PENGERTIAN

• BAHASA : CANTUM / HIMPUN

• ISTILAH :
AKAD YANG MENGHALALKAN
PERSETUBUHAN ANTARA LELAKI DAN
PEREMPUAN MENGIKUT SYARAT YANG
TERTENTU. Firman Allah s.w.t
 Firman Allah Taala
                                  

          

 Terjemahan
• 32. Dan kahwinkanlah orang-orang bujang (lelaki dan perempuan)
dari kalangan kamu, dan orang-orang Yang soleh dari hamba-
hamba kamu, lelaki dan perempuan. jika mereka miskin, Allah
akan memberikan kekayaan kepada mereka dari limpah
kurniaNya kerana Allah Maha Luas (rahmatNya dan limpah
kurniaNya), lagi Maha mengetahui.
•  
• dari kalangan kamu, dan orang-orang Yang soleh dari hamba-
hamba kamu, lelaki dan perempuan. jika mereka miskin, Allah
akan memberikan kekayaan kepada mereka dari limpah
kurniaNya kerana Allah Maha Luas (rahmatNya dan limpah
kurniaNya), lagi Maha mengetahui.
HUKUM KETERANGAN
HARUS - seseorang yg seimbang perasaannya,
jika tidak berkahwin tidak akan
melakukan zina, jika berkahwin tidak
akan menzalimi isterinya
WAJIB -Mampu tunaikan nafkah zahir batin
-Takut terjerumus kpd zina walaupun
dengan berpuasa
SUNAT -Mampu zahir batin dan ingin kahwin
-Tidak bimbang buat zina

MAKRUH - Bimbang tdk dapat melaksanakan

tanggung jawab / tdk mempunyai
keinginan utk berkahwin sebab lemah
sahwat ,penyakit atau terlalu tua
HARAM - tak mampu nafkah zahir batin atau
 HIKMAH
PERKAHWINAN
• Menjamin Kesihatan

• Memenuhi tuntutan rohani dan jasmani

• Menjalinkan silaturrahim

• Mengembangkan zuriat dan keturunan yg

soleh
SUAMI RUKUN NIKAH

ISTERI

SAKSI

WALI

AKAD
 SUAMI
• Dihalalkan
berkahwin
( bukan muhram)
• Mestilah
ditentukan orgnya
• Bukan dlm ihram
haji & umrah
 Isteri
• Bukan org yg
diharamkan
berkahwin
(sementara /
selama-lamnya)
• Org yg tertentu
• Tdk berada dlm
ihram hj/Umrah
 WALI
• Islam • Selamat dari penyakit
• Berakal yg merosakkan
• Baligh penglihatan
• Safih ( bodoh)
• Lelaki ( Jumhur
Ulama) • Tdk dlm ihram
• Adil (tdk melakukan hj./umrah
dosa besar &
berterusan malakukan
dosa kecil &
menjatuhkan maruah
 Dua orang saksi
• Islam
• Berakal
• Lelaki
• Adil
• Boleh mendengar
• Boleh melihat
 Sighah(ijab & kabul)
• Hendaklah menggunakan perkataan
“Nikah/tazawij”
• Menggunakan lafaz yg sorih
• Tdk diselangi dgn perkataan yang lain
/diam yang lama
• Berlaku pada masa itu juga &tdk terikat
dgn syarat yg tertentu
• Tdk terikat dgn masa tertentu
AKAD
 Cth lafaz
sighah(ijab&kabul)
• Ijab( pernyataan yg dilafazkan oleh wali
/wakilnya) cth
• Aku NIKAHKAN dikau dgn ……..dgn
maskahwinnya ……..tunai
• Qobul(pernyataan yg dilafazkan oleh
pengantin lelaki) cth
• Aku terima NIKAH dengan……..dengan
maskahwinnya ………..tunai
SAKSI AKAD WALI

PENGANTIN LELAKI PENGANTIN PEREMPUAN

 Susunan wali
1-Bapa
2-Datuk sblh bapa dan ke atas

3-Saudara lelaki seibu sebapa

Saudara lelaki sebapa

4-Anak saudara lelaki seibu sebapa hingga

kebawah
5-Anak saudara lelaki sebapa hingga kebawah
6-Bapa saudara seibu sebapa hingga ke atas
 Susunan wali

