APAKAH YANG DIMAKSUDKAN DENGAN KURIKULUM.

BINCANGKAN
PENDAPAT DAN PANDANGAN PAKAR- PAKAR TENTANG KURIKULUM

Mohd Asnawi Satdimin

Md Shufian Awang

Avelyn Siang

Nur Atiqah Basri

Jabatan Kemahiran Hidup

Fakulti Teknik Dan Vokasional

Universiti Pendidikan Sultan Idris

(18 hb Oktober 2010)

 ABSTRAK

Penulisan ini dilakukan bertujuan untuk mengetahui apakah yang

dimaksudkan dengan kurikulum. Definisi kurikulum menurut kementerian

Pendidikan Malaysia (KPM) ialah kurikulum merupakan segala rancangan

pendidikan yang dikendalikan oleh sesebuah sekolah atau institusi pendidikan

untuk mencapai matlamat pendidikan. Ia adalah suatu rancangan yang

meliputi segala ilmu pengetahuan, kemahiran, nilai-nilai dan norma, unsur-

unsur kebudayaan dan kepercayaan masyarakat untuk diperturunkan kepada

ahli-ahlinya. Menurut pandangan Neagley & Evans, 1992; kurikulum

bermaksud semua pengalaman yang dirancang dan dikemukakan oleh pihak

sekolah. Selain itu, terdapat juga perbincangan pendapat dan pandangan

pakar- pakar mengenai kurikulum. Penulisan ini juga telah membincangkan

mengenai definisi kurikulum, pendapat dan pandangan pakar berserta tokoh

atau pengkaji berkaitan kurikulum. Antara lain, kajian ini juga membincangkan

tentang kurikulum secara umum di Malaysia. Terdapat juga perbincangan

secara umum mengenai kurikulum awal kanak- kanak di Malaysia.

PENGENALAN

Kurikulum pendidikan merupakan satu wadah penting dalam menjana anjakan

paradigma dalam diri setiap individu dan ia juga memainkan peranan penting untuk

melahirkan insan deduktif yang dinamik dalam semua aspek kehidupan (Mastura

Badzis, 2008). Secara umumnya, pendidikan selalu dikaitkan dengan proses

pengajaran dan pembelajaran sesuatu kemahiran, penyampaian ilmu dan juga

penerapan nilai. Dalam bentuk yang praktikal, hasil pendidikan seharusnya dapat

melahirkan insan yang mampu mengaplikasi ilmu yang dipelajari dan memanfaatkan

kemahiran yang dimiliki dalam kehidupan seharian.

Dalam konteks kanak-kanak, pendidikan perlu dilihat sebagai satu proses

kognitif yang berterusan berkembang serentak dengan perkembangan individu

seorang kanak-kanak yang mempelajari apa sahaja yang ada di persekitaran.

Dengan adanya ‘ilmu’ atau kemahiran yang diperoleh, ia akan diaplikasikan dalam

konteks persekitaran yang pelbagai samada dalam kehidupan sehariannya di ketika

itu ataupun sebagai persediaan untuk kehidupannya di masa akan datang

(Department of Education and Science, 1990).

DEFINISI KURIKULUM

Definisi kurikulum oleh kementerian Pendidikan Malaysia ialah kurikulum merupakan

segala rancangan pendidikan yang dikendalikan oleh sesebuah sekolah atau institusi

pendidikan untuk mencapai matlamat pendidikan. Ia suatu rancangan yang meliputi

segala ilmu pengetahuan, kemahiran, nilai- nilai dan norma, unsur- unsur

kebudayaan dan kepercayaan masyarakat untuk diperturunkan kepada ahli- ahlinya.

Semua pengalaman yang dirancang dan dikemukakan oleh pihak sekolah (Neagley

& Evans, 1992). Semua pengalaman pembelajaran yang diorganisasikan untuk

pelajar- pelajar pada setiap peringkat dalam institusi pendidikan. (Abdullah Mohd

Noor & Ahmad Jaffin Hassan, 1992 dalam Zaini B. Abdullah, Falsafah dan Kurukulum

Pendidikan). Terdapat juga pendapat daripada beberapa pakar yang menyatakan

bahawa kurikulum sebagai usaha. Usaha menyeluruh yang dirancang oleh pihak

sekolah untuk membimbing murid memperoleh hasil pembelajaran yang telah

ditentukan. (Inlow, 1976). Menyampaikan prinsip dan unsur utama sesuatu usul

pendidikan dalam keadaan yang terbuka kepada penelitian kritis dan boleh

dikemukakan dengan berkesan secara praktik. (Stenhouse, 1975).

Terdapat juga pendapat dari sesetengah pakar yang mendefinisikan kurikulum

sebagai rancangan di peringkat sekolah dan dalam bidang pendidikan. Kurikulum

ialah semua pembelajaran yang dirancang dan dibimbing oleh sekolah. (Kerr, 1968

dalam Zaini B. Abdullah, Falsafah dan Kurikulum Pendidikan). Kurikulum ialah

rancangan yang menyediakan kesempatan pembelajaran bagi memperoleh pelbagai

tujuan menyeluruh dan objektif spesifik yang berkaitan dengannya. Rancangan ini di

bina oleh pusat persekolahan untuk sesuatu populasi murid sekolah. (Saylor &

Alexander, 1974). Selain itu, terdapat juga definisi yang menyatakan bahawa

kurikulum sebagai unsur kebudayaan. Kurikulum ialah pilihan daripada berbagai-

bagai unsur budaya yang terdiri daripada ciri sejagat, nilai am dan aspek khusus

sesuatu budaya. (Burtonwood, 1986).

