DRAF AWAL MANUAL

KAJIAN SEMULA MANUAL PIAWAIAN DAN GARIS PANDUAN PERANCANGAN NEGERI JOHOR (EDISI 2018)

PENTERNAKAN DAN AKUAKULTUR

Cadangan Kerangka Kandungan:
Nota: Tulisan BIRU – Cadangan kandungan baru yang ditambah

A. PENTERNAKAN

1. Ternakan Ayam
2. Ternakan Khinzir
3. Ternakan Burung Walit
4. Ternakan Lembu / Lembu Fidlot / Kambing

B. AKUAKULTUR

1. Akuakultur di Perairan Laut

2. Akuakultur di Persisiran Pantai
3. Akuakultur di Darat

PENTERNAKAN DAN AKUAKULTUR I 7-1


KAJIAN SEMULA MANUAL PIAWAIAN DAN GARIS PANDUAN PERANCANGAN NEGERI JOHOR (EDISI 2018)
Cadangan Perincian Keperluan Teknikal adalah sepertimana di bawah:
Nota: Tulisan BIRU – Keperluan teknikal baru yang ditambah
A. PENTERNAKAN
1. Ternakan Ayam
Zon Guna Tanah
Lokasi Perletakan
Zon Penampan
Ukuran Reban
Kedudukan Binaan Reban
Pewujudan dan Pengawalan
Sistem Reban Tertutup
DRAF AWAL MANUAL
 Dibenarkan di kawasan Zon Pertanian
 Tidak berhampiran dengan parit utama, pengairan dan sungai khususnya yang
digunakan sebagai punca bekalan air awam
 0.2km dari kawasan perbandaran, perumahan, pelancongan, perindustrian,
penempatan dan kemudahan awam
 Jauh dari tasik, kolam dan sungai yang selalu disinggahi burung hijrah
 Ventilasi yang baik tidak kurang dari 0.5 kilometer dari ladang unggas lain.
 Dataran tanah yang membolehkan paksi panjang reban menghala ke arah timur /
barat dan tepinya menghala utara /selatan untuk mengurangkan pancaran matahari
ke dalam reban
 Sekurang-kurangnya 200m dari kawasan petempatan awam (seperti perumahan,
rumah ibadat, sekolah, klinik dan rekreasi)
 Sekurang-kurangnya 500m dari ladang unggas terdekat
 Lebar
 5.5 m - 12.2 m bergantung kepada saiz reban yang hendak dibina
 Lebar yang kurang dari 5.5 m akan menyebabkan reban kelihatan runcing dan
tidak sesuai bagi reban yang panjang
 Panjang
 Bergantung kepada jumlah ayam yang hendak dipelihara
 Keluasan lantai di antara 7 - 10 ekor untuk tiap-tiap 1 meter persegi
 Jarak di antara reban tidak kurang dari 15 meter untuk mengawal perebakan
penyakit dari satu reban ke reban lain.
 Pastikan tidak ada pokok-pokok besar atau bangunan berdekatan dengan reban
yang boleh menghalang peredaran udara yang sempurna
 Mewartakan Sistem Reban Tertutup (closed-system)
 Pertukaran Sistem Reban Terbuka yang sedia ada kepada Sistem Reban Tertutup
yang mesra alam
 Sistem kawalan pencemaran yang komprehensif dengan ciri-ciri:
 Tahap infestasi lalat di ladang berada di bawah paras indeks 10 (menggunakan
scudder fly grill). Program kawalan lalat perlu dibuat dua kali seminggu.
 Setiap ladang mestilah sentiasa dalam keadaan kering
 Mengambil langkah supaya tahi ayam sentiasa kering bagi mengelakkan bau
busuk yang mengganggu kesejahteraan awam di kawasan sekitar
 Memastikan udara yang disedut keluar dari reban tidak mencemarkan udara,
bangunan dan tumbuhan di kawasan berhampiran
 Penggunaan racun, hormon dan ubat-ubatan termasuk antibiotik hendaklah
mengikut peraturan sedia ada yang diluluskan oleh Jabatan Perkhidmatan
Veterinar.
 Sistem kawalan penyakit dan kesihatan awam melalui:
 Ayam yang mati akibat penyakit hendaklah ditanam, dibakar atau dilupuskan
dengan kaedah perlupusan yang sempurna
 Ayam yang dijangkiti penyakit hendaklah diasingkan dan dirawat supaya tidak
merebak dan mengambil tindakan kawalan segera
PENTERNAKAN DAN AKUAKULTUR I 7-2
 DRAF AWAL MANUAL
KAJIAN SEMULA MANUAL PIAWAIAN DAN GARIS PANDUAN PERANCANGAN NEGERI JOHOR (EDISI 2018)

