PANDUAN PENGAJARAN

DAN PEMBELAJARAN
KELAS BERCANTUM
SAINS
&
DUNIA SAINS DAN TEKNOLOGI
 Falsafah Pendidikan Kebangsaan

Pendidikan di Malaysia adalah suatu usaha berterusan ke arah

memperkembangkan lagi potensi individu secara menyeluruh dan
bersepadu untuk mewujudkan insan yang seimbang dan harmonis
dari segi intelek, rohani, emosi, dan jasmani berdasarkan
kepercayaan dan kepatuhan kepada Tuhan. Usaha ini adalah bagi
melahirkan rakyat Malaysia yang berilmu pengetahuan,
berketrampilan, berakhlak mulia, bertanggungjawab, dan
berkeupayaan mencapai kesejahteraan diri serta memberi
sumbangan terhadap keharmonian dan kemakmuran keluarga,
masyarakat dan negara.

Cetakan Januari 2017

Kementerian Pendidikan Malaysia

Hak cipta terpelihara. Kecuali untuk tujuan pendidikan yang tidak ada
kepentingan komersial, tidak dibenarkan sesiapa mengeluarkan atau
mengulang mana-mana bahagian artikel, ilustrasi dan kandungan
buku ini dalam apa-apa juga bentuk dan dengan apa-apa cara pun,
sama ada secara elektronik, fotokopi, mekanik, rakaman atau cara lain
sebelum mendapat izin bertulis daripada Ketua Pengarah Pendidikan
Malaysia, Kementerian Pendidikan Malaysia.

i
PANDUAN PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN INI DIEDARKAN UNTUK
KEGUNAAN GURU-GURU YANG BERDAFTAR DENGAN KEMENTERIAN
PENDIDIKAN MALAYSIA BAGI MELAKSANAKAN PENGAJARAN DAN
PEMBELAJARAN KELAS BERCANTUM.

PANDUAN INI HANYA DIGUNAKAN SEBAGAI BAHAN PENGAJARAN DAN

PEMBELAJARAN BAGI PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN KELAS
BERCANTUM.

Cetakan Januari 2017

Kementerian Pendidikan Malaysia

ii
 Isi Kandungan Muka surat

Falsafah Pendidikan Kebangsaan i

Notis Hak Kerajaan ii
Panduan Guru iv
1.0 Pengenalan Mata Pelajaran 1
2.0 Pemetaan Kurikulum Mata Pelajaran 2
3.0 Pengajaran dan Pembelajaran Kelas Bercantum 19
3.1 Pengenalan 19
3.2 Pengajaran dan Pembelajaran Pelbagai Gred 19
3.2.1 Pengajaran Secara Kelas 19
3.2.2 Pengajaran Mengikut Tahun Persekolahan 20
3.2.3 Pengajaran Secara Kumpulan 20
3.2.4 Pengajaran Individu 21
3.2.5 Pengajaran Sosial 21
3.3 Pengajaran dan Pembelajaran Abad 21 22
3.3.1 Ciri-ciri Pembelajaran Abad 21 23
3.3.2 Elemen-elemen Yang Terkandung Dalam 24
Pembelajaran Abad 21
3.3.3 Strategi Pengajaran dan Pembelajaran Abad 21 26
3.4 Strategi Pelbagai Gred (Multigrade Strategy) 32
3.4.1 Pengajaran Seluruh Kelas 34
3.4.2 Pembelajaran Arah Kendiri 34
3.4.3 Peer Tutoring 35
3.4.4 Pengajaran Kumpulan 36
3.4.5 Kolaboratif dengan Pelbagai Pihak 36
4.0 Contoh Ringkasan Pengajaran Harian 38
4.1 Contoh Pengajaran Secara Kelas 38
4.2 Contoh Pengajaran Secara Kumpulan 46
4.3 Contoh Pengajaran Secara Kelas dan Kumpulan 53

Rujukan 66
Senarai Panel Penggubal 68

iii
 PANDUAN GURU

PENGENALAN

Panduan pengajaran dan pembelajaran (PdP) kelas bercantum ini disediakan untuk
membantu guru merancang, mengurus dan melaksanakan kelas bercantum. Panduan
pengajaran ini memberi peluang kepada guru untuk mendapatkan maklumat tentang
strategi dan kaedah pengajaran pelbagai gred yang digunakan dalam kelas bercantum.

SASARAN

Guru yang melaksanakan kelas bercantum.

SUSUNAN KANDUNGAN

Panduan ini ditulis dalam susunan kandungan seperti berikut:

1. Pengenalan Mata Pelajaran

2. Pemetaan Kurikulum Mata Pelajaran
3. Pengajaran dan Pembelajaran Kelas Bercantum
4. Contoh Ringkasan Pengajaran Harian (RPH)

iv
1.0 Pengenalan Mata Pelajaran

Sains

Standard Kurikulum Sains secara keseluruhan merangkumi tiga mata pelajaran sains teras dan
empat mata pelajaran sains elektif. Mata Pelajaran Sains Teras adalah Sains Sekolah Rendah,
Sains Menengah Rendah dan Sains Menengah Atas. Mata pelajaran Sains Elektif yang
ditawarkan di peringkat menengah atas adalah Biologi, Kimia, Fizik dan Sains Tambahan.

Mata Pelajaran Sains Teras untuk sekolah rendah dan sekolah menengah rendah direka bentuk
dengan memberi penekanan kepada pengetahuan dan kefahaman tentang sains kepada murid
supaya celik sains dan menyediakan mereka untuk mempelajari sains di peringkat yang lebih
tinggi. Mata pelajaran Sains Teras bagi peringkat sekolah menengah atas adalah untuk
menghasilkan murid yang celik sains, inovatif dan menyediakan murid untuk menceburi bidang
sains yang lebih umum. Mata pelajaran Sains Elektif menawarkan pilihan kepada murid
mengikut kecenderungan, Minat dan keupayaan dalam bidang sains bagi menceburi kerjaya
dalam bidang sains dan teknologi yang khusus. Golongan murid ini bakal menjadi sumber
tenaga manusia dalam bidang sains dan teknologi yang akan menyumbang kepada penerusan
dalam pembangunan negara.

Dunia Sains Dan TeknologI

Dunia Sains dan Teknologi (DST) merupakan gabungan elemen Sains, Reka Bentuk dan
Teknologi (RBT) dan Teknologi Maklumat dan Komunikasi (TMK) yang diajar di Tahap Satu.
Dunia Sains dan Teknologi bertujuan untuk memupuk minat terhadap Sains dan Teknologi dan
mengembangkan kreativiti dan inovasi
murid melalui pengalaman dan penyiasatan bagi menguasai ilmu sains dan teknologi,
kemahiran saintifik, dan kemahiran berfikir serta sikap saintifik dan nilai murni. Pendekatan
bertema ini dalam DST adalah untuk menjadikan pengajaran dan pembelajaran (p&p) lebih
menarik. Ini juga untuk mengurangkan bilangan mata pelajaran di Tahap Satu.

Matlamat tema Dunia Sains dan Teknologi adalah untuk menanam minat dan mengembangkan
kreativiti murid melalui pengalaman dan penyiasatan bagi menguasai ilmu sains dan teknologi,
kemahiran serta nilai murni. Kemahiran yang ingin dikembangkan melalui tema ini merangkumi
kemahiran proses sains, kemahiran berfikir, kemahiran manipulatif/ psikomotor dan kemahiran
TMK.

1
2.0 Pemetaan Kurikulum Mata Pelajaran

2.1 Pemetaan Kurikulum Mata Pelajaran Sains Tahun 2 Dan Tahun 3

Tema Standard kandungan/ Standard pembelajaran Catatan

TAHUN 2 TAHUN 3
PENGENAL 1.KEMAHIRAN SAINTIFIK
AN KEPADA 1.1 Memahami kemahiran proses sains
SAINS 1.1.1 Memerhati
(Tahun 3) 1.1.2 Mengelas
* Nota 1.1.3 Mengukur dan menggunakan nombor
1.1.4 Meramal
• Perancangan PdP guru adalah berdasarkan tema yang 1.1.5 Membuat inferens
SAINS sama. 1.1.6 Berkomunikasi
HAYAT 1.1.7 Menjelaskan kemahiran proses sains melalui lakaran, PdP kumpulan
(Tahun 2) • Bagi tema yang tidak ada pada Tahun Dua seperti tema
penulisan, TMK atau lisan.
Sains Hayat ini guru akan kenalpasti kemahiran yang 1.2 Memahami kemahiran manipulatif
1.2.1 Menggunakan dan mengendalikan peralatan dan bahan
belum diajar atau yang belum dikuasai untuk digabungkan
sains dengan betul.
dengan tajuk ini (kemahiran saintifik).
1.2.2 Mengendalikan spesimen dengan betul dan selamat.
1.2.3 Melakar spesimen, peralatan dan bahan sains dengan
tepat.
1.2.4 Membersihkan peralatan sains dengan cara yang betul.
1.2.5Menyimpan peralatan dan bahan sains dengan betul dan
selamat.
SAINS 1 MANUSIA 2 MANUSIA
HAYAT
2.1 Memahami kegigian manusia.
1.1 Memahami manusia mempunyai keperluan asas untuk hidup. 2.1.1 Mengenal pasti jenis gigi iaitu gigi kacip, gigi taring dan
1.1.1 Mengenal pasti keperluan asas manusia iaitu makanan, gigi geraham.
2.1.2 Menghubungkaitkan jenis gigi dan fungsi.
air, udara dan tempat perlindungan. 2.1.3 Membanding dan membezakan set gigi susu dengan set
1.1.2 Menyatakan kepentingan keperluan asas kepada manusia. gigi kekal daripada aspek bilangan, kekuatan dan jangka
hayat.
1.1.3 Mengenal pasti makanan yang memberi tenaga, PdP kelas
2.1.4 Melabelkan struktur gigi iaitu enamel, dentin, saraf, salur
membantu tumbesaran dan membantu menjaga kesihatan. darah dan gusi.
1.1.4 Menaakul kepentingan pelbagai jenis makanan kepada 2.1.5 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK,
manusia. penulisan atau lisan.
1.1.5 Mencadangkan satu hidangan makanan dan
menerangkan mengapa makanan tersebut dipilih. 2.2 Mengamalkan penjagaan gigi
2.2.1 Mempraktikkan amalan harian terhadap kesihatan
1.1.6 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, gigi daripada aspek:
penulisan atau lisan. *pemakanan
*penjagaan
1.2 Menghargai keperluan asas yang ada.
2
 1.2.1 Menerangkan makanan, air, udara dan tempat
perlindungan yang bersih adalah penting untuk
menjamin kesihatan.
1.2.2. Mempraktikkan pengambilan pelbagai jenis makanan
berkhasiat supaya sihat.
1.3 Mengaplikasi pengetahuan tentang tumbesaran manusia.
1.3.1 Mengenal pasti perubahan yang berlaku pada diri mereka
sejak dilahirkan iaitu membesar dari segi pertambahan
saiz, tinggi dan berat.
1.3.2 Membanding dan membezakan tumbesaran mereka
dengan rakan dari segi saiz, tinggi dan berat dengan
menjalankan aktiviti.

2 HAIWAN 3 HAIWAN
2.1 Memahami haiwan mempunyai keperluan asas untuk hidup. 3.1 Memahami ciri haiwan.
2.1.1 Mengenal pasti keperluan asas haiwan iaitu makanan, 3.1.1 Mengenal pasti ciri haiwan iaitu:
air, udara dan tempat perlindungan.
• litupan badan: bercangkerang, berbulu,
2.1.2 Menyatakan kepentingan keperluan asas kepada
haiwan. berbulu pelepah, bersisik
2.1.3 Memberi contoh haiwan dan makanan yang dimakan.
2.1.4 Mengelaskan haiwan mengikut makanan yang • anggota badan: berkaki, bersayap, berekor,
dimakan iaitu makan tumbuhan sahaja, makan bertanduk, berparuh, berkuku tajam
haiwan sahaja atau makan haiwan dan tumbuhan. • cara membiak: bertelur, melahirkan anak
2.1.5 Mengenal pasti tempat perlindungan haiwan seperti • habitat: hidup di air, di darat serta di darat dan
sarang, reban, lubang, atas pokok, kandang, gua,di air
dalam air, dalam tanah dan di celah batu atau kayu. PdP kelas
3.1.2 Mengelaskan haiwan berdasarkan ciri pengelasan yang
2.1.6 Menyatakan kepentingan haiwan kepada manusia, dipilih.
tumbuhan dan haiwan lain. 3.1.3 Mengenal pasti ciri-ciri yang terdapat pada satu haiwan
2.1.7 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, yang dipilih.
penulisan atau lisan. 3.1.4 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK,
penulisan atau lisan
2.2 Menghargai pelbagai haiwan di sekeliling kita.
2.2.1 Menunjukkan kasih sayang terhadap haiwan dengan cara 3.2 Memahami kegigian haiwan
tidak menganiaya haiwan. 3.2.1 Menyatakan tabiat makan haiwan: herbivor,
karnivor, omnivor
2.3 Memahami tumbesaran haiwan. 3.2.2 Menghubungkaitkan kegigian herbivor, karnivor dan
2.3.1 Mengenal pasti cara haiwan membiak iaitu melahirkan omnivor dengan makanan yang dimakan.
anak dan bertelur. 3.2.3 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK,
2.3.2 Mengelas haiwan berdasarkan cara pembiakan. penulisan atau lisan
2.3.3 Mengenal pasti perubahan yang berlaku pada haiwan
sejak dilahirkan iaitu membesar dari segi perubahan rupa
dan pertambahan saiz.
2.3.4 Mengenal pasti anak haiwan yang menyerupai ibunya
dan yang tidak menyerupai ibunya.
2.3.5 Merekod perubahan tumbesaran haiwan seperti rama-
rama atau katak dari segi rupa dengan memerhati
haiwan sebenar.

3
 2.4 Memahami pergerakan haiwan.
2.4.1 Menjelaskan cara haiwan bergerak seperti berjalan,
merangkak, terbang, berenang, menjalar, mengengsot,
merayap, berlari dan melompat.
2.4.2 Menjalankan simulasi cara haiwan bergerak seperti ikan
berenang, burung terbang, lembu berjalan, kura-kura
merangkak, ular menjalar, siput babi mengengsot, semut
merayap, kuda berlari dan katak melompat.
2.4.3 Menyatakan kepentingan pergerakan kepada haiwan.
2.4.4 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK,
penulisan atau lisan.
3 TUMBUHAN 3 TUMBUHAN
3.1 Memahami keperluan asas tumbuhan
4.1 Memahami ciri tumbuhan.
3.1.1 Mengenal pasti keperluan asas tumbuhan iaitu air, udara
4.1.1 Mengenal pasti ciri tumbuhan iaitu:
dan cahaya matahari.
3.1.2 Menaakul kepentingan air, udara dan cahaya matahari * daun: jenis urat daun
kepada tumbuhan dengan menjalankan penyiasatan. * bunga: berbunga, tidak berbunga
* buah: berbuah, tidak berbuah
3.1.3 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK,
* batang: berkayu, tidak berkayu
penulisan atau lisan. * akar: akar tunjang, akar serabut
3.2 Menyedari tumbuhan mempunyai keperluan asas untuk hidup. * habitat: hidup di air, di darat,
* cara membiak: melalui biji benih, spora, daun,
3.2.1 Menjaga tumbuhan dengan memberikan keperluan
keratan batang, anak pokok, batang bawah
asasnya bagi memastikan ia hidup dan subur. tanah.
3.3 Memahami tumbesaran tumbuhan.
3.3.1 Merekod perubahan yang berlaku pada tumbuhan semasa
membesar dari segi pertambahan tinggi atau bilangan 4.1.2 Mengelaskan tumbuhan berdasarkan ciri pengelasan PdP kelas
yang dipilih.
daun dengan menjalankan penyiasatan ke atas tumbuhan
4.1.3 Mengenal pasti ciri-ciri yang terdapat pada satu
sebenar.
tumbuhan yang dipilih.
3.3.2 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, 4.1.4 Menyatakan kepentingan tumbuhan kepada manusia
penulisan atau lisan. dan haiwan.
4.1.5 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, penulisan,
TMK atau lisan.

