Anda di halaman 1dari 14

1.

Suatu balok baja yang terletak di atas 2 tumpuan sendi-rool dengan bentangan L dibebani q Pada
gambar 1(a). Balok prismatis (Penampanga tetap) dengan bentuk dan ukuan seperti pada gambar 1
(b).
a. Hitung tegangan maksimum akibat momen pada balok
b. Hitung tegangan geser Maksimum akibat lintang pada balok
c. Hitung tengangan ekstrim (maksimum dan minimum) pada balok di perletakan C dan arah dari
tegangan ekstrim tersebut.
Asumsi :
♦ Setelah pembebanan balok tetap dalam kondisi elastis
♦ Balok dari baja dengan berat jenisnya 7850 kg/m3

2. Tedapat balok pada gambar 1 (a) tersebut dengan nilai E, diminta untuk menghitung lendutan dan
putaran sudut pada titik-titik A, B, C, D dan tengah-tengah BC dengan metode-metode
a) Metode intrgral dobel (persamaan differensial)
b) Metode balok pasangan (conjugate-beam method)
c) Metode satuan muatan (Unit load method)

3 Berdasarkan hasil perhitungan pada soal no 2, gambarkan diagram garis elastis dari balok tersebut
secara kualitatif.

E = 2100000 kg/cm2
P = 2000 kg

q = 600 kg/m

A B C

L= 6m a= 2m

ta = 2

tc = 4 h = 16.8

tb = 3.5
b = 12
NAMA NIM No.soal
TUGAS MEKENIKA TEKNIK 3
Agustin O. Suryaningsih Mimi 2686/TS-ATK/16 6
Nomor 1
Penyelesaian P
Data - Data
b = 12 cm
ta = 2 cm q
tb = 3.5 cm
tc = 4 cm A B C
h = 16.8 cm
L= 6 m
a= 2 m L a
P = 2000 kg
q = 600 kg/m 3 ta
E = 2E+06 kg/cm 2

BJ.baja = 7850 kg/m3

2 tc 1,4*b

1 tb
b

I. Menghitung Luas, Letak Titik Berat dan Momen inersia

Area (i) bi hi Ai Xi Yi Sxi Syi Ixi IYi


1 2 3 4=2x3 5 6 7=4x6 8=4x5 9=(2x33/12)+(4x6^2) 10=(3x23/12)+(4x52)

1 12 3.5 42.00 6 1.75 73.50 252.00 171.50 2016.00


2 4 11.3 45.20 6 9.15 413.58 271.20 4265.22 1687.47
3 12 2 24.00 6 15.8 379.20 144.00 5999.36 1152.00
Total 111 866.28 667.20 10436.08 4855.47

Letak titik berat


ΣSYi 667.2
Xc = = = 6 cm
ΣAi 111.2

ΣSXi 866.28
Yc = = = 7.79 cm
ΣAi 111.2

IXC = ΣIx - ΣA(Yc2) = 10436,08 - 111,2(7,79^2) = 3688 cm4


= 3.68751E-05 m4
IYC = ΣIy - ΣA(Xc2) = 4855,47 - 111,2(6^2) = 852 cm4
= 8.52267E-06 m4

E = 2100000 kg/cm2
= 21000000000 kg/m2

EIxc = 21000000000 x 3.68751E-05 = 774378 kg.m2


II. Menghitung Reaksi Perletakan

Berat sendiri (qbs) = Luas penampang x Berat jenis baja


= 0.0111 x 7850
= 87 kg/m

P = 2000 kg

qbs = 87,292 kg/m


q = 600 kg/m

A B C

L =6 m a= 2m

VA VB

Jumlah momen semua gaya pada titik B = 0

VA.L - (q+qbs)(L+a)((L+a)/2-a)+P.a = 0

VA(6)- (600+87)(6+2)((6+2)/2-2)+2000.2 =0

(600+87)(6+2)((6+2)/2-2)+2000.2 6997
VA= = = 1166 kg
6 6

Jumlah momen semua gaya pada titik A = 0

-VB(L)+ (q+qbs)(L+a)^2/2+P(L+a )= 0

-VB(6)+ (600+87,292)(6+2)^2/2+2000(6+2)=0

-(600+87,292)(6+2)^2/2+2000(6+2) -37993
VB= = = 6332 kg
-6 6

Kontrol nilai VB dan VC


VA + VB = qbs(L + a) + q(L + a) + P
1166,112+6332,224 = 87,292(6 + 2) + 600(6 + 2) + 2000
7498 = 7498………………………….... OK