 Memastikan ladang bebas dari penyakit newcastle, vancomycin resistant

enterococci, Salmonellosis, Campylobacter dan Lysteria
Lain-lain Kawalan  Pengusaha ternakan ayam perlu mendapatkan lesen perladangan ayam daripada
Jabatan Perkhidmatan Veterinar
 Enakmen Perladangan Ayam yang digunapakai di Negeri Johor dan Negeri Sembilan
seharusnya digunapakai juga di negeri-negeri lain
 Langkah keselamatan dan kesihatan pekerja perlu mengikut peraturan yang
ditetapkan
 Mempunyai bekalan asas seperti bekalan elektrik yang baik dan sumber air bersih
yang cukup
 Lokasi mempunyai pengudaraan yang baik, suhu dan kelembapan yang sesuai
 Sistem saliran air yang baik tanpa masaalah air bertakung atau banjir.
 Pastikan tahap bunyi dari aktiviti perladangan tidak mengganggu kesejahteraan
awam di sekitarnya
 Air buangan sisa ladang yang mengandungi pepejal tidak dilepas terus ke dalam
sistem perparitan. Ladang hendaklah mempunyai sistem olahan air buangan sisa
ladang yang berkesan. Tentukan air buangan yang dilepaskan ke dalam sistem
perparitan mematuhi Akta Kualiti Alam Sekeliling 1974, Peraturan-peraturan Kualiti
Alam Sekeliling (Efluen Perindustrian) 2009.
Kemudahan Sokongan  Pagar perimeter
 Peralatan penjagaan ternakan ayam
 Stor
 Pejabat pentadbiran
 Sistem perparitan
 Kolam kumbahan
Kawalan Aktiviti
Aktiviti Dibenarkan Dengan Syarat
Aktiviti Tidak Dibenarkan Catatan
Aktiviti Syarat
 Pengusaha perlu berdaftar
dengan Jabatan Perkhidmatan
 Pembuangan bangkai ayam di
 Reban ayam  Reban disimpan kering Veterinar
merata-rata tempat adalah
 Stor dan bersih  Garis Panduan Ternakan Ayam,
dilarang
Jabatan Perkhidmatan
Veterinar perlu dipatuhi
Nota : Boleh dirujuk bersama Garis Panduan Pemuliharaan dan Pembangunan KSAS Pertanian Makanan (Penternakan Darat dan Akuakultur) Semenanjung Malaysia
dan Panduan Penternakan Ayam Pedaging Ibu Pejabat Perkhidmatan Veteriner, 2006,

PENTERNAKAN DAN AKUAKULTUR I 7-3

 DRAF AWAL MANUAL
KAJIAN SEMULA MANUAL PIAWAIAN DAN GARIS PANDUAN PERANCANGAN NEGERI JOHOR (EDISI 2018)