PENDAPAT DAN PANDANGAN PAKAR, TOKOH ATAU PENGKAJI BERKAITAN

KURIKULUM

Menurut Robert S. Zais (1976), mengusulkan kurikulum sebagai kesatuan yang tidak

dapat dikesan tetapnya. Kesatuan ini terdiri daripada integrasi empat komponen iaitu

tujuan, isi, aktiviti dan penilaian. Tiap-tiap komponen kurikulum berhubungan antara

satu dengan yang lain seperti serpihan teka-teki (puzzle) yang mesti dipadankan

dengan tepat untuk mengeluarkan kurikulum yang tidak dapat dilihat bentuknya.

Model ini secara keseluruhannya menunjukkan bahawa sistem logik dalaman

kurikulum adalah berdasarkan andaian falsafah yang menapis berbagai-bagai unsur

dasar yang lain untuk mempengaruhi kurikulum dan komponennya.

Menurut J.I Goodlad (1966), memberikan pandangan dengan mengusulkan

bahawa perancangan kurikulum dilakukan menerusi proses penilaian dan

pemerolehan yang bersifat rasional. Budaya terdiri daripada pengetahuan melalui

penyelidikan saintifik dan juga kebijaksanaan lazim iaitu ilmu pengatahuan yang

diketahui umum kerana telah diwarisi ataupun diperoleh daripada penyelidikan. Nilai

budaya diperoleh dan dinilai untuk dikemukakan sebagai matlamat pendidikan.

Seterusnya matlamat pendidikan diperoleh dan dinilai untuk dikemukakan sebagai

objektif am pendidikan. Akhirnya objektif am pendidikan diperoleh dan dinilai untuk

dikemukakan sebagai objektif spesifik pendididkan. Bersama-sama dengan objektif

am diadakan kesempatan pembelajaran (KP) dan bersama-sama dengan objektif

spesifik diwujudkan pusat penyusun (PP). Pengetahuan sentiasa berkembang

sehingga perlu diajarkan kepada kumpulan demi kumpulan pelajar. Lantaran itu

kurikulum bergerak dinamik merentasi masa.

Berdasarkan pandangan Saylor dan Alexander (1974), menyatakan bahawa

sistem kurikulum bagi memperoleh murid sebagai input ke dalam kesempatan

pembelajaran yang dibina melalui kurikulum. Kurukulum ialah rancangan tentang

kesempatan pembelajaran untuk mencapai matlamat am pendidikan dan objektif

spesifik yang berkaitan. Rancangan ini dikelaskan menurut bidang. Tiap-tiap bidang

mempunyai rancangan tentang reka bentuk kurikulum, mod instruksi dan proses

penilaian. Rancangan dalan bidang tersebut menduga wujud kemajuan murid yang

dinilai dan dijadikan maklum balas terhadap murid sebagai unsur input, matlamat

dan objektif serta bidang. Matlamat dan objektif dibina berdasarkan data tentang ilmu

pengetahuan, matlamat dan nialai social, permintanan murid dan proses

pembelajaran.

Seterusnya semua ini dipengaruhi oleh pembolehubah luaran, contohnya

keperluan undang-undang. Saylor & Alexander juga menghuraikan satu sistem

kurikulum yang dinamai subsistem perancangan kurikulum. Subsistem ini melibatkan

pengembangan, pengesanan dan penilaian rancangan kurikulum sepenuhnya.

Sistem kurikulum mengeluarkan rancangan kesempatan pembelajaran untuk

mencapai tujuan pendidikan yang dilonggokan menjadi berbagai-bagai bidang.

Beberapa pemboleh ubah luaran kurikulum mempengaruhi pembinaan rancangan

untuk setiap bidang. Subsistem perancangan kurikulum merupakan unsur yqng

mengekalkan, mengembangkan, menilai dan mengesan kurikulum merentasi masa.

Logik dalaman menyeluruh jelas melibatkan urutan proses pengeluaran dengan input

dan output yang terdiri daripada rancangan dan pelajar.

 Manakala menurut Mouritz Johnson (1967), mengusulkan bahawa kurikulum

ialah hasil npembelajaran yang dihasratkan. Secara keseluruhannya model ini

mengukur kefahaman tentang kurikulum tetapi tidak dapat meninggalkan kesan

huraian yang jelas tentang logik dalaman kurikulum. Wheeler (1967), mengusulkan

bahawa carta aliran ialah proses kurikulum, iaitu proses pembinaan dan

perkembangan kurikulum. Menurutnya, proses ini perlu berorientasikan masyarakat,

individu dan aspek warisan budaya yang menjadi tugas sekolah untuk

memancarkannya kepada murid. Perkembangan kurikulum mempunyai lima fasa;

iaitu penilaiann pemerolahan tujuan (1), fasa penilaian pemilihan pengalaman

pembelajaran (2), fasa penilaian pemilihan isi (3), fasa penilaian prinsip dan prosedur

untuk menyusun serta menyepadukan pengalaman (4) dan akhirnya fasa penilaian

(5). Fasa penilaian ini juga sentiasa menyerap fasa lain yang telah disebutkan (1,2,3

dan 4).

Ini kerana perkembangan kurikulum melibatkan pengumpulan dan penilaian

data dan perumusan hipotesis untuk mengadakan eksperimen. Eksperimen ini

bertujuan untuk menguji penentuan yang dilakukan dan memperoleh keputusan

untuk menegaskan apakah penentuan tersebut memadai atau tidak. Oleh sebab

kurikulum dibentuk oleh masyarakat, maka hasilnya perlulah sentiasa sekata

dengan nilai, permintaan dan masalah masyarakat. Secara keseluruhannya, Wheeler

(1967) memetakan berbagai-bagai pembolehubah yang berkait dengan tujuan, isi,

pengalaman dan penilaian serta logik dalaman bagi modelnya juga melibatkan

tindakan, empiris eksperimen. Kurikulum menurut model ini dinilai juga secara

empiris untuk menjadikan hasilnya sekata dengan nilai, pemintaan dan masalah

masyarakat.
 Model Kurilukum Tyler (1949), adalah berdasaskan kepada objektif dan proses.

