Impak Dasar Pembaharuan Doi Moi ke Atas Politik & Ekonomi Vietnam PENGENALAN Dasar reformasi dilancarkan di Vietnam

pada tahun 1986 dikenali sebagai Doi Moi, diterjemahkan secara literal sebagai "pemulihan," telah membawa perubahan besar kepada negara - menyelamatkan ia daripada kegagalan perancangan pusat dan pengasingan diri yang dilaksanakan selepas penyatuan negara ini pada tahun 1975. Dari sebuah negara di ambang kejatuhan ekonomi, Vietnam telah pulih semula sendiri dan kini di atas jalan untuk kemakmuran ekonomi, menikmati status antarabangsa yang lebih besar melalui penyertaan dalam institusi serantau dan antarabangsa seperti Persatuan Negara Asia Tenggara (ASEAN) , Forum Kerjasama Ekonomi Asia Pasifik (APEC), Perdagangan Dunia (WTO) dan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB). Melihat dengan lebih dekat, bagaimanapun, menunjukkan bahawa Vietnam dicapai ini daripada serendah titik permulaan dan semasa tempoh apabila ia menikmati keamanan paling lama dalam sejarah kontemporari itu. Keterangan juga menunjukkan bahawa Vietnam telah membuat kebanyakan kelebihan awal sebagai pengikut baru kepada globalisasi. Walaupun pencapaian ini awal telah mencipta dorongan yang baik untuk reformasi lagi, ia tidak bererti jaminan kejayaan masa depan. Ini akan bergantung kepada berapa berani Vietnam dalam memperdalam dan memperluaskan pembaharuan ekonomi dan integrasi ke dalam ekonomi global - dan tanggungjawab ia latihan sebagai anggota masyarakat antarabangsa. DARI PENGASINGAN KEPADA KEMAKMURAN Menjelang pertengahan 1980-an, pembangunan model Vietnam telah dipinjam dari bekas Kesatuan Soviet dan sekutunya Eropah Timur telah mendedahkan kelemahan dan banyak membuktikan ketinggalan zaman. Dari segi politik dan diplomatik, hubungan tegang dengan China, berat beban kehadiran tentera Vietnam di Kemboja dan sekatan yang ketat dikenakan ke atasnya oleh Amerika Syarikat diletakkan Vietnam mengikat yang sukar. Dalam satu tangan, negara ini telah dihalang daripada memupuk hubungan baru dengan negara-negara lain; pada yang lain, ia telah menjadi semakin bergantung kepada Kesatuan Soviet untuk sokongan politik dan bantuan ekonomi dan ketenteraan. Titik perubahan datang dengan penurunan dramatik dalam bantuan Soviet ekonomi dan ketenteraan selepas pertengahan 1980-an dan kesukaran ekonomi ini disebabkan. Demi survival negara, pemimpin-pemimpin Vietnam telah dipaksa untuk menerima reformasi ekonomi dan politik, atau Doi Moi. Pada dasarnya, Doi Moi pada peringkat awal telah menumpukan kepada penghapusan halangan diri yang dikenakan kepada kemajuan dan penggunaan langkah-langkah yang berorientasikan pasaran pelbagai, termasuk liberalisasi pasaran domestik, galakan pelaburan langsung asing atau FDI dan sektor swasta, dan pengurangan subsidi menyatakan milik perusahaan (SOEs). KESAN TERHADAP EKONOMI Langkah-langkah cepat membawa hasil yang positif. Dari sebuah negara yang berhadapan dengan kekurangan makanan kekal, Vietnam pada tahun 1989 untuk pertama kalinya dieksport 1400000 tan beras. Ia telah sejak kekal sebagai pengeksport