2. Ternakan Khinzir
Lokasi Perletakan  Kawasan Larangan bagi Ladang Khinzir -
 Di dalam atau berdekatan dengan kawasan tadahan air (catchment area);
 Berdekatan dengan perumahan, sungai, laut, kolam dan tasik;
 Berdekatan dengan kawasan pertanian khasnya tanaman padi dan kawasan
pembangunan; dan
 Dalam kawasan hutan simpanan kekal.
Zon Penampan  Lebarnya tidak kurang 500m dari kawasan penternakan ke kawasan perumahan
atau kemudahan awam
 Tanaman buah-buahan tidak dibenarkan
 Pembangunan perbandaran yang hendak dilaksanakan berhampiran kawasan
ternakan khinzir sedia ada, hendaklah diletakkan sekurang-kurangnya 5.0km dari
kawasan ternakan khinzir
Pewujudan dan Pengawalan  Mewartakan kawasan PFA
Kawasan Ternakan Khinzir  Menetapkan syarat dan tahap piawaian minimum termasuk keperluan teknikal
Berpusat (PFA)  Sistem kawalan penyakit dan kesihatan awam melalui:
 Amalan penternakan yang baik menerusi closed house system
 Mempraktiskan zero discharge;
 Langkah biosekuriti serta sistem disinfection yang sempurna;
 Kaedah untuk menghapuskan populasi nyamuk, lalat dan serangga lain;
 Langkah keselamatan dan kesihatan pekerja perlu mengikut peraturan yang
ditetapkan
 Penggunaan racun, hormon dan ubat-ubatan termasuk antibiotik hendaklah
mengikut peraturan sedia ada yang diluluskan oleh jabatan perkhidmatan
veterinar.
 Kawasan PFA perlu dipagar untuk menghalang pergerakan manusia,
kenderaan dan haiwan secara bebas
Pengawalan Sistem Reban  Sistem kawalan pencemaran yang komprehensif dengan ciri-ciri penggunaan
Tertutup racun, hormon dan ubat-ubatan termasuk antibiotik hendaklah mengikut
peraturan sedia ada yang diluluskan oleh Jabatan Perkhidmatan Veterinar.
Lain-lain Kawalan  Perlu menyediakan dan mengemukakan Laporan EIA
 Penternakan sedia ada yang kurang / tidak sesuai hendaklah ditutup /
diberhentikan operasinya dan dipindahkan ke zon khusus yang telah ditetapkan
Kawalan Aktiviti
Aktiviti Dibenarkan Dengan Syarat
Aktiviti Tidak Dibenarkan Catatan
Aktiviti Syarat
 Penanaman pokok buah-  Garis Panduan Ternakan Khinzir,
 Stor
- buahan Jabatan Perkhidmatan
 Pondok pekerja
 Rumah kediaman Veterinar perlu dipatuhi
Nota : Boleh dirujuk bersama Garis Panduan Pemuliharaan dan Pembangunan KSAS Pertanian Makanan (Penternakan Darat dan Akuakultur) Semenanjung Malaysia
Nota : Kawalan ini tertakluk kawasan ternakan khinzir sedia ada

PENTERNAKAN DAN AKUAKULTUR I 7-4


KAJIAN SEMULA MANUAL PIAWAIAN DAN GARIS PANDUAN PERANCANGAN NEGERI JOHOR (EDISI 2018)
3. Ternakan Burung Walit
Zon Guna Tanah  Dibenarkan di kawasan Zon Pertanian
Lokasi Perletakan Lokasi Sedia Ada
 Premis sedia ada di pusat tumpuan
bandar dibenarkan beroperasi
sehingga satu tempoh yang akan
ditetapkan kemudian dan perlu
mengikut garis panduan yang
disediakan di bawah GAHP
 Ubah suai fasad, tambahan bangunan
dan pembesaran bangunan adalah
tidak dibenarkan di premis sedia ada
Had Ketinggian Bangunan  Tidak melebihi 12 meter
Zon Penampan  Minimum 20 atau 50 meter dari kawasan perumahan
Lain-lain Kawalan  Pengusaha ternakan burung walit perlu mengemukakan lesen premis kepada PBT
Nota : Boleh dirujuk bersama Garis Panduan Pembangunan Industri Burung Walit (1GP), 2010
DRAF AWAL MANUAL
Lokasi Baru
 Tidak dibenarkan di pusat tumpuan
utama aktiviti bandar
 Dibenarkan di kawasan pertanian –
kawasan ladang, perkebunan,
akuakultur, aktiviti berkaitan dengan
pelancongan berasaskan pertanian
dan tanah pertanian kosong (jenis
bangunan sesebuah)
 Dibenarkan di kawasan industri ringan
dan kluster (kurang daripada 50
premis dalam satu-satu kawasan)
(Jenis bangunan teres, berkembar dan
sesebuah).
 Tidak di sekolah, klinik kesihatan,
tempat ibadat, kawasan taman
permainan, kawasan kegunaan khas,
rizab utiliti dan KSAS, kawasan
tadahan air dan hutan simpanan kekal
 Tidak dibenarkan di sekitar 10 km di
kedua-dua hujung landasan kapal
terbang melainkan mendapat
kebenaran daripada Jabatan
Penerbangan Awam Malaysia.
 Perlu mengikut garis panduan yang
disediakan di bawah GAHP
PENTERNAKAN DAN AKUAKULTUR I 7-5

