Anda di halaman 1dari 14

Kesusastraan Bali

(Puisi lan Tembang)

Olih : Kelompok 3
Anggota Kelompok 3

Andre Renanda Gung Dwi Adit P

Dayu Arin Indah Trisna Venus


Elingang Poin - Poin Puniki !

KESUSASTRAAN
Menut ring TATA CARA NGELIMBAKANG,
Kesusastraan Bali kekepah dados kalih wenten
Kesusastraan Bali inggih punika
SESURATAN lan TUTUR
ajah-ajahan mautama, sane
kasurat mabasa bali miwah kawi
tur katami rauh mangkin, inggian
sane kasurat nganggen aksara Bali
miwah huruf Latin.

Ring Sesuratan, Iraga jagi melajahin PUISI lan


TEMBANG
TEMBANG PUISI

Puisi (Puisi Bali Anyar) inggih


punika sastra sane kaanggen
Tembang inggih punika sastra sane
nartaang pabesen, kakomunikasiang
kaiket antuk uger-uger. Tembang
boya ja gatra, lan medaging rasa
sajeroning kasusastraan Bali Purwa
muah napi sane kacingak indik
nglimbakang
TEMBANG

1. Gegendingan (Dolanan)

Inggih punika sastra sane kaanggen antuk ngibur anak cerik apang nyak degeng utawi nyinahang rasa seneng alit rikala
maplalian
Gegendingan kepah dados tiga (3), soroh luire :

a. Gending Rare
Inggih ipun gending sane kagendingang olih alit-alit duk meplalian, mecanda, megeguyonan sareng timpalne. Umpamane Bibi
Rangda, Made Cenik, Jenggot Uban, Mai Delod Pasih, Kupu-Kupu Kuning, miwah sane lianan

b. Gending Jejangeran
inggih ipun gending sane kagendingang olih alit-alit duk masekolah jejangeran sareng timpal-timpalne saling sahutin.
Umpamane Siap Sangkur, Putri Ayu, Majejangeran, miwah sane lianan

c. Gending Sanghyang
Inggih ipun gending sane mangge ring upacara adat miwah agam duk nedunang sanghyang, miwah sane lianan. Umpamane
Gending Sanghyang Dedari, Puspa Panganjali, lam Kukus Arum
TEMBANG

Umpame gegendingan minakadi :


TEMBANG

2. Pupuh (Sekar Alit)


Pupuh utawi tmbang macepat inggih punika sastra sane kaiket antuk uger-uger sane mewasta padalingsa. Upame pupuh
minakadi :
TEMBANG

Susunan pupuh manut ring hukum padalingsa


minakadi :

Suasana sana kabaktayang ring pupuh


minakadi :
TEMBANG

3. Kidung (Sekar Madya)

Kidung mebuat pisan satmaka ancang wacana, pinaka sarana komunikasi majeng ISHWW, tur pinaka genah
pangetsahan lembaga sosial ritakala wenten upakara keagaman, punika taler lelangon utawi tetabuhan boya ja pinaka
pengiring kemanten, telar mapiteges mautama pisan ritatkala ngemargiyang dudonan upakara. Kidung kekepah dados
lima (5), soroh luire :

a. Kidung Manusia Yadnya : d. Kidung Pitra Yadnya :


Kawitan Tantri, Demung Sawit, Mas Kumambang, Pupuh Ginada, Kidung Girisa, Aji Kembang, Bala Ugu
Wilat Mayurat
e. Kidung Butha Yadnya :
b. Kidung Dewa Yadnya : Kawitan Warga Sari, Mendak Bhatara, Pupuh Jerum
Pupuh Gambuh, Pupuh Turun Tirta, Bramara Ngisep Sari

c. Kidung Rsi Yadnya :


Kidung Sewa Dewa, Pupuh Wipet Mayura, Rasawangi
TEMBANG

Umpame kidung minakadi :


TEMBANG

4. Kakawin (Sekar Agung)


Sekar Agung utawi kakawin punika wastan karya sastra sane kawangun nganggen wirama-
wirama (uger-uger guru, laghu, wreta, miwah mantra). Ring sor puniki kabaosang makudang-
kudang wastan kakawin:

a. Kakawin Ramayana olih Mpu Yogiswara


b. Kakawin Bharatayudha olih Mpu Sedah miwah Mpu Panuluh
c. Kakawin Arjunawiwaha olih Empu Kanwa
d. Kakawin Sutasoma olih Mpu Tantular
e. Kakawin Siwaratrikalpa olih Mpu Tanakung, miwah sane lianan.
PUISI

Sakadi sampun kawedar ring ajeng, sajeroning edisi kapertama Majalah Medan Bahasa sane mabasa Bali kasurat puisi
mabasa bali sane kapertama antuk Suntari Pr. nganggen murda Basa Bali.

Sajeroning ngwacen puisi Bali Anyar, nenten nganggen tembang sakadi ring puisi Bali purwa.

1. Uger-uger puisi Bali Anyar :

a. Wirama : inggih punika tegeh-endep suara (intonasi) ritatkala ngawacen puisi


b. Wirasa : Inggih punika pengrasa (penghayatan) ritatkala ngawacen puisi
c. Wiraga : Inggih punika gerak tubuh ritatkala ngawacen puisi
d. Semita : Inggih punika ekspresi wajah ritatkala ngawacen puisi
e. Wetes Lengkara : Inggih punika tanjekan angkihan sane becik mangdane pamenggalan
lengkara puisine patut lan becik
PUISI
MATUR SUKSMA

Anda mungkin juga menyukai