III. Menghitung Gaya Lintang dan Momen Lentur


P = 2000 kg

qbs = 87,292 kg/m


q = 600 kg/m

A B C

L =6 m a= 2m

VA = 1166,112 kg VB = 6332,224 kg
A. Mencari Persamaan Gaya Lintang dan Momen
• Persamaan Gaya Lintang
Di mulai dari titik A ke Titik C
» Batang AB 0 ≤ x ≥ 6
Dx = VA-(q+qbs)*(x) = - 687,292 x + 1166,112 ......................(a)
x= 0 Dx = - 687,292(0) + 1166,112 = 1166 kg
x = 1.5 Dx = - 687,292(1,5) + 1166,112 = 135 kg
x= 3 Dx = - 687,292(3) + 1166,112 = -896 kg
x = 4.5 Dx = - 687,292(4,5) + 1166,112 = -1927 kg
x= 6 Dx = - 687,292(6) + 1166,112 = -2958 kg

» Batang BC 6 ≤ x ≥ 8
Dx = VA + VB -(q+qbs)*(x) = - 687,292 x + 7498,336 ............(b)
x= 6 Dx = -687,292(6)+7498,336 = 3375 kg
x= 7 Dx = -687,292(7)+7498,336 = 2687 kg
x= 8 Dx = -687,292(8)+7498,336 = 2000 kg

• Persamaan Momen
Di mulai dari titik A ke Titik C
» Batang AB 0 ≤ x ≥ 6
Mx = VA(x)-((q+qbs)*(x)^2/2) = - 343,646 x^2 + 1166,112 x ..............(c)
x= 0 Mx = - 343,646(0)^2 + 1166,112(0) = 0 kg.m
x = 1.5 Mx = - 343,646(1,5)^2 + 1166,112(1,5) = 976 kg.m
x= 3 Mx = - 343,646(3)^2 + 1166,112(3) = 406 kg.m
x = 4.5 Mx = - 343,646(4,5)^2 + 1166,112(4,5) = -1711 kg.m
x= 6 Mx = - 343,646(6)^2 + 1166,112(6) = -5375 kg.m

» Batang BC 6 ≤ x ≥ 8
Mx = VA(x)-((q+qbs)*(x)^2/2)+VB(x-L) = - 343,646 x^2 + 7498,336 x + (-37993,344) ..................(d)
x= 6 Mx = -343,646(6)^2+7498,336(6)+(-37993,344) = -5375 kg.m
x= 7 Mx = -343,646(7)^2+7498,336(7)+(-37993,344) = -2344 kg.m
x= 8 Mx = -343,646(8)^2+7498,336(8)+(-37993,344) = 0 kg.m

B. Mencari gaya lintang maksimum dan momen maksimum


• Gaya lintang maksimum
DA = 1166 kg
DB kiri = -2958 kg
DB kanan = 3375 kg
Dc = 2000 kg
Jadi : D maksimum = 2958 kg

• Momen maksimum
Mencari Momen Maximum
Letak Momen Maximum (Xmax)
letak momen maximum pada batang AB dengan nilai D=0
Menentukan jarak momen maksimum dengan cara interpolasi nilai DA dan DB.
1166.11 = Xmax
2957.64 = 6-Xmax
2957,64(Xmax) = 1166,11(6-Xmax)
2957,64(Xmax) = 6997 - 1166,11(Xmax)
4123,75(Xmax) = 6997
Xmax = 6997
4124
= 1.697
x = 1.697 Mmax = - 343,646 x^2 + 1166,112 x
Mmax = - 343,646(1,697)^2+1166,112(1,697) = 989 kg.m
M maksimum terjadi pada saat D = 0, terjadi pada segmen BC pada jarak dari A = 1,697 m, maka didapat :
MAB maks = 989 kg.m
MB = -5375 kg.m
Jadi :
M maks = 5375 kg.m

C. Menggambar bidang lintang dan momen

No Section Simpul Jarak Lintang (D) Momen(M)


A 0 1166 0
1.5 135 976
Mmax 1.70 0 989
1 Batang A - B
3 -896 406
4.5 -1927 -1711
B 6 -2958 -5375
B 6 3375 -5375
2 Batang B - C 7 2687 -2344
C 8 2000 0
8 0

LINTANG
3375
2687 0
2000
-976
1166
-989
1350 0
-406
0 1 2
-896
3 4 5 6 7
1711
8 9
-1927 5375
5375
-2958
1.697 2344
0

MOMEN
5375

2344
1711

0 0
-406
0 1 -976
-989 2 3 4 5 6 7 8 9
IV. Menghitung Tegangan Lentur dan Tegangan Geser
A. Menghitung Tegangan Lentur Akibat Momen Maksimum
Mmax = 5375 kg.m
Untuk menghitung tegangan (Normal) Akibat Momen Menggunakan persamaan
MMax
σ= Y
I XC

