Panahon ng mga

Hapones
1 Presentation title 20XX
 KALIGIRANG
PANGKASAYSAYAN
Mula 1942 hanggang 1945
Ikalawang Digmaang Pandaigdig

2 Presentation title 20XX

 Bakit nga ba tayo sinakop ng mga
Hapones
“Tayo ay nasa isalalim ng kolonya ng Estados Unidos”

• Ngunit para sa karamihang manunulat ng Pilipino, isang biyaya sa

larangan nga panitikanng bansa ang pangyayaring ito. Sumibol nang
lubos ang Panitikan ng bansa sa panahong itodahil ipinagbawal ng
namumunong Hapon ang pag gamit ngikang ingles at itinaguyod ang
pagpapayaman sa panitikangamit ang mga katutubong wika sa bansa at
sinunog din ang mga aklat na nasusulat sa ingles upangmasigurong hindi
mababahiran ng kanluraning ideya angpanitikang nililikha.
3 Presentation title 20XX
Pagpasok ng militar ng Hapon sa Maynila
Enero 2 1942
• Sumuko ang Bataan sa puwersa ng mga
Hapones noong Abril 9, 1942. Ang mga
bilanggo ng digmaan ay pinaglakad ng
mga Hapones (ang tinatawag na Martsa
ng Kamatayan) papunta sa isang kampo
ng konsentrasyon sa Capas sa
lalawigan ng Tarlac.
4 Presentation title
Pagpapalaya sa Pilipinas sa panahon ng
mga Hapones
Oktubre 1944
• Nagsimula ang digmaan ng pagpapalaya sa
Pilipinas mula sa mga Hapones nang lumapag
ang mga puwersa ni Douglas MacArthur sa
Leyte.
• Naproklama bilang bagong pangulo ng Pilipinas si
Sergio Osmeña nang mamatay si Manuel
Quezon.
• Nasukol ng mga Amerikano ang mga puwersang
militar ni Heneral Homma sa Lalawigang
Bulubundukin (Mountain Province), na napilitang
sumuko noong mabigo ang mga ito sa tinatangka
nilang pagtakas.
20XX
 MGA PAGBABAGO
PAGBABAGONG PAMPULITIKA
Sa ilalim ng Republika, lahat ng mga nanungkulan sa pamahalaang Pambansa at lokal ay
pawang Pilipino, ngunit hindi maaaring tumutol sa bawat naisin ng mga opisyal na sundalong
Hapon na nakatalaga at nagmatyag sa bawat kilos nila. Liga militar na Hapones ang nagpapatakbo
ng pamahalaan.

KALIBAPI
Nag-organisa ang mga awtoridad ng military ng Hapon ng bagong istraktura ng pamahalaan sa
Pilipinas at itinatag ang KALIBAPI (Kapisanan sa Paglilingkod sa Bagong Pilipinas). Naghalal
ang KALIBAPI ng mga kaanib ng Pambansang Asembleya at noong ika-23 ng Setyembre, 1943,
sa pang-unang pagtitipon ng Asembleya ay nahalal na Pangulo ng Republikang tinatangkilik ng
Hapon si Jose P. Laurel.

Puppet Government
- Tinaguriang pamahalaan ng mga Hapones
- Pinamunuan ni Jose P. Laurel
5 - Sunod-sunuran lang ito sa kagustuhan ng Panahon
mga ngHapones
Hapon . 2023
AGBABAGONG PANGKABUHAYAN
Lumaganap ang mga Pilipino ng gutom sa tatlong taong pananakop ng mga Hapon.
Kinumpiska ang mga ani, mga minahan, pabrika at mga lagak sa bangko. Ang mga
tao, babae man at bata, ay pinilit gumawa para sa mga sundalong Hapon. Kaya
maraming tao ang nagutom at namatay sa labis na parusa ng mga sundalong Hapon.

Kahirapan
Lumaganap ang kahirapan dahil sa:
a. Pagtigil ng mga manggagawa at magsasaka sa pagtratrabaho sa takot na
maging biktima sa pagmamalupit ng mga Hapones.
b. Pagtaas ng presyo ng mga bilihin dahil sa kakulangan ng suplay ng mga
pangunahing pangangailangan.
Mickey Mouse Money
Ito ang pinalabas na salapi ng mga Hapon. Tinawag din itong “gurami”. Ito ay
malalaking papel at maliit ang balyu at isinisilid na lamang sa bayong sapagkat wala
namang ganoong mabibili sa palengke sa panahon na iyon.

