Jawab.
1
1. cos 𝑥 = 2
cos 𝑥 = cos 60°
𝑥 = 60° + 𝑘. 360° atau 𝑥 = −60° + 𝑘. 360°
(i) 𝑥 = 60° + 𝑘. 360° (ii) 𝑥 = −60° + 𝑘. 360
𝑘 = 0 → 𝑥 = 60° 𝑘 = 0 → 𝑥 = −60°
𝑘 = 1 → 𝑥 = 420° (tidak memenuhi) 𝑘 = 1 → 𝑥 = 120°
𝑘 = 2 → 𝑥 = 300°
𝑘 = 3 → 𝑥 = 660° (tidak memenuhi)
2. tan 𝑥 = −1
tan 𝑥 = − tan 45°
tan 𝑥 = tan(−45°)
𝑥 = −45° + 𝑘. 180°
𝑘 = 0 → 𝑥 = −45° (tidak memenuhi)
𝑘 = 1 → 𝑥 = 135°
𝑘 = 2 → 𝑥 = 315°
𝑘 = 3 → 𝑥 = 495° (tidak memenuhi)
Jadi, himpunan penyelesaian {135°, 315°}
1
3. sin(𝑥 − 15°) = − 2 √3
sin(𝑥 − 15°) = −sin 60°
sin(𝑥 − 15°) = sin(−60°)
(𝑥 − 15°) = −60° + 𝑘. 360° atau (𝑥 − 15°) = (180° + 60°) + 𝑘. 360°
𝑥 = −45° + 𝑘. 360° atau 𝑥 = 255 + 𝑘. 360°
𝑥 = −45° + 𝑘. 360° 𝑥 = 255 + 𝑘. 360°
𝑘 = 0 → 𝑥 = −45° (tidak memenuhi) 𝑘 = 0 → 𝑥 = 255°
𝑘 = 1 → 𝑥 = 315° 𝑘 = 1 → 𝑥 = 615° (tidak memenuhi)
𝑘 = 2 → 𝑥 = 675° (tidak memenuhi)
a. 3 sin 𝑥 − √3 = sin 𝑥
b. tan 𝑥 + 12 = 2 tan 𝑥 + 11
c. 3 csc 𝑥 + 5 = csc 𝑥 + 9
Jawab.
a. 3 sin 𝑥 − √3 = sin 𝑥
⇔ 3 sin 𝑥 − sin 𝑥 = √3
⇔ 2 sin 𝑥 = √3
√3
⇔ sin 𝑥 =
2
𝜋
sin 𝑥 benilai positif di kuadran I dan kuadran II. Nilai 𝑥 di kuadran I yaitu 𝑥 = 3 , sedangkan
𝜋 2𝜋
di kuadran II yaitu 𝑥 = 𝜋 − 3 = 3
𝜋 2𝜋
Jadi, himpunan penyelesaian {3 , 3 }
b. tan 𝑥 + 12 = 2 tan 𝑥 + 11
⇔ 2 tan 𝑥 − tan 𝑥 = 12 − 11
⇔ tan 𝑥 = 1
𝜋
tan 𝑥 bernilai positif di kuadran I dan kuadran III. Nilai 𝑥 di kuadran I yaitu 𝑥 = 4 ,
𝜋 5𝜋
sedangkan di kuadran III yaitu 𝑥 = 𝜋 + =
4 4
𝜋 5𝜋
Jadi, himpunan penyelesaian { , }
4 4
c. 3 csc 𝑥 + 5 = csc 𝑥 + 9
⇔ 3 csc 𝑥 − csc 𝑥 = 9 − 5
⇔ 2 csc 𝑥 = 4
⇔ csc 𝑥 = 2
1
⇔ =2
sin 𝑥
1
⇔ sin 𝑥 =
2
𝜋
sin 𝑥 bernilai positif di kuadran I dan kuadran II. Nilai 𝑥 di kuadran I yaitu 𝑥 = 6 , sedangkan
𝜋 5𝜋
di kuadran II yaitu 𝑥 = 𝜋 − 6 = 6
𝜋 5𝜋
Jadi, himpunan penyelesaian {6 , 6 }