• Bapa saudara sebapa hingga ke atas

• Anak lelaki bapa saudara(sepupu)seibu
sebapa hingga kebawah
• Anak lelaki bapa saudara (sepupu)sebapa
hingga ke baah
• Tuan kepada hamba yg dimerdekakan
• Hakim atau sultan termasuk orang yg
dilantik oleh sultan seperti kadi
SEBAB KUASA WALI NASAB BERPINDAH KEPADA .1
:WALI HAKIM
1. Tiada wali mengikut susunan
2. Wali akrab ghaib dan tidak dapat dihubungi
3. Wali tinggal tempat yang jauh lebih dua marhalah
4. Wali akrab dalam tahan yang tidak boleh dihubungi
5. Wali sedang dalam ihram
6. Wali enggan mewalikan perempuan tersebut
7. Wali bersembunyi
 Bahagian wali
• Wali mujbir

• Wali aqerab

• Wali abe’ad

• Wali hakim
 Wali mujebir
• Orng yg berhak mengkahwinkan
perempuan yg masih gadis tanpa perlu
meminta keizinannya seperti bapa dan
datuk sebelah bapa
 SYARAT
SYARAT WALI
WALIMUJBIR
MUJBIRMENGAHWINKAN
MENGAHWINKAN
ANAKNYA
ANAKNYATANPA
TANPAMINTA
MINTAIZIN
IZIN

-Tidak ada permusuhan antara anak dengan bapa

-Lelaki tersebut sekufu (sesuai) dengan anaknya
-Mas kahwin tidak kurang dari mas kahwin saudaranya.
-Tidak mengahwinkan anaknya dengan orang yang
tidak mampu membayar mas kahwin
-Tidak mengahwinkan dengan lelaki yang akan
mendatangkan kemudaratan kepada anakmya atau
lelaki tersebut tidak mampu menanggung nafkah atau
sangat tua
 Wali Aqerab
• Orng yg hampir dgn perempuan
/isteri seperti datuk sebelah
bapa,bapa ,& saudara lelaki
 Wali Abe’ad
• Disebut sebagai wali yang jauh iaitu
wali selain drp bapa ,datuk sebelah
bapa dan saudara lelaki
 Wali Hakim
• Iaitu sultan atau orang yg telah
dilantik oelh sultan seperti Qodi
Tajuk
Tajuk seterusnya
seterusnya
Ciri-ciri bakal isteri & suami
 Konsep melihat dan meminang
• 1-Melihat calon isteri( merisik)
• Harus
• Bahagian : muka & tapak tangan
• 2-Meminang
• Iaitu seseorang lelaki menzahirkan
hasratnya untuk memperisterikan
seseorang perempuan terhadap
walinya(bapa)
• Hasrat itu boleh samada secara
langsung /wakil
• Hukumnya : sunat
Melihat
Melihat bakal
bakal isteri
isteri hukumnya
hukumnya
HARUS
HARUS dengan
dengan tujuan
tujuan

Untuk
Untuk ketenangan
ketenangan kepada
kepada bakal
bakal
suami
suami
 Untuk
Untuk mencapai
mencapai keharmonian
keharmonian
rumah
rumah tangga
tangga
 Kepuasan
Kepuasan dan
dan mengelak
mengelak
pergaduhan
pergaduhan jika
jika
bukan
bukan pilihan
pilihan sendiri.
sendiri.
• 3- bertunang
• Dlm tempoh bertunang pergaulan
masih lagi dibatasi hukum-hukum
syarak
• 4- Nikah (kahwin)
• Seseorang lelaki & perempuan sudah
diakadkan dan sah menjadi suami
isteri apa yang dilarang telah
dihalalkan oleh syarat seperti melihat
aurat ,pergaulan & jimak
Kalau berpacaran
 Ciri-ciri wanita utk
dikahwini
• Berdasarkan hadis atas 4 sebab
• - Harta ,keturunannya,
• - kecantikannya,
• - agamanya (pilihlah yang kuat pegangan
agamanya)
• - bukan dari kaum kerabat yg dekat
• - sekufu ( sesuai /setaraf /sama darjat)
• - anak dara
 PEREMPUAN HARAM
DIKAHWINI