beras. Pada tahun 2008, ia dieksport 4700000 tan, menjadi beras kedua terbesar dunia selepas Thailand pengeksport. Sesungguhnya, eksport Vietnam telah memainkan peranan penting dalam berpunca ancaman krisis makanan yang teruk antarabangsa pada awal tahun 2008. Apa yang paling mengesankan Walau bagaimanapun, pertumbuhan yang berterusan tinggi kadar ekonomi yang Vietnam telah direkodkan dalam 20 tahun sejak pengenalan Doi Moi. Vietnam mencatatkan pertumbuhan tahunan purata ekonomi sebanyak 6.5 peratus sepanjang tempoh itu, salah satu kadar tertinggi di kalangan negara-negara membangun. Dan dengan pendapatan kapita tahunan bagi setiap $ 1,000 pada tahun 2008, Vietnam telah dibuang dari senarai negara-negara yang paling tidak maju. Kadar pertumbuhan ekonomi yang tinggi seterusnya membantu mengurangkan kadar kemiskinan Vietnam dari 70 peratus pada pertengahan tahun 1980 kepada 37 peratus pada tahun 1998 dan 19 peratus pada 2007. Walau bagaimanapun, perlu diperhatikan bahawa saling pergantungan ekonomi bahawa Vietnam menikmati dengan rakan kongsi utamanya ekonomi adalah simetri kerana saiz sederhana ekonomi Vietnam. Sebagai contoh, manakala jumlah VietnamAS jumlah dagangan kira 11 peratus daripada jumlah perdagangan Malaysia pada 2007, ia menyumbang kurang daripada 0.5 peratus untuk Amerika Syarikat. Perkara yang sama boleh dikatakan mengenai perdagangan Vietnam dengan China, dengan angka setanding berdiri pada 15 peratus dan 0.9 peratus, masing-masing. Dari segi kumpulan serantau dan nasional, APEC merupakan kumpulan yang paling penting untuk Vietnam, menyumbang 34 peratus daripada eksport Vietnam dan 72 peratus daripada import. Kumpulan daripada 8 negara-negara perindustrian, bagaimanapun, merupakan pasaran terbesar bagi Vietnam, merupakan 46 peratus daripada eksport. Sejak pasaran ASEAN +3, Eropah (EU, Eropah Timur dan Rusia), Amerika Utara (Amerika Syarikat, Kanada) dan Australia dan New Zealand menguasai lebih 90 peratus daripada perdagangan Vietnam - trend yang mungkin akan kekal tidak berubah untuk sekurang-kurangnya lima hingga 10 tahun - Vietnam akan oleh itu, lebih menumpukan usaha untuk mengukuhkan hubungannya dengan kumpulankumpulan kebangsaan. Selain perdagangan, Vietnam juga bergantung kepada pelaburan langsung asing dan bantuan pembangunan di luar negara. Gabungan FDI dan BPR kira 13 peratus daripada Vietnam KDNK pada tahun 1999, 10.5 peratus pada tahun 2007 dan 9 peratus pada tahun 2008. Enam daripada 10 pelabur utama di Vietnam adalah dari Asia Timur, iaitu Korea Selatan, Singapura, Taiwan, Jepun, Hong Kong, dan Malaysia. Kemunculan Amerika Syarikat sebagai salah satu pelabur terbesar di Vietnam amat perlu diberi perhatian. Apabila Vietnam dan AS hubungan normal pada tahun 1995, pelaburan AS hampir tidak wujud. Menjelang tahun 2005, Amerika Syarikat merupakan pelabur Vietnam seventh terbesar, dan pada tahun 2008 dan separuh pertama tahun 2009, ia telah meningkat kepada No 1. Dari segi Oda, Jepun kekal sebagai penyumbang terbesar, iaitu satu perlima daripada semua Vietnam BPR menerima. Tidak seperti penderma Oda lain, yang mana bantuan daripada skala yang lebih kecil dan menumpukan kepada pengurangan kemiskinan, Jepun Oda adalah sumber penting untuk pembangunan infrastruktur, Vietnam seperti pelabuhan, jambatan dan sistem lebuh raya.

Seiring dengan usaha untuk mempelbagaikan hubungan ekonomi, Vietnam telah berusaha untuk mempelbagaikan eksportnya. Hanya 10 tahun yang lalu, minyak mentah, beras dan mineral menyumbang sehingga 45 peratus daripada jumlah eksport Vietnam dari segi nilai. Mereka masih penting, tetapi kini menyumbang kurang daripada 25 peratus daripada eksport. Lain-lain eksport utama kini termasuk produk perikanan, pakaian, getah, kasut, barangan kayu, antara lain.

