Anda di halaman 1dari 27

PROPOSAL SKRIPSI

UJI AKTIVITAS ANTIPIRETIK EKSTRAK ETANOL 70% BUAH


MENGKUDU (Morinda citrifolia L.) PADA MENCIT (Mus
musculus) YANG DIINDUKSI PEPTON

Dosen Penguji I: Dosen Penguji II:


Mujtahid Bin Abd. Kadir., M.Farm., Apt Prayoga Fery Yuniarto., M.Farm

Corry Aprilia Putri


19650253
PROGRAM STUDI S1 FARMASI
FAKULTAS ILMU KEDEHATAN
UNIVERSITAS KADIRI
2022
BISMIILLAH
1
BAB I PENDAHULUAN

A. Latar Belakang
Demam adalah penyakit yang sering diderita masyarakat di Indonesia. Salah satu faktor penyebab kesakitan dan kematian
adalah penyakit mulai dari yang ringan sampai penyakit yang berat. Demam merupakan gejala awal dari beberapa penyakit
yang serius antara lain : demam berdarah,influenza, malaria, diare dan tipus (Dinkes, 2016). Demam merupakan keadaan tubuh
yang memiliki suhu diatas normal yaitu ±37 (Tawie et al., 2019).
Pengobatan tradisional sebagai alternatif yaitu berasal dari tumbuhan – tumbuhan. Mengkudu (Morinda citrifolia L.)
merupakan tumbuhan yang berguna bagi kesehatan. Masyarakat biasanya menggunakan mengkudu sebagai ramuan penurun
panas, menurunkan kolestrol, meningkatkan kekebalan tubuh atau sistem imun, pilek dan berbagai masalah kesehatan lainnya
(Assi, 2017).
Buah mengkudu (Morinda citrifolia L.) mengandung beberapa zat aktif yang bermanfaat bagi kesehatan tubuh seperti alkaloid,
flavonoid, saponin, scopoletin, terpenoid dan antrakuinon. Seperti yang diketahui, flavonoid memiliki berbagai macam
bioaktivitas yang ditunjukkan antara lain efek antipiretik, analgetik dan antiinflamasi (Elysabet dan Rizkika, 2018).
Pada penelitian yang dilakukan oleh (Siti Khodijah dan Firman, 2022) menunjukan bahwa ekstrak etanol daun kacapiring yang
satu famili dengan buah mengkudu yaitu famili Rubiceae memiliki efek antipiretik dengan dosis 5 mg/20gBB mencit yang
paling efektif.
Penelitian sebelumnya juga yang dilakukan oleh (Sulastri Herdaningsih et al., 2019) menunjukkan bahwa ekstrak etanol pada
daun mengkudu (Morinda citrifolia L.)

2
B. Rumusan masalah C. Tujuan penelitian

Untuk mengetahui atau


Apakah ekstrak etanol 70% buah 1 1 membuktikan ada tidaknya efek
mengkudu (Morinda citrifolia L.) antipiretik ekstrak etanol 70%
mempunyai efek antipiretik pada buah mengkudu (Morinda
mencit (Mus muculus) yang citrifolia L.) pada mencit (Mus
diinduksi pepton? muculus) yang diinduksi pepton.

Berapakah dosis ekstrak etanol Untuk mengetahui dosis ekstrak


70% buah mengkudu (Morinda etanol 70% buah mengkudu
citrifolia L.) yang memberikan (Morin da citrifolia L.) yang
efek farmakologis paling efektif dapat memberikan efek
terhadap antipiretik pada farmakologis yang paling
mencit (Mus muculus)? 2 2 efektif terhadap antipiretik pada
mencit (Mus muculus).