Di dalam bukunya Basic Principles of Curriculum and Instruction, Tyler member

definisi kurikulum sebagai pelajaran yang dirancang, dikelola dan dilaksanakan oleh

pihak sekolah untuk mencapai matlamat pendidikan yang ditentukan. Mengikut

beliau, objektif pelajaran hendaklah merangkumi dua aspek yang berkaiatan, iaitu:

(a) Perkembangan tingkah laku kendiri pelajar

(b) Isi kandungan mata pelajaran yang beroperasi dengan tingkah laku pelajar.

Tyler berpendapat bahawa dengan adanya pernyataan objektif pelajaran dalam

sesuatu kurikulum guru akan dapat merancang dan pembelajaran berdasarkan

obkektif pelajaran yang dinyatakan dalam kurikulum itu. Maka, Tyler mencadangkan

empat perkara utama yang harus dirangkumi dalam kurikulum sekolah, iaitu:

(a) Perkara dan aktiviti yang harus dilakukan oleh guru.

(b) Topik dan konsep untuk setiap pelajaran hendaklah disenaraikan.
(c) Tingkahlaku bersama dengan objektif perkembangannya hendaklah

dinyatakan dalam setiap topik pelajaran.

(d) Objektif pelajaran hendaklah dinyatakan dalam bentuk objektif eksplisit agar

menjadi panduan guru untuk menghasilkan perubahan tingkah laku pelajar.

Berdasarkan huraian tersebut, Tyler mengusulkan suatu Model Kurikulum yang

mengandungi perkara-perkara berikut:

(a) Matlamat pendidikan yang harus dicapai.

(b) Isi pelajaran yang berdasarkan objektifnya.
(c) Metodologi yang digunakan untuk melaksanakan kurikulum berdasrkan

objektifnya.
(d) Penilaian untuk mengukur keberkesanaan pengajaran dan pembelajaran.

Model kurikulum Taba (1945) adalah berlandaskan kepada Kurilukum Sekolah

Dewey (1896-1904) dan Laporan Jawatankuasa Kajian Kurikulum (1933-1941) di

USA dalam Mok Soon Seng, Kursus PTK(Pengurusan Kurikulum). Di bawah

kurikulum sekolah Dewey, objektif pelajaran ditentukan berdasarkan falsafah

pragmatism yang mengandungi lagik penyelesaian masalah malalui aktiviti inkuiri-

penemuan. Selepas mengkaji Kurilukun Sekolah Dewey, Jawatankuasa Kajian

Kurilukum (1933-1941) USA, menyenaraikan empat kompenen utama berikut

sebagai garis panduan untuk melaksanakan sesuatu kurikulum sekolah:

(a) Pengenalpastian objektif-objektif kurikulum.

(b) Penentuan kaedah dan strategi untuk mencapai objektif-objektif kurikulum.
(c) Organisasi kaedah dan strategi.
(d) Penilaian untuk pencapaian objektif.

Taba bersetuju dengan Dewey bahawa kurikulum sekolah harus ditentukan

berdasarkan logik penyelesaian masalah dan strategi berpusatan pelajar sebagai

objektif- objektif utama. Dengan garis panduan daripada Loporan Jawatankuasa

Kajian Kurikulum, beliau mengusulkan suatu Model Kurikulum yang lebih lengkap

dan mantap seperti berikut:

(a) Diagnosis atas permintaan kurikulum.

(b) Ringkasan objektif-objektif kurikulum.
(c) Pemilihan isi kandungan kurikulum.
(d) Organisasi isi kandungan kurikulum yang dipilih.
(e) Pemilihan pengalaman pembalajaran.
(f) Organisasi pengalaman pembelajaran yang dipilih.
(g) Pengukuran dan penilaian.

Model kurikulum Stenhouse (1975), adalah berlandaskan kepada model

proses dan tidak bermula dengan objektif pengajaran dan pembelajaran sebagai

komponen utama dalam sesuatu kurikulum. Stenhouse bersetuju dengan Peters

(1966) dalam Mok Soon Seng, Kursus PTK (Pengurusan Dan Kurikulum) bahawa

pemilihan isi kandungan kurikulum harus berdasarkan nilai justifikasi. Mengikut

Peters, aktiviti-aktiviti kurikulum seperti Sains, Sejarah dan Kesusasteraan

mengandungi isi kandungan kognitif dan boleh membawa banyak sumbangan

kepada kehidupan.

Sehubungan ini, Stenhouse mengusulkan pembentukan kurikulum

berdasarkan prinsip-prinsip pemilihan isi kandungan dari segi kriteria dan tidak perlu

bergantung kepada objektifnya. Maka, Model Kurikulum Stenhouse merangkumi

aktiviti-aktiviti berikut:

(a) Aktiviti yang membolehkan pelajar-pelajar membuat keputusan dan

refleksinya diri sendiri.

(b) Aktiviti yang memerlukan pelajar-pelajar melibatkan diri mereka secara aktif

dalam situasi pembelajaran.

(c) Aktiviti yang membolehkan pelajar-pelajar menyelesaikan masalah mengikut

kebolehan masing-masing.
(d) Aktiviti yang memerlukan pelajar- pelajar menggunakan pengamatan dan

gaya intelek untuk memerhati situasi dan idea baru serta aplikasi dalam suatu

proses intelek.
(e) Aktiviti yang melibatkan pelajar-pelajar dan guru dalam penanggungan risiko

kejayaan atau kegagalan.

(f) Aktiviti yang melibatkan pelajar-pelajar dalam aplikasi bersama dengan

penguasaan peraturan-peraturan, piawai atau displin.

