PROSEDUR OPERASI

STANDARD

KESELAMATAN
AKTIVITI REKREASI
LUAR

Jurulatih, person in charge

(pic) & pembantu jurulatih

NIK NUR ZAIRINA BINTI MOHAMED NOR

 POLITEKNIK SULTAN IDRIS SHAH
KEMENTERIAN PENGAJIAN TINGGI

Hakcipta Terpelihara
Terbitan Pertama 2020

Hakcipta Terpelihara. Tiada mana-mana bahagian daripada buku ini yang boleh disiar-terbitkan semula
dalam sebarang bentuk dan dengan apa cara sekalipun termasuklah elektronik, mekanikal, fotokopi,
rakaman dan sebagainya tanpa mendapat izin bertulis daripada Penerbit dan Pemilik.

Diterbitkan oleh
Politeknik Sultan Idris Shah
Sg. Lang, 45100 Sg Air Tawar
Selangor

No. Tel : 03 3280 6200

No. Fax : 03 3280 6400
Laman web: http://www.psis.edu.my
 ISI KANDUNGAN

Pendahuluan 1
Objektif 1
Definisi 1
Aktiviti Utama Rekreasi Luar (Air Dan Darat) 2
Risiko 2
Duty of Care/ Tanggungjawab 4
Prosedur Sebelum Aktitivi/ Program 5
Prosedur Semasa Aktitivi/ Program 8
Prosedur Selepas Aktitivi/ Program 14
Pelan Bertindak Kecemasan 15
Borang 17
Lampiran 23

i
 PRAKATA

Setinggi-tinggi syukur ke hadrat Allah SWT kerana dengan izin-Nya, dapat saya melaksanakan dan
menerbitkan buku Prosedur Operasi Standard (SOP) ini. Sekalung penghargaan untuk Encik Azizan Bin
Yunus, Pemilik Syarikat Asia Camp Sdn. Bhd dan Encik Azraf bin Abdul Rahman, Pengurus Operasi
Asia Camp Sdn. Bhd memberi kepercayaaan, bimbingan, dan dan tunjuk ajar kepada saya dalam
menerbitkan buku ini.

Penerbitan buku ini adalah bagi tujuan untuk dijadikan garis panduan Prosedur Operasi Standard (SOP)
untuk Pengurusan Asia Camp Sdn Bhd. Buku ini akan digunakan oleh Jurulatih, Person In Charge (PIC)
dan Pembantu Jurulatih supaya kerja-kerja yang dijalankan mengikut standard operation yang telah
ditetapkan oleh pihak pengurusan Asia Camp Sdn. Bhd.

Adalah diharapkan penerbitan buku ini dapat memberi manfaat kepada Jurulatih, Person In Charge (PIC)
dan Pembantu Jurulatih untuk memastikan aktiviti/program yang dikendalikan berjalan dengan baik serta
dapat mengurangkan risiko kemalangan peserta.

ii
PENYEDIAAN PROSEDUR OPERASI STANDARD (SOP) AKTIVITI REKREASI LUAR
ASIA CAMP SDN.BHD

1.0 PENDAHULUAN

Asia Camp Sdn. Bhd. adalah organisasi yang mengendalikan kem rekreasi dan latihan serta menyediakan
aktiviti-aktiviti rekreasi luar untuk orang awam, organisasi korporat, IPTA/IPTS dan sekolah.

Penyediaan Prosedur Operasi Standard (SOP) bertujuan untuk memberi garis panduan kepada Jurulatih,
Person In Charge (PIC) dan Pembantu Jurulatih supaya kerja-kerja yang dijalankan mengikut standard
operation yang telah ditetapkan oleh pihak pengurusan Asia Camp Sdn. Bhd.

Risiko kecederaan adalah tinggi dan Jurulatih, Person In Charge (PIC) dan Pembantu Jurulatih perlu
memainkan peranan memastikan keselamatan peserta dan perjalanan aktiviti berjalan lancar. Prosedur
keselamatan perlu dipatuhi bagi memastikan kemalangan tidak berlaku dan kecederaan dapat diminimakan
sebaiknya.

2.0 OBJEKTIF

2.1 SOP proses aktiviti / program rekreasi luar dijadikan panduan serta rujukan kepada Jurulatih dan
Pembantu Jurulatih dalam mengambil tindakan sewajarnya kepada proses aktiviti / program
rekreasi luar.

3.0 DEFINISI

3.1 Jurulatih
Individu yang bertauliah dan berkemahiran dalam melatih peserta mengendalikan aktiviti rekreasi luar.

3.2 Person In Charge (PIC)

Individu yang bertanggungjawab dalam menyediakan peralatan dan memainkan peranan penting
sepanjang aktiviti/program dilaksanakan.

3.3 Pembantu Jurulatih

Individu yang membantu jurulatih mengendalikan aktiviti dan wajib mengikut arahan jurulatih

1
3.4 Tindakan
Individu yang bertanggungjawab dalam mengendalikan setiap proses/aktiviti.

3.5 Aliran/Proses Aktiviti

Kaedah yang perlu diikuti dalam mengendalikan aktiviti.

3.6 Proses Kerja

Perkara-perkara yang perlu diterangkan oleh jurulatih kepada peserta dalam aktiviti yang dilaksanakan.

Glosari
BA - Buoyancy Aid
PIC- Person In Charge
SOP – Standard Operation Procedure

2
4.0 AKTIVITI UTAMA REKREASI LUAR YANG DISEDIAKAN (AIR DAN DARAT)

4.1 AIR
• Berakit / Rafting
• Apungan Air / Water Floating

4.2 DARAT
• Rentis Hutan /Jungle Trekking
• Berjalan Malam / Night Walk
• Ikhtiar Hidup /Survival Cooking
• Kursus Berhalangan / Obstacles Course

5.0 RISIKO

5.1 Mengenalpasti tahap risiko bagi setiap aktiviti adalah perkara utama sebelum merancang dan
melaksanakan aktiviti tersebut.

5.2 Aras Risiko :

5.2.1 Risiko Tinggi

Kemalangan yang boleh membawa maut dan kecacatan anggota badan.

