BAB 3

PROSES PEREKODAN
OBJEKTIF

■ Ciri-ciri akaun
■ Peraturan debit dan kredit
■ Langkah-langkah dalam proses perekodan
■ Penyediaan Imbangan duga
 Buku Catatan Perakaunan
■ Jurnal : Catatan pertama dan
utama transaksi
■ Lejar : Rekod akaun-akaun yang disimpan
atau wujud dalam perniagaan.
■ Imbangan Duga: Jadual perakaunan
yang tidak formal/sementara.
 PROSES PEREKODAN
WUJUD DARI TRAKSAKSI PERNIAGAAN

Imbangan
DDocoucmu
DDocoukm Duga
en t sumber
m um nsetstns
e en

Jurnal Lejar
 Jurnal
Jurnal Am

Tarikh Akaun/ Rujukan Debit Kredit

Penerangan
 Lejar
Akaun T
Nama Akaun

Debit Kredit
Tarikh Akaun Kontra Rujukan
Amaun

3 Kolum

Nama Akaun
Tarikh Penerangan Rujukan Debit Kredit Baki
 PERATURAN DEBIT & KREDIT
■ Aset :
■ Debit => meningkat/
penambahan
■ Kredit => menurun/pengurangan

■ Liabiliti dan Ekuiti Pemilik :

■ Debit => meningkat/penambahan
■ Kredit => menurun/pengurangan
 PERATURAN DEBIT & KREDIT

Debit Akaun Kredit

Peningkatan dalam Aset Penurunan dalam Aset

Penurunan dalam Liabiliti Peningkatan dalam Liabiliti

Penurunan dalam Ekuiti – Peningkatan dalam Ekuiti - Modal

Ambilan
Penurunan dalam hasil Peningkatan dalam hasil
Penambahan dalam Penurunan dalam belanja
belanja
 Lanjutan Persamaan Perakaunan

Aset = Liabiliti + Ekuiti Pemilik

Liabiliti Modal Ambilan

Aset

Hasil Belanja
 Contoh Transaksi Perekodan
Transaksi Debit Kredit

Memulakan perniagaan dengan tunai. Tunai Modal

Membeli peralatan pejabat secara Peralatan Akaun

hutang dari Syarikat Emas. Pejabat Belum
Bayar

Mendapat pinjaman daripadan Bank Pinjaman

Mesra. Tunai Bank
 Transaksi Debit Kredit

Membeli kenderaan secara tunai Kenderaan Tunai

Membayar sewa secara tunai Belanja Tunai

Sewa

Membeli bekalan pejabat secara Bekalan Akaun

kredit Pejabat Belum
Bayar
 Transaksi Debit Kredit

Menerima bayaran tunai untuk Tunai Hasil

Perkhidmatan diberikan

Akaun Tunai
Membayar hutang
Belum
Bayar

Memberi perkhidmatan tetapi Akaun Hasil

Bayaran akan diterima kemudian Belum
Terima
 Transaksi Debit Kredit

Memindahkan kenderaan sebagai Kenderaan Modal

Modal perniagaan

Menerima bayaran perkhidmatan Akaun

Yang sudah diberikan Tunai Belum
Terima

Mengambil tunai untuk kegunaan Ambilan Tunai

peribadi
 Catatan Jurnal
Illustrasi transaksi perniagaan Tadika Malaysia

Siti , pemilik Tadika Malaysia memulakan perniagaan pada

1 Januari 2002 dengan tunai RM25,000. Berikut adalah transaksi
Untuk bulan Januari 2002:
 Catatan Jurnal
Jurnal Am

Tarikh Penerangan Debit Kredit

Jan. 1 Tunai 25,000

Modal 25,000

( Pemilik menggunakan
Tunai sebagai modal )
 Catatan Jurnal
Jan. 5 Membeli peralatan pejabat secara tunai, RM500.

Tarikh Penerangan Debit Kredit

Jan. Peralatan Pejabat 500

5 Tunai 500

(Membeli peralatan pejabat

Secara tunai)
 Catatan Jurnal
Jan.10 Membeli perabot bernilai RM4,700
secara tunai daripada Syarikat Perabot Kita.

Tarikh Penerangan Debit Kredit

Jan. 10 Perabot 4,700

Tunai 4,700

( Membeli perabot secara

tunai )
 Catatan Jurnal
Jan.11 Membeli kenderaan secara hutang daripada
Syarikat Kenderaan bernilai RM35,000.

Tarikh Penerangan Debit Kredit

Jan. 11 Kenderaan 35,000

Akaun Belum Bayar 35,000

( Membeli kenderaan secara

hutang )
 Catatan Jurnal
Jan.15 Membayar belanja iklan RM2,000 secara tunai

Tarikh Penerangan Debit Kredit

Jan. 15 Belanja Iklan 2,000

Tunai 2,000

( Membayar belanja iklan)

 Catatan Jurnal
Jan.18 Menerima yuran pertama pelajar sebanyak
RM325

Tarikh Penerangan Debit Kredit

Jan. 18 Tunai 325

Hasil Yuran 325

( Menerima hasil yuran

Secara tunai )
 Catatan Jurnal
Jan.23 Sebahagian yuran sebanyak RM75 blm
diterima

Tarikh Penerangan Debit Kredit

Jan. 23 Akaun Belum Terima 75

Hasil Yuran 75

( Hasil yuran blm diterima

Secara tunai )
 Catatan Jurnal
Jan 24 Membayar sebahagian pinjaman kenderaan sebanyak
RM7,500.

