Anda di halaman 1dari 15

BAB II

PENDHIDHIKAN

Indikator

Setelah mempelajari materi ini, diharapkan siswa mampu :

1. Menjawab pertanyaan tentang isi dongeng.


2. Menyebutkan sifat/watak tokoh dongeng.
3. Menyampaikan perasaan suka atau tidak suka pada suatu kegiatan atau
benda.
4. Memberikan alasan mengapa suka atu tidak suka pada suatu kegiatan batau
benda.
5. Menyanyikan tembang dolanan.
6. Memahami isi tembang dolanan.
7. Menulis kalimat yang didektekan guru dengan benar.
8. Menulis kalimat dengan huruf sambung.
9. Memahami pesan dari orang lain.

Ajining Pendhidhikan Kapribadhen.

1. Rasa ingin tahu


2. Jujur
3. Kreatif
4. Mandiri
5. Komunikatif
6. Suka membaca

Pambuka

Ing jaman saiki pendhidhikan iku penting banget.

Tanpa pendhidhikan manungsa ketiggalan jaman.

Pendhidhikan iku ora mung ana ing sekolah wae,

Uga ana ing njobo sekolah, kang biasa disebut

Pendhidhikan non formal.

Kaluwarga iku faktor kang paling penting kanggo

Bina pendhidhikan anak, kang duweni pengaruh gedhe

Marang perkembangane anak.

Pendhidhikan ingjaman saiki kalebu kebutuhan pokok.

Saben bocah kudu oleh pendhidhikan sangang tahun.


Mula ayo padha sinau sadhengah wektu lan papan.

Mangerteni Kagiatan Piwulang 1

Pengorganisasian Kelas

1. Guru mengkondisikan kelas sebelum memulai materi pelajaran.


2. Menyiapkan media pembelajaran yang relevan dengan materi.
3. Guru memilih metode pembelajaran yang sesuai dengan situasi peserta didik.
4. Guru menyampaikan materi secara klasikal.

Standar Kompetensi

1. Mampu mengungkapkan gagasan dan dan perasaan secara lisan tentang nama
dan fungsi anggota tubuh serta benda-benda disekitar sesuai unggah-ungguh.

Kompetensi Dasar

1.2 Mendengarkan dongeng binatang

2.2 Menyampaikan rasa suka dan tidak suka terhadap sesuatu atau kegiatan
dengan menggunakann bahasa tertentu.

3.2 Menyanyikan tembang dolanan.

4.2 Menulis kalimat yang didektekan.

Piranti Pasinaon

1. Buku teks

2. modul

3. simulasi

Sarana Pasinaon

1. Ceramah
2. Tanya jawab
3. Penugasan
4. Demonstrasi

Angkah Pandaya Kapribadhen

1. Murid ngrungokake keterangan guru kanthi becik.


2. Murid kulina ngrungokake ngendikane buguru.
3. Murid bisa nyebutake nama-nama lan fungsi anggota tubuh.
4. Murid kulina pratingkah sing becik.
Pilar Kebangsaan

Saben wong iku duweni anggota badan, lan masing-masing iku duweni fungsi
masing-masing.mula padha jaganen lan dimanfaatake kanggo sing becik.

A. Nyemak
Kancil karo Bulus

Ing pinggir kali cedhak alas


Ana bulus mlaku alon-alon
Dumadakan kancil lewat karo ngenyek bulus
Hei bulus, kowe kabotan gawa bathokmu ta
Mlakumu abot banget
Bulus mangsuli kalem
Pancen bathokku iki sumbering kakuwatanku
Mula aku ngati-ati nggawa bathokku
Kancil ngenyek maneh
Huh mokal
Yen bathokmu sing sumbering kakuwatanmu
Ayo balapan mlaku karo aku
Kowe mesthi kalah
Bulus nyanggupi
Balapane wiwit saka kali kene nganti kreteg kasepuluh
Sing tekan kreteg kasepuluh dhisik
Iku sing menang
Celathune kancil
Bulus banjur mangsuli
Ya aku setuju
Nanging seminggu maneh ya
Bar iku kancil banjur lunga
Bulus banjur nglumpukake kanca kancane
Bulus golek cara ngalahke kancil
Ing dina kang ditemtokake
Bulus nyebar kanca-kanca ing saben kreteg
Kancil ora ngerti akale bulus
Kancil mlayu dhisik lan tekan kreteg kapisan
Bulus kang ana ing kreteg kapisan mangsuli
Aku wis ana ing kene
Kancil kaget banjur mlayu luwih cepet
Saben tekan kreteg kancil kaget
Amarga bulus wis ngenteni ing kono
Kaya ngono sateruse
Kancil kalah karo bulus amarga umuk
Gladhi Piwulang
Wangsulana ceceg-ceceg ana ing ngisar iki nganggo tembung-tembung
kang mathuk!
1. Sapa tokoh dongeng ana ing ndhuwur iku?
Wangsulan : kancil lan kura-kura
2. Sapa kewan kang mlaku alon iku?
Wangsulan : kura-kura
3. Kewan kang umuk iku sapa?
Wansulan : kancil
4. Kancil lan bulus iku balapan apa?
Wangsulan : mlayu
5. Sapa kewan singmenang balapan mlayu?
Wangsulan : kancil lan bulus

