Modul PDP Perdagangan 2016

Bab 1 - Asas Kepada Perdagangan
Peta Minda & iThink ASAS KEPADA

PERDAGANGAN
Keperluan & Faktor-Faktor Sistem Barter
Kehendak Manusia Pengeluaran
 Tanah
 Kelebihan
Keperluan Kehendak 
Buruh
Modal Sistem Barter
 Usahawan  Barang diperoleh
 Sesuatu yang  Tidak
mesti ada semestinya secara terus
untuk hidup. ada untuk  Tidak melibatkan
 Tetap dan hidup. wang
terhad.  Pelbagai dan  Tidak memerlukan
 Mudah tidak terhad. orang tengah
dipuaskan.  Susah
 Contoh: dipuaskan.
makanan,  Contoh: Pengeluaran Pengkhususan
tempat rumah
tinggal dan banglo, kereta
pakaian. mewah, peti
sejuk dan
televisyen Kekurangan
Sistem Barter
 Tiada kemahuan
Jenis serentak
Pengkhususan  Kesukaran
 Mengikut pembahagian
profesion barang kepada
 Mengikut proses unit yang lebih
Sempurna  Mengikut kawasan kecil
Kendiri  Aktiviti untuk  Antarabangsa  Kesukaran
menghasilkan menentukan nilai
barang dan pertukaran
Penghargaan Diri perkhidmatan  Masalah
yang memuaskan membawa barang
keperluan dan  Barang tidak tahan
Kasih Sayang kehendak manusia. lama
Ekstraktif
Keselamatan
Perkilangan
Asas
Perusahaan
Pembinaan
Khidmat
Langsung
Perniagaan
Perdagangan
Bantuan
Perniagaan
1
1.1 Maksud Keperluan
Mudah
dipuaskan
Tempat
tinggal Makanan
Sama dan tetap Diperlukan

KEPERLUAN untuk hidup
untuk semua orang
Pakaian Udara
Tuntutan semula
jadi manusia
1.2 Maksud Kehendak
Untuk hidup
lebih selesa
Telefon
Barang
bimbit
kemas
Berbeza mengikut Tidak

KEHENDAK terhad
taraf hidup
Pelancongan Kereta
mewah
Menunjukkan status
dan kepuasan diri
2
1.3 Model Hierarki Keperluan Maslow
 Memenuhi hasrat diri
 Mencapai cita-cita
Keperluan  Keperluan Sempurna  Mencapai kejayaan
Rohani Kendiri dalam bidang tertentu
mengikut bakat, minat
dan kebolehannya.
 Keinginan manusia
untuk mendapat
Hierarki penghargaan,
Keperluan Keperluan Sosial  Keperluan Penghargaan penghormatan dan
Maslow  Keperluan Kasih- pengiktirafan daripada
sayang orang lain atas
sumbangannya.
 Keinginan manusia
untuk disayangi dan
diterima oleh
komunitinya.
 Keperluan untuk
Keperluan  Keperluan Keselamatan mendapat
Fisiologi  Keperluan Asas perlindungan daripada
ancaman bahaya.
 Keperluan dari segi
makanan, pakaian,
tempat tinggal dan
udara.
1.4 Nilai Faedah
Nilai Faedah
Nilai faedah bentuk Nilai faedah tempat Nilai faedah masa Nilai faedah milikan
Memindahkan Pertukaran milik

Mengubah bentuk
barang ke tempat Menyimpan barang daripada seseorang
sesuatu keluaran
yang mempunyai sehingga ia kepada orang lain
kepada yang lebih
permintaan diperlukan. yang
berguna.
terhadapnya. memerlukannya.
Contoh : Gandum Contoh : Pengeluar

Contoh : Ikan dari
Contoh : Kayu berlebihan disimpan kasut memindah
laut ditangkap dan
diubah menjadi untuk memenuhi milik kasut
dihantar ke pasar
perabot permintaan pada luar keluarannya kepada
untuk dijual.
musimnya. pengguna.
3
1e.5 Usahawan
Usahawan
Orang yang sanggup mengambil risiko untuk menubuh dan
mengusahakan suatu kegiatan ekonomi
Ciri-ciri usahawan Peranan usahawan
Memenuhi keperluan dan

Kreatif
kehendak masyarakat
Menyumbang terhadap
Inovatif
pembangunan ekonomi
Mewujudkan peluang
Berani mengambil risiko
pekerjaan`
Meningkatkan taraf hidup

Gigih
masyarakat
Penemuan ciptaan baru

Rajin
dalam bidang teknologi
Tidak mudah putus asa
4
1.6 Pengkhususan
Sebab –sebab pengkhususan dan kesan-kesannya.
Menjimatkan masa dan

kos
Keperluan dan kehendak
manusia tidak terbatas
Meningkatkan kecekapan
dan kemahiran
Kemahiran dan kebolehan
manusia berbeza
Membolehkan
penggunaan mesin
Terdapat lebihan dalam Pengkhususan
pengeluaran dalam
pengeluaran
Membosankan pekerja
Pembahagian kerja
meningkatkan kecekapan
Hilang seni pertukangan
dan kreativiti
Perbezaan iklim, bentuk
muka bumi dan bahan
mentah
Risiko pengangguran
yang tinggi
1.7 Sistem Barter
Masalah
membawa
barang
Sukar
Masalah
menentukan
kemahuan
nilai
serentak
Kelemahan pertukaran
Sistem Barter
Sukar
membahagikan
Barang tidak barang kepada
tahan lama bahagian yang
kecil
5
Nota Ringkas
1.1 Keperluan dan Kehendak Manusia
Keperluan Ciri yang Kehendak

dibezakan
Wajib ada untuk hidup Kepentingan Tidak semestinya ada
Dipenuhi terlebih dahulu Urutan memenuhi Dipenuhi kemudian
Untuk terus hidup Tujuan Untuk keselesaan dan kepuasan
Tiada pilihan dan sama untuk Pilihan Banyak pilihan dan tidak sama
semua (Tiada batasan)
Makanan, pakaian, tempat Contoh Makanan sedap, pakaian
tinggal berjenama, tempat tinggal mewah
1. Keperluan manusia adalah sesuatu yang diperlukan oleh tubuh badan manusia untuk terus
hidup.
2. Terdapat 2 jenis keperluan manusia.
a) Keperluan asas
Adalah keperluan yang harus dipenuhi untuk terus hidup.
Contohnya :- makanan, pakaian dan tempat tinggal.
b) Keperluan lain
Adalah keperluan lain untuk hidup dengan lebih selesa dan sempurna.
Contohnya:- pendidikan, perubatan, pengangkutan, elektrik dan lain-lain.
3. Kehendak manusia pula adalah pelengkap atau lanjutan kepada keperluan manusia.
Kehendak ini bukan untuk terus hidup tetapi untuk hidup lebih selesa, mewah dan senang.
4. Kehendak-kehendak manusia tidak mempunyai batasan dan sukar dipuaskan. Sebaik
kehendak lama dipenuhi, timbul pula kehendak yang lain.
5. Terdapat 2 jenis kehendak manusia.
a) Kehendak terhadap barang
Contohnya :- televisyen, telefon bimbit, penyaman udara dan lain-lain.
b) Kehendak terhadap perkhidmatan
Contohnya :- hiburan, melancong, ahli kelab eksklusif dan lain-lain.
6. Mengikut ahli sosiologi, Abraham Maslow, keperluan manusia boleh dijelaskan melalui
Hierarki Keperluan Manusia iaitu keperluan manusia boleh dibahagikan kepada 3 tahap
atau keutamaan.
Keperluan Keperluan
Sempurna Kendiri Rohani
Keperluan Penghargaan Keperluan

Sosial
Keperluan Kasih Sayang
Keperluan Keselamatan Keperluan

Fisiologi
Keperluan Asas
Model Hierarki Keperluan Maslow
6
Hierarki Keperluan Maslow boleh dibahagikan kepada 3 tahap iaitu
a) Keperluan Fisiologi
Terdiri daripada keperluan yang paling asas yang perlu dipenuhi terlebih dahulu oleh
manusia sebelum keperluan lain dipenuhi. Contohnya :- makanan, pakaian, tempat
tinggal.
Keperluan keselamatan juga merupakan sebahagian daripada keperluan fisiologi
untuk bebas dari segala ancaman bahaya seperti jenayah, peperangan dan rusuhan.
b) Keperluan Sosial
Meliputi keperluan kasih sayang dan keperluan penghargaan. Keperluan kasih
sayang ialah keperluan terhadap persahabatan, kasih sayang dan kemesraan antara
manusia. Keperluan penghargaan diri pula diperlukan supaya mendapat
penghormatan dan disanjungi oleh masyarakat.
c) Keperluan Rohani
Merupakan keperluan sempurna kendiri iaitu keinginan seseorang untuk memenuhi
hasrat dan cita-citanya.
1.2 Pengeluaran
1. Pengeluaran ialah proses ataupun kegiatan yang menghasilkan barangan dan
perkhidmatan bagi memenuhi keperluan dan kehendak manusia.
2. Bukan semua kegiatan dianggap sebagai pengeluaran. Hanya kegiatan produktif sahaja
dapat memuaskan kemahuan manusia dianggap sebagai pengeluaran.
3. Pengeluaran dapat dikelaskan kepada 2 jenis.
a) Pengeluaran Langsung
Pengeluaran yang dilakukan oleh seseorang tanpa bantuan orang lain. Pengeluaran
langsung ini diamalkan dalam masyarakat sara diri pada zaman dahulu.
b) Pengeluaran Tidak Lansung
Pengeluaran yang dilakukan oleh seseorang dengan kerjasama atau bergantung antara
satu sama lain.
4. Aktiviti pengeluaran boleh dibahagikan kepada 3 cabang yang utama iaitu
a) Perusahaan
Merangkumi daya usaha manusia untuk mendapatkan bahan mentah dan
memproseskan kepada barang siap.
Perusahaan dibahagikan kepada 3 bentuk industri iaitu
i) Industri Ekstraktif atau Primer
Meliputi kegiatan pengeluaran bahan-bahan mentah dari bumi dan laut seperti
perlombongan, perikanan, pertanian, pembalakan dan penternakan.
ii) Industri Perkilangan
Industri sekunder ini memproses dan menukarkan bahan-bahan mentah keluaran
industri primer menjadi barangan separuh siap atau barangan siap.
iii) Industri Pembinaan
Industri ini menggunakan bahan-bahan separuh siap atau barang siap untuk
aktiviti pembinaan atau pemasangan barang-barang yang besar dan mahal.
Contohnya:- Pembinaan bangunan, jalan, lebuh raya dan jambatan.
7
b) Perdagangan
Adalah semua aktiviti yang terlibat dalam pengagihan dan pemindahan bahan
mentah, barang separuh siap serta barang siap. Perdagangan terbahagi kepada dua
iaitu
i) Perniagaan
Aktiviti jual-beli untuk mendapatkan keuntungan.
ii) Bantuan Perniagaan
Aktiviti yang dijalankan untuk melicinkan operasi perniagaan.
Terdiri daripada perbankan, insurans, pergudangan, komunikasi,
pengangkutan, dan promosi
c) Khidmat langsung
i) Meliputi semua perkhidmatan peribadi yang diberikan secara langsung oleh
pengeluar kepada pengguna.
Contohnya :- perkhidmatan yang diberikan oleh doktor, guru, peguam dan
akauntan.
ii) Sungguhpun perkhidmatan peribadi ini tidak menghasilkan sebarang barangan, ia
juga dianggap sebagai produktif kerana dapat memenuhi kehendak manusia.
5. Pengeluaran juga ditakrifkan sebagai penciptaan nilai faedah iaitu menghasilkan
barangan dan perkhidmatan yang mempunyai nilai dan faedah kepada manusia. Terdapat
4 jenis nilai faedah iaitu
a) Nilai faedah bentuk
 perubahan daripada bentuk yang tidak diperlukan kepada bentuk yang
dikehendaki
 kayu yang diubah menjadi perabot
b) Nilai faedah tempat
 mengagihkan dari tempat yang tidak memerlukan produk ke tempat yang
memerlukannya
 ikan diagih dari kampung nelayan ke bandar
c) Nilai faedah masa
 menyimpan produk sehingga masa produk berkenaan diperlukan
 kad ucapan Hari Natal yang dikeluarkan pada bulan Januari disimpan hingga ke
bulan Disember untuk dipasarkan
d) Nilai faedah milikan
 Bertukar tangan daripada pihak yang tidak memerlukan produk ke tangan pihak
yang memerlukannya
 Seorang murid yang telah menduduki peperiksaan SPM menjual Buku Ulangkaji
SPM kepada murid tingkatan empat.
8
Pengeluaran
Perusahaan
Ekstraktif Pembinaan Khidmat

Perdagangan Langsung
Perkilangan
Peniagaan Bantuan
n Perniagaan
Cabang Pengeluaran
1.3 Faktor-Faktor Pengeluaran

1. Pengeluaran tidak boleh dijalankan tanpa faktor-faktor pengeluaran.
2. Faktor pengeluaran boleh dibahagikan kepada 4 iaitu
a) Tanah
Faktor ini merujuk kepada sumber hasil bumi atau hasil kurniaan Tuhan. Contoh :
bahan galian, hasil laut, tanaman dan lain-lain.
b) Buruh
Faktor ini merujuk kepada tenaga manusia sama ada secara fizikal atau mental yang
mengusahakan kurniaan Tuhan. Contoh : penoreh getah, nelayan, buruh dan lain-lain.
c) Modal
Faktor ini merujuk kepada wang atau harta benda yang diperlukan untuk membayar
upah buruh dan juga aset yang diperlukan untuk memudahkan proses mengusahakan
hasil bumi.
d) Usahawan
Merupakan orang yang mentadbir dan menguruskan perniagaan dan berani
mengambil risiko untuk mendapatkan keuntungan. Usahawan bertanggungjawab
menggabungkan faktor modal, tanah dan buruh untuk menghasilkan produk akhir.
Peranan dan sumbangan usahawan kepada masyarakat dan negara

a) Mencipta peluang pekerjaan
b) Menyediakan pelbagai pilihan barang atau perkhidmatan
c) Menghasilkan penemuan dan ciptaan baru
d) Meningkatkan taraf hidup masyarakat
e) Mempelbagaikan ekonomi negara
f) Mengurangkan perbelanjaan negara
g) Meningkatkan pendapatan negara dalam pemungutan cukai
h) Mengharumkan nama negara
9
Perbezaan antara usahawan dan peniaga
Usahawan Peniaga
 Bijak dan berani mengambil risiko dan  Kurang inisiatif untuk mengambil risiko
peluang untuk memajukan diri bagi memajukan diri
 Mementingkan kebajikan masyarakat  Mementingkan keuntungan diri sendiri
sahaja
 Mengutamakan nama baik dan  Kurang memberi perhatian pada nama
sumbangan baik atau sumbangan yang diberikan
1.4 Pengkhususan
1. Pengkhususan boleh didefinisikan sebagai penumpuan masa dan tenaga oleh seseorang
pekerja atau individu untuk meningkatkan kemahiran dan kecekapan dalam kerja itu.
2. Pengkhususan dibahagikan kepada 4 jenis
a) Pengkhususan mengikut profesion atau pekerjaan
b) Pengkhususan mengikut proses
c) Pengkhususan mengikut kawasan
d) Pengkhususan antarabangsa
3. Sebab pengkhususan diamalkan dalam pengeluaran:
a) keperluan dan kehendak manusia tidak terbatas
b) kemahiran dan kebolehan manusia berbeza
c) terdapatnya lebihan dalam pengeluaran
d) pembahagian kerja meningkatkan kecekapan
e) perbezaan iklim, bentuk muka bumi dan bahan mentah
4. Kelebihan pengkhususan terhadap pengeluaran ialah
a) menjimatkan masa.
b) meningkatkan kecekapan dan kemahiran.
c) membolehkan penggunaan mesin.
d) mengeksploitasi sepenuhnya bahan mentah.
e) meningkatkan pengeluaran dengan kos yang lebih rendah.
5. Kekurangan pengkhususan dalam pengeluaran adalah
a) membosankan pekerja.
b) hilang seni pertukangan dan daya kreativiti.
c) risiko pengangguran yang tinggi.
d) saling bergantungan yang keterlaluan.
e) hasil keluaran yang standard.
10
1.5 Sistem Barter
1. Sistem Barter merupakan pertukaran barang X dengan barang Y tanpa melibatkan wang. Ia
berlaku pada zaman dahulu.
2. Terdapat 2 syarat yang perlu dipenuhi sebelum boleh berlakunya Sistem Barter:
a) Mesti ada barang yang berlebihan untuk ditukarkan.
b) Mesti ada kemahuan serentak.
3. Sistem Barter mempunyai beberapa kebaikan iaitu
a) barang diperolehi secara terus.
b) tidak melibatkan penggunaan wang.
c) tidak melibatkan orang tengah.
4. Sistem Barter mempunyai beberapa kekurangan iaitu
a) masalah kemahuan serentak.
b) sukar menentukan nilai pertukaran.
c) sukar membahagikan barang kepada unit yang lebih kecil.
d) masalah penyimpanan barang yang mudah rosak dan tidak tahan lama.
e) masalah membawa barang yang besar dan berat.
11
Praktis Soalan Struktur
Arahan : Jawab soalan-soalan yang berikut.
1 Bezakan keperluan dengan kehendak :
Keperluan Kehendak
2 Lukis Hierarki keperluan Maslow:
3 Terangkan maksud pengeluaran:
H1: ________________________________________________________________________
H2: ________________________________________________________________________
H3: ________________________________________________________________________
H4: ________________________________________________________________________
12
4 Kenal pasti 4 jenis nilai faedah
:Nilai Faedah Keterangan Contoh
5 Bezakan pengeluaran langsung dan pengeluaran tidak langsung

Pengeluaran Langsung Pengeluaran Tidak Langsung
6 Lukis cabang pengeluaran:
7 Kenal pasti 4 jenis faktor pengeluaran dan contoh

F1: __________________________________________________________________________
C1: __________________________________________________________________________
F2: __________________________________________________________________________
C2: __________________________________________________________________________
F3: __________________________________________________________________________
C3: __________________________________________________________________________
F4: __________________________________________________________________________
C4: __________________________________________________________________________
13
8 Kenal pasti ciri-ciri usahawan :
F1: _______________________________________________________________________
F2: _______________________________________________________________________
F3: _______________________________________________________________________
F4: _______________________________________________________________________
F5: _______________________________________________________________________
9 Bezakan usahawan dengan peniaga:

Usahawan Peniaga
1. 1.
2. 2.
3. 3.
10 Kenal pasti peranan usahawan ;

F1: _______________________________________________________________________
F2: _______________________________________________________________________
F3: _______________________________________________________________________
F4: _______________________________________________________________________
F5: _______________________________________________________________________
11 Kenal pasti jenis pengkhususan:

F1: _______________________________________________________________________
F2: _______________________________________________________________________
F3: _______________________________________________________________________
F4: _______________________________________________________________________
12 Kesan pengkhususan/ kebaikan pengkhususan/ Mengapakah pengeluaran tidak langsung

diamalkan ?
F1: _______________________________________________________________________
F2: _______________________________________________________________________
F3: _______________________________________________________________________
F4: _______________________________________________________________________
13 Kenal pasti kelemahan sistem barter:

F1: _______________________________________________________________________
F2: _______________________________________________________________________
F3: _______________________________________________________________________
F4: _______________________________________________________________________
14
Praktis Soalan Objektif
Arahan : Setiap soalan diikuti oleh empat jawapan pilihan. Pilih satu jawapan yang terbaik bagi
setiap soalan.
1. Antara berikut, pernyataan yang manakah benar tentang keperluan manusia?

A. Keperluan manusia tidak tetap
B. Tahap ekonomi keluaga akan menentukan keperluan manusia
C. Bekalan internet merupakan keperluan manusia yang paling penting
D. Keperluan fisiologi merupakan keperluan manusia yang paling utama.
2. Hierarki Keperluan Maslow member perhatian kepada pembahagian keperluan manusia

mengikut tahap kepentingannya. Antara yang berikut, yang manakah berkaitan dengan
pembahagian keperluan mengikut pandangan Abraham Maslow?
I Pak Ali suka makan ayam goreng
II Pendaki memerlukan makanan berkabohidrat untuk membolehkan mereka
meneruskan cabaran pendakian
III Orang pada zaman dahulu menggunakan gua untuk melindungi diri daripada
ancaman cuara dan serangan binatang liar
IV Keluarga Encik Teoh suka melancong ke kawasan pedalaman dalam Negara untuk
menikmati keindahan alam semula jadi
A. I dan II C II dan III
B. I dan IV D III dan IV
3. Aimur Tangerih yang tinggal di kawasan perkampungan orang Eskimo. Kawasan itu
kelihatan cantik kerana salji turun hampir setiap hari. Apakah keperluan yang paling penting
untuk Aimur Tangerih?
A. Pakaian
B. Makanan
C. Rumah besar
D. Pendidikan kewarganegaraan
15
Soalan 4 dan 5 adalah berdasarkan Model Hierarki Manusia Maslow.
4. Antara yang berikut, kombinasi yang manakah yang berkaitan dengan Q?

A. Kesenian dan makanan
B. Kasih sayang dan kesenian
C. Kesenian dan keagamaan
D. Makanan dan tempat tinggal
5. Antara yang berikut, perkara yang manakah berkaitan dengan keperluan P?

A. Kesihatan
B. Makanan
C. Keselamatan
D. Persahabatan
6. Apakah yang menyebabkan Maslow menganggap keperluan manusia berbeza?

A. Permintaan
B. Penawaran
C. Pengeluaran
D. Kepentingan
7. Pilih pernyataan yang menerangkan kehendak manusia.

A. Mesti dipenuhi
B. Wajib untuk meneruskan kehidupan
C. Tidak terbatas bergantung kepada kemampuan
D. Adalah sama untuk semua orang tanpa mengira kaum, agama dan bangsa
8. Antara berikut, yang manakah merupakan susunan hierarki keperluan manusia yang betul
mengikut kepentingannya?
I II III
A. Fisiologi Sosial Rohani
B. Rohani Fisiologi Sosial
C. Sosial Rohani Fisiologi
D. Rohani Sosial Fisiologi
16
9. Setiap individu mempunyai keinginan untuk memenuhi hasrat atau cita-citanya.
Pernyataan di atas merujuk kepada salah satu bahagian dalam Hierarki Keperluan Maslow.
Apakah bahagian tersebut?
A. Asas
B. Keselamatan
C. Kasih sayang
D. Sempurna kendiri
10. Antara berikut yang manakah dikategorikan sebagai kehendak kepada seorang pelajar
sekolah?
A. Buku
B. Sarapan pagi
C. Basikal baharu
D. Rumah kediaman
1.2 Pengeluaran
11. Setiap proses pengeluaran menghasilkan nilai faedah.

Apakah yang dimaksudkan nilai faedah?
A. Sebahagian daripada kos pengeluaran.
B. Produk yang dapat memberi kepuasan kepada manusia
C Pelaburan yang menghasilkan kadar faedah yang paling tinggi
D. Menghasilkan produk yang dikehendaki tanpa bantuan daripada pihak luar
12. Antara berikut, pernyataan yang manakah benar tentang pengeluaran?

