Anda di halaman 1dari 11

JANTUNG

dr. Exsa Hadibrata


A. Lapisan Dinding Jantung
1. Epicardium
2. Myocardium
3. Endocardium
B. Selubung Jantung (luar-dalam):
Pericardium fibrosum
Melebur dengan tunica adventitia pembuluh besar
Melekat pada permukaan dorsal sternum (ligamentum sternopericardiacum)
Melebur dengan centrum tendineum diafragma (ligamentum

pericardiophrenica)
Pericardium serosum, terdiri dari:
- Lamina parietalis
- Lamina visceralis = epicardium
Vaskularisasi: A. pericardiacophrenica & A. musculophrenica, keduanya cabang
A. thoracica interna)
Inervasi: Rr. pericardiaci N. phrenicus

Cavitas pericardii
Ruangan di antara lamina parietalis & visceralis pericardium serosum
Sinus obliquus pericardii
Sinus transversus pericardii

Gambar jantung dan ruang mediastinum


C. Ruang-ruang Jantung
Atrium Dextra
Merupakan tempat bermuara:
1. Vena cava superior
ostium venae cavae superiores (setinggi kartilago costa 3 dextra) menerima
darah vena dari kepala, leher, thorax, extremitas atas
2. Vena cava inferior
ostium venae cavae inferiores, valvula Eustachii (setinggi kartilago costa 5)
menerima darah vena dari abdomen, pelvis, extremitas bawah
3. Vena cordis minimae
foramina venarum minimarum berhubungan dengan capillary bed myocardium
4. Sinus coronaries
valvula sinus coronarii (Thebesii) menerima darah vena dari jantung

Struktur penting antara lain :


Valvula Eustachii & valvula Thebesii dihubungkan oleh tendo todaro

Pada septum interatriale terdapat: fossa ovalis (obliterasi dari foramen


ovale) dan limbus fossa ovalis. Secara embriologis, fossa ovalis berasal
dari septum primum, limbus fossa ovalis berasal dari septum secundum
ASD (Atrial Septal Defect): penyakit jantung karena foramen ovale tidak
menutup

Auricula dextra, Mm. pectinati

Crista terminalis dimulai dari sebelah lateral ostium venae cavae


superioris, memisahkan:
-

Bagian kasar: Mm. pectinati pada auricula dextra

Bagian halus: sinus venarum cavarum (perkembangan dari sinus


venosus)

Pada bagian eksterna, crista terminalis terlihat sebagai sulcus terminalis

Nodus SA: terletak anterolateral pada muara vena cava superior, dekat
dengan ujung superior crista terminalis
Nodus AV: pada bagian posteroinferior septum interatriale dekat dengan
muara sinus coronaries

Trigonum Koch, dibentuk oleh:


1. Tendo todaro
2. Ostium sinus coronarius
3. Cuspis septalis

Ventriculus Dextra
Ostium atrioventriculare dexter dibatasi oleh annulus fibrosus dan tertutup oleh
valvula tricuspidalis (valva atrioventricularis dexter) yang terdiri dari 3 cuspis:
-

Cuspis anterior

Cuspis posterior

Cuspis septalis

Struktur penting antara lain :

Corda tendinea menghubungkan cuspis dengan M. papilaris mencegah


regurgitasi

M. papillaris
1. M. papillaris anterior, melekat pada cuspis anterior & posterior
2. M. papillaris posterior, melekat pada cuspis posterior & septalis
3. M. papillaris septalis, melekat pada cuspis anterior & septalis

Conus arteriosus/infundibulum: ruangan menuju truncus pulmonalis

Trabeculae carneae, yang paling besar disebut trabeculae septomarginalis


(moderator band) berkas His kanan

Crista supraventriculare

Septum interventriculare
-

Pars membranacea septi

Pars muscularis septi

VSD (Ventricular Septal Defect): septum tidak menutup sempurna

Ostium trunci pulmonalis ditutupi oleh valva trunci pulmonalis yang terdiri dari:
-