5.2.2 Risiko Sederhana

Kemalangan yang boleh mengganggu fungsi sebahagian anggota tubuh.

5.2.3 Risiko Rendah

Kemalangan yang membawa kepada keceederaan kecil dan mudah sembuh.

3
6.0 DUTY OF CARE/ TANGGUNGJAWAB

6.1 JURULATIH

6.1.1 Memastikan aktiviti/program yang dirancang adalah selaras dengan SOP keselamatan yang
telah ditetapkan dan dirancang oleh Asia Camp Sdn.Bhd.
6.1.2 Memastikan keselamatan peserta, alam sekitar dan fasiliti/peralatan sentiasa berada dalam
keadaan terkawal.
6.1.3 Berhak membatal/menangguhkan aktiviti sekiranya terdapat aspek keselamatan yang tidak
menepati/memenuhi keperluan keselamatan.

6.2 PERSON IN CHARGE (PIC)

6.2.1 Person In Charge (PIC) hendaklah menyediakan Borang Maklum Balas dan Borang Indemnity.
6.2.1 Memastikan peralatan dan bahan-bahan aktiviti mencukupi sepanjang aktiviti/program
dilaksanakan.
6.2.3 Membuat persediaan awal dan membuat perancangan lebih awal untuk setiap aktiviti/program
yang akan dilaksanakan.

6.3 PEMBANTU JURULATIH

6.2.1 Membantu jurulatih melaksanakan aktiviti/program yang dirancang dengan selamat, sistematik
dan menyeronokkan.
6.2.2 Membantu memastikan semua elemen keselamatan program telah dipatuhi oleh peserta.
6.2.3 Membantu memantau keselamatan peserta, alam sekitar dan fasiliti/peralatan disepanjang
aktiviti/program berlangsung.
6.2.4 Memastikan diri sentiasa mahir dengan program kegiatan luar yang dilaksanakan.
6.2.5 Berhak mencadangkan kepada jurulatih untuk membatal/menangguhkan program sekiranya
terdapat elemen keselamatan yang tidak menepati/memenuhi keperluan keselamatan.
6.2.6 Membantu jurulatih memantau dan mengiringi setiap aktiviti/program sepanjang program
berlangsung dan sehingga selesai program.

4
7.0 PROSEDUR SEBELUM AKTIVITI/ PROGRAM
CARTA ALIR PROSEDUR SEBELUM PROGRAM

SEBELUM AKTIVITI/PROGRAM

MULA

Persediaan Manusia

Persediaan Maklumat Objektif Program

Persediaan Borang

Persediaan Fasiliti/ Peralatan

Persediaan Lokasi/ Alam Sekitar Aktiviti

Persediaan Kebersihan

TAMAT

5
7.1 Proses Persediaan Manusia Sebelum Program

BIL AKTIVITI TINDAKAN

7.1.1 Memastikan jurulatih, pembantu jurulatih dan Person In Charge (PIC) Jurulatih, PIC dan Pembantu
memahami dan mematuhi SOP keselamatan aktiviti/program yang telah Jurulatih
ditetapkan.
7.1.2 Memastikan jurulatih, Person In Charge PIC dan pembantu jurulatih Jurulatih, PIC dan Pembantu
mampu melaksanakan pelan bertindak kecemasan sekiranya berlaku Jurulatih
insiden yang tidak diingini.
7.1.3 Memastikan semua jurulatih dan pembantu Jurulatih harus memiliki Jurulatih dan Pembantu
kemahiran asas bantu mula. Jurulatih
7.1.4 Memastikan teguran dan cadangan penambahbaikan dari post mortem Jurulatih, PIC dan Pembantu
program yang lepas diambil kira bagi tujuan memperbaiki kelemahan. Jurulatih

7.2 Proses Persediaan Maklumat Objektif Aktiviti/Program

BIL AKTIVITI TINDAKAN

7.2.1 Jurulatih hendaklah mengetahui setiap maklumat dan objektif Jurulatih dan PIC
program. (Rujuk Tentatif Program dengan PIC)

7.3 Proses Persediaan Borang

BIL AKTIVITI TINDAKAN

7.3.1 Person In Charge (PIC) hendaklah menyediakan Borang Maklum PIC
Balas dan Borang Indemnity.

7.4 Proses Persediaan Fasiliti/Peralatan Sebelum Program

BIL AKTIVITI TINDAKAN

7.4.5 Memastikan semua jurulatih, Person In Charge (PIC) dan pembantu Jurulatih, PIC dan Pembantu
jurulatih memiliki pakaian yang bersesuaian dengan program kegiatan Jurulatih
luar yang bakal dilaksanakan.
7.4.6 Memastikan semua jurulatih dan pembantu jurulatih memiliki alatan dan Jurulatih dan Pembantu
keselamatan asas seperti wisel, lampu picit, tali keselamatan, pisau, kit Jurulatih
bantu mula, kit menyalakan api dan lain-lain lagi mengikut keperluan
khas aktiviti/program.

6
 7.4.7 Memastikan semua fasiliti/peralatan aktiviti/program berada dalam Jurulatih dan Pembantu
keadaan baik dan boleh digunakan dengan sempurna. Jurulatih
7.4.8 Memastikan semua alatan perhubungan seperti telefon, walkie-talkie Jurulatih, PIC dan Pembantu
disediakan dengan mencukupi, berada dalam keadaan baik dan boleh Jurulatih
berfungsi serta dikendalikan dengan baik oleh jurulatih, Person In
Charge (PIC) dan pembantu jurulatih.
7.4.9 Memastikan semua peralatan yang tajam, mudah terbakar dan berisiko Jurulatih, PIC dan Pembantu
ditempatkan dilokasi yang selamat. Jurulatih

7.5 Proses Persediaan Lokasi/Alam Sekitar Sebelum Program

BIL AKTIVITI TINDAKAN

7.5.1 Melaksanakan tinjauan lokasi secara terperinci dan memastikan Jurulatih, PIC dan Pembantu
persekitaran lokasi sentiasa berada dalam keadaan terkawal serta Jurulatih
bebas dari risiko yang tidak diingini.
7.5.2 Memastikan kawasan aktiviti seperti kolam / kawasan takungan air tidak Jurulatih dan Pembantu
mempunyai binatang yang merbahaya dan bebas dari wabak penyakit Jurulatih
contohnya kencing tikus.
7.5.3 Merancang pelan tindakan kecemasan berdasarkan faktor lokasi Jurulatih dan Pembantu
aktiviti/program. Jurulatih

