Mechanical Properties of Metal

INTRODUCTION
 Semasa dalam penggunaan, kebanyakan bahan akan dikenakan daya @
beban.
 Pemahaman tentang hubungan antara struktur mikro bahan (struktur
dalaman) & sifat mekanikalnya adalah sangat penting.
 Jenis2 sifat mekanikal:
1) Kekuatan (strength) 4) Kekuatan (toughness)

2) Kekakuan (stiffness) 5) Kelesuan (fatigue)

3) Kekerasan (hardness) 6) Rayapan (creep)

 Strength ⇒ resistant to non-recover deformation (plastik).
 Toughness ⇒ resistant to fracture (serap tenaga).
3
4
ENGINEERING STRESS &
ENGINEERING STRAIN
 Engineering Stress, () = Keamatan daya pada
1 titik dipanggil tegasan, juga dikenali sebagai
daya / unit luas.

  ??

 Engineering Strain, (e) = Nisbah perubahan

panjang (L) ÷ dengan panjang asal (L0)
disebabkan daya yang dikenakan.
 Apabila daya dikenakan pada sesuatu jirim, ia
akan mengubah bentuk dan saiz jirim tersebut.
Perubahan ini adalah deformation.

e  ??
EXAMPLE 1

6
EXAMPLE 2
EXAMPLE 3: APPLICATION
 Rod BC; diameter = 20 mm
 Diperbuat daripada besi (steel)
dengan maksimum stress yang
dibenarkan, σall = 165 MPa.
 Rod dikenakan daya = 50 kN.
 Adakah rod BC boleh tampung
beban dengan selamat ?
 ENGINEERING STRESS-STRAIN CURVE

Started point that stress & strain

are no longer proportional
(proportional limit)

Standard method (according to ASTM) for

determination of yield stress of materials
 ELASTIC REGION
 Elastic region: bersifat anjal,
stress (tegasan) berkadar terus
dengan strain (terikan).
 Hubungan linear dikenali
sebagai hukum Hooke.

 Lebih tinggi nilai E, lebih tinggi

kekukuhan bahan.
 Modulus of Elasticity, E (GPa) =
kecerunan garis lurus pada graf
tegasan-terikan.
 Had elastik = jika beban
dikeluarkan sebelum melepasi
had, spesimen boleh kembali ke
bentuk asal.
ELASTIC DEFORMATION
MODULUS YOUNG
 EXAMPLE 4
Sekeping copper (kuprum) yang panjang asalnya 305 mm ditarik dengan
tegasan (stress) 276 MPa. Jika bentuk copper adalah kenyal sepenuhnya,
berapakah pemanjangan yang terhasil ? (E copper = 110 GPa)
 EXAMPLE 5 (QUIZ)
Sebatang dawai sepanjang 4 m dan diameter 2 mm dikenakan daya
sebanyak 40 N di salah satu hujung dan menghasilkan pemanjangan
sebanyak 0.24 mm. Kirakan (a) tegasan pada wayar; (b) terikan pada wayar;
(c) Modulus Young bahan.
 PLASTIC REGION
 Apabila bahan dibebankan
melebihi yield point,
perubahan bentuk akan
kekal.
 Jika beban melebihi UTS,
necking akan terbentuk.
 Maximum engineering stress
= tensile strength @ ultimate
tensile strength (UTS).
 Engineering stress pada
bahagian patah = breaking @
fracture stress.
 PLASTIC DEFORMATION
1. Initial 2. Small load 3. Unload
bonds
stretch planes
& planes still
shear sheared

δplastic
δelastic + plastic
F

F
linear linear
Plastic means permanent! elastic elastic δ
δplastic
17
18
 TENSILE STRENGTH
 Tensile strength ialah ukuran beban maksimum yang boleh dikenakan
pada bahan sebelum ia berubah bentuk @ putus secara kekal.
 Bahan berubah dari elastik kepada plastik.
 Jurutera menggunakan yield stress, σy sebagai ukuran kepada material’s
strength.