Tugas 2.2
Sebutna sifat - sifat saka kancil lan bulus saka wacan ana ing ndhuwur iku!

B. Micara
Saben wong ana ing donya iki duwe rasa
Rasa seneng lan rasa ora seneng
Kabeh mau ana alesane dewe-dewe
Rasa seneng iku polatane ceria
Rasa sedih polatane sedih
Kabeh mau bisa diungkapne.

Gatekne tuladha ana ing ngisar iki!

Ora seneng marang sadengah barang.


a. Aku ora seneng mangan lotis
Amarga marakne lara weteng
b. Banu ora seneng asem
Amarga kecut
c. Tegar ora seneng dolanan bal-balan
Amarga marakne kesel
d. Nani ora seneng pelajaran matematika
Amarga angel
e. Aku ora seneng sambel
Amarga rasane pedes

Seneng marang sadengah barang


a. Aku seneng ngombe susu
Amarga nyehatake awak
b. Aku seneng olahraga
Amarga marakne sehat
c. Bocah sholeh seneng tetulung
Amarga tetulung iku tumindak becik
d. Aku seneng nonton bal-balan
Amarga bisa nglipur ati

Tugas 2.2
Wenehana alesan baba barang lan kagiyatan sing kok senengi utawa sing ora
kok senengi

Mangerteni Kagiyatan Piwulang 2

Pengorganisasian Kelas

1. Guru mengkondisikan kelas sebelum memulai materi pelajaran.


2. Menyiapkan media pembelajaran yang relevan dengan materi.
3. Guru memilih metode pembelajaran yang sesuai dengan situasi peserta didik.
4. Guru menyampaikan materi secara klasikal.

C. MACA
 Nyanyekake tembang dolanan

Gundhul-gundhul Pacul

Gundul gundhul pacul cul


Gemblelengan
Nyunggi nyunggi wakul kul
gemblelengan
Wakul glimpang segone
dadi sak latar

Tugas 3.2
Tembangna bebarengan tembang dolanan iku !

Gladhi Piwulang
Wangsulana pitakon-pitakon ana ing ngisar iki !

1. Apa judul tembang an ing nduwur iku ?


Wangsulan : ...
2. Sapa sing dicritakake ana ing tembang iku ?
Wangsulan : ...
3. Apa sing diarani wakul iku ?
Wangsulan : ...
4. Apa sing ditindakake bocah gundul iku ?
Wangsulan : ...
5. Kepiye anggone bocah gundhul iku nyunggi wakul ?
Wangsulan : ...

Ngambali Pasinaon
Gatekna maneh carane nulis kanthi didhekte.tulisane kudu sesuai karo sing
diucapake.

D. NULIS
 Nulis Ukara sing didhekte
Kowe wis tau nulis ukara
Sabanjure kowe bakal didhekte marang gurumu.
Nalika didhekte kudu nggatekake.
Nulis ukara kudu sesuai karo sing didhektekake.
Nggunakake huruf kapital kang trep.

Gatekna sing didhektekake marang gurumu ngisar iki !


1. Nina nandur lombok ana kebon.
2. Basuki ngresiki tandon banyu.
3. Marni nyaponi kebon mburi.
4. Daliman angon sapi.
5. Ibu mundhut sayur ana peken.

Ukara-ukara ing ngisar iku bisa ditulis nganggo aksara tegak bersambung!

Nina nandur lombok ana kebon

Basuki ngresiki tandon banyu


Marni nyaponi kebon mburi

Daliman angon sapi

Ibu mundhut sayur ana peken.

Tugas 4.2
Tindakna karo kancamu sakmeja
 Salah sijine ngucapake ukara bab kesehatan
 Sing siji nulis miturut sing dirungokake
 Tindakna kanthi genthi genten!

