Anda di halaman 1dari 75

ANATOMI

TRAKTUS RESPIRATORIUS
Oleh
May Valzon

Departemen Anatomi dan


Embryologi
Fakultas Kedokteran & Ilmu

TUJUAN PEMBELAJARAN
Mengetahui organ dan klasifikasi traktus
respiratorius
Mengetahui tentang sinus paranasalis dan
muaranya
Mengetahui tentang struktur anatomi cavum nasi:
choncae dan meatus nasi
Mengetahui inervasi dan vaskularisasi cavum nasi
Mengetahui tentang struktur anatomi nasofaring
Mengetahui tentang cincin Waldeyer
Mengetahui kondisi klinis yang berkaitan dengan
struktur anatomi

MENGAPA PERLU MEMPELAJARI ANATOMI


TRAKTUS RESPIRATORIUS??

CORPUS ALIENUM

BATUK
EPISTAKSIS

DISCHARGE

ASPIRASI
PLEURA

ENDOTHRACHEAL
TUBE

TRACEOSTOMI

WSD

RAKTUS RESPIRATORIUS
Cavum nasi & Sinus
paranasales
Pharynx
Larynx
Trachea
Bronchus
Pulmo

Klasifikasi
Anatomis:
TR superior
TR inferior

FUNGSI SISTEM RESPIRASI


Pertukaran Gas: O2 dan CO2
Regulasi pH darah, How?
Fungsi penciuman
Filter, melembabkan,
menghangatkan udara respirasi
Vonasi
Ekskresi air dan panas

NASUS: Nasus Externus

Ala
nasi

ESTETIKA NASUS EXTERNUS


Untuk kepentingan rekonstruksi hidung luar
menjadi 9 subunit & 6 segmen

Subunit

Segmen

Apex (tip) 1

Hemilobule segment
(tip)

Columellar 1

Colummelar segment

Alar base 2 (kanan


& kiri)

Soft-tissue triangle
segment

Alar wall 2 (kanan


& kiri)

Alar segment

Dorsal 1

Dorsal nasal segment

Dorsal wall 2
(kanan dn kiri)

Lateral nasal-wall
segment

Tulang dan Cartilago

KLINIS: RHINOPLASTY
Analisis berdasarkan:

(i) the dorsum,


(ii) the sidewalls (paired),
(iii) the hemilobules
(iv) the soft triangles
(paired)
(v) the alar (paired)
(vi) the columella

Cavum Nasi

Cavum Nasi:
Batas-batas

Choncae & Meatus

POTONGAN MELALUI BIDANG CORONAL

Struktur yg bermuara ke meatus


nasi

Chocha, Meatus, dan


Muara Sinus

Plexus Venosus Conchae


Swell Body: Badan erektil diinervasi
oleh Gln. Pterygoplatina dan suhu
Membengkak tiap 20-30 menit:
selama membengkak lubang hidung
ipsilateral menutup udara lewat
pada lubang yang terbuka. Apa
gunanya?
Klinis kondisi alergi/infeksi

Vaskularisasi Cavum Nasi

Inervasi

SINUS PARANASALES

Tinjauan Klinis
Epistaxis
Plexus Kiesselbach

CSF Rhinorrhea
Rhinitis:
Alergi
Infeksi; penyebaran infeksi dapat kemana
saja?

Sinusitis
Sinusitis maxillaris paling sering mengapa?
Terkait dengan apa?

PHARYNX

Cincin Waldeyer

REGIO COLLI

Potongan tranversal leher (dari Grays Anatomy for


Student

LARYNX

Cartilago Larynx (dari Grays Anatomy for Student 2nd Ed)

Cartilago Larynx (dari Grays Anatomy for Student 2nd Ed)

Ligamentum ekstrinsik larynx (dari

Ligamentum intrinsik larynx (dari


Grays Anatomy for Student 2ndEd)

Membrana Fibro-elastica Larynx dari anterior : posisi lig


vestibulare di lateral lig. Vocale

Gerakan artic. Cricothyroidea:


Menegangkan dan memanjangkan lig.
vocalis

Gerakan artic. Cricoarytenoidea:


Abduksi dan adduksi lig. vocalis

Ruang-ruang Larynx

Gambaran Larynx dari superior:


1. Rima vestibularis dan 2. Rima glotidis

Glottis
Glottis aparatus vocalis larynx: plica vocalis
dan rima glottidis
Getaran pinggir bebas plica vocalis yang
tertutup longgar sumber suara
Juga bisa bertindak sbg spincter tertutup kuat
Rima glottidis:
sewaktu bernafas normal terbuka
Bersuara tertutup longgar
Berbisik tertutup ketat udara masihbisa lewat
Mengejan tertutup sangat ketat tdk ada udara
ekspirasi yang lolos

Fungsi Larynx

Respiration
Phonation
Effort Closure
Swallowing

Otot larynx
M. extrinsix larynx:menggerakkan larynx
secara keseluruhan
M. infrahyoid depressor hyoid dan larynx
M. suprahyoid dan stylopharyngeus elevator

M. intrinsic larynx: menggerakkan bagian dari


larynx, mengubah panjang dan tegangan plica
vocalis, mengubah ukuran rima glottidis
Semua otot intrinsik di inervasi oleh n.
laryngeus recurrent kecuali: m. cricothyroid
n. laryngeus externus

Vaskularisasi Larynx

Inervasi Larynx

Inervasi larynx oleh: nervus laryngeus superior dan inferior (cabaang terminal
recuccrent)

Tinjauan Klinis
Cedera nervus laryngeus n. larygneus
inferior mudah cedera selama operasi
thyroidektomi paralisis plica vokalis
Cedera ipsilateral suara masih ada tapi tidak
jelas
Cedera bilateral suara hilang (mengapa?) &
stridor

Cedera n. laryngeus externus suara


monotonus, mengapa?
Suara serak tanda-tanda umum gangguan
larynx

Tinjauan Klinis
Laryngoscopy tdk langsung
cermin
Langsung ET
Fraktur Larynx
Tersedak Heimlich maneuver

Trachea

TRACHEA
Cartilago C-shaped
Post: dinding
fibromuscular
Epithel respiratorisk
Pangkal VC VI
Ujung bifurcatio
trachea Level
TIV/V

Tracheostomy

BRONCHIAL
TREE

BRONCHUS
Brochus: mulai dari bronchus
principalis bercabang 9-12
kali
Ukuran berkurang secara
proggresif sampai 5mm
mukosa tidak berubah
Cartilago: mulai dari bulat
lengkap sampai hanya tinggal
lempeng saja
Lamina propria: otot polos
spiral, kaya serabut elastik,
glandula mucus & seros,
limfosit, limfonodi bronchial
Juga ditemukan jaringan limfoid
berupa BALT

Bronchiolus
Ukurang 5mm atau lebih
kecil
Tdk memiliki cartilago &
kelenjer (kec. Sel goblet)
Mukosa pada bronchiolus pangkal
pseudostratificatum columnnare
becilia berubah ke arah distal
columnare simplex cuboid

Pada bronchiolus terminal juga ditemukan sel


Clara
Sel Clara tdk bersilia, mengandung vesikel
sekretorik pada apex berisi protein protektif
terhadap oksidan polutan dan inflamasi
Neuroepithelial bodies cholinergic nerve

KLINIS
Bagaimana kondisi bronchiolus pada
penyakit Asma?
BAGAIMANA ANDA
MENJELASKAN TERAPI
BETA AGONIS PADA
PENYAKIT ASTHMA?

ZONA RESPIRATORIUS
Bronchiolus Respiratorius:
Epithel = bronchiolus terminal; epithel cuboid bersilia dan
sel clara
Pd dindingnya sudah ada saccus alveolaris
Semakin ke distal sel kuboid kehilangan cilia
Ductus alveolaris:
Ujung bronchiolus
respiratorius dimana
tidak ada lagi kesan
dinding bronchiolus
Dilapisi epitel alveolus
squamous simplex

ZONA RESPIRATORIUS
Alveoli : kantong 200m pada brochiolus res, duct
alveolaris, dan saccus alveolaris
Septum inter-alveolaris:
Dua lapis epitel squamous simplex
Diantaranya terdapat: kapiler, jaringan elastik dan retikuler,
matriks jaringan ikat dan sel semuanya disebut interstitium
Terdapat lubang = porus alveolaris