I Pembekalan bahan mentah daripada alam untuk penghasilan produk
II Penghasilan produk yang dapat memberikan keuntungan kepada manusia
III Usaha mencipta nilai dan faedah yang dapat memenuhi keperluan dan kehendak
manusia
IV Aktiviti produktif yang menghasilkan barang dan perkhidmatan untuk
memuaskan keperluan dan kehendak manusia
A. I dan II C. I dan IV
B. II dan III D. III dan IV
13. Antara berikut, pernyataan yang manakah berkaitan dengan pertambahan nilai faedah?
I Kayu diproses menjadi meja
II Bulu kambing biri-biri diproses menjadi selimut.
III Syarikat ABC Bhd. meningkatkan pengeluaran Barang Y.
IV Permintaan untuk serbuk pencuci cap X bertambah kerana promosi
A. I dan II C. II dan IV
B. I dan IV D. III dan IV
17
14. Pilih pasangan yang tepat
Cabang Kegiatan
Pengeluaran
A. Ekstraktif Penebangan hutan untuk pertanian
B. Perkilangan Menghasilkan barang-barang siap yang mahal
C. Perdagangan Penjualan barang untuk mendapat keuntungan
D. Khidmat langsung Pengeluar perlu berhadapan dengan pelanggan untuk
memberikan perkhidmatan
15. Apakah kategori perkhidmatan yang diberikan oleh tukang gunting rambut?
A. Pengeluaran langsung
B. Perkhidmatan langsung
C. Pengeluaran tidak langsung
D. Perkhidmatan tidak langsung
16. Pilih perkhidmatan yang merupakan aktiviti pengeluaran

A. Menyanyi sambil mandi
B. Menyanyi di kelab malam
C. Melaksanakan hobi mengumpul setem
D. Memberi nasihat kepada bayi yang menangis
1.3 Faktor-Faktor Pengeluaran
17. Antara yang berikut, yang manakah merupakan faktor pengeluaran?

I Hasil laut
II Kilang kasut
III Makanan sedap untuk majlis jamuan yang penting
IV Wang untuk membeli jentera bagi memudahkan kerja memproses susu getah yang
telah ditoreh
A. I dan II C. II dan III
18. Andy menangkap ikan di sungai dengan jala yang dimilikinya. Sebahagian daripada hasil
tangkapannya adalah untuk keluarga dan selebihnya dijual kepada orang kampung.
Berapa jeniskah faktor pengeluaran yang terlibat dalam kegiatan tersebut?
A. Satu
B. Dua
C. Tiga
D. Empat
18
Soalan 19 dan 20 adalah berdasarkan petikan di bawah.
Pak Latif mempunyai dusun rambutan yang amat luas. Pokok-pokok rambutannya
berbuah lebat dan isinya sungguh manis. Walaupun begitu, buah rambutan yang telah
masak dibiarkan begitu sahaja kerana Pak Latif telah tua dan tidak terdaya melakukan
kerja-kerja di dusun.
19. Apakah faktor pengeluaran yang diperlukan agar sumber alam tidak terbazir?
A. Modal
B. Tanah
C. Buruh
D. Usahawan
20. Memandangkan dusun amat luas dan pokoknya rambutannya berbuah lebat, faktor
pengeluaran apakah diperlukan untuk menukar bentuk hasil bumi ini (rambutan) kepada
bentuk yang sesuai untuk dieksport?
I Tanah
II Buruh
III Modal
IV Usahawan
21. Pilih contoh yang untuk setiap faktor pengeluaran yang tepat.
A. Tanah Tanah hitam yang subur untuk tanam-tanaman

B. Buruh Golongan tenaga pakar sahaja yang diupah dari Negara maju
C. Modal Kepakaran dan kebijaksanaan untuk menghasilkan produk bermutu
D. Usahawan Orang yang menggabungkan faktor-faktor pengeluaran untuk
menghasilkan keluaran.
1.4 Pengkhususan dalam Pengeluaran
Soalan 22, 23 dan 24 adalah berdasarkan petikan di bawah.

Teoh Mynn Wei ialah pengusaha kilang papan di Perak. Kilangnya mengimport mesin dari
Hong Kong untuk memproses papan. Encik Teoh mendapatkan bahan mentahnya dari
kawasan-kawasan pedalaman negeri Perak. Para pekerjanya bekerja dalam kumpulan yang
mengendalikan proses-proses yang berlainan. Setiap kumpulan telah mengikuti latihan yang
diberikan. Hasil latihan menyebabkan mutu pengeluaran dan output kilang meningkat
walaupun bilangan mesin dan pekerja tidak berubah. Hasilnya dieksport ke luar negara.
22. Apakah bidang pengeluaran yang telah diceburi oleh Teoh Mynn Wei?
A. Ekstraktif dan perkilangan
B. Ekstraktif dan perdagangan
C. Perkilangan dan perdagangan
D. Perniagaan dan perdagangan
19
23. Apakah bukti yang menyokong pernyataan bahawa pekerja menjadi lebih mahir daripada
pengkhususan kerja?
A. Output kilang tidak berubah
B. Output kilang bertambah bekadaran dengan tambahan mesin
C. Output bertambah padahal mesin dan pekerja tetap tidak berubah
D. Penggunaan bahan mentah semakin berkurangan kerana penjimata berlaku
24. Para pekerja bekerja dalam kumpulan dan setiap kumpulan mengikuti latihan.
Apakah jenis pengkhususan yang terlibat?
A. Pengkhususan ikut kawasan
B. Pengkhususan antarabangsa
C. Pengkhususan mengikut proses
D. Pengkhususan mengikut
pekerjaan
25. Apakah jenis pengkhususan yang mungkin dijalankan dalam sebuah kilang membuat
kemeja?
I Pengkhususan kawasan
II Pengkhususan mengikut masa
III Pengkhususan mengikut proses
IV Pengkhususan mengikut jenis
pekerjaan
26. Apakah kelebihan pengkhususan dari aspek penggunaan buruh?

I Pekerja menjadi lebih produktif
II Masa latihan pekerja adalah lebih singkat
III Dapat menanam minat dalam diri setiap pekerja
IV Pendapatan Negara akan bertambah kerana produk yang dihasilkan adalah lebih
27. * Pengkhususan ini berlaku kerana terdapatnya perbezaan kesuburan tanah tanih di
tempat-tempat yang berlainan.
* Sumber alam yang terdapat dalam sesebuah negara tertumpu pada sesuatu tempat sahaja.
* Taburan bilangan pekerja dan kemudahan infra-struktur juga mempengaruhi jenis
pengkhususan ini.
Kenyataan-kenyataan di atas menerangkan pengkhususan mengikut
A. Proses
B. Sektor
C. Kawasan
D. Antarabangsa
20
28. Pilih pernyataan yang menunjukkan kekurangan pengkhususan ikut proses
A. Gaji pekerja tidak tinggi
B. Pekerja akan mudah mencari pekerjaan kerana ada kemahiran.
C. Pengkhususan ini menyebabkan saling bergantungan antara satu sama lain.
D. Jurang perbezaan antara Negara maju dan Negara kurang maju akan bertambah
29. Mengapakah pengkhususan antarabangsa wujud?

I Cuaca
II Teknologi
III Matawang
IV Masa kerja
B. II dan IV D. III dan IV
30. Pilih pernyataan yang benar tentang pengkhususan?

A. Meningkatkan kos
B. Meningkatkan kemahiran
C. Mengurangkan pendapatan
D. Menambahkan minat pekerja
31. Siapakah yang dapat mengamalkan pengkhususan?

I Firma
II Tanah
III Modal
IV Individu
32. Pak Ngu ialah seorang nelayan di pantai timur Semenanjung Malaysia. Semasa musim
tengkujuh pula, beliau mengambil upah bekerja di ladang tebu kepunyaan saudaranya di
Perlis. Apakah pengkhususan Pak Ngu?
A. Pekerjaan dan proses

B. Kawasan dan proses
C. Kawasan dan pekerjaan
D. Kawasan dan antarabangsa
33. Apakah masalah sistem barter yang boleh diatasi pada zaman moden sekarang?
A. Kadar pertukaran
B. Kemahuang serentak
C. Kemahiran pengeluaran
D. Pengamalan pengkhususan
21
34. Apakah perbezaan utama dalam sistem barter yang diamalkan pada zaman dahulu
berbanding dengan pengamalannya dalam zaman sekarang?
A. Pengkhususan
B. Kemahuran serentak
C. Kewujudan matawang
D. Pengeluaran dilakukan secara besar-besaran
35.Mengapakah sistem barter tidak dapat diamalkan hari ini?

A. Telah wujud wang
B. Keperluan asas manusia masih sama
C. Kehendak manusia semakin kompleks
D. Terdapat tempat simpanan yang moden
22
Praktis Soalan Esei
1 (a) Gambar berikut menunjukkan satu keperluan manusia yang perlu dipenuhi
mengikut Model Hierarki Keperluan Maslow.
(i) Apakah keperluan tersebut? (1m )

______________________________________________________________
(ii) Jelaskan keperluan di 1a(i) . ( 4m )

H1: ______________________________________________________________
H2: ______________________________________________________________
H3: ______________________________________________________________
C: ______________________________________________________________
2 (a) Huraikan keperluan dalam Hierarki Keperluan Maslow berikut:

(i) Keperluan asas ( 3m )
H1: ______________________________________________________________
H2: ______________________________________________________________
C: ______________________________________________________________
(ii) Keperluan keselamatan ( 3m )

H1: ______________________________________________________________
H2: ______________________________________________________________
C: ______________________________________________________________
23
(iii) Keperluan kasih sayang ( 3m )
H1: _______________________________________________________________
H2: _______________________________________________________________
C: _______________________________________________________________
(iv) Keperluan penghargaan ( 3m )

H1: _______________________________________________________________
H2: _______________________________________________________________
C: _______________________________________________________________
(v) Keperluan sempurna kendiri ( 3m )

H1: _______________________________________________________________
H2: _______________________________________________________________
C: _______________________________________________________________
3 Gambar berikut menunjukkan kehendak dua individu.
Mengapakah kehendak mereka berbeza? (6m)

H1: _______________________________________________________________
H2: _______________________________________________________________
H3: _______________________________________________________________
H4: _______________________________________________________________
H5: _______________________________________________________________
H6: _______________________________________________________________
24
4 Jelaskan perbezaan antara keperluan dan kehendak. (8m)
Keperluan Kehendak
1.2 Pengeluaran
5 (a) Gambar berikut menunjukkan satu aktiviti dalam cabang pengeluaran.
(i) Apakah cabang pengeluaran tersebut? (1m)

_____________________________________________________________
(ii) Terangkan 3 jenis cabang pengeluaran di 5a (i). ( 6m)

F1: _____________________________________________________________
H1a: _____________________________________________________________
H1b: _____________________________________________________________
C: _____________________________________________________________
F2: _____________________________________________________________
H2a: _____________________________________________________________
H2a: _____________________________________________________________
C: _____________________________________________________________
25
F3: _____________________________________________________________
H3a: _____________________________________________________________
H3b: _____________________________________________________________
C: _____________________________________________________________
6 (a) Rajah berikut menunjukkan jenis-jenis pengeluaran.
P
Jenis-jenis
pengeluaran
(i) Namakan jeis pengeluaran P dan Q. (2 m)

P : _________________________________________________________
Q : _________________________________________________________
(ii) Bezakan pengeluaran P dan Q. (8m)
Pengeluaran P Pengeluaran Q
26
7 Gambar berikut menunjukkan sejenis rangkaian produk.
Terangkan penciptaan nilai faedah yang wujud dalam proses pengeluaran

produk tersebut? (6m)
F1: _______________________________________________________________
H1: _______________________________________________________________
F2: _______________________________________________________________
H2: _______________________________________________________________
F3: _______________________________________________________________
H3: _______________________________________________________________
27
8 (a) Maklumat berikut berkaitan dengan Encik Roni.
Encik Roni ialah pemilik kilang Pineapples Canners di Pekan Nanas Johor.
Kilang tersebut didirikan atas sebidang tanah milik keluarga. Pekerja di
kilangnya seramai 50 orang ditugaskan di bahagian ladang dan
pemprosesan. Beliau telah mendapat pinjaman bank untuk membeli
lapan buah mesin baru di kilangnya bagi memperbesar perniagaannya.
(i) Terangkan faktor pengeluaran yang terlibat dalam pengeluaran di kilang

tersebut. ( 8m )
F1: _______________________________________________________________
H1: _______________________________________________________________
F2: _______________________________________________________________
H2: _______________________________________________________________
F3: _______________________________________________________________
H3: _______________________________________________________________
F4: _______________________________________________________________
H4: _______________________________________________________________
(b) Mengapakah Encik Roni mengamalkan pengkhususan dalam pengeluaran

kilangnya? ( 4m )
H1: _______________________________________________________________
H2: _______________________________________________________________
H3: _______________________________________________________________
H4: _______________________________________________________________
28
1.3 Usahawan
9 (a) Penyata aliran tunai di bawah berkaitan dengan D’Peez Industries, di Bukit
Merah yang dimiliki oleh Encik Hilal.
D’Peez Industries
Penyata Aliran tunai bagi tiga bulan berakhir 31 Mac 2014
Butir Januari Februari Mac

(RM) (RM) (RM)
Baki awal 30 000 32500 31 300
PENERIMAAN
Hasil jualan Arowana
Super red 15 000 19 000 22 000
Yellow tail 4 000 9 000 13 000
Golden - - 8 000
Goldy red ( Baka baharu) - - 12 000
Jumlah penerimaan 19 000 28 000 55 000
PEMBAYARAN:
Anak ikan 6 500 10 000 11 000
Makanan ikan 2 000 5 000 6 000
Gaji dan upah pekerja 1 500 2 500 2 500
Tangki kaca fiber - 1 000 2 000
Selenggara tangki 1 300 3 000 3 000
Veterina 2 000 2 000 2 500
Sumbangan/ derma 500 700 1 000
Pelbagai 2 700 5 000 8 500
Jumlah pembayaran 16 500 29 200 36 500
Lebihan/ (Kurangan ) 2 500 ( 1 200 ) 18 500
Baki akhir 32 500 31 300 49 800
(i) Jelaskan jenis industri yang dilakukan oleh D’ Peez Industri. (3m)
F1: ________________________________________________________________
H1: ________________________________________________________________
H2: ________________________________________________________________
C: ________________________________________________________________
(ii) Terangkan dua jenis pengkhususan yang terlibat dalam 8(a)(i) (4m)
F1: ________________________________________________________________
H1: ________________________________________________________________
F2: ________________________________________________________________
H2: ________________________________________________________________
29
(iii) Adakah Encik Hilal seorang usahawan ?
Berikan lima alasan . (6m)
F1: _____________________________________________________________
H1: _____________________________________________________________
H2: _____________________________________________________________
H: _____________________________________________________________
H4: _____________________________________________________________
H5: _____________________________________________________________
10 Maklumat berikut berkaitan dengan dua individu yang melibatkan diri dalam
perniagaan.
Tahun Encik Razak Encik Salleh

2010 Membuka sebuah kedai Membuka sebuah kedai
menjual komputer menjual komputer
2014 Meneruskan perniagaan sedia Mereka cipta suatu perisian
ada dengan dibantu oleh aplikasi komputer baharudan
anaknya, seorang jurutera memasarkan melalui
komputer. rangkaian kedainya
Siapakah usahawan?
Beri alasan anda. (7m)
F1: _____________________________________________________________
H1: _____________________________________________________________
H2: _____________________________________________________________
H3: _____________________________________________________________
H4: _____________________________________________________________
H5: _____________________________________________________________
H6: _____________________________________________________________
H7: _____________________________________________________________
30
1.4 Pengkhususan
11 Encik Alias mengusahakan kerja-kerja pertukangan barang-barang hiasan

daripada emas dan perak. Hasil pertukangannya amat kreatif dan menarik. Beliau
turut menerima tempahan mengikut cita rasa dan kreativiti pelanggan.
Adakah Encik Alias mengamalkan pengkhususan dalam pengeluarannya.
Berikan empat alasan. (5m)
F: _______________________________________________________________
H1: _______________________________________________________________
H2: _______________________________________________________________
H3: _______________________________________________________________
H4: _______________________________________________________________
1.5 Sistem barter
12 (a) Perbualan berikut berkaitan dengan satu sistem yang digunakan dalam suatu
urus niaga barang.
Ramzi : Chandran, saya ada stok buah mangga yang banyak.

Pembekal telah menghantar sebanyak lima baku buah
mangga, sedangkan saya hanya perlukan tiga bakul sahaja.
Mahukah awaak membeli dua buah bakul buah mangga
tersebut daripada saya?
Chandran : Saya tidak ada wang tunai sekarang. Kalau awak bersetuju,
saya boleh tukarkan tiga bakul nanas saya dengan dua
bakul buah mangga awak itu.
Ramzi : Ya, saya setuju. Lagipun harga bagi dua bakul mangga itu
stara dengan harga tiga bakul buah nanas. Kebetulan pula
saya memerlukan bekalan nanas. Tak perlulah saya
dapatkan daripada pembekal.
(i) Jelaskan sistem yang digunakan dalam urus niaga tersebut. (7m)
H1: ______________________________________________________________
H2: ______________________________________________________________
H3: ______________________________________________________________
H4: ______________________________________________________________
H5: ______________________________________________________________
H6: ______________________________________________________________
H7: ______________________________________________________________
31
(ii) Senaraikan kelemahan sistem di 9(i) yang telah diatasi dalam urus niaga
tersebut. (3m)
H1: ______________________________________________________________
H2: ______________________________________________________________
H3: ______________________________________________________________
32
Bab 2 - Unsur Perdagangan
Peta Minda & iThink
UNSUR PERDAGANGAN
Perniagaan Bantuan Perniagaan
 Aktiviti jual beli  Merupakan pelbagai

barang atau perkhidmatan yang
perkhidmatan. disediakan untuk
 Untuk mendapatkan melicinkan aktiviti
keuntungan. perdagangan
Borong
Perniagaan Dalam
Negeri
Runcit
Import
Perniagaan
Eksport
Antarabangsa
Entreport
PERBANKAN PROMOSI PERGUDANGAN KOMUNIKASI

 Kemudahan  Memperkenalkan,  Aktiviti  Penyampaian dan
Pinjaman dan memujuk dan penyimpanan dan penyebaran
Overdraf menyampaikan penstoran barang maklumat dan berita.
 Kemudahan maklumat barang sementara menunggu  Terdapat pelbagai
penyimpanan dan perkhidmatan agihan. media perantaraan
 Kemudahan baru.  Menjamin sama ada secara lisan
pembayaran  Mewujudkan kewujudan bekalan atau bercetak.
 Memberi khidmat permintaan baru. barang yang  Perkhidmatan pos
nasihat  Mengekal dan berterusan. menghantar surat dan
 Menjadi pihak meluaskan pasaran.  Mengelakkan bungkusan.
rujukan  Meningkatkan kerosakan dan  Telekomunikasi
jualan. kecurian. moden seperti
 Menstabilkan harga telefon, telefaks,
barang di pasaran. sidang video .
INSURANS PENGANGKUTAN
 Melindungi peniaga  Melibatkan
daripada kerugian pergerakan fizikal
disebabkan risiko. barang dari satu
 Membayar ganti rugi tempat ke tempat
yang boleh lain.
diinsuranskan seperti  Jenis-jenis
kebakaran, kecurian, pengangkutan adalah
kemalangan dan lain- melalui udara, darat,
lain. 33 air atau saluran paip.
2.1 Perdagangan
Perdagangan
Perniagaan Bantuan perniagaan
Dalam Negeri Antarabangsa Perbankan
Runcit Import Insurans
Pengangkutan
Borong Eksport
Komunikasi
Entrepot
Pergudangan
Promosi
2.2 Kaitan Pengeluaran, Perdagangan dan Perniagaan
Pengeluaran
Perusahaan Perdagangan Khidmat Langsung
Ekstraktif Perniagaaan
Pembinaan Bantuan Perniagaan
Perkilangan
34
Bab 2 – Unsur Perdagangan
Nota Ringkas
2.1 Perdagangan
1. Perdagangan bermaksud kegiatan mengagihkan bahan-bahan mentah, barang siap dan
perkhidmatan daripada pengeluar asal kepada pengguna akhir tepat pada
masa,tempat dan harga yang sesuai.
2. Perdagangan merupakan sebahagian daripada cabang pengeluaran.
3. Perdagangan merangkumi 2 bidang
a) Perniagaan
b) Bantuan Perniagaan
Perdagangan
Perniagaan Bantuan Perniagaan
Bank
Dalam Antara
Negeri bangsa Insurans
Borong Import Pergudangan
Runcit Eksport Komunikasi
Entrepot Pengangkutan
Promosi
Rajah 2.1 – Unsur-Unsur Perdagangan
Perniagaan
1. Perniagaan bermaksud aktiviti membeli dan menjual barang dan perkhidmatan dengan
tujuan mendapatkan keuntungan
2. Perniagaan terdiri daripada :
a) Perniagaan Dalam Negeri
Adalah aktiviti jual beli yang dijalankan dalam lingkungan sempadan sesebuah negara.
Perniagaan dalam negeri terdiri daripada perniagaan borong dan perniagaan runcit.
b) Perniagaan Antarabangsa
Adalah perniagaan yang dijalankan antara sebuah negara dengan negara yang lain.
Perniagaan antarabangsa terdiri daripada perniagaan import, eksport dan entrepot.
35
Perbezaan antara perdagangan dan perniagaan
Perdagangan Perniagaan
 Pengagihan barang daripada pengeluar  Kegiatan jual beli barang atau
asal kepada pengguna akhir tepat pada perkhidmatan untuk tujuan mencari
masa, tempat, harga dan kuantiti yang keuntungan
diperlukan
 Merangkumi bidang yang luas, iaitu  Hanya merangkumi kegiatan jual beli
perniagaan dan bantuan perniagaan barang dan perkhidmatan sahaja
 Berasal daripada cabang pengeluaran  Berasal daripada cabang perdagangan
 Membolehkan pengguna membeli barang  Melibatkan penjualan dan pembelian
atau perkhidmatan secara tidak langsung barang dan perkhidmatan secara langsung
Bantuan Perniagaan
1. Bantuan perniagaan adalah perkhidmatan yang disediakan untuk membantu melicinkan
aktiviti perniagaan.
2. Bantuan perniagaan terdiri daripada
a) Bank
 Menyediakan empat jenis perkhidmatan, iaitu:
i) Penyimpanan yang terdiri daripada akaun simpanan biasa, akaun
simpanan tetap dan akaun semasa
ii) Pembayaran memudahkan pelanggan bank membuat pembayaran
seperti :
Kemudahan Kegunaan
Perintah Sedia Membuat pembayaran amaun sama yang tetap
Ada dan berulang pada tarikh yang sama setiap
bulan
Pindahan Kredit Majikan membayar gaji bulanan kepada
pekerja
Draf Bank Mengirim wang dengan selamat
Debit Terus Membayar hutang tetapi jumlah dan tarikhnya
tidak tetap
iii) Pembiayaan terdiri daripada pinjaman dan overdraf
iv) Perkhidmatan Lain disediakan untuk memudahkan pelanggan bank
seperti pertukaran wang asing, peti simpan selamat, peti simpanan
malam dan kad kredit
b) Insurans
 Merupakan skim yang memberi perlindungan kepada peniaga (insured) daripada
pelbagai risiko seperti kebakaran, kecurian, pecah amanah dan lain-lain risiko yang boleh
diinsuranskan dengan syarat peniaga tersebut hanya perlu membayar sejumlah wang
yang disebut premium.
 Berdasarkan konsep mengumpul dan menyebarkan risiko antara semua insured yang
membeli polisi insurans daripada syarikat insurans yang dipanggil insurer.
36
 Terdapat dua jenis skim insurans, iaitu
Insurans Konvensional yang ditakbir berlandaskan prinsip
i. kepentingan boleh insurans
ii. penuh kepercayaan mutlak
iii. indemniti
Insurans Islam atau Takaful yang diuruskan secara Islam yang mengharamkan
unsur berikut
i. Riba
ii. Gharar
iii. Maisir
 Jenis insurans yang ditawarkan untuk pembelian ialah:
Insurans Am terdiri daripada insurans kebakaran, kemalangan, marin dan
penerbangan
Insurans Hayat merangkumi Insurans Hayat Seumur Hidup, Insurans Hayat
Sementara dan Insurans Endowmen
Insurans Lain seperti kecurian, jaminan setia, kesihatan, pendidikan dan gadaian
 Memberi sumbangan kepada individu, peniaga dan negara
c) Promosi
 Adalah kaedah memperkenalkan, menyampaikan maklumat, memujuk dan
mempengaruhi pengguna untuk membeli suatu produk yang baru ataupun yang lama.
 Matlamat promosi adalah mencipta permintaan, meluaskan, mengekalkan dan
meningkatkan pasaran.
 4 jenis promosi adalah
i) Pengiklanan
ii) Promosi Jualan
iii) Jualan Langsung
iv) Publisiti
d) Pergudangan
 Adalah aktiviti penyimpanan dan penstoran barang lebihan di gudang supaya selamat.
 Pergudangan dapat menyelaraskan permintaan dan penawaran pengguna dan seterusnya
menstabilkan harga barang.
 Juga menjamin kewujudan bekalan barang yang berterusan.
 Jenis-jenis gudang adalah
i) Gudang berbon
ii) Gudang pemborong
iii) Gudang pengilang
iv) Gudang peruncit
v) Gudang kerajaan
vi) Penyetoran sejuk
37
e) Komunikasi
 Adalah proses penyebaran dan penyampaian maklumat, pesanan atau berita daripada
seorang kepada seorang yang lain dengan pantas.
 Mempunyai peranan berikut:
 Melicinkan dan mempercepatkan aktiviti perniagaan
 Meluaskan pasaran
 Menyebarkan maklumat
 Mengelakkan kerugian dan kerosakan
 Memudahkan kawalan perniagaan
 Memudahkan kegiatan promosi
 Perkhidmatan yang ditawarkan termasuklah:
 Televisyen dan radio
 Perkhidmatan pos
 Perkhidmatan telekomunikasi
 Perkhidmatan kurier
f) Pengangkutan
 Aktiviti mengagihkan barang dan tenaga kerja dari satu tempat ke tempat yang lain.
 Tujuan :
 Meluaskan pasaran
 Membantu mengelakkan kerosakan barang
 Menjimatkan kos penyimpanan barang
 Menstabilkan harga barang
 Jenis-jenis pengangkutan adalah
i) Pengangkutan darat
 Jalan
 Rel
ii) Pengangkutan laut
 Kapal kerentan
 Kapal kargo
 Kapal pesisir pantai
 Kapal penumpang
iii) Pengangkutan udara
 Kapal terbang
 Helikopter
iv) Saluran paip untuk mengangkut bahan cecair, gas dan bijirin sahaja
38
Pengeluaran
Perusahaan
Ekstraktif Pembinaan Perdagangan Khidmat

