Subtopik 8.

8.1

Fizik Tingkatan 5

Kesan medan magnet pada suatu konduktor pembawa arus

Istilah-istilah

Medan magnet ialah kawasan di sekitar satu magnet

atau satu konduktor yang membawa arus di mana satu
daya magnet akan bertindak pada suatu bahan
magnet. Medan magnet terdiri daripada garis magnet
atau fluks magnet.
Arah medan magnet adalah arah daya magnet yang
bertindak pada kutub utara yang bergerak dalam
medan magnet itu.
Teras besi lembut ialah teras besi tulen.

1. Elektromagnet adalah magnet yang terhasil apabila satu teras besi lembut
dililitkan dengan gegelung dawai bertebat dan arus mengalir melalui
gegelung dawai bertebat tersebut, menyebabkan medan magnet terhasil.
(Elektromagnet ialah magnet sementara)

Apabila arus mengalir ke dalam

gegelung dawai, medan magnet akan
terhasil.
Teras besi lembut akan mengalami
kemagnetasian untuk sementara waktu
apabila suis dihidupkan.
1
Hak Cipta Terpelihara2016 oleh : Cikgu Sathya Seelan

Subtopik 8.1

Fizik Tingkatan 5

Apbila suis ditutup, teras besi lembut akan kehilangan kemagnetasian.

8.1

The Magnetic Effect of a Current Carrying Conductor

Terminology

Soft iron

Magnetic field is the region where a magnet or a

conductor carrying current where a magnetic
force acting on a magnetic substances. Magnetic
field consists of magnetic lines and magnetic
flux.
Direction of magnet field is where the direction
magnetic force act on north pole which moves in
the magnetic field.
Soft iron core is the pure iron core.

1. An electromagnet is a magnet made by winding a coil of insulated

wire round a soft iron core, so that a magnetic field is produced when
a current is passed through the coil. (Electromagnet is a temporary
magnet)

When a current flows through the

coil, it produces a magnetic field.

2
Hak Cipta Terpelihara2016 oleh : Cikgu Sathya Seelan

Subtopik 8.1

Fizik Tingkatan 5

The soft iron core becomes temporarily magnetized when the current
is switched on.
When the current is switched off, it loses its magnetism.
Corak dan Arah Medan Magnet
Corak medan magnet yang terhasil bergantung kepada bentuk konduktor.
Corak medan magnet diwakili oleh garis medan magnet.
Semakin rapat garis-garis medan magnet menunjukkan semakin tinggi
kekuatan medan magnet yang diterbentuk.

Arah medan magnet bergantung kepada arah arus yang mengalir dalam
konduktor itu. Arah medan magnet yang terhasil ini dapat ditunjukkan oleh
arah pesongan jarum kompas yang diletakkan di sekitar konduktor itu.

Dalam subtopic ini, kita mahu belajar corak dan arah medan magnet
a) Konduktor Dawai Lurus
b) Gegelung Bulat
c) Solenoid
Konduktor Dawai Lurus
Bagi konduktor dawai lurus, arah medan magnet ditentukan menggunakan
Petua genggaman tangan kanan.

Contoh aktiviti :

3
Hak Cipta Terpelihara2016 oleh : Cikgu Sathya Seelan

Subtopik 8.1

Fizik Tingkatan 5

Magnetic Field and Pattern

A magnetic field pattern can be represented by field lines that show
the shape of the field.
Magnetic field lines which are close together represent a strong field.
The field direction is defined as the direction indicated by a compass
needle placed in the magnetic field.
In this subtopic, we are going to learn the magnetic field and pattern
in
a) Straight wire Conductor
b) Circular coil
c) Solenoid

Straight wire Conductor

We can determine the direction of the magnetic field around a current
carrying straight wire by using The Right-Hand Grip Rule.

Example
4
Hak Cipta Terpelihara2016 oleh : Cikgu Sathya Seelan

Subtopik 8.1

Fizik Tingkatan 5

Lukis garis medan magnet dan arah pesongan jarum kompas yang diletakkan di
sekeliling dawai membawa arus di bawah.

Simbol

bermaksud konduktor mengalirkan arus ............................. satah kertas.

Simbol
bermaksud konduktor yang mengalirkan arus ................................
daripada satah kertas.

Latihan Extra
Dua kompas P dan Q diletakkan berdekatan dengan wayar lurus yang panjang dan
membawa arus seperti yang ditunjukkan. Tunjukkan arah penunjuk kompas pada
rajah dibawah.

5
Hak Cipta Terpelihara2016 oleh : Cikgu Sathya Seelan

Subtopik 8.1

Fizik Tingkatan 5

Draw the same patterns from the top views as follows together with the
direction shown by the compasses.

