BAHASA MELAYU STPM

KERTAS 1 (910/1)
PENGGAL 1

BAHAGIAN A :
SOALAN ANEKA PILIHAN
 DEFINISI AWAL ISTILAH MELAYU
M. PTOLEMY
Geographike Sintaxis maleu- - kolon

KITAB HINDU PURBA

Purana Malaya dvipa

TULISAN CHINA
Dinasti Tang Mo – lo – yeu

CATATAN I-TSING
Seorang Rahib Buddha Mo – lo – yu

KESUSASTERAAN CHINA
Pengembara China K’un - lun
 DEFINISI AWAL ISTILAH MELAYU
Bahasa Melayu Kuno
CATATAN PENGEMBARA Lingua Franca
CHINA Bahasa rasmi -
Srivijaya

Pada balakang
PATUNG
Padang Rocore
patung tertulis
perkataan “Melayu”

SEJARAH MELAYU Sungai Melayu

 SALASILAH BAHASA MELAYU
FILUM 5000 tahun Austris

2500 hingga Austronesia

RUMPUN Austroasia
5000 tahun
Tibet-China

2500 tahun
KELUARGA ke bawah Austronesia

Nusantara
Polinesia
SUB
Malenesia
KELUARGA
Mikronesia
 AUSTRIS

TIBET-
AUSTRONESIA AUSTROASIA
CHINA

HEPERNESIA OCENESIA

NUSANTARA POLINESIA MALENESIA MIKRONESIA

Sumatera
Fiji
Jawa Hawaii Marianna
Caledonia
Kalimantan Tonga Marshall
Irian
Bali sasak Maori Carolina
New Guinea
Filipina Easter Gilbert
Halmahera
Sulawesi
 CABANG BAHASA NUSANTARA
Tagalog, Iloko, Bikol, Bisaya, Sulu, Palau,
Filipina Tombulu

Acheh, Minangkabau, Nias, Lampung, Batak,

Sumatera Orang Laut, Melayu

Jawa Sunda, Jawa, Madura

Kalimantan Iban, Kayan-kenyah, Melanau

Bali-Sasak Bali, Sasak, Sumbawa

 CABANG BAHASA NUSANTARA
Bulanga, Kaidipan, Gorontalo,
Gorontalo
Buol

Tomini, Tolitoli, Tinombo,

Tomini Umalasa, Dampelasa

Toraja Kaili, Bare’e, Wotu

Loinang Loinang dan Banggai

Bunku-Laki Laki, Landawe, Mori, Mapute

 CABANG BAHASA NUSANTARA
Sulawesi
Selatan
Makasar, Bugis, Seko
Butung Selatan, Kerompa, Wolio,
Muna-Butung
Muna-Butung

Bima, Manggarai, Timut, Alor, Roti, Solor,

Bima-Sumba Kro’e, Kupang

Ambon-
Loinang dan Banggai
Timur

Sula-Bacon Laki, Landawe, Mori, Mapute

 HIPOTESIS ASAL USUL BAHASA / BANGSA
MELAYU – DARI ASIA TENGAH

• Berasal dari Selatan China

• Melayu-Proto – penghijrah pertama
• Melayu – Deutro – penghijrah kedua
• Penutur asli bahasa Melayu moden
dikatakan berasal dari kelompok Melayu -
Deutro
 HIPOTESIS ASAL USUL BAHASA / BANGSA
MELAYU – DARI NUSANTARA

• Hipotesis ini lebih menyakinkan

• Bukti yang boleh dipercayai :
a. Tarikh – Penghijrahan Melayu Deutro
didakwa berlaku 1500 masihi sedangkan
kajian arkeologi mendapati manusia moden
telah wujud di kepulauan Melayu sejak 3500
tahun yang silam
 HIPOTESIS ASAL USUL BAHASA / BANGSA
MELAYU – DARI NUSANTARA

• Bukti yang boleh dipercayai :

b.Warna Kulit – bangsa Melayu berkulit
coklat tetapi bangsa Asia Tengah berkulit
cerah.
c. Kebudayaan – perkembangan kebudayaan
orang Melayu dan Jawa sangat menonjol
dan menyebar ke bahagian lain di
Nusantara
 HIPOTESIS ASAL USUL BAHASA / BANGSA
MELAYU – DARI NUSANTARA