7.6 Proses Persediaan Kebersihan

BIL AKTIVITI TINDAKAN

7.6.1 Memastikan plastik sampah dibawa ke tempat aktiviti. Jurulatih dan Pembantu
Jurulatih
7.6.2 Memastikan tempat aktiviti berada dalam keadaan bersih sebelum Jurulatih dan Pembantu
memulakan aktiviti. Jurulatih

7
8.0 PROSEDUR SEMASA AKTIVITI/PROGRAM

CARTA ALIR SOP AKTIVITI/PROGRAM (SEMASA AKTIVITI)

PROSEDUR OPERASI STANDARD (SOP)
AKTIVITI BERAKIT & KEYAKINAN AIR (WATER RAFTING & WATER CONFIDENT)

8.1.1 Keselamatan
JURULATIH TAKLIMAT 8.1.2 Peralatan dan
Penggunaan
(Buluh, Tali dan
Pisau/Gunting)
JURULATIH/
MEMBINA RAKIT (RUJUK L1) 8.1.3 Peraturan
PEMBANTU
Cara Membina & Mengikat Rakit Mengendalikan
JURULATIH Binaan Rakit
dan ikatan tali.
Peserta Membina & Mengikat
PESERTA
Rakit (Dalam Kumpulan)

PESERTA Selesai Membina Rakit

8.1.4 Keselamatan di
dalam air.
TAKLIMAT AKTIVITI DAN 8.1.5 Pemakaian BA.
JURULATIH DEMONSTRASI 8.1.6 Peralatan
(Rakit).
8.1.7 Peraturan
Simulasi cara apungan dan Aktiviti
PESERTA keyakinan diri di darat

Peserta melakukan keyakinan diri

PESERTA di dalam air

Peserta melakukan aktiviti berakit 8.1.8 Jurulatih

(Dalam Kumpulan) hendaklah
PESERTA
membuat
kesimpulan
‘Debriefing’ selepas
JURULATIH melakukan
aktiviti
Selesai aktiviti berakit berdasarkan
JURULATIH/ objektif
PEMBANTU program.
Membuka Ikatan Rakit
JURULATIH
DAN
PESERTA Simpan PERALATAN ke tempat
asal

SELESAI

8
 PROSEDUR OPERASI STANDARD (SOP)
AKTIVITI KURSUS BERHALANGAN (OBSTACLES COURSE)

TINDAKAN ALIRAN/PROSES AKTIVITI PROSES KERJA

8.1.8 Keselamatan
JURULATIH TAKLIMAT 8.1.9 Penggunaan
Peralatan
8.1.10 Peraturan Aktiviti

JURULATIH/ • Jurulatih bersedia dan berada di

PEMBANTU setiap kawasan halangan.
JURULATIH • Jurulatih perlu memastikan setiap
elemen halangan selamat.

JURULATIH/
PEMBANTU Demonstrasi Aktiviti Berhalangan
JURULATIH
Peserta memulakan aktiviti mengikut 8.1.11 Peserta
halangan (RUJUK L2) digalakkan
melalui setiap
Halangan 1: Vault
halangan
JURULATIH/ Halangan 2: Swinging Board 8.1.12 Jika terdapat
PEMBANTU peserta tidak
JURULATIH Halangan 3: 1.8M Wall dapat melepasi
halangan (takut),
Halangan 4: Graduated Balance Walk
Jurulatih perlu
PESERTA Halangan 5: Tarzan Swing memberi motivasi
supaya setiap
Halangan 6: Monkey Rack peserta akan
melakukan setiap
Halangan 7: Tunnel
halangan dan
Halangan 8: Commando Crawl meneruskan
halangan
Halangan 9: 3M Wall seterusnya

8.1.13 Jurulatih
hendaklah
membuat
JURULATIH ‘Debriefing’ kesimpulan
selepas
melakukan
SELESAI aktiviti
berdasarkan
objektif program.

* Aktiviti OBSTACLES ini tidak diwajib kepada peserta TETAPI digalakkan mencuba aktiviti ini. Jurulatih perlu memainkan peranan memberi
SEMANGAT dan MOTIVASI serta meminta peserta SET MINDA supaya peserta mencuba semua halangan yang ada.

*Aktiviti ini atas permintaan PELANGGAN dan kebenaran dari JURULATIH selepas mengambilkira kemampuan fizikal peserta.

9
 PROSEDUR OPERASI STANDARD (SOP)
BASIC/ADVANCE/EXPERT IKHTIAR HIDUP (SURVIVAL COOKING)

TINDAKAN ALIRAN/PROSES AKTIVITI PROSES KERJA

8.1.14 Keselamatan
JURULATIH TAKLIMAT Penggunaan
Bahan
Api/Peralatan
Memasak.
Peserta dibahagikan Kumpulan & 8.1.15 Peralatan
PESERTA
Berada Dalam Kumpulan Peraturan
Aktiviti.
8.1.16 Penggunaan
PESERTA Peserta memilih lokasi untuk Bahan Masakan
memasak dalam kawasan
8.1.17 Jurulatih
JURULATIH/ hendaklah
PEMBANTU DEMONSTRASI AKTIVITI IKHTIAR menunjukkan
JURULATIH HIDUP (RUJUK L3) cara/kaedah
menyalakan api
Peserta berada dalam kumpulan dan dan cara
diberi masa 15 minit untuk nyalakan memasak.
PESERTA
api

Agihan barang-barang masakan

JURULATIH (Kumpulan)

8.1.18 Jurulatih dan

Peserta mula memasak (Dalam Pembantu
PESERTA
Kumpulan) Jurulatih
hendaklah
memantau
PESERTA Peserta siap memasak
sepanjang
peserta
membuat
PESERTA Kemas barang dan tempat memasak aktiviti ‘Survival
Cooking’

JURULATIH/ Berkumpul & ‘Food Plating 8.1.19 Jurulatih

PEMBANTU Presentation’ hendaklah
JURULATIH membuat
DAN kesimpulan
‘Debriefing’
PESERTA selepas
melakukan
aktiviti
SELESAI berdasarkan
objektif
program.
* Optional: boleh dipilih oleh pelanggan untuk membuat gajet (sudu,rak dapur, meja letak makanan, senduk, penyepit) menggunakan buluh dan kayu.