Means that a wire carrying current .. the plane of paper

Means that a wire carrying current ... of the plane of paper

Extra Exercise
Two small plotting compasses P and Q are placed near a long straight wire
carrying a current as shown.
Show the directions shown by the pointers of the compasses
6
Hak Cipta Terpelihara2016 oleh : Cikgu Sathya Seelan

Subtopik 8.1

Fizik Tingkatan 5

Tunjukkan pemesongan penunjuk dalam kompas bagi magnet berikut.

Dengan berpandukan gambar, lengkapkan langkah langkah utntuk menunjukkan

kesan kemagnetan.

7
Hak Cipta Terpelihara2016 oleh : Cikgu Sathya Seelan

Subtopik 8.1

Fizik Tingkatan 5

Suis ditutup

Show the deflection of the pointer of the compasses .

Using the diagram, complete the steps to switch on the magnetism effect.

8
Hak Cipta Terpelihara2016 oleh : Cikgu Sathya Seelan

Subtopik 8.1

Fizik Tingkatan 5

Switch is
closed

Corak dan arah medan magnet pada gegelung bulat

Lukis garis medan magnet dan arah medan magnet yang terhasil pada gegelung
bulat membawa arus.

9
Hak Cipta Terpelihara2016 oleh : Cikgu Sathya Seelan

Subtopik 8.1

Fizik Tingkatan 5

Corak dan arah medan magnet pada gegelung bulat

Lukis garis medan magnet dan arah medan magnet yang terhasil pada gegelung
bulat membawa arus.
10
Hak Cipta Terpelihara2016 oleh : Cikgu Sathya Seelan

Subtopik 8.1

Fizik Tingkatan 5

Magnetic Field due to a Current in a Circular Coil

11
Hak Cipta Terpelihara2016 oleh : Cikgu Sathya Seelan

Subtopik 8.1

Fizik Tingkatan 5

Draw the direction of current flows and pattern of magnetic fields formed
due to current in a circular coil

Corak dan arah medan magnet pada solenoid

Solenoid ialah satu gegelung dawai yang dililitkan pada arah yang sama dalam
bentuk silinder.
Corak medan magnet yang dihasilkan oleh solenoid serupa dengan corak medan
magnet bar.
Kekutuban medan yang dihasilkan oleh solenoid dapat ditentukan dengan
mengenggam solenoid dengan tangan kanan supaya jari-jari melengkung
mengikut arah pengaliran arus. Arah ibu jari menuju ke kutub utara solenoid.

12
Hak Cipta Terpelihara2016 oleh : Cikgu Sathya Seelan

Subtopik 8.1

Fizik Tingkatan 5

Magnetic Field due to a Current in a Solenoid

Solenoid is combination of coils of wire wounded around on some
surface or wounded around an iron core.
The magnetic field pattern of a solenoid is the same as the magnetic
field pattern of a bar magnet.
The thumb points towards north pole of the magnetic field while the
other fingers indicate the direction of the current in the solenoid. (Use
this method if you know the direction of current)

13
Hak Cipta Terpelihara2016 oleh : Cikgu Sathya Seelan

Subtopik 8.1

Fizik Tingkatan 5

Faktor-faktor yang mempengaruhi kekuatan medan magnet bagi suatu

elektromagnet

Bilangan lilitan solenoid

Semakin bertambah bilangan lilitan solenoid, semakin bertambah kekuatan
medan magnet yang dihasilkan.
Magnitud arus yang mengalir
Semakin bertambah magnitud arus yang mengalir, semakin bertambah
kekuatan medan magnet yang dihasilkan.
Ketebalan dawai
Semakin bertambah ketebalan dawai solenoid, semakin bertambah kekuatan
14
Hak Cipta Terpelihara2016 oleh : Cikgu Sathya Seelan

Subtopik 8.1

Fizik Tingkatan 5

medan magnet yang dihasilkan.

Bentuk teras besi
Menggunakan teras besi lembut berbentuk U untuk kekuatan medan magnet
yang lebih besar.
Menggunakan teras besi lembut berbanding teras besi yang biasa
Kekuatan medan magnet yang dihasilkan akan bertambah apabila solenoid
dililitkan pada suatu teras besi lembut.

Factors that affects the strength of an electromagnet

Number of turns in solenoid
Increase the number of turns in solenoid, greater the strength of
electromagnetic field
Magnitude of current flow
Greater the magnitude of current flow, greater the strength of
electromagnetic field
Thickness of solenoid wire
Increase the thickness of solenoid wire, greater the strength of
electromagnetic field
15
Hak Cipta Terpelihara2016 oleh : Cikgu Sathya Seelan

Subtopik 8.1

Fizik Tingkatan 5

Shape of iron core

Using soft iron core that is in the shape of U for greater strength of
electromagnetic field.
Using soft iron core compared to a normal iron core
The strength of electromagnetic field will increase if the solenoid is
wounded over a soft iron core compared to a normal iron core.