(Industri Langsung
Agihan)
Perkilangan
Peniagaan Bantuan
Perniagaan
Rajah 2.2 – Pengeluaran, Perdagangan dan Perniagaan
1. Pengeluaran, perdagangan dan perniagaan mempunyai hubungan rapat kerana fungsinya

bergantung antara satu sama lain.
2. Pengeluaran merupakan proses penciptaan nilai faedah melalui proses penghasilan barang
dan perkhidmatam bagi memenuhi keperluan dan kehendak manusia.
3. Perdagangan merupakan sebahagian daripada proses pengeluaran. Perdagangan
bertanggungjawab mengagihkan barang dan perkhidmatan daripada pengeluar awal kepada
pengguna akhir.
4. Pengguna dapat memiliki sesuatu barang dan perkhidmatan yang diingini melalui urusniaga
yang disebut perniagaan.
5. Perniagaan adalah sebahagian daripada proses perdagangan. Melalui aktiviti jual beli ini,
pengguna dapat menikmati kepuasannya.
6. Pengeluaran yang dilakukan akan menghasilkan kegiatan perdagangan dan perniagaan.
39
1 Terangkan maksud perdagangan

H1: __________________________________________________________________________
H2: __________________________________________________________________________
2 Terangkan maksud perniagaan :

H1: __________________________________________________________________________
H2: __________________________________________________________________________
3 Terangkan bantuan perniagaan berikut:

(i) Perbankan:
(ii) Insurans:
(iii) Pengangkutan:
(iv) Komunikasi:
40
(v) Pergudangan :
(vi) Promosi :
41
Arahan : Setiap soalan diikuti oleh empat jawapan pilihan. Pilih satu jawapan yang terbaik bagi setiap soalan.
2.1 Perdagangan
1 Huraian-huraian berikut menjelaskan perdagangan kecuali

A Perdagangan merupakan semua kegiatan yang menolong memindahkan barang-
barang lebihan daripada pengeluar asal kepada pengguna terakhir.
B Perdagangan adalah satu cabang daripada seluruh proses pengeluaran.
C Perdagangan merupakan urusan menjual dan membeli dengan tujuan mendapat
keuntungan.
D Perdagangan wujud kerana barang lebihan dihasilkan dalam satu kegiatan ekonomi
moden.
Soalan 2, 3 dan 4 berdasarkan rajah di bawah.
Y Z
Runcit Borong Eksport
2 Ciri X yang benar adalah

I Merupakan proses mengeluarkan barang siap daripada bahan mentah.
II Kegiatan X tidak memerlukan bantuan perniagaan.
III Hanya dapat dijalankan dengan berkesan dengan adanya bantuan-bantuan seperti
promosi, pengangkutan dan lain-lain.
IV Adalah cabang perdagangan.
A I dan II C II dan III
B I dan IV D III dan IV
3 Pilih perbandingan yang tepat antara Y dan Z.

Y Z
I Lebih mudah dijalankan. Lebih kompleks.
II Melibatkan modal yang lebih Melibatkan modal yang lebih kecil.
besar.
III Merangkumi kegiatan sektor Merangkumi kegiatan sektor barang
ladang sahaja. siap sahaja.
IV Tidak memerlukan begitu banyak Melibatkan banyak dokumentasi.
dokumentasi.
A I dan III C II dan III
42
4 Pilih pernyataan yang benar.
A Kegiatan Y penting dengan terdapatnya promosi pada peringkat antarabangsa.
B Untuk menjalankan kegiatan Z, pengalaman tidak diperlukan.
C Masalah global seperti terrorisme dan peperangan menjejaskan kegiatan Y.
D Masalah global seperti terrorisme dan peperangan menjejaskan kegiatan Z.
5 Antara yang berikut, yang manakah benar tentang perdagangan?

A Meliputi perniagaan dan bantuan perniagaan.
B Meliputi perniagaan dalam negeri dan perniagaan luar negeri.
C Meliputi bantuan perniagaan.
D Meliputi kegiatan pembelian dan penjualan barang-barang.
6 Apakah perkhidmatan sokongan yang dapat menjayakan aktiviti perniagaan?

A Bantuan perniagaan
B Jualan terus
C Perkhidmatan langsung
D Layanan peribadi
7 Antara berikut yang manakah menerangkan perniagaan?

I Aktiviti jual beli barang dan perkhidmatan untuk mendapat keuntungan.
II Perkhidmatan dan barangan yang berbayar dengan wang.
III Dibahagikan kepada perniagaan import, eksport dan entreport.
IV Aktiviti perniagaan dianggap sebagai sebahagian daripada kegiatan
perdagangan.
8 Pilih pernyataan yang benar tentang perniagaan.

I Perniagaan ialah proses menghasilkan barang dan perkhidmatan.
II Perniagaan mencipta nilai faedah ke atas barang-barang dari segi tempat dan masa.
III Perniagaan bertujuan mencari untung dalam usaha memenuhi kehendak manusia.
IV Perniagaan merupakan sebahagian daripada perdagangan.
9 Perniagaan dianggap sebagai cawangan perdagangan kerana aktiviti perniagaan

A Bermotifkan keuntungan.
B Meningkatkan mutu barang.
C Melibatkan urusan kewangan.
D Melibatkan agihan keluaran.
43
10 Pilih pernyataan yang tidak benar tentang perniagaan entreport.
A Merupakan kegiatan mengimport untuk mengeksport semula untuk mencari
keuntungan.
B Dijalankan di pelabuhan bebas.
C Kegiatan membeli secara pukal untuk dijual semula secara runcit.
D Gudang berbon merupakan bantuan besar dalam perniagaan jenis ini.
11 Pilih kegiatan yang melibatkan urusan perniagaan.

I Menerima pembayaran dengan cek.
II Mengimport bahan mentah untuk diproses menjadi barang siap.
III Mengeksport getah keping ke Amerika Syarikat.
IV Menghantar bunga orkid dengan menggunakan kapalterbang.
12 Antara berikut yang manakah merupakan aktiviti bantuan perniagaan?

A Berniaga secara runcit.
B Berniaga secara borong.
C Bertugas sebagai pemandu teksi.
D Berkhidmat sebagai doktor di klinik kerajaan.
13 Berikut adalah kelebihan-lebihan pergudangan, kecuali

A Menjamin bekalan barang yang berterusan ke pasaran.
B Menyelaraskan penawaran dan permintaan untuk menstabilkan harga barangan.
C Memastikan barang dapat sampai dengan cepat kepada pengguna.
D Membolehkan kerja-kerja akhir seperti pembungkusan semula dilakukan.
14 Berikut adalah kegiatan bantuan-bantuan perniagaan, kecuali

A komunikasi
B pengangkutan
C promosi
D eksport
15 Pilih risiko yang boleh diinsuranskan.

I Kebakaran bangunan pencakar langit
II Kerugian perniagaan
III Perubahan fesyen
IV Letupan gunung berapi
A I dan II C II dan IV
B I dan IV D III dan III
44
16 Kemudahan-kemudahan berikut dikaitkan dengan kemudahan pembayaran, kecuali
I Debit langsung
II Pindahan kredit
III Nota kredit
IV Nota debit
Soalan 17, 18 dan 19 berdasarkan rajah di bawah.

Pak Ali menanam banyak pokok pisang. Hasil tanamannya tidak ada permintaan di
kampungnya kerana hampir setiap keluarga mempunyai pokok buah-buahan.
17 Apakah bantuan perniagaan yang dapat menolong Pak Ali membawa hasil tanamannya ke
bandar untuk dijual?
A Komunikasi
B Pengangkutan
C Promosi
D Gudang
18 Sebelum Pak Ali membawa hasilnya ke bandar, dia mesti memastikan bahawa ada pihak yang
mahu membeli hasil-hasilnya itu. Apakah bantuan perniagaan yang dapat menolong Pak Ali?
A Insurans
B Pengangkutan
C Bank
D Komunikasi
19 Apakah pula bantuan perniagaan yang diperlukan untuk memastikan Pak Ali tidak mengalami
kerugian daripada rompakan?
I Bank
II Insurans
III Gudang
IV Promosi
20 Kenyataan-kenyataan di bawah berkaitan cara jualan.
 Pemujukan
 Iklan 45
 Hadiah Percuma
Cara-cara jualan di atas adalah sebahagian daripada
A Perniagaan
B Pengeluaran
C Promosi
D Perdagangan
21 Untuk memastikan seseorang peniaga dapat menumpukan perhatian kepada perkembangan

perniagaannya tanpa merisaukan kemungkinan kerugian yang akan dialami, peniaga itu perlu
ada
A Gudang
B Insurans
C Sistem komunikasi yang baik
D Pengalaman
22 Hasil kurniaan Tuhan seperti tanaman bermusim dan hasil laut adalah tertakluk kepada faktor
cuaca. Untuk memastikan bekalan tidak terputus dan menjamin kestabilan harga pasaran,
seseorang peniaga memerlukan
A Sistem komunikasi yang baik
B Sistem pengangkutan yang baik
C Gudang yang baik
D Promosi
23 Kenyataan-kenyataan di bawah berkaitan dengan faedah yang disediakan oleh pihak

tertenyu.
 Mendapat pinjaman untuk memulakan perniagaan.
 Memastikan ketepatan tarikh pembayaran.
 Mengurangkan risiko rompakan.
Faedah-faedah seperti di atas disediakan oleh

A. Syarikat pemfaktoran
B. Syarikat bantuan kredit
C. Sistem perbankan
D. Majlis Amanah Rakyat (MARA)
24 Apakah ciri persamaan yang nyata di antara bantuan-bantuan perniagaan yang berikut?
46
 Insurans
 Komunikas
 Sistem perbankan
A Menjalankan promosi untuk mendapat pelanggan.

B Memberi hadiah istimewa kepada pelanggan.
C Memberi diskaun untuk menarik pelanggan.
D Dikawal oleh bank pusat.
25 Kenyataan-kenyataan di bawah berkaitan bantuan perniagaan.
 Sistem penyimpanan yang teratur.

 Terdapat banyak di ‘pintu masuk’ sesebuah negara.
 Keadaannya bergantung kepada sifat barang.
Bantuan perniagaan yang menepati ciri-ciri di atas ialah

A Bank
B Pengangkutan
C Insurans
D Gudang
26 Apakah kesan langsung sekiranya promosi dihentikan?

A Permintaan terhadap barang menjadi kurang.
B Pembeli mengalami kerugian.
C Pengeluar mengalami kerugian.
D Peniaga mengalami kerugian.
27 Antara aktiviti yang berikut, manakah yang melibatkan kegiatan pembantu perniagaan?
A Encik Zambre mengendalikan perniagaan menjual telefon bimbit.
B Encik Alex menghantar barang jualan ke rumah pelanggannya.
C Encik Gopal berniaga di pasar tani.
D Encik Tan mengendalikan sebuah agensi pengiklanan.
28 Antara yang berikut, manakah yang benar mengenai perniagaan?

A Aktiviti jual beli barang dan perkhidmatan.
B Aktiviti menambah nilai barang.
C Aktiviti pengeluaran barang daripada bahan mentah kepada barang pengguna.
D Aktiviti untuk memenuhi keperluan dan kehendak manusia.
29 Yang manakah merupakan fungsi bantuan perniagaan?

A Bantuan perniagaan terlibat dalam perniagaan secara tidak langsung.
B Bantuan perniagaan merupakan kegiatan jual beli untuk mendapat keuntungan.
C Bantuan perniagaan membantu mengagihkan barang.
D Bantuan perniagaan dianggap sebagai aktiviti pemasaran.
30 Antara pernyataan berikut, yang manakah salah tentang bantuan perniagaan?
47
A Dikelaskan sebagai satu cabang perniagaan.
B Dibahagikan kepada enam jenis bantuan perniagaan.
C Berfungsi melicinkan aktiviti perniagaan.
D Merupakan salah satu cabang perdagangan.
31 Antara bantuan perniagaan berikut, yang manakah memberi jaminan ganti rugi?
A Promosi
B Pengangkutan
C Insurans
D Komunikasi
32 Pilih pernyataan yang betul.

A Oleh sebab perniagaan adalah satu cabang perdagangan, maka sebarang kegiatan
perniagaan termasuk dalam bidang perdagangan.
B Kesemua bantuan perniagaan terlibat secara langsung dalam urusan jual-beli.
C Gudang berbon boleh dimiliki oleh sesiapa sahaja untuk menyimpan stoknya.
D Perdagangan adalah satu bidang yang lebih sempit berbanding dengan perniagaan.
33 Pilih pekerjaan-pekerjaan yang diklasifikasikan sebagai perniagaan.

I Pengeksport bahan mentah
II Pemborong ikan
III Ejen insurans
IV Pembaca berita
A I dan II C II dan IIII
34 Vinodtha adalah seorang peniaga entrepot. Beliau terlibat dalam perniagaan

A Dalam negeri
B Antarabangsa
C Borong
D Runcit

A Tanpa pengeluaran, peniaga akan rugi.
B Tanpa pengeluaran, perdagangan tetap boleh dijalankan.
C Ketidak hadiran satu daripada bantuan perniagaan akan menjejaskan perniagaan.
D Ketidak hadiran perniagaan tidak memberi kesan kepada pengeluaran.
Soalan 36 dan 37 berdasarkan rajah di bawah.
48
P
Perusahaann Q Perkhidmatan
Perniagaan Bantuan
Perniagaan
36 P dalam rajah di atas ialah

A Perdagangan
B Pengeluaran
C Pembinaan
D Perkilangan

A Q tidak dapat dijalankan tanpa bantuan perniagaan.
B Q tidak dapat dijalankan tanpa wang.
C Q tidak dapat dijalankan tanpa unsur perkhidmatan.
D Q tidak dapat dijalankan tanpa perusahaan.
38 Mengapakah kegiatan perniagaan dianggap sebagai satu cabang perdagangan?

A Kegiatan perniagaan berdasarkan keuntungan.
B Kegiatan perniagaan melibatkan pengagihan keluaran.
C Kegiatan perniagaan terlibat dalam urusan kewangan.
D Kegiatan perniagaan dapat meningkatkan keluaran.
39 Apakah perkaitan antara perdagangan dengan perniagaan dalam proses pengeluaran?

A Kedua-duanya terlibat dalam proses penciptaan nilai faedah.
B Kedua-duanya terlibat dalam urusniaga kewangan.
C Kedua-duanya melibatkan jualan borong.
D Kedua-duanya melibatkan pengkhususan.
40 Antara berikut, apakah persamaan antara perniagaan dan perdagangan?

A Perniagaan dan perdagangan meningkatkan nilai faedah.
B Perniagaan dan perdagangan perlu beroperasi dalam sebuah bangunan.
C Perniagaan dan perdagangan melibatkan urus niaga dalam kewangan.
D Perniagaan dan perdagangan melibatkan pengkhususan.
49
Praktis Soalan Esei
1 Jelaskan maksud perdagangan. (6m)

H1: _______________________________________________________________
H2: _______________________________________________________________
H3: _______________________________________________________________
H4: _______________________________________________________________
H5: _______________________________________________________________
H6: _______________________________________________________________
2 Encik Nathan membeli belacan untuk kedai runcitnya di Kuala Lumpur daripada
Mah Timah, pembekal belacan di Melaka.
Terangkan tiga bantuan perniagaan yang diperlukan oleh Encik Nathan apabila
beliau membuat urus niaga tersebut. ( 6m )
F1: _______________________________________________________________
H1: _______________________________________________________________
F2: _______________________________________________________________
H2: _______________________________________________________________
F3: _______________________________________________________________
H3: _______________________________________________________________
3 (a) Encik Ibrahim mengusahakan ladang pisang di Bentong, Pahang. Setiap dua
minggu beliau akan menghubungi pemborong agar mengambil pisang untuk
pasaran Kuantan. Bayaran untuk bekalan pisang tersebut akan dikreditkan ke
dalam akaun Encik Ibrahim.
Terangkan dua bantuan perniagaan yang membantu Encik Ibrahim. ( 4m )
F1: _______________________________________________________________
H1: _______________________________________________________________
F2: _______________________________________________________________
H2: _______________________________________________________________
(b) Jelaskan perkaitan antara aktiviti pengeluaran tersebut dengan aktiviti

perdagangan dan perniagaan (5m)
H1: _______________________________________________________________
H2: _______________________________________________________________
H3: _______________________________________________________________
H4: _______________________________________________________________
H5: _______________________________________________________________
50
Bab 3 – Perniagaan Dalam Negeri
Peta Minda & iThink
PERNIAGAAN DALAM NEGERI
Perniagaan Pemborong Saudagar Saluran Agihan
Peruncit Tanpa Pemborong

 Pengeluar 
Kedai Berfungsi
Pemborong 
Peruncit Penuh
 Penjaja Peruncit 
Kecil-kecilan
 Pegerai  Pemborong Pengguna
Am  Pengeluar  Ejen 
Peruncit  Pemborong Peruncit 
Berkedai Khusus Pengguna
 Pemborong  Pengeluar 
 Kedai Am Pemborong 
 Kedai Satu Barisan
Pengguna
Khusus
Pemborong Pemborong  Pengeluar 
Saudagar Berfungsi Peruncit 
Terhad Pengguna
 Kedai  Pengeluar 
Sejaras  Pemborong Pengguna
 Pasar Raya Jober Para
 Pasar Raya  Pemborong
Peruncit Hyper Bayar dan
Besar-besaran  Gedung Bawa
Aneka  Pemborong
Jabatan Pesanan Mel
 Koperasi  Pemborong
Runcit Pesanan
Berwakil
 Pemborong
Perkhidmatan
 Jualan Pengangkutan
Langsung
 Pesanan
Mel  Ejen Penjual
Bentuk Lain  Mesin Ejen  Ejen
Peruncitan Peruncitan Pengeluar
Automatik  Broker
 Francais
 E-Dagang
 Televisyen
Interaktif
 Kedai
Katalog
51
3.1 Perniagaan Dalam Negeri
Perniagaan Dalam Negeri
Perniagaan Runcit Perniagaan Borong
Peruncit Kecil-kecilan Pemborong Berfungsi Penuh
Peruncit Besar-besaran Pemborong Berfungsi terhad
Bentuk Lain Peruncitan Agen dan Broker
3.2 Jenis Saluran Agihan

1 Pengeluar Pemborong Peruncit Pengguna
2 Pengeluar Ejen Peruncit Pengguna
3 Pengeluar Pemborong Pengguna
4 Pengeluar Peruncit Pengguna
5 Pengeluar Ejen Pengguna
6 Pengeluar Pengguna
Jenis barang
Kos Sasaran
pengangkutan Faktor pasaran
Pemilihan
Saluran
Agihan
Keupayaan Liputan
pengeluar pasaran
52
3.3 Perniagaan Runcit
Memecah
pukal
Menjual
Mengagihkan
pelbagai jenis
barang-barang
barang
Melakukan Menyediakan
kerja-kerja kemudahan
akhir Fungsi-fungsi kredit
Peruncit
Mengurus Perkhidmatan
stok selepas jualan
Premis Memberi
berhampiran khidmat
pelanggan nasihat
53
3.3 (b) Jenis-jenis perniagaan runcit
Perniagaan Runcit
Peruncit Kecil-kecilan Peruncit Besar-besaran Bentuk Lain Peruncitan
Mesin Peruncitan
Peruncit Tanpa Peruncit Pasar Raya Besar
Automatik
Kedai Berkedai
Gedung Aneka Jabatan Pesanan Mel