10
 PROSEDUR OPERASI STANDARD (SOP)
AKTIVITI BERJALAN MALAM (NIGHT WALK)

TINDAKAN ALIRAN/PROSES AKTIVITI PROSES KERJA

8.1.20 Keselamatan
JURULATIH TAKLIMAT 8.1.21 Peraturan &
Prosedur
Aktiviti
JURULATIH/
Peserta dibahagikan kumpulan &
PEMBANTU
berada dalam kumpulan 8.1.22 Nombor Badan
JURULATIH
8.1.23 ‘Password’
Taklimat aktiviti setiap Ketua 8.1.24 Kaedah
JURULATIH Meminta
Kumpulan
Tolong/
Bantuan
Ketua kumpulan menyampaikan
PESERTA maklumat yang diterima kepada
peserta dalam Kumpulan

PESERTA
Bergerak Ke kawasan ‘Night Walk’

PESERTA Peserta berada dalam Kumpulan

8.1.25 Kaedah/Cara
dibuat
JURULATIH/ Jurulatih berada di ‘checkpoint’ bergantung
PEMBANTU kepada:
JURULATIH/ a) Motif Program
Peserta dilepaskan 2 orang dan b) Jumlah
PESERTA
melalui setiap ‘checkpoint’ Peserta
c) Umur Peserta

PESERTA Peserta berjalan sehingga

‘checkpoint’ akhir 8.1.26 Jurulatih
hendaklah
JURULATIH ‘Debriefing’ membuat
kesimpulan
selepas
melakukan
SELESAI aktiviti
berdasarkan
objektif
program.

11
 PROSEDUR OPERASI STANDARD (SOP)
AKTIVITI APUNGAN AIR (WATER FLOATING)

TINDAKAN ALIRAN/PROSES AKTIVITI PROSES KERJA

8.1.27 Keselamatan
8.1.28 Peraturan &
JURULATIH Prosedur
TAKLIMAT
Aktiviti.
8.1.29 Penggunaan
BA
JURULATIH/
Peserta dibahagikan kumpulan &
PEMBANTU
berada dalam Kumpulan
JURULATIH
8.1.30 Jurulatih
Peserta Wajib Memakai BA dengan hendaklah
PESERTA
betul memastikan
peserta
JURULATIH/ memakai BA
DEMONSTRASI ‘TRUST FALL’ dengan betul
PEMBANTU
dan check
JURULATIH
kedudukan
peserta dan
PESERTA Peserta melakukan aktiviti ‘Trust Fall’ cara sebelum
membuat
‘trust fall’
JURULATIH/ Jurulatih memantau setiap kumpulan
PEMBANTU peserta yang memulakan ‘floating’
JURULATIH

PESERTA Peserta ‘floating’ dalam kumpulan

mengikut arus sungai

Peserta ‘floating’ sehingga sampai ke 8.1.31 Jurulatih

PESERTA
kawasan kem hendaklah
membuat
kesimpulan
JURULATIH ‘Debriefing’ selepas
melakukan
aktiviti
PESERTA Simpan BA ke tempat asal berdasarkan
objektif
program.
SELESAI

12
 PROSEDUR OPERASI STANDARD (SOP)
AKTIVITI RENTIS HUTAN (JUNGLE TREKKING)

TINDAKAN ALIRAN/PROSES AKTIVITI PROSES KERJA

8.1.32 Keselamatan
JURULATIH 8.1.33 Peraturan &
TAKLIMAT Prosedur
Aktiviti

Peserta dibahagikan kumpulan &

PESERTA berada dalam Kumpulan

• Jurulatih bersedia dan berada di

JURULATIH/ setiap laluan denai/retis
(bahagian depan, tengah dan
PEMBANTU
belakang)
JURULATIH
• Jurulatih perlu memastikan
setiap laluan dalam keadaan yang
selamat.

8.1.34 Jurulatih
PESERTA Peserta bergerak dalam kumpulan perlu
memantau
perjalanan
PESERTA Sepanjang perjalanan menggunakan peserta
system buddy (berpasangan) sepanjang
laluan denai

PESERTA Peserta hendaklah menggunakan 8.1.35 Jurulatih

retis/laluan denai yang disediakan hendaklah
membuat
kesimpulan
JURULATIH ‘Debriefing’ selepas
melakukan
aktiviti
berdasarkan
SELESAI objektif
program.

13
9.0 PROSEDUR SELEPAS AKTIVITI/PROGRAM

BIL AKTIVITI TINDAKAN

9.1 Memastikan setiap peserta mengisi Borang Maklumbalas bagi
penilaian keseluruhan program dan hendaklah diserahkan kepada
admin.
Person In Charge (PIC)
9.2 Memastikan peserta menyerahkan kunci bilik/dorm dan hendaklah ‘double
check’ kunci yang dikembalikan dari peserta tersebut.

9.3 Memastikan lokasi aktiviti/program dalam keadaan bersih, selamat bagi

kegunaan pihak lain.

Jurulatih
9.4 Membuat ‘post mortem’ bersama PIC dan pembantu jurulatih untuk
mengenalpasti kekuatan/kelemahan program bagi tujuan penambahbaikan
pada sesi seterusnya.

9.5 Membantu PIC mengemas barang-barang lebihan aktiviti yang boleh

diguna dan diserahkan kepada admin untuk disimpan.
Pembantu Jurulatih

14
10.0 PELAN BERTINDAK KECEMASAN

Tujuan Pelan Bertindak Kecemasan ini dibangunkan adalah sebagai langkah persediaan sekiranya berlaku
situasi kecemasan atau kemalangan di lokasi program kegiatan luar. Pelan ini harus dijadikan panduan
kepada semua jurulatih, PIC dan Pembantu Jurulatih yang terlibat dalam program kegiatan luar.

