KAJIAN

ETNOGRAFI
FIERA
TIEEKAH
ZETI
ROCK
 definisi skop tujuan

Ciri-ciri 7 elemen
Jenis penyelidikan
penyelidikan penyelidikan

Pelaksanaan Analisis dan Rumusan &

penyelidikan penulisan laporan perbincangan
 Etnografi satu penyelidikan yang
menjelaskan sesuatu budaya. ( memahami
cara hidup sesuatu budaya daripada sudut
pandangan budaya yang diselidik.

Walcott (1984,1999) satu bidang sains

yang menjelaskan budaya dan secara
dasarnya merupakan satu proses yang
cuba menjelas dan menterjemahkan
ekspresi social antara kelompok manusia
yang berlainan.
 Makroetnografi
menjelaskan keseluruhan
cara hidup sesebuah
kumpulan atau komuniti.

Mikroetnografi fokus
kepada keadaan tertentu
dalam situasi, kumpulan
atau institusi yang lebih
besar.
 Dilaksanakan golongan akademik.
Membuat perubahn social yang
Tambah pengetahuan dalam dapat mempengaruhi polisi
kalangan pelajar/rakan sejawat. institusi (hospital, sekolah, agensi
Fokus asas pengetahuan, teori kerajaan)
Cth : penyeidikan tentang darah
dalamhubungan kekeluargaan
(kinship) Orang Asli.
Akademi
k Aplikasi

Tradision
al / Analitik
Penyelidik akan tinggal bersama klasik Kerja lapangan yang luas
dan menghurai pelbagai Melibatkan pemerhatian, temu
kumpulan social (pemain judi bual formal dan informal,
prosfesional, samseng jalanan, pengumpulan dokumen,
peneroka FELDA) membuat rakaman (van Maneen,
Data tekstual (jurnal refleksi, nota 1982)
lapangan)
 Etnografi Etnografi
Realistic Pengakuan
Ditulis secara Berhubung
objektif dan Kajian Kes pengalaman
berasaskan Etnografi etnografer.
Etnografi Kritikal kebenaran.
Etnografi Auto
Tentang kumpulan Analisis kes
terpinggir hubungan Reflektif kendiri
membuat seseorang, seseorang yang
perubahan/ peristiwa, aktiviti ditetapkan dalam
membantah atau proses yang konteks budayanya
ditetpkan dalam Etnografi Novel
ketidakadilan/ Sejarah Hidup sendiri.
penindasan. perspektif budaya.
Satu kerja rekaan
Terhadap individu Etnografi
yang berfokuskan
dalam situasi
aspek budaya Postmodern
konteks budaya
Etnografi sesebuah
hidupnya.
kumpulan. Mencabar masalah
Etnografi Mikro Feminis
dalam masyarakat
yang timbul
Fokus aspek Terhadap wanita
berikutan
spesifik terhadap dan amalan
penekanan
satu kumpulan budaya yang
kemodenan ke atas
budaya yang menghalang kuasa
kemaajuan dan
ditetapkan. dan dominasi
halangan
mereka.
pemerolehaan
kuasa oleh
 Budaya yang memandu tingkah laku manusia
dalam kumpulan kecil diselidik dalam konteks
dan persekitaran harian.

Penyelidik menyertai sesebuah kumpulan untuk

Ciri ciri
jangka masaa yang lama supaya boleh menjaalani
dua kehidupan secara serentak, (insider/ pemerhati
lazim luar)

Pemerhatian & temu bual informal menjadi sumber

maklumat utama walaupun sumber lain boleh digunakan.

Pengumpulan data tidak berstruktur,dikumpul secaradengar-

dengar, penyelidik dapat maklumat sebanyak mungkin
daripada kehidupan seharian.

data kumpulan yang diselidik diannalisis untuk mengesktrak makna dan

fungsi tingkah laku kumpulan an dilaporkan dalam bentuk huraan dan
penjelasan verbal.
Satu Penyelidikan Budaya
Kajian mengambil kira konteks budaya (nilai, amalan, hubungan dan pengenalan diri)
Etnografer perlu memahami tingkah laku, nilai dan makna yang diberikan oleh mana-mana individu atau kumpulan.

Pelbagai Kaedah, Bentuk Data Yang Luas

Dokumen bertulis, nota lapangan penyelidik, perbualan, temu bual, pita audio, pta video, data kuantitatif (dapatan
tinjauan/eksperimental)
Fasa penyelidikan lapangan dianggap lengkap etnografer dan informan selesai mengenal pasti kesemua informan lain
atau soalan yang releven kepada objektif penyelidikan

Satu Komitmen
Etnografer memppelajari budaya sesebuah kumpulan melalui proses pembudayaan yang mengambil masa yang lama.
Etnografer perlu memastikan masa diperuntukkan secukupnya bagi memastikan keesahan.