6 Panahon ng Hapon 2023

 PAGBABAGONG PAN-KULTURA
• Sa panahon ng mga hapones ay ipinatupad nila ang mga curfew sa mga probinsya. Mapili rin
sila pagdating sa paglalathala ng mga pahayagan.

• Bawal ang pagpapalimbag ng babasahing Ingles at ipinaturo sa mga paaralan ang wikang
Tagalog at Niponggo

• Nagpalabas sila ng mga dokumentaryo tulad ng “Song of the Orient” at The Dawn of
Freedom” tungkol sa pagwawagi ng mga hapones sa Bataan at Corregidor.

• Pinatutugtog din nila ang “Awit sa Paglikha ng Bagong Pilipinas” kapalit ng “Lupang
Hinirang” sa mga opisyal na gawain at pagtitipon.

• Bilang karagdagan, ang mga Hapon ay naging mahigpit sa pagsasahimpapawid ng mga balita
mula sa mga amerika at kanluran. Inatasan din itong tumutok sa lokal na istasyon ng radyo
para sa mga lecture tungkol sa kahalagahan ng pakikipagtulungan ng mga Pilipino sa
patakaran ng Hapon.

7 Panahon ng Hapon 2023

 PAGBABAGONG PAN-KULTURA
• Noong 1942, nilikha ang Commission of Education, Health, and Public Welfare sa bisa ng
Military Order No. 2 ng pamahalaang hapones. Binuksan ang mga institusyong naghahanda
sa mga guro sa layuning magkaroon ng sapat na gurong may Pilipino-Asyanong oryentasyon.
• Ipinagbabawal ang pagtuturo ng wikang Ingles at sa halip ay ang pagtuturo ng Niponggo at
pagtuturo ng wikang Filipino.
• Ipinaalis ng mga hapones ang mga pahina ng mga aklat na mayroong pahiwatig ng kulturang
kanluran.
• Dahil sa pagbabawal ng hapones sa paggamit ng ingles, naging masigla ang pagsusulat ng
mga Pilipino sa wikang tagalog. Ang kalagayan ng panitikan sa panahon ng hapones ay
naging masigla. Ito ay itinuring gintong panahon ng Pilipino dahil mas naging Malaya ang
mga ito kaysa sa panahon ng amerikano.
• Ang mga aklat ng ingles ay ipinasunog upang masigurong hindi mababahiran ng kanluraning
ideya ang mga Pilipino.

8 Panahon ng Hapon 2023

 PAGBABAGONG PAN-EDUKASYON
Ang programang pang-edukasyong isinulong ng mga Hapones sa ating bansa noon ay
pagkakaisa ng mga Asyano laban sa mga impluwensiya ng kulturang kanluran. Narito ang ilan
sa kanilang patakarang pang-edukasyon:

1. Pagtuturo ng Tagalog, kasaysayan ng Pilipinas, at edukasyong pag-uugali

2. Pinahalagahan ang pag-aaral ng agrikultura, pangingisda, medisina
3. Pagpapalawak ng mga prinsipyo ng Greater East Asia Co Prosperity Sphere
4. Palaganapin ang kulturang Pilipino at pagtaguyod ng edukasyong bilingual
5. Pagtuturo ng vocational education sa elementarya
6. Pagtuturo ng pagpapahalaga sa paggawa
7. Pagpapahalaga at pagpapaunlad sa kulturang Pilipino
8. Pagtuturo ng wikang Niponggo at pagtigil sa paggamit ng Ingles
9. Pagsulong ng nasyonalismo

Bagama't maganda ang motibo para sa sektor ng edukasyon, ito ay nawalan ng saysay dahil
napasailalim sa mga dayuhan ang ating bansa.

9 Panahon ng Hapon 2023

 MGA URI NG AKDA SA
PANAHON NG MGA
HAPON
 
10 Panahon ng Hapon 2023
 PANULAAN
HAIKU TANAGA
• May 17 na pantig at 3 na taludtod • May sukat at tugma
• Masining at matalinghaga ang • 7 pantig sa bawat taludtod
pagpapahayag
Halimbawa:
Halimbawa: Palay
Tutubi (Ildefonso Santos)
(Gonzalo K. Flores) Palay siyang matino,
Hila mo’y tabak. Nang humangi'y yumuko;
Ang bulaklak, nanginig! Ngunit muling tumayo,
Sa paglapit mo Nagkabunga ng ginto.