Model Kurikulum Stenhouse, jika dikaji banyak bergantung kepada kemahiran

guru untuk melaksanakannya dengan berkesan. Ini adalah kerana Stenhouse

menitikberatkan proses pengajaran guru lebih daripada pemilihan isi kandungan

dalam kurikulum. Kerjaya perlaksanaan kurikulum amat bergantung kepada

kemahiran guru yang diperlukan untuk merancang dan melaksanakan aktiviti

pengajaran dan pembelajaran berdasarkan garis panduan aktiviti-aktiviti yang

disenaraikan dalam model kurikulum tersebut. Sehubungan ini, Stenhouse

mencadangkan bahawa guru memainkan peranan sebagai penyelidik dan mengkaji

masalah pendidikan dari semasa ke semasa dengan tujuan mempertingkatkan kualiti

dan kemahiran mereka dalam perancangan serta perlaksanaan aktiviti pengajaran

dan pembelajaran dengan lebih berkesan.

BINCANGKAN KURIKULUM SECARA UMUM DI MALAYSIA

Kurikulum merupakan dokumen bertulis yang melakarkan isi mata pelajaran yang

diajar. Apa sahaja yang diajar di sekolah merupakan kandungan mata pelajaran yang

diajar menerusi pelbagai mata pelajaran, pelbagai pilihan disiplin ilmu pengetahuan,

pelbagai rumusan masalah berkaitan kehidupan seharian, dan pelbagai cara

penyusunan yang lain. Isi pelajaran tetap merupakan teras kurikulum walaupun

disusun dalam pelbagai cara dalam kurikulum sebagai mata pelajaran (Beuchamp

1968 dalam Kamarudin & Siti Hajar 2004).

Merujuk kepada Kementerian Pelajaran Malaysia, kurikulum kebangsaan

merupakan suatu wadah program pendidikan yang melibatkan aktiviti kurikulum dan

kegiatan kokurikulum yang merangkumi semua pengetahuan, kemahiran, norma,

nilai, unsur kebudayaan, dan kepercayaan untuk membantu perkembangan

seseorang murid dengan sepenuhnya dari segi jasmani, rohani, mental, dam emosi

serta untuk menanam dan mempertingkatkan nilai moral yang diingini dan untuk

menyampaikan pengetahuan (Akta Pendidikan 1996, Peraturan-peraturan Kurikulum

Kebangsaan) Pendidikan 1997 Jadi secara amnya kurikulum juga boleh ditaktifkan

sebagai segala rancangan yang dikehendaki oleh sesebuah sekolah ataupun

sesebuah institusi pelajaran bagi memenuhi matlamat pendidikan (Buku Laporan

Jawatankuasa Kabinet,1979, dipetik dari Abdullah Sani, 2005: 144). Oleh sebab itu,

kurikulum itu perlu memenuhi kehendak falsafah, matlamat pendidikan, dan

wawasan negara.
 Di Malaysia, beberapa perubahan baru telah berlaku dalam arena pendidikan.

Berdasarkan syor-syor yang terkandung dalam Laporan Jawatankuasa Kabinet

Mengkaji Perlaksanaan Dasar Pelajaran (1979), Kurikulum Baru Sekolah Rendah

(KBSR) telah dilaksanakan di semua sekolah rendah mulai tahun 1983. Berikutan itu,

Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah (KBSM) turut dilaksanakan di sekolah-

sekolah menengah mulai tahun 1989. Akta Pelajaran (1961), menyatakan pada

peringkat KBSR dan KBSM ada mata pelajaran yang membolehkan pelajar membuat

pilihan yang dikenali sebagai mata pelajaran tambahan yang terdiri daripada bahasa

Cina, Tamil, Arab dan yang terbaru adalah Bahasa Iban. Hal ini penting bagi

memupuk semangat cintakan bahasa ibunda agar ianya tak lekang dek panas dan

tak lapuk dek hujan.

KBSR dan KBSM digubal berasaskan Falsafah Pendidikan Kebangsaan

(FPK). FPK menekankan perkembangan individu secara menyeluruh dan bersepadu

ke arah melahirkan insan yang baik berdasarkan kepercayaan, keyakinan serta

kepatuhan kepada Tuhan. FPK merupakan aspirasi pendidikan negara. Semua

warga pendidikan diharap akan berganding bahu dan berusaha dengan gigih agar

FPK dapat dicapai demi kemakmuran negara kita. Andai semua pihak yang

bertanggungjawab memainkan peranan masing-masing FPK sudah pasti memberi

kesan yang positif. Bagi melihat kesan FPK yang ketara, kita mungkin perlu

menunggu masa satu atau dua generasi kehidupan.

Reka bentuk kurikulum di Malaysia bermula dengan Laporan Razak (1956)

yang mencari jalan untuk memansuhkan perbezaan dalam kurikulum sekolah-

sekolah Melayu, Cina, Tamil, dan Inggeris sambil mengekalkan bahasa pengantar

masing-masing. Jawatankuasa Sukatan Pelajaran ditubuhkan pada tahun 1956

untuk merumuskan sukatan pelajaran yang sesuai dan juga untuk mengesyorkan

jumlah masa pelajaran bagi setiap mata pelajaran. Jawatankuasa Kabinet

ditubuhkan pada tahun 1974 untuk mengkaji pelaksanaan dasar pendidikan dan juga

menyentuh tentang aspek kurikulum bagi memastikan bahawa ia memenuhi tuntutan

bagi keperluan tenaga rakyat dalam pembinaan ekonomi, sambil memenuhi tuntutan

untuk melahirkan masyarakat bersepadu dan berdisiplin selaras dengan pembinaan

sifat-sifat kemanusiaan (Mohd Daud, 1994 halaman 100).