A (yield strength) – the stress, material

can withstand without permanent
deformation.
B (ultimate strength) – the maximum
stress a material can withstand.
C (breaking strength) – the stress
coordinate on the stress-strain curve
at the point of rupture.
 EXAMPLE 6
From the data in Example 1, calculate the modulus of elasticity of the aluminum alloy.
 DUCTILITY
 Kemuluran ialah tahap ubah bentuk plastik yang dialami bahan sebelum
patah.
 Berkaitan dengan kebolehtempaan.
 Emas, tembaga & aluminium merupakan logam yang sangat mulur.
 Bahan tanpa ubah bentuk plastik dipanggil brittle (rapuh).
Smaller % EL

Larger % EL
 DUCTILITY
2 jenis pengukuran

Elongation (pemanjangan Reduction of Area (pengurangan luas)

l f  l0 
Reduction area, % AR 
A
0  Af 
 100
Elongation , % EL   100
l0 A0

Cup & cone

fracture
 EXAMPLE 7
Silinder keluli dengan saiz diameter asal 12.8 mm telah dijalankan tensile
test (ujian tegangan) sehingga patah. Hasil yang diperoleh, kekuatan patah
kejuruteraan (enigneering fracture strength) ialah sebanyak 460 MPa. Jika
diameter keratan rentasnya pada patah ialah 10.7 mm, tentukan kemuluran
(ductility) dari segi peratusan pengurangan luas.
 TOUGHNESS
 Toughness (keliatan ?) ialah ukuran berapa banyak tenaga (beban
impak) yang boleh diserap oleh bahan sebelum pecah @ patah.
 Material toughness diukur dengan ujian impak (impact test) ⇒ Izod test
@ Charpy test.
IMPACT TEST

Charpy

Izod
 FRACTURE
 Fracture (patah) adalah berkaitan dengan propagation (penyebaran,
penambahan) retak di dalam sesuatu bahan.

 Fracture ialah pemisahan badan pepejal kepada 2 @ lebih bahagian

sebagai tindak balas kepada daya & stress.

 Kemampuan bahan akan mempengaruhi pemilihan bahan untuk

aplikasi, kaedah pembuatan & hayat komponen bahan tersebut.

 2 jenis ⇒ patah mulur & patah rapuh.

 MODE OF FRACTURE
 2 cara kepatahan (fracture):

Ductile Fracture (patah mulur) Brittle Fracture (patah rapuh)

Berlaku selepas ubah bentuk plastik Sedikit @ tiada perubahan bentuk

yang meluas (extensive) plastik
Penyebaran retak secara perlahan. Penyebaran retakan dengan cepat.
Beri kebimbangan sebelum kegagalan Tiada tanda sebelum kegagalan

Penyerapan tenaga yang tinggi Penyerapan tenaga yang rendah

Patah 1 @ 2 bahagian. Kurang Patah banyak bahagian. Tinggi

malapetaka malapetaka
 DUCTILE FRACTURE OF A TENSILE
TEST SPECIMEN

a) Peringkat awal penghasilan necking (necking).

b) Lompang2 nukleus mula terbentuk dalam kawasan necking (void nucleation).
c) Lompang2 bergabung @ bersatu menghasilkan retak dalaman (void coalesce).
d) Keseluruhan bahagian necking mula gagal sehingga ke pinggir bahan (shearing
at surface).
e) Permukaan patah akhir, dikenali sebagai cup (permukaan atas) & cone
(permukaan bawah) (fracture).
 FATIGUE
 Kelesuan ialah penghasilan keretakan yang perlahan melalui struktur
logam yang dikenakan daya tegangan & beban kitaran.
 Cyclic stresses (tegasan kitaran) disebabkan oleh beban mekanikal yang
berubah - ubah (cth. gear & elemen mesin berputar).
 Kegagalan adalah disebabkan oleh keretakan yang berlaku pada setiap
kitaran tegasan & meningkat sehingga panjang retak kritikal dicapai.
 Kaedah fatigue test (ujian kelesuan) melibatkan ujian spesimen di
bawah gabungan ketegangan & lenturan (tension & bending).
 FATIGUE TEST

Reverse Bending Fatigue Test

 FATIGUE TEST
 Spesimen dikenakan bending load (beban lentur) dari pemberat yang
digunakan.
 Permukaan atas dalam keadaan mampat & bahagian bawah dalam keadaan
regangan.
 Putaran menyebabkan tegasan lenturan berselang seli antara permukaan
atas & bawah, cyclic loading (kitaran bebanan).
 Ukuran yang direkodkan apabila kegagalan berlaku adalah dalam bilangan
kitaran @ pusingan.
 Graf yang biasa diplot dipanggil lengkung S–N.
S-N CURVES
 Penambahan kitaran akan
mengurangkan nilai stress yang
menyebabkan kegagalan.
 Tekanan maksimum tanpa kegagalan
kelesuan (fatigue failure), tanpa
mengira bilangan kitaran dikenali
sebagai had ketahanan @ had
kelesuan (endurance & fatigue limit).
 Komponen boleh mempunyai hayat
yang tidak terhingga jika reka bentuk
dengan tahap stress di bawah had
ketahanan.
 FACTORS THAT AFFECT THE FATIGUE
STRENGTH OF METALS
 Stress concentration ⇒ Elakkan sudut tajam.
 Surface roughness ⇒ Pastikan kemasan permukaan licin.
 Surface conditions ⇒ Permukaan keras bagi mengelakkan crack nucleation.
 Environment ⇒ Serangan kimia pada permukaan menyebabkan keretakan.
 TENSILE TEST
 Tensile test adalah ujian yang paling biasa digunakan untuk mengkaji
hubungan tegasan-terikan terutamanya logam.
 Daya akan menarik bahan, memanjangkan, mengurangkan diameternya
sehingga bahan itu terputus.
 Penyediaan spesimen untuk ujikaji adalah berdasarkan American Society
for Testing & Materials (ASTM).
 TENSILE TEST SEQUENCE
 Keadaan specimen semasa dijalankan tensile test (ujian tegangan).