KAJIAN SEMULA MANUAL PIAWAIAN DAN GARIS PANDUAN PERANCANGAN NEGERI JOHOR (EDISI 2018)
4. Ternakan Lembu / Lembu Fidlot / Kambing
LEMBU
Zon Guna Tanah  Dibenarkan di kawasan
Zon Pertanian integrasi
dalam ladang kelapa
sawit
Lokasi Perletakan  Dibenarkan di kawasan
tanaman sawit 5 – 15
tahun
 Kecerunan bukit tidak
melebihi 45 darjah
 Kawasan tidak
bersempadan dengan
hutan
Luas Ladang / Kandang  Luas minimum ladang
@ 400 hektar
Lain-lain Kawalan  Penggunaan pagar
elektrik
 Perlu mendaftar di
Pejabat Jabatan
Perkhidmatan Veteriner
 Meminta kebenaran
dengan pemilik tanah
untuk menggunakan
kawasan tersebut
Nota : Boleh dirujuk bersama Standard Operation Procedure Ternakan, Lembaga Pertubuhan Peladang
DRAF AWAL MANUAL
LEMBU FIDLOT KAMBING
 Dibenarkan di kawasan  Dibenarkan di kawasan
Zon Pertanian Zon Pertanian
 Dibenarkan 2km jauh  Tidak terlalu berbukit
dari kawasan  Dibenarkan 500m jauh
penempatan terdekat dari perumahan
 Kawasan tidak banjir
 Luas kandang @ 25 -30  Luas kandang
kaki persegi/ekor  Betina @ 9-
10kp/ekor
 Jantan @ 12kp/ekor
 Pagar perimeter ladang  Pagar keliling kandang
 Kolam kumbahan – tinggi 5 kaki
15kp x 5 kaki  Stor dan pejabat
dalam/ekor dengan  Mengamalkan
sistem pengudaraan biosekuriti ladang
 Stor makanan / (pintu masuk,
penyediaan makanan kenderaan pelawat,
sistem perparitan dan
kolam kumbahan)
PENTERNAKAN DAN AKUAKULTUR I 7-6
 DRAF AWAL MANUAL
KAJIAN SEMULA MANUAL PIAWAIAN DAN GARIS PANDUAN PERANCANGAN NEGERI JOHOR (EDISI 2018)

B. AKUAKULTUR
1. Akuakultur di Perairan Laut
Lokasi Perletakan  Tidak dibenarkan di tempat laluan bot atau pengangkutan air dan juga di sekitar
perairan yang diwartakan sebagai Taman Laut.
 Menggalakkan pembangunan akuakultur di kawasan yang mempunyai prasarana
asas
Anjakan Pembangunan  Had minimum anjakan 100m daripada ban pantai
Zon Penampan  Zon penampan 400 meter dengan hutan bakau perlu diadakan daripada paras
purata air pasang perbani (pembinaan kolam tidak boleh melebihi 20% kawasan
bakau)
Lain-lain Kawalan  Semua air dari kolam ternakan perlu dirawat dan dibuang ke laut jauh dari water
intake sebagaimana mengikut piawaian/ Garis Panduan Jabatan Perikanan. Ini
bertujuan untuk mengawal penyakit dari kolam bermasalah kepada kolam-kolam
sekitar.
Kemudahan Sokongan  Pusat prasarana, ameniti, kemudahan dan kegunaan yang berkenaan perlu
mengikut Undang-Undang Kecil Bangunan Seragam 1976;
Kawalan Aktiviti
Aktiviti Dibenarkan Dengan Syarat
Aktiviti Tidak Dibenarkan Catatan
Aktiviti Syarat
 Kedalaman air tidak kurang dari
20 meter di kawasan perairan laut
 Pemeliharaan  Tertakluk kepada
terbuka  Aktiviti yang boleh memberi
ikan marin, undang-undang
 Kedalaman air tidak kurang dari 3 bahaya kepada hidupan laut
kerang semasa
meter di kawasan selat, teluk
atau muara sungai
Nota : Boleh dirujuk bersama Garis Panduan Pemuliharaan dan Pembangunan KSAS Pertanian Makanan (Penternakan Darat dan Akuakultur) Semenanjung Malaysia