3
D. Manfaat penelitian

Bagi masyarakat Bagi institusi Bagi peneliti

Diharapkan dapat Hasil penelitian ini Dapat menambah pengetahuan


bermanfaat bagi diharapkan dapat menjadi dan wawasan, dan juga untuk
masyarakat sebagai obat tambahan pustaka di mengetahui adanya aktivitas
alternatif, juga memberikan program studi S1 Farmasi atau efek antipiretik ekstrak
Universitas Kadiri tentang etanol 70% buah mengkudu
tambahan informasi serta
efek antipiretik ekstrak (Morinda citrifolia L.) pada
membuktikan adanya efek mencit (Mus muculus) yang
antipiretik ekstrak etanol etanol 70% buah
diinduksi pepton serta dosis
70% buah mengkudu mengkudu (Morinda
yang mempunyai efek
(Morinda citrifolia L.) pada citrifolia L.) pada mencit farmakologis paling efektif
mencit (Mus muculus) (Mus muculus) yang terhadap antipiretik pada
yang diinduksi pepton. diinduksi pepton. mencit (Mus muculus).
4
BAB II TINJAUAN
PUSTAKA
Mengkudu (Morinda citrifolia L) merupakan tumbuhan asli
Indonesia. Tumbuhan ini termasuk keluarga kopi-kopian
(Rubiaceae). Mengkudu banyak dikenal dengan berbagai nama
yaitu noni, pace, kemudu, kudu (Jawa), cangkudu (Sunda),
kodhuk (Madura) (Tarfiani, 2018).

Kandungan buah mengkudu terdiri dari senyawa antraquinon,


scopoletin, acurbin, lizarin (zat fitokimia), antibakteri,
Kingdom : Plantae antikanker, imunostimulan, vitamin C sebagai antioksidan, serta
Subkingdom : Traceobionta flavonoid dan alkaloid (Sudewi and Lolo, 2016).
Super Divisi : Spermatophyta
Divisi : Magnoliophyta
Buah mengkudu telah banyak dimanfaatkan oleh masyarakat
Kelas : Magnoliopsida sebagai tanaman obat tradisional sebagai obat diare, obat
Ordo : Rubiales sariawan, obat cacing, pelembut kulit, obat amandel, peluruh
Famili : Rubiaceae dahak, penurun darah tinggi, radang pada ginjal, maupun obat
batuk (Nirawati, 2016). Selain itu buah mengkudu dapat
Genus : Morinda digunakan sebagai obat diabetes, sakit kuning, asma, sakit perut,
Spesies : Morinda citrifolia L. migrain, demam, batuk, dan flu atau influenza (Fajjriyah, 2017).
(Ediati, 2017) 5
Demam ???
Demam didefinisikan sebagai peningkatan suhu tubuh di atas normal. Kisaran suhu
tubuh normal rata-rata yang diambil secara oral adalah 36,7°C hingga 37°C (98°F–
98,6°F). Suhu tubuh pada manusia dikontrol oleh hipotalamus (Dipiro et al., 2020).

Demam noninfeksi
Penyebab demam

Demam infeksi

Mekanisme demam

6
Induksi pepton

Pepton dipilih sebagai penginduksi demam, karena pepton merupakan protein yang
digunakan sebagai induser atau penginduksi demam. Demam dapat disebabkan gangguan otak
atau akibat bahan toksik yang mempengaruhi pusat pengaturan suhu. Pepton merupakan salah
satu jenis pirogen yang dapat menyebabkan efek perangsangan terhadap pusat pengaturan
suhu sehingga menimbulkan demam (Sulastri et al., 2019).