Penjaja Kedai Am
Pasar Raya Francais

Pegerai Kedai Khusus
Kedai Sejaras Jualan Langsung
Koperasi Peruncit Televisyen Interaktif
Kedai katalog
E-dagang
54
3.3 (b) Peruncit Tanpa Kedai
Secara
Milikan bergerak
tunggal
Lesen
Tidak mempunyai PERUNCIT perniagaan
premis tetap TANPA daripada
KEDAI kerajaan
tempatan
Gerai buah-
buahan
Penjual ais krim
3.3 (b) Peruncit Berkedai
55
Kawasan perumahan/
kampung/perusahaan
Milikan Perkongsian
tunggal
Lesen
Mempunyai PERUNCIT perniagaan
premis tetap BERKEDAI daripada
BERKEDAI kerajaan
tempatan
Kedai runcit
Mendaftar dengan
Pendaftar Perniagaan
atau Suruhanjaya
Syarikat Malaysia
3.3 (b) Gedung Aneka Jabatan

dan Pasar Raya besar
56
Beroperasi Dikawal oleh
dalam sebuah Kedai yang
lembaga
bangunan besar bersaiz besar
pengarah
yang bertingkat
Pembelian stok Pengurusan

adalah Sistem layan dibawah
tanggungjawab diri tanggungjawab
pengurus pengurus /
jabatan penyelia
Gedung Pasa
Aneka Raya
Jabatan Besar
Dibahagikan
beberapa Harga lebih
Harga barang
bahagian atau murah dan
tetap
jabatan dalam berpatutan
satu bangunan
Setiap jabatan Menjual

menjual satu Jualan secara pelbagai
jenis/sekumpul tunai dan kad barangan
an barang yang kredit keperluan
sama harian
3.3 (b) Pasar Raya
57
Harga barang
adalah tetap
Sistem
Terletak di lokasi
layan diri
strategik
Menjual beraneka PASAR RAYA Jualan secara

jenis barang tunai dan kad
kredit
Pasar raya
Billion Ditadbir oleh
lembaga pengarah
3.3 (b) Kedai Sejaras
Ditubuhkan
oleh pengilang
Dikawal oleh pihak
ibu pejabat/kedai Sistem
induk layan diri
Mempunyai KEDAI
sepuluh atau lebih SEJARAS Jualan secara
cawangan tunai dan kad
kredit
Kedai Singer
Semua cawangan seragam
dari segi nama,logo, reka
bentuk dan harga
3.3 (b) Koperasi

Runcit
58
Setiap ahli
mempunyai
hak mengundi
Keuntungan
Bertujuan membantu disebut
anggota memperolehi lebihan
barang keperluan
pada harga yang KOPERASI
Mesyuarat
berpatutan RUNCIT
agung tahunan
diadakan
setiap tahun
Koperasi
polis Ditubuhkan oleh
sekumpulan pengguna
untuk kepentingan bersama
3.4 Perniagaan Borong

Fungsi Pemborong
Kepada Pengeluar Kepada Peruncit Kepada Pengguna
Membeli secara pukal Membekalkan Menstabilkan harga

dan memecah pukal pelbagai jenis barang barang
Mengurangkan kos Memberi kemudahan Menyediakan bekalan

pergudangan kredit yang berterusan
Mengurangkan kos Hantar barang kepada Menyampaikan

pengangkutan peruncit maklumat
Pengendalian pasaran Menyimpan stok Memecah pukal
Memberi maklumat Memberi maklumat Mempelbagaikan

pasaran dan nasihat pilihan
59
3.4(a) Persamaan dan perbezaan antara perniagaan borong dengan runcit
Orang
tengah Pembelian
antara Modal yang Mempunyai Premis
secara
pengeluar besar gudang tidak dihias
pukal
dengan
peruncit.
Perniagaan
Borong
Memenuhi
Melakukan
Aktiviti Bermotif kehendak Sumber
kegiatan
pengagihan kan dan maklumat
memecah
barang keuntungan keperluan pasaran
pukal
pengguna
Perniagaan
Runcit
Orang Membeli Melakukan

tengah barang Tidak hiasan
antara Modal yang
dalam mempunyai premis bagi
pemborong kecil
kuantiti gudang menarik
dengan kecil pelanggan
pengguna
akhir
60
3.4(b) Jenis-jenis Pemborong
Pemborong
Pemborong Saudagar Ejen
Pemborong Berfungsi Pemborong Berfungsi

Ejen Pengeluar
Penuh Terhad
Pemborong Am Pemborong Mel Pesanan Ejen Penjual
Pemborong Pesanan
Pemborong Khusus Broker
Berwakil
Pemborong
Pemborong Satu Barisan Perkhidmatan
Pengangkutan
Pemborong Bayar dan

Bawa
Pemborong Jober Para
3.4c Pengambilalihan Fungsi Pemborong

Kemunculan
perniagaan
runcit besar-
besaran
Pelantikan
Bentuk lain
ejen oleh
peruncitan
pengeluar
Keadaan yang
membolehkan
pengambilaliha
n fungsi
Penubuhan
pemborong
agensi
Penubuhan
pemasaran
kedai sejaras
oleh
kerajaan Barang
dipesan khas
oleh
pengguna
61
3.5 Dokumen Perniagaan Dalam Negeri
Dokumen Perniagaan Dalam

Negeri
Peringkat Sebelum Urus Niaga Peringkat Semasa Urus Niaga Peingkat Selepas Urus Niaga
Surat Tanya Borang Pesanan Penyata Akaun
Surat Jawapan Nota Makluman Resit
Sebut Harga Nota Serahan
Senarai Harga Nota Kiriman
Katalog Invois Proforma
Invois
Nota Debit
Nota Kredit
3.6a Kaedah Jualan
Barang
Bayaran dibuat diamanahkan
serta-merta Barang Bayaran dibuat untuk dijual dan
semasa diserahkan terlebih dahulu boleh dipulang
mendapat sebelum bayaran sebelum balik jika tidak
Cara pembayaran barang dibuat mendapat barang dapat dijual
as as as
Faktor
Jualan tunai Jualan kredit Jualan prabayar Jualan konsainen
perhubungan
62
3.6b Perbezaan Dan Persamaan Antara Bayaran Tertunda Dengan Sewa Beli
Sesuai untuk Sesuai untuk

barang yang Jualan secara barang yang
tidak tahan kredit tahan lama dan
lama dan bernilai tinggi
bernilai rendah
Milikan terhadap
Pembeli Hak milik
barang sebaik ambil barang barang adalah
ansuran pertama dahulu dan kepunyaan
dibayar bayar pemberi
kemudian sewa/syarikat
Bayaran Sewa
Tertunda Beli
Barang tidak Penjual berhak

boleh ditarik menarik balik
Unsur faedah
balik jika barang sekiranya
pembeli gagal dikenakan ansurans gagal
membayar dijelaskan
ansurans
Penjual boleh
Pembeli perlu
mendakwa
pembeli di membayar
mahkamah untuk wang
menuntutbaki pendahuluan
bayaran atau deposit
63
3.6c Faktor Pemilihan Kaedah Jualan
Jenis barang
Peraturan dan
undang- Aliran tunai
undang
Faktor
pemilihan
kaedah jualan
Saiz pasaran Persaingan
Kemudahan Kemampuan
pembayaran pembeli
64
Nota Ringkas

1. Perniagaan dalam negeri merujuk kepada urusan jual beli yang dilakukan dalam
sempadan sesebuah negara.
2. Ini termasuk perniagaan runcit dan perniagaan borong.
Perniagaan Runcit Perniagaan Borong
Peruncit Kecil-kecilan Pemborong Berfungsi

Penuh
Peruncit Besar-besaran Pemborong Berfungsi

Terhad
Bentuk Lain
Peruncitan Agen dan Broker
Rajah 3.1- Perniagaan Dalam Negeri
3.2 Saluran Agihan

1. Cara atau proses barang-barang diedarkan daripada pengeluar kepada pengguna tepat pada
masa, tempat dan harga yang sesuai.
2. Terdapat 6 jenis saluran agihan, iaitu :
a) Pengeluar  Pengguna
(i) Cara pengagihan ini melibatkan pengagihan barang atau perkhidmatan terus daripada
pengeluar kepada pengguna.
(ii) Contoh barangan yang menggunakan saluran ini ialah :
- Hasil pertanian yang tidak tahan lama
- Barang yang dibuat menurut tempahan
- Perkhidmatan yang disediakan oleh doktor, guru, tukang gunting rambut
b) Pengeluar  Peruncit  Pengguna
(i) Cara pengagihan ini melibatkan pengagihan barang daripada pengeluar terus kepada
peruncit dan pengguna tanpa melalui pemborong.
(ii) Contoh barang yang menggunakan saluran ini ialah :
- Barang runcit yang dijual oleh peruncit besar-besaran seperti pasar raya, pasar raya
besar.
65
c) Pengeluar  Ejen  Peruncit  Pengguna
(i) Cara pengagihan ini berlaku apabila pengeluar melantik ejen untuk mencari peruncit
untuk memasarkan barangnya kepada pengguna. Barang yang dijual biasanya
melibatkan barang yang diimport.
(ii) Contoh buku, majalah, pen parker
d) Pengeluar  Pemborong  Peruncit  Pengguna
(i) Cara pengagihan ini berlaku apabila barang-barang diedarkan daripada pengeluar
melalui pemborong dan peruncit kepada pengguna.
(ii) Contoh barang yang menggunakan saluran ini ialah barang keperluan harian seperti
gula, garam, beras, pensel, pembaris dan getah pemadam.
e) Pengeluar  Ejen  Pengguna
(i) Pengeluar akan melantik ejen mereka sendiri yang biasanya terdiri daripada jualan
langsung
(ii) Contoh Amway, Cosway, Perkhidmatan insurans
f) Pengeluar  Pemborong  Pengguna
(i) Cara pengagihan ini digunakan untuk mengagihkan barang pukal.
(ii) Contoh simen, batu-batan, kayu, kedai yang menjual perabot seperti IKEA, Court
Mammoth
3. Faktor Pemilihan Saluran Agihan

a) Jenis barang
b) Sasaran pasaran
c) Luas pasaran
d) Kemampuan pengeluar
e) Kos pengangkutan

1. Perniagaan runcit ialah aktiviti membeli barang-barang daripada pengeluar atau
pemborong dan menjualnya kepada pengguna dalam kuantiti yang kecil.
2. Perniagaan runcit adalah sebahagian daripada perniagaan dalam negeri.
3. Terdiri daripada peruncit kecil-kecilan dan peruncit besar-besaran.
3.3.1 Fungsi-Fungsi Peruncit

Peruncit mempunyai fungsi-fungsi yang berikut:-
1. Menjual beraneka jenis barang untuk pilihan pengguna.
2. Menjual dalam kuantiti yang kecil mengikut keperluan pengguna.
3. Mengagihkan barang-barang bagi pengeluar dan pemborong.
4. Memberikan kredit kepada pengguna.
5. Meletakkan kedainya berhampiran dengan pengguna.
6. Memberi perkhidmatan selepas jualan.
7. Memberi nasihat, maklumat dan layanan peribadi kepada pelanggan.
8. Menyampaikan maklumat pasaran kepada pemborong dan pengeluar.
9. Menyimpan dan mempamerkan stok untuk memenuhi permintaan pengguna.
66
3.3.2 Jenis-Jenis Perniagaan Runcit
Perniagaan Runcit
Peruncit Peruncit Bentuk

Kecil- Besar- Lain
kecilan besaran
Peruncitan
Tanpa Kedai Berkedai
Rajah 3.2 – Perniagaan Runcit
1. Perniagaan runcit terbahagi kepada 2 jenis iaitu

a) Perniagaan runcit kecil-kecilan
Peruncit kecil-kecilan meliputi
i) Peruncit Tanpa Kedai seperti penjaja dan pegerai.
ii) Peruncit Berkedai seperti kedai am dan kedai khusus.
b) Perniagaan runcit besar-besaran
Peruncit besar-besaran meliputi
i) Gedung aneka jabatan
ii) Pasar raya
iii) Kedai sejaras
iv) Koperasi runcit
v) Pasar raya besar
c) Bentuk-bentuk lain peruncitan
i) Mesin Peruncitan Automatik
- Mesin peruncitan automatik ialah mesin yang berisi barang-barang seperti
makanan, minuman tin dan surat khabar.
- Pengguna membeli dengan memasukkan wang dan menekan butang tertentu.
ii) Pesanan Mel
- Ini merupakan kaedah urusan jual beli terus kepada pengguna yang dilakukan
melalui pos.
iii) Francais
- Francais ialah cara menjalankan sesuatu jenis perniagaan dengan menggunakan
nama atau jenama perniagaan yang sudah terkenal.
- Contoh perniagaan jenis ini ialah Pizza Hut, KFC dan Mc Donald.
iv) Jualan Langsung
- Jualan langsung ialah cara menjual atau memasarkan barang-barang secara terus
kepada pengguna melalui jurujual atau agen.
- Contoh perniagaan yang dijalankan dengan cara ini ialah Amway, Cosway dan
Tupperware.
67
v) E-dagang
- E-dagang merujuk kepada urus niaga yang dilakukan melalui laman web.
- Para peniaga akan mengiklan melalui laman web dan bakal pembeli akan
menempah terus pada laman web atau menghubungi penjual untuk keterangan
lanjut.
- Contoh urus niaga yang dijalankan dengan cara ini termasuklah penempahan hotel
dan tiket penerbangan.
vi) Televisyen Interaktif (TVi)
- Pengiklanan dilakukan melalui televisyen dan nombor telefon dipaparkan pada
skrin.
- Bakal pembeli boleh menghubungi penjual dan tempahan terus boleh dilakukan.
- Contohnya ialah alat senaman dan aksesori kereta.
vii) Kedai Katalog
- Perniagaan yang menawarkan barang atau perkhidmatan dengan cara mengiklankan
dalam katalog dan diedarkan ke rumah pengguna.
- Katolog yang diedarkan mempunyai penerangan ringkas mengenai barang,
mempunyai gambar dan nombor rujukan barang dan disertakan dengan borang
pesanan.
- Pesanan boleh dibuat melalui borang pesanan atau melalui telefon atau pengguna
boleh mengunjungi premis perniagaan untuk melihat sendiri barang yang hendak
dibeli.
- Contoh kedai katalog ialah Court Mammoth, Catalog Shop dan Seng Heng.
3.3.3 Ciri-Ciri Perniagaan Runcit

1. Ciri-ciri-perniagaan runcit kecil-kecilan.
a) Memerlukan modal yang kecil.
b) Mudah ditubuhkan kerana modal yang kecil.
c) Pengurusan dan pentadbiran tidak rumit.
d) Membeli secara kecil-kecilan daripada pemborong.
e) Memberi layanan peribadi.
2. Ciri-ciri-perniagaan runcit besar-besaran.
a) Memerlukan modal yang besar.
b) Barang-barang dibeli secara pukal daripada pengeluar.
c) Mengamalkan pengkhususan dan pembahagian kerja dalam pengurusan dan pentadbiran.
d) Jualan adalah secara tunai sahaja dan biasanya mengamalkan perkhidmatan layan diri.
e) Menyediakan pelbagai kemudahan seperti tempat letak kereta, tandas dan berhawa
dingin.

1. Perniagaan borong ialah kegiatan membeli barang dalam kuantiti yang besar (pukal)
daripada pengeluar dan menjualnya dalam kuantiti yang kecil kepada peruncit.
68
3.4.1 Fungsi-Fungsi Pemborong dalam Saluran Agihan
1. Pemborong mempunyai fungsi-fungsi yang berikut:-
a) Membeli barang secara pukal dan memecahkan pukal.
b) Menyediakan perkhidmatan pergudangan.
c) Menjadi pemodal dengan membekalkan barang dahulu.
d) Menyediakan kemudahan pengangkutan.
e) Menyumbang maklumat tentang pasaran.
f) Mengagihkan barang dagangan.
g) Mencari dan memperluaskan pasaran.
h) Mengadakan promosi.
2. Perkhidmatan pemborong kepada peruncit.
a) Menjual dalam kuantiti yang diperlukan.
b) Menjual beraneka jenis barang.
c) Memberi kemudahan kredit.
d) Menyediakan kemudahan pengangkutan
e) Menyediakan kemudahan pergudangan.
f) Memberi penerangan dan nasihat.
g) Menyediakan barang-barang dalam bentuk yang lebih mudah dijual.
h) Memudahkan peruncit mendapat bekalan.
3. Perkhidmatan pemborong kepada pengguna.
a) Mengedarkan berbagai-bagai jenis barang.
b) Membantu menyampaikan maklumat bagi menyesuaikan pengeluaran mengikut
kehendak pengguna.
c) Menstabilkan harga barang-barang.
d) Menyediakan bekalan barang sepanjang tahun.
4. Perkhidmatan pemborong kepada pengeluar.
a) Membeli secara pukal serta memecahkan pukal.
b) Membayar dengan segera.
c) Melakukan kerja-kerja akhir.
d) Menyampaikan maklumat-maklumat mengenai pasaran.
e) Menyediakan kemudahan pergudangan.
f) Mempromosi, mencari serta memperluas pasaran.
3.4.2 Jenis-Jenis Pemborong

Pemborong boleh dibahagikan kepada 3 jenis iaitu
Pemborong Berfungsi Penuh

1. Pemborong berfungsi penuh menjalankan semua fungsi pemborong iaitu:
a) Membeli barang
b) Menyediakan pengangkutan
c) Menyediakan gudang
d) Memberi kredit kepada peruncit
e) Memberi nasihat kepada peruncit dan pengeluar
f) Memberi perkhidmatan selepas jualan
69
2. Pemborong jenis ini boleh dibahagikan kepada
a) Pemborong Am yang mengendalikan urusan jual beli pelbagai jenis barang yang tiada
kaitan antara satu sama lain seperti menjual makanan, barang hiasan dan pakaian.
b) Pemborong Khusus menjalankan perniagaan yang melibatkan sejenis barang yang
tertentu sahaja seperti teh, kopi atau beras.
c) Pemborong Satu Barisan menjalankan urusan dalam beberapa jenis barang yang
berkaitan seperti pemborong hasil perikanan yang menjual beli udang, ikan, ketam dan
sebagainya.
Pemborong Berfungsi Terhad

1. Pemborong ini tidak menjalankan semua fungsi pemborong.
2. Pemborong ini menjalankan fungsi-fungsi yang terhad untuk mengurangkan belanja
kendalian supaya dapat bersaing dengan pemborong-pemborong lain.
3. Antara pemborong yang tergolong dalam kumpulan ini termasuklah :
a) Pemborong Bayar dan Bawa seperti Mydin tidak menyediakan kemudahan kredit dan
pengangkutan tetapi pembeli bebas memilih barang-barang jualan yang dipamerkan.
b) Pemborong Pesanan Berwakil menjadi orang tengah antara pengeluar dan pembeli,
iaitu menghantar pesanan secara terus daripada pembeli kepada pengeluar contohnya
ialah memesan bahan binaan daripada pengeluar. Pemborong jenis ini tidak
mengendalikan barang dan tidak mempunyai gudang.
c) Pemborong Jober Para membekalkan barang-barang yang sudah terkenal seperti
minuman Coca-Cola dan roti High Five kepada peruncit. Pemborong itu memberi
perkhidmatan menjaga dan mengekalkan stok di atas rak atau para yang disediakan dalam
kedai peruncit.
d) Pemborong Perkhidmatan Pengangkutan akan menawarkan perkhidmatan
pengangkutan kepada pengilang dengan mengangkut barang-barang dalam kuantiti yang
besar seperti Kontena Nasional.
e) Pemborong Pesanan Mel menerima pesanan melalui pos dan menghantar barang-barang
yang dipesan kepada peruncit melalui pos juga.
Ejen dan Broker

1. Pemborong jenis ini merupakan orang tengah yang mewakili pengeluar (prinsipal) untuk
menjual barang kepada pembeli.
2. Ejen atau broker tidak mempunyai hak milik ke atas barang yang dijual dan tidak
menanggung kerugian atas barang yang dijual.
3. Ganjaran yang diterima ialah komisen.
4. Pemborong jenis ini termasuklah:
a) Broker yang tidak memberi sebarang perkhidmatan kewangan, menyimpan atau
menghantar barang. Biasanya terlibat dalam urusan jual beli harta seperti bangunan,
rumah dan tanah.
b) Ejen Penjual menjalankan fungsi pemasaran untuk pengeluar yang tidak mempunyai
kepakaran dalam bidang pemasaran.
c) Ejen Pengeluar dilantik oleh pengeluar untuk memasarkan barang keluarannya. Agen ini
menjual mengikut harga dan syarat yang ditetapkan oleh pengeluar.
70
3.4.3 Pengambilalihan Fungsi Pemborong
Keadaan-keadaan yang boleh menyebabkan pemborong diambil alih ialah:
 Wujudnya mesin peruncitan automatik.
 Wujud perniagaan runcit besar-besaran.
 Tertubuhnya koperasi-koperasi oleh para pengguna dan pengeluar.
 Pengeluar membuka kedai runcit sendiri.
 Barang-barang yang perlu dibuat secara khusus.
 Pengeluar melantik ejen.
 Peranan kerajaan
 Barang-barang yang mempunyai pasaran terhad.
Kesan Penghapusan Pemborong Kepada Pengeluar :

 Memerlukan modal yang besar – menyediakan gudang
 Memerlukan modal pusingan yang besar – memberi kredit kepada peruncit
 Perlu menjalankan kerja memecah pukal
 Mencari pasaran sendiri
Kesan Penghapusan Pemborong Kepada Peruncit :

 Menyediakan gudang
 Membeli secara pukal daripada pengeluar
 Memerlukan modal pusingan yang tinggi jika pengeluar tidak memberi kemudahan kredit
 Melakukan kerja memecah pukal
Sebab Pemborong Terus Wujud :

 Tidak berkemampuan pengeluar dan peruncit
 Pengeluar hilang tumpuan – kualiti pengeluaran terjejas
 Pasaran terhad
 Kewujudan peruncit kecil-kecilan yang banyak
 Permintaan meningkat
3.5 Dokumen-dokumen Perniagaan Dalam Negeri

1. Dokumen perniagaan adalah catatan atau rekod perniagaan dalam bentuk bertulis yang
menyenaraikan segala maklumat tentang sesuatu urus niaga.
2. Dokumen ini penting kerana ia menunjukkan bukti bahawa sesuatu urus niaga telah berlaku
antara penjual dan pembeli.
3.5.1 Jenis-jenis Dokumen Perniagaan Dalam Negeri

Dokumen perniagaan boleh dikelaskan kepada 3 peringkat iaitu:
a) Peringkat sebelum proses jual beli.
b) Peringkat semasa proses jual beli.
c) Peringkat selepas proses jual beli.
71
Peringkat Sebelum Proses Jual Beli
1. Surat Tanya
Surat tanya adalah surat yang dikirim oleh peruncit kepada pemborong untuk meminta
maklumat atau keterangan lanjut mengenai sesuatu barang jualan.
2. Surat Jawapan
Selepas menerima surat tanya daripada peruncit, pemborong akan membalas dengan
menghantar surat jawapan. Surat jawapan ini memberi keterangan lanjut mengenai barang-
barang jualan pemborong dan disertakan dengan katalog, senarai harga dan sebut harga.
3. Sebut Harga
Sebut harga adalah senarai harga yang menerangkan syarat-syarat jualan barang-barang
tertentu yang diminta oleh peruncit sahaja.
4. Senarai Harga
Senarai harga ialah dokumen yang menyatakan harga bagi semua jenis barang yang dijual
oleh pemborong.
5. Katalog
Katalog adalah dokumen atau buku bercetak yang mempunyai gambar serta maklumat-
maklumat mengenai barang.
6. Risalah
Risalah adalah helaian kertas bercetak yang menunjukkan harga, gambar atau ilustrasi
mengenai barang-barang.
Peringkat Semasa Proses Jual Beli