Maka
Tegangan pada serat terbawa dengan Y = -7.79 Dari sumbu netral
5375
σ = -7.79 = -1135 kg/cm2 (Tekan)
3688
Tegangan pada serat teratas dengan Y = 9.01 Dari sumbu netral
5375
σ= 9.01 = 1313 kg/cm2 (Tarik)
3688

1313

-1135

B. Menghitung Tegangan Geser Akibat Gaya Lintang Maksimum


Dmax = 3375 kg
Untuk menghitung tegangan Geser Akibat Gaya Lintang Menggunakan persamaan
DS
τ =
bI XC
Maka :
Mencari nilai S
» Sa berada di sedikit di atas flange bawah
Ditinjau dari a ke c
Sa = 0
Sb = (12 x 3,5)x (7,79-1,75)
= 253.692
Sc = ((12 x 3,5)x (7,79-1,75)) +(4 x (7,79-3,5) x ((7,79-3,5)/2))
= 291
Ditinjau dari e ke c
Se = 0
Sd = (12 x 2)x (9,01-1)
= 192.233
Maka :
Tegangan geser pada titik berat = 0 cm :
3375 x 291
Sc = 291 cm3 τc = = 66.46 kg/cm2
4 x 3688

Tegangan geser pada penampang sedikit diatas flange bawah dengan b = 4 cm :


3375 x 253.692
Sb = 253.692 cm3 τb2 = = 58.04 kg/cm2
4 x 3688

Tegangan geser pada penampang ditepi atas flange bawah dengan b = 12 cm :


3375 x 253.692
Sb = 253.692 cm3 τb1 = = 19.35 kg/cm2
12 x 3688
Tegangan geser pada penampang sedikit dibawah flange atas dengan b = 4 cm :
3374.584 x 192.233
Sd = 192.233 cm3 τd2 = = 43.98 kg/cm2
4 x 3688

Tegangan geser pada penampang ditepi bawah flange atas dengan b = 12 cm :


3374.584 x 192.233
Sd = 192.233 cm3 τd1 = = 14.66 kg/cm2
12 x 3688

e 0
14.66
d

43.98

c
66.46

b 58.04

a 19.35
0
2. Metode Integral Dobel (Persamaan Differensial)
Karena EI tetap, maka :

a. Bagian Balok AB
M = -343.646 x2 + 1166.112 x
EIdy1/Dx = ∫Mdx = -114.5487 x3 + 583 x2 + C1
EIy1 = ∫∫(Mdx)dx = -28.63717 x +
4
194.352 x3 + C1 x + C2

b. Bagian Balok BC
M = -343.646 x2 + 7498.336 x -37993.344
EIdy2/Dx = ∫Mdx = -114.5487 x3 + 3749.168 x2 + -37993.3 x + C3
EIy2 = ∫∫(Mdx)dx = -28.63717 x4 + 1249.723 3
x - -18996.7 x2 + C3 x + C4

c. Syarat Batas
» [y1] x = 0 = 0
= 0 + 0 + 0 + C2
= C2 = 0
» [y1] x = L = 6
= -37113.8 + 41980 + 6 C1 + C 2
= 6 C1 + C 2 = -4866
» [y2] x = L = 6
= -37113.8 + 269940.1 + -683880 + 6 C3 + C 4
= 6 C3 + C 4 = 451053.864
» [dy1/dx] x = L = [dy2/dx] x = L
= -24742.5 + 20990.02 + C1 =
= -24742.5 + 134970 + -227960 + C3
= C1 - C3 = -113980
Keempat syarat batas diatas menghasilkan 4 buah persamaan simultan sebagai berikut:
0 1 0 0 C1 0
6 1 0 0 C2 -4866.3
=
0 0 6 1 C3 451054
1 0 -1 0 C4 -113980

Setelah di selesaikan di peroleh


C1 = -811.044
C2 = 0
C3 = 113169
C4 = -227960
Sehingga persamaan Slope dari balok adalah
⇔ Bagian AB
EIƟ1 = -114.5487 x3 + 583.056 x2 + 0x + -811.044
⇔ Bagian BC
EIƟ2 = -114.5487 x3 + 3749.168 x2 - -37993.3 x + 113169

Dan persamaan Lendutan dari balok (garis elastis) adalah :


⇔ Bagian AB
EIy1 = -28.637 x4 + 194.352 x3 + 0 x2 + -811.044 x + 0
⇔ Bagian BC
EIy2 = -28.637 x4 + 1249.723 x3 - -18996.7 x2 113169 x + -227960
Jika ditulis dalam bentuk matriks maka bentuknya sebagai berikut:

EIy1 -28.637 194.352 0 -811.044 0 x4 Berlaku dari A s.d. B


EIy2 -28.637 1249.723 -18996.67 113169 -227960.06 x3 Berlaku dari B s.d. C
EIϴ1 0 -114.5487 583.056 0 -811.044 x2 Berlaku dari A s.d. B
EIϴ2 0 -114.5487 3749.168 -37993.34 113168.988 x Berlaku dari B s.d. C
x0

Cek :
Jika x = 0m Maka

x4 x3 x2 x1 x0
EIy1 -28.637 194.352 0 -811.044 0 0 0 OK
EIy2 -28.637 1249.723 -18996.67 113169 -227960.06 0 -227960 Tidak Berlaku
EIϴ1 0 -114.5487 583.056 0 -811.044 0 = -811.044 OK
EIϴ2 0 -114.5487 3749.168 -37993.34 113168.988 0 113169 Tidak Berlaku
1
Jika x = 6m Maka

x4 x3 x2 x1 x0
EIy1 -28.637 194.352 0 -811.044 0 1296 0 OK
EIy2 -28.637 1249.723 -18996.67 113169 -227960.06 216 0 OK
EIϴ1 0 -114.5487 583.056 0 -811.044 36 = -4563.54 OK
EIϴ2 0 -114.5487 3749.168 -37993.34 113168.988 6 -4563.54 OK
1

Untuk menghitung rotasi di A, nilai x = 0 Pada persamaan ϴ1 di dapat :


-811.044
ϴA = = -0.00105 Rad
774377.56

Untuk menghitung rotasi di B, nilai x = L Pada persamaan ϴ1 atau ϴ2 di dapat :


-4563.54
ϴB = = -0.005893 Rad
774377.56

Untuk menghitung rotasi di C, nilai x = L + a Pada persamaan atau ϴ2 di dapat :


-9479.929
ϴC = = -0.012242 Rad
774377.56

Untuk menghitung lendutan di C, Nilai x = L + a pada persamaan y2, di dapat :


-15835
ΔC = = -0.020449 m
774377.56
B. Metode Conjugate Beam

A B
C

(a)Balok Asal

(b)Balok Pasangan (Conjugate Beam)

(c)Bidang M/EI Sebagai Beban

5375

A1 A2

A3 A4

1. Menghitung Luas Bidang Momen/EI


5374.58 x 6
A1 = = 16123.75
2
5374.58 x 2
A2 = = 5374.58
2
687.29 x 6^3
A3 = = 12371.26
12
687.29 x 2^3
A4 = = 458.1947
12
2. Putaran Sudut dan Lendutan di A
16123.75 12371 -811.044
RA' = A1/3 - A3/2 = - =
3 2 EI
ƟA = -0.00105
2 x 16123.75 12371 4563.54
RB' = 2 x A1/3 - A3/2 = - =
3 2 EI
ƟB = 0.00589
ƟC = ƟB + A2 - A4
9480
= 4563.54 + 5375 - 458.1947 =
EI
= 0.01224
Lendutan C
C = MC' = RB'(a) + A2(2a/3) - A4(a)/2
15835
= -4563,54(2) + 5374,58(2)(2/3) - 458,19(2)/2 = = 0.02045
EI
C. Metode Unit Load
1. Mencari Persamaan Momen Akibat Satuan Muatan

1+a/L (a)
1/L

M1=a(L-X)/L
(b) 1

(c)
1/L
1/L

M2=(X)/L

(d)

(e)
1/L 1/L

M32=1
M31=(-X)/L

(f)

(g)
1
a/L 1/L

M41=(aX)/L
(h) M42=L+a-x
Semua persamaan momen: akibat muatan luar (M) dan satuan-satuan muatan (m) di himpun dalam tabel.

Tabel M dan m
Fungsi AB (X-0 s.d x-2) BC (X-2 s.d x-8)
M -343,65X^2 + 1166,11X -343,65X^2 + 7498,34X - -37993,34
m1 - Untuk Hitung (ϴA) 0 x^2 + -0.17 x + 1 0 x^2 + 0 x + 0
m2 - Untuk Hitung (ϴB) 0 x^2 + -0.17 x 0 x^2 + 0 x + 0
m3 - Untuk Hitung (ϴC) 0 x^2 + -0.17 x 0 x^2 + 0 x + -1
m4 - Untuk Hitung (ΔC) 0 x^2 + 0.33 x 0 x^2 + -1 x + 8