7
Mencit (Mus muculus)
Kingdom : Animalia Infrakelas : Eutheria
Subkingdom : Bilateria Ordo : Rodentia
Infrakingdom : Subordo : Myomorpha
Deuterostomia Superfamili : Muroidea
Phylum : Chordata Famili : Muridae
Subphylum : Vertebrata Subfamili : Murinae
Infraphylum : Gnathostomata Genus : Mus Linnaeus
Superkelas : Tetrapoda Subgenus : Mus (Mus) Linnaeus
Kelas : Mammalia Species : Mus musculus Linnaeus
Mencit Mus-musculus L. (Hadi,
2020) Subkelas : Theria (Adani et al., 2017).
Mencit banyak digunakan sebagai hewan laboratorium karena memiliki
kelebihan seperti siklus hidup relatif pendek, banyaknya jumlah anak per
kelahiran, mudah ditangani, memiliki karakteristik reproduksinya mirip
dengan hewan mamalia lain, struktur anatomi, fisiologi serta genetik yang
8
mirip dengan manusia (Fianti, 2017; Herrmann et al., 2019).
BAB III METODE PENELITIAN
Alat
Tempat penelitian Alat alat gelas (gelas beaker, gelas ukur, •
tabung reaksi, labu ukur) (Pyrex), oven (B-
• Penelitian dilaksanakan di One), blender (Philips), pengayak, wadah,
toples kaca, pisau, batang pengaduk, sudip,
Laboratorium Universitas Kadiri
timbangan digital, pipet volume (Pyrex), pipet
yang beralamat di Jalan tetes (Pyrex), termometer (One Med), kandang
Selomangleng Kec. Mojoroto, pengamatan, stopwatch, spuit injeksi (One
Kota Kediri, Jawa Timur. Med), sonde oral, cawan porselen, kertas
.saring, corong, jarum suntik

Waktu penelitian
Bahan
• Penelitian akan Buah mengkudu (Morinda citrifolia L.), •
dilaksanakan pada bulan etanol 70% (Merck), aquades (One
Januari sampai dengan Med), paracetamol (PT. PIM
April 2023. PHARMACEUTICALS), pepton 5%
(Himedia), FeCl3 (Emsure), NaOH 10%
(Emsure), HCl 2N (Merck), pereaksi
meyer (Merck), pereaksi Dragendorf
(Merck), anhidrida asetat (Emsure),
.H2SO4 (Emsure), kloroform (Emsure) 9
Variabel penelitian
Variabel Variabel
bebas terikat

Variabel bebas (independent) Variabel terikat (dependent)


adalah variabel yang adalah variabel yang
mempengaruhi variabel dipengaruhi variabel lainnya. Team
lainnya. Variabel bebas dari Variabel terikat dari penelitian
penelitian ini adalah ekstrak ini adalah efek antipiretik dari
etanol 70% buah mengkudu ekstrak etanol 70% buah
(Morinda Citrifolia L.) mengkudu (Morinda Citrifolia
dengan dosis 1, 3, dan 5 L.) terhadap mencit (Mus
mg/20gBB. muculus).
Ta
sk

10
Cara kerja

Cara kerja pada penelitian


ini antara lain:

Persiapan, pengumpulan Pembuatan ekstrak etanol Skrining


sampel dan pembuatan 70% buah mengkudu fitokimia
serbuk simplisia. (Morinda citrifolia L.)
• Identifikasi Flavonoid
• Identifikasi Alkaloid
• Identifikasi saponin
• Identifikasi tanin
• Identifikasi steroid dan
terpenoid
Analisis Pengujian Penyiapan sediaan
data antipiretik uji dan perhitungan
dosis

11
Pengujian antipiretik

12
Analisis Data

Data yang diperoleh dilakukan uji homogenitas


dan uji normalitas dengan kolmogrovsmirnov test,
jika hasilnya terdistribusi normal dilanjutkan
dengan uji one way anova dengan taraf
kepercayaan 95% dilanjutkan dengan uji lanjutan
dengan LSD (Least Significant Difference) apabila
terdapat perbedaan yang signifikan. Analisis
dilakukan menggunakan aplikasi SPSS versi 22
(Angel Trivonia, 2020).
Task

13
Kerangka konsep

14
THANK YOU

15
Method

Lorem ipsum dolor sit amet, Lorem ipsum dolor sit amet,
consectetur adipiscing elit. consectetur adipiscing elit. Team
Nullam quam dui, lacinia Nullam quam dui, lacinia
vitae sem ultrices vitae sem ultrices

Ta
sk

16
The task

1 2 3

• Lorem ipsum dolor sit amet, • Lorem ipsum dolor sit amet, • Lorem ipsum dolor sit amet,
consectetur adipiscing elit. consectetur adipiscing elit. consectetur adipiscing elit.