11 Panahon ng Hapon 2023

 NOBELA
- Hindi maunlad ang nobela dahil sa kakapusan ng
papel.

Halimbawa:
Ang Tatlong Maria ni Jose Esperanza Cruz

Presentation title 12 20XX

 DULA
 
  layunin ay itanghhal sa
• Ito’y isang akdang pampanitikan na ang
pamamagitan ng pananalita, kilos at galaw and kaisipan ng may akda.

• Sa panahong ito, bumagsak ang dulang seryoso at tinangkilik ang mga

pelikula ng Amerikano na katatawanan, awit at sayaw.

Legitimate- ay binubuo ng mga dulang sumusunod sa kumbensyon

ng pagsusulat at pagtatanghal.
Illegitimate- ay mas kilala sa tawagg na stage shows

13 Panahon ng Hapon 2023

 - Maraming pagtatanghal ang may mga paksang katawa-tawa upang ikubli ang
mga kapintasan ng mga hapones tulad ng pangunguha ng ari-arian sa mga
Pilipinong nabibilang o nangungurakot.
- Naging libangan para sa mga tao upang makalimot sa kawalan at karahasan

HALIMBAWA

Sino Ba Kayo? ni Julian C. Balmaceda

Pitong Taon ni Fidel Sicam
Pugo at Tugo (mga artista)
 

 
14 Panahon ng Hapon 2023
 MAIKLING KWENTO
 Ito’y isang akdang pampanitikang likha ng guniguni at
bungang-isip na hango sa isang tunay na pangyayari sa
buhay.
 Ito ay nababasa sa isang tagpuan, nakapupukaw ng
damdamin, at mabisang nakapagkikintal ng diwa o
damdaming may kaisahan.

15 Panahon ng Hapon 2023

 Muling pagbubukas ng “Liwayway”
Ang lingguhang “liwayway na nagmula sa Panahon ng
mga Amerikano ay muling nabuksan sa
Panahon ng Hapon ngunit ang tagapangasiwa
nito ay isang Hapones. Siya ay si Kin Ichi Ishikawa.
 
• Ang mahigpit na pagbabantay ng panitikan sa panahon ng hapon
ay naging isang epektibong panahon para mapaunlad ang panitikang
Pilipino sapagkat bukod sa paghihigpit ng mga hapones sa mga
nailalathalang mga akda ay mahigpit din nilang ipinatupad na ang
wikang gagamitin sa lahat ng nailalathala sa Pilipinas ay ang wikang ating
kinagisnan.
Kin Ichi Ishikawa (Journalist)

16 Panahon ng Hapon 2023

 MGA HALIMBAWA
 
 Uhaw ang Tigang na Lupa ni Liwayway A. Arceo
 Nagbibihis na ang Nayon ni Brigido C. Batungbakal
 May Umaga Pang Daratal ni Serafin Guinigundo
 

17 Panahon ng Hapon 2023

 SANAYSAY
Ang sanaysay ay isang uri ng panitikan na
naglalayong magpahayag ng kaisipan, opinyon, o mga
karanasan sa isang organisadong paraan.
 

18 Panahon ng Hapon 2023

 Mahigpit na pinagbabawal ang paggamit ng wikang Ingles at maging ang
paggamit ng mga aklat o anomang peryodikong may kaugnayan sa Amerika.Unti-
unting nasakop ng mga Hapones ang Pilipinas noon kaya umigting din ang pang
aabuso sa mga kababaihan at lumaganap ang rape na gawa ng kanilang sundalo.
 
Sa panahon ng pananakop ng mga Hapon ipinagamit ang mga katutubong
wika sa pagsulat ng mga akdang pampanitikan. Hindi naging makatao ang
pananakop ng mga Hapon sa bansang Pilipinas subalit sa kabila ng karahasan at
pang-aabuso sa karapatang pantao lalo na sa mga kababaihan ay naging
makabuluhan ang maikling kuwento o panitikan sa panahon na ito.
 