• Bukti yang boleh dipercayai :

d.Artifak – beliung batu digunakan oleh
semua masyarakat primitif di seluruh dunia.
e.Bahasa – bahasa Melayu berasal daripada
rumpun Austronesia tetapi bahasa Asia
Tengah berasal daripada rumpun China-
Tibet
 HIPOTESIS ASAL USUL BAHASA / BANGSA
MELAYU – DARI NUSANTARA

• Bukti yang boleh dipercayai :

f. Geografi – perpindahan bahasa
Melayu bukan berlaku melalui
gelombang perhijrahan tetapi melalui
perpecahan daratan sebagai akibat
pencairan glasier
 TEMA 2
BAHASA MELAYU KUNO
KEDUKAN
683
BUKIT
-Dijumpai
TALANG pada abad
684 ke – 7
TUWO
-Tulisan
KOTA palava
686 -Pengaruh
KAPUR
Bahasa
Sanskrit
KARANG
686
BRAHI
 TEMA 2
BAHASA MELAYU KUNO

• Batu Bersurat
Gandasuli

* Tulisan Nagiri
* Pengaruh Bahasa
Sanskrit
 CIRI-CIRI FONOLOGI
Konsonan /w/ berubah menjadi /b/ wuluh - buluh

Tiada bunyi e pepet sebaliknya wanua – benua

menggunakan vokal /a/ atau digugurkan talaga – telaga
begitu sahaja sariwu – seribu

mulana – mulanya
Bunyi /n/ berubah menjadi /ny/
winina - bininya

Konsonan yang dihembuskan atau dieja bhakti – bakti

dengan aspirasi – bh, th, kh. dh tathapi - tetapi

hanau – enau
Konsonan /h/ di awal kata dihilangkan
haur - aur
 PERUBAHAN BENTUK IMBUHAN

IMBUHAN BM KUNO BM MODEN

Awalan mar- ber -

ni di -
ma - mem-
mang - meng-
Awalan nipar- diper-
rangkap
Apitan par-…-an per-…-an
 Ciri-Ciri Bahasa Melayu Klasik

Menggunakan tulisan jawi

Dipengaruhi oleh bahasa Arab

Masih mengekalkan pengaruh bahasa sanskrit

Banyak menggunakan bahasa istana / dalam

Menggunakan kata pangkal ayat / perdu kata

 Ciri-Ciri Bahasa Melayu Klasik

Kerap menggunakan ayat songsang

Mengalami pendepanan predikat

Menggunakan struktur ragam ayat pasif

Ayat majmuk panjang-panjang / bertele-tele

Menggunakan partikel tah, kah, lah

 BUKTI BATU BERSURAT

Batu Bersurat Abad ke-13

a. Pagar Ruyung = Tulisan Huruf India

b. Minye Tujuh = Tulisan Huruf India
c. Kuala Berang = Tulisan Jawi

* Tulisan arab / jawi

* Pengaruh Bahasa Arab
 BATU BERSURAT TERENGGANU

MEMBUKTIKAN :

1
Pertapakan Islam di Semenanjung
bermula di pantai timur

2
Tulisan jawi mula digunakan dalam
bahasa Melayu

Bahasa Melayu digunakan dalam

3
pentadbiran.

4
Undang-undang telah mula
dirakamkan.
 Bahan Bukti Lain

1 Hukum Kanun Melaka dan Pahang

Surat-surat awal kerajaan yang ditulis

dalam tulisan Jawi
2 - Surat Ternate kepada Raja Portugal
- Surat Raja Ambon
- Surat izin perniagaan Acheh

Naskah sastera klasik

3 - Sejarah Melayu
- Misa Melayu
- Hikayat Hang Tuah
 TOKOH-TOKOH TEMPATAN
Syair Singapura Terbakar
Abdullah Munsyi Kisah Perlayaran Abdullah ke Kelantan
Dewa – ul - Kulub

Kitab Pengetahuan Bahasa

Raja Ali Haji Bustanul Katibin
Tuhfat al-Nafis

Jalan Bahasa Melayu

Mohd. Said bin
Haji Sulaiman
Buku Ketetapan Hejaan Melayu
Gugus Katan Sanskrit Melayu

Pelita Bahasa Penggal I, II, dan III

Zainal Abidin bin
Ilmu Mengarang Melayu
Ahmad (zaba}
Rahsia Ejaan Rumi
 TOKOH-TOKOH ASING
A Grammar of The Malayan Language
William Marsden
A Dictionary of The Malayan Language