1. Borang Pesanan
Setelah meneliti sebut harga, peruncit akan membuat pesanan. Borang pesanan adalah arahan
rasmi oleh peruncit kepada pemborong untuk memesan barang-barang yang dikehendaki.
2. Surat Rujukan Perniagaan
Surat rujukan perniagaan ialah maklumat tentang kedudukan kewangan seseorang peruncit
yang diberikan oleh referi (bank peruncit berkenaan).
3. Nota Makluman
Nota makluman dikirimkan kepada peruncit oleh pemborong bagi memaklumkan peruncit
bahawa barang-barang itu telah dihantar atau sedang dalam perjalanan.
4. Nota Serahan
Nota serahan mencatatkan jenis dan kuantiti barang yang dihantar kepada peruncit. Harga
barang tidak dinyatakan.
5. Nota Kiriman
Nota kiriman adalah dokumen mengenai penghantaran barang-barang dengan pengangkutan
awam. Ia dikeluarkan oleh syarikat kurier atau pengangkutan awam sebagai bukti
penerimaan barang-barang untuk diangkut kepada peruncit.
6. Invois
Invois adalah dokumen yang mencatatkan maklumat lengkap mengenai semua jenis barang
yang telah dijual kepada pelanggan dan jumlah hutangnya.
72
7. Invois Pro-forma
Adalah sama bentuknya dengan invois biasa tetapi tujuannya adalah untuk:
a) Meminta bayaran secara sopan sebelum barang-barang dihantar.
b) Pengesahan setelah barang-barang dihantar kepada pelanggan untuk diuji dan dicuba
sebelum dibeli. Jika pembeli bersetuju membelinya, invois pro-forma ini akan berubah
menjadi invois biasa.
c) Digunakan sebagai senarai harga sementara.
d) Dijadikan invois asal untuk dikemukakan kepada pihak kastam sebagai bukti mengenai
barang-barang yang dieksport untuk tujuan pengiraan duti eksport.
8. Nota Debit
Nota debit digunakan oleh penjual kepada pelanggan untuk membetulkan kesilapan di dalam
invoisnya. Melalui nota debit, hutang pelanggan bertambah apabila akaunnya didebitkan.
9. Nota Kredit
Nota kredit dikeluarkan oleh penjual kepada pembeli memberitahunya bahawa akaunnya
telah dikreditkan untuk membetulkan kesilapan di dalam invoisnya. Hutang pelanggan
menjadi kurang apabila akaunnya dikreditkan.
Peringkat Selepas Proses Jual Beli

1. Penyata Akaun
Penyata akaun adalah satu salinan ringkasan urus niaga yang telah berlaku di antara penjual
dan pembeli dalam bulan itu.
2. Resit
Resit adalah bukti atau pengesahan bahawa sejumlah pembayaran telah diterima daripada
pembeli untuk menjelaskan hutangnya.
3.5.2 Butir-butir Lain Dalam Dokumen Perniagaan Dalam Negeri

1. Diskaun Niaga
Diskaun niaga adalah potongan harga daripada harga di senarai harga atau sebut harga.
Diskaun diberikan dalam bentuk peratus dan ditolak daripada jumlah harga di dalam senarai
harga atau sebut harga katalog.
2. Diskaun Tunai
Diskaun tunai adalah potongan wang tunai yang diberikan kepada pelanggan untuk
menggalakkannya menjelaskan hutangnya dengan segera ataupun apabila barang dibeli
secara tunai. Diskaun tunai ditolak daripada jumlah hutang di dalam invois hanya semasa
pembayaran dibuat.
3. Masa Serahan
Masa serahan memaklumkan masa dan tarikh barang-barang dapat diserahkan kepada
pembeli. Terdapat 3 jenis masa serahan iaitu
a) Serahan hadapan
b) Serahan sedia
c) Serahan segera
73
4. Syarat Serahan
Syarat serahan memberitahu sama ada pihak pembeli atau penjual yang membayar kos
serahan seperti tambang, kos pemunggahan dan lain-lain. Jenis-jenis syarat serahan adalah
seperti berikut:-
a) Angkutan Dibayar (Ang. Dib.)
b) Angkutan Hadapan (Ang. Had.)
c) Kos, Insurans, Tambang (K.I.T.)
d) Percuma ke Dalam Kapal (P. ke D.K.)
e) Angkutan Tambahan
f) Tanpa Kerja dan Tanpa Gudang
g) Percuma ke Dalam Gerabak (P. ke D.G.)
h) Percuma di Sisi Trak (P. di T.)
i) Percuma di Sisi Kapal (P. di K.)
j) Percuma Sampai Dermaga (P.S.D.)
5. Syarat Pembayaran
Syarat pembayaran memberitahu pembeli cara pembayaran yang harus dilakukan. Antara
syarat-syarat pembayaran ialah:-
a) Bayar Waktu Terima (B.W.T.)
Pembeli mesti menjelaskan bayaran semasa menerima barang.
b) Tunai Waktu Pesanan (T.W.P.)
Bayaran mestilah dikirim bersama-sama dengan borang pesanan.
c) Tunai Segera
Bayaran mesti dibuat dalam masa beberapa hari selepas barang-barang diterima. Ini
membolehkan pembeli memeriksa barang-barang sebelum menghantar bayaran.
d) Tunai Bersih
Ini bermaksud jumlah amaun yang mesti dibayar setelah dipotong semua elaun dan
diskaun. Selalunya, masa untuk menjelaskan bayaran dinyatakan, contohnya Tunai
Bersih 7 hari.
3.6 Kaedah Jualan
Kaedah Jualan
Jualan Jualan Jualan Jualan

Kredit Tunai Pra Konsainan
bayar
Sewa beli Bayaran

Tertunda
74
3.6.1 Jualan Kredit
1. Ini bererti jualan sudah dibuat tetapi bayaran dilakukan kemudiannya.
a) Sewa Beli adalah satu cara menjual barang-barang tahan lama dan mempunyai nilai
jualan semula yang tinggi seperti motokar, piano dan motosikal. Pembeli tidak memiliki
barang sehingga dia habis membayar semua ansuran. Penjual berhak merampas balik
barang sekiranya pembeli tidak boleh bayar.
b) Bayaran Tertunda adalah satu cara untuk menjual barang-barang yang bernilai rendah,
tidak tahan lama dan tidak mendatangkan faedah kepada penjual jika barang itu dirampas
balik. Di sini pembeli akan mempunyai milikan terhadap barang itu sebaik sahaja dia
membayar ansuran pertama. Penjual mengambil tindakan undang-undang sekiranya
pembeli tidak membayar.
Kelebihan Jualan Kredit Kekurangan Jualan Kredit

Kepada Pembeli Kepada Pembeli
 Dapat menikmati barang mahal dan  Harga barang mahal.
mewah.  Terikat dengan hutang ansuran.
 Menggunakan barang yang dibeli untuk  Terdorong untuk membeli barang
mendapatkan keuntungan atau mencari melebihi kemampuan
pendapatan.  Terbeli barang yang tidak diperlukan
 Boleh berjimat untuk menjelaskan ansuran
 Menikmati taraf hidup yang lebih tinggi
Kepada Penjual Kepada Penjual

 Kuantiti jualan bertambah  Risiko hutang lapuk tinggi
 Harga jualan tinggi  Modal lebih besar
 Menikmati untung yang lebih  Mungkin terpaksa belanja lebih untuk
kos guaman
3.6.2 Jualan Tunai

1. Jualan tunai bererti pembeli akan membayar sebelum memiliki barang atau menikmati
perkhidmatan yang dibeli.
2. Contohnya: membeli barang di pasar raya dan kedai yang dibayar dengan tunai, cek, draf
atau kad kredit
Kelebihan Jualan Tunai Kekurangan Jualan Tunai
 Tidak terlebih belanja  Tidak dapat menikmati barang mewah
 Harga barang lebih murah berbanding dan mahal
jualan kredit  Taraf hidup lebih rendah
 Tidak terikat dengan hutang
 Risiko hutang lapuk rendah  Harga jualan rendah
 Modal tidak perlu begitu besar  Kuantiti jualan lebih rendah
 Kurangnya kerja mengutip hutang  Risiko rompakan
75
3.6.3 Jualan Prabayar
1. Pembeli akan membuat bayaran dahulu sebelum memiliki barang atau menikmati
perkhidmatan.
2. Contohnya ialah kad prabayar untuk perkhidmatan telefon dan kad ‘Touch n Go’.
Kelebihan Jualan Prabayar Kekurangan Jualan Prabayar

 Dapat mengawal perbelanjaan-kad telefon  Membebankan orang miskin- duit
 Menjimatkan masa kerana tidak perlu terikat
membuat bayaran setiap kali  Boleh ditipu-bayaran dibuat, tiada
menggunakannya- kad Touch n Go, Smart perkhidmatan
Tag  Terdedah pada risiko kerugian jika
barang (kad prabayar) hilang sebelum
digunakan.
 Dapat mengutip bayaran terlebih dahulu  Kuantiti jualan rendah, tidak ramai
 Tiada risiko hutang lapuk- tiada yang mampu.
penghutang  Melibatkan belanja tambahan untuk
 Tidak perlu mengutip bayaran ansuran- mencetak kad atau kerja-kerja
jimat bayaran pekerja tambahan, urusan berdokumen
kutip hutang  Terikat dengan hutang kepada pembeli
3.6.4 Jualan Konsainan

1. Peruncit (konsaini) akan dibekalkan barang oleh pembekal (konsainor) yang biasanya
terdiri daripada pengilang.
2. Peruncit tidak perlu membayar untuk stok yang dibekalkan.
3. Sekiranya peruncit berjaya menjual barang yang dibekalkan itu, pembekal akan
membayarnya sedikit bayaran atau komisen.
4. Peruncit tidak terikat dengan barang atau memiliki barang yang dijualnya secara
konsainan, oleh itu peruncit boleh mengembalikan barang-barang kepada pembekal pada
bila-bila masa sahaja.
76
Kelebihan Jualan Konsainan Kekurangan Jualan Konsainan
Kepada Peruncit (konsaini) Kepada Peruncit (konsaini)
 Tidak perlu mengeluarkan wang membeli  Bertanggungjawab atas kehilangan
stok. barang dan juga kerosakan barang
 Boleh mengembalikan barang pada bila-  Tidak memiliki barang yang dijual-
bila masa. tiada kebebasan untuk ubah suai barang
 Akan menerima komisen untuk barang
yang dijualnya.
Kepada Pembekal (konsainor) Kepada Pembekal (konsainor)
 Boleh mendapat kuantiti jualan yang besar  Risiko kerugian jika konsaini enggan
kerana membekalkan kepada banyak mengembalikan barang atau hasil
konsaini di merata tempat. jualan.
 Jimat dari segi belanja pengiklanan.  Mesti mempunyai modal yang besar
 Bebas mengambil balik barang daripada untuk membiayai konsaini-konsaini-
konsaini pada bila-bila masa sahaja. tidak dapat bayaran segera
Faktor Pemilihan Kaedah Jualan

 Saiz pasaran
 Jenis barang
 Kemudahan Pembayaran
 Aliran Tunai
 Undang-undang dan peraturan
 Persaingan
 Kemampuan pembeli
77
1 Kenal pasti enam jenis saluran agihan :
H1: _________________________________________________________________________
H2: _________________________________________________________________________
H3: _________________________________________________________________________
H4: _________________________________________________________________________
H5: _________________________________________________________________________
H6: _________________________________________________________________________
2 Nyatakan fungsi peruncit :

H1: _________________________________________________________________________
H2: _________________________________________________________________________
H3: _________________________________________________________________________
H4: _________________________________________________________________________
H5: _________________________________________________________________________
H6: _________________________________________________________________________
3 Lukis rajah jenis perniagaan runcit:
78
4 Nyatakan kelebihan peruncit kecil-kecilan kepada peniaga:
F1: __________________________________________________________________________
F2: __________________________________________________________________________
F3: __________________________________________________________________________
F4: __________________________________________________________________________
5 Nyatakan kelebihan peruncit kecil-kecilan kepada pengguna :

F1: __________________________________________________________________________
F2: __________________________________________________________________________
F3: __________________________________________________________________________
F4: __________________________________________________________________________
F5: __________________________________________________________________________
6 Nyatakan kelebihan peruncit besar-besaran kepada peniaga:

F1: __________________________________________________________________________
F2: __________________________________________________________________________
F3: __________________________________________________________________________
F4: __________________________________________________________________________
7 Nyatakan kelebihan peruncit besar-besaran kepada pengguna :

F1: __________________________________________________________________________
F2: __________________________________________________________________________
F3: __________________________________________________________________________
F4: __________________________________________________________________________
8 Terangkan perniagaan bentuk peruncitan lain yang berikut:

(a) Maksud pesanan mel :
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
Kelebihan :
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
(b) Maksud Francais :

__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
79
Kelebihan kepada francaisor:
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
kelebihan kepada francaisi:

__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
(c) Maksud jualan langsung :

__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
Kelebihan:
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
(d) Maksud e-dagang :

__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
Kelebihan:
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
80
9 Terangkan fungsi pemborong kepada pengeluar:
F1: __________________________________________________________________________
F2: __________________________________________________________________________
F3: __________________________________________________________________________
10 Terangkan fungsi pemborong kepada peruncit:

F1: __________________________________________________________________________
F2: __________________________________________________________________________
F3: __________________________________________________________________________
F4: __________________________________________________________________________
11 Terangkan fungsi pemborong kepada pegguna:

F1: __________________________________________________________________________
F2: __________________________________________________________________________
F3: __________________________________________________________________________
F4: __________________________________________________________________________
12 Lukis rajah jenis pemborong:
13 Mengapakah fungsi pemborong dapat diambilalih oleh pihak lain :

F1: __________________________________________________________________________
F2: __________________________________________________________________________
F3: __________________________________________________________________________
F4: __________________________________________________________________________
F5: __________________________________________________________________________
14 Dokumen perniagaan terbahagi kepada 3 jenis iaitu
(a) Dokumen _________________ urusniaga

(b) Dokumen _________________ urusniaga
(c) Dokumen _________________ urusniaga
81
15 Berikan contoh dokumen sebelum urusniaga :
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
16. Berikan contoh dokumen semasa urusniaga:

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
17 Berikan contoh dokumen selepas urusniaga:

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
18 Terangkan maksud dokumen perniagaan yang berikut:
(a) Sebut harga:

___________________________________________________________________________
(b) Senarai harga:

___________________________________________________________________________
(c) Nota makluman:

___________________________________________________________________________
(d) Nota serahan:

___________________________________________________________________________
(e) Nota kiriman:

___________________________________________________________________________
(f) Invois:
___________________________________________________________________________
(g) Nota debit:

___________________________________________________________________________
(h) Nota kredit :

___________________________________________________________________________
82
19 Kenal pasti 4 jenis kaedah jualan :
F1: __________________________________________________________________________
F2: __________________________________________________________________________
F3: __________________________________________________________________________
F4: __________________________________________________________________________
20. Terangkan:
(a) maksud sewa beli:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
(b) Kelebihan sewa beli kepada pembeli:

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
(c ) Kelebihan sewa beli kepada penjual:

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
21 Maksud bayaran tertunda:

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
22 Terangkan maksud jualan konsainan:

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
83
Arahan : Setiap soalan diikuti oleh empat jawapan pilihan. Pilih satu jawapan yang terbaik bagi
setiap soalan.
1 Pilih pernyataan yang tepat menerangkan perniagaan dalam negeri.

A Perniagaan yang berlaku dalam sesebuah negeri sahaja.
B Urusan jual beli yang dilakukan dalam negara sendiri.
C Urusan jual beli yang berlaku antara rakyat asli sesebuah negara sahaja.
D Perniagaan barang-barang keluaran tempatan sahaja.
2 Pilih perniagaan yang tergolong sebagai perniagaan dalam negeri.

I Import
II Perniagaan borong.
III Perniagaan runcit
IV Perniagaan entrepot
B Idan IV D III dan IV
Soalan 3 hingga 4 adalah berdasarkan rajah yang berikut.
M Perniagaan
Borong
Peruncit Kecil- T
kecilan
L Pemborong Berfungsi
Terhad
Bentuk Lain
Peruncitan Agen dan Broker
84
3 Berikut adalah ciri-ciri M, kecuali
A Dijalankan dalam negara sendiri.
B Menolong pengguna membeli barang mengikut kuantiti yang dikehendaki.
C Menjalankan perniagaan tunai sahaja.
D Membekalkan pelbagai jenis barang daripada pelbagai pengeluar.
4 Pilih perniagaan yang tergolong dalam perniagaan L.

I Pasar raya
II Kedai sejaras
III Pegerai
IV Penjaja
A I dan II C. II dan III
B I dan V D. III dan IV
5 Antara yang berikut, yang manakah merupakan jenis-jenis perniagaan dalam negeri?
I Perniagaan import
II Perniagaan eksport
III Perniagaan besar-besaran
IV Perniagaan kecil-kecilan
3.2 Saluran Agihan
6 Pilih pernyataan yang tepat menerangkan agihan.

A Agihan adalah cara barang-barang dibahagikan atau disampaikan daripada pengeluar
kepada pengguna.
B Agihan adalah pengangkutan barang dari kilang ke kedai runcit.
C Agihan adalah proses menggerrakkan barang dari satu bahagian kilang ke bahagian
yang lain.
D Agihan merujuk kepada strategi mengangkut barang supaya barang selamat sampai ke
destinasinya.
Pengeluar  Peruncit  Pengguna
7 Saluran agihan di atas sesuai untuk mengagih

A Petrol
B Cermin hiasan
C Kopi brazil
D. Barang tahan lama
85
8 Saluran agihan yang manakah sesuai untuk memasarkan hasil-hasil pertanian?
I Pengeluar  Pemborong  Peruncit  Pengguna
II Pengeluar  Peruncit  Pengguna
III Pengeluar  Ejen  Peruncit  Pengguna
IV Pengeluar  Pengguna
A I dan II C I, II, III dan IV
B I dan IV D II, III dan IV
Soalan 9 dan 10 berdasarkan rajah yang berikut.
Pengeluar  Ejen  Pemborong  Peruncit  Pengguna
9 Saluran agihan ini sesuai digunakan untuk

A Barang-barang cepat laris.
B Barang-barang yang diimport.
C Barang-barang yang dikehendaki oleh pengguna-pengguna.
D Surat khabar.
10 Sekiranya fungsi pemborong diambil alih dalam saluran agihan di atas, peruncit terpaksa
menjalankan langkah-langkah di bawah, kecuali
A Menyediakan gudang untuk menyimpan barang-barang yang diimportnya.
B Membeli dari banyak ejen untuk mendapatkan kepelbagaian dalam stoknya.
C Mengupah ejennya sendiri untuk membeli daripada pengeluar.
D Menanggung kos pengangkutan untuk mengagihkan barang ke gudangnya sendiri.
11 Peruncit kecil-kecilan masih wujud walaupun menghadapi persaingan hebat daripada peruncit
besar-besaran. Mengapa?
A Berhampiran dengan pelanggan.
B Setiap peniaga mempunyai bilangan pelanggan yang ramai.
C Mampu memberi kemudahan setanding dengan peniaga besar-besaran.
D Tiada hutang lapuk.
12 Mengapakah peruncit digelar peruncit?

A Menjual barang-barang keperluan harian.
B Menjual secara kredit.
C Memberi layanan peribadi.
D Menjual secara kecil-kecilan.
86
* Menerima kredit daripada pembekal.
* Memberi kredit kepada pelanggan.
13 Pernyataan di atas biasanya merujuk kepada

A Pengeluar
B Pemborong
C Peruncit
D Pengguna
* Mempunyai premis yang tetap.

* Biasanya dibantu oleh ahli keluarga.
* Memberi kredit dan layanan peribadi.
* Biasanya dimiliki oleh seorang peniaga.
14 Pernyataan di atas berkaitan dengan perniagaan runcit. Apakah jenis perniagaan runcit
tersebut?
A Penjaja
B Pasar raya
C Kedai serba ada
D Kedai koperasi
15 Bani menjual pakaian di pasar malam. Dia merupakan seorang

I peruncit berkedai
II peruncit tanpa kedai
III peruncit kecil-kecilan
IV peruncit besar-besaran
16 Antara berikut, yang manakah merupakan kelebihan perniagaan runcit secara kecil-kecilan?
A Keuntungan bersih yang besar.
B Mudah berkembang.
C Kerugian yang kecil kerana dikawal sendiri.
D Dapat ditubuhkan di luar bandar.
17 Antara yang berikut, yang manakah tergolong dalam perniagaan runcit besar-besaran?
I Gedung aneka jabatan
II Kedai runcit
III Kedai tukang jahit
IV Koperasi runcit
87
* Sebuah organisasi.
* Ditubuhkan oleh pengguna-pengguna secara
sukarela.
* Menjalankan perniagaan runcit.
18 Penerangan di atas sesuai menggambarkan sebuah
A Kedai sejaras
B Pasar raya
C Koperasi runcit
D Kedai serba ada
19 Ciri persamaan yang ketara antara perniagaan runcit besar-besaran dan kecil-kecilan ialah
A memberi kemudahan kredit.
B menjual dalam kuantiti kecil.
C memerlukan modal yang kecil.
D memberikan perkhidmatan layan
diri.
20 Antara yang berikut, yang manakah bukan merupakan ciri utama layan diri?
A Barang-barang dijual dengan harga yang mahal.
B Barang-barang disusun secara teratur.
C Pelanggan memilih dan mengambil barang sendiri.
D Pelanggan tidak berhutang.
Soalan 21 hingga 23 adalah berdasarkan petikan yang berikut.
Encik Zambre berniaga dari premis rumah kediamannya sahaja. Beliau telah mencetak
dan mengedarkan katalog dan borang pesanan kepada bakal-bakal pelanggan.
21 Apakah jenis perniagaan yang dijalankan oleh Encik Zambre?

A Perniagaan pesanan komputer.
B Perniagaan pesanan mel.
C Perniagaan mesin peruncitan automatik.
D Perniagaan jualan tak langsung.
22 Berikut adalah perkhidmatan-perkhidmatan yang mungkin digunakan oleh Encik Zambre

dalam menjalankan perniagaannya kecuali
A Bayar Waktu Terima (BWT)
B Perkhidmatan pinjaman bank
C Perkhidmatan wang pos
D Perkhidmatan kurier
88
23 Mengapakah Encik Zambre dapat beroperasi dari premis rumah kediamannya?
A Pelanggan tidak mengutamakan keadaan kedainya.
B Pelanggan cuma pentingkan harga yang rendah.
C Premis rumah kediamannya lebih selesa.
D Pelanggan-pelanggan tidak mengunjungi premis untuk membeli barang.
24 Antara berikut, yang manakah tidak benar tentang fungsi pemborong?