19 Panahon ng Hapon 2023

 Mga Katangian ng Akda
"GINTONG PANAHON NG PANITIKANG PILIPINO” 

• Sumibol nang lubos ang panitikan ng bansa sa bansang dahil ipinagbabawal ng

namumunong Hapon ang paggamit ng wikang Ingles at itinaguyod ang pagpapayaman
sa panitikan gamit ang mga katutubong wika ng bansa.
• Sinunog din ang mga aklat na nasusulat sa Ingles upang masigurong hindi mababahiran
ng kanluraning ideya ang panitikang nililikha.
 

20 Panahon ng Hapon 2023

 TEMA NG PANITIKAN SA PANAHON NG
HAPON
• Sumesentro sa buhay sa lalawigan o pagsasaka o pangingisda.
• Ugali ng mga Hapon na masipag magtrabaho.
Sumesentro sa Pagka-makabayan. Pag-ibig, kalikasan
• Pananampalataya at sining
• Ugali ng hapon na pagiging tapat sa kanilang bansa at
pagkaroon ng dangal sa sarili at bansa.

21 Panahon ng Hapon 2023

 Mga Tanyag na
Manunulat sa
Panahon ng Hapon
Narciso
Reyes
Notable Work:

Lupang Tinubuan.
 “
Narciso G. Reyes (born February 1914 in Tondo, died 7 May 1996) ay isang
pilipinong diplomat at author. Si Reyes ay nag trabaho bilang teacher,
journalist, and newspaper publisher.

Narciso G. Reyes ay kilala bilang author ng isang maikling kwento na Lupang

”
Tinubuan.

24 Presentation title 20XX

Liwayway
Arceo
Notable Work:

Uhaw sa tigang na Lupa

 “
Liwayway A. Arceo (January 30, 1924 – December 3, 1999) ay isang multi
awarded Filipina fictionist, journalist, radio scripwriter and editor from the
Philippines.

Halos lahat ng kanyang libro ay ipinublish ng Ateneo de Manila press at

University of the Philippines press. Siya ay nakilala sa kanyang storya na Uhaw
sa tigang na Lupa na nag second place sa Japanese Imperial Government –

”
sanctioned Pinakamabuting Maikling Katha ng 1943 (The best Short Stories of
1943).

26 Presentation title 20XX

Gloria
Villaraza
Notable Work:

Luad
 “
Isinilang si Gloria Villaraza Guzman sa Malabon noong Enero 11, 1925.

Nagsusulat na siya ng mga tula, maikling kuwento at sanaysay simula pa noong

1943.

Ilan sa kanyang mga natanggap na parangal ang Carlos Palanca Memorial

Award for Literature (1975), Cultural Center of the Philippines Literary Award
(1979) at Quezon City Literary Award (1980).

Noong 1983, ginawaran siya ng Komisyon ng Wika Award para sa Tula,

”
Fiksyon at Literaturang Pambata.

28 Presentation title 20XX

Macario
Penida
Notable Work:

Ang Suyuan sa Tubigan

 “ Ipinanganak si Macario Pineda noong 10 Abril 1912. Nagtapos si Pineda ng
mataas na paaralan sa Bulacan Nation High School.

Unang nakilala si Pineda sa mga maiikling kwento sa wikang ingles na

nailathala sa magasing Graphic. Nang sumiklab ang pangalawang digmaang
pandaigdig, sumali si Pineda sa isang grupo ng mga manunulat laban sa mga
Hapon at sa taong 1946 ay kinilala siyang isang ganap na gerilya.

Sa loob ng labinlimang taon ay nakilala si Pineda sa larangan ng literatura.

Taong 1944 napabilang ang kanyang likhang ‘Ang Suyuan sa Tubigan’ sa

”
dalawampu’t-limang pinakamahuhusay na akda ng magasing Liwayway.

30 Presentation title 20XX

N.V.M
Gonzales
Notable Work:

Lunsod, Nayon at Dagat-dagatan

“ Néstor Vicente Madali González (8 September 1915 – 28 November 1999) ay
isang Filipino Novelist, short story writer, essayist and, poet. Iginawad bilang 
National Artist of the Philippines for Literature in 1997.

Habang nasa Manila, nagsulat si Gonzales para sa Philippine Graphic at naging

patnugot para sa Evening News Magazine at Manila Chronicle. Nalathala ang
una niyang sanaysay sa Philippine Graphic at ang una niyang tula
sa Poetry noong 1934. Naging kilala ang pangalan niya sa mga manunulat ng
Pilipinas bilang isang miyembro ng Board of Advisers ng Likhaan: the
University of the Philippines Creative Writing Center, patnugot ng The Diliman
Review at unang presidente ng Philippine Writers' Association.

