Anda di halaman 1dari 5

Sang Lanjana


Sedek dina anu, nuju anake rame megae di carik, ada ane mara nenggala, nglampit,
muah ada suba mamula. Ditu liu kedise mapunduh-punduh ngalih amah. Sedeng itepa kedise
cerik-cerik ngalih amah, saget ada kedis gede pesan teka uli delod pasih. Bulunne samah,
kampidne lumbang, matanne gede, tur galak pesan, madan Sang Muun.
Ditu ia bareng ngalih amah. Kedise ane cerik-cerik nyeh pesan, nepukin kedise ane
gede tur galak ento. Tusing ada ane bani paek baan takutne.
Kacerita jani ada kedis cerik ngindang ba duur, madan Sang Lanjana. Ia sliak-sliuk
makeber di duur carike. Jengah pesan ia nepukin ada kedis gede, bareng ngalih amah sig
tongos kedise cerik-cerik. Solahne jele pesan teken kedise lenan, sabilang ada ane paek nagih
cotota.
Ditu Sang Lanjana age metakon, “Ih, ne te jerone uli dije? Tumben tepukin tiang dini,
bareng ngalih amah. Buina jerone kaliwat sombong pesan.” Mare ningeh ada kedis cerik ane
mamunyi keto, pedih Sang Muun tur mesaut banggras, “Ah, iba kedis cerik, mapi-mapi tuara
nawang. Ne suba ane madan Sang Muun. Ratun kedise uli delod pasih. Degag tingkah ibane
mesuang peta teken kai.”
Suba kone keto, masaut Sang Lanjana, “Tui iba dadi ratu, kai tuara megusti teken iba.
Buina kai tonden taen merasa kalah. Jet ja iba gede, tuara ja gedenan apa tain ibane teken tain
kaine. Yadin iba makampid lumbang, kai tusing takut. Yen prade lakar mapetuk mategeh-
tegehan makeber.”
Baan ningeh munyine Sang Lanjana keto, jengah gati Sang Muun lantas ia ngomong,
“Beh degag pesan iba mesuang peta. Iba soroh kedis kapecit, nagih ngalahang kai. Ukudan
ibane tuah amun tain kaine dogen. Nah apang kai nawang, tegarang iba meju jani. Amuncen
geden tain ibane!”
Mare keto, Sang Lanjana laut kirig-kirig tumuli makecos di duur tain kebone,
sambilange ngomong, “Ih, iba Sang Muun. Ne dong iwasin tain kaine!” Sang Muun bengong
ngiwasin tainne Sang Lanjana, tur merasa teken dewek kalahang kedis cenik.
Sasubanne keto ngomong Sang Muun brangti, “Nah, saja kai kalah, dening gedenan
tain ibane. Ane jani jalan mategeh-tegehan makeber!” Keto abetne Sang Muun, laut nimbal
Sang Lanjana, “Jalan! Mai tutug kai!”
Laut ngamaluin Sang Lanjana makeber. Sang Muun sahasa ngetut pakeberne Sang
Lanjana. Di subane paek, encol Sang Lanjana mencegan di tendas Sang Muune, sambilange
nyohcoh tendasne. Sang Muun tuara ajin teken solahne Sang Lanjana keto. Buina tuara
merasa tendasne tinggahina baan Sang Lanjana, mapan Sang Lanjana madewek kedis cerik.
Gelisang satua, suba tegeh pakeberne Sang Muun. Laut ia makaukan, “Sang Lanjana,
Sang Lanjana!” “Uuuh,” keto pasautne Sang Lanjana. Dingeha sawat pesan ba duur teken
Sang Muun. Dening karasa Sang Lanjana nu ba duuran, laut Sang Muun ngietang makeber
negehang. Ditu buin ia makaukan, “Sang Lanjana, Sang Lanjana!” “Uuuh,” keto buin
pasautne Sang Lanjana. Sambilanga nyohcoh tendasne Sang Muun. Dening dingeha munyin
Sang Lanjana nu masi ba duuran, dadi buin Sang Muun makeber negehang. Dewekne
suba marasa kenyel pesan, buin tendasne marasa suba ngaap tur sakit.
Dening keto, ngomong jani Sang Muun, “Ih, Sang Lanjana, awake jani suba ngaku
kalah. Tusing sida baan kai nutug cai, jalan suba jani tuun!” Sang Muun laut ngencolang
masliuk nuunang. Sang Lanjana ngincegang nyohcoh tendasne Sang Muun. Kanti
maklumpasan kulit kaun tendasne.
Di subane teked beten, Sang Lanjana laut ngenggalang makecog masangkliban di
bête. Sang Muun sakit nandang tatu di tendasne. Kasuen-suen Sang Muun mati baan naanang
sakit. Keto upah anake demen ngrusuhin anak cerikan, tur banggi muah sombong teken anak
len.
Umah
(IDK Raka Kusuma)