Kurikulum di Malaysia juga dapat dibahagikan kepada dua reka bentuk

kurikulum iaitu reka bentuk kurikulum yang berasaskan standard dan kurikulum

berbentuk modular. Kurikulum yang berbentuk standard adalah berasaskan standard

kandungan dan standard pembelajaran yang perlu dicapai oleh murid. Manakala

kurikulum yang berbentuk modular mengandungi kandungan yang telah diorganisasi

dan disampaikan dalam bentuk bahagian atau unit dan bahagian unit inilah yang

dinamakan modul. (Kementerian Pelajaran Malaysia 2009).

Oleh yang demikian, Kurikulum Kebangsaan di Malaysia berasaskan kedua-

dua rekabentuk kurikulum tersebut. Tujuan utama penetapan standard dalam

Kurikulum Kebangsaan adalah untuk ekuiti dan kualiti. Peluang pendidikan yang

sama akan diberikan kepada semua murid untuk tujuan ekuiti bagi penetapan

standard pendidikan. Kualiti pula membawa maksud bahawa semua murid perlu

diberi pendidikan yang berkualiti. Standard kandungan merupakan pernyataan

spesifik tentang perkara yang murid perlu ketahui dan boleh dilakukan dalam suatu

tempoh persekolahan yang merangkumi aspek pengetahuan, kemahiran dan nilai.

Manakala aspek pembelajaran pula adalah merupakan satu penetapan kriteria atau

indikator pencapaian dalam bentuk objektif tingkahlaku (behavioural) untuk

memastikan pencapaian setiap standard kandungan (Kementerian Pelajaran

Malaysia 2009). Manakala kurikulum yang berbentuk modul mengandungi dua jenis

modul iaitu Modul Asas dan Modul Bertema. Modul Asas pula terdiri daripada

Komponen Bahasa (Bahasa Malaysia, Bahasa Inggeris, Bahasa Cina dan Bahasa

Tamil) Pendidikan Islam, Pendidikan Moral, Permainan Luar dan Matematik. Modul

Bertema pula merupakan modul bersepadu yang mengandungi unsur-unsur dalam

keenam-enam tunjang dan unsur kreatif, kritis dan inovatif. Modul Bertema ini juga

dibina dengan menggunakan isu kehidupan seharian kanak-kanak (Kementerian

Pelajaran Malaysia 2009).

Kurikulum di Malaysia sentiasa mengalami perubahan dan perkembangan

bagi membina dan meningkatkan kualiti kurikulum dalam sistem pendidikan negara.

Kurikulum sentiasa digubal bagi membentuk kurikulum yang sesuai selaras dengan

pembangunan negara. Di samping itu, penggubalan kurikulum di lakukan bagi

menyeragamkan kurikulum yang di gunakan dalam sistem pendidikan. Hal ini

berlaku apabila masyarakat mulai sedar tentang kepentingan sistem pendidikan

masyarakat dan negara. Kurikulum digubal agar bersesuaian dengan tahap

perkembangan indidvidu supaya dapat merangsang pemikiran, membina sikap

positif, meningkatkan kecerdasan dan kesihatan ke arah penyuburan optimum.

Kurikulum di Malaysia berlandaskan prinsip Rukun Negara dan Falsafah Pendidikan

Kebangsaan sebagai pendokong matlamat dan wawasan negara. Perancangan dan

penggubalan kurikulum ini mengambil kira pandangan dan falsafah serta teori

pendidikan serta cara pembelajaran terkini seperti teori pelbagai kecerdasan, teori

kecerdasan emosi dan konsep e-pembelajaran (Pusat Perkembangan Kurikulum

2003).

Kurikulum di Malaysia adalah bersepadu dan terancang melalui Amalan

Bersesuaian Dengan Perkembangan Kanak-Kanak (ABP). ABP ialah satu

pendekatan yang menekankan kepada penggunaan kaedah pengajaran dan

pembelajaran yang bersesuaian dengan umur, perkembangan diri, kebolehan, bakat

serta minat murid. Kurikulum ini berfokus kepada hasil pembelajaran iaitu memberi

penekanan kepada apa yang murid perlu faham, tahu dan buat serta amalkan.

Kurikulum standard kebangsaan merupakan kurikulum yang terbaru digubal

dengan memberi penekanan kepada standard kandungan dan standard

pembelajaran yang patut diketahui dan boleh dilakukan oleh kanak-kanak yang

berumur empat hingga enam tahun. Kurikulum ini berfokuskan kepada proses

pengajaran dan pembelajaran yang berpusatkan pelajar, menekankan kepada inkuri

penemuan dan menggunakan pendekatan pengajaran dan pembelajaran persepadu,

bertema, belajar melalui bermain, pembelajaran kontekstual dan pembelajaran

berasaskan projek (Bahagian Pembangunan Kurikulum 2009).

BINCANGKAN SECARA UMUM KURIKULUM AWAL KANAK- KANAK YANG

TERDAPAT DI MALAYSIA

Perkembangan optimum dan seimbang kanak-kanak bermula daripada kurikulum

yang menarik dan dikendalikan dalam suasana yang riang dan gembira. Belajar

sambil bermain dikukuhkan dengan suasana yang merangsang pembelajaran

melalui penerokaan dan perbincangan bersama orang dewasa yang

berpengetahuan, kanak-kanak dapat mencapai perkembangan yang optimum.

Pembangunan kurikulum yang komprehensif bagi perkembangan awal kanak-kanak

secara menyeluruh adalah sangat penting kerana ia dapat meneruskan

kesinambungan dalam pedagogi pengasuhan dan pendidikan awal kanak-kanak

yang merangkumi umur dari lahir sehingga selesai persekolahan. Ia merangkumi

semua bidang yang kritikal dan penting untuk pembangunan kanak-kanak

termasuklah pembangunan untuk kesejahteraan fizikal dan pergerakan motor,

pembangunan sosial dan emosi yang meliputi penggunaan pelbagai pendekatan

untuk pembangunan pembelajaran dan bahasa.