32 Presentation title
” 20XX
Serafin
Guinigundo
Notable Work:

Nagmamadali ang Maynila

“ Serafin C. Guinigundo (January 5, 1993 )
Guinigundo ay nag silbi bilang miyembro ng board of judges sa short story
contest noong 1952-1953, 1955-1956, 1964-1965. Sa lahat na kaniyang mga
isinulat na maikling kwento ang “Nagmamadali ang Maynila” ang nag agaw
pansin sa panahon ng Hapon na nagging walang katapat sa kahit anong storya
kahit pare-pareho ang paksa.

34 Presentation title
”
20XX
Gemilliano
Pineda
Notable Work:

Tulisang Pugot
“
Si Gemiliano Pineda ay isang Pilipinong manunulat at dating pangulo ng 
Filipino Academy of Movie Arts and Sciences,FAMAS.

Unang nakilala si Pineda bilang isang manunulat sa mga sanaysay at komiks. Ang
kanyang mga gawa ay nailathala sa mga magasin tulad ng Ilang-ilang at Liwayway.

Noong 1950 unang nailathala sa Liwayway ang komiks na“Tulisang Pugot,” na

kanyang isinulat at iginuhit naman ni Alfredo Alcala. Tungkol ito sa isang tulisang
walang ulo na naghasik ng lagim sa bayan ng Santo Tomas, noong panahon ng
Kastila. Dahil sa kasikatan nito, ginawan ito ng pelikula noong 1953.

Naging bahagi din si Pineda sa paggawa ng propaganda para sa dating Pangulong 

Ferdinand Marcos bilang manunulat sa komiks na “Dangal at Bayan (Kasaysayan ni

”
Ferdinand Marcos)” sa Liwayway noong Hulyo 12, 1965.

36 Presentation title 20XX

Cornelio
Reyes
Notable Work:

Dugo at UTtak
“ Cornelio Reyes (March 31, 1911). Si Reyes ay may malaking ay malawak ang
kaniynag journalistic background. Nagtrabaho sa Monday Mail (1939-1941),
Taliba (1942-1943), Malaya Magazine (1945-1946), The Manila Post (1946-
1948), at sa Saturday Post Magazine bilang associate editor (1946-1948).

Si Reyes ay may naisulat nang halos 40 na kwento sa Ingles at halos 20 naman

sa kwento at tula.

Ang kaniyang kwento na “Dugo at Utak” na unang nakita sa “Liwayway

(1942)”, naglarawan ito sa kaniyang karanasan sa pag lalakbay sa buong
Pilipinas bilang manggagawa.

38 Presentation title
”
20XX
Teodora
Agoncillo
Notable Work:

Madilim pa ang Umaga

“ Teodoro A. Agoncillo (November 9, 1912 – January, 1985). Si Agoncillo ay kilala
bilang Historian ng 20th Century. Siya at si Renato Constantino ay isa sa mga unag
Filipino Historians na nagkamit ng katanyagan sa pagtataguyod ng isang
natatanging
makabansang pananaw sa kasaysayang Pilipino(nationalist historiography).

40 Presentation title
” 20XX
Brigido
Batungbakal
Notable Work:

Pula ang Kulay ng Dugo at Iba PangKwento

“ Brigido C. Batungbakal (1910-1994). Unang nailathala ang kanyang mga kwento sa
magasin na Mabuhay. Isa rin siya sa mga bumuo ng Kapisanang Panitikan noong 1935.

Nanalo si Batumbakal ng unang gantimpala sa isang timpalak ng magasin na Taliba

noong 1937 para sa kanyang kwentong “Busilak ng Sampaguita,” at noong 1940 ay
nanalo ng Commonwealth Literary Award para sa kanyang koleksyon ng mga maikling
kwento, “Pula ang Kulay ng Dugo at Iba PangKwento.”

Noong 1989 ay ginawaran siya ng Gawad Balagtas para sa kaniyang mga kontribusyon
sa panitikang Pilipino.

Karamihan ng mga kwento ni Batumbakal ay umiikot sa tema ng pagsisikap para

”
makamit ang mas mabuting buhay, o kaya'y ang sitwasyong panlipunan sa kanayunan

42 Presentation title 20XX

Salamat!