SAINS 4 TERANG DAN GELAP 5. MAGNET

FIZIKAL 4.1 Menganalisis keadaan terang dan gelap.
4.1.1 Mengenal pasti sumber cahaya seperti matahari,
lampu, lampu suluh dan api.
4.1.2 Membezakan keadaan terang dan gelap melalui
penyiasatan.
4.1.3 Menerangkan bagaimana bayang-bayang dihasilkan
melalui aktiviti.
4.1.4 Menaakul kepentingan cahaya kepada manusia.
4.1.5 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan.
5.1 Menganalisis pengetahuan tentang tindakan magnet.
5.1.1 Mengenal pasti bentuk magnet seperti magnet bar, silinder,
ladam, bentuk U, butang dan cincin.
5.1.2 Mengitlak tindakan magnet ke atas pelbagai objek dengan
menjalankan penyiasatan.
5.1.3 Mengelas objek berdasarkan tindakan magnet ke
atasnya.
5.1.4 Menyatakan bahan yang diperbuat daripada besi adalah PdP kumpulan
bahan magnet.

4
 4.2 Mengaplikasi pengetahuan tentang pembentukan bayang-
bayang.
4.2.1 Mencipta permainan bayang-bayang.
TEKNOLOGI 5 ASAS TEKNOLOGI
DAN 5.1 Mengaplikasikan pengetahuan tentang pemasangan komponen
KEHIDUPAN
set binaan berdasarkan manual bergambar.
5.1.1 Membaca dan menerangkan manual.
5.1.2 Mengenal pasti komponen set binaan
berpandukan manual bergambar.
5.1.3 Memilih komponen set binaan berpandukan manual
bergambar.
5.1.4 Memasang komponen set binaan berpandukan manual
bergambar.
5.1.5 Melakarkan hasil binaan menggunakan bentuk
asas.
5.1.6 Menceritakan hasil binaan secara lisan.
5.1.7 Membuka hasil binaan mengikut urutan.
5.1.8 Menyimpan komponen yang telah dibuka ke bekas
penyimpanan.
SAINS
BAHAN
* Nota
 Perancangan PdP guru adalah berdasarkan tema yang
sama.
 Bagi tema yang tidak ada pada Tahun Dua seperti tema
Sains Bahan ini guru akan kenalpasti kemahiran yang
belum diajar atau yang belum dikuasai untuk digabungkan
dengan tajuk ini (Penyeapan)
5.1.5 Mengitlak kekuatan magnet dengan menjalankan aktiviti
menggunakan magnet pelbagai saiz.
5.1.6 Membuat kesimpulan tentang daya tarikan dan tolakan
antara kutub- kutub magnet dengan menjalankan aktiviti.
5.1.7 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, penulisan,
TMK atau lisan.
5.2 Mereka cipta objek berasaskan penggunaan magnet.
5.2.1 Memberi contoh kegunaan magnet dalam kehidupan.
5.2.2 Mencipta objek berasaskan penggunaan magnet.
5.2.3 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, penulisan,
TMK atau lisan.
8 ASAS TEKNOLOGI
8.1 Memasang dan membuka set binaan berfungsi secara
mekanikal berpandukan manual yang mempunyai konsep asas
mesin ringkas. PdP Kelas
8.1.1 Memilih set binaan berfungsi yang hendak dibina.
8.1.2 Membaca dan menerangkan manual.
8.1.3 Mengenal pasti komponen model berpandukan manual.
8.1.4 Mengenal pasti sistem pergerakan model seperti
motor,gear, gegancu, takal dan roda.
8.1.5 Memilih komponen model berpandukan manual
bergambar.
8.1.6 Memasang komponen model berpandukan manual
bergambar.
8.1.7 Melakarkan hasil binaan menggunakan bentuk asas.
8.1.8 Menceritakan hasil binaan secara lisan.
8.1.9 Membuka hasil binaan mengikut urutan.
8.1.10 Menyimpan komponen model yang telah dibuka ke
bekas penyimpanan.
6 PENYERAPAN
6.1 Menganalisis pengetahuan tentang keupayaan bahan
menyerap air.
6.1.1 Mengenal pasti objek yang boleh menyerap air dan kalis
air dengan menjalankan aktiviti.
6.1.2 Mengenal pasti bahan yang boleh menyerap air dan
kalis air dengan menjalankan aktiviti.
6.1.3 Mengelas bahan yang boleh menyerap air dan kalis air PdP kumpulan
dengan menjalankan aktiviti.
6.1.4 Membuat urutan jenis bahan mengikut keupayaan
menyerap air dengan menjalankan penyiasatan.
6.1.5 Menaakul kepentingan bahan yang boleh menyerap air
dan bahan yang kalis air dalam kehidupan.
6.1.6 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran,
penulisan,TMK atau lisan.
6.2 Mereka cipta objek berdasarkan kebolehan menyerap air.
5
 6.2.1 Mencipta objek dengan menggunakan bahan yang
menyerap atau kalis air.
6.2.2 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, penulisan,
TMK atau lisan.
BUMI DAN 7 TANAH
SAINS
7.1 Menganalisis kandungan tanah.
ANGKASA
* Nota 7.1.1 Mengenal pasti kandungan yang terdapat di dalam
 Perancangan PdP guru adalah berdasarkan tema yang beberapa jenis tanah seperti tanah liat, tanah kebun dan
PdP kumpulan
sama. pasir dengan menjalankan penyiasatan.
 Bagi tema yang tidak ada pada Tahun Dua seperti tema 7.1.2 Membuat urutan jenis tanah mengikut keupayaan air
Sains Bumi dan Sains Angkasa ini guru akan kenalpasti mengalir melaluinya dengan menjalankan penyiasatan.
kemahiran yang belum diajar atau yang belum dikuasai 7.1.3 Mengitlak jenis tanah yang sesuai untuk menanam
untuk digabungkan dengan tajuk ini (Tanah) pokok berdasarkan penyiasatan di atas.
7.1.4 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, penulisan,
TMK atau lisan.

2.2 Pemetaan Kurikulum Mata Pelajaran Standard TMK Tahun 2 dan Tahun 3

STANDARD KANDUNGAN STANDARD PEMBELAJARAN

Tahun 2 Tahun 3 PdP Kelas Bercantum Kaedah PdP

1.0 Menggunakan 1.1 Memastikan perkakasan PdP Kelas

TMK secara komputer dan persekitarannya 1.1 Memastikan perkakasan T= Tahun
bertanggungjawab berada dalam keadaan kemas komputer berfungsi dengan &= cantum
dan beretika dan bersih. baik.
-1.1 , 1.2 (T2) & 1.1 (T3)
1.2 Mengamalkan sikap berjimat 1.2 Mengamalkan langkah -1.3(T2) & 1.3(T3)
cermat ketika mencetak keselamatan siber dengan -1.4 (T2) & 1.4 (T3)
dokumen. menggunakan Daftar Masuk
dan Daftar Keluar keahlian Kumpulan (Tahun 3)
1.3 Mengetahui sumber maklumat sesuatu akaun e-mel. -1.2 -akaun e-mel
yang diperolehi.

1.4 Mengamalkan etika 1.3 Menyatakan sumber

penggunaan kata laluan dan maklumat yang diperolehi
teks semasa berkomunikasi dalam talian.
dalam talian
1.4 Mengamalkan penjimatan
tenaga dengan mengurangkan kecerahan
paparan monitor dan bunyi.
PdP Kelas
2.0 Memilih dan 2.1 Meletakkan kedudukan jari 2.1 Menyediakan teks dengan -2.1, 2.2, 2.3 (T2) & 2.1, 2.2 (T3)
mengaplikasikan dengan betul pada kekunci penjajaran tengah dan -2.4, 2.5 (T2) & 2.5 (T3)
sumber TMK yang penjajaran penuh serta

6
bersesuaian rumah di papan kekunci.
2.2 Menggunakan kekunci anak
panah, Caps Lock dan Shift.
2.3 Menggunakan tetikus untuk
klik dan seret serta menyalin
dan tampal.
membuat senarai -2.6, 2.7, 2.8, 2.9, 2.10 (T2)& 2.3,
menggunakan Bullets dan 2.4 (T3)
Numbering.
Kumpulan (Tahun 3)
2.2 Membuat animasi pada teks 2.2 Membuat animasi
dan imej dalam perisian 2.5 Membentuk jadual 2 lajur X 3
persembahan (MS PowerPoint). baris

2.4 Membentuk jadual 3 lajur x 2 2.3 Membuat animasi

baris dengan menggunakan menggunakan objek mudah
perisian pemproses kata (MSWord). menggunakan teknik animasi slaid.

2.5 Menambah lajur dan baris 2.4 Menyisip video dalam perisian
dengan menggunakan perisian persembahan (MS PowerPoint).
pemproses kata (MS Word).
2.5 Membentuk jadual 2 lajur X 3
2.6 Menaip teks dan menyisipkan baris dengan memasukkan teks dan nombor
imej ke dalam jadual. berpandukan sel yang
diberikan.
2.7 Menukar warna fon dengan
menggunakan pemproses kata
(MS Word) atau perisian
persembahan (MS PowerPoint).

2.8 Menghasilkan persembahan

yang mengandungi elemen
teks, imej dan audio dengan
menggunakan perisian
persembahan (MS PowerPoint).

2.9 Menggunakan transisi slaid

dalam persembahan dengan
menggunakan perisian
persembahan (MS PowerPoint).

2.10 Menukar latar belakang dalam

perisian persembahan (MS Power Point).
2.11 Mencetak dokumen dalam dua
salinan.

7
 3.1 Mencari maklumat dalam
3.0 Menggunakan bentuk teks dan imej 3.1 Menggunakan fungsi PdP Kumpulan
TMK untuk berdasarkan kata kunci Autosum untuk menjumlah
mencari, menggunakan enjin carian. secara automatik dalam
mengumpul, hamparan elektronik (MS
memproses dan 3.2 Mengekstrak, mengumpul dan Excel).
menggunakan menyimpan maklumat.
maklumat
3.3 Mengintegrasi maklumat 3.2 Mempersembahkan data
dalam perisian pemproses dalam bentuk carta pai
kata (MS Word) dan perisian berdasarkan jadual yang
persembahan (MS dibina dalam hamparan
PowerPoint) elektronik (MS Excel).

4.0 Menggunakan 4.1 Berkongsi idea dengan PdP Kelas

TMK untuk menghantar dan membalas emel kepada 4.1 Mengepil fail melalui e-mel. -4.1 (T2) & 4.1, 4.2 (T3)
memperoleh dan seorang penerima 4.2 Membuka fail yang dikepil
berkongsi melalui e-mel.
maklumat

5.0 Menggunakan 5.1 Membentangkan tugasan 5.1 Menggunakan perisian PdP Kelas
TMK untuk penyelesaian dengan menggunakan perisian aplikasi yang bersesuaian -5.1 (T2) & 5.1 (T3)
masalah dan aplikasi dan sumber TMK yang (MS Excel, MS PowerPoint
membuat bersesuaian (MS Word atau atau MS Word) untuk
keputusan MS PowerPoint). dikepilkan melalui e-mel bagi Kumpulan
menyelesaikan sesuatu Tahun 3-
tugasan dalam penyebaran penggunaan e-mel
maklumat.

6.0 Menggunakan 6.1 Mengubahsuai hasil kerja 6.1 Menggunakan kemahiran

TMK untuk sedia ada dengan perisian hamparan elektronik
meningkatkan menggunakan jadual, imej, (MS Excel) dengan menggunakan rumus Kumpulan
produktiviti dan audio dan pelbagai format fon (tambah dan tolak) bagi membuat analisa mudah
pembelajaran mengikut kesesuaian. seperti
membuat perbandingan
terhadap sesuatu data yang
diperolehi.

7.0 Menggunakan 7.1 Menghasilkan tugasan dengan 7.1 Menghasilkan produk digital PdP Kelas
TMK untuk menggunakan perisian aplikasi yang mengintegrasikan -7.1 (T2) & 7.1 (T3)
mengemukakan yang bersesuaian untuk perisian hamparan elektronik
idea dan maklumat menyampaikan idea baru. dan perisian persembahan Kumpulan
secara kreatif dan (MS Excel dan MS Produk digital yang kreatif
inovatif PowerPoint) secara kreatif

8
 2.3 Pemetaan Kurikulum Mata Pelajaran Sains Tahun 4 Dan Tahun 5
Standard kandungan/ Standard pembelajaran
Tema TAHUN 4 TAHUN 5 Catatan
KEMAHIRAN SAINTIFIK KEMAHIRAN SAINTIFIK
PENGEN 1.1 Kemahiran Proses Sains 1.1 Kemahiran Proses Sains
ALAN 1.1.1 Memerhati 1.1.1 Memerhati
KEPADA 1.1.2 Mengelas 1.1.2 Mengelas
SAINS 1.1.3 Mengukur dan menggunakan nombor 1.1.3 Mengukur dan menggunakan nombor
1.1.4 Membuat Inferens 1.1.4 Membuat Inferens
1.1.5 Meramal 1.1.5 Meramal
1.1.6 Berkomunikasi 1.1.6 Berkomunikasi
1.1.7 Menggunakan perhubungan ruang dan masa 1.1.7 Menggunakan perhubungan ruang dan masa
1.1.8 Mentafsir data 1.1.8 Mentafsir data
1.1.9 Mendefinisi secara operasi 1.1.9 Mendefinisi secara operasi PdP kelas
1.1.10 Mengawal pemboleh ubah 1.1.10 Mengawal pemboleh ubah tetapi aktiviti
1.1.11 Membuat hipotesis 1.1.11 Membuat hipotesis berbeza
1.1.12 Mengeksperimen 1.1.12 Mengeksperimen
1.2 Kemahiran manipulatif. 1.2 Kemahiran manipulatif.
1.2.1 Menggunakan dan mengendalikan peralatan dan bahan 1.2.1 Menggunakan dan mengendalikan peralatan dan bahan
sains dengan betul. sains dengan betul.
1.2.2 Mengendalikan spesimen dengan betul dan cermat. 1.2.2 Mengendalikan spesimen dengan betul dan cermat.
1.2.3 Melakar spesimen, peralatan dan bahan sains dengan 1.2.3 Melakar spesimen, peralatan dan bahan sains dengan betul.
betul. 1.2.4 Membersihkan peralatan sains dengan cara yang betul.
1.2.4 Membersihkan peralatan sains dengan cara yang betul. 1.2.5 Menyimpan peralatan dan bahan sains dengan betul dan
1.2.5 Menyimpan peralatan dan bahan sains dengan betul dan selamat.
selamat.
2 PERATURAN BILIK SAINS
2 PERATURAN BILIK SAINS 2.1 Peraturan Bilik Sains
2.1 Peraturan Bilik Sains 2.1.1 Mematuhi peraturan bilik sains
2.1.1 Mematuhi peraturan bilik sains

3 PROSES HIDUP MANUSIA 3 PROSES HIDUP HAIWAN

SAINS 3.1 Proses pernafasan manusia.
HAYAT 3.1.1 Menyatakan manusia bernafas menggunakan hidung,
trakea dan peparu melalui pemerhatian menerusi pelbagai
media.
3.1.2 Melakar laluan udara semasa menarik dan menghembus
nafas
3.1.3 Memerihalkan pergerakan dada dengan meletakkan tangan
di dada semasa menarik dan menghembus nafas.
3.1.4 Mengitlak bahawa kadar pernafasan bergantung kepada
jenis aktiviti yang dilakukan melalui pemerhatian pada
3.1 Ciri dan tingkahlaku khas haiwan untuk melindungi diri.
3.1.1 Menjelaskan dengan contoh ciri dan tingkah laku khas haiwan
untuk melindungi diri daripada musuh melalui pemerhatian
menerusi pelbagai media seperti:
• duri tajam contoh landak, ikan buntal. duri tajam contoh
landak, ikan buntal. PdP
• cangkerang keras contoh kura-kura, penyu, siput. kumpulan
• sisik keras contoh tenggiling, buaya.
• tanduk contoh kerbau, rusa.
• bisa contoh kala jengking, lipan, ular.