Perkembangan pesat pendidikan prasekolah di Malaysia bermula pada tahun

1970-an yang pada ketika itu lebih dikenali dengan kindergarten atau tadika yang

dilaksanakan secara lebih teratur dari tahun-tahun sebelumnya yang pada ketika itu

hanya diceburi oleh agensi-agensi kerajaan seperti KEMAS, NGO's clan pihak

swasta. Pada tahun 2003, Surat Pekeliling Ikhtisas: Bil: 15/2002, Kementerian

Pelajaran Malaysia menetapkan bahawa Kurikulum Prasekolah Kebangsaan

hendaklah digunakan oleh semua tadika kerajaan, bantuan kerajaan, NGO's dan

swasta mulai 1 Januari 2003 (Laman Sesawang Prasekolah Baling Sik, 2009).

Pendidikan awal kanak-kanak (PAKK) di Malaysia telah menjadi satu industri

yang bercambah dengan pesatnya sejak kebelakangan ini namun inisiatif

Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM) untuk menginstitusikan PAKK hanya bermula

di sekitar tahun 1990-an melalui beberapa peraturan dalam Akta Pendidikan 1996.

Inisiatif terkini KPM adalah membangunkan panduan Kurikulum Prasekolah

Kebangsaan (KPK) pada tahun 2003 yang kemudiannya dikemas kinikan pada tahun

2010 untuk menghasilkan Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan (KSPK).

Pembaharuan dalam kurikulum prasekolah kebangsaan ini diadakan bagi menangani

masalah yang dihadapi oleh para pendidik dalam menterjemahkan teori ke dalam

dunia praktikal (Farida Yunus & Hasnah Toran, 2010).

 Garis Panduan Kurikulum Prasekolah merupakan salah satu kurikulum yang

terdapat di Malaysia yang telah digubal buat pertama kali semasa projek imbuhan

dijalankan pada tahun 1973 hingga 1983. Sempena dengan perlaksanaan program

pendidikan prasekolah ‘annex’ iaitu penubuhan tadika di sekolah rendah seluruh

negara maka garis panduan yang sedia ada pada masa itu disemak semula

mengikut perkembangan semasa dan keperluan agensi yang menjalankan

pendidikan prasekolah. Garis panduan itu telah diterbitkan pada tahun 1993. Akta

Pendidikan 1996 telah menaikkan martabat pendidikan prasekolah dengan

memasukkan pendidikan prasekolah ke dalam Sistem Pendidikan Kebangsaan.

Sehubungan dengan itu satu garis panduan kurikulum prasekolah yang juga

dipanggil kurikulum prasekolah telah diterbitkan pada tahun 1998 dan

dikuatkuasakan penggunaannya mulai 1 Januari 1999 untuk semua tadika di negara

ini. Hal ini, bertujuan untuk menyuburkan potensi murid dalam semua aspek

perkembangan, menguasai kemahiran asas dan memupuk sikap positif sebagai

persediaan masuk ke sekolah rendah (Garis Panduan Pendidikan Prasekolah di

Malaysia 1993). Komponen kurikulum prasekolah berdasarkan garis panduan ini

ialah komponen bahasa dan komunikasi, komponen perkembangan kognitif,

komponen kerohanian dan moral, komponen perkembangan sosioekonomi,

komponen perkembangan fizikal, serta komponen kreativiti dan estetika (IPGM

Kampus Dato’ Razali Ismail, 2009).

Kurikulum PERMATA juga merupakan kurikulum yang digunapakai dalam

rujukan pengajaran di prasekolah yang telah dibentuk oleh pakar-pakar pendidikan

awal kanak-kanak dari kalangan pensyarah-pensyarah universiti. Ia dibentuk bagi

memberi panduan kepada pendidik-pendidik mengenai pengurusan taska atau Pusat

Anak Permata Negara (PAPN) mengenai pedagogi pendidikan dan asuhan kanak-
kanak yang terbaik bagi meningkatkan kecemerlangan potensi kanak-kanak.

Kurikulum ini mencakupi aspek-aspek kaedah berinteraksi dengan kanak-kanak

yang boleh memberikan pengalaman pembelajaran yang maksimum, kaedah

pegasuhan secara holistik, di samping panduan merancang aktiviti untuk menaksir

perkembangan kanak-kanak, merefleks dan mengadakan kerjasama pintar dengan

ibubapa dan ahli keluarga serta masyarakat (Aminah Ayob et al. 2008).

Kurikulum PERMATA berbeza kerana ianya memberi penekanan kepada

pembangunan kanak-kanak secara holistik dalam aspek kemahiran kognitif, sosio-

emosi, komunikasi dan fizikal. Antara ciri-ciri penting dalam kurikulum PERMATA

ialah skop kurikulum PERMATA meliputi perkembangan sosio emosi, sahsiah dan

kerohanian, perkembangan bahasa, komunikasi dan literasi awal, perkembangan

pra-matematik dan pemikiran logik, perkembangan deria dan pemahaman dunia,

perkembangan fizikal dan kemahiran mengurus diri, serta aspek asuhan meliputi

keselamatan, pemakanan seimbang, penjagaan dan amalan asuhan (PERMATA

Negara, 2010).

Pada masa sekarang, Kurikulum standard prasekolah kebangsaan

merupakan kurikulum yang terbaru digubal dengan memberi penekanan kepada

standard kandungan dan standard pembelajaran yang patut diketahui dan boleh

dilakukan oleh kanak-kanak yang berumur empat hingga enam tahun. Kurikulum ini

berfokuskan kepada proses pengajaran dan pembelajaran yang berpusatkan kanak-

kanak, menekankan kepada inkuri penemuan dan menggunakan pendekatan

pengajaran dan pembelajaran bersepadu, bertema, belajar melalui bermain,

pembelajaran kontekstual dan pembelajaran berasaskan projek. Antara bentuk

kurikulum standard prasekolah kebangsaan adalah meliputi komunikasi, kerohanian,

sikap dan nilai, kemanusiaan, ketrampilan diri, fizikal dan estetika, serta lestari dan

sains teknologi (Bahagian Pembangunan Kurikulum 2009).