KESAN TERHADAP POLITIK/HUBUNGAN DIPLOMASI Dari segi diplomatik, berakhirnya Perang Dingin dan peningkatan dalam hubungan antara kuasa-kuasa besar telah membawa kepada keadaan yang unik: buat pertama kali sejak merdeka, Vietnam tidak dan tidak dapat mengekalkan hubungan perikatan rasmi dengan mana-mana kuasa-kuasa besar . Ini mula-mula merupakan kebimbangan besar bagi kepimpinan Vietnam, kerana sebelum ini negara itu bergantung kepada pakatan keselamatan dengan sekurang-kurangnya satu kuasa besar. Seperti yang ternyata, ini bukan sesuatu yang buruk selepas semua, kerana ia membuka peluang baru untuk mewujudkan hubungan baik dengan semua kuasa-kuasa besar. The normalisasi hubungan dengan China pada tahun 1991 dan penubuhan hubungan diplomatik dengan Amerika Syarikat pada tahun 1995 digambarkan ini. Ini juga membuka peluang kepada Malaysia untuk mewujudkan hubungan diplomatik baru, mengukuhkan hubungan dengan banyak negara lain dan menyertai pelbagai institusi serantau dan pelbagai hala. Hasil daripada reformasi ekonomi dan pembukaan, dasar luar Vietnam juga telah menjadi lebih pragmatik, fleksibel dan kurang ideologi. Dalam pemikiran baru, keselamatan negara dan pembangunan ekonomi matlamat kini telah menjadi saling berkaitan: keselamatan dan kestabilan dalam negeri menyediakan syarat-syarat yang penting bagi Malaysia untuk menarik FDI, pelancongan dan merangka jangka panjang dasar-dasar makroekonomi yang kondusif kepada pembangunan ekonomi. Pada masa yang sama, kadar pertumbuhan yang tinggi dan pembangunan ekonomi yang mapan menyediakan asas yang kukuh bagi Vietnam untuk memenuhi keperluan pertahanan negara. Di bawah Doi Moi, Vietnam adalah komited untuk berada di segi mesra dengan semua negara. Pendekatan baru ini adalah juga selaras dengan tahap Vietnam keterbukaan ekonomi dan integrasi ke dalam ekonomi global. Dari 2000 hingga 2008, misalnya, perdagangan asing Vietnam meningkat pada kadar purata tahunan 23 peratus, atau tiga kali lebih tinggi daripada pertumbuhan ekonomi bagi tempoh yang sama. Nisbah jumlah dagangan kepada KDNK Vietnam juga telah melebar - dari 1:1 pada tahun 2000 kepada 1.17:1 pada tahun 2004 dan 1.45:1 pada tahun 2008. Angka-angka ini adalah tanda-tanda saling pergantungan yang semakin meningkat antara keselamatan ekonomi Vietnam - dan dengan itu, keselamatan negara - dan hubungannya dengan dunia luar. Mereka juga menunjukkan bahawa Vietnam telah menjadi lebih terdedah dan terdedah kepada turun naik ekonomi dan kewangan luaran berbanding sebelum ini. Malah, kesan daripada krisis global semasa ke atas Vietnam adalah lebih teruk berbanding ialah krisis kewangan Asia 1997-1998. Apabila krisis di

drags, Vietnam dijangka menyaksikan pertumbuhan sederhana ekonomi sebanyak 5.5 peratus pada 2009 berbanding 6.5 peratus pada tahun 2008 dan 8.3 peratus pada 2007. Sebaliknya, Malaysia adalah agak kebal daripada krisis 1997-1998, pengumuman pertumbuhan sebanyak 8.5 peratus pada tahun 1998 ketika banyak lagi ekonomi Asia Timur mengalami teruk. Walaupun ASEAN kekal sebagai pasaran penting bagi eksport Vietnam, kepentingan ekonomi bagi Malaysia telah menolak perbandingan. Berkongsi ASEAN daripada jumlah perdagangan Vietnam kini mencecah 21 peratus, berbanding 