HARAM SEMENTARA(muaqod) HARAM SELAMANYA(muabad)

KETURUNAN PENYUSUAN
1. Perempuan di talak 3
2. Perempuan bersuami
3. Ppuan dalam idah
4. Ppuan hamil zina
5. Ppuan bukan islam PERSEMENDAAN
6. Kumpul isteri dgn
mahram dlm 1 masa
7. Lelaki beristeri 4
8. Perempuan musyrik
 HARAM SELAMANYA
• FAKTOR KETURUNAN/DARAH/NASAB

• FAKTOR PENYUSUAN

• FAKTOR
PERSEMENDAAN/PERKAHWINAN
• /MUSAHARAH
 FAKTOR KETURUNAN

1. Ibu ,nenek sebelah bapa & ibu dan ke atas

2. Anak perempuan ,cucu dan ke bawah
3. Adik beradik perempuan seibu sebapa, sebapa
atau seibu sahaja.
4. Emak saudara sebelah bapa dan sebelah ibu ke
atas.
5. Anak saudara daripada adik beradik ( L & P)
seibu sebapa, seibu dan ke bawah
 FAKTOR PENYUSUAN
1. Ibu susuan dan ke atas.
2. Anak susuan dan ke bawah
3. Adik beradik susuan.
4. Emak saudara susuan dan ke atas (adik
beradik ibu susuan dan adik beradik
suaminya).
5. Anak saudara susuan dan ke bawah (anak
kepada adik beradik susuan).
 PERKAHWINAN
/PERSEMENDAAN/MUSAHARAH
1. Ibu tiri dan ke atas yg telah disetubuhi.
2. Isteri anak (menantu perempuan) dan
isteri cucu lelaki dan kebawah yg telah
disetubuhi
3. Ibu mertua dan ke atas.
4. Anak tiri dan ke bawah apabila
disetubuhi ibunya.
TAJUK SETERUSNYA

MAHAR
 MAHAR
• PENGERTIAN :
Pemberian wajib suami kepada isteri
disebabkan akad nikah
• HUKUM :
Wajib sebagai tanda penghargaan ,
tanggungjawab dan kasih sayang.
 DALIL

Dari Firman Allah

                              

4. Dan berikanlah kepada perempuan-perempuan itu maskahwin-

maskahwin mereka sebagai pemberian Yang wajib. kemudian jika
mereka Dengan suka hatinya memberikan kepada kamu sebahagian
dari maskahwinnya maka makanlah (gunakanlah) pemberian (yang
halal) itu sebagai nikmat Yang lazat, lagi baik kesudahannya.
 JENIS MAHAR

MAHAR MUSAMMA MAHAR MITHIL

• Mahar yang disebutkan dlm
•Mahar yang ditentukan kadar
akad yg ditentukan kadar
Mengikut saudara
dan persetujui oleh
Perempuan isteri
kedua-dua pihak
 HIKMAH MAHAR
 MENZAHIRKAN KEIKHLASAN PENERIMA SUAMI
TERHADAP ISTERI

 MEMULIA MENGIKTIRAF MENINGKATKAN

TARAF PEREMPUAN

 BERMULANYA TANGGUNGJAWAB SUAMI

 DAPAT MENGURUS & MENYEDIAKAN

KEPERLUAN RUMAHTANGGA DENGAN BAIK
 WALIMATUL ‘URUS
• Bahasa : Berkumpul
• Syara’
• Iaitu jamuan atau kenduri yg diadakan sempena majlis
perkahwinan dgn tujuan memberitahu org ramai
tentang perkahwinan tersebut

HUKUM
- Mengadakan kenduri : sunat muakad
- Menghadiri kenduri : wajib
 WALIMATUL ‘URUS
Hukum mengadakan :sunnat muakad

