Organ yang ditutupi peritoneum hampir semuanya terlapisi kecuali pada lokasi
tertentu seperti jalan masuknya vessel yang dapat disebut sebagai intraperitoneal
organ.
Greater omentum :
Paling besar
Membungkus transverse colon dan small intestine (seperti apron jaringan lemak)
Terdiri dari 4 lapisan
Melekat dengan bentuk memanjang di stomach dan duodenum lalu memanjang ke bawah
anterior ke small intestine lalu kembali memanjang keatas dan menempel ke transverse colon
Terdapat banyak kelenjar getah bening
Falciform ligament :
Berbentuk sabit
Melekatkan liver ke dinding abdomen anterior dan
diafragma
Liver hanya satu-satunya organ yang melekat ke dinding
abdomen anterior
Lesser omentum :
Dua lipatan serosa pada lambung dan duodenum,
menghubungkan lambung dan duodenum dari liver
Mesenteri
Berbentuk seperti kipas
Melekatkan small intestine ke dinding abdomen posterior
Memanjang dari dinding abdomen posterior ke sekitar small intestine dan
kembali ke tempat awal
Membentuk dua lapisan, diantara dua lapisan tersebut terdapat pembuluh
limfatik, pembuluh darah, dan kelenjar getah bening.
Mesocolon:
Lipatan peritoneum yang mengikat large intestine ke dinding posterior
abdomen
Terdapat pembuluh darah dan limfatik yang menuju intestine
Mesenteri dan mesocolon sama-sama menahan intestine namun tetap
memungkinkan pergerakan kontraksi dari organ-organ tersebut.
Inervasi
Visceral peritoneum sensitif
Parietal peritoneum sensitive terhadap stretch & tearing.
terhadap nyeri, tekanan,
temperature & sentuhan Disuplai oleh autonomic afferent
nerves yang mengsuplai viscera.
Parietal peritoneum disuplai
oleh:
NB. Parietal peritoneum dari
T7-- T12,L1 nerve pelvis di suplai oleh Obturator
nerve.
phrenic nerve.
Fungsi
Tempat melekatnya organ-organ dalam peritoneal cavity.
Pergerakan peristaltik
perforasi
Apendisitis perforasi
typhus abdominalis
trauma organ
peritonitis yang disebabkan infeksi kuman
mycobacterium Tuberculosis
Infective –
Penyebab tersering peritonitis : bakteri
Non-infective –
Kebocoran dari cairan tubuh yang steril ke peritoneum yang menyebabkan
peritonitis
E coli (40%)
K pneumoniae (7%)
Pseudomonas species (5%)
Primary Gram-negative Third-generation cephalosporin
Proteus species (5%)
Streptococcus species (15%)
Staphylococcus species (3%)
Anaerobic species (<5%)
E coli
Gram-negative Enterobacter species
Klebsiella species
Proteus species
Streptococcus species Second-generation cephalosporin
Gram-positive
Enterococcus species Third-generation cephalosporin
Penicillins with anaerobic activity
Secondary
Quinolones with anaerobic activity
Bacteroides fragilis Quinolone and metronidazole
Other Bacteroides species Aminoglycoside and metronidazole
Anaerobic Eubacterium species
Clostridium species
Anaerobic Streptococcus species
Secondary:
Karena adanya kontaminasi organisme dari GI atau GU ke peritoneal space
akibat penembusan dari mucosal barrier
Tertiary:
clinical peritonitis and tanda sistemik dari peritonitis menetap setelah
treatment dari secondary peritonitis.
Esophagus
Boerhaave syndrome
Malignancy
Trauma (mostly penetrating)
Iatrogenic*
Stomach
Peptic ulcer perforation
Malignancy (eg, adenocarcinoma, lymphoma,
gastrointestinal stromal tumor)
Trauma (mostly penetrating)
Iatrogenic*
Duodenum
Peptic ulcer perforation
Trauma (blunt and penetrating)
Iatrogenic*
Biliary tract
Cholecystitis
Stone perforation from gallbladder (ie, gallstone
ileus) or common duct
Malignancy
Choledochal cyst (rare)
Trauma (mostly penetrating)
Iatrogenic*
Pancreas
Pancreatitis (eg, alcohol, drugs, gallstones)
Trauma (blunt and penetrating)
Iatrogenic*
Small bowel
Ischemic bowel
Incarcerated hernia (internal and external)
Closed loop obstruction
Crohn disease
Malignancy (rare)
Meckel diverticulum
Trauma (mostly penetrating)
Large bowel and appendix
Ischemic bowel
Diverticulitis
Malignancy
Ulcerative colitis and Crohn disease
Appendicitis
Colonic volvulus
Trauma (mostly penetrating)
Iatrogenic
Uterus, salpinx, and ovaries
Pelvic inflammatory disease (eg, salpingo-
oophoritis, tubo-ovarian abscess, ovarian cyst)
Malignancy (rare)
Trauma (uncommon)
Clinical features
Pain
Hebat dan terus menerus
Diperburuk oleh gerakan
Diperingan dengan berbaring diam
Vomiting
Tympanic abdomen dengan penurunan bowel sounds
Tidak dapat kentut dan bab
Produksi urin berkurang
ABC
Oxygen
Fluid resuscitation
IV antibiotics
Analgesia
Surgery
Terapi non operatif termasuk;
(1) pemberian antimikroba sistemik,
(2) perawatan intensif,
(3) pemberian nutrisi yang cukup,
(4) terapi modulasi respon inflamasi
Single drug
Cefotixin 8-16 g
Cefotetan 4 g
Ceftizoxime 4-6 g
Ampicillin/sulbactam 12-18 g
Ticarcillin/clavulanate 12.4-18.6 g
Double drug
Gentamicin + 5 mg/kg
Clindamycin or 2.4-3.6 g
Metronidazole 2g
Triple drug
Gentamicin + 2.4 - 3.6 g
Clindamycin or 2g
Metronidazole 4-6 g
Preoperatif dan operative:
Resusitasi cairan
Oksigen dan bantuan ventilasi
Pemasangan NGT
Pemantauan vital sign
Evaluasi biokimia periopertif
Pemberian antimikroba
Pengendalian suhu
Komplikasi
Komplikasi dini
Septikemia dan syok septik
Syok hipovolemik
Sepsis intra abdomen rekuren yang tidak dapat dikontrol dengan
kegagalan multi sistem
Abses residual intraperitoneal
Komplikasi lanjut
Adhesi (perlengketan)
Obstruksi intestinal rekuren
Lamanya peritonitis :
< 24 jam : > 90 %
24 - 48 jam : 60%
> 48 jam : 20 %
THANK YOU
Pelvic Abscess
Jarang namun komplikasi post op yang paling serius
WBC: 20,000/mm
ESR
Ultrasonography and CT scan
Terlokalisasi
Therapeutic Irradiation
Median : 60 tahun
Gambaran klinis
Abdominal Distension
Nausea, Anorexia
Weight Loss
Bowel Obstruction
Cytoreductive Surgery
Clinical features:
abdominal distension
Pain, nausea and vomiting
Increasing abdominal girth
ascites
elevated serum levels yaitu cancer antigen CA-125
Multiple nodules di omentum
Cytoreductive Surgery
Chemotherapy
(Cisplatin,Taxol based)
Primary Peritoneal Serous Borderline Tumor
Jarang, benign