Gladhi Piwulang

 Gatekna ukara sing didhektekake gurumu ngisar iki !


 Tulisen kanthi aksara jejeg sambung !

1. Edi tuku susu sapi

2. Bani saben esuk olahraga


3. Harsini sarapan sego liwet

4. Jangan asem-asen iku seger

5. Darman ngumbahi klambi

Kawruh Kabudayan Jawa

Tembung kosok balen.Yaiku tembung kang beda artine.

No Tembung Kosok balene


1 Jembar Ciut
2 Tua Enom
3 Adhem Panas
4 Dawa Cendhek
5 Akeh Sethithik
6 Arang Kerep
7 Kendel Jirih
8 Becik Ala
9 Rame Sepi
10 Padhang Peteng

Dudutan

1. Sekolah iku ndadekake bocah ora bisa dadi bisa.


2. Saben wong iku bebas ngungkapake rasa seneng utawa ora seneng.
3. Nembang iku bisa nglipur ati sing lagi susah utawa seneng.
4. Nulis aksara sambung iku ora susah yen sering latihan.

Refleksi

1. Apa kowe wis ngerti babagan kang wis mbok sinau?


2. Pa kowew wis bisa ngetrepake apa sing kok sinau marang uripmu ing saben
dinane?
3. Apa kowe nemokake babagan sing gawe atimu seneng gegayutan karo sing
kok sinau mau?
4. Kepriye rasane atimu sawise sinau babaganniki lan apa paedahe?

Pangetrapan Pendhidhikan Kapribaden

Wenehana tandha centhang (ѵ) ing kolom aplikasi ngisar iki adhedasar
kahananmu sanyatane!

Ketercapaian
No Nilai kepribadian kang arep digayuh
Wis dilakoni Durung
dilakoni
1 Ngupaya lan kulina takon ngenani
babagan sing durung dingerteni (rasa
pengen ngerti)

2 Pasrawungan kang nyenengake


(kekancan/komunikatif)

3 Ngrampungake dhewe gladhen lan


wulangan tanpa nirun kanca (mandiri)

4 Nindakake solah tingkah tanpa digawe-


gawe (jujur)

5 Nglonggarake wektu kanggo maca


sadhengah buku ( seneng maca)

AJANG GLADHEN

Pengorganisasian Kelas

1. Peserta didik mengerjakan soal secara mandiri.


2. Guru membantu peserta didik yang mengalami kesulitan dalam memahami
soal.
3. Guru mengawasi kejujuran peserta didik dalam mengerjakan.
4. Soal dapat dikerjakan sebagai pekerjaan rumah.

Wacanen kanthi premati !

Mlebu Sekolah

Marni wis lulus saka sekolah TK.

Saiki dheweke mlebu SD.

Marni mlebu ana kelas anyar yaiku kelas siji.

Murid anyaran, kabeh padha anyar pirantine.

Seragam, sepatu, tas, lan piranti liyane.

Seragame warna abang lan putih.

Sepatune warna ireng.

Marni seneng atine.

Saben esuk tangi risik.

Dheweke enggal lunga adus.

banjur ganti lan sarapan.

Marni manglat sekolah tanpa diterake marang ibune.

Dheweke mangkat sekolah bareng kancane.

Jenenge Susi.

Marni lan susi mangkat waton ati-ati.

I. Miturut wacan ing ndhuwur, wangsulana pitakonan ing ngisar iki kanthi
patitis !
1. Sapa sing kelas siji ?
Wangsulan : ..marni.

2. Marni sekolah ana ngendi ?


Wangsulan : SD
3. Seragame Marni warna apa ?
Wangsulan : ABANG PUTIH
4. Sapa kancane Marni ?
Wangsulan : ...SUSI
5. Kepiye anggone budhal sekolah ?
Wangsulan : ...bareng kancane
II. Wenehana tanda silang ( x ) jawaban kang mbok anggep bener!
Garapen kanthi ati-ati.
1. Bocah sekolah iku becike budhal jam ...
a. 05.00
b. O6.00
c. 07.00
2. Barang sing kudu ana njero kelas yaiku ...
a. Papan tulis
b. Kasur
c. dipan
3. Kanggo ngresiki jobin yaiku ...
a. Sulak
b. Sikat
c. sapu
4. Asri blonjo sayur ana ...
a. Apotik
b. Pasar
c. optik
5. Garisan iku gunanae kanggo ...
a. Nulis
b. Lambaran
c. nggaris
6. Ceret iku gunanae kanggo ...
a. Godog banyu
b. Ngliwet
c. Masak sayur
7. Nulis ukara iku diwiwiti aksara ...
a. Kapital
b. Cilik
c. jejeg
8. Sing dudu gunane lading yaiku ...
a. Kanggo maem
b. Kanggo ngiris
c. Kanggo nyuwil