Tarikh Penerangan Debit Kredit

Jan. 24 Akaun Belum Bayar 7,500

Tunai 7,500

( Membayar pinjaman
kenderaan )
 Catatan Jurnal
Jan.27 Menerima semua bayaran yuran pelajar yang tertunggak

Tarikh Penerangan Debit Kredit

Jan. 27 Akaun Belum Terima 75

Tunai 75

( Menerima tunai untuk hasil

Perkhidmatan tertunggak)
 Catatan Jurnal
Jan.30 Siti mengambil tunai RM1,200 untuk
kegunaan peribadi.

Tarikh Penerangan Debit Kredit

Jan. 30 Ambilan 1,200

Tunai 1,200

( Ambilan tunai oleh pemilik)

Pindah Catat dari Jurnal ke Lejar

Jurnal Lejar
 Lejar
Akaun T
Tunai

Jan 1 Modal 25,000 Jan 5 Peralatan Pejabat 500

18 Hasil 325 10 Perabot 4,700
Yuran 15 Iklan 2,000
23 Akaun Blm. 75
24 Akaun Blm. Bayar 7,500
Terima
30 Ambilan 1,200
Baki 9,500

25,400 25,400
 3 Kolum
Akaun Tunai
Tarikh Penerangan Ruj. Debit Kredit Baki

Jan1 Modal 25,000 25,000

5 Peralatan Pejabat 500 24,500
10 Perabot 4,700 19,800
15 Iklan 2,000 17,800
18 Hasil Yuran 325 18,125
27 Akaun Blm. 75 18,200
Terima
24 Akaun Blm. 7,500 10,700
Bayar
30 Ambilan 1,200 9,500
 Lejar
Akaun T
Modal

Jan 31 Baki 25,000 Jan 1 Tunai 25,000

25,000 25,000

3 Kolum

Modal

Tarikh Penerangan Ruj. Debit Kredit Baki

Jan 1 Tunai 25,000 25,000
 Lejar
Peralatan Pejabat
Akaun T
Jan 5 Tunai 500 Jan 31 Baki 500

500 500

3 Kolum

Peralatan Pejabat

Tarikh Penerangan Ruj. Debit Kredit Baki

Jan 5 Tunai 500 500
 Lejar
Akaun T Perabot

Jan 10 Tunai 4,700 Jan 31 Baki 4,700

4,700 4,700

3 Kolum
Perabot

Tarikh Penerangan Ruj. Debit Kredit Baki

Jan 10 Cash 4,700 4,700
 Lejar
Akaun T Kenderaan

Jan 11 Ak. Blm. Byr 35,000 Jan 31 Baki 35,000

35,000 35,000

3 Kolum
Kenderaan

Tarikh Penerangan Ruj. Debit Kredit Baki

Jan 11 A/c Payable 35,000 35,000
 Lejar
Akaun T Akaun Belum Bayar

Jan 24 Tunai 7,500 Jan 11 Kenderaan 35,000

Jan 31 Baki 27,500

35,000 35,000

3 Kolum
Akaun Belum Bayar

Tarikh Penerangan Ruj. Debit Kredit Baki

Jan 11 Kenderaan 35,000
24 Tunai 7,500 27,500
 Lejar
Akaun T Belanja Iklan

Jan 15 Tunai 2,000 Jan 31 Baki 2,000

2,000 2,000

3 Kolum

Belanja Iklan

Tarikh Penerangan Ruj. Debit Kredit Baki

Jan 15 Tunai 2,000 2,000
 Lejar
Akaun T
Hasil Yuran

Jan 31 Baki 400 Jan 18 Tunai 325

Jan 23 Ak. Blm. Terima 75
400
400

3 Kolum
Hasil Yuran

Tarikh Penerangan Ruj. Debit Kredit Baki

Jan 18 Tunai 325 325
Jan 23 Ak.Blm.Terima 75 400
 Lejar
Akaun T
Akaun Belum Terima

Jan 23 Hasil Yuran 75 Jan 27 Tunai 75

Jan 31 Baki
75 0

3 Kolum 75

Tarikh Penerangan Ruj. Debit Kredit Baki

Jan 23 Hasil Yuran 75 75
Jan 27 Tunai 75 0
 Lejar
Akaun T
Ambilan

Jan 30 Tunai 1,200 Jan 31 Baki 1,200

1,200 1,200

3 Kolum
Ambilan

Tarikh Penerangan Ruj. Debit Kredit Baki

Jan 30 Tunai 1,200 1,200
 Imbangan Duga
Jadual perakaunan tidak formal menyenaraikan semua baki
akaun Pada satu tempoh tertentu
TUJUAN: Memastikan lejar am berada dalam keseimbangan
Di antara jumlah debit dan jumlah kredit.

Sekiranya berlaku ketidak seimbangan ini menunjukkan ada

Kesilapan semasa mencatat jurnal atau memindahkan ke
lejar
 Tadika Malaysia
Imbangan Duga
Pada 31 Januari
Akaun 2002
Tunai Debit Kredit
Peralatan Pejabat 9,500
500
Perabot 4,700
Kenderaan 35,000
Akaun Belum Terima 0
Modal 25,000
Ambilan 1,200
Hasil Yuran 400
Belanja Iklan 2,000
Akaun Belum 27,500
Bayar
52,900 52,900
 Kesan Kesilapan kepada Imbangan
Duga
■ Imbangan Duga Tidak Seimbang
■ Imbangan Duga Seimbang
 Imbangan Duga Tidak Seimbang

■ Kesilapan Mengira Imbangan Duga

■ Kesilapan Merekod
■ Kesilapan Pindah Debit dan Kredit
■ Kesilapan Baki Lejar
■ Kesilapan Debit dan Kredit Lejar
■ Kesilapan Ketinggalan
 Imbangan Duga Seimbang

■ Kesilapan Ketinggalan
■ Kesilapan Seimbang
■ Kesilapan Ulangan
■ Kesilapan akaun