10.1 CARTA ALIR PELAN BERTINDAK KECEMASAN

MULA

Kemalangan

Peserta Maklumkan Kepada Jurulatih

Kenalpasti Jenis Kemalangan

Rawatan/Bantuan Awal/Hospital

TAMAT

15
10.2 BANTUAN AWAL

10.2.1 Jurulatih atau Pembantu Jurulatih hendaklah membawa peti kecemasan (First Aid Kit) setiap
kali menjalani aktiviti-aktiviti untuk memudahkan bantuan awal jika berlaku kemalangan.
10.2.2 Bantuan professional akan diberikan secepat yang mungkin/pada kadar yang segera
(hospital/klinik).
10.2.3 Jurulatih hendaklah bertanggungjawab menghantar peserta ke hospital/klinik dengan
menggunakan kenderaan sendiri atau syarikat.
10.2.4 Jika menggunakan kenderaan sendiri, Jurulatih boleh menuntut claim/bayaran dengan Pihak
Asia Camp Sdn.Bhd.

10.3 LAPORAN KEMALANGAN

10.3.1 Jurulatih hendaklah membuat dan menyediakan Laporan Kemalangan jika berlaku
kemalangan semasa program.

16
11.0 BORANG

B1: BORANG LAPORAN PELAKSAAAN AKTIVITI/PROGRAM HARIAN

BAHAGIAN A
(PELAPOR)
PROGRAM/AKTIVITI
NAMA PENUH
JAWATAN DALAM PROGRAM
TARIKH JUMLAH PESERTA JUMLAH JURULATIH/PEMBANTU
JURULATIH/PIC

LAPORAN KESELURUHAN PELAKSANAAN PROGRAM HARIAN

(cth: Cuaca/Persekitaran/Peralatan/Masa/dan Masalah-masalah berkaitan)
PROGRAM PAGI PROGRAM PETANG PROGRAM MALAM

TANDATANGAN JURULATIH DISAHKAN OLEH/DISEMAK OLEH,

……………………………………………………… ……………………………………………
NAMA: NAMA:
TARIKH: TARIKH:

17
 B2: BORANG LAPORAN KEMALANGAN
(**DIISI JIKA BERLAKU KEMALANGAN)

PROGRAM:

TARIKH:

BAHAGIAN A
(MAKLUMAT MANGSA)
NAMA PENUH
NO KAD PENGENALAN
ALAMAT
TAHAP KECEDERAAN CEDERA RINGAN CEDERA CEDERA PARAH MENINGGAL DUNIA
SEDERHANA
KECEDERAAN TINDAKAN
KEMALANGAN/KECEDERAAN DAN
TINDAKAN YANG TELAH DI AMBIL
KE ATAS MANGSA

BAHAGIAN B
(MAKLUMAT KEMALANGAN)
JENIS KEMALANGAN
LOKASI
WAKTU
PUNCA
KEMALANGAN/KECEDERAAAN
PUNCA TINDAKAN/PENAMBAHBAIKAN

----------------------------------------------
( )
TARIKH:

18
 B3: BORANG LAPORAN KEMALANGAN (MANGSA LEBIH DARI SEORANG)

(**DIISI JIKA BERLAKU KEMALANGAN)

PROGRAM:

TARIKH:

BAHAGIAN A
(MAKLUMAT MANGSA)
NAMA PENUH
NO KAD PENGENALAN
ALAMAT

TAHAP KECEDERAAN CEDERA RINGAN CEDERA SEDERHANA CEDERA PARAH MENINGGAL DUNIA
JENIS KECEDERAAN (NYATAKAN)

BAHAGIAN A
(MAKLUMAT MANGSA)
NAMA PENUH
NO KAD PENGENALAN
ALAMAT

TAHAP KECEDERAAN CEDERA RINGAN CEDERA SEDERHANA CEDERA PARAH MENINGGAL DUNIA
JENIS KECEDERAAN (NYATAKAN)

BAHAGIAN A
(MAKLUMAT MANGSA)
NAMA PENUH
NO KAD PENGENALAN
ALAMAT

TAHAP KECEDERAAN CEDERA RINGAN CEDERA SEDERHANA CEDERA PARAH MENINGGAL DUNIA
JENIS KECEDERAAN (NYATAKAN)

BAHAGIAN A
(MAKLUMAT MANGSA)
NAMA PENUH
NO KAD PENGENALAN
ALAMAT

TAHAP KECEDERAAN CEDERA RINGAN CEDERA SEDERHANA CEDERA PARAH MENINGGAL DUNIA
JENIS KECEDERAAN (NYATAKAN)

BAHAGIAN B
(MAKLUMAT KEMALANGAN)
JENIS KEMALANGAN
LOKASI
WAKTU
PUNCA KEMALANGAN/KECEDERAAAN
PUNCA TINDAKAN/PENAMBAHBAIKAN

19
 B4: BORANG INDEMNITY
BORANG PEMERIKSAAAN KESIHATAN
A. BIODATA (Diisi oleh pemohon)
1. Nama : ___________________________________________________________________________
2. No.Kad Pengenalan :

3. Umur : …… Tahun …… Bulan (pada tarikh pemeriksaan)

4. Tarikh Lahir :
/ /
5. Jantina : Lelaki Perempuan
6. Bangsa :
Melayu Cina India Lain-lain, nyatakan : ____________
7. Taraf
Perkahwinan : Bujang Berkahwin Janda/ Duda
8. Alamat Tempat Kerja : ___________________________________________________________________

9. E-mail : ___________________________
10. Sejarah Perubatan :
a. Penyakit Mental
b. Lain-lain (Sila nyatakan) _____________________________

11. Sejarah Pembedahan/alahan/ubata-ubatan :

Diagnosis / Jenis Pembedahan/alahan/ubat-ubatan Tahun

a. __________________________________ ______________

b. __________________________________ ______________

Sejarah Keluarga :
a. Penyakit Mental
b. Kanser
c. Diabetes Melitus
d. Hipertensi (Darah Tinggi)
e. Strok (Angin ahmar)
f. Penyakit Jantung
g. Lain-lain (sila nyatakan) ……………………………………………………………….