A Premisnya berhampiran dengan tempat kediaman pembeli.
B Tugasnya mencari dan meluaskan pasaran.
C Memudahkan urusan jual beli.
D Memberi dan menerima maklumat.
25 Pemborong memerlukan modal yang besar kerana

I menikmati margin keuntungan yang kecil.
II menyediakan kemudahan pergudangan.
III membiayai pengeluar dan peruncit.
IV Menjalankan kegiatan memecah pukal
26 Pemborong dapat membantu pengguna melalui cara-cara berikut kecuali

A menjamin kestabilan harga.
B membantu menyediakan berbagai-bagai jenis barang.
C memberi kemudahan kredit.
D menasihati pengeluar supaya mengeluarkan barang menurut kehendak-kehendak
pengguna.
27 Salah satu fungsi pemborong adalah menyediakan kemudahan pengangkutan. Antara berikut,
pemborong yang manakah tidak menjalankan fungsi tersebut?
A Pemborong jober para
B Pemborong bayar dan bawa
C Pemborong satu barisan
D Pemborong khusus
89
Soalan 28 dan 29 adalah berdasarkan petikan yang berikut.
Alu dan Ala adalah 2 orang peniaga yang memerlukan perkhidmatan pemborong. Alu
mengusahakan kedai runcit kecil-kecilan di kawasan perumahan. Ala pula membuka
kedai yang menjual peralatan memancing.
28 Siapakah yang dapat memenuhi keperluan Encik Alu?

A Pemborong satu barisan
B Pemborong am
C Pemborong khusus
D Pemborong jober para
29 Bagaimanakah Encik Ala memperolehi bekalan stoknya?

A Pemborong am
B Pemborong bayar dan bawa
C Pemborong jober para
D Pemborong khusus
30 Jober para ialah

A pemborong yang membekalkan barang-barang kepada peruncit dengan mengawasi
pergerakan stok barang.
B pasar borong di mana peruncit dapat membeli barang secara pukal dengan harga
rendah.
C peniaga yang membeli pelbagai jenis barang daripada pelbagai pengeluar dan
menjualnya kepada peruncit.
D peniaga yang menyediakan kemudahan
penyimpanan, pengangkutan dan memberi kredit kepada pelanggan.
31 Antara berikut, yang manakah berkaitan dengan pemborong bayar dan bawa?
I Pemborong menjual secara tunai.
II Pemborong menjual secara layan diri.
III Pemborong menyediakan pengangkutan untuk pembeli.
IV Pemborong menyediakan perkhidmatan lepas jualan.
32 Berikut menerangkan ciri-ciri seorang ejen kecuali

A mengurus pembelian barang bagi pihak prinsipal.
B mengambil alih hak milik ke atas barang yang diperniagakan.
C menerima komisen ke atas usahanya.
D mengkhusus mengikut jenis keluaran.
90
33 Mengapakah pemborong memberi diskaun niaga kepada peruncit?
A Mengurangkan kos
B Menggalakkan pembayaran yang cepat
C Menggalakkan pembelian yang banyak
D Adalah amalan biasa
34 Mengapakah pemborong membeli barang secara pukal daripada pengeluar?

A Mempunyai gudang yang luas.
B Menikmati diskaun yang tinggi.
C Mempunyai modal yang besar.
D Menjual secara pukal kepada peruncit.
35 Dalam pemasaran barang perkilangan, beberapa usaha telah dilakukan oleh masyarakat untuk
menyingkir pemborong. Antara berikut, yang manakah paling sukar dilaksanakan?
A Pengguna menubuhkan koperasi runcit.
B Pengeluar memasarkan sendiri keluarannya.
C Pengeluar mewujudkan kedai runcit sendiri.
D Peruncit membeli terus daripada pengeluar.
Soalan 36 hingga 38 adalah berdasarkan ciri-ciri berikut:
* Peruncit memilih barang secara layan diri.

* Peruncit membayar tunai.
* Peruncit menyediakan pengangkutan sendiri.
36 Ciri-ciri di atas merujuk kepada

A pemborong satu barisan
B pemborong bayar dan bawa
C pemborong jober para
D pemborong khusus
37 Berikut menunjukkan kelebihan-kelebihan yang diperolehi oleh pemborong di atas, kecuali

A menjimatkan kos.
B mengelakkan hutang lapuk.
C dapat memujuk peruncit membeli dengan banyak.
D keperluan modal dapat dikurangkan.
38 Apakah faedah yang diperolehi oleh peruncit yang membeli daripada pemborong di atas.
A Barang yang dijual oleh pemborong ini cepat laris.
B Bebas memilih dan membeli pada bila-bila masa.
C Menjimatkan kos pengangkutan.
D Memerlukan modal yang lebih besar.
91
39 Apakah faedah yang dinikmati oleh peruncit jika membenarkan jober para memperagakan
stok dalam kedainya?
A Boleh menjual dengan banyak.
B Tidak perlu mengeluarkan modal untuk mendapatkan stok.
C Ruang kedai tidak dapat digunakan untuk tujuan lain.
D Kedainya menjadi seperti gudang.
3.5 Dokumen Perniagaan Dalam Negeri
40 Nota kredit dikeluarkan oleh penjual dalam keadaan berikut?

I Pembeli dikenakan caj bunga kerana lambat membayar
II Pembeli telah dikenakan harga yang lebih rendah daripada yang sepatutnya.
III Pembeli memulangkan botol kosong .
IV Penjual menerima pulangan barang rosak.
41 Dokumen yang berfungsi untuk membetulkan kesilapan dalam invois ialah

I sebut harga
II nota debit
III nota kredit
IV invois pro-forma
B. I dan IV D III dan IV
42 Butir-butir yang terdapat dalam nota serahan ialah

I nama dan alamat penjual
II nama dan alamat pembeli
III butir barang dan kuantiti
IV harga barang-barang
A I, II dan III C II, III dan IV
B I, II dan IV D I, II, III dan IV
43 Apakah maksud K. & K.D.K. (E.&O.E.)?

A Barangan yang telah dijual tidak boleh dipulangkan semula.
B Pembeli berhak membetulkan kesilapan invois.
C Penjual berhak membetulkan kesilapan invois.
D. Kos angkutan ditanggung oleh penjual.
44 Apakah kesan kepada pembeli sekiranya tidak tercatat angkutan dibayar dalam invois?
A Pembeli dikenakan kos angkutan.
B Kos angkutan ditanggung oleh penjual.
C Kos angkutan sudah dibayar oleh pembeli.
D Harga barangan sudah termasuk kos angkutan.
92
Soalan 45 dan 46 berdasarkan penerangan yang berikut.
* Dikirimkan oleh penjual kepada pembeli.
* Membetulkan kesilapan dalam invois.
* Hutang pembeli berkurang.
45 Apakah dokumen yang dimaksudkan di atas?

A Nota debit
B Nota kredit
C Invois pro-forma
D Nota makluman
46 Apakah ciri perbezaan yang ketara di antara dokumen ini dan dokumen-dokumen yang lain?
A Dikirim dalam 3 salinan.
B Ditandatangani oleh penjual.
C Berwarna merah.
D Dilekatkan setem.
47 Pilih pasangan yang betul.

Nota Debit Nota Kredit
A Untuk mengurangkan jumlah dalam Untuk menambahkan jumlah dalam
invois. invois.
B Berwarna merah. Berwarna hitam.
C Untuk membetulkan kekurangan caj Untuk pulangan barang yang dibuat oleh
dalam invois. pembeli.
D Pengeluar sahaja yang boleh Pembeli sahaja yang boleh
mengurangkannya. mengeluarkannya.
48 Apakah tujuan dikirimkan nota makluman oleh penjual kepada pembeli?

A Meminta pembeli menyiapkan bayaran.
B Memberitahu pembeli bahawa barang itu sudah dihantar dan sedang dalam
perjalanan.
C Sebagai bukti serahan barang.
D Untuk memberitahu pembeli bahawa barang itu dihantar dengan menggunakan
pengangkutan awam.
49 Pilih dokumen yang bertukar tangan mengikut urutan yang betul semasa proses membeli.
A Nota makluman, nota serahan, penyata akaun, invois.
B Nota serahan, nota makluman, invois, penyata akaun.
C Nota makluman, invois, nota serahan, penyata akaun.
D Nota makluman, nota serahan, invois, penyata akaun.
93
Untuk soalan 50 hingga 52, anda dikehendaki memilih jawapan seperti di dalam jadual di
bawah.
Piliha Pernyataan Pernyataan

n I II
A. Betul Salah
B. Salah Betul
C. Salah Salah
D. Betul Betul
50
I Resit merupakan bukti atau pengakuan rasmi bahawa sejumlah bayaran telah diterima.
II Setiap resit wajib dilekatkan setem.
51
1 Diskaun niaga adalah potongan daripada harga yang dinyatakan dalam senarai harga
atau katalog.
II Diskaun tunai adalah potongan daripada harga yang dinyatakan dalam invois.
52
I Pemberian diskaun tunai tertakluk pada kuantiti barang yang dibeli.
II Diskaun niaga membolehkan penjual menambahkan kuantiti barang yang akan dijualnya.
Soalan 53 dan 54 adalah berdasarkan maklumat di bawah.
Pembersih hampagas Megatop @ RM1,800 setiap

satu
Diskaun Niaga 15%
Syarat: 10% 7 hari; 5% 14 hari
53 Kedai elektrik Murni telah menerima sebut harga daripada seorang pemborong. Antara
maklumat yang terkandung di dalamnya adalah seperti berikut:
Pengurus kedai itu mengambil keputusan membeli dua pembersih hampagas dan menjelaskan
bayarannya lima hari kemudian. Berapakah yang perlu dibayarnya?
A RM1,377
B RM2,754
C RM3,060
D RM3,240
54 Mengapakah kadar diskaun tunai semakin kurang apabila bilangan hari membayar bertambah,
seperti contoh di atas, 10% 7 hari, 5% 14 hari?
A nu menggalakkan penghutang menjelaskan hutang dengan cepat.
94
B. Untuk memberi keuntungan tambahan kepada pembeli.
C. Untuk menggalakkan pembeli membeli dalam kuantiti yang banyak.
D. Untuk bersaingan dengan peniaga lain yang tidak memberi diskaun tunai.
3.5 Kaedah Jualan
55 Berikut adalah kelebihan jualan prabayar kepada penjual, kecuali

A dapat mengawal jualan.
B dapat mengutip bayaran terlebih dahulu.
C tiada risiko hutan lapuk.
D memudahkan kerja-kerja perancangan.
* Membenarkan orang yang tidak dikenali

membeli secara kredit.
* Menandatangani perjanjian bertulis.
* Penjual dilindungi oleh undang-undang.
56 Berdasarkan ciri-ciri di atas, apakah jenis jualan yang dilakukan?

A Jualan langsung
B Menjual secara sewa beli
C Jualan murah
D Menjual secara pukal
57 Pilih pernyataan yang benar tentang sewa beli.

I Pembeli mempunyai hak sepenuhnya ke atas barang yang disewa beli.
II Penjual berhak merampas balik barang sekiranya pembeli gagal membayar ansuran.
III Penjual memerlukan modal yang besar untuk membiayai sewa beli.
IV Adalah cara untuk menjual barang yang bernilai rendah, tidak tahan lama dan tidak
mendatangkan faedah kepada penjual jika dirampas balik.
A I dan II C III dan IV
B II dan III D II dan IV
58 Zaidah ialah seorang penyelia kilang. Dia menjual gincu, bedak dan alat perhiasan wanita
kepada pekerja-pekerjanya yang hanya mampu membayar apabila menerima gaji pada hujung
bulan. Apakah cara terbaik untuk Zaidah menjual kepada mereka?
A Sewa beli
B Jualan kredit
C Jualan tunai
D Bayaran tertunda
59 Pernyataan-pernyataan berikut adalah kelemahan sewa beli kepada pembeli, kecuali

A Memungkinkan orang ramai memiliki barang mewah.
B Harga barang adalah lebih mahal sebab bunga dan lain-lain kos ditambahkan.
95
C Pembeli masih tidak memiliki barang walaupun sudah membayar beberapa kali
ansuran.
D Seseorang biasanya terdorong membeli barang-barang melebihi kemampuannya
melalui sistem ini.
60 Berikut adalah cara-cara membuat bayaran apabila kita membeli secara tunai, kecuali
A Cek
B Wang tunai
C Draf bank
D Bayaran tertunda
Praktis Soalan Esei
96
3.1 Saluran Agihan
1 (a) Gambar di bawah menunjukkan sejenis kenderaan.
(i) Terangkan jenis saluran agihan yang sesuai untuk memasarkan kenderaan
tersebut. (2m)
F1: ________________________________________________________________
H1: ________________________________________________________________
(ii) Jelaskan faktor yang perlu dipertimbangkan oleh pengeluar dalam pemilihan
saluran agihan di 1(i). (4m)
H1: ________________________________________________________________
H2: ________________________________________________________________
H3: ________________________________________________________________
H4: ________________________________________________________________
3.2 Perniagaan runcit
2 (a) Gambar di bawah menunjukkan sejenis perniagaan runcit kecil-kecilan.
97
(i) Kenal pasti jenis perniagaan runcit kecil-kecilan tersebut. (1m)
F1: ________________________________________________________________
(ii) Jelaskan lima ciri jenis perniagaan di 2(a)(i). (5m)

H1: ________________________________________________________________
H2: ________________________________________________________________
H3: ________________________________________________________________
H4: ________________________________________________________________
H5: ________________________________________________________________
3 Perbualan berikut berkaitan dengan perniagaan runcit.
Mazni : Saya baru balik dari kedai Pak Mat. Hari ini hari gaji,
ramai orang. Pembantu Pak Mat pula sakit. Pak Mat
98
terpaksalah melayan pelanggan-pelanggannya seorang
diri.
Suria : Itulah sebab saya lebih suka membeli belah di Pasar Raya
Ming di pekan sana. Walaupun agak jauh, tapi kita boleh
membeli dengan selesa,
Sejauh manakah anda bersetuju dengan pendapat Suria?

Kemukakan alasan anda. (8m)
H1: ________________________________________________________________
H2: ________________________________________________________________
H3: ________________________________________________________________
H4: ________________________________________________________________
H5: ________________________________________________________________
H6: ________________________________________________________________
H7: ________________________________________________________________
H8: ________________________________________________________________
3.3 Bentuk lain peruncitan
4 Situasi berikut berkaitan dengan seorang peniaga mee, Wak Joyo.
“ Mee Rebus Joyo” yang diusahakan oleh Wak Joyo telah terkenal di negeri
Johor kerana menggunakan resepi istimewa yang diwarisi keluarganya. Wak
Joyo bercadang menggembangkan perniagaannya ke tempat lain tetapi
menghadapi masalah modal, lokasi, pekerja dan pengurusan. Beliau juga ingin
memastikan jenama dan keistimewaan resepi mee rebusnya terpelihara. Oleh
itu, beliau sedang memikirkan satu cara untuk mengembangkan perniagaannya
sama ada membuka cawangan baru atau francais.
Jelaskan bentuk perniagaan yang akan dipilih oleh Wak Joyo. (5m)
F1: ________________________________________________________________
H2: ________________________________________________________________
H3: ________________________________________________________________
H4: ________________________________________________________________
5 (a) (i) Situasi berikut berkaitan dengan sejenis bentuk lain peruncitan.
99
Apakah jenis peruncitan tersebut? (1m)
F1: ________________________________________________________________
(ii) Mengapakah Puan Rosni tidak berminat mendengar penjelasan jurujual tersebut?
(6m)
H1: ________________________________________________________________
H2: ________________________________________________________________
H3: ________________________________________________________________
H4: ________________________________________________________________
H5: ________________________________________________________________
H6: ________________________________________________________________
6 Dialog berikut adalah di antara Lim dan Fahmi.
Lim : Wah, nampaknya hasil tangkapan awak semakin banyak.
100
Pada zahirnya begitulah Lim. Tapi hasil tangkapan ikan
Fahmi : yang banyak pun menimbulkan masalah terutama pada
pengusaha kecil-kecilan, seperti saya.
Kalau begitu saya cadangkan awak mendapatkan

Lim : khidmat pemborong.
Berdasarkan dialog itu, tentukan jenis pemborong yang sesuai untuk membantu
Fahmi menyelesaikan masalahnya dan berikan alasan anda. (5m)
F1: ________________________________________________________________
H1: ________________________________________________________________
H2: ________________________________________________________________
H3: ________________________________________________________________
H4: ________________________________________________________________
7 (a) Maklumat berikut berkaitan dengan dua jenis perniagaan dalam negeri.
Perniagaan A Perniagaan B
 Membeli beras secara tunai  Menjual beras dalam kuantiti
daripada pengilang sebanyak yang diminta oleh pengguna.
30 tan bagi setiap urus niaga.
 Mengangkut beras  Menyediakan perkhidmatan
menggunakan lori sendiri ke menghantar beras ke rumah
gudang. pelanggan jika diminta.
 Membekalkan beras kepada  Membekalkan barang
pengusaha restoran dan keperluan kepada penduduk
peruncit di sekitar Kluang di Kampung Jaya, Kluang.
(i) Apakah jenis perniagaan A dan B? (2m)
________________________________________________________________
________________________________________________________________
(ii) Terangkan tiga persamaan antara kedua-dua jenis perniagaan di 7)a)(i). (6m)
F1: ________________________________________________________________
H1: ________________________________________________________________
F2: ________________________________________________________________
H2: ________________________________________________________________
.
F3: ________________________________________________________________
H3: ________________________________________________________________
(iii) Terangkan empat perbezaan antara kedua-dua jenis perniagaan di 7(a)(i). (8m)
101
Perniagaan A Perniagaan B
1. 1.
2. 2.
3. 3.
4. 4.
8 (a) Syarikat Pemco adalah sebuah perniagaan borong yang menjual pelbagai jenis
barang keperluan harian. Perniagaannya menjadi tumpuan orang ramai
walaupun pelanggan-pelanggan dikehendaki membayar secara tunai dan tiada
perkhidmatan selepas jualan disediakan.
Jelaskan kelebihan jenis perniagaan ini kepada :
(i) Syarikat Pemco (4m)
H1: ________________________________________________________________
H2: ________________________________________________________________
H3: ________________________________________________________________
H4: ________________________________________________________________
(ii) Pelanggan (5m)

H1: ________________________________________________________________
H2: ________________________________________________________________
H3: ________________________________________________________________
H4: ________________________________________________________________
H5: ________________________________________________________________
..
3.4 Dokumen Perniagaan
9 (a)
102
ASAL NO: 3521
INVOIS
Syarikat Elektrik Seng
Jalan saujana 5, Seksyen 12,
Bandar Puncak Alam, 42300 Selangor
Tarikh: 2 Mac 2008
Kepada
Syarikat Fariz
16 Putra Height,
47650 Subang Jaya
Selangor.
No Butir Kuantiti Harga/unit Jumlah

rujukan (RM) (RM)
143/23 TV Plasma 3 unit 3 000.00 6 000.00
6 000.00
Tolak : 10% diskaun niaga 600.00
Jumlah 5 400.00
Serahan: Angkutan dibayar
Syarat: 6% 7 hari
2% 14 hari
K & k. diK
Unizah
Pengurus
(i) Pada 5 Mac 2008, Syarikat Elektrik seng telah menghubungi Syarikat Farizz
memaklumkan terdapat kesilapan dalam invois.
Kenal pasti kesilapan tersebut dan nyatakan dokumen yang perlu digunakan
untuk membetulkan kesilapan berkenaan. (2m)
H1: ________________________________________________________________
H2: ________________________________________________________________
(ii) Hitungkan jumlah harga yang perlu dijelaskan jika Syarikat Fariz membuat
pembayaran pada 12 Mac 2008 setelah kesilapan dibetulkan. (5m)
103
(iii) Jelaskan tiga perbezaan antara diskaun niaga dengan diskaun tunai. (6m)
Diskaun Niga Diskaun Tunai
1. 1.
2. 2.
3. 3.
1 (a Situasi berikut berkaitan dengan sejenis kaedah jualan.

0 )
104
Mohan adalah pekerja di Syarikat Bahulu Bedah. Setiap hari Isnin, dia akan
menghantar kuih bahulu ke kedai Pak Seman. Dia akan menyusun kuih
bahulu di atas rak yang disediakan oleh syarikatnya di ruang yang
dikhususkan di kedai tersebut. Pada hari Jumaat, dia akan datang mengambil
kuih bahulu yang tidak habis dijual.
(i) Tentukan jenis kaedah jualan tersebut. (1m)
_______________________________________________________________
(ii) Jelaskan jenis kaedah jualan di 10(a)(i).