Valvula semilunaris pulmonal anterior

Valvula semilunaris pulmonal dextra

Valvula semilunaris pulmonal sinistra

Nodulus valvulae semilunaris

Lunula valvulae semilunaris

Sinus pulmonalis

Atrium Sinistrum
Bermuara Vv. Pulmonales dextra et sinistra Auricula sinistra, Mm. pectinati
Ventriculus Sinister
Ostium atrioventricular sinister dibatasi oleh annulus fibrosus & tertutup oleh valvula
bicuspidalis/mitralis yang terdiri dari 2 cuspis:
-

Cuspis anterior

Cuspis posterior

Struktur penting antara lain :

Trabeculae carneae

Chorda tendinea, M. papillaris anterior et posterior

Septum interventriculare

Vestibulum aorticum

Ostium aorta ditutupi oleh valve aortae yang terdiri dari:


-

Valvula semilunaris aorta dextra

Valvula semilunaris aorta sinistra

Valvula semilunaris aorta posterior

Sinus aortae dextra: ostium A. coronaria dextra

Sinus aortae sinistra: ostium A. coronaria sinistra

Sinus aortae posterior: -

Gambar jantung anterior aspek

Gambar jantung posterior aspek

Gambar jantung anterior aspek

Gambar katup-katup jantung

D. Peredaran darah jantung


Sirkulasi sistemik:
Ventriculus sinister aorta seluruh tubuh V. cava superior et inferior atrium
dextrum
Sirkulasi pulmonal:
Ventriculus dexter truncus pulmonalis A. pulmonalis paru V. pulmonalis
atrium sinistrum
Sirkulasi portal:
V. porta hepatis hepar venula hepatica vena cava inferior
Aorta terdiri dari:
1. Aorta ascendens
a. A. coronaria dextra
b. A. coronaria sinistra
2. Arcus aorta
a. Truncus brachiocephalicus
1) A. carotis communis dextra
2) A. subclavia dextra
b. A. carotis communis sinistra
c. A. subclavia sinistra
3. Aorta decendens
a. Aorta thoracalis
b. Aorta abdominalis

E. Vaskularisasi Jantung
Endocardium: difusi
Myocardium & epicardium: A. coronaria
Cabang pertama aorta (pada aorta ascendens):

A. coronaria dextra
-

ramus descendens posterior (ramus interventricularis posterior)

ramus marginalis dexter

ramus nodi SA

ramus nodi AV

A. coronaria sinistra
-

ramus descendens anterior (ramus interventricularis anterior)

ramus circumflexus

ramus marginalis sinister

Darah masuk ke A. coronaria saat ventrikel diastole/relaksasi


A. coronaria merupakan arteri terminal
Inervasi A. coronaria: plexus coronaries dexter et sinister

Vena cordis magna // R. descendens anterior R. circumflexus


bermuara ke sinus coronarius

Vena cordis parva // A. coronaria dextra bermuara ke sinus coronaries

Vena cordis media // R. descendens posterior bermuara ke vena cordis


parva

V. posterior ventriculi sinistri


V. oblique atrii sinistri
Keduanya juga bermuara ke sinus coronaries

Sulcus interventricularis anterior


-

R. interventricularis anterior, A. coronaria sinistra

V. interventricularis anterior V. cordis magna

Sulcus interventricularis posterior


-

R. interventricularis posterior, A. coronaria dextra

V. cordis media

Batas kanan jantung


-

R. marginalis dextra

V. cordis parva

Gambar arteri coronary anterior aspek

Gambar arteri coronary posterior aspek

Gambar arteri dan vena coronary

Tugas Mahasiswa
1. Isilah gambar-gambar diatas !
2. Jelaskan secara anatomi bagaimanakah kelainan jantung congenital (Ventricular
Septal Defect, Atrial Septal Defect, Patent Ductus Arteriosus, Tetralogy of
Fallot) !
3. Jelaskan secara anatomi bagaimanakah kelainan katup jantung: Mitral stenosis,
Mitral regurgitation, Aortic stenosis, Aortic regurgitation !
4. Jelaskanlah secara anatomi apakah yang terjadi pada infark miocard !

Anda mungkin juga menyukai