Kurikulum kebangsaan adalah berasaskan kepada Kursus Asas Asuhan

Kanak-Kanak (KAAK) dan kurikulum PERMATA. Kurikulum PERMATA mengandungi

garis panduan kepada pendidik-pendidik dan pihak yang menguruskan Taska atau

Pusat Anak Permata Negara (PAPN) bagi kanak-kanak yang berumur di bawah 4

tahun mengenai pedagogi pendidikan dan asuhan kanak-kanak yang terbaik bagi

meningkatkan kecemerlangan potensi kanak-kanak. Kurikulum ini mencakupi aspek-

aspek kaedah berinteraksi dengan kanak-kanak yang boleh memberikan

pengalaman pembelajaran yang maksimum, kaedah pengasuhan secara holistik,

panduan merancang aktiviti untuk mentaksir perkembangan kanak-kanak, merefleks

dan mengadakan kerjasama pintar dengan ibu bapa dan ahli keluarga serta

masyarakat. Selain itu, kurikulum ini berkonsepkan permainan, penerokaan, berfokus

dan terancang sesuai dengan umur kanak-kanak tersebut.

Kementerian Pelajaran Malaysia telah mengorak langkah awal dalam bidang

pendidikan awal kanak-kanak pada tahun 1970 dengan memulakan projek rintis

sebanyak 13 buah kelas di bawah biayaan Yayasan Bernard Van Leer. Kementerian

Pelajaran Malaysia mula melaksanakan program pendidikan awal kanak-kanak yang

lebih dikenali sebagai pendidikan prasekolah "annex" 1992, berdasarkan mesyuarat

Jemaah Menteri 18 Disember 1991 bersetuju mewujudkan sebanyak 1,131 buah

kelas prasekolah. Bagi melaksanakan keputusan tersebut, Kementerian Pelajaran

Malaysia telah mengorak langkah awal bermula pada tahun 2000 dalam menggubal

kurikulum prasekolah yang dikenali sebagai Kurikulum Prasekolah Kebangsaan.

Satu program rintis telah dilaksanakan di 100 buah sekolah di seluruh negara pada
tahun 2002 bagi memastikan keberkesanan kurikulum tersebut (Laman Sesawang

Prasekolah BalingSik, 2009).

Semenjak dilancarkan Bidang Keberhasilan Utama Nasional (NKRA)

Pendidikan, bermula pada Januari2010, daripada 1353 yang dirancang untuk

beroperasi pada tahun 2010, sebanyak 987 buah telahpun beroperasi mengikut

pecahan.

Kurikulum PERMATA dirujuk daripada model Pen Green tetapi telah

diperkayakan dengan ciri kebudayaan Malaysia. Kurikulum PERMATA mempunyai

enam bidang pembelajaran iaitu perkembangan emosi, rohani dan social;

perkembangan bahasa, komunikasi dan literasi awal; perkembangan pra matematik

dan pemikiran logik; perkembangan deria dan pemahaman dunia persekitaran;

perkembangan fizikal, koordinasi motor dan pengurusan diri; dan perkembangan

daya kreativiti dan estetika.

Kurikulum Prasekolah Kebangsaan pula digubal sebagai usaha untuk

menyelaras dan meningkatkan kualiti pendidikan prasekolah bagi kanak-kanak yang

berumur 5-6 tahun. Ianya menjadi satu dokumen rujukan standard kepada semua

pengusaha tadika seperti yang terdapat dalam pindaan Akta Pendidikan 1996

(Pendidikan Prasekolah). Kurikulum Prasekolah Kebangsaan merangkumi aspek-

aspek yang diperlukan dalam perkembangan kanak-kanak yang universal iaitu

perkembangan bahasa dan komunikasi, perkembangan kognitif, kerohanian dan

moral, sosioemosi, fizikal serta kreativiti dan estetika. Kurikulum Prasekolah

Kebangsaan memberi penekanan kepada komponen Bahasa dan Komunikasi

sebagai usaha untuk meningkatkan literasi murid dalam bahasa, kemahiran

berinteraksi dan komunikasi serta membina keyakinan murid menghadapi pelbagai

cabaran dalam era globalisasi dunia.

KESIMPULAN

Kehendak-kehendak kurikulum sekolah perlu dilaksanakan di semua sekolah.

Jawatankuasa kurikulum sekolah adalah sebuah jawatankuasa professional yang

penting bagi melaksanakan pencapaian matlamat kurikulum di sekolah supaya

selaras dengan falsafah dan matlamat pendidikan negara iaitu melahirkan insan

yang seimbang dan kehendak-kehendak kurikulum kebangsaan tidak dapat

dilaksanakan dengan sepenuhnya dan menyeluruh kerana terdapat beberapa

kekangan yang masih menjadi penghalang utama kepada perlaksanaan ini.

Memandangkan bukan sahaja penglibatan guru, pihak NGO, atau pihak yang

tertentu malah penglibatan ibu bapa dianggap memang signifikan dalam proses
pendidikan kanak-kanak, maka Kementerian Pelajaran Malaysia sebagai pihak yang

bertanggungjawab perlu memasukkan elemen sesuai yang boleh memberi skop

yang lebih meluas untuk keberkesanan proses pembelajaran kanak-kanak di

prasekolah. Oleh itu, kerjasama pelbagai pihak amat diperlukan bagi mengatasi

kekangan-kekangan yang timbul. harmonis dari segi intelek, rohani, jasmani, dan

emosi. Perkara ini perlu diberi perhatian yang sewajarnya memandangkan trend

yang wujud dan banyak isu yang sentiasa menjadi bualan dalam sistem pendidikan

prasekolah di Malaysia.

