Anda di halaman 1dari 40

PERDARAHAN

PASCA
PERSALINAN
dr. H. Ismail Joko Sutresno, Sp.OG (K)
RSUD dr. Soehadi Prijonegoro
RSU Assalam Gemolong
PERDARAHAN PASCA PERSALINAN:

PERDARAHAN PASCA
PERDARAHAN PASCA SC
PERSALINAN PERVAGINAM
≥1000 CC
≥500 CC

PRIMER SEKUNDER

PERDARAHAN < 24 JAM PERDARAHAN > 24 JAM


SESUDAH BAYI LAHIR SESUDAH BAYI LAHIR
PENYEBAB
TONUS

TISSUE

TRAUMA

THROMBIN
PENYEBAB PERDARAHAN PASCA
PERSALINAN

PRIMER SEKUNDER

● ATONIA UTERI • SISA PLASENTA


● RETENSIO PLASENTA /SISA PLASENTA • ENDOMETRITIS
● ROBEKAN JLN LAHIR
● KEL. PEMBEKUAN DRH
● INVERSIO UTERI SUB INVOLUSIO
Gejala & Tanda Penyulit Diagnosis Kerja
Darah Segar Setelah Bayi Lahir Pucat Lemah Menggigil Laserasi Jalan Lahir
Kontraksi Uterus Baik
Plasenta Lengkap

Kontraksi Uterus (-) / Lembek Syok Atonia


Perdarahan Segera Setelah Anak Lahir Bekuan Darah Di Serviks

Plasenta Belum Lahir ≥ 30 Menit Tali Pusat Putus Ok Retensio dan


Perdarahan Segera Traksi >> (Inversio Separasi Parsial
Uteri)
Perdarahan Lanjut
Gejala & Tanda Penyulit Diagnosis Kerja

Subinvolusi Uterus Anemia Demam Metritis


Nyeri Tekan Perut Bawah Dan Uterus
Perdarahan
Lokhia Mukopurulen Dan Berbau

Uterus Tak Teraba Syok Neurogenik Pucat Inversio uteri


Lumen Vagina Terisi Massa Tampak Tali & Limbung
Pusat

Plasenta / Sebagian Kulit Ketuban Tidak Uterus Kontraksi Tinggi Sisa Plasenta
Lengkap Fundus Tetap
Perdarahan Segera
ATO N I A U T E R I
Kondisi Yang Berisiko

Polihidramnion

Kehamilan kembar

Makrosomia

Persalinan lama

Persalinan terlalu cepat

Persalinan dengan induksi

Infeksi intrapartum

Paritas tinggi
Mengenal ibu dgn kondisi berisiko
Tegakkan diagnosis kerja
Pasang infus berikan uterotonika
Pastikan plasenta lahir lengkap
Bila perlu tranfusi darah
Uji pembekuan darah
Lanjutan …

• Kompresi bimanual
eksternal
• Kompresi bimanual
Lakukan tindakan internal
spesifik • Kompresi aorta
abdominalis
• Tampon kondom
kateter
Tindakan Spesifik…
Kondom diikat dengan kateter
Cek su dah t i dak bocor ?
PENANGANAN UMUM

• Selalu siapkan tindakan • Bila syok , lakukan


gawat darurat segera penanganan
• Manajemen Aktif Kala III • Periksa kandung kemih -
• Minta pertolongan pada > kosongkan
petugas lain utk • Cari penyebab
membantu bila perdarahan
dimungkinkan • Sambil melakukan
tindakan secara cepat
Lanjutan…

● Atasi syok
● Berikan Oksitosin 10 IU im
dilanjutkan 20 IU / 1000 ml
RL/NaCl 0.9%
● Pastikan plasenta lahir lengkap,
eksplorasi jalan lahir
● Perdarahan berlanjut, uji
pembekuan darah
● Pantau keseimbangan cairan
● Sambil mencari penyebab
perdarahan
INVERSIO UTERI

PREDISPOSISI
• Meningkat pada Atonia uteri (saat tidak kontraksi)
• Meningkat bila tekanan intraabdominal atau Traksi
Tali Pusat
Masase fundus uteri
Segera ssdh plasenta lahir
(maksimal 15 detik)
ya
Uterus kontraksi? Evaluasi rutin
tidak
Evaluasi / bersihkan bekuan darah / sel.ketuban
KBI maksimal 5 menit