• Lorem ipsum dolor sit amet, • Lorem ipsum dolor sit amet, • Lorem ipsum dolor sit amet,
consectetur adipiscing elit. consectetur adipiscing elit. consectetur adipiscing elit.

• Lorem ipsum dolor sit amet, • Lorem ipsum dolor sit amet, • Lorem ipsum dolor sit amet,
consectetur adipiscing elit. consectetur adipiscing elit. consectetur adipiscing elit.

Ta
sk

Team

17
BAB II TINJAUAN
PUSTAKA
Mengkudu (Morinda citrifolia L) merupakan tumbuhan asli
Indonesia. Tumbuhan ini termasuk keluarga kopi-kopian
(Rubiaceae). Mengkudu banyak dikenal dengan berbagai nama
yaitu noni, pace, kemudu, kudu (Jawa), cangkudu (Sunda),
kodhuk (Madura) (Tarfiani, 2018).
Kandungan buah mengkudu terdiri dari senyawa antraquinon,
scopoletin, acurbin, lizarin (zat fitokimia), antibakteri,
antikanker, imunostimulan, vitamin C sebagai antioksidan, serta
Kingdom : Plantae flavonoid dan alkaloid (Sudewi and Lolo, 2016).
Subkingdom : Traceobionta Buah mengkudu telah banyak dimanfaatkan oleh masyarakat
Super Divisi : Spermatophyta sebagai tanaman obat tradisional sebagai obat diare, obat
sariawan, obat cacing, pelembut kulit, obat amandel, peluruh
Divisi : Magnoliophyta
dahak, penurun darah tinggi, radang pada ginjal, maupun obat
Kelas : Magnoliopsida batuk (Nirawati, 2016). Selain itu buah mengkudu dapat
Ordo : Rubiales digunakan sebagai obat diabetes, sakit kuning, asma, sakit perut,
Famili : Rubiaceae migrain, demam, batuk, dan flu atau influenza (Fajjriyah, 2017).
Genus : Morinda
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nullam
Spesies : Morinda citrifolia L. quam dui, lacinia vitae sem ultrices, fermentum euismod lectus.
(Ediati, 2017) 18
Method

Lorem ipsum dolor sit amet, Lorem ipsum dolor sit amet,
consectetur adipiscing elit. consectetur adipiscing elit. Team
Nullam quam dui, lacinia Nullam quam dui, lacinia
vitae sem ultrices vitae sem ultrices

Ta
sk

19
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nullam quam dui,
lacinia vitae sem ultrices, fermentum euismod lectus.

Lorem ipsum dolor sit amet,


Get Started
User
consectetur adipiscing elit.

Profiles Lorem ipsum dolor sit amet, Lorem ipsum dolor sit amet,
consectetur adipiscing elit. consectetur adipiscing elit.
Lorem ipsum dolor sit
amet, consectetur
adipiscing elit.
Lorem ipsum dolor sit amet, Lorem ipsum dolor sit amet,
consectetur adipiscing elit. consectetur adipiscing elit.

20
Cara kerja Pembuatan ekstrak etanol 70% buah
mengkudu (Morinda citrifolia L.)

Lorem ipsum dolor sit


amet, consectetur
adipiscing elit.

Persiapan, pengumpulan
sampel dan pembuatan Lorem ipsum Lorem ipsum
serbuk simplisia. dolor sit amet, dolor sit amet,

Finish
Lorem ipsum Lorem ipsum Lorem ipsum
dolor sit amet, dolor sit amet, dolor sit amet,

21
Quotes

Lorem Ipsum
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit.
Maecenas porttitor congue massa. Fusce posuere, magna sed
pulvinar ultricies, purus lectus malesuada libero, sit amet
commodo magna eros quis urna.

