Anda di halaman 1dari 3

CRITA WAYANG

1. Unsur intrinsik lan ekstrinsik crita wayang


 Unsur Intrinsik minangka unsur sing nggawe karya saka njero, dene
Unsur Ekstrinsik minangka unsur sing nggawe karya saka njaba
 Unsur intrinsik ing wayang, yaiku unsur sing nggawe pewayangan
saka njero, kalebu:
1. Tema
2. Latar / Setelan
3. Gambar
4. Rencana
5. Tampilan
6. Pesen pesen / moral
7. Gaya Jurusan / Bahasa
 Unsur ekstrinsik wayang, yaiku unsur sing nggawe karya wayang saka
njaba, kalebu:
1. Budaya lan nilai-nilai sing diadopsi
2. Tingkat pendhidhikan
3. Kahanan sosial ing masarakat
4. Agama lan kapercayan
5. Kahanan politik, ekonomi, hukum lsp.
2. Struktur teks cerita wayang
a. Orientasi
b. Komplikasi
c. Resolusi
d. Koda
3. Warna – warna wayang
 Tentang Warna dalam Pertunjukan Wayang
Makna Warna dalam Wayang Kulit
Dalam warna pada dasarnya dibagi menjadi tiga yaitu: pertama Hue
berkaitan dengan panas dan dinginnya warna. Hue adalah istilah yang
menunjukkan warna dari suatu warna, seperti merah, hijau, biru dan
sebagainya. Kedua, volue yang mempengaruhi gelap terangnya warna.
Ketiga, intensity yang berpengaruh terhadap cerah dan suramnya warna.
Warna yang digunakan dalam sungging wayang kulit tidak hanya sekedar
memperindah penampilan, tetapi memiliki nilai yang lebih mendalam, yaitu
berkaitan dengan masalah simbol atau perlambang. Perlambangan itu
berkaitan dengan sifat atau karakter tokoh wayang, namun ada pula yang
berhubungan dengan masalah pertunjukan wayang kulit itu sendiri. Adanya
warna pada wayang kulit juga merupakan penggambaran yang berkaitan
dengan masalah budaya dan kepercayaan masyarakat pendukung wayang
kulit purwa tersebut.
Warna yang berkaitan dengan karakter tokoh wayang kulit dapat
diperhatikan dari muka tokohnya. Warna polos pada muka tokoh wayang
ada beberapa macam seperti merah atau merah muda, hitam, putih, peraha
atau kuning emas, biru dan hijau, dengan perwatakan yang bermacam-
macam pula. Berikut macam dan arti dari warna wayang:
1. Tokoh muka wayang yang berwarna merah atau merah muda
menggambarkan sifat perwatakan yang keras, kurang sabar, mudah emosi
(panas-baran), pemberani, panas, dan angkara.
2. Muka hitam merupakan penggambaran sifat perwatakan sentausa,
bijaksana, langgeng, luhur, dan bertanggungjawab.
3. Muka putih perwatakannya bersifat bersih dan suci.
4. Muka perana (kuning emas) menggambarkan perwatakan yang sedang
(sepadho-padho/tepo sliro).
5. Muka biru atau hijau menggambarkan sifat perwatakan yang picik,
berpandangan sempit, penakut, dan tidak bertanggungjawab.
Bahasa jawane :
Babagan Warna ing Pagelaran Boneka
Makna Warna ing Wayang Kulit
Werna biasane dipérang dadi telu, yaiku: pisanan, Hue ana gandhengane
karo panas lan kadhemen warna kasebut. Hue minangka istilah sing
nuduhake warna warna, kayata abang, ijo, biru lan liya-liyane. Kapindho,
volume sing mengaruhi cahya warna. Katelu, intensitas sing mengaruhi
warna sing cerah lan surem.
Werna-warna sing digunakake ing sungging wayang kulit ora mung
nyandhang rupane, nanging nduweni nilai luwih jero, ana gandhengane karo
masalah simbol utawa simbol. Simbolisme kasebut ana gandhengane karo
sipate utawa watake paraga wayang, nanging uga ana gegayutane karo
masalah lakon wayang wayangan dhewe. Anane warna ing wayang
wayangan uga minangka gambaran sing ana gandhengane karo masalah
budaya lan kapercayan masarakat sing ndhukung wayang kulit purwa.
Werna sing ana gandhengane karo tokoh wayang kulit bisa dideleng saka
pasuryane para paraga. Ana pirang-pirang jinis warna polos ing rai para
tokoh wayang, kayata abang utawa jambon, ireng, putih, perak utawa kuning
emas, biru lan ijo, kanthi macem-macem ciri. Ing ngisor iki kalebu jinise lan
makna warna wayang:
1. Paraga praupane abang utawa jambon saka wayang nggambarake watake
sing kenceng, ora sabar, ora duwe emosi (panas baran), gagah, panas, lan
sombong.
2. Pasuryan ireng minangka gambaran sipat sentimental, wicaksana, awet,
luhur, lan tanggung jawab.
3. Praupane putih resik lan murni.
4. Pasuryan perana (kuning emas) nggambarake watak moderat (sepadho-
padho / tepo sliro).
5. Praupan biru utawa ijo nggambarake polah sing katon cendhak, sempit,
isinan, lan ora tanggung jawab.

Anda mungkin juga menyukai