Pak Guru Gusti Sukadana ngranjing ka tengah kelasé. Murid-muridé ngaturang


panganjali.
“Alit-alité sareng sami,” Pak Guru Gusti Sukadana mabaos, di subané ngenahang tas duur
méjané, ”medalang buku gambaré. Gambar umah, jero, puri, utawi grian duéné suang-suang.
Sampunang uyut. Bapak ten nongosin alit-alité.”
“Jagi kija, Pak?” Nyoman Antara nyelag aji patakon.
“Bapak ten kija-kija. Dinané mangkin guru-guruné jagi rapat. Ngrapatang indik ujian sané
jagi rauh.”
Sapatilar Pak Guru Gusti Sukadana, sajaba Gedé Wiradana, murid-murid kelas limané
garjita gati ngambar. Ada masambilan suar-suir. Ada masambilan gendang-gending.
Limolas menit suba liwat. Gedé Wiradana nu natakin jagut nlektekang buku gambar
ané makebat duur mejanné. Limanné ngamel potlot. Tekek. Nanging sing sida ngorékang.
“Wiréh i déwék sing ngelah umah, kénkénang abeté ngambar?” Uli mara lakar ngawitin
ngambar ada pang duang dasa ia ngraos di keneh buka kéto. Sing aséna paliatné nrawang
sawang. Sing aséna masi marawat di kenehné unduk ané ngranaang ia kanti sing ngelah
umah.
Pecakné ia sugih. Umahné linggah tur melah gati. Mobil ané celap-celep sig umahné,
tur ané tumpangina nyabran masekolah liunné tetelu. Mobilé ento makejang gelah bapanné.
Sakéwala lacur. Uli sekat ia ngenjek kelas dua SD bapanné mamotoh. Sakancan plalian,
sakancan togél ubera. Ané pinih nyakitin kenehné, bapanné bebotoh luh. Yén pang kuda
kadén suba bapanné ngantén-palas. Sagét ajak anak uli Badung. Sagét ajak anak uli Tabanan.
Sagét ajak anak uli Jember. Sagét ajak anak uli Sasak. Cutet, ajak anak uli ideh-ideh. Kondén
buin ngelah mitra dini-ditu.
Mirib sing sida naanang sakit ati, atiban ané liwat, méménné nuturin bapanné apang
suud ja ngantén-palas, mamitra miwah mamotoh. Dugasé ento Gedé Wiradana sedek di
pasaréanné. Gelem. Bapanné brangti tuturina baan méménné. Mabukti, dingeha bapanné
matbat méménné aji munyi sing dadi dingehang baan koping. Suud matbat, memenné
tundunga apang magedi jani ja. Méménné macelep ka kamar tongosné Gedé Wiradana masar
matamped-tamped.
“Mémé lakar kija?” Gedé Wiradana matakon.
“Mémé lakar magedi,” méménné masaut sambilanga ngeling.
“Tiang milu Mé.”
Méménné sing masaut.
Naanang gelem Gedé Wiradana majalan nututin méménné. Naanang gelem ia negak
di samping méménné di tengah bisé ané lakar luas ka Batubulan. Gedé Wiradana sing bani
matakon, ngudiang sing menék sig bisé ané luas ka Buléléng. Tongos palekadan méménné.
Teked di Batubulan, tuun uli bisé, ia nututin méménné majalan ngojog mobil angkot
ané luas ka Kreneng.
Dugas mobil angkoté teked di Kesiman, méménné ngorahin supiré marérén. Sambil
nandan limané, méménné ngajakin Gedé Wiradana tuun.
Nututin méménné majalan ngajanang, Gedé Wiradana maniang déwék matakon.
