Tema 4

Pemberontakan Boxer di China

Pendahuluan
 Menjelang tahun 1899 tercetus pemberontakan yg dikenali sebagai pemberontakan boxer di
China.
 Gerakan ini berasal drpd ahli kongsi gelap iaitu tinju yg mengamalkan seni pertahanan tinju
dgn gabungan kuasa magis.
 Bertujuan menghalau orang asing dr China dan membunuh orang Cina yg beragama Kristian.
 Merupakan reaksi orang Cina terhadap kerajaan China.
 Malah anggota Gerakan boxer menganggap orang asing bertanggungjawab terhadap
keruntuhan kerajaan Manchu.

Faktor Pemberontakan Boxer

i. Sentimen anti asing
 Sentimen anti orang asing dlm kalangan rakyat dan istana merupakan faktor pencetus
pemberontakan Boxer.
 Meningkat ekoran tindakan kuasa2 Barat berlumba-lumba utk mendapatkan konsesi di
China.
 Tindakan orang2 Barat merebut konsesi telah menjatuhkan maruah orang Cina dan
mencemarkan kedaulatan China.
 Juga menebal di kalangan sarjana dan pembesar Cina.
 Tokoh2 istana spt Maharani Dowager, Putera Chuang dan Kang-I mengamalkan sikap anti
orang aasing terhadap kuasa2 Barat dan orang Jepun di China.
 Maharani Dowager bertindak menamatkan hak wilayah asingan yg diberikan kpd kuasa2
asing di China.
 Semangat anti orang asing menyebabkan rakyat China dan pihak istana berganding tenaga
utk mengusir orang asing di China.

ii. Faktor agama / sentimen anti Kristian

 Tindakan golongan mubaligh mentebarkan agama Kristian kpd masyarakat Cina juga
merupakan faktor tercetus pemberontakan boxer.
 Perjanjian Whampoa dan Konvensyen Peking membenarkan golongan mubaligh Kristian
menjalankan aktiviti keagamaan di pelabuhan2 pedalaman.
 Penyebarna agama Kristian mencemaskan golongan konsevatif yg menganggap ajaran
Kristian amat bertentangan dgn ajaran Confucius, Bddhisme atau Taoisme yg diamalkan
sejak turun-temurun.
 Mubaligh Kristian juga campur tangan dlm kes2 mahkamah yg melibatkan prang Cina bukan
beragama Kristian. Campur tangan dlm hal-ehwal tempatan ini telah menimbulkan
kemarahan orang Cina.
 Sikap keterlaluan orang Cina beragama Kristian telah menimbulkan permusuhan dgn orang
Cina yg bukan Kristian.
 Hubungan orang Cina yg memeluk agama Kristian renggang kerana mereka tidak
menghormati adat resam yg diwarisi sejak turun-temurun, meningkatkan kepercayaan
agama dan kepercayaan asal mereka, eggan menyertai upacara keagamaan dan enggan
membiayai perayaan keagamaan.
 Orang Cina Kristian dibenci kerana bersikap sombong dan menganggap diri mereka lebih
tinggi drpd mastarakat Cina yg lain.
 Mereka dianggap sebagai pengkhidmat bangsa kerana mereka diperalat oleh orang asing.

1
Tema 4

iii. Masalah kewangan yang kritikal

 Kerajaan China juga menghadapi masalah kewangan dan ekonomi yg serius.
 Masalah kewangan timbul kerana kerajaan terpaksa membelanjakan wang bagi membayar
ganti rugi perang kpd kuasa2 Barat.
 Bagi menghadapi masalah ini, kerajaan China terpaksa memperkenalkan cukai2 baru. Di
samping itu kerajaan juga bertindak menambah cukai yg telah membebankan rakyat.

iv. Sokongan istana

 Sokongan kerajaan Manchu merupakan faktor yg mencetuskan pemberontakan ini.
 20 Jun 1900 – kerajaan Manchu secara rasmi telah memberikan sokongan kpd pemberontak
utk mengusir keluar orang Barat dari China.
 Maharani Dowager Tzu His telah mengarahkan pemimpin tentera dan pengawai2 istana utk
memberikan bantuan senjata kpd pemberontak.
 Sokongan drpd pihak istana menggalakkan ahli2 Boxer menyerang orang asing dan orang
Cina yg beragama Kristian.

Kesan Pemberontakan Boxer terhadap perluasan kuasa Barat di China

i. Kemerosotan kerajaan Manchu
 Kebangkitan Boxer mendedahkan kelemahan dan kepincangan yg berlaku dlm kerajaan
Manchu.
 Kebangkitan Boxer telah meletakan asa bagi perubahan yg berlaku dlm politik serta masa
depan mengara China.
 Gerakan ini telah memberi peluang kpd Dr. Sun Yat Sen utk melancarkan revolusi bagi
menunbangkan kerajaan Manchu dan menunbuhkan kerajaan republik di China.

ii. Kemerosotan maruah kerajaan Manchu

 Protokol Boxer yg ditandatangani oleh kerajaan China dgn kuasa2 Barat menjejaskan
maruah dan kedaulatan China.
 Kerajaan Manchu terpaksa tunduk dgn pelbagai tekanan dan desakan yg diberikan oleh
kuasa2 Barat.
 Antara syarat Prokotol Boxer yg menjejaskan maruah kerajaan China adalah:
o Kerajaan China terpaksa membenarkan kuasa2 asing menempatkan tentera di
tempat2 yg stategik.
o Kerajaan China diharamkan mengimport senjata dari luar selama 2 tahun dan
kerajaan China menaikkan taraf hubungan dgn kuasa2 Barat ke taraf kedaulatan.
o Prokotol Boxer yg ditandatangani antara kerajaan China dgn kuasa2 Barat
mengukuhkan kedudukan kuasa2 Barat.

iii. Masalah kewangan kerajaan Manchu

 Kerajaan China menghadapi masalah kewangan kerana terpaksa membayar ganti rugi kpd
kuasa2 Barat.
 Tindakan kausa2 Barat yg mengenkan ganti rugi sebanyak 450 juta tael menambahkan
beban kerajaan China.
 Tambahan pula kerajaan China dipaksa membayar ganti rugi tersebut dlm tempoh 40 tahun
dgn kadar faedah sebanyak 4 peratus.