PENTERNAKAN DAN AKUAKULTUR I 7-7

 DRAF AWAL MANUAL
KAJIAN SEMULA MANUAL PIAWAIAN DAN GARIS PANDUAN PERANCANGAN NEGERI JOHOR (EDISI 2018)

2. Akuakultur di Persisiran Pantai

Lokasi Perletakan  Menggalakkan pembangunan akuakultur di kawasan yang mempunyai prasarana
asas
Anjakan Pembangunan  Had minimum anjakan 100m daripada ban pantai
Zon Penampan  Zon penampan 400 meter dengan hutan bakau perlu diadakan daripada paras
purata air pasang perbani (Pembinaan kolam tidak boleh melebihi 20% kawasan
bakau)
Lain-lain Kawalan  Semua air dari kolam ternakan perlu dirawat dan dibuang ke laut jauh dari water
intake mengikut piawaian/ garis panduan jabatan perikanan. Ini bertujuan untuk
mengawal penyakit dari kolam bermasalah kepada kolam-kolam sekitar.
 Tidak menggalakkan penggunaan bahan kimia semasa pengendalian hasil lepas
tuai.
Kemudahan Sokongan  Pusat prasarana, ameniti, kemudahan dan kegunaan yang berkenaan perlu
mengikut undang-undang kecil bangunan seragam 1976;
Kawalan Aktiviti
Aktiviti Dibenarkan Dengan Syarat
Aktiviti Tidak Dibenarkan Catatan
Aktiviti Syarat
 Had minimum anjakan ialah 100  Tertakluk kepada
 Pemeliharaan  Aktiviti pelepasan kumbahan
meter dari paras purata air undang-undang
ikan air payau terus ke laut adalah dilarang
pasang perbani semasa
Nota : Boleh dirujuk bersama Garis Panduan Pemuliharaan dan Pembangunan KSAS Pertanian Makanan (Penternakan Darat dan Akuakultur) Semenanjung Malaysia

3. Akuakultur di Darat
Lokasi Perletakan Ladang  Akuakultur air tawar boleh diusahakan di kawasan yang mempunyai sumber air
yang bebas daripada pencemaran dan banjir dengan syarat mendapat kelulusan
daripada Jabatan Perikanan;
 Bekas lombong boleh digunakan untuk aktiviti akuakultur dengan kawalan dan
penguatkuasaan yang rapi; dan
 Aktiviti akuakultur tidak dibenarkan di kawasan tadahan air (catchment area),
hutan simpan, empangan dan tasik, kecuali selepas kajian EIA dan kelulusan pihak-
pihak berwajib.
Kawalan Aktiviti (termasuk tanah lembap, sungai, tasik dan bekas lombong)
Aktiviti Dibenarkan Dengan Syarat
Aktiviti Tidak Dibenarkan Catatan
Aktiviti Syarat
 Aktiviti akuakultur tidak
 Draft Inland
dibenarkan di kawasan tadahan
Fisheries Rules
 Pemeliharaan air dan hutan simpanan kekal
- (Aquaculture)
ikan air tawar  Aktiviti akuakultur secara
2003 perlu
komersial juga tidak dibenarkan
dipatuhi
di empangan air
Nota : Boleh dirujuk bersama Garis Panduan Pemuliharaan dan Pembangunan KSAS Pertanian Makanan (Penternakan Darat dan Akuakultur) Semenanjung Malaysia

PENTERNAKAN DAN AKUAKULTUR I 7-8