B. PEMERIKSAAN FIZIKAL
1. Tinggi : . m Berat Badan : : kg
2. IndeksJisim Tubuh (BMI) : Kg/m2 BMI < 18 (Kurang berat badan)
BMI 18 – 23 (Normal)
BMI 23 – 30 ( Lebih Berat Badan)
BMI > 30 (Kegemukan / obes)
3. Kadar Nadi : ________/min
4. Rentak (Rhythm) : __________________
5. Tekanan darah (BP) : ______________ sistolik mm/Hg
6. ______________ Diastolik mm/Hg

C. WARIS
Nama : Hubungan:
No. Tel. 1: No. tel 2.:

Tandatangan

Pemeriksa : ----------------------------------------- Tarikh: ---------------------------------

Nama dan Cop Rasmi:

20
 INDEMNITY FORM
This form is to be read and signed on behalf of the participant attending and/or participating in a
a. Asia Camp

(herein known as TRAINING PROVIDER ) program or activity taking the below into consideration.

In return for TRAINING PROVIDER allowing the participant to participate in any TRAINING PROVIDER tours and/or activity, you
agree and state as follows:
1. I am familiar with and will obey any and all of the rules, written and spoken, established for the TRAINING PROVIDER tour
activities.
2. Although TRAINING PROVIDER has taken reasonable steps to provide participants with appropriate equipment and skilled staff,
I accept and acknowledge that there are risks, hazards and dangers associated with all outdoor activities. I understand that Training
provider does not want to frighten me or reduce my enthusiasm for these activities, but believes it is important for me to understand
that some risks are inherent in these activities and cannot be eliminated or reduced. These inherent and other risks, hazards and
dangers can cause injury, property damage, illness, mental or emotional trauma, disability or death.

3. Except where provided or required by law and as such cannot be excluded, in consideration of and as a condition of my acceptance
of my participation in the TRAINING PROVIDER tour/program/activity, I agree to release, indemnify and hold harmless Training
provider, its directors, officers, employees and agents, from and against any and all claims, demands, right or cause of action, suits,
expenses, costs and proceedings of any nature whatsoever which may be made by me or on my behalf or by any other parties for
or in respect of or arising out of any injury, loss, damage or death caused to me or my property as a result of my participation in any
program, activity or tour run by Training provider.

4. I also agree that in the event I am injured or my property is damaged I will bring no claim, legal or otherwise, against Training
provider in respect to the injury or damage unless Training provider has been grossly negligent.

5. I agree to Training provider taking my photographs and entering my personal details into a database which will be used for the
administration of the tour programs and which may be used for future marketing and promotion of Training provider programs.

6. I understand that I must be healthy and reasonably fit in order to safely participate in any Training provider tours, programs and
activities, and that I will inform the program directors/facilitators of any medication, ailment, condition or injury that may affect my
performance or reasonably preclude me from participation.

7. I have carefully read and understand this document. I acknowledge that there are dangers involved and participation in all the
activities is voluntary.

I acknowledge that I must be responsible for my own safety at all times.

I STATE THAT I HAVE READ, UNDERSTAND AND AGREE TO ALL CONDITIONS SET FORTH
HEREIN AND THAT I SIGN VOLUNTARILY.

*Signature :_____________________________ *Date:_________________

*Full Name :_____________________________

21
B5: BORANG MAKLUMBALAS

22
 LAMPIRAN 1

CARA-CARA MENGIKAT DAN MEMBINA RAKIT

1. Kumpulkan bahan dan peralatan mengikut bilangan yang telah ditetapkan bagi
setiap kumpulan di tempat yang lapang.

2. Letak menegak buluh 12’ di atas tanah dalam jarak 3’ berselang sebanyak 4
batang.

3. Kemudian letak secara melintang 4 batang buluh di bawah buluh mengikut

saiz tong.

4. 4 batang kayu diletakkan secara berpasangan secara melintang di atas kayu

yang menegak untuk dijadikan sebagai tempat duduk. Ikat dengan kemas
dengan ikatan bunga geti.

5. Mengikat buluh dengan menggunakan ikatan bunga geti atau simpul manuk.

6. Setelah selesai, masukkan tong ke dalam rangka rakit iaitu ruang antara buluh
dengan keadaan tapak tong menghala ke hadapan dan bahagian penutup
tong menghala ke belakang.

7. Ikat setiap tong dengan ikatan manuk dan ikatan bunga geti dengan kemas.

23
24
25
 LAMPIRAN 2

AKTIVITI KURSUS HALANGAN

Halangan 1: Vault
Peserta berjalan di atas papan sehingga berjaya melepasi papan
tersebut.

Halangan 2: Swinging Board

Berjalan di atas papan dan perlu mengimbangkan badan supaya tidak
jatuh ke dalam air. (Imbangan badan)

Halangan 3: 1.8M Wall

Peserta perlu melepasi dinding dengan menggunakan kaedah
memanjat dengan pertolongan orang untuk melepasi dinding tersebut.

Halangan 4: Graduated Balance Walk

Peserta berjalan dengan lancar di atas jambatan sambil mendepa
tangan untuk mengimbangkan badan dan melangkah halangan demi
halangan untuk sampai destinasi.

Halangan 5: Tarzan Swing

Peserta perlu menghayunkan badan menggunakan tali untuk sampai
ke tempat yang tidak mempunyai air. Jika peserta tidak berjaya
melepasi, peserta akan jatuh ke dalam kolam.(Kekuatan tangan dan
kaki)

Halangan 6: Monkey Rack

Bergayut dan tangan perlu memegang besi dan bergerak tangan
mencapai besi satu persatu untuk sampai ke destinasi. Peserta perlu
kuat dari segi mental dan fizikal untuk berjaya melakukan aktiviti ini.

Halangan 7: Tunnel
Berada dalam keadaan baring dan mengengsot masuk ke tunnel
menggunakan pergerakan kaki dan tangan sehingga keluar tunnel.