9
 pergerakan dada.
3.1.5 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan.
3.2 Perkumuhan dan Penyahtinjaan manusia.
3.2.1 Menyatakan maksud perkumuhan melalui pemerhatian
menerusi pelbagai media.
3.2.2 Mengenal pasti organ dan hasil perkumuhan iaitu:
• ginjal ialah air kencing
• kulit ialah peluh
• peparu ialah karbon dioksida dan wap air.
3.2.3 Menyatakan maksud penyahtinjaan dan hasil nyahtinja
melalui pemerhatian menerusi pelbagai media.
3.2.4 Menyatakan keperluan manusia menjalani perkumuhan
dan penyahtinjaan.
3.2.5 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan.
• menggulungkan diri contoh ulat gonggok, tenggiling.
• menyamar contoh sesumpah, mentadak.
• memutuskan anggota badan contoh cicak, kurita.
• memasukkan anggota badannya ke dalam cangkerang contoh
siput, kura-kura.
3.1.2 Menjelaskan dengan contoh ciri dan tingkah laku khas
haiwan untuk melindungi diri daripada cuaca melampau
melalui pemerhatian menerusi pelbagai media seperti :
• bulu tebal contoh beruang kutub, serigala kutub.
• lapisan lemak tebal contoh singa laut, paus, penguin.
• bonggol contoh unta.
• berendam dalam lumpur contoh kerbau, badak sumbu.
• bermigrasi contoh burung bangau, paus.
• berhibernasi contoh beruang kutub, musang kutub.

3.3 Manusia bergerak balas terhadap rangsangan.

3.3.1 Memahami manusia bergerak balas terhadap rangsangan
3.3.2 Memberi contoh gerak balas manusia terhadap rangsangan
dalam kehidupan harian.
3.3.3 Membuat inferens tentang kepentingan gerak balas manusia
terhadap rangsangan.
3.3.4 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan.

3.4 Pewarisan manusia.

3.4.1 Menyatakan anak mewarisi ciri ibubapa seperti warna kulit,
keadaan rambut, dan rupa dengan menjalankan aktiviti.
3.4.2 Memerihalkan ciri pada anak boleh diwarisi daripada
keturunan.
3.4.3 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan.

3.5 Tabiat boleh mengganggu proses hidup manusia.

3.5.1Menyatakan tabiat yang mengganggu proses hidup seperti :
* makan makanan yang tidak seimbang
* merokok
* menghidu gam
* menyalahgunakan dadah
* minum minuman beralkohol.
3.5.2 Menerangkan kesan tabiat yang mengganggu proses hidup
seperti:
* memudaratkan kesihatan
10
 * mengganggu tumbesaran
* melambatkan gerak balas terhadap rangsangan.
3.5.3 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan.
3.6 Menyayangi diri sendiri.
3.6.1 Mempraktikkan budaya hidup sihat dalam kehidupan
seharian.
4 PROSES HIDUP HAIWAN
4.1 Organ pernafasan haiwan.
4.1.1 Mengenal pasti organ pernafasan bagi haiwan melalui
pemerhatian haiwan sebenar atau pelbagai media iaitu:
· peparu contoh kucing, burung, buaya, katak, paus.
· insang contoh ikan, berudu, ketam, udang.
· kulit lembap contoh katak, cacing
· spirakel contoh lipas, belalang, rama-rama, beluncas.
4.1.2 Mengitlak terdapat haiwan yang mempunyai lebih dari satu
organ pernafasan seperti katak.
3 PROSES HIDUP HAIWAN
3.2 Memahami kemandirian spesies haiwan
3.2.1 Menyatakan kemandirian spesies ialah keupayaan haiwan
untuk mengekalkan spesiesnya bagi mengelakkan kepupusan.
3.2.2 Mengenal pasti cara haiwan yang bertelur memastikan
kemandirian spesiesnya melalui pemerhatian menerusi
pelbagai media. Cara kemandirian seperti:
• menyembunyikan telur contoh penyu, buaya, belalang
• bertelur banyak contoh ikan, nyamuk, penyu
• telur diselaputi lendir contoh katak
• mengeram telur contoh ayam, penguin, burung
• menjaga telur contoh ular, burung, buaya
3.2.3 Mengenal pasti cara haiwan menjaga anak untuk memastikan PdP kelas
kemandirian spesiesnya melalui pemerhatian menerusi
pelbagai media. Cara kemandirian seperti:
* menyusukan anak contoh kucing, harimau, lembu
* membawa anak dalam kantung contoh kanggaru
* bergerak dalam kumpulan contoh gajah, burung layang-
layang
* membawa anak dalam mulut contoh buaya, ikan tilapia
* memberi anak makan contoh burung, singa
* menyerang apabila anaknya diganggu contoh ayam, kucing
3.2.4 Mengitlak kepentingan kemandirian spesies haiwan.
3.2.5 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan.
3.3 Mereka cipta model haiwan.
3.3.1 Mencipta model haiwan imaginasi yang boleh melindungi diri
daripada musuh dan cuaca melampau.
3.3.2 Menaakul ciri khas yang boleh melindungi diri daripada
musuh dan cuaca melampau yang terdapat pada model
ciptaan.
3.4 Hubungan makanan antara hidupan.
3.4.1 Membina rantai makanan di pelbagai habitat seperti kolam,
hutan, padang rumput, sawah padi dan ladang.
3.4.2 Menyatakan Matahari merupakan sumber tenaga utama
11

5 PROSES HIDUP TUMBUHAN
5.1 Tumbuhan bergerak balas terhadap rangsangan.
5.1.1 Membuat kesimpulan bahagian tumbuhan yang bergerak
balas terhadap rangsangan dengan menjalankan
penyiasatan iaitu:
· akar bergerak balas terhadap air.
· akar bergerak balas terhadap graviti.
· pucuk, daun dan bunga bergerak balas terhadap
cahaya.
· daun bergerak balas terhadap sentuhan.
5.2 Fotosintesis.
5.2.1 Menyatakan tumbuhan membuat makanan sendiri dengan
menjalankan proses fotosintesis melalui pemerhatian
menerusi pelbagai media.
5.2.2 Menyatakan proses fotosintesis memerlukan karbon
dioksida, air, cahaya matahari dan klorofil melalui
pemerhatian menerusi pelbagai media.
5.2.3 Menyatakan proses fotosintesis menghasilkan kanji dan
oksigen
5.2.4 Membuat inferens tentang kepentingan fotosintesis terhadap
hidupan lain.
5.2.5 Menaakul mengapa tumbuhan tidak perlu bergerak seperti
haiwan
dalam hubungan pemakanan.
3.4.3 Mengenal pasti pengeluar dan pengguna dalam rantai
makanan.
3.4.4 Membina siratan makanan di pelbagai habitat seperti kolam,
hutan, padang rumput, sawah padi dan ladang.
3.4.5 Meramalkan kesan terhadap hidupan lain jika berlaku
perubahan populasi dalam siratan makanan di suatu habitat.
3.4.6 Mengitlak kepentingan kemandirian spesies dalam siratan
makanan.
3.4.7 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan.
4 PROSES HIDUP TUMBUHAN
4.1 Ciri khas tumbuhan bagi melindungi diri.
4.1.1 Menjelaskan dengan contoh ciri khas tumbuhan untuk
melindungi diri daripada musuh melalui pemerhatian tumbuhan
sebenar atau menerusi pelbagai media. Ciri khas seperti:
. duri contoh semalu, kaktus.
. getah contoh nangka, keladi.
. bulu halus contoh buluh, tebu, lalang. PdP kelas
. racun contoh cendawan, pong-pong.
. bau contoh rafflesia, daun tembakau.
4.1.2 Menjelaskan dengan contoh ciri khas tumbuhan untuk
menyesuaikan diri dengan iklim dan perubahan musim
melalui pemerhatian tumbuhan sebenar atau menerusi
pelbagai media. Ciri khas seperti:
. akar panjang contoh kaktus.
. batang menyimpan air contoh kaktus, pokok pisang.
. menggulung daun contoh pokok pisang, pokok keladi.
. menggugurkan daun contoh pokok getah.
. daun berpecah-pecah contoh pokok kelapa.
. daun berbentuk jarum contoh pokok ru, kaktus
4.2 Kemandirian spesies tumbuhan
4.2.1 Menyatakan cara tumbuhan memencarkan biji benih atau
buah melalui pemerhatian tumbuhan sebenar atau menerusi
pelbagai media. Cara pencaran seperti:
 melalui air contoh teratai, kelapa
 melalui angin contoh lalang, angsana
 melalui manusia dan haiwan contoh kemuncup,
betik
 mekanisma letupan contoh buah getah, buah saga,
keembung
4.2.2 Menghubungkait cara pencaran tumbuhan dengan ciri-ciri biji
benih atau buah melalui pemerhatian spesimen sebenar atau
12

SAINS 6 PENGUKURAN
FIZIKAL
6.1 Ukuran panjang.
6.1.1 Menyatakan panjang ialah ukuran jarak antara dua titik.
6.1.2 Mengukur panjang dengan menggunakan alat yang tidak
piawai seperti:
* jengkal, hasta, depa dan tapak kaki,
* klip kertas, pensel, kapur tulis, penyedut minuman,
benang, tali dan anak mancis.
6.1.3 Menyatakan panjang boleh diukur dengan menggunakan
alat piawai seperti pembaris, pita pengukur, dan benang
serta pembaris dengan menjalankan aktiviti.
6.1.4 Menyatakan unit piawai ukuran panjang dalam sistem metrik
iaitu millimeter (mm), sentimeter (cm), meter (m) atau
kilometer (km).
6.1.5 Mengukur panjang dengan menggunakan alat dan unit
piawai yang sesuai dengan kaedah yang betul.
6.1.6 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan
6.2 Luas.
6.2.1 Menyatakan luas ialah besarnya sesuatu permukaan.
6.2.2 Mengukur luas permukaan satu objek menggunakan alat
pengukur piawai seperti kertas petak berukuran 1cm x 1cm.
6.2.3 Menyatakan unit piawai bagi luas dalam sistem metrik iaitu
2 2
milimeter persegi (mm ), sentimeter persegi (cm ), meter
2 2
persegi (m ) dan kilometer persegi (km ).
6.2.4 Mengira luas permukaan segiempat tepat dan segiempat
sama menggunakan rumus:
Luas = panjang x lebar
6.2.5 Menganggarkan luas permukaan bentuk tidak sekata dengan
menggunakan kertas petak 1cm x 1 cm.
menerusi pelbagai media.
4.2.3 Menaakul kepentingan pencaran biji benih atau buah kepada
kemandirian spesies tumbuhan.
4.2.4 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan.
4.3 Kepentingan kemandirian spesies tumbuhan.
4.3.1 Menjana idea kepentingan kemandirian spesies tumbuhan
terhadap hidupan lain
5 TENAGA
5.1 Sumber dan bentuk tenaga
5.1.1 Memerihalkan pelbagai sumber tenaga seperti Matahari,
angin, makanan, bateri, biojisim, nuklear dan bahan api fosil
melalui pemerhatian menerusi pelbagai media.
5.1.2 Menjelas dengan contoh pelbagai bentuk tenaga seperti
tenaga suria, tenaga haba, tenaga kimia, tenaga elektrik,
tenaga kinetik, tenaga bunyi, tenaga keupayaan, tenaga
cahaya dan tenaga nuklear melalui pemerhatian pelbagai
peristiwa yang berlaku di persekitaran.
5.1.3 Menyatakan tenaga boleh berubah dari satu bentuk ke bentuk
lain melalui pemerhatian pelbagai peristiwa yang berlaku di
persekitaran.
5.1.4 Menjelaskan melaui contoh perubahan bentuk tenaga PdP
berdasarkan contoh peralatan seperti radio, telefon kumpulan
bimbit,lampu suluh, televisyen, lilin dan basikal.
5.2 Tenaga boleh dibaharui dan tenaga tidak boleh dibaharui
5.2.1 Menyatakan tenaga boleh dibaharui ialah tenaga yang boleh
dijana daripada sumber yang sentiasa ada secara
berterusan melalui pemerhatian menerusi pelbagai media.
5.2.2 Menyatakan tenaga tidak boleh dibaharui ialah tenaga yang
tidak boleh dijana apabila sumber adalah terhad atau tidak
boleh diperoleh secara berterusan melalui pemerhatian
menerusi pelbagai media.
5.2.3 Menyenaraikan sumber tenaga boleh dibaharui seperti
angin, cahaya matahari, air, biojisim, makanan dan ombak.
5.2.4 Menyenaraikan sumber tenaga tidak boleh dibaharui seperti
petroleum, arang batu dan bahan nuklear.
5.2.5 Menaakul kepentingan penggunaan secara berhemah untuk
sumber tenaga tidak boleh dibaharui.
5.2.6 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan.
13
 6.2.6 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan.
6.3 Isi padu objek.
6.3.1 Menyatakan isi padu ialah besarnya sesuatu ruang.
6.3.2 Mengukur isi padu satu kotak lohong dengan
menggunakan alat pengukur piawai seperti kubus
berukuran 1cm x 1cm x 1cm.
6.3.3 Menyatakan bahawa unit isi padu dalam sistem metrik
ialah milimeter padu (mm3), sentimeter padu (cm3) dan
meter padu (m3).
6.3.4 Mengira isi padu kubus dan kuboid menggunakan rumus :
isi padu = panjang x lebar x tinggi
6.3.5 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan.
6.4 Isi padu cecair.
6.4.1 Menyukat isi padu cecair dalam satu bekas menggunakan
alat penyukat isi padu tidak piawai seperti sudu, gelas,
cawan, mangkuk, jag dan botol.
6.4.2 Menyukat isi padu cecair menggunakan alat penyukat isi
padu piawai seperti silinder penyukat, bikar, kelalang dan
bekas bersenggat.
6.4.3 Menyatakan unit piawai isi padu cecair dalam sistem metrik
3
ialah mililiter(ml) atau sentimeter padu(cm ), liter(l) dan
3
meter padu(m ).
6.4.4 Menyukat isi padu cecair dengan menggunakan alat dan
unit piawai yang sesuai dengan kaedah yang betul.
6.4.5 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan.
6.5 Aplikasi konsep isi padu cecair.
6.5.1 Mengira isi padu pepejal berbentuk sekata menggunakan
kaedah sesaran air dan menggunakan rumus.
6.5.2 Mengira isi padu pepejal berbentuk tidak sekata
menggunakan kaedah sesaran air.
6.5.3 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan.
6.6 Jisim.
6.6.1 Menyatakan jisim ialah kuantiti jirim dalam sesuatu objek.
6.6.2 Mengenal pasti alat pengukur jisim seperti neraca tuas atau
neraca tiga palam.
6 SIFAT CAHAYA
6.1 Cahaya bergerak lurus
6.1.1 Menyatakan cahaya bergerak lurus dengan menjalankan
aktiviti.
6.1.2 Mengeksperimen untuk menentukan faktor yang
mempengaruhi saiz bayang-bayang.
6.1.3 Mengeksperimen untuk menentukan faktor yang
mempengaruhi bentuk bayang-bayang.
6.2 Cahaya boleh dipantulkan
6.2.1 Menyatakan cahaya boleh dipantulkan dengan menjalankan
aktiviti.
6.2.2 Memerihalkan kegunaan pantulan cahaya dalam kehidupan
harian seperti:
 cermin sisi kereta
 periskop
 cermin muka.
6.2.3 Melukis gambar rajah sinar menunjukkan pantulan cahaya
pada cermin.
6.3 Cahaya boleh dibiaskan.
6.3.1 Menyatakan cahaya boleh dibiaskan dengan menjalankan
aktiviti.
6.3.2 Memerihalkan satu peristiwa atau fenomena yang
menunjukkan sifat cahaya boleh dibiaskan seperti:
 kedudukan duit syiling dalam air
 bentuk pensel dalam gelas berisi air
 saiz huruf apabila dilihat melalui kaca
 saiz ikan dalam akuarium
6.3.3 Mencipta alat atau model yang menggunakan sifat cahaya.
6.3.4 Menaakul alat atau model yang telah dicipta mengaplikasi
sifat cahaya.
6.3.5 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan.
7 ELEKTRIK
7.1 Sumber Tenaga Elektrik
7.1.1 Menjelas dengan contoh sumber yang menghasilkan tenaga
elektrik seperti sel kering, sel suria, dinamo, janakuasa
elektrik, akumulator dan generator.
7.2 Litar elektrik lengkap
7.2.1 Membina litar elektrik lengkap dengan menggunakan sel
kering, mentol, suis dan wayar penyambung.
7.2.2 Menyatakan fungsi suis dalam litar elektrik.
14
6.7 Memahami ukuran masa.
6.7.1 Menyatakan masa ialah tempoh antara dua ketika.
6.7.2 Menyatakan masa boleh diukur berasaskan peristiwa yang
berulang secara seragam seperti titisan air, ayunan bandul
dan denyutan nadi.
6.7.3 Mengenal pasti alat pengukur masa seperti jam matahari,
jam pasir, jam air, nyalaan lilin, jam randik dan jam digital.
6.7.4 Menyatakan unit piawai masa ialah saat (s), minit (min),
jam (j), hari, bulan dan tahun.
6.7.5 Mengukur masa dengan menggunakan alat dan unit piawai
yang sesuai dengan kaedah yang betul.
6.7.6 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan
6.8 Mereka cipta alat mengukur masa
6.8.1 Mencipta alat untuk mengukur masa.
6.8.2 Memerihalkan ciptaan yang dihasilkan melalui lakaran,
TMK, penulisan atau lisan.
6.9 Menganalisis pengetahuan tentang pengukuran menggunakan
unit, alat dan kaedah yang betul.
6.9.1 Membanding dan membezakan ukuran yang dibuat
menggunakan alat piawai dan tidak piawai dengan
menjalankan aktiviti.
6.9.2 Menaakul kepentingan mengukur menggunakan alat
pengukur dengan kaedah yang betul.
7.2.3 Mengenal pasti simbol-simbol komponen dalam litar elektrik
lengkap.
7.2.4 Melakarkan gambarajah litar elektrik menggunakan simbol.
7.2.5 Mengeksperimen untuk membezakan kecerahan mentol
dalam litar lengkap dengan mengubah bilangan mentol atau
bilangan sel kering.
7.2.6 Mengenal pasti susunan mentol secara bersiri dan selari
dalam litar elektrik lengkap melalui pemerhatian menerusi
pelbagai media.
7.2.7 Melakarkan litar bersiri dan litar selari dengan menggunakan
simbol.
7.2.8 Membanding dan membezakan kecerahan mentol dalam litar
bersiri dan litar selari.
7.2.9 Menyatakan kesan ke atas nyalaan mentol apabila beberapa
suis dalam litar bersiri dan litar selari ditutup atau dibuka.
7.2.10 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan.
7.3 Langkah-langkah keselamatan pengendalian peralatan elektrik.
7.3.1 Menjana idea kesan kecuaian pengendalian peralatan
elektrik melalui pemerhatian menerusi pelbagai media.
7.3.2 Menjelaskan langkah-langkah keselamatan ketika
mengendalikan peralatan elektrik.
7.3.3 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan.
8 HABA
8.1 Suhu dan haba
8.1.1 Menyatakan suhu adalah ukuran darjah kepanasan.
8.1.2 Menyatakan unit piawai untuk suhu.
8.1.3 Menyukat suhu dengan menggunakan alat dan teknik yang
betul.
8.1.4 Mengitlak bahawa bahan menjadi panas apabila menerima
haba dan menjadi sejuk apabila kehilangan haba melalui
aktiviti yang dijalankan.
8.1.5 Membuat kesimpulan suhu bahan meningkat apabila
menerima haba dan menurun apabila kehilangan haba
melalui aktiviti seperti pemanasan dan penyejukan air.
8.1.6 Menyatakan bahan mengembang apabila menerima haba
dan mengecut apabila kehilangan haba dengan menjalankan
aktiviti seperti:
 memanaskan bebola besi dan gelang;
 memanas dan menyejukkan air berwarna dalam salur
kaca;
15
  merendam botol yang dipasang belon pada mulutnya ke
dalam air panas dan ais.
8.1.7 Menaakul keoentingan aplikasi prinsip pengembangan dan
pengecutan bahan dalam kehidupan seharian seperti:

 ruang di antara landasan keretapi

 kabel elektrik dipasang kendur
 cecair dalam bebuli termometer
8.1.8 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan.

SAINS 7 SIFAT BAHAN 9 JIRIM

BAHAN 7.1 Sumber asas bagi bahan untuk menghasilkan sesuatu objek. 9.1 Keadaan jirim
7.1.1 Menjelaskan melalui contoh sumber asas bagi bahan yang 9.1.1 Menyatakan jirim wujud dalam keadaan pepejal, cecair dan
digunakan untuk membuat objek. gas.
7.1.2 Mengelaskan objek berdasarkan sumber asasnya 9.1.2 Mengelas contoh bahan atau objek kepada pepejal, cecair dan
gas.
Sumber asas Bahan Contoh Objek 9.1.3 Mencirikan sifat pepejal, cecair dan gas dengan menjalankan PdP
Tumbuhan Kayu Meja aktiviti dari segi: kumpulan
Haiwan Kulit Beg tangan . jisim
Batuan Logam Paku . memenuhi ruang
Petroleum Plastik Baldi . isipadu
. bentuk
7.1.3 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan 9.1.4 Mengitlak air boleh wujud dalam tiga keadaan dengan
atau lisan. menjalankan aktiviti.
9.1.5 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
7.2 Sifat bahan atau lisan.
7.2.1 Mengitlak sifat bahan dari segi kebolehan menyerap air
sama ada menyerap atau kalis air dengan menjalankan 9.2 Perubahan keadaan jirim
aktiviti. 9.2.1 Memerihalkan air boleh berubah keadaan melalui proses
7.2.2 Mengitlak sifat bahan dari segi kebolehan terapung sama pembekuan, peleburan, pendidihan, penyejatan dan
ada tenggelam atau di atas permukaan air dengan kondensasi dengan menjalankan aktiviti.
menjalankan aktiviti. 9.2.2 Menjelas dengan contoh perubahan keadaan jirim berlaku
7.2.3 Mengitlak sifat bahan dari segi kekenyalan dengan apabila jirim menerima atau kehilangan haba dengan
menjalankan aktiviti. menjalankan aktiviti.
7.2.4 Mengitlak sifat bahan dari segi kebolehan mengalirkan 9.2.3 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
elektrik iaitu konduktor atau penebat elektrik dengan atau lisan.
menjalankan aktiviti
7.2.5 Mengitlak sifat bahan dari segi kebolehan mengalirkan haba 9.3 Kitaran air semulajadi
iaitu konduktor atau penebat haba dengan menjalankan 9.3.1 Menghubungkaitkan perubahan keadaan air dengan
aktiviti. pembentukan awan dan hujan.
7.2.6 Mengitlak sifat bahan dari segi kebolehan penembusan 9.3.2 Menjana idea kepentingan kitar air semulajadi.
cahaya iaitu legap, lut cahaya dan lut sinar dengan 9.3.3 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
menjalankan aktiviti. atau lisan.

16
 7.2.7 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan.
8 PENGARATAN BAHAN
8.1 Pengaratan Bahan
8.1.1 Mengenal pasti objek berkarat dan tidak berkarat dengan
membuat pemerhatian terhadap objek di persekitaran.
8.1.2 Mengitlak objek berkarat diperbuat daripada besi.
8.1.3 Mengeksperimen bagi menentukan faktor yang
menyebabkan pengaratan.
8.1.4 Menyatakan cara mencegah pengaratan seperti mengecat,
menyalut, menyadur dan menyapu minyak atau gris.
8.1.5 Menaakul kepentingan mencegah pengaratan.
8.1.6 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan.
BUMI 9 SISTEM SURIA
DAN 9.1 Sistem Suria.
SAINS 9.1.1 Memerihalkan ahli dalam Sistem Suria iaitu Matahari, planet,
ANGKAS satelit semula jadi, asteroid, meteoroid, komet melalui
A pemerhatian menerusi pelbagai media.
9.1.2 Membuat urutan planet dalam Sistem Suria dengan
menjalankan aktiviti.
9.1.3 Menyatakan bahawa planet berputar pada paksinya dan
pada masa yang sama beredar mengelilingi Matahari
mengikut orbitnya melalui pemerhatian menerusi pelbagai
media.
9.1.4 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan.
9.2 Saiz dan jarak relatif antara saiz antara Bumi, Bulan dan
Matahari.
9.2.1 Mengganggar saiz relatif Bumi berbanding dengan Matahari.
9.2.2 Mengganggar saiz relatif Bulan berbanding dengan Matahari
9.2.3 Mengganggar saiz relatif Bulan berbanding dengan Bumi
9.2.4 Mengganggar jarak relatif Bumi ke Matahari berbanding jarak
Bumi ke Bulan.
9.2.5 Meramalkan keadaan di Bumi jika jaraknya lebih dekat
dengan Matahari.
9.2.6 Meramalkan keadaan di Bumi jika jaraknya lebih jauh
dengan Matahari.
9.4 Kepentingan sumber air
9.4.1 Menyatakan sumber air semulajadi seperti sungai, tasik,
telaga dan mata air.
9.4.2 Menerangkan kepentingan untuk mengekalkan kebersihan
sumber air.
10 ASID DAN ALKALI
10.1 Sifat kimia bahan
10.1.1 Mendefinisi secara operasi bahan berasid, beralkali dan
neutral dari segi perubahan warna kertas litmus. Pdp
10.1.2 Mengitlak sifat bahan berasid, beralkali dan neutral dari Kumpulan
aspek perubahan warna kertas litmus, rasa, dan sentuhan
dengan menguji beberapa contoh bahan.
10.1.3 Memberi contoh bahan berasid, beralkali dan neutral
berdasarkan perubahan warna kertas litmus.
10.1.4 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan.
11 BUMI, BULAN DAN MATAHARI
11.1 Pergerakan Bumi
11.1.1 Menyatakan Bumi berputar pada paksinya dan pada masa
yang sama beredar mengikut orbitnya mengelilingi
Matahari.
11.1.2 Memerihalkan putaran dan peredaran Bumi dari aspek arah
dan tempoh melalui simulasi.
11.1.3 Menunjukcara kejadian siang dan malam melalui simulasi. PdP
11.1.4 Memerihalkan putaran Bumi pada paksinya menyebabkan Kelas
kesan seperti
. kejadian siang dan malam
. kedudukan Matahari kelihatan seperti berubah-ubah
. perubahan panjang dan arah bayang-bayang
11.2 Fasa-fasa Bulan
11.2.1 Memerihalkan Bulan tidak mengeluarkan cahaya tetapi
memantulkan cahaya daripada Matahari.
11.2.2 Memerihalkan Bulan berputar atas paksinya dan beredar
mengelilingi Bumi dari aspek arah dan tempoh dengan
menjalankan simulasi.
11.2.3 Menggunakan perhubungan ruang dan masa untuk
menggambarkan fasa Bulan seperti anak bulan, bulan
sabit, bulan separa dan bulan purnama dalam satu edaran
lengkap.
17
 9.2.7 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan 11.2.4 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan. atau lisan.

TEKNOL 10 TEKNOLOGI 12 KESTABILAN

OGI DAN 10.1 Kepentingan teknologi dalam kehidupan. 12.1 Kestabilan dan kekuatan sesuatu objek dan binaan
KEHIDU 10.1.1 Mengenal pasti aktiviti yang mampu dilakukan dan tidak 12.1.1 Memberi contoh suatu struktur yang kuat dan stabil melalui
PAN mampu dilakukan oleh otak, deria dan anggota badan pemerhatian menerusi pelbagai media.
LESTARI dengan menjalankan aktiviti. 12.1.2 Mengeksperimen untuk menentukan faktor yang
10.1.2 Mengitlak manusia mempunyai had keupayaan dalam mempengaruhi kestabilan objek iaitu luas tapak dan
melakukan aktiviti. ketinggian
10.1.3 Menjelaskan melalui contoh alat yang digunakan untuk 12.1.3 Mengeksperimen untuk menentukan faktor yang PdP
mengatasi had keupayaan manusia melalui pemerhatian mempengaruhi kekuatan binaan iaitu jenis bahan dan Kumpulan
menerusi pelbagai media. bentuk struktur
10.1.4 Menyatakan teknologi merupakan salah satu aplikasi 12.1.4 Menjana idea kepentingan binaan yang kuat dan stabil
pengetahuan sains untuk mengatasi had keupayaan dalam meneruskan kesejahteraan kehidupan manusia.
manusia. 12.1.5 Mencipta model binaan yang kuat dan stabil dengan
10.1.5 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan menggunakan bahan kitar semula.
atau lisan. 12.1.6 Menaakul pemilihan bahan yang digunakan untuk membina
model yang kuat dan stabil untuk meningkatkan kualiti
10.2 Perkembangan teknologi. kehidupan lestari.
10.2.1 Membuat urutan perkembangan teknologi dalam bidang: 12.1.7 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
 Pertanian; atau lisan.
 Pengangkutan;
 Pembinaan; 12.2 Pembudayaan kehidupan lestari
 Komunikasi; 12.2.1 Mempraktikkan amalan penggunaan bahan secara lestari.
 Perubatan; 12.2.2 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
10.2.2 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan atau lisan.
atau lisan.

10.3 Sumbangan teknologi kepada manusia

10.3.1 Menjana idea kebaikan dan keburukan teknologi melalui
pemerhatian menerusi pelbagai media.
10.3.2 Memerihalkan keperluan penciptaan teknologi baru dalam
meneruskan kesejahteraan kehidupan manusia sejagat.
10.3.3 Menaakul kepentingan menggunakan bahan secara
berhemah dalam penghasilan teknologi
10.3.4 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, TMK, penulisan
atau lisan.

18
3.0 PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN KELAS BERCANTUM
3.1 Pengenalan
Kelas bercantum mempunyai bilangan murid yang kecil dan terdiri daripada murid
daripada tahun persekolahan yang berbeza. Proses pengajaran dan pembelajaran
dalam kelas bercantum perlu mengambil kira keperluan murid yang berbeza
daripada aspek kebolehan, minat dan tahap pemikiran. Sehubungan dengan itu
kaedah pengajaran pelbagai gred digunakan dalam pengajaran dan pembelajaran
kelas bercantum. Umumnya, pengajaran dan pembelajaran yang biasa dilaksanakan
dalam pengajaran pelbagai gred adalah Pengajaran Kelas, Pengajaran Kumpulan
dan Pengajaran Individu. Strategi pengajaran dan pembelajaran seperti
penggabungjalinan, penyerapan, pemulihan dan pengayaan perlu diubahsuai
berdasarkan keperluan murid yang pelbagai.

Murid dalam kelas bercantum mempunyai unsur-unsur kepelbagaian yang perlu

diambilkira oleh guru ketika merancang proses pengajaran. Unsur-unsur
kepelbagaian mereka adalah seperti berikut:

i. Umur
ii. Kebolehan
iii. Tahap perkembangan
iv. Latar belakang
v. Pengalaman
vi. Motivasi
vii. Minat

3.2 Pengajaran dan Pembelajaran Pelbagai Gred

Pengajaran pelbagai gred digunakan dalam kelas bercantum untuk menghasilkan
pengajaran dan pembelajaran yang berkesan. Berikut adalah lima jenis pengajaran
pelbagai gred yang digunakan dalam kelas bercantum:

3.2.1 Pengajaran Secara Kelas

Guru menyampaikan pelajaran kepada semua murid yang berada dalam bilik darjah
kelas bercantum pada masa yang sama. Walau bagaimanapun, pengajaran secara

19
 kelas ini hanya sesuai dilaksanakan untuk mata pelajaran seperti Pendidikan
Jasmani, Muzik, Pendidikan Seni dan Moral kerana guru boleh menyampaikan
maklumat am kepada murid.