BIBLIOGRAFI

Akta Pendidikan 1996 (Akta 550) dan Peraturan- peraturan Terpilih. International Law

Book Services, 2001( ms 1-98 dan 129- 1440).

Akta pelajaran (1961), Diperolehi pada 28 ogos 2010 daripada

http://www.scribd.com/doc/18935544/Penyata-Razak

Aminah Ayob, Mastura Badzis, Rohani Abdullah, Azizah Lebai Nordin dan Mahani

Razali (2008), Kurikulum Permata. Tanjong Malim: Penerbit Universiti

Pendidikan Sultan Idris.

Bahagian Pembangunan Kurikulum 2009: Kurikulum Standard Prasekolah

Kebangsaan. Kementerian Pelajaran Malaysia. Kuala Lumpur.

Bidang Keberhasilan Utama Nasional (NKRA) Pendidikan (2010). Diperolehi pada 28

0gos 2010 daripada http://skguarchempedak.com/v2/wpcontent/uploads/

downloads/2010/07/1275279590.pdf

Burtonwood, N. (1986). The Culture Concept in Educational Studies. Wisdor: NFER-

Nelson

Department of Education and Sciences (DES) (1990), Starting with Quality, London,

HMSO.

Farida Yunus & Hasnah Toran (2010), Kajian Awal Adaptasi Silang Budaya Ke Atas

Instrumen Penaksiran Autentik Untuk Kanak-kanak Berumur 3 Hingga 6

Tahun. Diperolehi pada 28 ogos 2010 daripada

http://pkukmweb.ukm.my/~fpendidikan/siswazah/prosiding/jilid

%202%202010/bil%207%20kajian%20adaptasi.pdf

Garis Panduan Pendidikan Prasekolah di Malaysia (1996), Diperolehi pada 3 ogos

2010 daripada http://ipgmkdriprasekolah.blogspot.com

Goodlad, J.I. (1966). The Development of a Conceptual System for Dealing with
Problems of Curriculum and Instruction. Los Angeles: University of Califoenia
Institute for Development and Educational Activities.
Inlow, G.M (1966). The Emergent In Curriculum. New York: Wiley

IPGM Kampus Dato’ Razali Ismail. 2009. Pendidikan Prasekolah Di Malaysia,

http://ipgmkdriprasekolah.blogspot.com/2009_06_01_archive.html pada 28

Ogos 2010
Johnson, M. (1967). “ Definitions and Models in Curriculum Theory”. Educational

Theory, 17, hlm. 127-140.

Kamarudin Hj. Husin & Siti Hajar Abd Aziz. (2004). Pedagogi Asas Pendidikan.

Kuala Lumpur : Karyazano Enterprise

Kementerian Pelajaran Malaysia (2009). Reka Bentuk Kurikulum . Pusat

Perkembangan Kurikulum, Kementerian Pelajaran Malaysia (2009)

Laman Sesawang Prasekolah BalingSik. 2009. Pengurusan Kurikulum. Diperolehi

pada 28 ogos 2010 daripada http://saabd.net/pra/news.php

Laporan Jawatankuasa Kabinet. (1979). Mengkaji Pelaksanaan Dasar, Kuala

Lumpur: Kementerian Pelajaran Malaysia.

Mastura Bazdis (2008), Pendidikan Anak-anak di Peringkat Awal Umur Berasaskan

Binaan Kurikulum yang Integratif. Jurnal Pusat Penyelidikan Perkembangan

Kanak-kanak Negara (NCDRC). Universiti Pendidikan Sultan Idris. Malaysia.

Diperolehi pada 24 ogos 2010 dari http://www.mindamadani.my/content/view/186/2/

Mohd Daud Hamzah (1994). Reka Bentuk Kurikulum Sekolah, Kuala Lumpur: Dewan

Bahasa dan Pustaka, Kementerian Pendidikan Malaysia.

Mok Soon Seng (2007), Kursus PTK (Pengurusan Kurikulum). Multimedia ES

Resources Sdn Bhd: Kuala Lumpur.

Neagley, R.L Dan N.D. Evans. (1967). Handbook For Effective Curicculum

Development. Englewood Cliffs: Prentice Hall.

PERMATA Negara. 2010. Kurikulum Permata. Diperolehi pada 28 0gos 2010

daripada http://www.permata.jpm.my/kurikulum.asp
Pusat Perkembangan Kurikulum. (2003). Kurikulum Prasekolah Kebangsaan. Kuala

Lumpur : Kementerian Pendidikan Malaysia.

Saylor, J.G dan W.M. Alexander (1974). Planning Curriculum for Schools. New York:

Holt.

S. Howard Nicholls dan Audrey Nicholls, (1987). Perkembangan Kurikulum: Satu

Panduan Praktis (Terjemahan), Kuala Lumpur: Dewan Budaya dan Pustaka.

Stenhouse, L. (1975). An Introduction to Curriculum Research and Development.

London: Heinemannn.
Taba, H. (1945). “ General Techniques of Curriculum Planning” dlm. R.W. Tyler (ed.)

American Education in the Postwar Period; Fourty-fourth Year Book of the

National Society for the Study of Education, pt. 1. Chicago. University of

Chicago.
Tyler, E.B.(1949). Basic Principles of Curriculum and Instrusction. Chicago: University

Of Chicago.
Wheeler, D.K. (1967). Curriculum Process. London: University of London.
Zaini B. Abdullah (2002). Falsafah Dan Kurikulum Pendidikan: Petaling Jaya:

Prentice Hall.
Zais, R.S. (1976). Curriculum: Principles and Foundations. New York: Thomas

Crowell.