“Lakar kija, Mé?”
“Ka Puri Kesiman dajané,” adeng méménné masaut.
“Sig nyéné?”
“Sig Sagung Dwipayaniné.”
Gedé Wiradana sing matakon buin. Parab ané orahanga tekén méménné ento tawanga.
Uli kelas telu SD, nyabran satondén masaré, méménné nuturang Sagung Dwipayani. Timpal
méménné uli SD kanti SMA. Sakéwala disubanné tamat SMA Sagung Dwipayani mawali ka
Puri Kesiman. Déning ajin idané ané dadi polisi suba pénsiun. Sagung Dwipayani kuliah ring
Universitas Udayana. Memenné kuliah di IKIP Singaraja, nanging sing lantur. Ané
ngranaang, ngantén dugasé mara ngenjek seméster telu.
Kapin makelo sing kacunduk, Sagung Dwipayani tetep ngirim séwala patra tekén
méménné. Méménné masi tetep ngirim surat. Di kapah-kapahé, Gedé Wiradana orahina maca
séwala patrané Sagung Dwipayani.
Biangné Sagung Dwipayani tengkejut nyingakin sapatekan méménné. Ida raris
nandan méménné tur ngaukin déwékné ka purian. Sayan tengkejut biangné Sagung
Dwipayani mirengang unduk ané nepén méménné.
Gerungan mobil di garasané megat atur méménné.
“To Sagung Dwipa rauh,” biangné Sagung Dwipayani ngandika.
Kangén kenehné Gedé Wiradana nepukin méménné magelut ajak Sagung Dwipayani.
Sayan kangén kenehné nepukin Sagung Dwipayani nangis dugas méménné ngaturang unduké
ané nepén tur ngaturang sing lakar mabalik buin ka Klungkung.
“Men, kénkén putusan Astutiné, jani?” Sagung Dwipayani matakén sambil ngusap toya
panon.
“Wantah dados tunas, icénin titiang ngayah driki sareng pianak titiangé.”
“Kanggo biang tiangé,” Sagung Dwipayani masaur, “sapunapi biang, icén ipun ngayah
driki?”
“Antiang malu i aji,” alon masaur biangné Sagung Dwipayani.
Sanjané, kaputusang, kicén ngayah. Sakéwala, Gedé Wiradana kandikain nutugang
sekolahan di SD ané nampek tekén Puri Kesimané.
Munyi tegakan ulung uli duri, ngranaang Gedé Wiradana inget tekén déwék.
Ngranaang ia inget masi: déwékné akorékan tondén ngambar.
Gedé Wiradana ngunjal angkihan. Sing aséna, munyi maclepeh uli kenehné.
Kénkénang abeté ngambar. Yén gambar cara umahé di Klungkung suba sing gelah. Yén
gambar cara puri tongosé ngayah, masi tusing gelah. Laut ia nyledétin Wayan Darmawan ané
negak di sampingné. Tingalina suba suud ngambar. Ditu ia mutusang ulah ngambar.
Mara limané lakar ngorékang potlot sig buku gambaré, sagét Pak Guru Gusti
Sukadana ngranjing ka kelasé.
“Alit-alité, sampun usan ngambar?” Pak Guru Gusti Sukadana matakén di subané malinggih.
“Ampun!” murid-muridé, sajaba Gedé Wiradana, sibarengan masaut.
“Yén sampun bakta mriki!”
Pagrudug murid-muridé ané suba suud ngambar ngojog genahné Pak Guru Gusti
Sukadana malinggih. Gedé Wiradana nu negak di tongosné. Bengong. Sing aséna, potlot ané
gisina uli tuni, ulung ka bataran kelasé.

Anda mungkin juga menyukai