3.2.2 Pengajaran Mengikut Tahun Persekolahan

Kaedah ini dijalankan dalam situasi guru mengajar murid dalam kumpulan
berasingan mengikut umur tertentu dalam sesuatu waktu. Guru akan mengajar satu
kumpulan murid secara kelas dan dalam waktu yang sama murid daripada tahun
persekolahan yang lain akan membuat kerja secara individu. Kaedah ini disebut
“Kaedah Mengikut Tahun Persekolahan” dengan tujuan membezakannya dengan
kaedah kumpulan kebolehan yang terdapat dalam kelas biasa.

Kaedah ini boleh digunakan apabila terdapat peringkat kebolehan murid mengikut
tahun persekolahan sangat berbeza daripada aspek kemahiran dan pengetahuan di
dalam sesuatu bidang tertentu. Contohnya, bagi mata pelajaran Bahasa Melayu,
kemahiran membaca bagi sebuah kelas bercantum Tahun 2 dan Tahun 3, guru akan
melaksanakan aktiviti bacaan dengan murid Tahun 2 dan kemudian, manakala murid
Tahun 3 diberi buku atau teks untuk pembacaan di ruang pembacaan senyap.
Kemudian guru akan beralih kepada Tahun 3 untuk melaksanakan aktiviti bacaan.
Semasa melaksanakan kaedah ini, guru digalakkan mengadakan aktiviti-aktiviti
kumpulan.

3.2.3 Pengajaran Secara Kumpulan

Kaedah ini bermaksud guru membahagikan murid kepada beberapa kumpulan dan
menyampaikan pengajarann kepada kumpulan murid tertentu dalam satu-satu masa.
Setelah guru selesai membimbing satu kumpulan, guru akan berpindah dan
membimbing kumpulan yang lain; dan seterusnya bergilir-gilir sehingga merangkumi
semua kumpulan murid.

Terdapat beberapa cara yang sesuai untuk membentuk kumpulan :

(a) Kumpulan Mengikut Kebolehan Yang Sama

Murid yang lebih kurang sama tahap kebolehan diletakkan dalam satu kumpulan .

20
 Kumpulan seperti ini sesuai untuk beberapa aktiviti dalam kemahiran asas, aktiviti
pengayaan dan pemulihan.

Kumpulan yang sama kebolehan ini dikenali sebagai kumpulan akademik. Kaedah ini
amat sesuai digunakan untuk mata pelajaran seperti Matematik, Sains dan bahasa.
Guru akan memerhati dan mencatat pencapaian murid dalam aktiviti pengajaran dan
pembelajaran dan kemudian secara sistematik akan membahagikan murid pada
kumpulan-kumpulan tertentu berdasarkan kebolehan mereka. Guru perlu lebih
menitikberatkan keperluan murid daripada kumpulan yang lemah.

(b) Kumpulan Pelbagai Kebolehan

Murid daripada pelbagai kebolehan dan kecenderungan akan diletakkan dalam satu
kumpulan. Contohnya, ahli kumpulan yang terdiri daripada murid yang pandai
membaca, melukis dan merekacipta. Biasanya kumpulan seperti ini dibentuk untuk
menjalankan satu-satu projek. Oleh itu kumpulan yang mempunyai pelbagai
kebolehan dapat menghasilkan projek yang berjaya. Lembaran kerja pula disediakan
mengikut kebolehan murid.

3.2.4 Pengajaran Individu

Kaedah ini boleh digunakan setelah semua kumpulan murid telah melibatkan diri
dalam aktiviti pembelajaran. Guru mengambil kesempatan untuk membimbing secara
individu. Kaedah individu ini bermaksud pengajaran guru adalah dikhususkan kepada
seseorang murid yang tertentu dengan bahan bantu mengajar atau lembaran kerja
khas untuk murid berkenaan sahaja. Kaedah ini bertujuan untuk mengembangkan
secara optima potensi dan kebolehan murid itu, dan dalam situasi kelas bercantum
dimana bilangan muridnya yang bersaiz kecil, kaedah ini merupakan kaedah paling
efektif.

3.2.5 Pengajaran Sosial

Kumpulan ini berbeza dengan kumpulan yang dibentuk berdasarkan aktiviti dan
kumpulan pelbagai kebolehan kerana kumpulan ini dibentuk berdasarkan kepada
penyesuaian kanak-kanak itu sendiri dimana kanak-kanak diberi peluang memilih
kumpulan-kumpulannya sendiri berdasarkan minat dan kecenderungan murid

21
 berkenaan serta dikelilingi oleh rakan-rakan yang disenangi murid itu. Jenis-jenis
aktiviti yang dibuat biasanya termasuklah permainan, pelajaran muzik, drama atau
pelajaran bercorak rekreasi; juga mata pelajaran yang menekankan kemahiran
psikomotor.

3.3 Pengajaran dan Pembelajaran Abad 21

Pengajaran bermaksud bagaimana seseorang guru menyampaikan pelajaran atau
ilmu pengetahuan kepada murid. Ia merupakan satu proses yang bermula daripada
persediaan untuk mengajar, melakukan pengajaran, menilai kembali apa yang telah
diajar serta melakukan tindakan susulan bagi menyempurnakan proses pengajaran
itu. Pengajaran juga adalah rancangan guru yang sistematik untuk membimbing
pelajar menjalankan aktiviti pembelajaran. Pembelajaran ialah proses perubahan
struktur mental yang membina keupayaan tingkah laku yang berbeza. Dari sudut
kognitif, pembelajaran boleh berlaku tanpa perubahan tingkah laku yang segera.
Proses pembelajaran yang berlaku secara berterusan akan membawa perubahan
tingkah laku.

Pelbagai kaedah pengajaran yang telah digunakan oleh guru sejak berkurun
lamanya. Ini dilakukan untuk memastikan supaya murid mendapat pembelajaran
yang berkualiti dan berkesan. Kaedah pengajaran yang sering diperkatakan masa
kini adalah pembelajaran abad 21 seiring dengan arus pembangunan. Kementerian
Pelajaran Malaysia telah melancarkan inisiatif pembelajaran abad 21 secara rintis
pada tahun 2014 dan meluaskan pelaksanaan ke seluruh negara mulai tahun 2015
selaras dengan transformasi pendidikan negara dalam Pelan Pembangunan
Pendidikan Malaysia (2013-2025). Terdapat perbezaan antara pembelajaran
konvensional dan pembelajaran abad 21 iaitu:

22
 Pembelajaran Konvensional Pembelajaran Abad Ke-21
 Dipimpin oleh guru  Berasaskan murid
 Pembelajaran langsung  Pembelajaran koperatif
 Menekankan pengetahuan,  Menekankan kemahiran,
kandungan dan kemahiran proses dan pemikiran aras
asas. tinggi
 Berfokuskan praktikal
 Berfokuskan teori  Menekankan kemahiran
 Menekankan Kurikulum hidup
 Aktiviti Individu  Aktiviti berkumpulan

 Merangkumi dalam bilik  Melibatkan komuniti

darjah  Pentaksiran formatif
 Belajar untuk kehidupan
 Pentaksiran sumatif
 Belajar untuk sekolah

3.3.1 Ciri-Ciri Pembelajaran Abad 21

Pengajaran dan pembelajaran abad 21 turut menekankan 4 ciri iaitu:
(a) Komunikasi (Communication)
(b) Pemikiran kritis (Critical Thinking)
(c) Kolaborasi (Collaboration)
(d) Kreativiti (Creativity)

23
 (a) Komunikasi

Murid digalakkan untuk memahami, mengelola dan menghasilkan satu komunikasi

yang efektif dalam pelbagai bentuk sama ada secara lisan atau tulisan. Murid akan
diberi peluang untuk menggunakan kemahiran komunikasi ketika mengutarakan
pendapat mereka sama ada dalam aktiviti berkumpulan atau pun ketika bersama
guru.

(b) Kolaborasi
Murid akan diberi peluang untuk menunjukkan kemampuannya dalam aktiviti
berkumpulan, bakat kepimpinan, memainkan pelbagai peranan, memikul
tanggungjawab, menghormati pendapat orang lain, bertoleransi dan berempati
dengan orang lain.

(c ) Pemikiran kritis dan penyelesaian masalah

Murid dididik untuk berusaha menganalisa, menyelesaikan masalah dan membuat
keputusan.

(d) Kreativiti dan inovasi

Murid digalakkan untuk mencuba menghasilkan sesuatu yang baharu atau membuat
inovasi.

Secara rumusannya, murid kini perlu didedahkan dengan pelbagai situasi yang
menuntut mereka untuk menyelesaikan pelbagai pemasalahan supaya mereka boleh
menjadi modal insan yang kritis, berdaya saing dan mampu berhadapan dengan
cabaran globalisasi. Mereka juga perlu bijak berkomunikasi dan bekerja dengan
orang lain terutama ketika mereka berada di dalam alam pekerjaan. Oleh itu, sistem
pendidikan negara perlu menyediakan murid dengan ilmu dan kemahiran ini
bersesuaian dengan kehendak semasa.

3.3.2 Elemen-Elemen Yang Terkandung Dalam Pembelajaran Abad 21

Berikut adalah gambarajah yang menyenaraikan elemen-elemen yang terkandung
dalam pembelajaran abad 21.

24
Ciri-ciri murid yang diharapkan hasil daripada pembelajaran abad 21 ialah:
 bijak menyoal
 berupaya membuat hubung kait
 yakin berkomunikasi
 mengambil risiko
 ingin tahu
 menjana idea
 fleksibel
 mendengar dan membuat refleksi
 mampu bekerja dengan orang lain
 mampu berfikir sendiri
 menguasai kemahiran literasi
 berani mencuba

25
3.3.3 Strategi Pengajaran Dan Pembelajaran Abad 21.

Strategi kolaboratif dan kooperatif

Strategi koperatif dan kolaboratif memerlukan murid bekerjasama dalam kumpulan bagi
mengatasi sesuatu masalah, memberi maklum balas dan berkomunikasi serta berinteraksi
antara satu sama lain secara beerstuktur.

Pembelajaran koperatif didefinisikan sebagai satu set proses yang membantu murid
berinteraksi satu sama lain untuk mencapai satu matlamat khusus atau mendapatkan satu
hasil akhir (end product) yang ada kaitan dengan isi kandungan mata pelajaran.
Pendekatan berstruktur dalam pembelajaran koperatif melibatkan proses mencipta,
menganalisis dan mengaplikasikan struktur dan tidak terikat kepada isi kandungan
pelajaran.

Ciri-ciri pembelajaran koperatif

 Ganjaran kumpulan: ganjaran kumpulan menjadikan murid lebih bermotivasi untuk
melibatkan diri dalam aktiviti berkumpulan
 Tanggungjawab individu: mendorong murid membimbing rakan-rakan sekumpulan
dan semua ahli bertanggungjawab menguasai pelajaran
 Peranan ahli
 Interaksi
 Kemahiran berkumpulan-menguruskan sebarang konflik yang timbul di dalam
kumpulan

Pembelajaran kolaboratif merupakan salah satu strategi yang melibatkan satu kumpulan
murid yang bekerja bersama untuk mencapai hasil pembelajaran secara bersama. Dalam
pembelajaran kolaboratif terdapat tiga cara iaitu kolaboratif guru-murid, kolaboratif murid,
dan kolaboratif melalui ICT. Dalam Pembelajaran Abad 21, pembelajaran kolaboratif
penting kerana ia merupakan satu proses yang mencabar murid berfikir, menyelesaikan
masalah, mepunyai tujuan yang sama untuk mencapai keputusan.

26
 Pembelajaran
kolaboratif

Kolaboratif kolaboratif
murid-murid melalui ICT

Berkongsi membuat Perkongsian

pendapat keputusan maklumat

Ciri –ciri pembelajaran kolaboratif

 Perkongsian maklumat antara guru dan murid atau murid dan murid- contoh
maklumat hasil carian internet
 Perkongsian kuasa antara guru dan murid – penurunan kuasa kepada murid
menentukan objektif sesuatu tugasan, menggunakan kreativiti mereka
menyiapkan tugasan, contohnya pengurusan grafik
 Guru sebagai mediator- membantu murid mengaitkan maklumat baru yang
diperolehi dari usaha kolaboratif dengan pengalaman dan pemindahan kepada
situasi baru

Tambahan pula, pembelajaran ini berpotensi memenuhi gaya pembelajaran murid, dan
murid dapat mempelajari kemahiran interpersonal. Selain itu pembelajaran ini menuju
kepada perubahan dan murid bertoleransi sesama sendiri (Watson & Battistich 2006).
Dalam kelas bercantum, kaedah pembelajaran ini boleh digunakan dalam menjalankan
aktiviti kumpulan secara bersama-sama oleh murid. Murid dibahagikan kepada beberapa
kumpulan mengikut kebolehan mereka. Elemen yang perlu di beri perhatian ialah minat,
kebolehan dan umur mereka. Bagi murid yang mempunyai aras yang lebih tinggi, isu yang
lebih kompleks boleh dikemukakan di mana ahli-ahli kumpulan akan berusaha untuk
mencari penyelesaian yang sesuai.

27
Contoh pembelajaran kolaboratif dan kooperatif yang boleh digunakan dalam kelas
bercantum adalah jigsaw, gallery walk, perbincangan kumpulan, projek. Contoh: Jigsaw
Model.

Murid di bahagikan kepada kumpulan. Setiap murid akan belajar satu topik atau kemahiran.
Selepas itu kumpulan itu dibahagikan kepada kumpulan baru supaya setiap kumpulan
mempunyai wakil yang boleh mengajar satu topik atau kemahiran. Kaedah ini sangat efektif
untuk pembentangan isi kandungan . Murid dapat mengajar murid yang lain dan pada masa
yang sama dapat memupuk sifat kepimpinan. Semasa pembelajaran ini berlaku, guru
berpeluang mengajar kumpulan yang lain.

Pembelajaran kontekstual
Pengajaran secara kontekstual ialah proses pengajaran guru yang mengaitkan ilmu yang
dipelajari dengan pengalaman seharian perseorangan, masyarakat dan dunia pekerjaan.
Pembelajaran kontekstual melibatkan murid sepenuhnya dalam proses pembelajaran.
Pembelajaran ini menekankan proses penglibatan murid untuk mencari bahan-bahan yang
mereka belajar dan kaitkan dengan kehidupan sebenarnya. Pengajaran ini melibatkan
perkongsian pemikiran dan pengalaman guru untuk memberi kefahaman kepada murid
kerana proses pengajaran dan pembelajaran itu sendiri melibatkan murid, pengajar dan
bahan pengajaran. Pembelajaran kontekstual ini bukan sekadar mendengar dan mengambil
nota tetapi murid mengalami proses pembelajaran secara langsung, iaitu menghubungkan
isi pelajaran dengan dunia sebenar, proses interaksi antara murid dengan murid yang lain
serta menjadikan situasi pengajaran di dalam kelas sebagai simulasi kepada kehidupan
harian mereka.

Dalam pengajaran, guru memberi pendedahan, penemuan dan penciptaan kepada murid.
Guru dikehendaki melibatkan murid secara aktif dan menemui idea dan fakta. Ini akan
menjadikan murid dapat melibatkan diri secara menyeluruh dalam aktiviti dan
membentangkan hasil kerja mereka.