22
Data
Lorem Ipsum Lorem Ipsum Lorem Ipsum Lorem Ipsum

Lorem Ipsum
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer
adipiscing elit. Maecenas porttitor
congue massa. Fusce posuere, magna sed
pulvinar ultricies, purus lectus malesuada
libero, sit amet commodo magna eros
quis urna.

Task

Lorem ipsum Lorem ipsum


dolor sit amet dolor sit amet

23
Data
Lorem Ipsum Lorem Ipsum Lorem Ipsum Lorem Ipsum

Lorem Ipsum
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer
adipiscing elit. Maecenas porttitor
congue massa. Fusce posuere, magna sed
pulvinar ultricies, purus lectus malesuada
libero, sit amet commodo magna eros
quis urna.

Task

Lorem ipsum Lorem ipsum


dolor sit amet dolor sit amet

24
Key Findings
Lorem Ipsum Lorem Ipsum

• Lorem ipsum dolor sit amet, Lorem ipsum dolor sit amet, •
consectetur adipiscing elit. .consectetur adipiscing elit

• Lorem ipsum dolor sit amet, Lorem ipsum dolor sit amet, •
consectetur adipiscing elit. .consectetur adipiscing elit

Lorem Ipsum Lorem Ipsum

• Lorem ipsum dolor sit amet, Lorem ipsum dolor sit amet, •
consectetur adipiscing elit. .consectetur adipiscing elit

• Lorem ipsum dolor sit amet, Lorem ipsum dolor sit amet, •
consectetur adipiscing elit. .consectetur adipiscing elit

25
Summary

Lorem ipsum dolor sit Lorem ipsum dolor sit Lorem ipsum dolor sit Lorem ipsum dolor sit
amet, consectetur amet, consectetur amet, consectetur amet, consectetur
adipiscing elit. Nullam adipiscing elit. Nullam adipiscing elit. Nullam adipiscing elit. Nullam
quam dui, lacinia vitae quam dui, lacinia vitae quam dui, lacinia vitae quam dui, lacinia vitae
sem ultrices, sem ultrices, sem ultrices, sem ultrices,
Lorem ipsum dolor sit Lorem ipsum dolor sit Lorem ipsum dolor sit Lorem ipsum dolor sit
amet, consectetur amet, consectetur amet, consectetur amet, consectetur
adipiscing elit. Nullam adipiscing elit. Nullam adipiscing elit. Nullam adipiscing elit. Nullam
quam dui, lacinia vitae quam dui, lacinia vitae quam dui, lacinia vitae quam dui, lacinia vitae
sem ultrices, sem ultrices, sem ultrices, sem ultrices,

26
Summary

Lorem ipsum dolor sit Lorem ipsum dolor sit Lorem ipsum dolor sit Lorem ipsum dolor sit
amet, consectetur amet, consectetur amet, consectetur amet, consectetur
adipiscing elit. Nullam adipiscing elit. Nullam adipiscing elit. Nullam adipiscing elit. Nullam
quam dui, lacinia vitae quam dui, lacinia vitae quam dui, lacinia vitae quam dui, lacinia vitae
sem ultrices, sem ultrices, sem ultrices, sem ultrices,
Lorem ipsum dolor sit Lorem ipsum dolor sit Lorem ipsum dolor sit Lorem ipsum dolor sit
amet, consectetur amet, consectetur amet, consectetur amet, consectetur
adipiscing elit. Nullam adipiscing elit. Nullam adipiscing elit. Nullam adipiscing elit. Nullam
quam dui, lacinia vitae quam dui, lacinia vitae quam dui, lacinia vitae quam dui, lacinia vitae
sem ultrices, sem ultrices, sem ultrices, sem ultrices,

27

Anda mungkin juga menyukai