2.00
1.00
0.00
0.00 0.10 0.20 0.30 0.40 0.50 0.60
m (kg)
• Persamaan linear:
• 𝑦 = 𝑚𝑥 + 𝑏
• 𝑚: gradien (slope,
kemiringan)
• 𝑏: titik potong (intercept)
• 𝑦𝑖 : nilai pengukuran ke-𝑖
• 𝑌𝑖 : nilai yg dihitung dari 𝑥𝑖 berdasarkan rumus
• 𝑌𝑖 = 𝑚𝑥𝑖 + 𝑏
• Selisih 𝛿𝑦𝑖 = 𝑦𝑖 − 𝑌𝑖 = 𝑦𝑖 − (𝑚𝑥𝑖 + 𝑏)
• Syarat jumlah kuadrat deviasi yg minimum
terpenuhi, nilai 𝑚 dan 𝑏 adalah…
Rumus-Rumus Penting
𝑁∑ 𝑥𝑖 𝑦𝑖 −∑𝑥𝑖 ∑y𝑖
• 𝑚=
𝑁 ∑ 𝑥𝑖2 − ∑𝑥𝑖 2
∑ 𝑥𝑖2 ∑ 𝑦𝑖 −∑ 𝑥𝑖 ∑(𝑥𝑖 𝑦𝑖 )
• 𝑏=
𝑁 ∑ 𝑥𝑖2 − ∑ 𝑥𝑖 2
1 ∑ 𝑥𝑖2 ∑ 𝑦𝑖 2 −2 ∑ 𝑥𝑖 ∑ 𝑥𝑖 𝑦𝑖 2 ∑ 𝑦𝑖 +𝑁 ∑ 𝑥𝑖 𝑦𝑖 2
• 𝑆𝑦2 = [∑ 𝑦𝑖2 − ]
𝑁−2 𝑁 ∑ 𝑥𝑖2 − ∑ 𝑥𝑖 2
𝑁
• 𝑆𝑚 = 𝑆𝑦
𝑁 ∑ 𝑥𝑖2 − ∑ 𝑥𝑖 2
∑ 𝑥𝑖2
• 𝑆𝑏 = 𝑆𝑦
𝑁 ∑ 𝑥𝑖2 − ∑ 𝑥𝑖 2
Angka/Faktor yg Diperlukan untuk
𝑁∑ 𝑥𝑖 𝑦𝑖 − ∑𝑥𝑖 ∑y𝑖
𝑚=
𝑁 ∑ 𝑥𝑖2 − ∑𝑥𝑖 2
∑ 𝑥𝑖2 ∑ 𝑦𝑖 − ∑ 𝑥𝑖 ∑(𝑥𝑖 𝑦𝑖 )
𝑏=
𝑁 ∑ 𝑥𝑖2 − ∑ 𝑥𝑖 2
• Menghitung 𝑚?
• Menghitung 𝑏?
Angka/Faktor yg Diperlukan untuk
𝑁∑ 𝑥𝑖 𝑦𝑖 − ∑𝑥𝑖 ∑y𝑖
𝑚=
𝑁 ∑ 𝑥𝑖2 − ∑𝑥𝑖 2
∑ 𝑥𝑖2 ∑ 𝑦𝑖 − ∑ 𝑥𝑖 ∑(𝑥𝑖 𝑦𝑖 )
𝑏=
𝑁 ∑ 𝑥𝑖2 − ∑ 𝑥𝑖 2
• Menghitung 𝑚?
– 𝑁, ∑ 𝑥𝑖 𝑦𝑖 , Σ𝑥𝑖 , Σ𝑦𝑖 , 𝛴𝑥𝑖2 , Σ𝑥𝑖 2
• Menghitung 𝑏?
– Σ𝑥𝑖2 , Σ𝑦𝑖 , Σ𝑥𝑖 , ∑(𝑥𝑖 𝑦𝑖 ), 𝑁, Σ𝑥𝑖 2
Contoh
• Tahanan sepotong logam bergantung kepada suhu
menurut rumus 𝑅 = 𝑅0 (1 + 𝛼𝑇), dan 𝑅0 adalah
tahanannya pada suhu 0 °𝐶 dan 𝛼 adalah koefisien
yang menggambarkan ketergantungan 𝑅 kepada 𝑇.
• Persamaan yang diluruskan: 𝑅 = 𝑅0 𝛼 𝑇 + 𝑅0
❑𝑦 = 𝑅, 𝑥 = 𝑇, 𝑚 = 𝑅0 𝛼, 𝑏 = 𝑅0
• 𝑇 dan 𝑅 diukur dengan hasil sbb.:
𝑻 (°𝐂) 10 20 30 40 50 60 70 80
𝑅 (Ohm) 12,3 12,9 13,6 13,8 14,5 15,1 15,4 15,9
10
5 y = 0.0511x + 11.889
0 R² = 0.9915
0 20 40 60 80 100
T ('C)
• Berapa gradien?
• Titik potong ke sumbu vertikal?
∑ 𝑥𝑖2 ∑ 𝑦𝑖 − ∑ 𝑥𝑖 ∑(𝑥𝑖 𝑦𝑖 ) 𝑁∑ 𝑥𝑖 𝑦𝑖 − ∑𝑥𝑖 ∑y𝑖
𝑏=
𝑁 ∑ 𝑥𝑖2 − ∑ 𝑥𝑖 2 Perhitungan 𝑚=
𝑁 ∑ 𝑥𝑖2 − ∑𝑥𝑖 2