Penyelidik Sebagai Instrumen

Penyelidik sebagai sebahagian daripada penyelidikan dan juga sebagai orang luar.
Penyelidik mesti berfikiran terbuka terhadap perkara yang berlaku untuk bercakap dan menulis perkara yang berkaitan.

Pelbagai Perspektif
Penyelidik merupakan autoriti tertinggi yang membuat pilihan berkaitan apa yang dilihat, didengar dan seterusnya
membina penceritaan atau laporan akhir.
Setiap penjelasan kepada laporan dan penceritaan individu yang terlibat juga perlu diambil kira.
Lingkaran Hipotesis Dan Pembinan Teori
Sifat keterbukaan yang mendasari elemen-elemen di atas jelas denga komitmenetnograferuntuk memodifikasikan hipotesis
dan teorinya berdasarkan data-data lanjutan yang diperoleh.
Hasrat Dan Hasil
Mendorong pembaca untuk mengapresiasikan kumpulan yang diselidik.
Hasil penjelasan dijangka lebih mendalam dan lengkap daripada pemerhatian orang biasa dari luar, dan juga lebih luas dan
PELAKSANAAN
PENYELIDIKAN
ETNOGRAFI
 PERANAN PENYELIDIK
Memasuki lapangan penyelidikan :
i. Cara penyelidik mendapatkan akses kepada sumber data
begantung kepada tujuan penyelidikan itu.
ii. Penyelidik menggunakan pendekatan tersembunyi
melibatkan isu-isu sensitif, di mana data yang autentik dan
sah hanya dapat diperoleh melalui cara tersebut.
iii. Ancaman terbesar bagi penyelidikan ini ialah kemungkinan
berlaku slah guna atau penganiayaan hak dan data sulit
subjek penyelidikan.
MASALAH YANG DIHADAPI OLEH PENYELIDIK
ETNOGRAFI
Kesan reaktif penyelidikan wujud kemungkinan untuk seorang peserta
menjadi pemerhati sehinggakan terhasil reaksi tertentu yang
mempengaruhi seting berkenaan.
Kesan hawthorne
i. Penghakisan keterlihatan melalui peredaran masa
ii. Penghakisan keterlihatan melalui pemaparan ketiadaan pengasingan
simbolik
iii.Penghakisan keterlihatan melaui pemaparan penggambaran holistik
iv.Penghakisan keterlihatan dengan menjadikan hubungan antara ahli
etnografi dan pemberi maklumat suatu yang bersifat peribadi.
v. Menyembunyikan objektif penyelidikan yang sebenar.
vi.Menyembunyikan identity ahli etnografi.
 REFLEKSIVITI DAN ETNOGRAFI
Refleksiviti ialah bidang tumpuan reflektif bagi
penyelidik etnografi.
Sentiasa menggunakan dialog dalaman dan berulang
kali meneliti apa yang penyelidik tahu dan bagaimana
penyelidik mengetahui perkara berkenaan.
Menganggap semua bahan sebagai data mentah atau
tentative yang memerlukan pengesahan lanjutan.
Penyimpanan nota lapangan dan penulisan jurnal
reflektif dapat membantu dalam proses pengesahan
atau verifiksi.
 SIKAP AHLI ETNOGRAFI

Elemen penting dalam penyelidikan

Sikap menghargai dan mengapresiasi seting berkenaan
dan bukannya sikap ingin mengkritik atau ingin
membetulkan amalan atau perkara yang berlaku.
Kedudukan neutral membolehkan penyelidik
memahami perkara yang berlaku sekeliling tanpa
cenderung membuat sesuatu saranan mahupun
mengkritik kejadian yang diperhatikan.
 CIRI-CIRI AHLI ETNOGRAFI YANG BAIK
a) Berkemahiran dalam komunikasi berbentuk interpersonal dan
intrapersonal.
b) Berkeupayaan untuk hidup dalam situasi yang sukar atau berlainan.
c) Berkeupayaan untuk tidak membuat penghakiman.
d) Berkeupayaan untuk meninggalkan disiplin diri dan kecenderungan
(bias) lain.
e) Melakukan analysis tambahan mereflek, menganalisis, dan
membuat ramalan
f) Mencari kelainan dahulu dan sebab-sebabnya.
g) Mempunyai daya ingatan yang kuat.
 MEMPEROLEH AKSES KE LAPANGAN
PENYELIDIKAN
Penyelidik akan lebih mudah mendapat kebenaran
untuk menjalankan penyelidikan dalam seting yang
disasarkan sekiranya mengenali subjek peyelidikan
atau gatekeepers, iaitu individu yang mempunyai
autoriti terhadap subjek.
Pembentukkan beberapa pasukan penyelidikan yang
terdiri daripada ahli kumpulan yang disasarkan sebagai
subjek penyelidikan juga akan membantu penyelidikan.
Pengenalpastian pemandu (guide) atau pemberi
maklumat dari kalangan kumpulan sasaran juga dapat
 PENGUMPULAN DATA
Penyelidik mengutip data deskriptif berbentuk naratif dan visual.
Mementingkan konsep triangulasi penyelidik tidak bergantung kepada satu sumber
data sahaja.
Kebanyakkan data diperoleh daripada melalui pemerhatian teliti penyelidik terhadap
peristiwa yang berlaku dalam seting penyelidikan.
Temu bual formal atau tidak formal/ individu atau berkumpulan.