Halangan 8: Commando Crawl

Berada dalam keadaan meniarap seperti commando dan merangkak
menggunakan tangan dan kaki untuk melepasi kawasan tersebut

Halangan 9: 3M Wall
Peserta perlu melepasi dinding dengan menggunakan kaedah
memanjat dengan pertolongan/bantuan orang untuk melepasi dinding
tersebut.
26
 LAMPIRAN 3

PROSEDUR AKTIVITI IKHTIAR HIDUP

1. Peserta diberi bahan masakan dan peralatan

disediakan

2. Peserta mencari lokasi tempat memasak dalam

kawasan yang dibenarkan.

3. Setiap kumpulan hendaklah mencari bahan-bahan

seperti buluh/kayu/ranting/daun-daun kering yang
sesuai serta mencukupi untuk memulakan aktiviti
menghidupkan api

4. Peserta diberi ‘starter ‘dalam setiap kumpulan dan

diberi masa untuk menghidupkan api selama 15 minit.
Cara menghidupkan api dengan mengunakan bahan-
bahan kering dan mudah terbakar yang terdapat
disekeliling

5. Setelah api menyala, proses pembakaran bermula

dan peserta boleh memulakan aktiviti memasak.

6. Peserta mengambil masa lebih kurang dua jam untuk

masak dan menikmati masakan tersebut.

7. Peserta mempersembahkan makanan mengikut

kreativiti masing-masing dan jurulatih akan menilai
masakan untuk setiap kumpulan.

27
28
29
 LAMPIRAN 4

SKRIP/TEKS TAKLIMAT
JURULATIH/PEMBANTU JURULATIH/PERSON IN CHARGE (PIC)

1. Mengalu-alukan kedatangan peserta dan pengiring peserta.

2. Cerita sedikit mengenai latar belakang Asia Camp Sdn. Bhd.

• Ditubuhkan pada ……
• Keluasan kawasan adalah……
• Kemudahan di Asia Camp seperti Dewan Besar (Terbuka, Tertutup, Hawa Dingin),
Dewan Makan, Padang Kawad, Surau, Pentas dan Tempat Parkir Bas dan Kereta
serta Kemudahan Kawasan Aktiviti.
• Asal tempat ini adalah tempat PLKN
• Diambil oleh Asia Camp Sdn.Bhd.
• Asia Camp merupakan tempat latihan dan rekreasi.

3. Sesi pengenalan dengan peserta – Peserta memperkenalkan diri.

4. Memperkenalkan barisan Jurulatih dan Pembantu Jurulatih.

5. Memberi penerangan mengenai tentatif program/aktiviti kepada peserta.

6. Memberi taklimat peraturan yang ditetapkan oleh Asia Camp

• Peserta akan keluar dari ‘Comfort Zone’ dimana peserta perlu berdikari sendiri.
• Peserta perlu melakukan sendiri seperti membasuh dan menyusun pinggan selepas
makan @ membasuh pakaian sendiri (Jika Perlu).
• Peserta perlu mengikut arahan Jurulatih, Person In charge (PIC) dan Pembantu
Jurulatih sehingga tamat program.
• Peserta perlu memakai pakai yang bersesuaian dan berkasut ketika melakukan
aktiviti rekreasi.
• Jika peserta tidak membawa kasut bolehlah menyewa kasut RM5. Sila berhubung
dengan Pembantu Jurulatih untuk sewaan kasut.

7. Memberi taklimat keselamatan kepada peserta

• Kem rekreasi dilengkapi kemudahan berpagar sekeliling. Penginapan lelaki dan
perempuan diasingkan melalui pagar.
• Memiliki 4 pintu iaitu, pintu utama, pintu belakang berhampiran tempat makan,
pintu keluar ke KBS dan pintu keluar berhampiran aktiviti obstacles.

8. Mengedarkan ‘borang indemnity’ kepada peserta dan meminta peserta mengisi borang
tersebut. Kemudian mohon semua peserta menyerahkan borang tersebut.
9. Membahagikan peserta dalam kumpulan dan berada dalam kumpulan setiap kali
berkumpul @ melakukan aktiviti.

30
 SKRIP/TEKS TAKLIMAT AKTIVITI REKREASI
‘SURVIVAL COOKING’

➢ KESELAMATAN

• Penggunaan Bahan Api

• Penggunaan peralatan tajam seperti pisau
• Peserta di bawah 18 tahun tidak dibenarkan memegang pisau, parang atau apa-apa
peralatan tajam.

➢ ELEMEN ‘GREEN’ DALAM AKTIVITI

• Menerapkan elemen hijau kepada peserta bertujuan untuk mengurangkan pencemaran

di kawasan aktiviti dan melindungi/ menjaga ekosistem kawasan aktiviti.
• Jurulatih perlu memberi taklimat dan juga menasihati peserta supaya tidak
membuang sampah di merata-rata tempat.
• Mengumpul peralatan dan bahan yang tidak digunakan di satu tempat.

➢ PROSEDUR & AKTIVITI

• Peserta perlu mencari tempat masing- masing

• Peserta dikehendaki menghidupkan api dalam masa 15 minit dalam kumpulan
menggunakan fire starter yang telah diberikan.
• Peserta perlu memasak dalam kawasan yang dibenarkan oleh jurulatih.
• Mengunakan bahan-bahan masakan yang diberi oleh jurulatih sahaja.
• PIC dan Pembantu Jurulatih akan memantau dan mengawal dalam aktiviti ini.
• Peserta melakukan aktiviti dalam kumpulan masing-masing.

➢ PERALATAN MEMASAK

• Bahan api @ fire starter

• Pisau
• Buluh/Mestin
• Bahan Masakan Survival

31
32
 SKRIP/TEKS TAKLIMAT AKTIVITI REKREASI
‘NIGHT WALK’

➢ KESELAMATAN

• Peserta dibenarkan membawa benda yang bercahaya (e.g lampu suluh) tetapi
untuk kegunaan kecemasan sahaja atau atas arahan.
• Peserta tidak dibenarkan membawa senjata.
• Panggilan nama tidak dibenarkan
• Menjaga percakapan dan adab ketika berada di dalam hutan

➢ ELEMEN ‘GREEN’ DALAM AKTIVITI

• Menerapkan elemen hijau kepada peserta tujuan untuk mengurangkan pencemaran di

kawasan aktiviti dan melindungi/ menjaga ekosistem kawasan aktiviti.
• Jurulatih perlu memberi taklimat dan juga menasihati peserta supaya tidak
membuang sampah di merata-rata tempat.