Hukum menghadiri : Wajib

Dalil : Daripada Anas bin Malik bahawa Nabi telah

melihat warna kuning pada Abdul Rahman bin
Auf. Lalu baginda bertanya: Apakah ini? Jawab
Abdul Rahman : Ya Rasulullah sesungguhnya saya
telah berkahwin dengan seorang perempuan
,maharnya emas seberat sebiji tamar . Maka
Sabdanya : Allah telah memberkati engkau .
Berkendurilah walaupun dengan sebelih seekor
biri-biri
 ADAB KENDURI
KAHWIN
1. Tiada unsur pembaziran
- sebaiknya dibuat sederhana.
- elak belanja sehingga berhutang
2. Tiada unsur maksiat
- contoh : persembahan nyanyian
mendedahkan aurat / bersanding
3. Tiada unsur khurafat
- contoh : upacara menepung tawar untuk
mengelakkan bala
 ADAB KENDURI
KAHWIN
4-Tiada unsur minuman /makanan haram
- Daging babi dsb.
- Arak dan minuman sejenisnya
5-Layanan yg sama kpd tetamu yg hadir
- Tidak membezakan tetamu yg hadir
samada miskin / kaya
 HIKMAH KENDURI

• Sebagai tanda kesyukuran kerana

telah membina ikatan perkahwinan
• Untuk menghebahkan kepada orang
ramai bahawa pasangan telah sah
bernikah
• Bagi mengeratkan silaturrahim antara
keluarga pengantin
TANGGUNG
TANGGUNG JAWAB
JAWAB
SUAMI
SUAMI ISTERI
ISTERI
 TANGGUNGJAWAB
SUAMI ISTERI
• SUAMI
- BERI NAFKAH ZAHIR DAN BATIN
- BERI DIDIKAN KPD ISTERI DAN
ANAK
- BERI LAYANAN YG BAIK
- BERLAKU ADIL
 TANGGUNGJAWAB
SUAMI ISTERI

• ISTERI
- TAATI SUAMI
- PELIHARA KEHORMATAN DIRI
- JAGA HARTA SUAMI
- MEMINTA IZIN
- MENDAHULUI KEPERLUAN SUAMI
- BERTERIMA KASIH
 TANGGUNGJAWAB
BERSAMA
• Memelihara dan mendidik anak
• Mengekalkan kasih sayang
• Menguruskan rumahtangga
 HAK
BERSAMA
• Pergaulan yg halal (hak istimtak)
• Sabitan nasab
• Hak waris mewarisi
• Harta perkongsian
NAFKAH
 PENGERTIAN NAFKAH
• Bahasa : Mengeluarkan sesuatu utk
kebaikan
• Istilah : Memberi perbelanjaan kepada
orang-orang dibawah tanggungannya
seperti tempat tinggal, makan minum,
pakaian
 JENIS & KADAR NAFKAH
• “Islam tidak menetapkan kadar yang
sepatutnya tetapi disyaratkan mencukupi
dangan mengambil kira kemampuan suami
• Tempat tinggal yg sesuai
• Makan minum
• Pakaian
• Ubat ubatan & rawatannya
 SEBAB HILANG KELAYAKAN
MENDAPAT NAFKAH
• Kematian
• Nusuz
• Murtat
MUT’AH
 KADAR MUT’AH
• Bahasa ; sesuatu yg menggembirakan
• Istilah : Harta yg wajib dibayar oleh
suami kepada isteri yg telah
diceraikan atas kehendak suami
 Hukum & Kadar
• Hukum wajib
• Kadar : “ Menurut Ibnu Abbas
setinggi-setinggi mutah adalah
seorang hamba kemudian yg kurang
drp itu adalah pakaiannya
• Kesimpulan : Mutah adalah wajib
tetapi kadarnya tidak ditetapkan
mengikut kemampuan bekas suami
Pendapat Imam Syafie
• Hukum Mut ah wajib
• Diberikan kepada setiap perempuan yg
ditalak
• Samada disetubuhi / belum
• Mahar ( belum disetubuhi )= ½ drp mahar
yg disebut pada akad
• Mutah ( telah disetubuhi) = menurut ibnu
Abbas
Firman Allah Taala
Maksud
 KEPENTINGAN
MUT,AH/HIKMAH/SEBAB
• Memberi ketenangan
kepada bekas isteri
• Mengurangkan tekanan
• Mendorong suami rujuk
kembali
• Sebagai menghargai
jasa isteri
• Untuk isteri memulakan
hidup baru