Bukti dan data pusat dalam penyelidikan etnografi ialah huraian etnografi.
Catatan lapangan dicatat dengan sempurna dan secara terperinci.
Empat jenis catatn lazim ahli etografi
i. Catatan ringkas
ii. Huraian terperinci
iii. Nota analitis
iv. Refleksi subjektif
 DILEMA ETIKA DALAM PENYELIDIKAN
ETNOGRAFI
ISU KUASA DAN HAK ISTIMEWA

ISU KEOBJEKTIFAN DAN PENGASINGAN

ANALISIS DAN
PENULISAN
LAPORAN
 TIPOLOGI
Satu kaedah sistematik untuk mengklasifikasikan peristiwa,
tingkah laku, objek, orang atau tempat yang sama ke dalam
kumpulan yang diskrit.
Tiga langkah dalam mengembangkan tipologi :
Menilai bahan yang telah dikumpul dan mencari kategori
yang saling berkecuali.
Memastikan semua elemen yang diklasifikasikan telah
diambil kira.
Penyelidik meneliti kategori dan kandungannya dan
membuat penilaian teoritikal yang bermakna.
 SOSIOGRAM
Sebahagian daripada kumpulan teknik yang dikenal sebagai
sosiometri.
Membantu penyelidik membuat penilaian tentang darjah
keakraban atau penghinaan dalam kalangan ahli sesuatu
kumpulan.
Ujian sosiometrik :
a) Bilangan pilihan tertentu yang digunakan (berbeza
mengikut saiz kumpulan)
b) Bilangan pilihan tertentu yang dibenarkan (berbeza
mengikut fungsi atau aktiviti kumpulan yang diuji)
c) Tahap kecenderungan berbeza yang diletakkan dalam
setiap pilihan.
 METAFORA
Suatu perbandingan
Penyelidik membangkitkan persoalan
Apakah keadaan ini sbenarnya?
Apakah lagi yang serupa dengannya?
Keadaan ini mengingatkan saya kepada apa?
Usaha mencari metafora yang bersesuaian merupakan latihan
yang baik bagi memuat refleksi terhadap bahan dan data yang
telah dikutip dan mula ditafsir serta dianalisis dengan
mempertimbangkan beberapa sudut konseptual, satu amalan
yang penyelidik mungkin tidak akan lakukan dalam keadaan
biasa.
 TAMAT PENGLIBATAN : KELUAR DARI
LAPANGAN PENYELIDIKAN
Dua operasi penguduran diri daripada penyelidikan :
Pergerakan keluar fizikal penyelidik dari seting
penyelidikan.
Penyisihan emosional daripada perhubungan yang telah
dijalankan semasa pengalaman penyelidikan lapangan.
(Berg, 2004)
Ahli etnografi harus bijak dalam menentukan waktu
pengunduran yang sesuai dengan situasi dan pertimbangan.
 RUMUSAN
Penyelidik perlu meluangkan masa yang panjang di lapangan
secara intensif dan cuba menjadi seorang pemerhati yang tidak
berat sebelah.
Kelebihan :
i. Data deskriptif dapat dikumpul berhubung kumpulan kecil
yang saling berinteraksi.
ii. Hasil dapatan boleh diaplikasikan kepada kumpulan lain
dengan membuat tijauan literature dan penyelidikan lain
yang sesuai serta mempertimbangkan kesamaan dan
perbezaan antaranya.
iii. Keakraban dengan realiti topic yang diselidiki. Membawa
kepada penemuan serta fenomena baru.
 SEKIAN,
TERIMA KASIH