2
Tema 4

 Kesulitan yg dihadapi oleh China utk membayar ganti rugi menyebabkan Rusia menduduki
Manchuria sehingga bayaran ganti rugi diselesaikan.

iv. Muncul Gerakan pembaharuan

 Pemberontakan Boxer telah memberikan kesedaran kpd kerajaan Manchu tentang
kepentingan memoerkenalkan Gerakan pembaharuan.
 Golongan cerdik pandai mendesak kerajaan Manchu melaksanakan pembaharuan yg
menyeluruh spt yg dianjurkan oleh Kang Yu-Wei.
 Perkerbamgan ini menyebabkan kerajaan Manchu memulakan Gerakan pembaharuan
sebagai Langkah utk menguatkan diri bagi menghdapi ancaman kuasa2 Barat.

Gerakan Pembaharuan Ching (1901 – 1911)

Pengenalan
 Kegagalan Pemberontakan Boxer telah menyebabkan kerajaan Manchu mengarahkan
pegawai2 kerajaan mengemukakan cadangan pembaharuan bagi memodenkan China pada
29 Januari 1901.
 Maharani Dowegar Tzu His mengumuman Gerakan Pembaharuan berteraskan ciri2 baik
peradaban Barat.
 Gabenor Jenerai Liu Kun-I dan Chang Ching-Tung telah mengemukakan 3 pucuk surat
perniagaan kpd pihak istana pada bulan Julai 1901.
 Hasil drpd cadangan yg dikemukakan oleh Liu Kun-I dan Chang Chih-Tung, pelbagai
pembaharuan dilaksanakan.

Pembaharuan yang dilaksanakan meliputi aspek

i. Aspek Pendidikan
 Matlamat utama pembaharuan dlm bidang Pendidikan adalah utk melatih pegawai2
kerajaan yg lebih cekap.
 1904 – sistem pendidikan moden diperkenalkan oleh kerajaan Manchu berdasarkan model
Pendidikan Jepun.
 Sistem pendidikan merangkumi 4 tahap iaitu sekolah rendah (4 tahun), sekolah menengah (5
tahun), sekolah tinggi/maktab (3 tahun) dan universiti peking (3 tahun).
 1905 – Peperiksaan Perkhidmatan Awam Kerajaan yg berdasarkan kitab2 klasik Cina
dimansuhkan tahun 1906, Kementerian Pendidikan ditubuhkan utk menguruskan
pelaksanaan sistem pendidikan dan menyelia sekolah2.

ii. Aspek Ketenteraan

 Kerajaan Manchu menjalankan pembaharuan dlm bidang ketenteraan bagi mengukuhkan
sistem pertahanan negara.
 Kerajaan melantik Yuan Shih-Kai utk merancang dan melaksanakan program2 ketenteraan.
 Antara langkah2 pembaharuan yg dilaksanakan oleh Yuan Shih-Kai dlm bidang ketenteraan
adalah spt berikut:
o Membesarkan dan memodenkan angkatan tentera darat
o Memperkenalkan senjata moden dari negara Barat.
o Memperkenalkan pasukan tentera kerahan berdasarkan sistem ketneteraan Jerman.

3
Tema 4

 1909 - seramai 700 pegawai tentera China dihantar ke Jepun utk menjalani latihan
ketenteraan.
 1906 – Kementerian Pertahanan telah ditubuhkan utk menguruskan hal ehwal ketenteraan.

iii. Aspek Ekonomi

 Kerajaan menubuhkan Kementerian Perdagangan di Peking pada tahun 1903.
 Antara tahun 1903 hingga 108, 130 buah kilang didirikan oleh pengusaha tempatan di China.
 1905 – Yuan Shih-Kai mengadakan satu pameran perindustrian di Tientsin.
 Sebuah dewan utk mempromosikan barangan keluaran tempatan telah didirikan di Peking.
 Menjelang tahun 1911, kerajaan membina landasan kereta api sepanjang 9600 kilometer.

iv. Aspek Sosial

 Kerajaan Manchu telah melaksanakan beberapa pembaharuan dlm bidang sosial.
 Antara pembaharuan yg dilakukan oleh kerajaan Manchu ialah larangan ke atas
perkahwinan antara orang Manchu dgn orang Cina ditarik balik (1902) danlarangan terhadap
amalam menghisap candu dlm kalangan kakitangan kerajaan dan orang awam yg berumur di
bawah 60 tahun.
 Juga menghapuskan amalam mengikat kaki dlm kalangan wanita Cina.

Penutup
 Pembaharuan yg telah dilaksanakan adalah utk menguatkan diri bagi menghadapi ancaman
imperialisme Barat. Meskipun pelbagai program dilaksanakan, namun Gerakan ini tidak
mencapai matlamat sebenar.
 Kegagalan disebabkan oleh masalah kewangan dan tentangan drpd golongan konservatif,
dan ketiadaan pemimpin yg berwibawa.
 Kelemahan ini menyebabkan China terdedah kpd ancaman imperialisme Jepun dan kuasa
Barat.