25 peratus hanya sepuluh tahun lalu. Walau bagaimanapun, ASEAN adalah penting lebih besar ke Vietnam dari segi politik dan keselamatan. ASEAN lama dahulu membuktikan dirinya sebagai kumpulan serantau yang paling berjaya di negara membangun walaupun sebelum Vietnam diterima sebagai ahli. ASEAN tanpa keraguan tenaga utama di belakang pembentukan kedaerahan di Asia Tenggara dan Asia Timur dan dengan itu menjadi wooed oleh semua kuasa-kuasa besar. Sebagai ahli ASEAN, Vietnam telah dapat memanfaatkan reputasi dan persatuan peluang rangkaian. Profil antarabangsa Vietnam serta hubungan yang baik dengan kuasa-kuasa besar boleh dikreditkan kepada keahliannya dalam ASEAN. Pengalaman bahawa Vietnam telah diperolehi melalui penyertaan dalam ASEAN telah membantu menyediakan ia memainkan peranan yang lebih besar di Asia Timur dan dunia melalui penyertaannya dalam ASEAN +3, pembinaan Komuniti Asia Timur, Mesyuarat Asia-Eropah (ASEM), Asia-Pacific forum Kerjasama Ekonomi, Pertubuhan Perdagangan Dunia dan PBB. Atas sebab-sebab geopolitik, dasar luar dan keselamatan Vietnam telah memberi tumpuan kepada hubungan dengan negara-negara jiran - kerana kesan langsung ke atas keselamatan mereka Vietnam - walaupun perdagangan digabungkan dengan Laos dan Kemboja akaun hanya 1.5 peratus daripada jumlah perdagangan Vietnam. Antara negara-negara utama, China dan AS kekal rakan kongsi yang paling penting Vietnam dari segi ekonomi, politik dan keselamatan. Setelah menyedari kepentingan mereka serta hubungan mereka tidak menentu, Vietnam telah cuba untuk mengekalkan hubungan rapat dengan kedua-dua mungkin. Walaupun hubungan dengan China telah dijalankan di sepanjang garis panduan yang dipanggil "barangbarang empat" - "jiran yang baik," "kawan baik", "rakan baik," dan "rakan baik" hubungan dengan Amerika Syarikat telah memasuki fasa mereka terbaik sejak pemulihan. Asas utama bagi hubungan Malaysia dengan kedua-dua China dan AS adalah: 1) untuk menggalakkan mereka untuk meningkatkan politik, ekonomi dan juga kepentingan keselamatan mereka di Vietnam; dan 2) untuk mengelakkan mengambil belah dan sedang terperangkap dalam sila tekan sini antara China dan Amerika Syarikat sepanjang tempoh kasar hubungan mereka. Walaupun China dan Amerika Syarikat kedua-duanya penting, corak mereka hubungan ekonomi dengan Sebaliknya Vietnam mendadak pada sekurang-kurangnya empat cara. Pertama, Vietnam dan ekonomi AS lebih percuma daripada kompetitif. Kedua, Amerika Syarikat merupakan pasaran yang paling pesat berkembang untuk eksport Vietnam manakala China merupakan sumber import terbesar. Manakala Vietnam menikmati lebihan perdagangan sebanyak $ 8300000000 dengan Amerika Syarikat pada 2007, ia berlari defisit sebanyak $ 9 bilion dengan China. Dalam