(1)
Permulaan
ujikaji, tiada (2)
sebarang daya Pemanjangan (6)
(3) (4) Jika kepingan
seragam & Pemanjangan disatukan semula
Pembentukan (5)
pengurangan berterusan seperti dalam (5),
necking & Patah
luas keratan sehingga panjang akhir
daya mula
rentas beban boleh diukur
berkurangan
maksimum
 HARDNESS TEST
 Kekerasan adalah ukuran betapa sukar @ mudahnya sesuatu bahan
ditembusi @ dicalar.
 Merupakan penunjuk kekuatan bahan & ketahanannya terhadap calar &
haus.
 Kekerasan yang baik bermakna bahan tahan terhadap lekukan kekal (calar &
haus).
 Kebanyakan alatan yang digunakan dalam pembuatan mestilah keras untuk
rintangan calar & haus.
 BRINELL TEST
 Nombor kekerasan Brinell (HB) ialah nisbah daya, F kepada luas
permukaan lekukan.
 Lebih sukar bahan untuk diuji, lebih keras & lebih kecil kesan lekukannya.
 Digunakan secara meluas untuk menguji logam & bukan logam dengan
kekerasan rendah hingga sederhana.
 BRINELL TEST
 Bola keras ditekan ke dalam permukaan spesimen dengan beban 500,
1500, @ 3000 kg.

2F
HB 
 D b ( D b  D b2  D i2 )

where HB = Nomber Kekerasan Brinell (BHN)

F = indentation load, kg
Db = diameter bola, mm

Di = diameter lekukan, mm
 ROCKWELL TEST
 Mengukur kedalaman penembusan.
 Indentor bentuk kon ditekan pada permukaan menggunakan daya minor
(10 kg).
 Seterusnya, beban utama (150 kg) dikenakan menyebabkan indenter
menembusi melebihi kedudukan asalnya.
 Perbezaan kedalaman penembusan adalah ukuran kekerasan bahan
tersebut.

Kedudukan indentor Rockwell

Hardness Test:
(1) Daya minor permulaan
(2) Daya utama, kedudukan akhir
 ROCKWELL TEST
 Jarak penembusan tambahan d ditukar kepada bacaan kekerasan
Rockwell oleh mesin.
 Nombor kekerasan Rockwell, HR dengan skala yang digunakan iaitu HRA,
HRB, HRC, HRD dll.
 VICKERS HARDNESS TEST
 Menggunakan indentor berlian berbentuk piramid kecil dengan sudut
136°C.
 Indentor meninggalkan lekukan segi empat sama bersaiz pada
permukaan specimen.
 Saiz lekukan akan memberikan nilai kekerasan Vickers spesimen (HV).
 IMPERFECTION IN SOLID
 Kecacatan kristal adalah ketidaksempurnaan dalam susunan geometri
atom dalam struktur kristal.
 Ketidaksempurnaan terhasil semasa ubah bentuk kepada pepejal &
penyejukan pantas daripada suhu tinggi.
 Ketidaksempurnaan akan menjejaskan banyak sifat fizikal &
mekanikalnya.
 Jenis ketidaksempurnaan:
1) Point imperfections ⇒ vacancies, interstitial, subtitutional, Frenkel &
Schottky defects.
2) Line imperfections ⇒ edge, screw & mixed dislocation.
3) Surface imperfections.
4) Volume imperfections.
 POINT (VACANCIES DEFECTS)
 Kehilangan atom.
 Wujud tapak atom yang 0 dalam struktur.
 Atom di sekeliling boleh berpindah ke tapak yang 0 tersebut.