Contohnya: Pembelajaran eksperiential, pengalaman hidup sebenar, dan pembelajaran

aktiviti. Kaedah yang boleh digunakan ialah simulasi, main peranan, kajian kes dan
“problem based learning”

28
Pembelajaran Berasaskan Masalah (PBM)
Pembelajaran Berasaskan Masalah ialah satu strategi yang berpusatkan murid. Murid
dikehendaki belajar tentang sesuatu mata pelajaran dengan menggunakan pengalaman
untuk menyelesaikan sesuatu masalah. Murid akan menguasai kemahiran berfikir dan juga
pengetahuan tentang mata pelajaran tersebut. Kaedah ini bermatlamat untuk menolong
murid mengembangkan pengetahuan mereka, menyelesaikan masalah dengan efektif,
pembelajaran kendiri, kemahiran kolaboratif dan meningkatkan motivasi intrinsik.

Dalam kumpulan, murid mengenalpasti apa yang mereka tahu, apa yang perlu mereka
tahu, bagaimana dan cara mengakses informasi baru untuk menyelesaikan masalah. Guru
berperanan sebagai fasilitator dengan memberi sokongan, bimbingan dan memantau
proses pembelajaran.

Masalah

Aplikasikan Apa murid

pengetahuan tidak tahu

Belajar apa
yang tidak tahu

Kitaran Pembelajaran Berasaskan Masalah

Contoh:
1) Murid di beri satu masalah untuk berbincang dalam kumpulan. Di sini murid akan
menggunakan pengetahuan sedia ada mereka.
2) Dalam kumpulan, murid akan mengembangkan teori atau hipotesis untuk
menerangkan masalah. Pada masa ini murid akan mengenal pasti isu
pembelajaran. Fasilitator memberi bimbingan supaya murid dapat membina
pengetahuan semasa menyelesaikan masalah.

29
 3) Pembelajaran kendiri akan berlaku dalam proses ini di mana murid terus mencari
isu dalam masalah yang diberi.
4) Murid akan membentuk kumpulan dan membincang dapatan mereka
berdasarkan apa yang mereka pelajari.

Dalam proses pembelajaran, maklumbalas dan refleksi akan berlaku. Murid aktif dalam
membina pengetahuan baru. Kekuatan PBL adalah proses pembelajaran ini membina satu
keyakinan dalam murid berdasarkan pengalaman dan interaksi dengan persekitaran
mereka, seterusnya menyediakan mereka untuk menghadapi masalah dan cabaran yang
sebenar berlaku dalam dunia.

Pembelajaran Berasaskan Projek (PBP)

Pembelajaran Berasaskan Projek adalah kaedah pengajaran abad 21 yang sangat
komprehensif kerana ia menyokong kesemua kemahiran dalam ciri abad 21. Ia merupakan
satu kaedah pengajaran yang menekankan kajian dalam bentuk projek sebagai cara murid
memeperoleh ilmu. Kaedah ini adalah berpusatkan murid, memerlukan masa untuk
disiapkan, merentasi kurikulum dan melibatkan kemahiran serta kecerdasan pelbagai.
Kaedah ini memerlukan murid untuk berinteraksi dengan isu dan amalan dunia sebenar
selain menekankan pembelajaran kendiri dan amalan penerokaan oleh murid.

Proses pembelajaran menggunakan kaedah ini bermula dengan soalan-soalan berpandu,

pemahaman konsep dan prinsip terus pelajaran. Ini akan memberi peluang kepada murid
untuk memahami sesuatu perkara dengan mendalam. Murid biasanya diberi kebebasan
untuk memilih tema bagi projeknya berdasarkan kepada senarai tema yang disediakan.
Kemudian murid akan mengumpul segala maklumat dan bahan yang berkaitan dengan
projek tersebut. Oleh itu murid perlu menjangkau bidang yang pelbagai dan luas. Dengan
cara ini projek dapat meluaskan skop pemikiran murid dan memberi mereka peluang untuk
memperoleh pengalaman yang lebih luas. Pembelajaran menggunakan kaedah ini
selalunya dicirikan dengan penghasilan satu produk pada akhir pembelajaran. Murid juga
boleh menunjukkan apa yang telah dipelajari dalam bentuk demonstrasi dan persembahan.

Terrdapat persamaaan di antara kaedah Pengajaran Berasaskan Masalah (PBM) dan

Pengajaran Berasaskan Projek (PBP) di mana kedua-duanya menggunakan kaedah inkuiri
yang membentuk soalan dan masalah untuk diselesaikan. Namun begitu terdapat

30
perbezaan di antara keduanya. PBP menilai murid melalui penghasilan produk atau
pembentangan murid terhadap pemasalahan yang dipilih. Manakala PBM melihat kepada
jawapan atau penyelesaian masalah. Dalam PBM guru akan terus memberikan masalah
kepada murid untuk diselesaikan manakala PBP memberi ruang kepada murid untuk
memilih tema atau isu yang ingin mereka selesaikan.

Flipped classroom
Flipped classroom adalah satu strategi pengajaran yang berbeza dengan kaedah tradisional
yang sering guru laksanakan. Flipped classroom menyampaikan isi kandungan pengajaran
di luar bilik darjah contoh melalui talian, penggunaan video, audio, perisian multimedia dan
apa jua jenis bahan yang memanfaatkan murid. Kaedah ini adalah fleksibel dan boleh
diguna dalam pelbagai disiplin dan peringkat pendidikan. Pada peringkat sekolah , kaedah
ini tidak terhad kepada murid biasa. Siegle (2013) telah membuktikan kaedah flipped
classroom sesuai dilaksanakan terhadap murid yang istimewa dan murid yang berbakat.
Bagi murid yang pada tahap rendah kaedah flipped classroom membantu meningkatkan
motivasi dan minat murid seperti pemulihan. Sebaliknya, bagi murid yang mempunyai
kecerdasan tinggi, kaedah flipped classroom bertindak sebagai proses pengayaan.

Dalam pembelajaran menggunakan flipped classroom, guru menyediakan bahan-bahan

bacaan seperti buku, nota, video tape pengajaran dan juga laman web yang berkenaan
dengan topik yang hendak diajar. Sebelum pengajaran topik itu, murid akan membaca atau
mengakses bahan tersebut di rumah. Ia adalah satu persediaan yang rapi dan baik kerana
murid dapat mengakses bahan-bahan pelajaran di rumah mengikut tahap mereka. Sebagai
contoh, murid pada tahap yang rendah boleh melihat bahan-bahan pelajaran beberapa kali
dan murid pada tahap yang tinggi akan lebih bermotivasi untuk mencari lebih maklumat
tentang topik yang berkenaan. Apabila murid menghadiri kelas, guru telah menyediakan
pelbagai aktiviti kumpulan di dalam kelas. Aktiviti kumpulan adalah berkenaan dengan
bahan yang mereka telah baca.

Cadangan ialah guru boleh menyediakan stesen pembelajaran, demonstrasi, aktiviti

makmal, kerja berkumpulan dengan bimbingan.

31
 Ciri-ciri flipped classroom
 Pembelajaran aktif: Murid melalui satu proses pembelajaran yang aktif di mana murid
menjalankan aktiviti-aktiviti pembelajaran.
 Pembelajaran arah-kendiri: Murid merujuk kepada bahan pengajaran yang lalu dan
kaitkan dengan pengetahuan yang baru.
 Pelbagai gaya pembelajaran: Flipped classroom dapat memenuhi gaya
pembelajaran murid, iaitu pengajaran dan pembelajaran adalah dalam berbagai
bentuk dan murid melibatkan diri dalam aktiviti.
 Pelbagai “instruction: Murid belajar mengikut tahap kebolehan.
 Interaksi sosial: Interaksi sosial dipertingkatkan melalui aktiviti kolaboratif di dalam
kalangan murid dengan murid dan murid dengan guru. Interaksi dengan guru adalah
lebih bermakna.
 Penyediaan abad 21: Menggunakan teknologi untuk tujuan pendidikan, iaitu
mengembangkan kemahiran teknologi supaya murid dapat menggunakan teknologi
dan sumber untuk menambah pengetahuan mereka.

3.4 Strategi Pelbagai Gred (Multigrade Strategy)

Dalam merancang pengajaran dan pembelajaran kelas bercantum, guru mesti mengenal
murid dari segi aras kebolehan murid, kematangan, umur, dan minat. Guru yang mengajar

32
kepelbagaian aras dalam kelas bercantum harus mengetahui beberapa aspek supaya guru
dapat menghasilkan pengajaran dan pembelajaran yang efektif. Aspek-aspek tersebut
akan dibincangkan di bawah.

Kumpulan strategik
Bahagikan murid kepada kumpulan pelbagai aras. Dengan pembentukkan kumpulan
pelbagai aras, murid digalakkan bergaul dan berinteraksi dalam tugasan mereka.
Contohnya, guru boleh memberi murid yang beraras rendah aktiviti membaca, beraras
tinggi pula aktiviti menulis dan aktiviti yang lain bersesuaian dengan tahap murid.

Penyediaan sumber/bahan pengajaran dan pembelajaran

Bahan dan sumber pengajaran dan pembelajaran adalah pelbagai jenis dan harus memberi
cabaran kepada pembelajaran murid yang pelbagai aras. Contohnya, lembaran kerja yang
pelbagai jenis untuk digunakan dalam kumpulan pelbagai aras. Lembaran kerja adalah
berbentuk tugasan berkumpulan, tugasan dengan bimbingan guru, tugasan individu dan
tugasan bimbingan rakan sebaya.

Pembelajaran kendiri
Dalam menjalankan aktiviti kumpulan, pada masa yang sama murid juga diberi peluang
untuk membuat pembelajaran kendiri. Pembelajaran kendiri ini akan menolong murid dalam
mencapai objektif pembelajaran.

Meluangkan masa untuk murid berkeperluan khas.

Guru harus memastikan murid yang berkeperluan khas, bermasalah pembelajaran, boleh
mencapai kejayaan seperti murid lain. Memberi tugasan yang khas dan memberi lebih
perhatian individu kepada murid yang berkenaan. Perhatian individu ini bergantung kepada
tahap keperluan murid berkenaan.

Terdapat beberapa strategi pelbagai gred yang boleh digunakan untuk kelas bercantum.
Antaranya adalah seperti apa yang akan dibincangkan di bawah.

33
3.4.1 Pengajaran Seluruh Kelas
Dalam pengajaran seluruh kelas, guru mengajar semua kumpulan secara kelas.
Untuk strategi ini, guru merancang pengajaran dengan memilih topik yang sesuai
untuk semua murid dalam kelas. Dalam strategi ini, guru menyediakan isi
kandungan, hasil pembelajaran dan kaedah penyampaian pengajaran yang sama.
Sokongan rakan sebaya boleh diterapkan dalam pengajaran dan pembelajaran iaitu
murid yang yang lebih tua boleh bekerjasama dengan murid yang lebih muda.
Contoh aktiviti pengajaran kelas, guru merancang untuk mengajar nombor 1-10
kepada murid yang beraras rendah. Guru tersebut menerangkan nombor dengan
teknik bercerita kepada semua kumpulan dalan bilik darjah. Semasa becerita guru
melibatkan murid yang beraras lebih tinggi menggunakan chart nombor dan
menunjukkan nombor semasa guru menyebut nombor itu semasa becerita.

3.4.2 Pembelajaran Arah Kendiri

Pembelajaran arah kendiri merujuk kepada pengajaran dan pembelajaran untuk
memenuhi keperluan pembelajaran individu. Murid diberi tanggungjawab bagi
pembelajaran mereka sendiri. Murid juga diberi peluang untuk belajar mengikut
keperluan mereka dan berinisiatif untuk belajar. Dalam kelas bercantum, lebih
daripada dua kumpulan murid akan terlibat aktif dalam proses pengajaran dan
pembelajaran dalam masa serentak. Oleh sebab itu, guru perlu merancang
pembelajaran arah kendiri kepada salah satu kumpulan murid supaya proses
pengajaran dan pembelajaran boleh berjalan lancar. Contohnya, guru memberi
tugasan kepada sekumpulan murid untuk pembelajaran arah kendiri semasa
mengajar murid di kumpulan lain. Selepas tamat mengajar di kumpulan itu, guru
akan membimbing murid yang melaksanakan pembelajaran arah kendiri.

Pembelajaran arah kendiri boleh dilaksanakan melalui aktiviti-aktiviti berikut:

 Memberikan murid tugasan. Contoh; kerja sekolah
 Memberikan murid projek di mana penglibatan semua murid adalah maksimum.
Contoh; projek sejarah.

Kelebihan pembelajaran arah kendiri:

 Murid akan mempunyai autonomi di atas pembelajaran mereka
 Kaedah ini boleh meningkatkan motivasi murid untuk belajar
34
  Ia boleh meningkatkan komitmen dan rasa tanggungjawab dalam diri murid
 Murid belajar untuk menetapkan matlamat pembelajaran dan menilai tahap
pencapaian mereka sendiri
 Murid dididik untuk membuat keputusan mereka sendiri.

Kelemahan

 Murid akan merasa terpinggir dan keliru kerana mereka berasa kurang mendapat
bimbingan daripada guru

3.4.3 Peer Tutoring

Peer tutoring atau bantuan rakan sebaya adalah penting dalan pelaksanaan kelas
bercantum. Bantuan rakan sebaya dapat meningkatkan keberkesanan pengajaran dan
pembelajaran dalam bilik darjah. Bantuan rakan sebaya diperlukan apabila guru mengajar
satu kumpulan dan pada masa yang sama bantuan rakan sebaya diperlukan untuk
kumpulan yang lain. Murid boleh mendapatkan bantuan dan sokongan daripada rakan-
rakan yang sudah memahami konsep yang diajar oleh guru. Kaedah ini boleh dilaksanakan
menggunakan 3 cara:
 Murid yang lebih tua mengajar murid yang lebih muda (gred yang berlainan)
 Murid yang lebih pandai mengajar murid yang kurang pandai (gred yang sama)
 Dua orang rakan belajar bersama-sama dan saling berbincang untuk memahami
sesuatu tajuk atau topik yang dipelajari.
 Murid yang lemah akademik akan mengajar murid yang pandai tapi dalam subjek
lain yang mereka mahir. Contohnya, Pendidikan Seni

Beberapa panduan yang perlu dipatuhi oleh guru ketika melaksanakan peer tutoring
ialah:

 Guru perlu teliti dan berhati-hati ketika melantik murid yang akan menjadi
pembimbing.
 Guru perlu peka dengan hubungan antara murid yang menjadi pembimbing
dengan murid yang akan dibimbing untuk mengelakkan konflik.
 Guru perlu memberi persediaan kepada murid yang akan menjadi pembimbing.

35
  Kaedah peer tutoring tidak boleh dilaksanakan terlalu lama
 Menasihati murid yang menjadi pembimbing supaya tidak angkuh.
 Memberitahu ibubapa tentang pelaksanaan peer tutoring supaya mereka sedar
apa yang berlaku di dalam bilik darjah.

Kelebihan peer tutoring:

 Memberi ruang dan masa kepada guru untuk menekankan aspek-aspek lain
dalam pengajaran dan pembelajaran kepada kumpulan lain terutama ketika
menyelesaikan masalah.
 Memberi peluang kepada murid yang pandai untuk mengasah bakat sebagai
pemimpin dan pembimbing
 Murid akan lebih memahami konsep dengan mendalam apabila menjadi
pembimbing
 Mampu meningkatkan kematangan dan hubungan interpersonal murid

3.4.4 Pengajaran Kumpulan

Di dalam kelas bercantum yang terdiri daripada pelbagai aras dan kebolehan, murid
boleh dibahagikan kepada beberapa kumpulan ketika pengajaran dan pembelajaran.
Pembahagian murid dalam kumpulan ini bergantung kepada subjek yang diajar.
Terdapat beberapa jenis kumpulan yang boleh dilaksanakan dalam kelas bercantum
iaitu:
 Between class ability
Amalan membahagikan murid kepada kelas-kelas yang berbeza berdasarkan
tahap keupayaan.
 Within class ability
Amalan membahagikan kelas kepada kumpulan-kumpulan pengajaran kecil
 Pembelajaran kooperatif

3.4.5 Kolaboratif dengan Pelbagai Pihak

Pemantapan komuniti pembelajaran profesional dalam kalangan guru perlu dilakukan

sebagai usaha meningkatkan profesionalisme guru. Konsep komuniti pembelajaran
profesional boleh didefinisikan sebagai aktiviti-aktiviti kolaboratif antara pihak sekolah
dengan pihak di luar komuniti sekolah. Sekolah boleh membawa masuk pihak

36
berkepentingan dari luar sekolah ke dalam bilik darjah untuk menterjemahkan kurikulum
dan penyampaian kurikulum, dan aktiviti kolaboratif antara pihak berkepentingan dengan
pihak sekolah untuk memantapkan penyampaian guru. Antaranya ialah pengajaran
bersama rakan guru (team teaching), tunjuk cara dalam pengajaran (lesson
demonstration), sistem sokongan rakan sekerja (buddy support system), perkongsian pintar
antara komuniti sekolah dengan komuniti di luar sekolah, dan pengajaran secara kolaboratif
(collaborative teaching).