(5m)
H1 _______________________________________________________________
:
H2 _______________________________________________________________
:
H3 _______________________________________________________________
:
H4 _______________________________________________________________
:
H5 _______________________________________________________________
: _
(iii Jelaskan empat kebaikan kaedah jualan di 25(a)(i) kepada Kedai Pak Seman.
) (4m)
H1 _______________________________________________________________
: _
H2 _______________________________________________________________
: _
H3 _______________________________________________________________
: _
H4 _______________________________________________________________
: _
105
1 (a Gambar berikut merupakan sebuah iklan yang disiarkan dalam akhbar tempatan.
1 )
Motosikal Buatan Tempatan Terbaru: RATU JALAN
Kini di pasaran
Harga Jualan : RM4400.00
Pendahuluan 20% daripada harga jualan
Sila hubungi : 012-
4552424
(i) Encik Musa baru mendapat kerja sebagai seorang Pegawai Pemasaran di UDA
Holdings, Pulau Pinang. Beliau bercadang untuk membeli motosikal yang
diiklankan di atas tetapi mengalami masalah kewangan.
Terangkan kaedah jualan yang boleh digunakan oleh Encik Musa . ( 3m )
H1 _______________________________________________________________
: _
H2 _______________________________________________________________
: _
H3 _______________________________________________________________
: _
(ii) Sekira Encik Musa ingin membuat bayaran ansuran untuk tempoh lima tahun
dan faedahnya dikenakan ialah 8% setahun, berapakah bayaran ansuran bulanan
yang perlu dibayar oleh Encik Musa. (5m )
106
Skema Jawapan
1. Bezakan keperluan dengan kehendak :

Keperluan Kehendak
1.makanan, tempat tinggal, pakaian 1. untuk hidup selesa, sempurna seperti
kereta mewah, rumah bangle.
2. . untuk hidup selesa, sempurna 2. dipelajari drp pengalaman
3. untuk terus hidup 3. . pelengkap kehidupan
4. . sama dan tetap 4. Berbeza-beza
2. Lukis Hierarki keperluan Maslow:
Keperluan
Sempurna Keperluan
Kendiri Rohani
Keperluan
Penghargaan
Keperluan
Sosial
Keperluan
Kasih Sayang
Keperluan
Keselamatan
Keperluan
Keperluan Fisiologi
107
Asas
3. Terangkan maksud pengeluaran:

H1: mengeluarkan barang / perkhidmatan
H2: Untuk memenuhi kehendak pengguna
H3: Satu proses mencipta nilai faedah
H4:Terdapat empat faktor pengeluaran iaitu tanah, buruh, modal dan usahawan
4. Kenal pasti 4 jenis nilai faedah :

Nilai Faedah Keterangan Contoh
1. Nilai faedah bnetuk Mengubah bentuk sesuatu Kayu balak ditukar menjadi
barang supaya menjadi perabot
lebih berguna
2.Nilai faedah tempat Meminda barang ke tempat Ikan di laut dinagkut ke
lain pasar
3.Nilai faedah masa Barang disimpan di dalam Beras berlebihan disimpan
gudang sehingga diperlukan di dalam gudang
4.Nilai faedah milikan Ditukar pemilik barang Penjual menjual kepada
pengguna
5. Bezakan pengeluaran langsung dan pengeluaran tidak langsung

Pengeluaran Langsung Pengeluaran Tidak Langsung
1. dengan usaha sendiri 1. . dengan bantuan pihak lain
2. sistem sara diri 2. Berasaskan pengkhususan
3. secara kecil-kecilan 3. Secara besar-besaran
6. Lukis cabang pengeluaran:

Pengeluar
an
Perusahaan
Ekstraktif Pembinaan Khidmat

Perdagangan Langsung
Perkilangan
Peniagaan Bantuan
nn Perniagaan
108
7. Kenal pasti 4 jenis faktor pengeluaran dan contoh
F1: Tanah
C1: tapak pembinaan/ ikan / laut/ pokok
F2: Buruh
C2: Buruh kasar/ Buruh mahir/ pekerja binaan/ kerani
F3: Modal
C3: Mesin/ Jentera/ Komputer
F4: Usahawan
C4: Pihak yang menggabungkan semua factor pengeluaran untuk menjadi
barang siap
8. Kenal pasti ciri-ciri usahawan :

F1: Kreatif
F2: Inovatif
F3: Berani menghadapi risiko
F4: Rajin
F5: Merebut peluang perniagaan
9. Bezakan usahawan dengan peniaga:

Usahawan Peniaga
1. skop aktiviti terhad 1. skop aktiviti luas ( cipta sst yg baru)
2. lebih mementingkan keuntungan 2. sumbangan kpd masyarakat
3. skala operainya kecil dan statik 3. skala orerasi kecil mulanya dan boleh
berkembang
10. Kenal pasti peranan usahawan ;

F1. Memenuhi keperluan dan kehendak masyarakat
F2. Menyumbang terhadap pembangunan ekonomi
F3. Mewujudkan peluang pekerjaan
F4. Meningkatkan taraf hidup masyarakat
F5. Penemuan ciptaan baru - teknologi
11. Kenal pasti jenis pengkhususan:

F1: Pengkhususan mengikut profesion
F2: Pengkhususan mengikut proses
F3:Pengkhususan mengikut kawasan
F4:Pengkhususan antarabangsa
12. Kesan pengkhususan/ kebaikan pengkhususan/ Mengapakah pengeluaran tidak langsung

diamalkan ?
109
F1: Kemahiran meningkat
F2: Daya pengeluaran meningkat
F3: Jimat masa dan kos
F4: Membolehkan penggunaan mesin
F5: Wujud pelbagai peluang pekerjaan
14.Kenal pasti kelemahan sistem barter:

F1: Memerlukan pertemuan kemahuan serentak
F2: Kesukaran menentukan nilai pertukaran
F3: Kesukaran membahagikan barang kepada bahagian yang kecil
F4:Barang tidak tahan lama
F5:Maalah membawa barang
1. D 6. D 11. B 16. B 21. D 26. A 31. B

2. C 7. C 12. D 17. B 22. C 27. C 32. C
3. A 8. A 13. A 18. D 23. C 28. C 33. A
4. C 9. D 14. D 19. C 24. C 29. A 34. C
5. D 10. C 15. B 20. D 25. D 30. B 35. C
Praktis Soalan Esei
Soalan Butiran Markah

1a(i) Keperluan asas/ keperluan fisiologi 1
1a(ii) H1 Keperluan asas/ keperluan fisiologi 1
H2 Diperlukan untuk meneruskan kehidupan 1
H3 Merupakan tuntutan semula manusia /( dan lain-lain 1
jawapan yang sesuai)
C Pakaian 1
2a(i) H1 Sebahagian daripada keperluan fisiologi manusia 1

H2 Diperlukan untuk meneruskan kehidupan / wajib ada/ sama 1
untuk semua orang/ tuntutan semula jadi
C Makanan, pakaian dan tempat tinggal 1
2a(ii) H1 Keperluan untuk perlindungan supaya bebas daripada 1

ancaman bahaya
H2 Merupakan sebahagian daripada keperluan fisiologi 1
C Bebas daripada peperangan, jenayah, rusuhan dan gangguan 1
lain.
2a(iii) H1 Untuk hidup bahagian/ rukun/ damai/ harmoni/ hubungan 1

kekeluargaan/ jiran
H2 Keinginan manusia agar dirinya disayangi/ diterima 1
komuniti/ masyarakat/ hubungan mesra
110
C Kasih sayang yang diberi oleh ibu bapa kepada anak 1

2a(iv) H1 Keinginan mendapat penghargaan, penghormatan dan 1
pengiktirafan daripada orang lain atas sumbangan atau
pencapaian diri
H2 Sekiranya dipenuhi , ia dapat membina keyakinan diri 1
C Mendapat hadiah sijil penghargaan dalam sesuatu 1
pertandingan
3 H1 Perbezaan jantina / Azrol lelaki / Damia perempuan 1

H2 Kerjaya yang berlainan / Damia seorang pengurus / Azrol 1
seorang pelajar
H3 Kegunaan yang bersesuaian / persekitaran antara mereka 1
tidak sama / pengaruh sekeliling / contoh
H4 Pendapatan/ taraf hidup yang berbeza/ gaji pengurus lebih 1
tinggi/ pelajar belum mempunyai pendapatan tetap/ Danial
berpendapatan RM1500/ Asrol berpendapatan RM150
H5 Cita rasa yang berbeza/ Asrol/ Damia ada keinginan yang 1
berbeza
H6 Keselesaan hidup/ lebih sempurna/ pelangkap kepada 1
kerjaya/ gaya semasa
H7 Simbol status/ beg berjenama/ imej/ beg mahal/ beg murah 1
H8 perbezaan umur/ Damia dewasa/ Asrol remaja 1

Mana-mana 6H
111
4 KEPERLUAN KEHENDAK
1. makanan, tempat tinggal, 1. untuk hidup selesa,
pakaian sempurna 1+1
2. tuntutan semula jadi 4. dipelajari drp
pengalaman / 1+1
persekitaran
3. mesti dipenuhi / untuk 3. pelengkap kehidupan /
terus hidup / tanpanya boleh hidup lesbih selesa / 1+1
mati mewah
4. sama / tetap walaupun 4. Berbeza-beza / berubah
taraf hidup berubah / mengikut taraf hidup / 1+1
berbeza pendapatan / status
5.boleh disusuntingkatkan 5. tidak dapat ditentukan
secara hierarki susunannya / tidak 1+1
mengikut susunan
6. ada had / mudah dipenuhi 6. tidah terhad / sukar
/ mudah ditentukan dipuaskan / sukar 1+1
ditentukan
.
5a(i) Cabang pengeluaran gambar ini ialah perusahaan/ induatri 1
5a(ii) F1 Ekstraktif 1
H1a Mengeluarkan bahan mentah dari alam semula jadi/ 1
laut/bumi
H1b Industri peringkat pertama 1
C Perlombongan/ pertanian/ pembalakan/ pertanian/ perikanan 1
dll
F2 Pembinaan 1
H1a Industri peringkat kedua 1
H1b Aktiviti pemasangan/ pengubahsuaian 1
C Membina rumah/ jalan raya/ memsang kereta dll 1
F3 Perkilangan 1
H1a Industri peringkat kedua
H1b Memproses/ menukarkan bahan mentah menjadi barang 1
siap/ separa siap/ dll
6a(i) P= pengeluaran langsung Q= Pengeluaran tidak 2

langsung
6a(ii)
Pengeluaran P Pengeluaran Q
1+1
112
1. Pengeluaran langsung 1.Pengeluaran tidak 1+1
langsung 1+1
2. Tiada pengkhususan 2. Wujud pengkhususan
3.Pengeluaran secara kecil- 3. Pengeluaran secara besar- 1+1
kecilan besaran 1+1
4.Tiada lebihan sayur 4. Ada lebihan ikan
5. Tiada aktiviti jual beli 5. Ada aktiviti jual beli 1+1
6. memenuhi keperluan dan 6. Memenuhi keperluan
kehendak diri/ sistem sara dan kehendak lain
diri/ tanpa melibatkan masyarakat/ saling
pihak lain bergantungan/ melibatkan
pihak lain
.
7 F1 Nilai faedah bentuk 1
H1a Mengubah bentuk menjadi produk lebih berguna 1
H1b Mempelbagaikan keluaran 1
H1c Buah nanas diproses menjadi jem / kodial / nanas tin / tart 1
H1d Menhasilkan pruduk separuh siap / siap 1
Separuh siap – jem untuk inti tart nanas / nanas dalam
tin untuk koktail / masakan
Siap – kuih tart / jus / minuman
H1e Meningkatkan daya cipta / inovasi ke atas nanas / produk 1
kosmatik / daun jadi benang / sisa jadi baja / makanan
haiwan
1F + 5H = 6m
2F + 4H = 6m
3F + 3H = 6m
Untuk penskoran setara kbat / pelajar / calon yang hanya
jawab 1 nilai faedah sahaja.
F2 Nilai faedah masa 1

H2 Menyimpan produk nanas sehingga pada masa yang 1
diperlukan / contoh
F3 Nilai faedah tempat 1
113
H3 Memindah nanas dari ladang ke tempat yang mempunyai 1
permintaan
F4 Nilai faedah milikan 1

H4 Pertukaran hak milik daripada pekebun nanas kepada
pekilang / contoh
8a F1 Tanah 1
H1 Tapak kilang/ ladang nanas 1
F2 Modal 1
H2 Wang tunai/ pinjaman bank/ bangunan kilang/ mesin 1
F3 Buruh 1
H3 Tenaga pekerja seramai 50 orang yang bekerja di ladang 1
dan bahagian pemprosesan
F4 Usahawan 1
H4 Encik Roni, pengusaha kilang pineapple Canners 1

8b H1 Kemahiran meningkat 1
H2 Pengeluaran secara besar-besaran 1
H3 Jimat kos dan masa 1
H4 Membolehkan penggunaan mesin 1
H5 Masa melatih pekerja dapat dijimatkan 1
H6 Wujud peluang pekerjaan 1
[ mana-mana 4H ]
9a(i) F1 Industri ekstraktif 1

H1 Aktiviti peringkat pertama/ prima/ utama 1
H2 Mengeluarkan hasil dari perut bumi/ mengeksploitasi 1
sumber asli/ bahan mentah/ anugeraha alam semula jadi
C Penternakan ikan dalam tangki/ Arowana 1
9a(ii) F1 Pengkhususan mengikut profesion/ kerja 1

H1 Kerja mengikut kemahiran/ veterinar / pengusaha / 1
usahawan / contoh profesion penternak ikan
F2 Pengkhususan mengikut proses 1
H2 Pengeluaran dilakukan mengikut fasa/ pembahagian kerja / 1
tugas / aktiviti / seperti memilih baka/ penyediaan
makanan ikan , contoh yang sesuai dengan penternakan
ikan
114
F3 Pengkhususan mengikut kawasan 1
H3 Sesuai untuk penternakan ikan/ tempat/ lokasi/ sumber
semula jadi/ Bukit Merah/ iklim
[ mana-mana 2F + 2H ]

9a(iii) F1 Ya, Encik Hilal ialah seorang usahawan [1m]
H1 Kreatif/ inovatif/ menghasilkan baka baharu/ Goldy red/ 1
guna tangki kaca fiber
H2 Berani menghadapi risiko/ menjual ikan yang mahal/ 1
terdedah kepada kerugianyang banyak/ kecurian/ menjual
baka baru
H3 Berkebolehan mengurus/ menyediakan penyata aliran tunai/ 1
mengawal keluar masuk wang tunai dengan baik/
mengetahui kurangan RM1200 / defisit
H4 Menyediakan peluang pekerjaan kepada penduduk 1
setempat/ kawsan Bukit Merah/ mengurangkan
pengangguran
H5 Menderma/ membuat sumbangan sosial/ bukan keuntungan 1
semata-mata
H6 Mempelbagaikan jenis ikan Arowana ? Yellow tail / Super 1
red / Golden / Goldy red
H7 Memenuhi keperluan / kehendak pengguna 1
H8 Berpandangan jauh / berwawasan / menambah perbelanjaan 1
/ pembayaran / contoh angka pembayaran yang sesuai /
bijak merebut peluang
H9 Meningkatkan taraf hidup / kuasa membeli meningkat / 1
meningkatkan ekonomi
115
H10 Menggabungkan faktor pengeluaran / mengusahakan 1
penternakan ikan
[Mak 5m]
F2 Tidak [1m]
H1 Hanya menjual ikan Arowana sahaja 1
H2 Skala pengeluaran yang kecil / hanya dalam tangki kaca 1
fiber
[2m]

10 F1 Encik Salleh 1
H1 Meluaskan / mempelbagaikan skop aktiviti perniagaan 1
H2 Mengambil risiko untuk mengembangkan perniagaan 1
H3 Mengutamakan sumbangan / bakti kepada masyarakat 1
H4 Memenuhi pelbagai keperluan / kehendak masyarakat 1
dalam bidang ICT
H5 Menyumbang kepada pembangunan ekonomi negara / 1
mewujudkan pelbagai aktiviti perniagaan ICT
H6 Mewujudkan peluang pekerjaan / mengurangkan 1
pengangguran / melalui pelbagai aktiviti perniagaan
H7 Meningkatkan taraf hidup masyarakat melalui pendapatan 1
yang diperoleh
H8 Kreatif / menghasilkan / merekacipta perisian aplikasi baru 1
H9 Bijak mengurus / memiliki rangkaian kedai 1
H10 Meningkatkan / menambahkan pendapatan / membayar 1
hasil cukai / contoh cukai
H11 Menggabungkan faktor-faktor pengeluaran / tanah / buruh / 1
modal / usahawan
11 F Ada / Ya 1
H1 Pengkhususan profesion / pekerjaan 1
116
H2 Mengikut kepakaran / kemahiran / kepakaran / mengukir 1
emas / perak
H3 Kerja pertukangan berulang-ulang / cekap/ berkualiti 1
H4 Menjual barang-barang hiasan 1
Mak 5m
ATAU
F Tiada / Tidak 1
H1 Skala perniagaan kecil 1
H2 Barang hiasan/ memerlukan daya kreativiti/ seni 1
pertukangan istimewa
H3 Kerja-kerja pengeluaran tidak memerlukan mesin yang 1
moden/ buatan tangan
H4 Barang yang dihasilkan bukan barang yang standard / 1
berlainan/ unik / ukiran berbeza
H5 Pelanggan berasa puas / bangga minat terhadap produk yang 1
dihasilkan/ ikut tempahan pelanggan
Mak 5m

12(a)(i) F1 Sistem barter 1
H1 Aktiviti perniagaan bertukar barang 1
H2 Bertujuan untuk memenuhi keperluan / kehendak 1
H3 Berlaku apabila ada lebihan barang 1
H4 Perlu ada kemahuan serentak / persetujuan bersama 1
H5 Buah mangga dapat itukarkan dengan nanas 1
H6 Nilai pertukaran barang setara / sepadan 1
H7 Tiga bakul nanas bersamaan dengan dua bakul mangga 1
H8 Mengelakkan lebihan stok mangga /modal terikat / mangga 1
rosak
H9 Tambahan modal membeli stok baharu tidak diperlukan 1
H10 Wang tunai tidak dperlukan / tanpa menggunakan wang 1
H11 Kedua-dua peniaga dapat mempelbagaikan jenis buah yang 1
dijual
H12 Memenuhi permintaan pelanggan / pelanggan boleh 1
memilih
H13 Segera diperoleh / jimat masa / cepat memperoleh stok 1
12(a)(ii) H1 Wujud kemahuan serentak / tiada kemahuan serentak 1
117
H2 Nilai pertukaran barang dapat ditentukan / kesukaran 1
menentukan nilai barang
H3 Kesukaran membahagikan barang dapat diatasi / sukar 1
membahagikan barang dalam unit-unit yang kecil
H4 Barang segera ditukarkan / barang cepat rosak / tidak dapat 1
simpan lama
.

Skema Jawapan
1. Terangkan maksud perdagangan

H1:Pengagihan barang / perkhidmatan drp pengeluar kepada pengguna
H2:tepat pada masa, harga, kuantiti dan tempat.
2. Terangkan maksud perniagaan :

H1: Kegiatan membeli dan menjual
H2: untuk mendapat keuntungan
3. Terangkan bantuan perniagaan berikut:

(i) Perbankan :
a. Menerima simpanan –akaun simpanan
b. Kemudahan pembayaran – pindahan kredit (gaji),arahan tetap, draf bank, cek jurubank,
c. Kemudahan pembiayaan – pinjaman, overdraf.
d. Perkhidmatan lain – kad kredit, peti simpanan selamat, tukaran wang asing, cek kembara.
(ii) Insurans:
Mendapat ganti rugi
118
Memulihkan perniagaan
Memberi keyakinan menceburi perniagaan
Menghadapi tuntutan pihak ketiga
(iii) Pengangkutan:
Mengagih barang dari 1 tempat ke 1 tempat lain
Meluaskan pasaran – ke seluruh pelosok
Mempelbagaikan pilihan pengguna
Mengelakkan lebihan dan kurangan barang – menstabilkan harga
Mengelkkan pembaziran
(iv) Komunikasi:
Menyampaikan maklumat -mudah dan cepat
Tidak perlu bersemuka
Jimat kos dan masa
Memudahkan promosi
Meluaskan pasaran
(v) Pergudangan :
Menyimpan bahan mentah/ brg siap
Menstabilkan harga
Menjamin keselamatan
Melakukan aktiviti memecah pukal
Membantu perniagaan antarabangsa – gudang berbon
(vi) Promosi :
Menyampaikan maklumat
Mewujudkan pasaran baru
Mengekalkan pasaran
Meluaskan pasaran
Memantapkan imej
Mengatasi pesaing
1. C 6. A 11. C 16. A 21. B 26. A 31. C 36. B

2. A 7. B 12. C 17. B 22. C 27. B 32. A 37. A
3. B 8. D 13. C 18. D 23. A 28. A 33. A 38. B
4. D 9. D 14. D 19. A 24. A 29. A 34. B 39. A
5. A 10. C 15. A 20. C 25. D 30. A 35. C 40. A
Praktis Soalan Esei

1 H1 Aktiviti mengagih barang / perkhidmatan / barangan 1
H2 Daripada pengeluar asal kepada pengguna kahir 1
H3 Pada masa yang tepat 1
119
H4 Kuantiti diperlukan 1
H5 Di tempat yang dikehendaki 1
H6 Pada harga yang sesuai 1
H7 Untk memenuhi keperluan / kehendak manusia 1
H8 Terdiri daripada perniagaan / bantuan perniagaan 1
H9 Perbankan / insurans / pengangkutan / promosi / 1
pergudangan / komunikasi / contoh perkhidmatan bantuan
perniagaan / maksud bantuan perniagaan
H10 Perniagaan dalam negeri / perniagaan antarabangsa / contoh 1
aktiviti perniagaan runcit / pemborong / import / eksport /
entreport / maksud perniagaan
H11 Cabang pengeluaran 1
[Mak 6m]
2 F1 Komunikasi 1
H1 Membuat pesanan belacan / berhubung dengan Mak Timah 1
/ pembekal melalui telefon / menerima maklum balas dari
Mak Timah tentang belacan yang dipesan
F2 Perbankan 1
H2 Membayar Mak Timah menggunakan perkhidmatan 1
pembayaran / cek / debit terus / pindahan kredit / deposit
tunai ke dalam akaun Mak Timah
.

F2 Pengangkutan 1
H3 Mak timah menghantar belacan yang dipesan kepada encik 1
Nathan / dari Melaka ke Kuala Lumpur / menggunakan
lori / contoh pengangkutan darat yang sesuai / kurier /
kenderaan sendiri
F4 Insurans 1
H4 Insurans kemalangan/ bermotor 1
3a F1 Pengangkutan 1
H1 Mengangkut input pertanian dari bandar / contoh lori 1
F2 Komunikasi 1
H2 Untuk menghubungi pemborong / contoh lain alat 1
komunikasi / telefon / faks / contoh lain
F3 Perbankan 1
120
H3 Menerima bayaran/ kredit ke akaun/ menyimpan wang 1
jualan / contoh yang sesuai dengan situasi
F4 Insurans 1
H4 Melindungi ladang daripada risiko kebakaran / banjir / 1
contoh
F5 Gudang / Pergudangan 1
H6 Menyimpan hasil pertanian/ hasil tanaman pisang / 1
peralatan / mesin ladang

3b H1 Encik Ibrahim menanam pisang untuk memenuhi keperluan 1
/ kehendak manusia
H2 Wujud proses penciptaan nilai faedah / contoh nilai faedah 1
H3 Pengeluaran tidak langsung 1
H4 Pengkhususan 1
H5 Kuantiti keluaran banyak/ pengeluaran secara besar-besaran 1
H6 Ada lebihan 1
H7 Pisang perlu diagihkan melalui aktiviti perdagangan 1
H8 Daripada Encik Ibrahinm / pengeluar pisang kepada 1
pemborong
H9 Perdagangan terdiri daripada perniagaan dan bantuan 1
perniagaan
H10 Wujud proses jual beli pisang antara Encik Ibrahim dengan 1
pemborong/ urus niaga pisang
H11 Encik Ibrahim/ pemborong memperoleh keuntungan 1
H12 Perniagaan dibantu oleh bantuan perniagaan / contoh 1
bantuan perniagaan
[ mana-mana 5H]
# Jika tiada kait dengan situasi, markah maksimum ialah 3m
121
- mesti ada Encik Ibrahim, pisang, Bentong, Kuantan.