A Practical Mordern Malay-English Dictionary

R.O Winstedt
An Unabridged English-Malay Dictionary

Kitab Pelita Mengarang

O. T. Dussek Kitab Pedoman Guru I, dan II
Hujungan Kitab Hisab II

Malay-English Dictionary
R. J. Wilkinson
Sistem Ejaan Wilkinson
 BAHASA MELAYU MODEN
PRAMERDEKA
PBmPB atau Pakatan

PASPAM
INSTITUSI
BAHASA
Pejabat Karang Mengarang

Angkatan Sasterawan 50 (ASAS 50)

Tujuan penubuhan, Matlamat, dan Sumbangan dalam memajukan

Bahasa Melayu
PEMARTABATAN BAHASA MELAYU
Perkara 152 Perlembagaan Persekutuan

Akta Dewan Bahasa dan Pustaka 1959 /

Pindaan 1995
Peruntukan
Undang- Akta Bahasa Kebangsaan 1963 / 67
undang

Akta Hasutan 1948 (Pindaan 1970)

Akta Pendidikan 1996

DEWAN BAHASA DAN PUSTAKA
Memajukan dan memperkaya bahasa
kebangsaan

Memajukan bakat kesusateraan

Menerbitkan buku, kamus, dan bahan-

Peranan bahan persuratan lain dalam bahasa
kebangsaan

Menyeragamkan ejaan dan sebutan serta

menggubal istilah

Menyusun dan menerbitkan sebuah kamus

bahasa kebangsaan
 PERTUBUHAN DAN INSTITUSI
Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM)

Universiti Malaya (UM)

Persatuan Penulis-penulis Nasional (PENA)

Pertubuhan
dan Institut Bahasa
Institusi
Persekutuan Bahasa Melayu Universiti
Malaya (PBMUM)
Persatuan Pelajar-Pelajar Maktab
Perguruan Bahasa (PPMPB)
Barisan Bertindak Bahasa Kebangsaan
(BBBK)
 BAHASA MELAYU MODEN
PASCAMERDEKA

Aktiviti Perkembangan Bahasa

Perancangan Perancangan
Taraf Bahasa Korpus Bahasa

Meningkatkan taraf penggunaan atau

peranan bahasa Melayu
(Akta Bahasa Kebangsaan, Laporan Razak, Akta
Pendidikan 1996 )
 BAHASA MELAYU MODEN
PASCAMERDEKA

Perancangan
Pengekodan / Kodifikasi
Korpus Bahasa

T Tatabahasa
Pemupukan
E Ejaan
K Kamus
Usaha-usaha
mengembangkan
bahasa Melayu –
S Sebutan
saling terjemah
I Istilah
 TOKOH-TOKOH TEMPATAN

Hassan Ahmad (1936 – 2011)

• Ketua Pengarah DBP

Nik Sapiah Karim (1939 – kini)

Tokoh Bahasa
Melayu Moden •Tokoh Pejuang Bahasa Melayu
•Penulis Tatabahasa Dewan

Asmah Haji Omar

•Pakar Nahu Bahasa Melayu

•Terkenal dalam Perancangan Bahasa
 IMBUHAN PINJAMAN

SANSKRIT PARSI ARAB INGGERIS

eka … … ah
dwi … bi … anti …
… at auto …
juru …
maha …
… i makro …
pra … … iah mono …
swa … … in multi …
tata … … wi
tuna … pan …
poli …
… wan pro …
… man sub …
… wati supra …
… nita ultra …
 SUSUNAN
PENGARUH BAHASA ASING
BAHASA SANSKRIT

BAHASA ARAB

BAHASA PORTUGIS

BAHASA INGGERIS
 SUKU KATA TERBUKA
DAN SUKU KATA TERTUTUP
Berakhir dengan vokal
TERBUKA v, kv, kkv, kkkv

Dia, asli, drama, skru

Berakhir dengan konsonan

vk, kvk, kkvk, kvkk,
TERTUTUP kkvkk, kkkvk
unta, lampu, blok, bank
eksperimen, kompleks,
spring,
 VOKAL
DEPAN BELAKANG
TENGAH
i u

ep
et o

a
NEUTRAL
HAMPAR BUNDAR
 DIFTONG
Satu suku kata,
satu puncak kelantangan,
berlaku geluncuran,
kombinasi dua bunyi vokal

i au u

oi
ai o

a
DIFTONG DAN VOKAL RANGKAP

Gulai = gu + lai
DIFTONG Tauliah = tau + li + ah
Sepoi = se + poi

main = ma + in
VOKAL
daun = da + un
RANGKAP
mulai= mu + la + i
KONSONAN LETUPAN
Udara dilepaskan serta merta