Pihak sekolah juga boleh menjalinkan kerjasama dengan ibubapa murid dalam
melaksanakan kelas bercantum ini. Antara langkah-langkah yang boleh adalah:

 Mengadakan hari terbuka supaya murid boleh berbincang dengan ibubapa dan
guru tentang prestasi akademik mereka
 Mengadakan Khidmat Masyarakat
 Ibubapa turut membantu dalam penyediaan bahan bantu mengajar
 Menganjurkan aktiviti untuk mengutip dana
 Ibubapa turut terlibat dalam penilaian murid dan pemantauan kerja sekolah
 Ibubapa turut menumbang kepakaran untuk mengajar berpasangan dengan guru

37
4. Contoh Ringkasan Pengajaran Harian (RPH)

4.1 Contoh Pengajaran secara kelas

TEMA SAINS HAYAT

Organ Pernafasan Haiwan
TAJUK
Ciri dan tingkahlaku khas haiwan melindungi diri.
Tahun 4
KELAS
Tahun 5
MASA 60 Minit
Tahun 4
STANDARD
PEMBELAJARAN Murid boleh :
4.1.1 Mengenal pasti organ pernafasan bagi haiwan melalui pemerhatian
haiwan sebenar atau pelbagai media iaitu:
 Peparu contoh kucing, burung, buaya, katak, paus.
 Insang contoh ikan, berudu, ketam, udang.
 Kulit lembap contoh katak dan cacing
 Spirakel contoh lipas, belalang, rama-rama, beluncas.

Tahun 5

Murid boleh:

3.1.1 Menjelaskan dengan contoh melalui pemerhatian menerusi pelbagai

media, ciri dan tingkah laku khas haiwan melindungi diri daripada musuh
seperti:
 Duri tajam contoh landak dan ikan buntal.
 Cangkerang contoh kura-kura dan penyu.
 Sisik keras contoh tenggiling dan buaya
 Tanduk contoh kerbau dan rusa
 Bisa contoh kala jengking dan lipan.
 Menggulungkan diri contoh ulat gonggok dan tenggiling.
 Menyamar contoh sesumpah dan mentadak
 Memutuskan anggota badan contoh cicak dan kurita.
 Memasukkan anggota badannya ke dalam cengkerang contoh siput
dan kura-kura.
 Hidup dalam kumpulan contoh gajah dan ikan bilis.

Objektif Pada akhir PdP, murid boleh;

Tahun 4
 Menyatakan organ pernafasan haiwan.
 Memberikan contoh haiwan berdasarkan organ pernafasan.
 Mengelaskan haiwan mengikut organ pernafasan.

Tahun 5
 Menyatakan ciri dan tingkah laku khas haiwan melindungi diri
daripada musuh dan cuaca melampau.
 Memberikan contoh haiwan berdasarkan ciri dan tingkah laku khas
haiwan melindungi diri daripada musuh dan cuaca melampau.
 Mengelaskan haiwan mengikut ciri dan tingkah laku khas melindungi
diri daripada musuh dan cuaca melampau.

38
 STRATEGI PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN

Pengisian
Tahun 4 Tahun 5
Kurikulum / Catatan
Orientasi 1. Murid menonton video yang menunjukkan EMK:
(5 minit) situasi haiwan melindungi diri daripada Teknologi Maklumat
dan Komunikasi
musuh (Video 1: http://bit.ly/1HJA4j3)
Bahasa
Murid bersoal jawab dengan guru tentang KEMAHIRAN
video yang telah disaksikan. BERFIKIR:
Guru: Berdasarkan video tadi apakah yang Membuat gambaran
kamu lihat? mental
Murid : (Terima semua jawapan)
Guru: Sekiranya kamu berada dalam situasi
mangsa apa yang akan kamu lakukan?
Murid: (terima semua jawapan)
Guru : Apa yang akan berlaku kepada
pernafasan kamu?
Murid : (terima semua jawapan murid)

2. Guru mengaitkan video dengan isi pelajaran.

Pencetusan 1. Secara berpasangan (seorang murid tahun 4

Idea dan seorang murid tahun 5 ) diminta
(15 minit) menamakan organ pernafasan bagi haiwan
yang disenaraikan oleh guru.

Contoh nama haiwan:

 landak, kura-kura, ikan buntal, penyu,
tenggiling, buaya, kerbau, rusa, ulat gonggok,
sesumpah, mentadak, cicak, kurita, siput,
gajah, ikan bilis ular lipan, lebah.

2. Murid tahun 5 akan membantu murid tahun 4

untuk menamakan organ pernafasan yang
betul.

3. Murid membentangkan hasil kerja mereka.

4. Guru memberi penerangan mengenai organ

pernafasan haiwan dan membincangkan
hasil jawapan murid.

Penstrukturan 1. Murid berada di dalam kumpulan yang sama. KPS :

Idea
2. Setiap kumpulan diberi gambar yang Mengelas
(15 minit)
menunjukkan situasi haiwan-haiwan lain
melindungi diri daripada musuh. (Lampiran 1)

3. Murid diminta membuat pemerhatian dan

melengkapkan borang pemerhatian.
(Lampiran 2)

39
 4. Murid diberi penerangan oleh guru mengenai
ciri dan tingkah laku khas pada haiwan untuk
melindungi diri daripada musuh melalui
persembahan Power Point.

5. Murid diminta melengkapkan peta pokok.

(Lampiran 3)

Aplikasi Idea 1. Guru menjalankan permainan (Fortune Box) EMK:

(20 minit) secara berpasangan Kreativiti

2. Guru menyediakan satu kotak yang berisi KPS

Mencirikan
beberapa nama haiwan.

3. Guru juga perlu menyediakan satu jadual kosong

di papan putih/papan hitam.

4. Setiap pasangan dipilih secara rawak.

5. Pasangan tersebut diminta mencabut satu nama

haiwan daripada kotak dan mencatat nama
haiwan tersebut pada jadual yang telah
disediakan oleh guru.

6. Murid tahun 4 dari pasangan tersebut diminta

mencatat organ perrnafasan manakala murid
tahun 5 dari pasangan tersebut mencatatkan ciri
tingkah laku khas haiwan tersebut pada jadual.

7. Aktiviti tersebut diulang dengan memilih

pasangan yang lain.

8. Pada akhir permainan guru akan

membincangkan hasil jawapan murid.

9. Murid menyenaraikan haiwan-haiwan lain yang

terdapat di persekitaran mereka. (Lampiran 4)

10. Murid tahun 4 diminta menyatakan organ

pernafasan bagi haiwan yang dipilih manakala
murid tahun 5 diminta menyatakan ciri
tingkahlaku khas bagi haiwan yang dipilih.

Refleksi Setiap murid menyatakan satu perkara yang

(5 minit) mereka pelajari hari ini.

40
LAMPIRAN 1

41
 Lampiran
2 Nama

BORANG PEMERHATIAN

Mangsa

Pemangsa

Cara haiwan
melindungi diri

Tarikh Pencapaian

42
Lampiran 3 Nama

Ciri dan Tingkah Laku Khas Haiwan Melindungi Diri

Tarikh Pencapaian

43
Potong dan tampal gambar di bawah di dalam peta pokok yang disediakan di atas:

44
 Lampiran
4 Nama

BORANG PEMERHATIAN
(Pemerhatian pada haiwan-haiwan lain yang ada di
persekitaran anda)

Mangsa

Pemangsa

Cara haiwan
melindungi diri

Tarikh Pencapaian

45
4.2 Contoh Pengajaran secara kumpulan

TEMA SAINS FIZIKAL

TAHUN 4: PENGUKURAN
TAJUK
TAHUN 5: HABA
KELAS / MASA 4 AMANAH / 5 AMANAH

Tahun 4:
6.4.1 Menyukat isi padu cecair dalam satu bekas
menggunakan alat penyukat isi padu piawai seperti
silinder penyukat, bikar, kelalang dan bekas
bersenggat.
6.4.3 Menyatakan unit piawai isi padu cecair dalam sistem
metrik ialah mililiter (ml) atau sentimeter padu (cm3),
liter (l) dan meter padu (m3).
STANDARD
PEMBELAJARAN 6.4.4 Menggunakan kaedah yang betul bagi menyukat isi
padu cecair dengan alat dan unit piawai yang sesuai.

Tahun 5:
8.1.1 Menyatakan suhu adalah ukuran darjah kepanasan.
8.1.2 Menyukat suhu dengan menggunakan alat dan teknik
yang betul.

Pada akhir pengajaran murid dapat:

OBJEKTIF Tahun 4
1. Menyukat isi padu cecair menggunakan alat, unit dan
kaedah yang betul.
2. Menyatakan unit piawai isi padu cecair.
Tahun 5
1. Menyatakan suhu adalah ukuran darjah kepanasan.
2. Menyukat suhu dengan menggunakan alat dan teknik
yang betul.
Silinder Penyukat, Bikar, Kelalang dan Bekas Bersenggat,
Termometer.
BAHAN BANTU BELAJAR

Tahun 4
Pemerhatian guru semasa murid membuat pengukuran.
PENILAIAN PENGAJARAN Tahun 5
DAN PEMBELAJARAN
Pemerhatian guru semasa murid membuat pengukuran.

46
 STRATEGI PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN

Pengisian Kurikulum
Tahun 4 Tahun 5
/ Catatan
Set Induksi Aktiviti Kumpulan Aktiviti Kumpulan
(10 minit) 1. Murid diberi air dalam 1. Murid diberi segelas KPS:
gelas. air suam. Memerhati

2. Murid diminta 2. Murid diminta KBKK:

menyatakan berapa menyatakan tahap Menjana idea
kuantiti air yang kepanasan air dalam
terdapat dalam gelas gelas tersebut.
tersebut.
3. Sesi soal jawab
3. Sesi soal jawab bersama murid cara
bersama murid cara untuk menentukan
untuk menentukan suhu air tersebut.
kuantiti air yang
terdapat dalam gelas.

Langkah 1 Aktiviti Kumpulan Aktiviti Kumpulan

(15 minit)
1. Murid dibekalkan 1. Murid diberikan satu KPS:
silinder penyukat, bikar air. Mengukur dan
bikar, kelalang dan menggunakan
satu besen air. 2. Murid dikehendaki nombor.
mengukur suhu bagi
2. Murid diminta untuk KMS:
air tersebut dengan
menyukat isi padu Kesemua KMS
menggunakan alat
air untuk 90 ml, terlibat.
mengukur suhu
250ml, 150ml (termometer makmal)
3. Murid menunjukkan
3. Murid melaporkan
pengukuran yang
hasil aktiviti.
dibuat menggunakan
peralatan yang 4. Guru membimbing
diberikan dan murid menyukat
menyatakan unit dengan kaedah yang Sikap Saintifik Nilai
piawai yang betul. Murni:
digunakan. Bekerjasama

4. Guru berbincang
tentang kesesuaian
penggunaan alat
penyukat isi padu.

5. Guru membimbing
murid untuk
menyukat dengan
kaedah yang betul.

47
Langkah 2 Aktiviti Kumpulan Aktiviti Kumpulan
(20 minit)
1. Murid diberikan air 1. Murid diberikan 3
yang diisi ke dalam bikar yang berisi air EMK:
beberapa botol panas, air (pada Nilai Keusahawanan.
plastik. suhu bilik) dan air
(yang mengandungi
2. Murid diminta ais)
menentukan isi padu
bagi setiap botol 5. Murid dikehendaki
berkenaan dengan mengukur suhu bagi
menggunakan alat air tersebut dengan
penyukat isi padu. menggunakan alat
mengukur suhu
3. Murid merekod dan (termometer makmal)
membentangkan
hasil dapatan. 6. Murid merekod dan
membentangkan
hasil dapatan.

7. Murid membuat
rumusan suhu adalah
ukuran darjah
kepanasan
berdasarkan analisis
data yang diperolehi .

Langkah 3 Aktiviti Individu Aktiviti Individu

(10 minit)
1. Murid melengkapkan 1. Murid melengkapkan
lembaran kerja yang lembaran kerja yang
disediakan dan disediakan dan
melengkapkan melengkapkan latihan
latihan di dalam buku di dalam buku aktiviti.
aktiviti.
Langkah 4
(5 minit) 1. Murid membuat 1. Murid membuat
rumusan tentang apa rumusan tentang apa
yang dipelajari dalam yang dipelajari dalam
kumpulan sendiri. kumpulan sendiri.

48
 Lembaran Kerja 1a Nama

ARAHAN: BULATKAN JAWAPAN YANG BETUL SAHAJA

1. Isipadu cecair dapat diukur dengan menggunakan alat-alat yang seragam seperti:
a) Cawan
b) Sudu
c) E-book
d) Kasut
2. Alat piawai untuk menyukat isipadu cecair adalah:
a) Mangkuk
b) Botol susu
c) Silinder penyukat
d) Jag air
3. Berikut adalah unit piawai bagi isipadu air KECUALI
a) Liter
b) Miligram
c) Mililiter

4. Pilih aras mata yang betul bagi menunjukkan cara menyukat air

49
ARAHAN : REKODKAN BACAAN ISIPADU CECAIR YANG DITUNJUKKAN
OLEH SETIAP SILINDER PENYUKAT DALAM GAMBAR RAJAH DI
BAWAH.

Tarikh Pencapaian

50
 Lembaran Kerja Nama
1
1. Nyatakan maksud suhu.

2. Suhu boleh diukur dengan menggunakan ____________________

3. Nomborkan teknik yang betul untuk menyukat suhu dan tulis semula
teknik dengan urutan yang betul.

Apabila mengambil bacaan, kedudukan mata

mestilah searas dengan meniskus merkuri di dalam
termometer.

Pegang termometer pada batangnya secara

menegak. (Jangan pegang bebuli termometer kerana
haba badan kita akan mempengaruhi bacaan
termometer)

Rendamkan bebuli di dalam air. Jangan sentuh bebuli

pada dasar atau dinding bikar.

1. _______________________________________________________________

_______________________________________________________________

2. _______________________________________________________________

_______________________________________________________________

3. ______________________________________________________________

_______________________________________________________________

51
 Lembaran Penyiasatan Suhu
Aktiviti

Radas:
3 bikar
Bahan:
Air panas, air suam dan air sejuk (dari peti sejuk)
Langkah-langkah:
1. Sediakan 3 bikar seperti seperti berikut
a. Bikar A: 300ml air panas
b. Bikar B: 300ml air suam
c. Bikar C: 300ml air sejuk (peti ais)
Perhatian: Berhati-hati apabila mengendalikan air panas

2. Sukat suhu air dalam ketiga-tiga bikar tersebut menggunakan

termometer.
Perhatian: Berhati-hati menggunakan termometer. Sekiranya
pecah, segera laporkan kepada guru.

3. Catatkan pemerhatian dalam jadual berikut.

Bikar Suhu
A

52
4.3 Contoh Pengajaran secara kelas dan kumpulan

TEMA SAINS HAYAT

TAJUK Tumbuhan
Tahun 2
KELAS
Tahun 3
MASA 60 Minit
Tahun 2
STANDARD Murid boleh :
PEMBELAJARAN 3.1.1 Mengenal pasti keperluan asas tumbuhan iaitu air, udara
dan cahaya matahari.
3.1.2 Menaakul kepentingan air, udara, dan cahaya matahari
kepada tumbuhan dengan menjalankan penyiasatan.
3.3.1 Merekod perubahan yang berlaku pada tumbuhan semasa
membesar dari segi pertambahan tinggi atau bilangan daun
dengan menjalankan penyiasatan ke atas tumbuhan
sebenar.
3.1.3 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, penulisan, TMK
atau lisan.