Komponen seluler: sel alveolus ada 2 tipe: tipe I dan tipe II


Tipe I = 97% vs Tipe II = 3%
Tipe I epitel pipih vs tipe II sel membulat
Tipe II terletak di sudut-sudut
Tipe II regenerator untuk kedua tipe
Menghasilkan surfaktan

Sel alveolus Tipe II


Surfactan: air, protein yang dibungkus oleh fosfolipid
(dyphalmitoil fosfatidilkolin dan fosfatidilgliserol)
F(X): mengurangi tegangan permukaan alveolus

Blood-air barrier (0,1 1,5


m) = sawar udara-darah
Surfactan
sitoplasma epitel alveolus
Membrana basalis: gabungan
membranbasalis kedua sel
Sitoplasma endotel

Sel alveolus dan sel


endhotel tipis organel
menumpuk di dekat nukleus
Sel alveolus zona occludens
Endotel nonfenestrated

Klinis
Emphysema ???

BATUK
Batuk suatu ekspirasi eksplosif yang
merupakan mekanisme proteksi dengan tujuan
membersihkan sekret dan benda asing dari
tracheobronchial tree (trachea, bronchus, dan
cabang-cabangnya) (Sumber: Internal Medicine
Harrison)
Mekanisme:
Batuk dapat berupa sesuatu kegiatan sadar > kita
bisa memulai batuk jika kita mau
Batuk juga bisa berupa suatu kegiatan refleks.
Merupakan refleks defensif yang memiliki: jalur
afferent dan efferen

REFLEKS BATUK
Reseptor Batuk: RAR
Jalur afferent: receptors batuk yang
terhubunga dengan serabut saraf
afferent dari N V, IX, dan X
Pusat Batuk: Batang otak
Jalur efferent melalui N. laringeus
rekurent dan N. spinalis menuju ke
otot-otot ekspirasi

MEKANISME
Inspirasi dalam diikuti oleh penutupan glotis dan relaksasi diafragma.
Kontraksi otot2 ekspirasi melawan penutupan glotis peningkatan
tekanan intrathoraks.
glotis dibuka secara mendadak tekanan dilepaskan dengan cepat
yang menghasilkan bunyi yang nyaring.
Batuk dapat dicetuskan oleh:
Eksogenus: asap rokok, debu, fumes, benda asing
Endogenus: sekret saluran nafas, isi lambung

Pencetus tersebut dapat merangsang reseptor di traktus respiratorius


atas (faring?? dan laring) dan juga pada traktus respiratorius bawah
(Tracheobrochial tree) > inhalasi dan aspirasi
Klasifikasi batuk (yang memiliki makna klinis) yaitu berdasarkan
onsetnya:
1.Batuk akut
2.Batuk kronis

PLEURA

Batas2 pengembangan pleura

Recessus Plura

Recessus
costomediastinali
s

Recessus
costodiafragmaticus

PULMO
Basis
Apex
2 Facies
3 Margo

costalis
mediastinal
is
inferior
anterio
r
posterior
radix

Hilus

Isi hilus:
A. pulmonaris (sup)
2 vena pulmonalis (inf)
Bronchus primarius (post)
Vasa2 bronchialis
Nervus & vasa limfaticus

3 lobus

Lobus
superior
Lobus
media

Fis.
horizontalis
Lobus
inferior
2
fissura
Organ2 penting di

facies mediastinalis:

Fis.
obliqua

The approximate position of the oblique fissure on a patient, in


quiet respiration, can be marked by a curved line on the
thoracic wall that begins roughly at the spinous process of
vertebra TIV level of the spine, crosses the fifth interspace
laterally, and then follows the contour of rib VI anteriorly
The horizontal fissure follows the fourth intercostal space from
the sternum until it meets the oblique fissure as it crosses rib V

Cor
Vena cava inf
Vena cava sup
Vena Azygos
esophagus

Pulmo dextra

Pulmo
Sinitra
2 lobus

superior
inferior

During quiet respiration, the approximate


position of the left oblique fissure can be
marked by a curved line on the thoracic wall
that begins between the spinous processes of
vertebrae TIII and TIV, crosses the fifth
interspace laterally, and follows the contour of
rib VI anteriorly

Facies medialis:
cor
arcus aorta
Esofagus
Aorta thoracalis

GAMBARAN RADIOLOGI THORAX SBG PENUNJANG


DIAGNOSIS

Anda mungkin juga menyukai