Matematika Trigonometri PDF
Matematika Trigonometri PDF
II. MATERI
A. Pengertian
Arti trigonometri adalah ilmu ukur segitiga atau pengukuran segitiga.
Trigonometri mempelajari sudut dan fungsinya. Aplikasi matematika dalam
bidang keteknikan banyak menggunakan hubungan antara sudut-sudut dan
sisi-sisi segitiga. Hubungan tersebut disebut fungsi trigonometri.
B. Fungsi Trigonometri
r
y
α
x X
Untuk sudut-sudut lancip (sudut yang lebih kecil dari 90o) berlaku fungsi-fungsi
trigonometri beikut :
a b c
= =
γ sin sin sin
b a (Rumus Sinus)
2 2 2
a = b + c – 2 b c cos α
α β 2 2 2
b = a + c – 2 a c cos β
2 2 2
c c = a + b – 2 a b cos γ
(Rumus Cosinus)
Apabila yang diketahui hanya ketiga sisinya, maka luas segitiga dihitung
dengan rumus :
dengan s = ½ (a+b+c)
Jawab :
1 1 cos 2 x 1
2
( 2 1) 2
( 2 1)
tan x cos x sin x cos x
cos 2 x 1 cos 2 x
sin 2 x cos 2 x
cos 2 x sin 2 x
sin 2 x cos 2 x
=1
Jawab :
Misal : a = 15 m, b = 13 m dan c = 11 m
b2 c2 - a 2
cos α =
2bc
132 112 - 15 2
= = 0,227…
2 13 11
α = 76o51’48”
2 2 2
b = a + c – 2 a c cos β
a 2 c2 - b2
cos β =
2ac
15 2 112 - 13 2
= = 0,536…
2 15 11
β = 57o33’49”
2 2 2
c = a + b – 2 a b cos γ
a 2 b2 - c2
cos γ =
2ab
15 2 13 2 - 112
= = 0,7
2 15 13
γ = 45o34’23”
Cek : α + β + γ = 76o51’48” + 57o33’49” + 45o34’23” = 180 o00’00”
Jawab :
s = ½ (81+50+60) = 95,5 m
Luas segitiga = 95,5(95,5 81)(95,5 50)(95,5 60)
2
= 1495,57 m
C a B
Jawab :
2
cos 2x = 2 cos x – 1, maka :
2
3 (2 cos x – 1) + cos x + 1 = 0
2
6 cos x – 3 + cos x + 1 = 0
2
6 cos x + cos x – 2 = 0
–1
misal : cos x = p, maka : x = cos p
2
6p +p–2=0
1 12 4.6.(2)
p1,2 =
2.6
1 1 48
p1,2 =
12
1 49
p1,2 =
12
1 7
p1,2 =
12
1 7 6
p1 = = = 0,5
12 12
–1
x = cos 0,5
maka : x1 = 60o
maka : x3 = 131o48’37”
x4 = 360o–131o48’37”
= 228o11’23”
H. Soal Latihan
1. Dalam segitiga ABC, besarnya sudut A = 47o21’ dan sudut B = 70o15’, serta
panjang sisi c = 5,30 m.
Hitunglah :
a. Sisi-sisi segitiga dan sudut yang belum diketahui.
b. Luas segitiga tersebut.
1 cot 2 x
b. = sec x
cot x cosec x