.1. Data Primer ............................................................................................... 28
3.3.2.Data Sekunder ........................................................................................... 28
3.4. Teknik Analisa Data .................................................................................................. 29
3.5. Peralatan Penelitian .................................................................................................. 29
3.6. Bagan Alir Penelitian ................................................................................................. 31
BAB IV HASIL DAN PEMBAHASAN
4.1. Hasil ..................................................................................................................... 32
4.1.1. Pengukuran Efektifitas ................................................................................ 32
a. Jalan Merdeka Kelurahan Santiong Kota Ternate .................................... 33
b. Jalan Sultan Khairun Kota Ternate .......................................................... 35
4.1.2. Penentuan Lebar Trotoar ............................................................................ 38
4.2. Pembahasan ........................................................................................................ 39
4.2.1. Analisa Tingkat Pelayanan .......................................................................... 39
BAB V PENUTUP
5.1. Kesimpulan .......................................................................................................... 43
5.2. Saran ................................................................................................................... 43
DAFTAR PUSTAKA ................................................................................................................................... 44

ix
 DAFTAR TABEL

halaman

TABEL 2.1......................................................................................................................... 20

TABEL 2.2......................................................................................................................... 21

TABEL 2.3......................................................................................................................... 21

TABEL 2.4......................................................................................................................... 22

TABEL 4.1......................................................................................................................... 34

TABEL 4.2......................................................................................................................... 35

TABEL 4.3......................................................................................................................... 35

TABEL 4.4......................................................................................................................... 36

TABEL 4.5......................................................................................................................... 36

TABEL 4.6......................................................................................................................... 36

TABEL 4.7......................................................................................................................... 36

TABEL 4.8......................................................................................................................... 37

TABEL 4.9......................................................................................................................... 37

TABEL 4.10....................................................................................................................... 38

TABEL 4.11....................................................................................................................... 38

TABEL 4.12....................................................................................................................... 39

TABEL 4.2.1...................................................................................................................... 40

TABEL 4.2.2...................................................................................................................... 40

TABEL 4.2.3...................................................................................................................... 41

TABEL 4.2.4...................................................................................................................... 41

TABEL 4.2.5...................................................................................................................... 42

TABEL 4.2.6...................................................................................................................... 42
x
 DAFTAR GAMBAR

halaman

GAMBAR 2.1 .................................................................................................................... 8

GAMBAR 2.2 .................................................................................................................... 9

GAMBAR 2.3 .................................................................................................................... 15

GAMBAR 2.4 .................................................................................................................... 15

GAMBAR 2.5 .................................................................................................................... 17

GAMBAR 2.6 .................................................................................................................... 17

GAMBAR 3.1 .................................................................................................................... 27

GAMBAR 3.2 .................................................................................................................... 28

GAMBAR 3.3 .................................................................................................................... 31

GAMBAR 4.1 .................................................................................................................... 32

GAMBAR 4.2 .................................................................................................................... 34

GAMBAR 4.3 .................................................................................................................... 34

GAMBAR 4.4. ................................................................................................................... 36

GAMBAR 4.5 .................................................................................................................... 37

GAMBAR 4.6 .................................................................................................................... 38

xi