tempoh tujuh tahun menandatangani Perjanjian AS-Vietnam Perdagangan dua hala pada tahun 2000, eksport Malaysia ke AS meningkat hampir 14 kali. Ketiga, AS adalah sumber utama FDI dan lain-lain bentuk kewangan Malaysia teruk keperluan. Di samping itu, AS juga merupakan punca utama teknologi tinggi yang pembuatan Vietnam dan sektor perkhidmatan perlu. Akhir sekali, AS juga merupakan sumber terbesar kiriman wang dihantar pulang oleh Amerika Vietnam yang tinggal di Amerika Syarikat. Pada tahun 2008, kiriman wang bernilai $ 8 bilion, atau satu persepuluh daripada KDNK Vietnam. Seperti keahlian Vietnam dalam ASEAN, hubungan baik dengan China dan Amerika Syarikat membentuk kedua-dua matlamat dan cara dasar luar Vietnam. Mereka telah membantu Vietnam untuk meluaskan dan mendalamkan hubungan dengan beberapa negara dan institusi, seperti Jepun, India, Rusia, Australia, Bank Dunia dan PBB. Sebagai kepelbagaian dan multilateralization terus memberikan buah-buahan ekonomi Vietnam, mereka akan kekal membimbing pasukan dalam dasar luar Vietnam, walaupun pelarasan boleh dibuat sebagai tindak balas kepada perubahan dalam persekitaran luar dan status baru Vietnam di arena antarabangsa. Cabaran-cabaran ini boleh digambarkan seperti berikut: Pertama, adalah cabaran kepada kestabilan dalam negeri dan keselamatan negara. Doi Moi mungkin tidak berjaya tanpa memelihara keamanan dan kestabilan. Walau bagaimanapun, bagi Vietnam untuk memenuhi tugas-tugas dalam persekitaran baru elit pemerintah negara perlu diselesaikan bukan sahaja ekonomi, tetapi juga kebimbangan lain rakyatnya. Selain itu, kejayaan Vietnam akan bergantung kepada bagaimana ia berfungsi dengan China, ASEAN dan lain-lain pihak yang berkenaan untuk mencari penyelesaian yang boleh diterima dan aman untuk pertikaian di Laut China Selatan (atau Laut Timur, seperti Vietnam panggilan itu). Cabaran kedua ialah bagaimana untuk menyusun semula ekonomi Vietnam untuk menjadikannya lebih cekap dan cepat menyesuaikan diri kepada perubahan ekonomi dan kewangan global. Isu yang berkaitan ialah bagaimana untuk mengambil pendekatan yang lebih seimbang kepada tuntutan-kadang-kadang bercanggah pertumbuhan ekonomi yang tinggi dan pembangunan ekonomi yang mapan. Untuk menghadapi cabaran ini memerlukan Vietnam untuk terlibat dalam satu siri usaha bersepadu, termasuk penstrukturan semula sektor kewangan dan perbankan, menyatukan powerbase ekonomi, menyusun semula sektor eksport, dan menggalakkan pembangunan mesra alam sekitar, hanya untuk menyebutkan beberapa. Cabaran ketiga ialah bagaimana untuk menggunakan kekuatan barunya Vietnam ekonomi untuk meningkatkan taraf antarabangsa negara dan seterusnya, gunakan profil antarabangsa di negara ini untuk berkhidmat kepada pembangunan ekonomi dan keselamatan negara. Menangani cabaran-cabaran ini memerlukan Malaysia untuk terus mengukuhkan hubungan ekonomi, politik dan keselamatan dengan rakan-rakan penting, terutama China, AS, Rusia, Jepun, dan India. Ia juga memerlukan Vietnam untuk mengambil pendekatan pro-aktif dalam institusi seperti ASEAN, ASEAN +3, APEC dan PBB.

PENUTUP Doi Moi telah pasti mencipta momentum yang kuat bagi Vietnam untuk maju ke hadapan. Walaupun negara ini mempunyai sekurang-kali mengalami beberapa teruk, kesan negatif daripada perubahan dalam dan persekitaran luar, Vietnam telah berjaya melaksanakan pembaharuan dan mendapat faedah dalam aspek pengukuhan ekonomi dan juga mengukuhkan hubungan serantau dan globalisasi dari sebuah negara sosialis komunis kepada sebuah negara sosialis kapitalis sebagaimana negara jirannya di sebelah utara iaitu Negara China yang tanah menjadi sebuah negara kuasa ekonomi baru yang digeruni oleh Kapitalis Barat.