Skema Jawapan
Praktis Saoalan Struktur
1. Kenal pasti enam jenis saluran agihan :

H1: pengeluar – pemborong – peruncit – pengguna
H2: pengeluar – ejen – peruncit – pengguna
H3: Pengeluar – pemborong – pengguna
H4: pengeluar – peruncit – pengguna
H5: pengeluar – ejen –pengguna
H6: pengeluar – pengguna
2. Nyatakan fungsi peruncit :

H1: memecah pukal
H2: menjual pelbagai barang
H3: kemudahan kredit
H4: perkhidmatan selepas jualan
H5: memberi khidmat nasihat
122
H6: kedai dekat rumah pelanggan
3. Lukis rajah jenis perniagaan runcit:
Perniagaan Runcit
Peruncit Peruncit Bentuk

Kecil- Besar- Lain
kecilan besaran Peruncit
Tanpa Berkedai
Kedai
4. Nyatakan kelebihan peruncit kecil-kecilan kepada peniaga:

F1: mudah dibentuk
F2: mudah diurus
F3: modal kecil
F4: Kos overhed rendah
5. Nyatakan kelebihan peruncit kecil-kecilan kepada pengguna :

F1: memecah pukal
F2: kuantiti kecil
F3: pelbagai barang
F4: kemudahan kredit
F5: Perkhidmatan selepas jualan
6. Nyatakan kelebihan peruncit besar-besaran kepada peniaga:

F1. mudah dibentuk
F2. mudah diurus
F3. modal kecil
F4.Kos overhed rendah
7. Nyatakan kelebihan peruncit besar-besaran kepada pengguna :

F1: membeli pelbagai barang
F2: harga tetap
F3: Pelbagai kemudahan
F4: bebas memilih barang
8. Terangkan perniagaan bentuk peruncitan lain yang berikut:
123
(a) Maksud pesanan mel :
Menjual terus kepada pengguna melalui pos / kurier
Menjual barang ringan, kecil, tidak mudah pecah, tidak perlu nasihat
Kelebihan :
Kos overhed rendah
Pasaran luas pesan barang di rumah( jimat masa & kos )
(b) Maksud Francais :

Sebuah syarikat diberi hak untuk menjual barang syarikat induk yang sudah terkenal dengan
guna logo, nama, reka bentuk yang sama
Kelebihan kepada francaisor:

- tidak memerlukan modal yang besar untuk mengembangkan perniagaan
- menerima royalti
- dapat meluaskan pasaran
Kelebihan kepada francaisi:

- kos iklan sebahagian ditanggung oleh francaisor
- dibimbing oleh francaisor
(c) Maksud jualan langsung :
Menjual barang terus kpd pengguna – jurujual

Jurujual tunjuk katalog, sampel, membuat demostrasi
Contoh :Amway, cosway
Kelebihan :
- hanya perlu hantar ejen ke merata cawangan untuk meluaskan pasaran
- pasaran luas
- peniaga tidak memerlukan modal yang besar
- pengguna dapat cuba guna produk
- pengguna mendapat penerangan secara langsung
(d) Maksud e-dagang :
Melalui talian internet

Secara online antara penjual dengan pembeli di seluruh dunia
Peniaga mewujudkan laman web untuk mempromosikan produk
Pembeli membuat pesanan, bayar melalui kad kredit
Barang pesanan dihantar melalui pos
124
Kelebihan :
- peniaga dapat meluaskan pasaran
- peniaga hanya memerlukan modal yang kecil
- kos kendalian yang rendah
- memudahkan pengguna membeli belah secara on-line
- pelbagai pilihan barang
9. Terangkan fungsi pemborong kepada pengeluar:

F1: Mengurangkan kos pergudangan pengeluar dengan cara menyediakan gudang yang luas
F2: Mengurangkan kos pengangkutan pengeluar dengan menghantar barang ke gudang
pemborong
F3: Mencari pasaran bagi pihak pengeluar
10. Terangkan fungsi pemborong kepada peruncit:

F1: Membekalkan beraneka barang kepada peruncit
F2: Memberi kemudahan kredit kepada peruncit
F3: Menghantar barang kepada peruncit
11. Terangkan fungsi pemborong kepada pegguna:

F1:Menstabilkan harga barang
F2:Menyediakan bekalan yang berterusan
F3: Menyampaikan maklumat
F4: Memecah pukal
12.Lukis rajah jenis pemborong:
13. Mengapakah fungsi pemborong dapat diambilalih oleh pihak lain :

F1: Kemunculan perniagaan runcit besar-besaran
F2: Bentuk lain peruncitan(mesin peruncitan automatik, pesanan mel, jualan langsung, e-dagang)
125
F3: Penubuhan kedai sejaras( kedai kasut Bata )
F4: Perlantikan ejen oleh pengeluar
F5: ( jualan komputer, barang elektronik
14. Dokumen perniagaan terbahagi kepada 3 jenis iaitu
(a) Dokumen sebelum urusniaga

(b) Dokumen semasa urusniaga
(c) Dokumen selepas urusniaga
15. Berikan contoh dokumen sebelum urusniaga :

- surat tanya
- surat jawapan
- sebut harga ( barang tertentu )
- senarai harga ( harga semua barang)
- katalog
16. Berikan contoh dokumen semasa urusniaga:

1. borang pesanan
2. nota makluman
3. nota serahan
4. nota kiriman
5. invois
6. invois
7. nota debit – hutang bertambah
8 nota kredit – hutang berkurang
17. Berikan contoh dokumen selepas urusniaga:

Penyata akaun
Resit
18. Terangkan maksud dokumen perniagaan yang berikut:

(a) sebut harga: harga barang tertentu
(b) senarai harga : harga barang untuk semua barangan yang dijual
(c ) nota makluman : – dihantar sebelum brg dihantar
(d) nota serahan : dihantar bersama brg yang dihantar- semak, pengakuan
(e) nota kiriman : dihantar oleh syarikat pengangkutan
(f) invois ; jualan kredit
18. Terangkan maksud dokumen perniagaan yang berikut:

(g) Nota debit:
Pembeli dikenakan kos pengangkutan
Caj terkurang dikenakan pada invois
Pembeli gagal memulangkan bekas kosong
Pembeli dikenakan faedah
126
(h) Nota kredit:
Bil terlebih caj
Pembeli memulangkan bekas kosong/ barang rosak/ salah jenama
Pembeli diberi diskaun
19. Kenal pasti 4 jenis kaedah jualan :

F1: jualan tunai
F2; jualan kredit
F3: jualan prabayar
F4: Jualan konsainan
20. Terangkan:
(a) maksud sewa beli:
- Kaedah pembelian kredit dengan membayar sejumlah kecil ansuran terlebih
dahulu. Baki hutang akan dibayar secara beransur-ansur.
- sesuai untuk menjual barangan yang mempunyai nilai jualan semula seperti
perabot, alatan elektrik, dan sebaga
(b) Kelebihan sewa beli kepada pembeli:

- pembeli dapat guna barang yang mahal
- membayar secara beransur-ansur
- taraf hidup dapat ditingkatkan
(c ) Kelebihan sewa beli kepada penjual:

- melariskan jualan
- meningkatkan keuntungan melalui faedah yang dikenakan
- penjual dapat tarik balik barang jika pembeli tidak mampu membayar ansurans
21. Maksud bayaran tertunda:

Jual barang yang murah, tidak tahan lama, rendah nilai jualan semula
Cth. : cermin mata, pinggan-mangkuk
Penjual tidak boleh tarik balik brg
Penjual hanya dapat dakwa pembeli di mahkamah
22. Terangkan maksud jualan konsainan:

Hak milik brg ada pada konsainor.
Konsaini terima komisen
1. B 11. A 21. B 31. A 41. C 51. D

2. C 12. D 22. B 32. B 42. D 52. B
127
3. C 13. C 23. D 33. C 43. C 53. B
4. A 14. C 24. A 34. B 44. A 54. A
5. D 15. C 25. C 35. D 45. B 55. A
6. A 16. D 26. C 36. B 46. C 56. B
7. A 17. B 27. B 37. C 47. C 57. B
8. C 18. C 28. B 38. B 48. B 58. D
9. B 19. B 29. D 39. B 49. D 59. A
10. C 20. A 30. A 40. D 50. A 60. D
Praktis Soalan Esei

1 (i)
F1 Pengeluar kepada pengguna / Pengeluar  Pengguna 1
H1 Tanpa orang tengah / pemborng / ejen / peruncit / contoh 1
F2 Pengeluar  Ejen  Pengguna / Pembeli 1
H2 Barang perlu diberi keterangan / teknologi tinggi 1
[2m]
(ii)
H1 Jenis kenderaan berteknologi tinggi / kapalterbang 1
H2 Harga kenderaan mahal / bernilai tinggi 1
H3 Pasaran terhad / permintaan terhad 1
H4 Syarikat bermodal besar / mampu membina rangkaian saluran 1
agihan sendiri
H5 Boleh mengenal pasti kumpulan sasaran pasaran 1
H6 Perlukan tempahan khas 1
[Mak 4]

2(a)(i) Penjaja / Peruncit tanpa kedai / penjaja berkenderaan / [1]
peniaga berkenderaan / jajaa
2(a)(ii) H1 Mudah diurus / pemilik bebas kendalikan perniagaan / urus 1

niaga mudah / ringkas /masa operasi fleksibal
H2 Lokasi perniagaan yang strategik / berhampiran dengan 1
tempat kediaman
H3 Layanan peribadi / ramah mesra / mengenali pelanggan tetap / 1
tawar- menawar / memberi kredit kepada pelanggan yang
dikenali / menyampaikan maklumat pasaran / menjual dalam
kuantiti yang diperlukan / fungsi peruncit dalam saluran
agihan
H4 Perkhidmatan selepas jualan / menyiang ikan 1
H5 Modal yang kecil / guna lori kecil 1
H6 Pemilikan sendiri / tunggal /keuntungan milik sendiri/ cukai 1
pendapatan yang rendah / simpanan sendiri
128
H7 Kos overhed rendah / bahan api lori / tidak perlu sewa premis 1
/ contoh yang sesuai
H8 Mudah dbentuk / mudah ditubuhkan / kurang peraturan / 1
kurang dokumentasi
H9 Menjual barang secara bergerak / berkenderaan 1
[Mak 5m]
3 H1 Menjual pelbagai jenis barangan keperluan / skala besar 1

H2 Menjimatkan masa membeli 1
H3 Membeli di bawah satu bumbung 1
H4 Tidak perlu tunggu dilayan / pasar raya mengamalkan layan 1
diri
H5 Barangan diperagakan secara teratur / tersusun 1
H6 Pelanggan bebas membeli / mengambil sendiri barang yang 1
dikehendaki
H7 Harga dilabelkan / berpatutuan / harga promosi 1
H8 Menyediakan mesin semak harga / bakut harga 1
H9 Kaunter bayaran banyak 1
H10 Dilengkapi dengan pelbagai kemudahan 1
H11 Menyediakan contoh kemudahan lain / tempat letak kereta / 1
troli / tandas / surau / hawa dingin / ruang yang luas /lain-lain
yang sesuai
H12 Pasar raya Mint jauh / Kedai Pak Mat dekat 1
H13 Pasar raya tidak ada perkhidmatan selepas jualan / Kedai Pak 1
Mat hantar barang
.
H14 Pasar raya patut bayar tunai / Kedai Pak Mat boleh hutang / 1
kredit
H15 Pasar raya harga tetap / Kedai Pak Mat boleh tawar menawar 1
[Mak 8m]
4 F1 Francais 1
H1 Wak Joyo sebagai francaisor akan memberi bimbingan 1
kepada francaisi dari segi resepi mi rebus Joyo agar
keistimewaan mi rebus Joyo dapat terpelihara.
H2 Wak Joyo boleh mendapat royalti daripada francaisi 1
H3 Wak Joyo tidak perlu mengeluarkan modal untuk 1
mengembangkan perniagaan ke tempat lain. Wak Joyo juga
tidak perlu mencari lokasi kedai. Kesemua tugas ini dilakukan
oleh francaisi
H4 Wak Joyo dapat meluaskan pasaran mi rebus Joyo ke 1
tempat lain tanpa mengeluarkan modal yang besar.
129
5(a)(i) Jualan langsung / Jualan terus 1
5(a)(ii) H1 Kedatangan jurujual mengganggu kehidupan Puan Ros/ Puan 1

Ros sibuk
H2 Maklumat tentang diri Puan Ros tidak lagi sulit/ mudah 1
terdedah
H3 Puan Ros mudah terperdaya dengan pujukan/ wujud 1
penipuan
H4 Jurujual memberi maklumat palsu/ tidak tepat/ helah 1
H5 Tidak memerlukan barang yang dijual/ tidak berminat 1
H6 Harga barang lebih mahal 1
H7 Sukar mencari premis perniagaan/ alamat tidak tetap 1
H8 Membahayakan keselamatan Puan Ros dan keluarganya 1
H9 Tiada jaminan produk/ sukar untuk mendapat ganti rugi 1
6 F1 Pemborong satu barisan 1

H1 Pemborong dapat membeli ikan secara pukal daripada Fahmi 1
H2 Pemborong dapat mengurangkan kos pergudangan fahmi 1
( Fahmi tidak perlu simpan banyak ikan di gudangnya)
H3 Pemborong dapat mengurangkan kos pengangkutan Fahmi 1
dengan membeli ikan daripada Fahmi dan menghantar balik
ikan dengan kenderaannya sendiri
H4 Pemborong dapat mencari pasaran bagi ikan yang ditangkap 1
oleh Fahmi
H5 Pemborong dapat memberi maklumat pasaran kepada Fahmi 1

7(a)(i) Pemborong A - Pemborong 1
Peniaga B - Peruncit 1
7(a)(ii) F1 Aktiviti pengagihan barang 1

H1 Pemborong dan perancit masing-masing menjalankan 1
kegiatan membeli barang bagi tujuan untuk dijual semula
kepada pihak lain.
F2 Bermotifkan keuntungan 1
H2 Pemborong dan perancit sama-sama menjalankan kegiatan 1
jual beli dengan tujuan untuk mendapat keuntungan
F3 Memenuhi keperluan dan kehendak 1

H3 Pemborong dan perancit mengagihkan barang agar bekalan 1
dapat disampaikan kepada pengguna akhir.
130
F4 Melakukan kegiatan memecah pukal 1
H4 Pemborong dan perancit masing-masing menjalankan kerja 1
memecah pukal seperti menggred, membungkus, menimbang,
melabel dan sebagainya.
F5 Bertindak sebagai sumber maklumat pasaran 1
H5 Pemborong dan peruncit dapat menyalurkan maklumat 1
pasaran kepada pengeluar. Maklumat pasaran ini berhubung
dengan reaksi pengguna, cita rasa pengguna dan sebagainya.
[ mana-mana 4F +4H]
7(a)(iii)
Permborong Peruncit
1. Dalam saluran agigan, 1. Peruncit sebagai orang
pemborong sebagai orang tengah antara Pemborong 1+1
tengah antara pengeluar dan dan pengguna
perancit
2. pemborong membeli 2. Peruncit membeli dalam
barang secara pukal kuantiti yang kecil daripada 1+1
daripada pengeluar pemborong
3. Pemborong mempunyai 3. perancit mempunyai
modal yang besar modal yang kecil 1+1
4. Pemborong menyediakan 4. Peruncit tidak memiliki
kemudahan pergudangan kemudahan pergudangan
sendiri 1+1
.
5. Kebanyakan pemborong 5. Peruncit terpaksa

tidak perlu menghias atau melakukan hiasan dan
melakukan peragaan tingkap peragaan tingkap bagi 1+1
yang menarik kerana manarik pelanggan untuk
pelanggannya ialah perancit. membeli barang di kedainya
[Mana-mana 5H]
8(a)(i) H1 Modal tidak terikat dengan jualan kredit 1

H2 Aliran stok yang pantas 1
H3 Tiada risiko hutang lapuk 1
H4 Menjimatkan kos overhed 1
H5 Kurang menanggung kos pengangkutan/ upah pekerja 1
H6 Urus niaga lebih mudah/ dokumentasi kurang 1
[ mana-mana 4H]
131
8(a)(ii) H1 Kebebasan memilih barang/ tiada gangguan jurujual 1
H2 Selesa membeli/ kemudahan pendingin hawa/ contoh 1
kemudahan yang sesuai
H3 Tidak perlu tunggu dilayan/ layan diri 1
H4 Mendapat harga yang rendah/ menjimatkan kos belian 1
H5 Barang disusun dengan rapi/ pelanggan boleh 1
membandingkan harga/ peragaan
H6 Pelanggan mendapatkan barang keperluan dengan mudah/ 1
cepat/ jimat masa
H7 Boleh membeli dalam kuantiti kecil/ kuantiti diperlukan/ 1
banyak/ pukal
H8 Tidak perlu menunggu pemborong menghantar barang 1
H9 Terdapat pelbagai jenis barang/ bekalan daripada pelbagai 1
pengeluar
[ mana-mana 5H]

9(a)(i) H1 Jenis kesilapan ialah kesilapan harga – 3 unit TV plasma ialah 1
RM9000/ terkurang catat RM3000
H2 Dokumen untuk membetulkan kesilapan ini ialah nota debit 1
9(a)(ii) Jumlah yang perlu dibayar jika syarikat Fariz membuat

bayaran pada 12 Mac 2008
(3 unit X RM3000 ) RM9000 1

Tolah diskaun niaga 10% 900 1
8100
Tolak diskaun tunai 2% 1
( RM8100 X 2% ) 162 1
Jumlah yang perlu dijelaskan 7938 1
9(a)(iii)
Diskaun Niaga Diskaun Tunai
132
1. Meningkatkan kuantiti 1. Menggalakkan 1+1
jualan pembayaran yang cepat oleh
penghutang 1+1
2. Potongan dari harga 2. Potongan dari jumlah
senarai yang patut dijelaskan 1+1
3. Kadar tetap 3. kadar lebih tinggi jika
dijelaskan dengan lebih
cepat
10(a)(i) Konsainan 1
10(a)(ii) Ciri-ciri konsaini:

H1 Syarikat Bahulu Bedah menghantar bahulu kepada Kedai Pak 1
Seman
H2 Bahulu yang tidak habis dijual akan dikembalikan semula 1
H3 Bahulu adalah milik Syarikat Bahulu Bedah/ pembekal/ 1
konsainor
H4 Kutipan jualan akan diserahkan kepada Syarikat bahulu 1
Bedah
H5 Konsaini menerima komisen 1
H6 Kedai pak seman perlu menyediakan ruang untuk pameran/ 1
syarikat Bahulu Bedah sediakan rak
H7 Syarikat Bahulu Bedah akan menjalankan promosi 1
[ mana-mana 5H]

10(a)(iii) Kelebihan kaedah konsainan kepada Pak Seman ( konsaini )
( pemilik kedai runcit)
H1 Menerima komisen 1
H2 Tidak perlu mengeluarkan modal/ kos barang 1
H3 Boleh memulangkan bahulu yang tidak habis dijual/ tiada 1
risiko stok lapuk/ tiada risiko kerosakan
H4 Dapat mempelbagaikan barang niaga 1
H5 Rak pameran boleh menjadi daya penarik pelanggan 1
[ mana-mana 4H]
11(a)(i) H1 Kaedah sewa beli 1

H2 Menggunakan barang secara sewaan daripada pemilik 1
barang/ berhak membeli pada akhir tempoh perjanjian
H3 Bayaran pendahuluan sebelum ambil barang/ baki hutang/ 1
faedah/ dibayar secara berkala/ ansuran/ dalam tempoh
tertentu
133
H4 Tandatangan perjanjian sewa beli/ Akta Sewa Beli 19671 1
H5 Barang boleh ditarik balik jika ansuran tidak dijelaskan/ wang 1
ansuran yang telah dijelaskan tidak akan dipulangkan
H6 Barang boleh digunakan untuk menjana pulangan/ 1
menghasilkan pendapatan
H7 Dapat merancang perbelanjaan/ perjanjian sewa beli yang 1
dibuat/ berjimat cermat untuk membayar ansuran bulanan.
H8 Pemindahan hak milik barang apabila penyewa telah selesai 1
membayar jumlah keseluruhan
H9 Sesuai untuk barang yang nilai jualan semulanya tinggi/ tahan 1
lama/ kenderaan/ contoh yang sesuai
[mana-mana 3H)
11(a)(ii) RM4400 X 20/100 =RM880 1

RM4400 – RM880 = RM 3520 1
RM3520 x8% X5 tahun / 1

RM260 x 5
= RMRM1300
RM3520 + RM1300 = RM4820 1

RM4820/5 = RM964
RM964/12 = RM80.33 1
134

Modul PDP Perdagangan 2016

Diunggah oleh

Informasi Dokumen

Deskripsi Asli:

Judul Asli

Hak Cipta

Format Tersedia

Bagikan dokumen Ini

Bagikan atau Tanam Dokumen

Opsi Berbagi

Apakah menurut Anda dokumen ini bermanfaat?

Apakah konten ini tidak pantas?

Hak Cipta:

Format Tersedia

Modul PDP Perdagangan 2016

Diunggah oleh

Hak Cipta:

Format Tersedia

Bab 1 - Asas Kepada Perdagangan

Peta Minda & iThink ASAS KEPADA

Keperluan & Faktor-Faktor Sistem Barter

Kehendak Manusia Pengeluaran

Sama dan tetap Diperlukan

1.2 Maksud Kehendak

Berbeza mengikut Tidak

1.4 Nilai Faedah

Memindahkan Pertukaran milik

Contoh : Gandum Contoh : Pengeluar

Ciri-ciri usahawan Peranan usahawan

Memenuhi keperluan dan

Meningkatkan taraf hidup

Penemuan ciptaan baru

Tidak mudah putus asa

Menjimatkan masa dan

1.7 Sistem Barter

1.1 Keperluan dan Kehendak Manusia

Keperluan Ciri yang Kehendak

Keperluan Penghargaan Keperluan

Keperluan Keselamatan Keperluan

Model Hierarki Keperluan Maslow

Ekstraktif Pembinaan Khidmat

1.3 Faktor-Faktor Pengeluaran

Peranan dan sumbangan usahawan kepada masyarakat dan negara

Arahan : Jawab soalan-soalan yang berikut.

1 Bezakan keperluan dengan kehendak :

2 Lukis Hierarki keperluan Maslow:

3 Terangkan maksud pengeluaran:

5 Bezakan pengeluaran langsung dan pengeluaran tidak langsung

6 Lukis cabang pengeluaran:

7 Kenal pasti 4 jenis faktor pengeluaran dan contoh

9 Bezakan usahawan dengan peniaga:

10 Kenal pasti peranan usahawan ;

11 Kenal pasti jenis pengkhususan:

12 Kesan pengkhususan/ kebaikan pengkhususan/ Mengapakah pengeluaran tidak langsung

13 Kenal pasti kelemahan sistem barter:

1.1 Keperluan dan Kehendak Manusia

1. Antara berikut, pernyataan yang manakah benar tentang keperluan manusia?

2. Hierarki Keperluan Maslow member perhatian kepada pembahagian keperluan manusia

4. Antara yang berikut, kombinasi yang manakah yang berkaitan dengan Q?

5. Antara yang berikut, perkara yang manakah berkaitan dengan keperluan P?

6. Apakah yang menyebabkan Maslow menganggap keperluan manusia berbeza?

7. Pilih pernyataan yang menerangkan kehendak manusia.

11. Setiap proses pengeluaran menghasilkan nilai faedah.

12. Antara berikut, pernyataan yang manakah benar tentang pengeluaran?

16. Pilih perkhidmatan yang merupakan aktiviti pengeluaran

1.3 Faktor-Faktor Pengeluaran

17. Antara yang berikut, yang manakah merupakan faktor pengeluaran?

A. Tanah Tanah hitam yang subur untuk tanam-tanaman

1.4 Pengkhususan dalam Pengeluaran

Soalan 22, 23 dan 24 adalah berdasarkan petikan di bawah.

26. Apakah kelebihan pengkhususan dari aspek penggunaan buruh?

29. Mengapakah pengkhususan antarabangsa wujud?

30. Pilih pernyataan yang benar tentang pengkhususan?

31. Siapakah yang dapat mengamalkan pengkhususan?

A. Pekerjaan dan proses

35.Mengapakah sistem barter tidak dapat diamalkan hari ini?

Arahan : Jawab soalan-soalan yang berikut.

1.1 Keperluan dan Kehendak Manusia

(i) Apakah keperluan tersebut? (1m )

(ii) Jelaskan keperluan di 1a(i) . ( 4m )