Perhitungan dengan integral numerik (Rumus Simpson Dengan n=4)


Menghitung (ϴA)
h1 = L/4 = 1.5
X MX mx Mxmx CMxmx
0 0 1 0 0
1.5 975.965 0.75 731.973 2927.894
3 405.522 0.5 202.761 405.522
4.5 -1711.328 0.25 -427.832 -1711.328
6 -5374.584 0 0 0
S1 = 1622.088

h2 = a/4 = 0.5
X MX mx Mxmx CMxmx
6 -5374.584 0 0 0
6.5 -3773.2035 0 0 0
7 -2343.646 0 0 0
7.5 -1085.91149999999 0 0 0
8 0 0 0 0
S2 = 0

(H1(S1)/3) + (H2(S2)/3) (1,5(1622,09)/3 + (0,5(0))/3 811.044


ϴA = = = = 0.001047 Radian
EI 774377.6 774377.6

Menghitung (ϴB)
h1 = L/4 = 1.5
X MX mx Mxmx CMxmx
0 0 0 0 0
1.5 975.965 -0.25 -243.991 -975.965
3 405.522 -0.5 -202.761 -405.522
4.5 -1711.328 -0.75 1283.496 5133.983
6 -5374.584 -1 5374.584 5374.584
S1 = 9127.08

h2 = a/4 = 0.5
X MX mx Mxmx CMxmx
6 -5374.584 0 0 0
6.5 -3773.2035 0 0 0
7 -2343.646 0 0 0
7.5 -1085.91149999999 0 0 0
8 0 0 0 0
S1 = 0

(H1(S1)/3) + (H2(S2)/3) (1,5(9127,08)/3 + (0,5(0))/3 4563.54


ϴB = = = = 0.005893 Radian
EI 774377.6 774377.6
Menghitung (ϴC)
h1 = L/4 = 1.5
X MX mx Mxmx CMxmx
0 0 0 0 0
1.5 975.965 -0.25 -243.991 -975.965
3 405.522 -0.5 -202.761 -405.522
4.5 -1711.328 -0.75 1283.496 5133.983
6 -5374.584 -1 5374.584 5374.584
S1 = 9127.08

h2 = a/4 = 0.5
X MX mx Mxmx CMxmx
6 -5374.584 -1 5374.584 5374.584
6.5 -3773.2035 -1 3773.2035 15092.814
7 -2343.646 -1 2343.646 4687.292
7.5 -1085.91149999999 -1 1085.91149999999 4343.64599999998
8 0 -1 0 0
S1 = 29498.336

(H1(S1)/3) + (H2(S2)/3) (1,5(9127,08)/3 + (0,5(29498,34 9479.929


ϴC = = = = 0.012242 Radian
EI 774377.6 774377.6
Menghitung (ΔC)
h1 = L/4 = 1.5
X MX mx Mxmx CMxmx
0 0 0 0 0
1.5 975.965 0.5 487.982 1951.929
3 405.522 1 405.522 811.044
4.5 -1711.328 1.5 -2566.991 -10267.965
6 -5374.584 2 -10749.168 -10749.168
S1 = -18254.16

h2 = a/4 = 0.5
X MX mx Mxmx CMxmx
6 -5374.584 2 -10749.168 -10749.168
6.5 -3773.2035 1.5 -5659.805 -22639.221
7 -2343.646 1 -2343.646 -4687.292
7.5 -1085.91149999999 0.5 -542.956 -2171.823
8 0 0 0 0
S1 = -40247.504

(H1(S1)/3) + (H2(S2)/3) (1,5(-18254,16)/3 + (0,5(-40247 -15835


ΔC = = = = -0.02045 m
EI 774377.6 774377.6

Perbandingan Hasil dari ketiga Metode:

Δ Atau ϴ Metode Integral Metode Conjugate Beam Metode Unit Load


ϴA -0.00105 Searah Jarum Jam -0.00105 Searah Jarum Jam 0.001047 Searah Jarum Jam
ϴB -0.00589 Searah Jarum Jam 0.005893 Searah Jarum Jam 0.005893 Searah Jarum Jam
ϴC -0.01224 Searah Jarum Jam 0.012242 Searah Jarum Jam 0.012242 Searah Jarum Jam
ΔC -0.02045 Ke Bawah 0.020449 Ke Bawah -0.02045 Ke Bawah

3. Garis Elastis

Garis Elastisitas (mm)


2.99

2.72
1.99
-0.45
-0.69

0.64
-0.91

0.00
0.00

5.00
-8.67

0.00
-5.00 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
-20.45

-10.00
-15.00
-20.00
-25.00
y (mm)

Anda mungkin juga menyukai