Vacancy
distortion
of planes
 POINT (INTERSTITIAL DEFECTS)
 Kewujudan atom tambahan di antara atom2 pada ruang 0 kecil yang
dalam keadaan biasa tidak diduduki.
 Impurities (kekotoran) atoms akan mengisi lompang @ celahan antara
atom tersebut.
 Di dalam logam, self – interstitial menghasilkan herotan yang besar
pada kekisi sekeliling.

self-
interstitial
distortion
of planes
 POINT (SUBSTITUTIONAL DEFECTS)
 Atom asing menggantikan atom yang asal.
 Kedua-dua jenis atom & valences electron mestilah sama.
 POINT IMPERFECTIONS
 Ilustrasi point imperfections (ketidaksempurnaan titik) dalam kekisi
kristal vacancies, interstitial & substitutional
 POINT (FRENKEL & SCHOTTKY
DEFECTS)
 Kecacatan pada ionic solids.
 Kecacatan frenkel ⇒ apabila atom (kation) meninggalkan tapak asalnya
& menduduki di celahan atom lain pada kristal yang sama (interstitial
position).
 Kecacatan Schottky ⇒ apabila atom bercas bertentangan (kation &
anion) meninggalkan tapaknya & menghasilkan sepasang kecacatan
kekosongan.
POINT (FRENKEL & SCHOTTKY
DEFECTS)
 LINE IMPERFECTIONS
 Dislocation adalah kecacatan garis yang menyebabkan gelinciran antara
satah kristal apabila berlakunya pergerakan.
 Barisan sel unit akan bergesel & mengganggu susunan yang teratur
sebelum ini.
 Menghasilkan perubahan bentuk yang kekal (plastik).
 Types of dislocations ⇒ edge, screw & mixed.
 Vektor burger, b digunakan untuk mengukur herotan kekisi.
 LINE (EDGE DISLOCATION)
 Separuh satah tambahan atom wujud di tengah2 & melalui struktur
kristal.
 Mengherotkan satah atom yang berdekatan.
 LINE (SCREW DISLOCATION)
 Penghasilan kecacatan screw dislocation adalah hasil daripada shear
stress (tegasan ricih).
 Pergerakan garis kecacatan berserenjang dengan arah tegasan &
anjakan atom.
 Hujung penyambung kelihatan seperti skru.

Shear force

Shear force
 LINE (MIXED DISLOCATION)
 Gabungan edge & screw dislocation.
Mixed
Shear force

Edge
Shear force
Screw
 SURFACE IMPERFECTIONS
 Kecacatan permukaan mungkin timbul pada sempadan antara 2 grains
(butir) @ hablur kecil dalam hablur yang lebih besar.

Surface
Defects

Grain Tilt Twin Stacking

boundaries boundaries boundaries fault
 SURFACE (GRAIN BOUNDARIES)
 Barisan atom dalam grain (butir) berbeza di antara 1 sama lain &
semakin jelas kelihatan ketidakpadanan apabila merentasi sempadan
grain boundary (sempadan butiran).
 Perbezaan jajaran < 10°, ia dipanggil low angle grain boundary
(sempadan butiran sudut rendah).
 Dalam low angle grain boundary:
1) Jika terbentuk daripada edge dislocation
⇒ tilt boundary.
2) Jika terbentuk daripada screw dislocation
⇒ twist boundary.
 SURFACE (TWIN BOUNDARIES)
 Berlaku secara berpasangan dengan perubahan orientasi yang berlaku
di 1 satah dipulihkan oleh satah sempadan yang lain.
 Hanya terdapat sedikit kesalahan orientation di antara sempadan.
 Kawasan antara pasangan sempadan dipanggil twinned region
(kawasan berkembar).
 Atom pada 1 sisi satah, twinning plane (satah berkembar) dianjakkan
untuk membentuk imej cermin pada sisi yang lain.
 SURFACE (STACKING FAULT)
 Bagi logam FCC, ralat berlaku dalam turutan susunan ABCABC.
 Because of vacancy cluster, dislocation 1 @ more stacking plane. Kerana
wujudnya kluster kekosongan, 1 @ lebih susunan satah akan tergelincir
& berubah bentuk.
 VOLUME IMPERFECTIONS
 Terbentuk apabila beberapa kecacatan titik bergabung membentuk
lompang 3D @ liang.
 Ini termasuklah retak, kemasukan bendasing & perubahan fasa lain.
 Pores (liang) ⇒ kesan kepada sifat optical, thermal & mekanikal.
 Crack (retak) ⇒ kesan kepada sifat mekanikal.
 Kemasukan bendasing ⇒ kesan kepada sifat elektrikal, mekanikal &
optical.
 Kebiasaanya berlaku semasa fasa pemprosesan & kerja2 fabrikasi.