9. Warung kang ana njero sekolah iku arane ...


a. Warung
b. Toko
c. Kantin
10. Bocah-bocah padha jajan ing sekolah ing wayah ...
a. Ngaso
b. Mulih sekolah
c. Mangkat sekolah
11. Bapak pendhidhikan yaiku ...
a. Ir. Soekarno
b. Ki. Hajar Dewantara
c. Moh. Hatta
12. Dina pendhidhikan dimangeti tanggal ...
a. 2 april
b. 2 mei
c. 20 mei
13. Ing sekolah SD iku ana ... kelas
a. Lima
b. Enem
c. papat
14. Marni saiki munggah kelas ...
a. Telu
b. Loro
c. siji
15. Sing mulang murid ana sekolah yaiku ...
a. Dokter
b. Guru
c. mantri
16. Sing kalebu piranti sekolah yaiku ...
a. Tas
b. Jaket
c. kalung
17. Sing dudu perabotan tetanen yaiku ...
a. Arit
b. Traktor
c. panci
18. Bocah-bocah padha upacara ana ing ...
a. Kelas
b. Lapangan
c. Halaman sekolah
19. Bayu arep tuku buku ana ing ...
a. Apotik
b. Toko buku
c. pasar
20. Dandang iku gunane kangggo ...
a. Godog banyu
b. Ngliwet
c. Masak sayur

III. Isenana ceceg-ceceg ana ing ngisar iki nganggo tembung-tembung


kang mathuk ! Garapen kanthi teliti lan jujur !
1. Bocah sekolah iku yen tangi kudu ...
2. GAMBAR SEPATU. ..Piranti sekolah iki jenenge ...
3. Basa kramane tangan yaiku ...
4. Bocah sekolah sing kesed iku mesthi ...
5. PR iku kudu digarap ana ...
6. Yen diterangake buguru dimirengake nganggo ...
7. Sing dijungkati yaiku ...
8. Bocah sekolah kudu sregep ...
9. Lungguh iku becike ana ...
10. Yen didawuhi guru iku becike ...

IV. Wangsulana pitakon-pitakon ana ing ngisar iki kanthi bener !


1. Sebutna barang-barang kang ana njero kelasmu !
Wangsulan : ...
2. Tulisen ngangggo aksara sambung sing bener !
Wangsulan : ...
3. Joni arep ujian. Becike joni juku piye ?
Wangsulan : ...
4. Sebutna perangane awak lan gunane !
Wangsulan : ...
5. Tulisen basa karamane siarh, tangan, lan mripat !
Wangsulan : ...

Penilaian Hasil Kerja


majua ana ing ngarep kelas tepangna awakmu marang liyane!

Tingkat kemampuan
No Aspek yang dinilai
1 2 3 4
1 Pemahaman
institusi
2 Persiapan
3 Kemandirian
4 Ketekunan
5 Hasil
Jumlah

Kriteria penskoran Kriteria penilaian


4 : baik sekali A : 16 – 20
3 : cukup baik B : 11 – 15
2 : cukup C : 6 – 10
1 : kurang D:1–5

Aplikasi Tindak Lanjut

 Wulangan Pambecik

 Wulangan pamomot
 Penilaian Diri
Coba wacanen pitakon ing ngisar iki ! Wenehana tandha centang (ѵ)
ana kolom kanthi tembung iya/ora kahananmu sanyatane !

No Pernyataan Iya Ora


1. Aku mangerteni materi sing diajar/diwulang pak
guru/buguru.
2. Aku bisa ngrungokake lan nindakake piweling
saka wong tuwa lan guru.
3. Aku bisa nyebutake perangane awak lan gunane.
4. Aku bisa ngrampungake latihan lan gladhen
kanthi apik.
5. Aku siap sinau kompetensi teruse.

Pangetrapan pendhidikan kapribaden


Wenehana tandha centang (ѵ) ing kolom aplikasi ngisar iki adhedasar
kahananmu sanyatane !

Nilai kepribadian kang Ketercapaian


No arep digayuh Wis dilakoni Durung dilakoni
1
2
3
4
5

Anda mungkin juga menyukai