Pertahankan KBI 1 – 2 mnt


Uterus kontraksi? Keluarkan tangan secara hati2
Lakukan pengawasan kala IV

Ajarkan keluarga KBE Keluarkan


tangan secara hati2 Suntik ergometrin
0,2 im
Pasang infus + 20 IU Oksitosin, guyur
Lakukan KBI lagi
• Ajarkan keluarga KBE
• Keluarkan tangan secara hati-hati
• Suntik Ergometrin 0.2 mg im
• Pasang infus + 20 IU Oksitosin, guyur
• Lakukan KBI lagi

YA
UTERUS KONTRAKSI ? PENGAWASAN KALA IV
Lakukan kompresi aorta abdominalis
TIDAK
Dapat diberikan misoprostol per rektal

Rujuk ke RS untuk persiapan laparatomi


(bisa dilakukan pemasangan tampon kondom kateter)
Lanjutkan infus + 20 IU Oksitosin minimal 500 cc/jam
Sampai tempat rujukan
PENILAIAN KLINIK RETENSIO PLASENTA

SEPARASI /
PLASENTA PLASENTA
GEJALA AKRETA
INKARSERATA AKRETA
PARSIAL

Konsistensi Uterus Kenyal Keras Cukup

TFU Pusat 2 jari < pusat Pusat

Bentuk Uterus Diskoid Agak globuler Diskoid

Perdarahan Sedang-banyak Sedang Sedikit-tdk ada


Tali Pusat Terjulur Terjulur # terjulur
Sebagian
Ostium Uteri Konstriksi Terbuka
terbuka

Melekat
Separasi Plasenta Lepas sebagian Sudah lepas
seluruhnya

Syok Sering Jarang Jarang


• Peregangan Tali pusat Terkendali

• Infus Oksitosin 20 IU RL/NaCl 0.9% 40 tetes/men

• Bila perlu kombinasi Misoprostol 400 µg

• Plasenta manual

• Restorasi cairan
• Tranfusi bila perlu

• Antibiotika profilaksis

•Segera atasi komplikasi


• Perdarahan
• Infeksi
• Syok neurogenik
MANUAL PLASENTA
SISA PLASENTA

● Tegakkan diagnosis kerja


– Perdarahan
– Subinvolusi uterus
● Antibiotika profilaksi
● Eksplorasi digital → keluarkan bekuan darah /
sisa jaringan
● Serviks tertutup → aspirasi vakum manual
● Bila perlu tranfusi darah
PLASENTA AKRETA

Tegakkan diagnosis kerja

Stabilisasi pasien

Rujukan ke rumah sakit

Di rumah sakit
• Histerektomi
PERLUK AAN JALAN LAHI R
Robekan perineum

Robekan Vulva

Robekan dinding vagina

Robekan serviks

Ruptura Uteri

Robekan Perineum Tk I , II , III , IV


PENA NGANA N
R OBEKAN J ALAN LAHIR

Pasang kateter

Pilih benang jahit terbaik

Rapatkan / rapikan ujung luka

Jahitan tunggal jarak 1 cm dan jelujur


• Aproksimasi
• Atasi perdarahan
• Tidak ada dead space
• Lapis demi lapis
PERLUK AAN JALAN LAHIR

Hematoma Vulva

Robekan dinding vagina

Robekan serviks
Gangguan pembekuan darah →
konsul dokter spesialis penyakit dalam
MENGAPA PERLU
MANAJ EMEN AKTIF KALA III ? ?

Proses persalinan Kala III bisa berjalan


sendiri / fisiologis

Mengingat Kematian Ibu Bersalin -


perdarahan Pasca Persalinan - atonia
uteri - retensio plasenta

Upaya terbaik - pencegahan -


PENATALAKSANAN AKTIF KALA III
PRINSIP MANAJEMEN AKTIF
KALA III

Masase uterus
setelah plasenta
Peregangan lahir
Talipusat Terkendali
(Controlled Cord
Traction)
Pemberian
uterotonika
sebelum plasenta
lahir
MANFAAT MANAJEMEN AKTIF
KALA III

Kala III lebih singkat

Uterotonik memperbaiki kontraksi uterus

Jumlah perdarahan lebih sedikit

Angka kejadian Retentio Plasenta menurun


A • A sk for help

A • A irway

B • B reathing

C • C irculation

D • D rug
• T onus
• T issue
• T rauma
• T hrombin
• I nversio uteri

Anda mungkin juga menyukai