➢ PROSEDUR & AKTIVITI

• Pakaian yang sesuai dan berkasut

• Peserta perlu mendengar arahan ketua kumpulan & ketua jurulatih
• Ketua Jurulatih memberi penerangan aktiviti night walk (Dalam kumpulan)

o Pergerakan
o Nombor Badan
o Password
o Kaedah meminta tolong.

• Memastikan ahli kumpulan sentiasa cukup di sepanjang aktiviti

• Memberi ‘nombor badan’- setiap peserta diberi nombor yang akan digunakan di
sepanjang aktiviti.
• Menghentikan pergerakan dan memeriksa nombor badan untuk memastikan
jumlah peserta yang ada mencukupi.
• Dilakukan pada kekerapan yang sesuai.

33
 SKRIP/TEKS TAKLIMAT AKTIVITI REKREASI
‘WATER RAFTING’

➢ KESELAMATAN

• Peserta akan diberikan taklimat oleh Ketua Jurulatih atau Jurulatih sebelum
melakukan aktiviti water rafting.
• Peserta hendaklah memakai Jaket Keselamatan (BA) cara yang betul.
• Peserta hendaklah memastikan rakit yang telah dipasang dalam keadaan
selamat
• Peserta perlu berhati-berhati menggunakan peralatan tajam seperti pisau dan
buluh ketika membina rakit. (Bawah 18 tahun tidak boleh memegang pisau)

➢ PROSEDUR & AKTIVITI

• Peserta perlu membina rakit sendiri dalam kumpulan sehingga siap.

• Peserta akan membuat simulasi keyakinan air (water confident) di darat.
• Peserta akan membuat keyakinan air (water confident) di dalam air.

➢ ELEMEN ‘GREEN’ DALAM AKTIVITI

• Menerapkan elemen hijau kepada peserta tujuan untuk mengurangkan pencemaran air
dan melindungi/ menjaga ekosistem kawasan aktiviti.
• Jurulatih perlu memberi taklimat dan juga menasihati peserta supaya tidak
membuang sampah di merata-rata tempat.

➢ PERALATAN

• Buoyancy Aid (BA)

• Tong
• Tali Alatan Membuat Rakit
• Buluh
• Pisau

34
35
 SKRIP/TEKS TAKLIMAT AKTIVITI REKREASI
‘WATER FLOATING’

➢ KESELAMATAN

• Peserta perlu memakai Jaket Keselamatan (BA) yang betul.

• Peserta perlu mendengar arahan Ketua Jurulatih dan Jurulatih.
• Pastikan barang yang tidak boleh masuk air tidak dibawa.
• Ambil langkah untuk mengelakkan kehilangan cermin mata atau botol dan lain-lain lagi.

➢ ELEMEN ‘GREEN’ DALAM AKTIVITI

• Menerapkan elemen hijau kepada peserta tujuan untuk mengurangkan pencemaran air
dan melindungi/ menjaga ekosistem kawasan aktiviti.
• Jurulatih perlu memberi taklimat dan juga menasihati peserta supaya tidak
membuang sampah di merata-rata tempat.

➢ PROSEDUR & AKTIVITI

• Peserta perlu membuat ‘trust fall’ mengikut teknik yang betul

• Peserta perlu check condition BA dalam keadaan yang baik dan memakai BA sebelum
melakukan aktiviti water floating.
• Peserta perlu melakukan aktiviti dalam kumpulan.
• Pergerakan di dalam sungai- menyusun peserta di dalam kumpulan mengikut
kesesuaian bergantung kepada:
a) Kelajuan arus
b) Usia Peserta
c) Kebolehan peserta untuk berenang
d) Tahap keyakinan diri peserta

➢ PERALATAN
• Buoyancy Aid (BA)

36
37
 SKRIP/TEKS TAKLIMAT AKTIVITI REKREASI
‘OBSTACLES COURSE’

➢ KESELAMATAN

• Peserta perlu mendengar arahan Jurulatih dan Pembantu Jurulatih.

• Peserta diberi penerangan mengenai prosedur dan peraturan aktiviti.

➢ ELEMEN ‘GREEN’ DALAM AKTIVITI

• Menerapkan elemen hijau kepada peserta tujuan untuk mengurangkan pencemaran

dan melindungi/ menjaga ekosistem kawasan aktiviti.
• Jurulatih perlu memberi taklimat dan juga menasihati peserta supaya tidak
membuang sampah di merata-rata tempat.

➢ PROSEDUR & AKTIVITI

• Peserta perlu melakukan setiap aktiviti halangan mengikut teknik yang betul.
• Setiap tempat berbeza aktiviti halangan.

➢ PERALATAN

• Kasut
• Pakaian yang sesuai

38
39
40
10.0 PENUTUP
Dengan wujudnya Standard Operation Procedure (SOP) ini, JURULATIH, PERSON IN CHARGE (PIC) DAN
PEMBANTU JURULATIH dapat meningkatkan kualiti tugasan dan aktiviti rekreasi luar SEBELUM, SEMASA
DAN SELEPAS mengendalikan aktiviti/program mengikut standard procedure yang telah ditetapkan oleh
pihak Asia Camp Sdn. Bhd.

DISEDIAKAN OLEH:
NIK NUR ZAIRINA BINTI MOHAMED NOR
Jabatan Pelancongan dan Hospitaliti
Politeknik Sultan Idris Shah

DISEMAK OLEH:
ZORAI BIN AZIZUDIN
Ketua Jurulatih
Asia Camp Sdn. Bhd

DISEMAK OLEH:
KHIRUN BIN MD SHAH
Ketua Program Pelancongan
Jabatan Pelancongan Dan Hospitaliti
Politeknik Sultan Idris Shah

DISAHKAN OLEH:
AZIZAN BIN YUNUS
Asia Camp Sdn. Bhd