Aplikasi Elektromagnet
1. LOCENG ELEKTRIK
Apabila suis ditekan, litar
dilengkapkan.
Arus mengalir dalam solenoid
dan teras besi lembut ...............

16
Hak Cipta Terpelihara2016 oleh : Cikgu Sathya Seelan

Subtopik 8.1

Fizik Tingkatan 5

Angker besi lembut .......................... oleh teras besi lembut yang

menjadi ....................................
Pemukul ditarik bersama kemudian ....................... loceng dan menghasilkan
...........................
Sentuhan dengan skru pelaras terbuka dan litar ..............................
Apabila litar ........................., teras besi hilang ..........................................
Kepingan spring menarik angker besi kembali, litar ............................
semula.
Proses ini berulang dan menghasilkan bunyi loceng tanpa henti.
2. GEGANTI MAGNETIK
Geganti magnet bertindak sebagai satu
suis yang menggunakan arus kecil
untuk menghidup atau mematikan satu
litar lain yang menggunakan arus yang
besar.
Apabila suis 1 ditekan, arus ................
melalui gegelung solenoid dalam litar
input.
Teras besi lembut..................................
dan angker besi lembut .....................
menyebabkan sesentuh ..........................
Litar luar dilengkapkan dan alatan elektrik pada litar luar dihidupkan.
Application of Electromagnet
When the bell push is pressed, a
. flows in the coils of
the electromagnet, causing it to be
...
The magnetized electromagnet
. the soft-iron armature,
causing the hammer to strike the
...
17
Hak Cipta Terpelihara2016 oleh : Cikgu Sathya Seelan

Subtopik 8.1

Fizik Tingkatan 5

The movement of the armature .. the contact and causes

the electromagnet to lose it ..
The spring pulls the armature back, remaking the contact
and the circuit again.
The cycle is repeated so long as the bell push is pressed and
continuous ringing occurs.
2)Magnetic relays
A solenoid switch
worked by an
electromagnet. It is used
in a circuit which .
the operation of another
circuit, especially if the
current is large in the
second circuit.
Circuit 1 requires only a
..current.
When the switch is closed, . flows in the coil, causing the
soft-iron core to be . and attracts the amarture
3. CUPING TELINGA TELEFON
Kesan magnet yang terhasil sentiasa
menarik diafragma besi lembut yang
dipasang dihadapan teras besi lembut
itu.
Apabila seseorang bercakap melalui
mikrofon telefon, tenaga bunyi
ditukarkan kepada arus elektrik yang
berubah-ubah.

18
Hak Cipta Terpelihara2016 oleh : Cikgu Sathya Seelan

Subtopik 8.1

Fizik Tingkatan 5

Apabila arus berubah-ubah itu .............. melalui solenoid, arus ini akan
menghasilkan .......................................
yang berubah-ubah kekuatannya.
Diafragma akan ......................... akibat tarikan yang berubah-ubah oleh
medan mangnet dengan mengikut frekuensi bunyi tertentu.
Getaran diafragma menyebabkan zarah-zarah udara dihadapan ...................
dan .............................. dan menghasilkan bunyi.

The movement of the iron armature . the contacts in the

second circuit. Circuit 2 is now switched .
Circuit 2 may have a . current flowing through it to
operate powerful motors or very bright lights.
3) Telephone Ear-piece

19
Hak Cipta Terpelihara2016 oleh : Cikgu Sathya Seelan

Subtopik 8.1

Fizik Tingkatan 5

The varying ..from the microphone flows through the coils

of an electromagnet in the earpiece.
This pulls the .. towards the electromagnet by a
distance which depends on the current.
As a result, the diaphragm moves in and out and produces
..waves that are replicas of those that entered the
microphone.

20
Hak Cipta Terpelihara2016 oleh : Cikgu Sathya Seelan

Subtopik 8.1

Fizik Tingkatan 5

21
Hak Cipta Terpelihara2016 oleh : Cikgu Sathya Seelan

Subtopik 8.1

Fizik Tingkatan 5

22
Hak Cipta Terpelihara2016 oleh : Cikgu Sathya Seelan

Subtopik 8.1

Fizik Tingkatan 5

23
Hak Cipta Terpelihara2016 oleh : Cikgu Sathya Seelan

Subtopik 8.1

Fizik Tingkatan 5

24
Hak Cipta Terpelihara2016 oleh : Cikgu Sathya Seelan

Subtopik 8.1

Fizik Tingkatan 5

25
Hak Cipta Terpelihara2016 oleh : Cikgu Sathya Seelan