Anda di halaman 1dari 3

DRAMA

Struktur teks lakon/drama:

a. Jejer (orientasi): wiwitan crita, perkenalan, awal crita


b. Pasulayan (komplikasi): perkara/ masalah
c. Pangudhare prakara (resolusi): rampunge perkara

Nilai moral:

1. Marang Gusti
2. Marang sapadha manungsa
3. Marang dhiri pribadhi
4. Marang alam lingkungan

Relevansi teks drama: saka isi crita, endi sing isih cocog karo kahanan jaman saiki.

TEMBANG MACAPAT

1. DHANDHANGGULA

Nanging sira anggeguru kaki,


amiliha manungsa kang nyata, Struktur/titikan/ciri-ciri
ingkang becik martabate, 1. Guru lagu
sarta kang wruh ing kukum, i,a,e,u,i,a,u,a,i,a
kang ngibadah lan kang ngirangi, 2. Guru gatra
sukur oleh wong tapa, 10
ingkang wus amungkul, 3. Guru wilangan
 tan mikir pawewehing liyan, 10,10,8,7,9,7,6,9,12,7
iku pantes sira guronana kaki,
sartane kawruhana.

Meskipun begitu, jika engkau berguru, Nak. Pilihlah guru yang sebenarnya, tinggi martabatnya,
memahami hukum, dan rajin beribadah. Syukur-syukur jika kau temukan seorang pertapa yang tekun dan
tidak mengharapkan imbalan orang lain, dia pantas kau gurui. Serta ketahuilah.

Watake luwes.
Sasmitane: sarkara, manis, madu, dhandhang.

2. GAMBUH

Sekar gambuh ping catur,


Kang cinatur polah kang kalantur,
Tanpa tutur katula-tula katali,
Kadaluwarsa kapatuh,
Kapatuh pan dadi awon.

Tembang gambuh keempat. Yang dibicarakan tentang perilaku yang kebablasan. Tanpa nasihat terjerat


penderitaan. Terlanjur menjadi kebiasaan.

Tembang iki watake rada sereng.


Sasmitane: gambuh, tambuh, anut, wimbuh.
Tembang gambuh pancen kebak ing pitutur.

3. PANGKUR

Mingkar-mingkuring ukara
Akarana karenan mardi siwi
Sinawung resmining kidung
Sinuba sinukarta
Mrih kretarta pakartining ilmu luhung
Kang tumrap ing tanah Jawa
Agama ageming aji.

Membolak-balikkan kata. Karena hendak mendidik anak. Tersirat dalam indahnya tembang. Dihias
penuh warna . Agar menjiwai hakekat ilmu luhur. Yang ada di tanah Jawa/nusantara. Agama
“pakaian” diri.

Tembang iki watake sereng.


Sasmitane: pungkur, kur, kepungkur.

SENGKALA/ SENGKALAN
yaiku angka tahun sing disimbolke karo tembung-tembung/kata-kata, gambar, lan barang.
Gunane kanggo nuduhke/ menunjukkan angka tahun, lahir lan sedane para raja lan wong misuwur, ngadeg-e
bangunan, ngadeg-e lan ambruke kerajaan, mantenan, lan prastawa penitng liyane.
JENIS
1. sengkala memet: nggunakake gambar atau barang
2. sengkala lamba nggunakake tembung/ kata-kata.
Adhedhasar jenis kalender sing digunakake:
1. Surya sangkala nggunakake kalender matahari, (masehi).
2. Candra sengkala nggunakake perhitungan bulan, (tahun saka, tahun Jawa, atau tahun
Hijriah).

Nulis sengkalan diwiwiti saka watak, terus diwaca kebalik/ saka tengan.
Sepuluh watak iku diringkes ing tembang Dhandhanggula

Janma buweng wani  tunggal gusti/ watak 1


Panganten dwi  akekanthen asta/ watak 2
Gegeni putri katlune/ watak 3
Papat  agawe banyu/ watak 4
Buta  lima amanah angin/ watak 5
Sad  rasa kayu obah/ watak 6
Wiku  pitweng gunung/ watak 7
Gajag wewolu  rumangkang/ watak 8
Dewa  sanga  anggeganda terus manjing watak 9
Dhuwur wiyat tanpa das/ watak 0

Tuladha:
Adhiku lair tahun 2014
Sengkalane:
banyu (4) wani (1) tanpa (0) asta (2)
terus diwalik dadi 2014

Anda mungkin juga menyukai