p t k hg
Tak
Bersuara

b d g Bersuara

Dua Gigi Lelangit

bibir gusi lembut
GLOTIS
Udara keluar dari paru-paru dibiarkan
tersekat di bahagian belakang rapatan pita
suara dan dilepaskan serta merta

ak takwim aa maaf

ik bilik as Was - was

uk mukim il adil

ok sorok
KONSONAN LETUSAN
Udara dilepaskan perlahan-lahan

c Letusan Lelangit Keras Tak Bersuara

j Letusan Lelangit Keras Bersuara

PERBEZAAN LETUPAN DAN

Lelangit LETUSAN
Keras
Cara udara dilepaskan
KONSONAN SENGAUAN
Udara keluar dari rongga hidung

m Sengauan Dua Bibir Bersuara

n Sengauan Gigi Gusi Bersuara

ny Sengauan Lelangit Keras Bersuara

ng Sengauan Lelangit Lembut Bersuara

18 POLA KESELARASAN VOKAL

et o

i u
ep
DIGRAF / HURUF GABUNGAN

PINJAMAN DARI
ASLI
BAHASA ARAB
- ny
- th
- ng
- dh
- sy
- kh
- gh
 HURUF PINJAMAN

BAHASA
f
ARAB q
z

BAHASA v
INGGERIS x
KONSONAN GESERAN

Geseran gigi-gusi
S tak bersuara

Geseran Glotis
h tak bersuara
 KONSONAN GETARAN

Getaran Gigi-Gusi
Bersuara

r - Hujung lidah dikenakan ke

gigi-gusi
- Udara keluar dari paru-
paru melalui rongga mulut
dan menggetarkan hujung
lidah ke gigi-gusi
 KONSONAN SISIAN

Sisian Gigi-Gusi
Bersuara

l - Hujung lidah dikenakan ke

bahagian gigi-gusi
- Udara keluar dari paru-
paru melalui rongga mulut
tetapi hanya dapat keluar
melalui tepian lidah
KONSONAN SEPARUH VOKAL

Separuh Vokal
Dua Bibir Bersuara
w - Bibir dibundarkan
- lidah naik ke lelangit lembut

Separuh Vokal
Lelangit Keras bersuara
y - Bibir dihamparkan
- depan lidah diangkat tinggi ke
arah lelangit keras
 KONSONAN PINJAMAN
GESERAN BIBIR-GIGI
Geseran Bibir-Gigi
Tak Bersuara
f
- Bibir dirapatkan pada gigi atas
- udara bergeser dan keluar
melalui rapatan bibir bawah dan
gigi atas

v Geseran Bibir-Gigi
Bersuara
 KONSONAN PINJAMAN
GESERAN GIGI
Geseran Gigi

θ Tak Bersuara (th)

- Daun lidah berada di antara gigi
atas dan gigi bawah
- Udara yang dikeluarkan dari
paru-paru melalui rongga mulut
dibiarkan bergeser keluar di
daerah gigi

ð Geseran Gigi
Bersuara (dh)
 KONSONAN PINJAMAN
GESERAN GIGI-GUSI
Geseran Gigi-Gusi
Bersuara

z - Daun lidah didekatkan ke

daerah gigi gusi supaya dapat
membuat sempitan udara
keluar
- Udara yang dikeluarkan dari
paru-paru dibiarkan bergeser di
daerah gigi-gusi yang membuat
sempitan dengan daun lidah itu
 KONSONAN PINJAMAN
GESERAN LELANGIT KERAS -GUSI
Geseran Lelangit Keras -
Gusi Tak Bersuara (sy)

Ṧ - Daun lidah dirapatkan ke

daerah antara lelangit keras
dengan gusi untuk membuat
sempitan
- Udara yang dikeluarkan dari
paru-paru dibiarkan bergeser di
daerah sempitan daun lidah
dan lelangit keras-gusi itu
 KONSONAN PINJAMAN
GESERAN LELANGIT LEMBUT
Geseran Lelangit Lembut

x
Tak Bersuara

- Belakang lidah dirapatkan ke lelangit

lembut untuk membuat satu sempitan
- Udara yang dikeluarkan dari
paru-paru dibiarkan bergeser pada
sempitan di daerah lelangit lembut
dengan belakang lidah itu

gh Geseran Lelangit
Lembut Bersuara (gh)
Sekian, terima kasih