Tahun 3
Murid boleh:
4.1.1 Mengenal pasti ciri tumbuhan iaitu:
 daun: jenis urat daun
 bunga: berbunga, tidak berbunga
 buah: berbuah, tidak berbuah
 batang: berkayu, tidak berkayu
4.1.2 Mengelaskan tumbuhan berdasarkan ciri pengelasan yang
dipilih.
4.1.5 Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran, penulisan, TMK
atau lisan.

Objektif Pada akhir PdP, murid boleh;

Tahun 2
 Menyatakan keperluan asas tumbuhan.
 Menyatakan kepentingan keperluan asas tumbuhan.
 Menyatakan kesan terhadap tumbuhan sekiranya tidak
mendapat keperluan asas yang mencukupi.
 Merekod perubahan tumbuhan semasa membesar dari
segi tinggi dan bilangan daun.

Tahun 3
 Menyatakan ciri-ciri tumbuhan. (jenis daun, berbunga dan
tidak berbunga, berbuah dan tidak berbuah, batang
berkayu dan tidak berkayu).
 Mengelaskan tumbuhan mengikut ciri.

53
STRATEGI PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN
Pengisian
Tahun 2 Tahun 3
Kurikulum / Catatan
Set Induksi Murid diminta menyanyikan lagu Pokok ( mengikut
(10 minit) melodi lagu Tanya Sama Pokok)

Tanya sama pokok

Apa sebab tinggi
Nanti jawab pokok
Semuanya cukup

Air dan udara

Cahaya matahari
La la la la la la la
Semuanya cukup

Cuba lihat daun

Apa kita nampak
Uratnya selari
Atau jejala

Tengok sekeliling
Lihat pokok-pokok
Ada yang berbunga
Ada yang tidak

Murid bersoal jawab dengan guru tentang lagu

yang dinyanyikan tadi.
Guru: Berdasarkan lagu di atas, nyatakan sebab
pokok tinggi.
Murid : (Terima semua jawapan)
Guru: berdasarkan lagu tadi, kamu diminta melihat
apa?
Murid: (terima semua jawapan)

Langkah 1 Murid diminta KPS

(15 minit) membaca cerita Si
Bawang di dalam buku Murid diberikan tugasan Tahun 2:
teks m/s 68 dan 69  Menyenaraikan 10 Membuat Inferens
tumbuhan
Murid diminta berbunga dan 5 Kemahiran Berfikir
menyatakan apa yang tumbuhan tidak
berlaku pada Si berbunga. Tahun 3:
Bawang dalam gambar Mengelas
2, 3, 4, 5 dan 6.  Lukiskan 2 jenis
daun yang murid
Murid menyatakan pernah lihat.
inferens (sebab)
terjadinya keadaan

54
 yang dinyatakan di
atas.

Murid diberi
penerangan mengenai
keperluan asas
tumbuhan, (Air, udara,
cahaya matahari)
Langkah 2
(15 minit) Murid diminta
membayangkan dan
melukis gambar
keadaan dua pokok: Murid diberi penerangan
mengenai ciri-ciri
Pokok A: tumbuhan
Mendapat air, udara daun berurat selari dan
dan cahaya matahari jejala, berbunga dan
yang mencukupi. tidak berbunga, berbuah
dan tidak berbuah
Pokok B: beserta contoh.
Tidak mendapat air,
udara dan cahaya
matahari yang
mencukupi.

Langkah 3 KPS
(10 minit) Penyiasatan (dalam Penyiasatan (dalam
kelas) kelas) Tahun 2:
Mengeksperimen
Murid menjalankan Murid mengenal pasti
penyiasatan keperluan ciri-ciri fizikal beberapa Tahun 3:
asas tumbuhan secara tumbuhan (bunga raya, Mengeksperimen
berpasangan bunga kertas, rumput,
berpandukan arahan pokok pinang) seperti
dalam buku teks m/s jenis urat daun, bunga,
71. buah dan batang.

Selepas seminggu
guru membimbing
murid menulis
pemerhatian.

Langkah 4 Aktiviti Berpasangan Aktiviti Gallery Walk

(5 minit)
Murid menyelesaikan Murid mengelas
masalah dalam tumbuhan mengikut ciri
Lembaran Aktiviti: yang dipilih ke dalam
Keperluan air, udara rajah kerangka
dan cahaya kepada pengelasan.
tumbuhan

55
 Kerangka pengelasan
dipamerkan untuk dinilai
oleh pelajar lain.
Penutup Setiap murid menyatakan satu perkara yang mereka pelajari hari ini.
(5 minit)

LAMPIRAN 1

56
LEMBARAN KERJA 1

57
Lembaran aktiviti 1 Nama

1. Lukiskan dua pokok bunga yang ditanam didalam pasu ( Pasu A dan pasu B)

Pasu A:
Mendapat keperluan asas (air, udara dan cahaya matahari) yang mencukupi.

Pasu B:
TIDAK mendapat keperluan asas yang mencukupi.

58
4.3.2 Contoh Pengajaran secara kelas dan kumpulan

SAINS FIZIKAL
TEMA
TAHUN 2: TERANG DAN GELAP
TAJUK
TAHUN 3: MAGNET
KELAS / MASA 2 AMANAH / 3 AMANAH

Tahun 2:
4.1.3 Menerangkan bagaimana bayang-bayang dihasilkan
melalui aktiviti.

4.2.1 Mencipta permainan bayang-bayang.

STANDARD
PEMBELAJARAN Tahun 3:
5.2.1 Memberi contoh kegunaan magnet dalam kehidupan.

5.2.2 Mencipta objek berasaskan penggunaan magnet.

Pada akhir pengajaran murid dapat:

OBJEKTIF Tahun 2
i) Memerihalkan bagaimana bayang-bayang
dihasilkan.
ii) Mencipta permainan bayang-bayang.
Tahun 3
i) Menyenaraikan kegunaan magnet dalam
kehidupan seharian.
ii) Mencipta objek berasaskan penggunaan magnet.
LCD/Lampu suluh, pelbagai objek legap (pensil,bola,kotak
pensil), pelbagai bentuk magnet, objek seperti pensil,
BAHAN BANTU BELAJAR
pemadan, pembaris kayu, pembaris besi duit syiling dan klip
kertas.
Tahun 2
Melengkapkan lembaran kerja dan menghasilkan permainan
bayang-bayang.
PENILAIAN PENGAJARAN
DAN PEMBELAJARAN
Tahun 3
Melengkapkan lembaran kerja dan menghasilkan objek
menggunakan magnet.

59
 STRATEGI PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN

Pengisian Kurikulum
Tahun 2 Tahun 3
/ Catatan
Set Induksi 1. Guru menjalankan aktiviti penghasilan bayang-
(10 minit) bayang dengan menggunakan pelbagai bentuk
magnet mengikut langkah berikut:

i) Magnet digantungkan pada tali dan

diletakkan di hadapan sumber cahaya
(contoh: cahaya dari LCD atau lampu suluh).

2. Murid membuat pemerhatian pada layar.

3. Guru mengulangi langkah di atas dengan

menggunakan pelbagai bentuk magnet. dan
mengantikan paku dengan objek seperti pensil,
pemadan, pembaris kayu, pembaris besi duit
syiling dan klip kertas.

4. Murid membuat pemerhatian bagi setiap situasi KBKK:

Menjana idea
yang dijalankan.

5. Murid memberi penerangan tentang dapatan

daripada pemerhatian.
Langkah 1 Aktiviti Kumpulan Aktiviti Kumpulan
(15 minit)
1. Murid 1. Guru menerangkan
menjalankan tentang kegunaan
aktiviti secara magnet dalam
berkumpulan kehidupan seharian.
untuk 2. Murid menyenaraikan
menghasilkan objek yang
bayang-bayang. menggunakan
magnet dan
2. Setiap kumpulan
menyatakan fungsi
dibekalkan dengan
magnet pada objek Sikap Saintifik Nilai
pelbagai objek legap
yang disenaraikan Murni: Bekerjasama
dan lampu suluh.
dalam bentuk peta
iThink.
3. Murid membuat 3. Murid membuat
pemerhatian hasil pembentangan hasil
aktiviti. aktiviti yang
dijalankan.
4. Murid menerangkan
bagaimana bayang-
bayang dihasilkan.

60
Langkah 2 Aktiviti Kumpulan Aktiviti Kumpulan
(20 minit)
1. Murid mencipta 1. Murid mencipta objek
bentuk bayang- berasaskan EMK:
bayang penggunaan magnet. Kreativiti dan inovasi
menggunakan 2. Murid membuat
tangan. pembentangan hasil
2. Murid lain rekaan mereka.
dikehendaki meneka
bayang-bayang yang
dihasilkan.
Langkah 3 Aktiviti Individu Aktiviti Individu
(10 minit)
1. Murid melengkapkan 1. Murid melengkapkan
lembaran kerja yang lembaran kerja yang
disediakan dan disediakan dan
melengkapkan melengkapkan
latihan di dalam buku latihan di dalam buku
aktiviti. aktiviti.
Langkah 4 1. Guru meminta seorang murid daripada tahun 2
(5 minit) dan seorang murid tahun 3 untuk menceritakan
apa yang telah dipelajari.

2. Murid lain membantu sekiranya rakan di hadapan

kurang tepat dalam memberi penerangan.

61
Lembaran Kerja 1 Nama

ARAHAN: PADAKAN GAMBAR BAYANG-BAYANG DI BAWAH DENGAN

JAWAPAN YANG BETUL.

Tarikh Pencapaian
62
Lembaran arahan 1 Nama

1. Kamu diminta berada di dalam kumpulan yang telah ditetapkan oleh guru.
2. Setiap kumpulan akan dibekalkan beberapa objek legap dan lampu suluh.
3. Setiap wakil kumpulan diminta menyalakan lampu suluh ke arah dinding atau skrin.
4. Ahli kumpulan yang lain akan meletakkan objek legap dihadapan skrin secara
bergilir.
5. Setiap murid diminta melukis imej bentuk bayang-bayang yang terbentuk pada
dinding atau skrin.
6. Aktiviti ini diulang dengan menggunakan semua objek legap.

63
Lembaran arahan 2 Nama

1. Kamu diminta berada di dalam kumpulan yang telah ditetapkan oleh guru.
2. Seorang murid dari setiap kumpulan diminta menyalakan lampu suluh arah dinding.
3. Seorang murid diminta mencipta bentuk dengan menggunakan tangan dihadapan
lampu suluh.
4. Murid lain diminta meneka apakah bentuk yang dicipta oleh murid tersebut
berdasarkan bayang-bayang yang dihasilkan.
5. Aktiviti ini diulang oleh murid lain secara bergilir.

64
Lembaran penyiasatan 1 Nama

Lukiskan imej bayang-bayang yang terbentuk bagi setiap objek yang berikut:

Jenis Objek Bentuk Imej

Kesimpulan:

Bayang-bayang terhasil kerana cahaya tidak dapat menembusi objek

_____________________.

65
 RUJUKAN

American Association for the Advancement of Science (AAAS) (1994). Science for All
American. New York: Oxford University Press.

American Association for the Advancement of Science (AAAS) (1993). Benchmarks for
Science Literacy, New York: Oxford University Press.

A.W. Little (2006). Education for All and Multigrade Teaching: Challenges and
Opportunities, Netherlands: Springer

Kementerian Pendidikan Malaysia (2011). Dokumen Standard Kurikulum Standard Sekolah

Rendah Dunia Sains dan Teknologi Tahun 2. Putrajaya: Bahagian Pembangunan
Kurikulum

Kementerian Pendidikan Malaysia (2012). Dokumen Standard Kurikulum Standard Sekolah

Rendah Dunia Sains dan Teknologi Tahun 3. Putrajaya: Bahagian Pembangunan
Kurikulum.

Kementerian Pendidikan Malaysia (2013). Dokumen Standard Kurikulum Dan Pentaksiran

Kurikulum Standard Sekolah Rendah Sains Tahun 4. Putrajaya: Bahagian
Pembangunan Kurikulum.

Kementerian Pendidikan Malaysia (2014). Dokumen Standard Kurikulum Dan Pentaksiran

Kurikulum Standard Sekolah Rendah Sains Tahun 5. Putrajaya: Bahagian
Pembangunan Kurikulum.

Kursus Perguruan Lepas Ijazah Sekolah Rendah (2006). Modul Kelas Bercantum,
Bahagian Pendidikan Guru, Kementerian Pelajaran Malayisa.

McGinn. R.E. (1991). Science, Technology and Society. Englewood Cliffs, N.J.: Prentice
Hall.

Md. Arris Abu Yamin, Suwaibatullaslamiah Jalaludin & Alias Puteh (2011). Dunia Sains dan
Teknologi Tahun 2 Sekolah Kebangsaan. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan
Pustaka

Miller, G.T. (2001). Environmental Science: working with the earth (8th edition). Pacific
Grove, Ca.: Brooks/Cole

Mohamad Roslan Ghazali, Echum Ibrahim, Idrus Hassan & Wan Mahiswandi Wan Ismail
(2012). Dunia Sains dan Teknologi Tahun 3 Sekolah Kebangsaan. Kuala Lumpur :
Dewan Bahasa dan Pustaka

Rief,S.F., Heimburge, J.A. (2006). How to reach and teach all children in the inclusive
classroom:Practical strategies, lessons and activities. (2nd ed.). Canada:John Wiley
&Sons.

66
Sopia Md. Yassin, Aseelawati Md. Shah & Amir Hamzah Sulaiman (2015). Sains Tahun 4
Sekolah Kebangsaan. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan Pustaka

Suwaibatullaslamiah, Sopia Md. Yassin & Tun Mun Wai (2014). Sains Tahun 5 Sekolah
Kebangsaan. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan Pustaka

Siegle, D. (2013). Technology: Differentiating Instruction by Flipping the Classroom. Gifted

Child Today, 37 (1), 51–55.

Slavin, R.E. (1987). Ability grouping and student achievement in elementary schools: A
best-evidence synthesis. Review of Educational Research, 57(3), 293–336.

Trilling, B., & Fadel, C. (2009). 21st Century Skills: Learning for life in our times. San
Francisco: Jossey-Bass.

Woolnough. B. E. (1994). Developing Science and Technology Education: Effective Science

Teaching, Philadelphia: Open University Press.

67
 PANEL PENGGUBAL PANDUAN PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN
KELAS BERCANTUM

BIL NAMA ORGANISASI

1. Dr. Mohd Nordin Abu Bakar Institut Pendidikan Guru Malaysia
(Penyelaras)

2 Pn Rafidah Ruhani IPGK Ilmu Khas

3. Dr Lee Phaik Gaik IPGK Ilmu Khas

4. Dr. Boon Pong Ying IPGK Bahasa Antarabangsa

5. Pn Haliza Hamzah IPGK Pendidikan Teknik

6. Pn Joy Nesamalar Samuel IPGK Pendidikan Teknik

7. Pn Zaidah Abu Bakar IPGK Perempuan Melayu Melaka

8. Pn Che’ Mah Yusof IPGK Bahasa Antarabangsa

9 Dr Mohd Anuar B. Abdullah IPGK Ipoh

10 Pn Wan Nor Fadzilah Bt Wan Husin Bahagain Pembangunan

Kurikulum

11 En. Mohd Kashfi b. Mohd Jailani IPGK Pendidikan Teknik

12 En. Kamarul Azlan b. Ahmad Bahagain Pembangunan

Kurikulum

13 Pn. Fauzilah bt. Roslan SK Sungai Kelambu, Banting,

Selangor

14 Pn. Rubaaiah bt. Sidek SK Bukit Tampoi (asli), Dengkil,

Selangor

68